ICT Governance; Governance of ICT at universities

1. Üniversitelerde Bilişim Yönetişimi:
ş ş
Oraya vardık mı henüz?
Gülçin CRIBB
Direktör, Bilgi Merkezi ve Bilgi
Teknolojileri
T k l jil i
1

2. Program
• Bilişim Yönetişimi
• Üniversitelerde Bilişim Yönetişimi
• Üniversite örnekleri
• Özyeğin Üniversitesinde Bilişim
Yönetişimi
2

3. Bilişim Yönetişimi nedir?
“ Bilişim Teknolojilerinin kullanımında
istenen davranışın t
i t d teşvik edilmesi i i
ik dil i için
gerekli karar yetkilerinin ve hesap verme
çerçevesinin b li l
i i belirlenmesi” i”
Weill & Ross (MIT) 2004
3

4. Bilişim Yönetişimi neye yarar?
• Stratejik yönlendirmeyi kim verebilir?
• Kimler hangi kararları verebilir?
• Kimler hangi g ş ve g bildirimleri verebilir
g görüş geri
ve sorunları inceleyebilir?
• Kimler önceliklerin ne olduğuna karar
verebilir?
• Anlaşamamazlık konularını ortak bir
konularını,
anlaşmaya varılamadığında, kim sonuca
bağlayabilir?
4

5. Üniversite BT yönetişimi?
• Büyük araştırma üniversiteleri
• Kü ük üniversiteler - t k kampus
Küçük ü i it l tek k
• K
Karmaşık bi k i
k bir komisyon/kurul yapısı ile, bü k tik ve
/k l il bürokratik
hiyerarşik
Ya da
• Diğer tüm etkinliklerini nasıl yönetiyorlarsa öyle, her
fakülte,
fakülte bölüm kendi kendininkini yönetiyor ve/ya da
merkezi bir sistem var ama etkin değil ve kaotik
5

6. Üniversiteler ve Bilişim Teknolojileri
• Bilgi İşlem Çağı – Main frame ve merkezi
bilgi teknoloji kontrolü, yazılım
• Federal Model Çağı – Masaüstü ve
dizüstü bilgisayarlar, Internet’in ilk aşamaları,
e eğitim
e-eğitim başlangıcı, CIO rolü
• Bulut Teknolojisi Çağı – BT gücüne
erişimin demokratikleşmesi
6

7. 7

8. 8

9. Üniversitelerde Bilişim Yönetişimi
• Araştırma projeleri
• Fakülte ve bölüm BT birim ya da grupları
• Araştırma Merkezleri
ş
• Hizmet / idari birimler
• Kampus çapında verilen BT koordinasyonu
• Ulusal ve uluslar arası kuruluşlar
9

10. Önemli BT stratejik kararlar
• BT Güvenlik sistemleri, yetkiler, sorumluluklar
• Y
Yasal zorunluluklar ve yaptırımlar
l l l kl t l
• Üniversite çapında kullanılacak BT donanım ve
yazılımının standartlaşması
• Üniversite web sitesi ve web ile ilgili kararlar
• Her öğrenci e di üstü verme, seçme değerlendirme
öğrenciye dizüstü erme seçme,
• Öğrenci e-postasının “outsource” edilip edilmeyeceği
10

11. Stratejik kararlar…
• İşletim sisteminin değiştirilmesi
• B k k
Baskı, kopyalama, d
l dosya paylaşma sistemleri
l i t l i
• ERP sistemleri – seçimi, upgrade edilmesi – Ders
Yönetimi,
Yönetimi Öğrenci Bilgi, Araştırma Yönetimi
Bilgi Yönetimi,
Kütüphane Yönetim sistemleri, bilgi sistemleri
mimarisi, entegrasyon
• Elektronik ortamda telif hakları, fikri mülkiyet – hem
akademisyenler hem de öğrenciler için)
y ğ ç )
• Lisans sözleşmeleri
• Satın alma
11

12. 12

13. 13

14. BY etkinliği
• BY sağlık kontrolü – üniversite yönetişimin
farkında
f k d mı, anlıyor mu?
l ?
• BY üniversitede etkin çalışıyor mu?
• Akademisyenler BY sürecine katılıyorlar mı?
• Fakülte ve idari birimlerin öncelikleri kurumun
BT önceliklerine uyuyor mu?
• BT önceliklerinin belirlenmesi üniversite
genelinde herkesi kapsıyor mu?
14

15. Üniversitelerde BY etkinmi değil mi?
• Genel yönetişim yapısı
• Politikalar,
Politikalar prosedürler ve süreçler
• Kurumsal kültür
• Büyük üniversitelerde dağıtılmış IT yapısı
• Merkezi ve mahalli BT birimleri arasındaki ortaklık ve iletişim
• CIO (Bilişim Direktörü) pozisyonunun rolü, beklentiler ve
sorumluluk kapsamı
• BT karar verme rolleri ve ve sorumlulukları
• Bütçe ve eğitim, araştırma ve idari BT işlevlerinin finanse edilme
ç ğ , ş ş
süreci
• Kampus komisyon ve gruplarının rol ve sorumlulukları
15

16. Olumsuz etkiler ve sonuçlar
• Bilgi ve veri güvenliği ihlali
– Ö l bil il
Özel bilgilere yetkisiz erişme
tki i i
– Bilgi kaybı ya da erişilememesi
• Bili i politika, prosedür ve süreçlerinin eksikliği ve
Bilişim litik dü ü l i i k ikliği
varsa da bunların uygulanma zorluğu
• BT sor nlar n n planl olarak çö ümü yerine sürekli
sorunlarının planlı çözümü erine
yangın söndürme durumu
• Satın alınan donanım ve yazılımların ve diğer
kaynakların optimizasyonu eksikliği
• Projelerin değerlendirmesi ve haketme süreci
16

17. 17

18. Özyeğin Ü i
Ö ği Üniversitesi BTYK A
it i Amaç
Üniversiteye bilgi teknolojileri konusunda
stratejik yönlendirme vererek, bilgi
teknolojileri planlamasının Üniversitenin tüm
stratejik planlaması, yönetişimi ve bütçe
onaylama süreçlerine entegre etmek
18

19. Hedefler – birkaç örnek
• Operasyonal plan ve bűtçe onaylama
• P j l iő
Projeleri őnceliklerinin b li l
likl i i belirlenmesi i
• BT politikalarının ve stratejilerinin geliştirilmesi,
onaylanması,
onaylanması uygulanması ve izlenmesini sağlamak
• Bűyűk BT projelerinde ortaya çıkabilecek sorunların
getirilebileceği son nokta olmak
• Önceden planlanmamış projelerin kabul ya da red
edilmesi
• Risk yönetimi
19

20. Politika ve prosedür Geliştirme
• Bilgi Teknolojileri tercih edilen donanım ve yazılımlar
• BT Ol
Olanaklarını uygun k ll
kl kullanma politikası (
litik (personel
l
ve öğrenciler)
• BT hesaplarının yönetimi
• E-posta gruplarının yönetimi
• Telif Haklar
Hakları
• Yardım Masası iş akışım
• BT yazılım, d
l donanım ve sistemlerin sağlanması
i t l i ğl
• Proje Yönetimi çerçevesi
• Bil i Gü
Bilgi Güvenliği
liği
20

21. Proje Yönetimi ve ITIL Çerçevesi
• PMI
• ITIL
• Servis Katalogu
• Kritik BT olayı yanıt ve müdahale süreci
• Kalite güvenliği
• Kullanıcı geri bildirim ortamı ve öneri
toplama ve kullanma
21

22. Bilişim Yönetişimi Yolculuğu
• Üniversite için katma değerler
• Randıman
• Daha iyi müşteri hizmeti
• Pazar payı
• Bilişim ve üniversitenin prestiji
22

23. Gulcin.cribb@ozyegin.edu.tr
Gulcin cribb@ozyegin edu tr
http://www.ozyegin.edu.tr/
©Gülçin Cribb 2009
23