Overheid	
  2.0:	
  	
  
De	
  lerende	
  organisa4e	
  
       Rens	
  Meijkamp	
  

    www.rensmeijkamp.nl	
  
Wie	
  ben	
  ik?	
  
Mijn	
  eigen	
  leerproces:	
  
•  Een	
  industrieel	
  ontwerper	
  in	
  overheidsland	
  
•  Van	
  spullen	
  naar	
  diensten	
  naar	
  netwerken	
  
•  Van	
  inhoud	
  (adviseur)	
  naar	
  proces(begeleiding)	
  
•  Van	
  een	
  grote	
  organisa>e	
  (amsterdam.nl)	
  naar	
  
   een	
  kleine	
  (rensmeijkamp.nl)	
  

•  Innova>e	
  als	
  kans,	
  als	
  fascina>e	
  
Wat	
  heb	
  jij	
  geleerd	
  vandaag?	
  
Agenda	
  	
  
1.    De	
  lerende	
  organisa>e	
  
2.    Urgen>e	
  	
  
3.    Peter	
  Senge	
  (1990)	
  the	
  fiOh	
  discipline	
  
4.    Dialoog	
  	
  
De	
  lerende	
  organisa>e?	
  	
  

•  Werk	
  jij	
  in	
  een	
  lerende	
  organisa>e?	
  

•  Waarom	
  wel?	
  Waarom	
  niet?	
  
Wat	
  heb	
  ik	
  met	
  dit	
  thema?	
  
•  Teach	
  what	
  you	
  want	
  to	
  learn	
  most	
  

•  Posi>e	
  van	
  een	
  overheid	
  in	
  een	
  complexe	
  samenleving	
  
   met	
  groot	
  zelfsturend	
  vermogen	
  
•  Hoe	
  stuur	
  je	
  in	
  een	
  complexe	
  (overheids)organisa>e?	
  
•  Wat	
  is	
  mijn	
  eigen	
  response	
  op	
  de	
  snelle	
  veranderingen	
  
   in	
  de	
  samenleving?	
  
•  Hoe	
  transformeer	
  je	
  een	
  inerte	
  organisa>e	
  in	
  een	
  
   adap>eve	
  organisa>e?	
  
•  Zorg	
  voor	
  de	
  wereld	
  en	
  de	
  samenleving	
  
Overheid	
  MOET	
  wel	
  meebewegen!	
  
•  De	
  dynamische	
  samenleving	
  	
  vereist	
  een	
  
   adap>eve	
  overheid	
  
•  En	
  dat	
  zijn	
  we	
  zeker	
  niet	
  al>jd	
  
•  Geloofwaardigheid,	
  vertrouwen	
  in	
  het	
  openbaar	
  
   bestuur	
  
•  Probleemoplossend	
  vermogen	
  overheid	
  

•  Een	
  lerende	
  overheid:	
  een	
  lerende	
  organisa>e!	
  
De	
  lerende	
  organisa>e	
  
1.  Leren	
  
     –  Als	
  individuele	
  professional	
  
     –  Als	
  leidinggevende	
  professional	
  

“If	
  you	
  do	
  what	
  you	
  always	
  did,	
  you	
  will	
  get	
  what	
  you	
  
   always	
  got.”	
  

2.	
  Organisa>e	
  
     –  Hoe	
  mobiliseer	
  je	
  kracht	
  en	
  crea>viteit	
  in	
  een	
  organisa>e?	
  
     –  Hoe	
  vergroot	
  je	
  het	
  probleemoplossend	
  vermogen	
  
     –  Hoe	
  s>muleer	
  je	
  het	
  leren	
  bij	
  professionals	
  in	
  teams?	
  
Wij	
  kijken	
  door	
  een	
  rietje	
  naar	
  de	
  
                   wereld	
  
Wat	
  is	
  leren	
  NIET?	
  

  Gedrag	
  	
                     Ervaring	
  	
  



               De	
  scriptcirkel	
  



  Besluit	
  	
                 Interpreta>e	
  
Verschillende	
  leers>jlen	
  (Kolb)	
  
                                    Concreet	
  ervaren	
  




                               Doener	
  	
       Bezinner	
  	
  

Ac>ef	
  experimenteren	
                                            Reflec>ef	
  observeren	
  


                              Beslisser	
  	
      Denker	
  	
  




                                   Abstract	
  begrijpen	
  
De	
  lerende	
  organisa>e	
  (Senge,	
  1992)	
  
“The	
  5th	
  discipline”	
  

•    Persoonlijk	
  meesterschap	
  
•    Mentale	
  modellen	
  
•    Gemeenschappelijke	
  visie	
  
•    Teamleren	
  
•    Systeemdenken	
  
Persoonlijk	
  meesterschap	
  

•  Binnen	
  een	
  ambtelijke	
  cultuur	
  is	
  de	
  ruimte	
  
   voor	
  persoonlijke	
  ontwikkeling	
  en	
  ontplooiing	
  
   beperkt	
  omdat	
  deze	
  bedreigend	
  is	
  voor	
  de	
  
   poli>eke	
  verantwoordelijkheid.	
  
Mentale	
  modellen	
  


•  Het	
  zijn	
  de	
  poli>ci	
  die	
  met	
  hun	
  uitspraken	
  de	
  
   mentalen	
  modellen	
  van	
  een	
  
   overheidsorganisa>e	
  definiëren	
  en	
  zo	
  rich>ng	
  
   geven	
  aan	
  vernieuwing.	
  
Gemeenschappelijke	
  visie	
  

•  De	
  huidige	
  visie	
  op	
  de	
  Overheid	
  2.0	
  is	
  
   onvoldoende	
  uitgekristalliseerd	
  om	
  een	
  brede	
  
   vernieuwingsbeweging	
  binnen	
  de	
  overheid	
  te	
  
   kunnen	
  bewerkstelligen.	
  
Teamleren	
  	
  	
  	
  

•  De	
  ambtelijke	
  cultuur	
  wordt	
  zo	
  zeer	
  
   gedomineerd	
  door	
  macht	
  en	
  hiërarchie	
  dat	
  de	
  
   open	
  dialoog	
  binnen	
  teams	
  niet	
  tot	
  stand	
  
   komt.	
  
Systeemdenken	
  	
  

•  Door	
  de	
  impact	
  van	
  internet	
  in	
  het	
  publieke	
  
   domein	
  wordt	
  de	
  overheid	
  wel	
  vanzelf	
  
   gedwongen	
  om	
  zich	
  verder	
  te	
  ontwikkelen	
  als	
  
   een	
  lerende	
  overheid.	
  

Workshop a20dag

  • 1.
    Overheid  2.0:     De  lerende  organisa4e   Rens  Meijkamp   www.rensmeijkamp.nl  
  • 2.
    Wie  ben  ik?   Mijn  eigen  leerproces:   •  Een  industrieel  ontwerper  in  overheidsland   •  Van  spullen  naar  diensten  naar  netwerken   •  Van  inhoud  (adviseur)  naar  proces(begeleiding)   •  Van  een  grote  organisa>e  (amsterdam.nl)  naar   een  kleine  (rensmeijkamp.nl)   •  Innova>e  als  kans,  als  fascina>e  
  • 4.
    Wat  heb  jij  geleerd  vandaag?  
  • 5.
    Agenda     1.  De  lerende  organisa>e   2.  Urgen>e     3.  Peter  Senge  (1990)  the  fiOh  discipline   4.  Dialoog    
  • 6.
    De  lerende  organisa>e?     •  Werk  jij  in  een  lerende  organisa>e?   •  Waarom  wel?  Waarom  niet?  
  • 7.
    Wat  heb  ik  met  dit  thema?   •  Teach  what  you  want  to  learn  most   •  Posi>e  van  een  overheid  in  een  complexe  samenleving   met  groot  zelfsturend  vermogen   •  Hoe  stuur  je  in  een  complexe  (overheids)organisa>e?   •  Wat  is  mijn  eigen  response  op  de  snelle  veranderingen   in  de  samenleving?   •  Hoe  transformeer  je  een  inerte  organisa>e  in  een   adap>eve  organisa>e?   •  Zorg  voor  de  wereld  en  de  samenleving  
  • 8.
    Overheid  MOET  wel  meebewegen!   •  De  dynamische  samenleving    vereist  een   adap>eve  overheid   •  En  dat  zijn  we  zeker  niet  al>jd   •  Geloofwaardigheid,  vertrouwen  in  het  openbaar   bestuur   •  Probleemoplossend  vermogen  overheid   •  Een  lerende  overheid:  een  lerende  organisa>e!  
  • 9.
    De  lerende  organisa>e   1.  Leren   –  Als  individuele  professional   –  Als  leidinggevende  professional   “If  you  do  what  you  always  did,  you  will  get  what  you   always  got.”   2.  Organisa>e   –  Hoe  mobiliseer  je  kracht  en  crea>viteit  in  een  organisa>e?   –  Hoe  vergroot  je  het  probleemoplossend  vermogen   –  Hoe  s>muleer  je  het  leren  bij  professionals  in  teams?  
  • 10.
    Wij  kijken  door  een  rietje  naar  de   wereld  
  • 11.
    Wat  is  leren  NIET?   Gedrag     Ervaring     De  scriptcirkel   Besluit     Interpreta>e  
  • 12.
    Verschillende  leers>jlen  (Kolb)   Concreet  ervaren   Doener     Bezinner     Ac>ef  experimenteren   Reflec>ef  observeren   Beslisser     Denker     Abstract  begrijpen  
  • 13.
    De  lerende  organisa>e  (Senge,  1992)   “The  5th  discipline”   •  Persoonlijk  meesterschap   •  Mentale  modellen   •  Gemeenschappelijke  visie   •  Teamleren   •  Systeemdenken  
  • 14.
    Persoonlijk  meesterschap   • Binnen  een  ambtelijke  cultuur  is  de  ruimte   voor  persoonlijke  ontwikkeling  en  ontplooiing   beperkt  omdat  deze  bedreigend  is  voor  de   poli>eke  verantwoordelijkheid.  
  • 15.
    Mentale  modellen   • Het  zijn  de  poli>ci  die  met  hun  uitspraken  de   mentalen  modellen  van  een   overheidsorganisa>e  definiëren  en  zo  rich>ng   geven  aan  vernieuwing.  
  • 16.
    Gemeenschappelijke  visie   • De  huidige  visie  op  de  Overheid  2.0  is   onvoldoende  uitgekristalliseerd  om  een  brede   vernieuwingsbeweging  binnen  de  overheid  te   kunnen  bewerkstelligen.  
  • 17.
    Teamleren         •  De  ambtelijke  cultuur  wordt  zo  zeer   gedomineerd  door  macht  en  hiërarchie  dat  de   open  dialoog  binnen  teams  niet  tot  stand   komt.  
  • 18.
    Systeemdenken     • Door  de  impact  van  internet  in  het  publieke   domein  wordt  de  overheid  wel  vanzelf   gedwongen  om  zich  verder  te  ontwikkelen  als   een  lerende  overheid.