Presentaties tijdens Bruispunt 16 april 2015.
Onderwerpen: So What, Jong Gouda Bruist, Mobiel Mini Park, Looierspoort, Prijsvraag Watergilde, Mediawerkplaats, Bankjescollectief, Activiteiten Pauzelandschap, Gouda Waterstad, Huiskamer van de Stad, Sketchcrawl
Presentatie SBO opleiding Wijkmanager Nieuwe Stijl - Bottom up initiatievenMark Verhijde
Voor de SBO opleiding Wijkmanagers Nieuwe Stijl verzorg ik Dag 3 - Mensen en hun Activiteiten. Gemeenten, woningcorporaties en maatschappelijke instellingen krijgen te maken met een nieuwe partij binnen de buurten en wijken, namelijk die van de mensen zelf. Maatschappelijke initiatieven nemen toe in aantallen en in omvang. Een nieuwe omgeving voor de traditionele partijen die zich bezig houden met wijkontwikkeling, door crisis en bezuinigingen, door kerntaken(discussies), door de Doe-democratie en actief burgerschap, door de invloed van sociale media. Nieuw gereedschap in de kist voor de wijkmanager, of beter gezegd, bestaand gereedschap op een nieuwe manier gebruikt. Programmasturing bij WOP's en DOP's, inschakelen van bewoners als echte co-makers van plan en uitvoering, beter begrijpen wat de leefstijlen van mensen doen voor de buurten en wijken. Maar ook nieuwe aandacht voor de betekenis van gebieden en de functie die zij vervullen in de stad en regio. Maatschappelijke initiatieven willen we allemaal, maar hoe zit het met dat draagvlak? Of werkt dat niet zo, volgens de 1/9/90 wetmatigheid van groepen mensen? Wat vraagt het precies om initiatieven mogelijk te maken, wat moet je misschien niet doen?
Een mooi vol programma, met ook een beetje aandacht voor de beren op de weg, zoals juridische kwesties en de spanning met de achterblijvers.
Presentaties tijdens Bruispunt 16 april 2015.
Onderwerpen: So What, Jong Gouda Bruist, Mobiel Mini Park, Looierspoort, Prijsvraag Watergilde, Mediawerkplaats, Bankjescollectief, Activiteiten Pauzelandschap, Gouda Waterstad, Huiskamer van de Stad, Sketchcrawl
Presentatie SBO opleiding Wijkmanager Nieuwe Stijl - Bottom up initiatievenMark Verhijde
Voor de SBO opleiding Wijkmanagers Nieuwe Stijl verzorg ik Dag 3 - Mensen en hun Activiteiten. Gemeenten, woningcorporaties en maatschappelijke instellingen krijgen te maken met een nieuwe partij binnen de buurten en wijken, namelijk die van de mensen zelf. Maatschappelijke initiatieven nemen toe in aantallen en in omvang. Een nieuwe omgeving voor de traditionele partijen die zich bezig houden met wijkontwikkeling, door crisis en bezuinigingen, door kerntaken(discussies), door de Doe-democratie en actief burgerschap, door de invloed van sociale media. Nieuw gereedschap in de kist voor de wijkmanager, of beter gezegd, bestaand gereedschap op een nieuwe manier gebruikt. Programmasturing bij WOP's en DOP's, inschakelen van bewoners als echte co-makers van plan en uitvoering, beter begrijpen wat de leefstijlen van mensen doen voor de buurten en wijken. Maar ook nieuwe aandacht voor de betekenis van gebieden en de functie die zij vervullen in de stad en regio. Maatschappelijke initiatieven willen we allemaal, maar hoe zit het met dat draagvlak? Of werkt dat niet zo, volgens de 1/9/90 wetmatigheid van groepen mensen? Wat vraagt het precies om initiatieven mogelijk te maken, wat moet je misschien niet doen?
Een mooi vol programma, met ook een beetje aandacht voor de beren op de weg, zoals juridische kwesties en de spanning met de achterblijvers.
De leerlingen uit het tweede jaar van het Sint-Lievenscollege stelden op 16/11/2014 een Gents sociaal project voor. De voorbije maanden bezochten ze dit project en ontwierpen ze een presentatie op "Pecha Kucha" - wijze.
Kunst en Cultuur onder één dak (Deel 2)pulsenetwerk
Zeven artistieke leiders en zakelijke directeurs over hun beweegredenen om ruimte, materiaal, kennis en ideeën te delen met artistieke partners en de buurt. Met Gert Naes- sens en Stijn Devilé (OPEK), Jo Roets en Karen Vanginderach- ter (Matterhorn), Koen Van Overmeiren (Kazematten), Franky Devos (Buda), Pat De Wit (De Vieze Gasten), Geert Six (Unie der Zorgelozen) en Veerle De Waele (De Expeditie).
Ze vestigen zich niet meer in het culturele hart van de stad, maar renoveerden (renoveren) een leegstaand gebouw in een perifere woonwijk. Ze richt(t)en het duurzaam herin en delen het met andere ge- bruikers. Liggen er behalve de economische crisis (kostenreductie) nog andere motieven aan ten grondslag? Levert het behalve een nieuwe ar- tistieke werkplek ook een andere relatie op met de stad als sociale en economische omgeving? Het huidig decreet honoreert geen onortho- doxe samenwerkingen en crossovers met andere sectoren. Hoe verwerven deze netwerkorganisaties erkenning en ruimte?
Werk participatiedrempels voor personen in armoede weg. Inge Van de Walle (demos) over de oprichting van een lokaal netwerk.
UiTforum 2016
dinsdag 18 oktober 2016
www.UiTnetwerk.be
De stad Gent wil ook mensen die het financieel moeilijk hebben de kans geven om te genieten van het vrijetijdsaanbod dat de stad rijk is. Dit vertaalt zich in een sociaal beleid met extra aandacht voor toeleidingsinitieven.
UiTforum 2016
dinsdag 18 oktober 2016
www.UiTnetwerk.be
20 jaar RSV. Landed commons. Annette KuhkEls Brouwers
In 2017 is het twintig jaar geleden dat het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV) werd goedgekeurd door de Vlaamse Regering. Het congres '20 jaar RSV' blikt terug op die twintig jaar en kijkt meteen ook vooruit. Hoe kwam het plan tot stand? Wat is uiteindelijk het resultaat en de betekenis ervan geweest? Heeft het de verwachtingen kunnen inlossen? En wat leren we eruit voor de beleids- en omgevingsplanning?
Mark Verhijde - Groen en smaakvol LeeuwardenMark Verhijde
Artikel in Stedenbouw & Architectuur 2015-6 van Acquire Publishing: Stedenspecial Leeuwarden, over burgerparticipatie, groene maatschappelijke initiatieven en gemeentelijke programmasturing op duurzaamheid en vergroening van Leeuwarden. Met dank aan Gjalt Faber, Daniel Appelo en Sjoerd Jelle Wiersma.
Biodroom: Tuinbouw met artistieke zaailingen (en omgekeerd)pulsenetwerk
Heleen Vanden Bergh (cultuurcoördinator district Antwerpen), Bruno Herzeele (kunstenaar) en Fleur Leroy (Ecohuis) over een vruchtbare crossover tussen stadstuinbouw en kunst.
Temidden de Chicagoblokken van Linkeroever startten de Antwerpse Cultuurcentra begin 2012 op een bouwgrond van de stad een gemeenschapstuin met 510 big bags. Biodroom groeide snel uit tot een ontmoetings- plek waar bewoners tuinieren maar ook tweemaal per maand kunst kunnen beoefenen onder begeleiding van kunstenaars-in-residence (o.a. Bruno Herzeele). Tijdens de zomermaanden programmeert Cultuurcentrum Link con- certen en voorstellingen tussen de volkstuintjes, gecombi- neerd met een volkskeuken.
Zes inspirerende UiTpartners kwamen tijdens het UiTforum aan het woord.
Martine Meire (stad Oostende) en Gert Phillipeth (stad Genk) vertelden hoe zij Ahmed willen bereiken.
Van Stefanie Depauw (Comeet) en Guido Van Den Troost
(vzw Noordrand) hoorden we hoe gemeenten die samenwerken
meerwaarde creëren.
Evy De Smedt (Asse) en Sebastien Walder toonden hoe zij
hun verenigingen betrokken hebben bij het UiTverhaal.
Wijkbewoners uit Rotterdam (Noord e.o.) gaan duurzaam ondernemen, met elkaar aan de slag, bouwen een community. Verbindingen tussen diverse groepen, ondernemers en organisaties worden gelegd.
De kracht die in de wijk zelf aanwezig is wordt aangeboord. De coöperatie is een hybride organisatie. Dat betekent dat er een gezonde mix is tussen vrijwillig werken en ervoor betaald krijgen. De lokale wijkeconomie en initiatieven van bewoners zijn in balans.
De leerlingen uit het tweede jaar van het Sint-Lievenscollege stelden op 16/11/2014 een Gents sociaal project voor. De voorbije maanden bezochten ze dit project en ontwierpen ze een presentatie op "Pecha Kucha" - wijze.
Kunst en Cultuur onder één dak (Deel 2)pulsenetwerk
Zeven artistieke leiders en zakelijke directeurs over hun beweegredenen om ruimte, materiaal, kennis en ideeën te delen met artistieke partners en de buurt. Met Gert Naes- sens en Stijn Devilé (OPEK), Jo Roets en Karen Vanginderach- ter (Matterhorn), Koen Van Overmeiren (Kazematten), Franky Devos (Buda), Pat De Wit (De Vieze Gasten), Geert Six (Unie der Zorgelozen) en Veerle De Waele (De Expeditie).
Ze vestigen zich niet meer in het culturele hart van de stad, maar renoveerden (renoveren) een leegstaand gebouw in een perifere woonwijk. Ze richt(t)en het duurzaam herin en delen het met andere ge- bruikers. Liggen er behalve de economische crisis (kostenreductie) nog andere motieven aan ten grondslag? Levert het behalve een nieuwe ar- tistieke werkplek ook een andere relatie op met de stad als sociale en economische omgeving? Het huidig decreet honoreert geen onortho- doxe samenwerkingen en crossovers met andere sectoren. Hoe verwerven deze netwerkorganisaties erkenning en ruimte?
Werk participatiedrempels voor personen in armoede weg. Inge Van de Walle (demos) over de oprichting van een lokaal netwerk.
UiTforum 2016
dinsdag 18 oktober 2016
www.UiTnetwerk.be
De stad Gent wil ook mensen die het financieel moeilijk hebben de kans geven om te genieten van het vrijetijdsaanbod dat de stad rijk is. Dit vertaalt zich in een sociaal beleid met extra aandacht voor toeleidingsinitieven.
UiTforum 2016
dinsdag 18 oktober 2016
www.UiTnetwerk.be
20 jaar RSV. Landed commons. Annette KuhkEls Brouwers
In 2017 is het twintig jaar geleden dat het Ruimtelijk Structuurplan Vlaanderen (RSV) werd goedgekeurd door de Vlaamse Regering. Het congres '20 jaar RSV' blikt terug op die twintig jaar en kijkt meteen ook vooruit. Hoe kwam het plan tot stand? Wat is uiteindelijk het resultaat en de betekenis ervan geweest? Heeft het de verwachtingen kunnen inlossen? En wat leren we eruit voor de beleids- en omgevingsplanning?
Mark Verhijde - Groen en smaakvol LeeuwardenMark Verhijde
Artikel in Stedenbouw & Architectuur 2015-6 van Acquire Publishing: Stedenspecial Leeuwarden, over burgerparticipatie, groene maatschappelijke initiatieven en gemeentelijke programmasturing op duurzaamheid en vergroening van Leeuwarden. Met dank aan Gjalt Faber, Daniel Appelo en Sjoerd Jelle Wiersma.
Biodroom: Tuinbouw met artistieke zaailingen (en omgekeerd)pulsenetwerk
Heleen Vanden Bergh (cultuurcoördinator district Antwerpen), Bruno Herzeele (kunstenaar) en Fleur Leroy (Ecohuis) over een vruchtbare crossover tussen stadstuinbouw en kunst.
Temidden de Chicagoblokken van Linkeroever startten de Antwerpse Cultuurcentra begin 2012 op een bouwgrond van de stad een gemeenschapstuin met 510 big bags. Biodroom groeide snel uit tot een ontmoetings- plek waar bewoners tuinieren maar ook tweemaal per maand kunst kunnen beoefenen onder begeleiding van kunstenaars-in-residence (o.a. Bruno Herzeele). Tijdens de zomermaanden programmeert Cultuurcentrum Link con- certen en voorstellingen tussen de volkstuintjes, gecombi- neerd met een volkskeuken.
Zes inspirerende UiTpartners kwamen tijdens het UiTforum aan het woord.
Martine Meire (stad Oostende) en Gert Phillipeth (stad Genk) vertelden hoe zij Ahmed willen bereiken.
Van Stefanie Depauw (Comeet) en Guido Van Den Troost
(vzw Noordrand) hoorden we hoe gemeenten die samenwerken
meerwaarde creëren.
Evy De Smedt (Asse) en Sebastien Walder toonden hoe zij
hun verenigingen betrokken hebben bij het UiTverhaal.
Wijkbewoners uit Rotterdam (Noord e.o.) gaan duurzaam ondernemen, met elkaar aan de slag, bouwen een community. Verbindingen tussen diverse groepen, ondernemers en organisaties worden gelegd.
De kracht die in de wijk zelf aanwezig is wordt aangeboord. De coöperatie is een hybride organisatie. Dat betekent dat er een gezonde mix is tussen vrijwillig werken en ervoor betaald krijgen. De lokale wijkeconomie en initiatieven van bewoners zijn in balans.
Memo bottom up ontwikkeling Lelystadshart, lelystadPeter Krol
Tijdelijke invulling (bottom-up initiatieven) geven een nieuwe betekenis aan panden en zijn omgeving. Een proces van Placemaking. Bottom-up projecten voor het aanwakkeren van nieuwe inzichten, mogelijkheden en ideeën zonder de behoefte van de gebruikers over het hoofd te zien. De experimentele zoekwijze levert resultaten voor het maken van beslissingen over een ‘te maken’ levendig stadshart. In zekere zin observeren we de behoeftes van het stadshart zonder deze te projecteren op andere steden. Het doel is een eigen stadshart in plaats van een soortgelijke stad.
Presentatie OpgewekTienen, Socius-Trefdag 'Burgers aan zet' (19 november 2015)
OpgewekTienen is een open en onafhankelijke burgerbeweging. Zij richten zich op activiteiten die ontmoetingen tussen Tienenaars en actief burgerschap stimuleren, initiatieven die zorgen voor meer kwaliteitsvolle publieke ruimtes - met bijzondere aandacht voor buurtgroen -, erfgoedprojecten, initiatieven die het verhaal van de stad en haar inwoners uitdragen en projecten die duurzaamheid promoten. Enkele voorbeelden: ParkLife, de Kweikersparade en het 'Soepcafé Tienen'.
20150929 Cases geïntegreerde werking bibliotheken, Patrick Van Damme, Provinc...COMEET
Voorbeelden van geïntegreerde werking van bibliotheken, door Patrick Van Damme, beleidsmedewerker Streekgericht bibliotheekbeleid Provincie Oost-Vlaanderen. Presentatie op de Denk- en inspiratiedag Meetjeslands Cultuurbeleid 3.0 die COMEET organiseerde op 29/09/2015.
Presentatie De Koep, Socius-Trefdag 'Burgers aan zet!' (19 november 2015)
De Koep is een verzameling van burgers die zelf initiatieven neemt om leven, wonen en werken in Turnhout en de brede regio zo aangenaam, goedkoop, eerlijk, rechtvaardig en duurzaam mogelijk te maken. De vereniging laat zich inspireren door de coöperatieve gedachte, voert een transparant beleid en streeft naar maximale betrokkenheid en zelfverantwoordelijkheid van de leden. Vanuit de Koep startte eind 2013 Campina Energie, een Kempense energiecoöperatie, en ism. Vormingplus Kempen, het stadsregionale participatieproject ‘Mijn2040’.
2. Probleemanalyse 2060
• Fundamentele (globale) systeemcrisis (sociaal,
ecologisch, democratisch)
• Mondiale economie:
– overschrijdt de draagkracht van de aarde
– sociaal onrechtvaardig
– ethisch onaanvaardbaar
-> Effecten/gevolgen allemaal zichtbaar in
Antwerpen-Noord
3. Probleemanalyse 2060
• Sociaal; veel armoede, illegaliteit, slechte
huisvesting, weinig visie, weinig coördinatie,
weinig interactie en samenwerking, veel
engagement!
• Ecologisch; weinig of geen productie, veel
consumptie, enorme ‘afval’productie/stromen
• Democratisch; top down aanpak/interventies,
niet vanuit de kracht/engagement van de wijk
-> Oplossing: ‘Think global, act local!’
5. Doel: systeemverandering
• Sociaalecologische, veerkrachtige, duurzame
wijk incl. economie uitbouwen:
– binnen de grenzen van het ‘wijksysteem’
– gerechtvaardigde behoeften van alle inwoners
-> wijk/economie ten dienste van bredere
maatschappelijke doelstellingen
-> “Produce what we consume and consume what
we produce”
6. Antwerpen-Noord in 2060
• ‘Gesloten’, ‘gekoppeld’, ‘gedeeld’
‘ecowijksysteem’ (‘transition town’)
ontwikkelen (‘holistische aanpak’)
– waarbinnen alle wijkactiviteiten ‘zelfsturend’,
zelfbedruipend, zelfvoorzienend georganiseerd
worden; ‘korte ketens’, ‘op wijkniveau sluiten’
– waar activiteiten, diensten, mensen aan elkaar
gekoppeld worden (welke wel/niet?)
– Waar zoveel mogelijk gedeeld wordt
7. Transitieproces
• Motor van veranderingsproces: inwoners
• Ism middenveld, stad, …: versterken (!?)
• Actie en samenwerking door ‘koplopers’ op
zeer lokaal niveau: lokaal actienetwerk
– Gezamenlijke probleemanalyse
– Gezamenlijke toekomstvisie
– Samen in actie
– Gekoppelde werkdomeinen
8. Strategie
• Kleinschalige pilootprojecten/interventies
binnen ≠ ‘werkdomeinen’ uitwerken, uittesten
• Actief, dynamisch netwerk van
‘Koplopers’/’Ministers’ uitbouwen
(‘Ministerraad 2060’)
• ‘Alles’ aan elkaar koppelen: mensen en
initiatieven !Empowerment! Loosely coupled!
• Concrete, subtiele verandering van(uit)
Antwerpen-Noord
11. Werkdomeinen (‘Ministeries’)
• Lokale economie incl. werk
• Stadsandbouw
• Energie
• Lokale (zieken)zorg
• Cultuur
• Sport
• Logistiek en transport
• …
(evenwicht/koppeling produceren-
12. Voorbereiding: ‘Crowdmapping
2060’
• ‘Subjectieve’, participatieve, ruimtelijke
omgevings/waarden/competentieanalyse/loc
atie-onderzoek + betekenis
• Welke betekenis hebben plekken in de wijk?
Hoe ervaren inwoners de wijk, van welke
wijk dromen we? Welke competenties in de
wijk?
= basis van alle pilootprojecten -> Koppeling!
= laten uitlopen in een evenement
• Lancering: februari 2013
13. Pilootproject: ‘friction spaces’
• Ruimtelijke analyse/interventie sociale
woonblokken Van Kerckhovenstraat:
‘detailonderzoek’
= leermoment
• Start; januari 2013
• Bie Van Giel/Tim Devos
14. Lancering: ‘Wijkfestival’
• Najaar 2013 (ikv projectoproep Oude
badhuis),
• Waaier aan creatieve, duurzame
toepassingen en wijkgenoten, experimenten
en verbeeldingen van hoe onze duurzame
wijk van de toekomst eruit kan zien
15. Lancering: ‘Wijkfestival’
• Workshops: repaircafé, recycleknutselsessie,
stadslandbouw, bloembakken bouwen,
burenbanken timmeren, groenten en fruit
overal gaan aanplanten in de wijk,…
• Lezingen, optredens, …
• Rommelmarkt, zaden- en plantenmarkt,
dadelcafé, ‘beurs/ruilvloer’,…
16. Lancering: ‘Wijkfestival’
• Doel:
– Doorstart/uitbouw/bundeling actief lokaal
‘koploper’ netwerk (campagnegroep, Noord ant-
woord, SAS, ACW, UA, stad Antwerpen, …):
campagnegroep-buurtschattenfonds 2,0:
‘Wijkministerie’
– Boost en erkenning geven aan allerhande
initiatieven en wijkgenoten die passen in een
rechtvaardige en duurzame wijk…
– Opstart pilootprojecten
27. Pilootproject: sociale kruidenier
• producten aan een lagere prijs, waarbij
mensen zélf hun basisproducten kiezen en
betalen
• Incl. ontmoetingsplaats, vorming,…
• Tewerkstelling