SlideShare a Scribd company logo
1 of 26
Дорноговь
аймаг




                       Усны хими
                       шинж чанар


  Багш Б.Эрдэнэчимэг
О

 Морь биш байтлаа гүйнэ                  H       H
Могой биш байтлаа атирна
       Тэр юу вэ?



   Харсаар байтал гурван төлөвт хувирч
   Хавьтсанаа баргийг нь уусгаж чаддаг
    Арчсан толь шиг тунгалаг өнгөтэй
     Амт үнэргүй тунгалаг шингэн
О

                    H       H




       Зорилт
  Усны хими шинж
Усны хэрэглээг судлах
Усны ямар шинжийг
      үзүүлж
    байна вэ?
Усны молекул дахь
     химийн холбоог
      тодорхойлох




Холбооны төрөл
Холбооны тоо
Туйлтай эсэх
Дан ба давхар холбоотой эсэх
1. Ус нь идэвхтэй металлтай урвалд орж уусдаг
суурь буюу гидроксид/шүлт/
 ба устөрөгчийг үүсгэнэ.
            2Li + 2HOH = 2LiOH + H2
 2. Ус харьцангуй идэвх муутай металлтай
халаалтын дор урвалд орж металлын оксид,
устөрөгчийг үүсгэнэ.
              Zn + HOH = ZnO + H2
3.Ус нь металл биштэй урвалд орно.
               C + HOH = CO + H2
4. Ус нь идэвхтэй металлын оксидтой урвалд орж
усанд уусдаг суурь буюу гидроксид/шүлт/
 үүсгэнэ.
             2Li2О + 2HOH = 2LiOH
 5. Ус металлбишийн оксидтой урвалд орж хүчлийг
үүсгэнэ.
               SO3 + HOH = H2SO4
6.Усыг тогтмол гүйдлээр буюу өндөр
температураар /2000°С/ үйлчилж задлахад
устөрөгч ба хүчилтөрөгч үүснэ.
                2H2O = O2 + 2H2
Усыг
цахилгаанаар
 Задлаж ......?
Хөдөө
            Усыг бид юу юунд                 аж ахуйд
             хэрэглэдэг вэ?

                 Химийн
                 үйлдвэрт
   Уул                                      Ахуй
 уурхай,                                   амьдрал
Цахилгаан                                     д
    ы
 үйлдвэр        Усны хэрэглээг тодорхойл
Ус дутагдахад яах вэ ?
                         Шингэнээ 11% алдахад :
                                              Бодисын
                                             солилцоо
                                  алдагдаж ,
 Шингэнээ 2%              эмнэлгийн          тусламж
 алдахад : бие
                                 шаардлагатай болно.
 тавгүйрхэж, хоолны
  дуршил буурна,                  Шингэнээ 10%
 ажлын чадвараа 20 %              алдахад :Биеийн
 алдана                           дулааны тэнцвэр
                                  алдагдана.Эсүүд үхэж
            Шингэнээ 6% алдахад : эхэлнэ.
            Нүүрний арьс эрс
            хувирч,
            хөдөлгөөнөө удирдах
Шингэнээ
            чадвараа алдаж
1%
            эхэлнэ.
алдахад :
            Хэл яриа ойлгомжгүй
цангана
            болно
Орчуул
   ж
бичиж
 авна
  уу?
Даалгавар
Дасгал ажлын номноос хуудас
            153
        Асуулт 1,2,3,

More Related Content

What's hot

P.k.tsahilgaan himi 8
P.k.tsahilgaan himi 8P.k.tsahilgaan himi 8
P.k.tsahilgaan himi 8davaa627
 
бүлгэмдэл дэх амьд бие махбодын харилцаа холбоо
бүлгэмдэл дэх амьд бие махбодын харилцаа холбообүлгэмдэл дэх амьд бие махбодын харилцаа холбоо
бүлгэмдэл дэх амьд бие махбодын харилцаа холбооzkazero
 
химийн тэнцвэр ба термодинамик үндэслэл
химийн тэнцвэр ба термодинамик үндэслэлхимийн тэнцвэр ба термодинамик үндэслэл
химийн тэнцвэр ба термодинамик үндэслэлdavaa627
 
мөнгөн усны хор хөнөөл, түүнээс хамгаалах аргууд
мөнгөн усны хор хөнөөл, түүнээс хамгаалах аргуудмөнгөн усны хор хөнөөл, түүнээс хамгаалах аргууд
мөнгөн усны хор хөнөөл, түүнээс хамгаалах аргуудOyuka Oyu
 
органик нэгдлийн изомери
органик нэгдлийн изомериорганик нэгдлийн изомери
органик нэгдлийн изомериdavaa627
 
органик нэршил
органик нэршилорганик нэршил
органик нэршилdavaa627
 
органик молекулын шинж
органик молекулын шинжорганик молекулын шинж
органик молекулын шинжdavaa627
 
101 14-tsahilgaan himi
101 14-tsahilgaan himi101 14-tsahilgaan himi
101 14-tsahilgaan himiXaz Bit
 
химийн холбоо 8 анги
химийн холбоо 8 ангихимийн холбоо 8 анги
химийн холбоо 8 ангиTogoo Battuya
 
8 р анги нийлмэл бодис нэгж
8 р анги нийлмэл бодис нэгж8 р анги нийлмэл бодис нэгж
8 р анги нийлмэл бодис нэгжNaraa_2012
 
Altaa hicheel
Altaa hicheelAltaa hicheel
Altaa hicheelatuya68
 
Эко сургууль болох 7 алхам
Эко сургууль болох 7 алхамЭко сургууль болох 7 алхам
Эко сургууль болох 7 алхамOyundari Nyamsuren
 
органик хими
органик химиорганик хими
органик химиotgoo80
 
Arkhi tamkhi
Arkhi tamkhiArkhi tamkhi
Arkhi tamkhihi_bmb
 
экологийн суварга
экологийн суваргаэкологийн суварга
экологийн суваргаSugar Gonchigdanzan
 
биоценоз
биоценозбиоценоз
биоценозdavaa627
 

What's hot (20)

P.k.tsahilgaan himi 8
P.k.tsahilgaan himi 8P.k.tsahilgaan himi 8
P.k.tsahilgaan himi 8
 
бүлгэмдэл дэх амьд бие махбодын харилцаа холбоо
бүлгэмдэл дэх амьд бие махбодын харилцаа холбообүлгэмдэл дэх амьд бие махбодын харилцаа холбоо
бүлгэмдэл дэх амьд бие махбодын харилцаа холбоо
 
Khurs, usnii bohirdol
Khurs, usnii bohirdolKhurs, usnii bohirdol
Khurs, usnii bohirdol
 
химийн тэнцвэр ба термодинамик үндэслэл
химийн тэнцвэр ба термодинамик үндэслэлхимийн тэнцвэр ба термодинамик үндэслэл
химийн тэнцвэр ба термодинамик үндэслэл
 
эсийн хими шинж
эсийн хими шинжэсийн хими шинж
эсийн хими шинж
 
мөнгөн усны хор хөнөөл, түүнээс хамгаалах аргууд
мөнгөн усны хор хөнөөл, түүнээс хамгаалах аргуудмөнгөн усны хор хөнөөл, түүнээс хамгаалах аргууд
мөнгөн усны хор хөнөөл, түүнээс хамгаалах аргууд
 
органик нэгдлийн изомери
органик нэгдлийн изомериорганик нэгдлийн изомери
органик нэгдлийн изомери
 
органик нэршил
органик нэршилорганик нэршил
органик нэршил
 
органик молекулын шинж
органик молекулын шинжорганик молекулын шинж
органик молекулын шинж
 
101 14-tsahilgaan himi
101 14-tsahilgaan himi101 14-tsahilgaan himi
101 14-tsahilgaan himi
 
химийн холбоо 8 анги
химийн холбоо 8 ангихимийн холбоо 8 анги
химийн холбоо 8 анги
 
8 р анги нийлмэл бодис нэгж
8 р анги нийлмэл бодис нэгж8 р анги нийлмэл бодис нэгж
8 р анги нийлмэл бодис нэгж
 
Hicheel ¹4. uusmal
Hicheel ¹4. uusmalHicheel ¹4. uusmal
Hicheel ¹4. uusmal
 
Altaa hicheel
Altaa hicheelAltaa hicheel
Altaa hicheel
 
Эко сургууль болох 7 алхам
Эко сургууль болох 7 алхамЭко сургууль болох 7 алхам
Эко сургууль болох 7 алхам
 
органик хими
органик химиорганик хими
органик хими
 
Arkhi tamkhi
Arkhi tamkhiArkhi tamkhi
Arkhi tamkhi
 
экологийн суварга
экологийн суваргаэкологийн суварга
экологийн суварга
 
биоценоз
биоценозбиоценоз
биоценоз
 
хөрсний бохирдол
хөрсний бохирдолхөрсний бохирдол
хөрсний бохирдол
 

Viewers also liked

усны шинж чанар хэрэглэгдэхүүн
усны шинж чанар хэрэглэгдэхүүн усны шинж чанар хэрэглэгдэхүүн
усны шинж чанар хэрэглэгдэхүүн chimgee5568
 
ус бидний амьдрал
ус бидний амьдралус бидний амьдрал
ус бидний амьдралdaguul
 
блог тавих 1 х
блог  тавих  1  хблог  тавих  1  х
блог тавих 1 хSDoljinsuren
 
усны судалгаа
усны судалгааусны судалгаа
усны судалгааBathishig
 
Altankhuyag baga 2
Altankhuyag baga 2Altankhuyag baga 2
Altankhuyag baga 2Huyagaa97
 
Baigali dahi us
Baigali  dahi usBaigali  dahi us
Baigali dahi usErka Bandi
 
ус бол сайн бүхний эхлэл хэвлэхээр
ус бол сайн бүхний эхлэл хэвлэхээрус бол сайн бүхний эхлэл хэвлэхээр
ус бол сайн бүхний эхлэл хэвлэхээрOyuka Oyuk
 
ус чандмань эрдэнэ
ус чандмань эрдэнэус чандмань эрдэнэ
ус чандмань эрдэнэschool14
 
усны хадгалах савны эрүүл ахуй
усны хадгалах савны эрүүл ахуйусны хадгалах савны эрүүл ахуй
усны хадгалах савны эрүүл ахуйTuul Tula
 
ус гэдэг чандмань эрдэнэ.Oyuna
ус гэдэг чандмань эрдэнэ.Oyunaус гэдэг чандмань эрдэнэ.Oyuna
ус гэдэг чандмань эрдэнэ.Oyunaoyunka
 
бодисын шинж чанар
бодисын шинж чанарбодисын шинж чанар
бодисын шинж чанарbyambaa79
 
геологийн үйл явцын өөрчлөлт хөгжил еш
геологийн үйл явцын өөрчлөлт хөгжил ешгеологийн үйл явцын өөрчлөлт хөгжил еш
геологийн үйл явцын өөрчлөлт хөгжил ешGanbat Narantsetseg
 
хичээл3
хичээл3хичээл3
хичээл3araasa-43
 

Viewers also liked (20)

усны шинж чанар хэрэглэгдэхүүн
усны шинж чанар хэрэглэгдэхүүн усны шинж чанар хэрэглэгдэхүүн
усны шинж чанар хэрэглэгдэхүүн
 
ус бидний амьдрал
ус бидний амьдралус бидний амьдрал
ус бидний амьдрал
 
ус
усус
ус
 
Ус чандмань эрдэнэ
Ус чандмань эрдэнэУс чандмань эрдэнэ
Ус чандмань эрдэнэ
 
блог тавих 1 х
блог  тавих  1  хблог  тавих  1  х
блог тавих 1 х
 
усны судалгаа
усны судалгааусны судалгаа
усны судалгаа
 
ус
усус
ус
 
цэвэр ус
цэвэр усцэвэр ус
цэвэр ус
 
Altankhuyag baga 2
Altankhuyag baga 2Altankhuyag baga 2
Altankhuyag baga 2
 
Baigali dahi us
Baigali  dahi usBaigali  dahi us
Baigali dahi us
 
09999
0999909999
09999
 
ус бол сайн бүхний эхлэл хэвлэхээр
ус бол сайн бүхний эхлэл хэвлэхээрус бол сайн бүхний эхлэл хэвлэхээр
ус бол сайн бүхний эхлэл хэвлэхээр
 
ус чандмань эрдэнэ
ус чандмань эрдэнэус чандмань эрдэнэ
ус чандмань эрдэнэ
 
усны хадгалах савны эрүүл ахуй
усны хадгалах савны эрүүл ахуйусны хадгалах савны эрүүл ахуй
усны хадгалах савны эрүүл ахуй
 
ус гэдэг чандмань эрдэнэ.Oyuna
ус гэдэг чандмань эрдэнэ.Oyunaус гэдэг чандмань эрдэнэ.Oyuna
ус гэдэг чандмань эрдэнэ.Oyuna
 
hicheel 7r angi Hicheel 2015 us
hicheel 7r angi Hicheel 2015 ushicheel 7r angi Hicheel 2015 us
hicheel 7r angi Hicheel 2015 us
 
бодисын шинж чанар
бодисын шинж чанарбодисын шинж чанар
бодисын шинж чанар
 
5 lesson soil (1)
5 lesson soil (1)5 lesson soil (1)
5 lesson soil (1)
 
геологийн үйл явцын өөрчлөлт хөгжил еш
геологийн үйл явцын өөрчлөлт хөгжил ешгеологийн үйл явцын өөрчлөлт хөгжил еш
геологийн үйл явцын өөрчлөлт хөгжил еш
 
хичээл3
хичээл3хичээл3
хичээл3
 

More from Erka Bandi

More from Erka Bandi (20)

10 r angi tsahim test-1
10 r angi tsahim test-110 r angi tsahim test-1
10 r angi tsahim test-1
 
8 r angi tsahimtest-1
8 r angi tsahimtest-18 r angi tsahimtest-1
8 r angi tsahimtest-1
 
Tsahim sudalgaa 8a
Tsahim sudalgaa 8aTsahim sudalgaa 8a
Tsahim sudalgaa 8a
 
8a hicheeliin sudalgaa
8a hicheeliin sudalgaa8a hicheeliin sudalgaa
8a hicheeliin sudalgaa
 
8a hariltsaa
8a hariltsaa8a hariltsaa
8a hariltsaa
 
8angi
8angi8angi
8angi
 
8a.angi
8a.angi8a.angi
8a.angi
 
Zan harilvaa 8a
Zan harilvaa 8aZan harilvaa 8a
Zan harilvaa 8a
 
Kabinet
KabinetKabinet
Kabinet
 
цахим судалгаа
цахим судалгаа цахим судалгаа
цахим судалгаа
 
цахим судалгаа
цахим судалгаа цахим судалгаа
цахим судалгаа
 
H 2
H 2H 2
H 2
 
H 1
H 1H 1
H 1
 
Usnii hereglee
Usnii heregleeUsnii hereglee
Usnii hereglee
 
Fizik2
Fizik2Fizik2
Fizik2
 
Holimog 8
Holimog 8Holimog 8
Holimog 8
 
8a angi
8a angi8a angi
8a angi
 
8a àíãè
8a àíãè8a àíãè
8a àíãè
 
Talstiin oront tor 9
Talstiin oront tor 9Talstiin oront tor 9
Talstiin oront tor 9
 
3.2 atom mass
3.2 atom mass3.2 atom mass
3.2 atom mass
 

Usnii himi shinj

  • 1. Дорноговь аймаг Усны хими шинж чанар Багш Б.Эрдэнэчимэг
  • 2. О Морь биш байтлаа гүйнэ H H Могой биш байтлаа атирна Тэр юу вэ? Харсаар байтал гурван төлөвт хувирч Хавьтсанаа баргийг нь уусгаж чаддаг Арчсан толь шиг тунгалаг өнгөтэй Амт үнэргүй тунгалаг шингэн
  • 3. О H H Зорилт Усны хими шинж Усны хэрэглээг судлах
  • 4. Усны ямар шинжийг үзүүлж байна вэ?
  • 5. Усны молекул дахь химийн холбоог тодорхойлох Холбооны төрөл Холбооны тоо Туйлтай эсэх Дан ба давхар холбоотой эсэх
  • 6.
  • 7.
  • 8.
  • 9. 1. Ус нь идэвхтэй металлтай урвалд орж уусдаг суурь буюу гидроксид/шүлт/ ба устөрөгчийг үүсгэнэ. 2Li + 2HOH = 2LiOH + H2 2. Ус харьцангуй идэвх муутай металлтай халаалтын дор урвалд орж металлын оксид, устөрөгчийг үүсгэнэ. Zn + HOH = ZnO + H2 3.Ус нь металл биштэй урвалд орно. C + HOH = CO + H2
  • 10.
  • 11.
  • 12. 4. Ус нь идэвхтэй металлын оксидтой урвалд орж усанд уусдаг суурь буюу гидроксид/шүлт/ үүсгэнэ. 2Li2О + 2HOH = 2LiOH 5. Ус металлбишийн оксидтой урвалд орж хүчлийг үүсгэнэ. SO3 + HOH = H2SO4 6.Усыг тогтмол гүйдлээр буюу өндөр температураар /2000°С/ үйлчилж задлахад устөрөгч ба хүчилтөрөгч үүснэ. 2H2O = O2 + 2H2
  • 13.
  • 14.
  • 15.
  • 16.
  • 18.
  • 19.
  • 20. Хөдөө Усыг бид юу юунд аж ахуйд хэрэглэдэг вэ? Химийн үйлдвэрт Уул Ахуй уурхай, амьдрал Цахилгаан д ы үйлдвэр Усны хэрэглээг тодорхойл
  • 21. Ус дутагдахад яах вэ ? Шингэнээ 11% алдахад : Бодисын солилцоо алдагдаж , Шингэнээ 2% эмнэлгийн тусламж алдахад : бие шаардлагатай болно. тавгүйрхэж, хоолны дуршил буурна, Шингэнээ 10% ажлын чадвараа 20 % алдахад :Биеийн алдана дулааны тэнцвэр алдагдана.Эсүүд үхэж Шингэнээ 6% алдахад : эхэлнэ. Нүүрний арьс эрс хувирч, хөдөлгөөнөө удирдах Шингэнээ чадвараа алдаж 1% эхэлнэ. алдахад : Хэл яриа ойлгомжгүй цангана болно
  • 22.
  • 23.
  • 24.
  • 25. Орчуул ж бичиж авна уу?
  • 26. Даалгавар Дасгал ажлын номноос хуудас 153 Асуулт 1,2,3,