SlideShare a Scribd company logo
UNGGAH – UNGGUH
BASA
Unggah – ungguh yaiku tata pranataning basa
miturut lungguhing tatakrama
Pangertosan
1. Basa ngoko’
kaperang dadi 2 yaiku
a. Ngoko lugu
b. Ngoko andhap/ ngoko alus
--->Antya Basa
---> Basa antya
2. Basa Madya
Kaperang dadi 3 yaiku :
a. Madya ngoko
b. Madya Krama
c. Madyantara
3. Basa Krama
Kaperang dadi 4 yaiku :
a. Mudha Krama
b. Kramantara/ krama lugu
c. Wredha Krama/krama alus
d. Krama Inggil
e. Krama Desa
Unggah- ungguh basa Sing bakal dirembug ing
kene mung 4 wae, 1.Ngoko lugu 2.ngoko alus,
3.krama lugu , 4.krama alus
Ngoko
1) Ngoko lugu
Tetembungane ngoko kabeh, ora kacampuran basa
krama. Tembung aku,kowe,lan ater-ater da-,ko-,di-
lan panambang –ku, -mu, -e, -ake, -ne tetep ora owah
Gunane kanggo :
a. bocah- karo bocah utawa kanca- karo kanca kang
wis kulina
b. Wong tuwa marang anak
c. Ndhuwuran marang ngisoran
d. Bendara marang abdi
e. Guru marang murid
f. Wong ngunandika
Tuladha:: Basa ngoko lugu
 Mbak Maya, aku mbok diwarahi nggarap
etung iki !
 Kelas sing kosong tulung diasta ! ( salah/luput)
 Akhmad Masrur , mengko gawakake laptopku
mrene ya!
 Dhek kapan olehmu bali saka Surabaya ?
 E.. Saupama kelasku sing dadi juara 1 lomba
kebersihan SMP Negeri Kajoran.
 PR TIK apa wis kokgarap mau bengi ?
1. Wujude
Tetembungane ngoko kacampuran basa krama.
Sing di kramakake
1. Tembung kriya
2. Perangane awak,
3. Panganggone awak
4. Wong ka loro utawa wong katelu
.
Supaya gampang nyinau unggah -
ungguh
Basa ngoko alus:
Wong --- ater-ater --- Panambang -- tembung
panuduh
I = Aku -dak - ku iki, iku ,
kae
II = panjenengan/ -dak - ku
Sesebutan / panjenengnan / -mu
Peprenahan pepeprenahan
Sliramu
III = Dheweke - di e
Panjenengane
Titikane basa ngoko alus
Tetembungane awujud
ngoko kacampuran
krama inggil kanggo
wong kaloro,wong
katelu kanggo
ngormati
Kang di kramakake yaiku :
• 1.Wong kaloro, wong katelu
• 2. Perangane awak
• 3. Panganggone awak
• 4.Tembung Kriyane ( Kata Kerja)
Perangane awak
• Ngoko krama krama inggil
• Alis alis imba
• ati manah penggalih
• Awak badan slira
• Bathuk bathuk palarapan
• Bokong bokong bocong
• Brengos brengos gumbala,rawis
• Cangkem cangkem tutuk
• Cengel cengel griwa
• Dhadha dhadha jaja
• Ngoko krama krama inggil
• Dhengkul dhengkul jengku
• Dlamakan dlamakan samparan
• Driji driji racikan
• Embun-embunana embun – embunan pasundhulan
• Endhas sirah mustaka
• Epek-epek epek-epek tapak asta
• Geger geger pengkeran
• Gelung gelung ukel
• Githok(cengel) githok griwa
Panganggone awak
• Ngoko krama krama inggil
Anggo angge agem
Bantal bantal kajang
Cundhuk cundhuk sangsangan
Dandan dandan busana
Gelung gelung ngukel
Gelang binggel binggel
Gelangan binggelan binggelan
Iket iket destar
• Ngoko krama krama inggil
Jarit sinjang nyamping
Jungkat serat pethat
Kathok kathok lancing
Kacamata kacamripat kaca tingal
Kalung kalung sangsangan
Kemul kemul singep
Klambi rasukan ageman
Kelut kelut samparan
Kemben kemben kesemekan
Sabuk sabuk paningset
Tembung kriya
Ngoko Krama madya Krama inggil
Ambung ambung aras
Anak-anak anak-anak peputra
Mangkat kesah tindak
Buwang bucal kendhang
Bebuwang bebucal bobotan
Carita cariyos cariyos
Cawis cawis caos
Ngoko Krama madya Krama inggil
Caturan wicanten ngendikan
Cekel nyepeng ngasta
Cukur cukur paras
Cundhuk cundhuk sangsangan
Cucul cucul lukar
Clathu wicanten ngendika
Dandan dandan busana
Deleng ningali mirsani/mriksa
Basane krama kabeh ora kacampuran krama
inggil.
Digunakake kanggo:
1.Murid marang guru
2. Ngisoran marang ndhuwuran
3.Abdi marang bendarane
4. Bocah cilik /enom marang wong tuwa
5. Wong sing durung patekna tepung/ kulina
Mudha Krama
Basa kang luwes kanggo
sadhengah wong sing dijak
guneman di ajeni, awake dhewe
di asorake. Basane wong enom
marang wong tuwa
Supaya gampang nyinau unggah – ungguh
basa kang dikramakake yaiku :
Basa Krama lugu:
Wong ater-ater panambang
I =aku= kula dak=kula ku = kula
II = Kowe – sampeyan ko = panjenengan/ mu = panje -
/panjenengan sampeyan jenengan
III=Dheweke-piyam- di = dipun e - ipun
bakipun
Tembung panuduh iki, iku, kae dadi punika
Basa Krama lugu, tembung – tembunge krama kabeh,ora
kacampuran basa krama inggil.
Tuladha basa mudha krama
1. Bapak punika wonten tamu
2. Inggih, temtunipun damel
kejotipun Bapak sekaliyan
Krama alus/ Krama inggil
Tetembungane krama kabeh
kacampuran krama inggil tumrap
wong sing diajak guneman.
Sing dikramakake inggil yaiku :
1. Wong kaloro, katelu
2. Perangane awak
3. Panganggone awak
4. Tembung kriya
Krama alus/ Krama inggil
Ang
ka
Ngoko Krama Indonesia
1 siji setunggal satu
2 loro kalih dua
3 telu tiga tiga
4 papat sekawan empat
5 lima gangsal lima
6 enem enem enam
7 pitu pitu tujuh
Ang
ka
Ngoko Krama Indonesia
8 wolu wolu delapan
9 sanga sanga sembilan
10 sepuluh sedasa sepuluh
11 sewelas sewelas sebelas
12 rolas kalih welas dua belas
13 telulas tiga welas tiga belas
14 patbelas sekawan welas empat belas
15 limalas gangsal welas lima belas
16 nembelas nembelas enam belas
17 pitulas pitulas tujuh belas
18 wolulas wolulas delapan belas
19 sangalas sangalas sembilan belas
20 rongpuluh kalih dasa dua puluh
21 selikur selikur dua puluh satu
22 rolikur kalih likur dua puluh dua
23 telu likur tiga likur dua puluh tiga
24 patlikur sekawan likur dua puluh empat
25 selawe selangkung dua puluh lima
26 nemlikur nemlikur dua puluh enam
27 pitu likur pitu likur dua puluh tujuh
28 wolu likur wolu likur dua puluh delapan
29 sanga likur sanga likur dua puluh sembilan
30 telung puluh tigang dasa tiga puluh
31 telung puluh siji
tigang dasa
setunggal
tiga puluh satu
32 telung puluh loro tigang dasa kalih tiga puluh dua
40 patang puluh sekawan dasa empat puluh
41 patang puluh siji
sekawan dasa
setunggal
empat puluh satu
42 patang puluh loro sekawan dasa kalih empat puluh dua
50 seket seket lima puluh
51 seket siji seket setunggal lima puluh satu
52 seket loro seket kalih lima puluh dua
60 sewidak sewidak enam puluh
61 sewidak siji
sewidak
setunggal
enam puluh satu
62 sewidak loro sewidak kalih enam puluh dua
70 pitung puluh pitung dasa tujuh puluh
71
pitung puluh
siji
pitung dasa
setunggal
tujuh puluh satu
72
pitung puluh
loro
pitung dasa kalih tujuh puluh dua
80 wolung puluh wolung dasa delapan puluh
81
wolung puluh
siji
wolung dasa
setunggal
delapan puluh
satu
82
wolung puluh
loro
wolung dasa kalih delapan puluh dua
90 sangang puluh sangang dasa sembilan puluh
91
sangang puluh
siji
sangang dasa
setunggal
sembilan puluh
satu
92
sangang puluh
loro
sangang dasa
kalih
sembilan puluh
dua
100 satus satus seratus
101 satus siji satus setunggal seratus satu
102 satus loro satus kalih seratus dua
200 rong atus kalih atus dua ratus
201 rong atus siji
kalih atus
setunggal
dua ratus satu
202 rong atus loro kalih atus kalih dua ratus dua
300 telung atus tigang atus tiga ratus
301 telung atus siji
tigang atus
setunggal
tiga ratus satu
302
telung atus
loro
tigang atus kalih tiga ratus dua
400 patang atus sekawan atus empat ratus
401 patang atus siji
sekawan atus
setunggal
empat ratus satu
402 patang atus loro sekawan atus kalih empat ratus dua
500 limang atus gangsal atus lima ratus
501 limang atus siji
gangsal atus
setunggal
lima ratus satu
502 limang atus loro gangsal atus kalih lima ratus dua
600 nem atus nem atus enam ratus
601 nem atus siji nem atus setunggal enam ratus satu
602 nem atus loro nem atus kalih enam ratus dua
700 pitung atus pitung atus tujuh ratus
701 pitung atus siji
pitung atus
setunggal
tujuh ratus satu
702
pitung atus
loro
pitung atus
kalih
tujuh ratus
dua
800 wolung atus wolung atus delapan ratus
801
wolung atus
siji
wolung atus
setunggal
delapan ratus
satu
802
wolung atus
loro
wolung atus
kalih
delapan ratus
dua
900
sangang
atus
sangang atus sembilan ratus
901
sangang
atus siji
sangang atus
setunggal
sembilan ratus
satu
902
sangang atus
loro
sangang atus kalih sembilan ratus dua
1000 sewu sewu seribu
1001 sewu siji sewu setunggal seribu satu
1002 sewu loro sewu kalih seribu dua
1010 sewu sepuluh sewu sedasa seribu sepuluh
1011 sewu sewelas sewu sewelas seribu sebelas
1020 sewu rong puluh sewu kalih dasa seribu dua puluh
1021 sewu selikur sewu selikur
seribu dua puluh
satu
LATIHAN:
Angka-angka ing ngisor iki tulisen nganggo
basa Ngoko lan Krama.
(Angka-angka di bawah ini tulislah dengan
memakai bahasa Ngoko dan Krama. )
1.29 = . . . . (Ng); …. (Kr); dua puluh sembilan
(Ind).
2.57 = …. (Ng); …. (Kr); lima puluh tujuh (Ind).
3.65 = .… (Ng); …. (Kr); enam puluh lima (Ind).
4.115 = ….(Ng); …. (Kr); seratus lima belas
(Ind).
Kunci latihan:
Angka-angka ing ngisor iki tulisen nganggo
basa Ngoko lan Krama.
(Angka-angka di bawah ini tulislah dengan
memakai bahasa Ngoko dan Krama. )
29 = sanga likur (Ng); sanga likur (Kr); dua
puluh sembilan (Ind).
57 = seket pitu (Ng); seket pitu (Kr); lima puluh
tujuh (Ind).
65 = sewidak lima (Ng); sewidak gangsal (Kr);
enam puluh lima (Ind).
115 = satus limalas (Ng); satus gangsal welas
(Kr); seratus lima belas (Ind).
232 = rong atus telung puluh loro (Ng); kalih atus tigang
dasa kalih (Kr); dua ratus tiga puluh dua (Ind).
411= patang atus sewelas (Ng); ….(Kr); empat ratus
sebelas (Ind).
• 601 = nem atus siji (Ng); … (Kr); enam ratus satu (Ind).
• 809 = wolung atus sanga (Ng); …. (Kr); delapan ratus
sembilan (Ind).
• 1011 = sewu sewelas (Ng); …. (Kr); seribu sebelas (Ind).
• 1117 = sewu satus pitulas (Ng); …. (Kr); seribu seratus
tujuh belas
• Katrangan : Ng = ngoko, Kr = krama
Kunci wangsulan
232 = rong atus telung puluh loro (Ng); kalih atus tigang
dasa kalih (Kr); dua ratus tiga puluh dua (Ind).
411= petang atus sewelas (Ng); sekawan atus sewelas
(Kr); empat ratus sebelas (Ind).
• 601 = nem atus siji (Ng); nem atus setunggal (Kr); enam
ratus satu (Ind).
• 809 = wolung atus sanga (Ng); wolung atus sanga (Kr);
delapan ratus sembilan (Ind).
• 1011 = sewu sewelas (Ng); sewu sewelas (Kr); seribu
sebelas (Ind).
• 1117 = sewu satus pitulas (Ng); sewu satus pitulas (Kr);
seribu seratus tujuh belas
• Katrangan : Ng = ngoko, Kr = krama
Semanten Matur
nuwun
Basa Jawa Madya
Basa Jawa Madya kuwi tataran jroning undha-usuk basa
Jawa, sakdhuwuré tataran Basa Jawa Ngoko nanging
sangisoré Basa Jawa Krama. Basa Jawa tataran
Krama Madya iki dipérang dadi lima, yakuwi Madya
Krama, Madyantara, Mudha Krama, Kramantara, lan
Wredha Krama.
• Fasilitas-fasilitas yang ada diatas juga sangat
mendukung pengembangan bahan disesuaikan
dengan tujuan pembelajaran. Permainan penyapu
ranjau (mine sweep) misalnya dapat dipakai untuk
memfasilitasi pembelajaran kosa kata, sistem verba
bahasa Indonesia atau pembelajaran kata depan.
Basa madya krama
Basa Jawa Madya kuwi tataran jroning undha-usuk basa
Jawa, sakdhuwuré tataran Basa Jawa Ngoko nanging
sangisoré Basa Jawa Krama. Basa Jawa tataran
Krama Madya iki dipérang dadi lima, yakuwi Madya
Krama, Madyantara, Mudha Krama, Kramantara, lan
Wredha Krama.
• Basa Madya Ngoko punika tembung-tembungipun
saking basa Madya nanging dipuncampuri sawetawis
tembung saking basa Ngoko ingkang mboten wonten
tembung madyanipun. Basa punika taksih biasa dipun
anggé déning tiyang dhusun utawi tiyang-
tiyang pagunungan. Ciri-cirinipun:
Ciri-cirinipun basa madya ngoko
• Aku, dados kula
• Kowé, dipunéwahi dados dika
• Ater-ater tak- dipunéwahi dados kula
• Ater-ater ko- dipunéwahi dadi dika
• Ater-ater di- mboten éwah
Tuladha:
A:”Dika niku klebu beja, olehe panen pari mboten enten
sing gabug, samang napake ta?”
• B: "Pundi woh-wohané sing becik-becik niku?"
• A: "Niku napa kirang becik?"
Basa madya ngoko digunakake
• Kanggone Basa Madya Ngoko iku lumrahe :
• Bakul padha bakul
• Priyayi marang sor-sorane
Tuladha :
• Dika niku klebu beja, olehe panen pari mboten enten
sing gabug, samang napake ta?
• Pundi woh-wohané sing becik-becik niku?
• Niku napa kirang becik?
Madya Krama
• Madya Krama iki biasa dianggo déning
wong padésan marang wong liya sing dianggep
luwih tuwa utawa kinurmatan.
Ciri-ciriné antara liya:
• Aku, diowahi dadi kula
• Kowé, diowahi dadi sampéyan, samang
• Ater-ater tak-, diowahi dadi kula
• Ater-ater ko-, diowahi dadi samang, mang
• Panambang -ku, diowahi dadi kula
• Panambang -mu, diowahi dadi sampéyan,
samang
• Panambang -e tetep ora owah
Tuladha Madya Krama
(A migunakaké basa mdya ngoko, B migunakaké basa
madya krama).
• A: "É, Yu nggéndhong lurik, ndika mandheg sedhéla".
• B: "Napa, ajeng tumbas?"
• A: "Wong ngendheg nèk mboten ajeng tuku ajeng
napa?"
• B: "Engga ta mang milih. Dagangan kula saé-saé".
Tuladha Madya Krama
Tuladha: (A migunakaké basa mdya ngoko, B migunakaké
basa madya krama).
• A: "É, Yu nggéndhong lurik, ndika mandheg sedhéla".
• B: "Napa, ajeng tumbas?"
• A: "Wong ngendheg nèk mboten ajeng tuku ajeng
napa?"
• B: "Engga ta mang milih. Dagangan kula saé-saé".
Madyantara
. Basa Jawa Madyantara iki tembung tembungé diwangun
saka basa Madya Krama, ananging tembung-tembung
sing ditujokaké marang wong sing diajak wicara diowahi
dadi krama inggil. Tataran basa Madyantara iki biyèn
dianggo déning priyayi cilik marang garwané, nanging
saiki wis arang banget dianggo.
Ciri-ciriné antara liya:
• Aku, diowahi dadi kula
• Kowé, diowahi dadi sampéyan utawa samang
• Ater-ater tak-, diowahi dadi kula
• Ater-ater ko-, diowahi dadi samang, mang
• Ater-ater di-, tetep ora owah.
Tuladha Madyantara
• Tuladha; (A Ibuné B Kula)
• A: "Wetonku tumbuk umur 33 taun, slametané apa wis
kok pikir?"
• B: "Rak siyos bénjing tanggal 7, wulan Rabingulakir
ngajeng niki ta?"
• A: "Iya".
• B: "Saniki tanggal ping 27, taksih kirang 10 dalu".
• A: "Rak ya wis cedhak".
Madyantara digunakake
• Wong padesan marang wong liya kang dianggep luwih
tuwa utawa kinurmatan
• Padha-padha priyayi sing wis kulina
• Bojone priyayi marang sing lanang (yen durung kulina)
• Priyayi marang sanake tuwa kang luwih asor
Tuladha :
• Sampeyan niku pripun ta mas, seprika-sepriki kok boten enten
sudane
• A migunakaké Basa Madya Ngoko, B migunakaké Basa Madya
Krama.
• A : “É, Yu nggéndhong lurik, ndika mandheg sedhéla”.
B : “Napa, ajeng tumbas?” A : “Wong ngendheg nèk mboten ajeng
tuku ajeng napa?”
B : “Engga ta mang milih. Dagangan kula saé-saé”.
CEKAP SEMANTEN
•Jenang sela wader kalen
sesondheran
•Apuranta yen wonten
lepat kawula

More Related Content

Recently uploaded

Materi Geografi Kelas 11 Mitigasi Bencana
Materi Geografi Kelas 11 Mitigasi BencanaMateri Geografi Kelas 11 Mitigasi Bencana
Materi Geografi Kelas 11 Mitigasi Bencana
AyuniDwiLestari
 
Modul Ajar PAI dan Budi Pekerti Kelas 5 Fase C Kurikulum Merdeka
Modul Ajar PAI dan Budi Pekerti Kelas 5 Fase C Kurikulum MerdekaModul Ajar PAI dan Budi Pekerti Kelas 5 Fase C Kurikulum Merdeka
Modul Ajar PAI dan Budi Pekerti Kelas 5 Fase C Kurikulum Merdeka
Fathan Emran
 
UNIT 4 PB 3 MODUL AJAR PPKn KELAS 5 - modulguruku.com.docx
UNIT 4 PB 3 MODUL AJAR PPKn KELAS 5 - modulguruku.com.docxUNIT 4 PB 3 MODUL AJAR PPKn KELAS 5 - modulguruku.com.docx
UNIT 4 PB 3 MODUL AJAR PPKn KELAS 5 - modulguruku.com.docx
nengenok23
 
Aksi Nyata Buku Non Teks Bermutu Dan Manfaatnya .pdf
Aksi Nyata Buku Non Teks Bermutu Dan Manfaatnya .pdfAksi Nyata Buku Non Teks Bermutu Dan Manfaatnya .pdf
Aksi Nyata Buku Non Teks Bermutu Dan Manfaatnya .pdf
DenysErlanders
 
Dialog Prestasi Peperiksaan Akhir Tahun 2023
Dialog Prestasi Peperiksaan Akhir Tahun 2023Dialog Prestasi Peperiksaan Akhir Tahun 2023
Dialog Prestasi Peperiksaan Akhir Tahun 2023
AINARAHYUBINTISULAIM
 
Modul Ajar PJOK Kelas 4 Fase B Kurikulum Merdeka
Modul Ajar PJOK Kelas 4 Fase B Kurikulum MerdekaModul Ajar PJOK Kelas 4 Fase B Kurikulum Merdeka
Modul Ajar PJOK Kelas 4 Fase B Kurikulum Merdeka
Fathan Emran
 
Koneksi Antar Materi modul 2.1.pptx Johan martha
Koneksi Antar Materi modul 2.1.pptx Johan marthaKoneksi Antar Materi modul 2.1.pptx Johan martha
Koneksi Antar Materi modul 2.1.pptx Johan martha
johan199969
 
juknis_2024_new pendaftaran ppdb kota kediri
juknis_2024_new pendaftaran ppdb kota kedirijuknis_2024_new pendaftaran ppdb kota kediri
juknis_2024_new pendaftaran ppdb kota kediri
DaraAOi
 
(Fase B ) - Gaya Hidup Berkelanjutan (P5).docx
(Fase B ) - Gaya Hidup Berkelanjutan (P5).docx(Fase B ) - Gaya Hidup Berkelanjutan (P5).docx
(Fase B ) - Gaya Hidup Berkelanjutan (P5).docx
BAHTIARMUHAMAD
 
Pengenalan Morfologi & Tata Bahasa Indonesia
Pengenalan Morfologi & Tata Bahasa IndonesiaPengenalan Morfologi & Tata Bahasa Indonesia
Pengenalan Morfologi & Tata Bahasa Indonesia
sucibrooks86
 
PELAKSANAAN (13-14 Juni'24) + Link2 Materi BimTek _"PTK 007 Rev-5 Thn 2023 (P...
PELAKSANAAN (13-14 Juni'24) + Link2 Materi BimTek _"PTK 007 Rev-5 Thn 2023 (P...PELAKSANAAN (13-14 Juni'24) + Link2 Materi BimTek _"PTK 007 Rev-5 Thn 2023 (P...
PELAKSANAAN (13-14 Juni'24) + Link2 Materi BimTek _"PTK 007 Rev-5 Thn 2023 (P...
Kanaidi ken
 
Modul Ajar PJOK Kelas 1 Fase A Kurikulum Merdeka
Modul Ajar PJOK Kelas 1 Fase A Kurikulum MerdekaModul Ajar PJOK Kelas 1 Fase A Kurikulum Merdeka
Modul Ajar PJOK Kelas 1 Fase A Kurikulum Merdeka
Fathan Emran
 
laporan komunitas belajar sekolah dasar negeri botoputih
laporan komunitas belajar sekolah dasar negeri botoputihlaporan komunitas belajar sekolah dasar negeri botoputih
laporan komunitas belajar sekolah dasar negeri botoputih
SDNBotoputih
 
CP dan ATP bahasa indonesia fase B kelas 12.pdf
CP dan ATP bahasa indonesia fase B kelas 12.pdfCP dan ATP bahasa indonesia fase B kelas 12.pdf
CP dan ATP bahasa indonesia fase B kelas 12.pdf
andimagfirahwati1
 
Modul Projek Gaya Hidup Berkelanjutan - Peduli Sampah Selamatkan Generasi - F...
Modul Projek Gaya Hidup Berkelanjutan - Peduli Sampah Selamatkan Generasi - F...Modul Projek Gaya Hidup Berkelanjutan - Peduli Sampah Selamatkan Generasi - F...
Modul Projek Gaya Hidup Berkelanjutan - Peduli Sampah Selamatkan Generasi - F...
AdeSutisna19
 
Bab 7Korupsi sebagai persoalan moral .pptx
Bab 7Korupsi sebagai persoalan moral  .pptxBab 7Korupsi sebagai persoalan moral  .pptx
Bab 7Korupsi sebagai persoalan moral .pptx
Habibatut Tijani
 
Modul Ajar Bahasa Inggris Kelas 11 Fase F Kurikulum Merdeka
Modul Ajar Bahasa Inggris Kelas 11 Fase F Kurikulum MerdekaModul Ajar Bahasa Inggris Kelas 11 Fase F Kurikulum Merdeka
Modul Ajar Bahasa Inggris Kelas 11 Fase F Kurikulum Merdeka
Fathan Emran
 
Modul Ajar Bahasa Indonesia Kelas 10 Fase E Kurikulum Merdeka
Modul Ajar Bahasa Indonesia Kelas 10 Fase E Kurikulum MerdekaModul Ajar Bahasa Indonesia Kelas 10 Fase E Kurikulum Merdeka
Modul Ajar Bahasa Indonesia Kelas 10 Fase E Kurikulum Merdeka
Fathan Emran
 
Modul Kimia Fase E Kelas X TH 24 - E10.6 Kimia Hijau.docx
Modul Kimia Fase E Kelas X TH 24 - E10.6 Kimia Hijau.docxModul Kimia Fase E Kelas X TH 24 - E10.6 Kimia Hijau.docx
Modul Kimia Fase E Kelas X TH 24 - E10.6 Kimia Hijau.docx
SuciHarianti3
 
Biografi Presiden Republik Indonesia.pdf
Biografi Presiden Republik Indonesia.pdfBiografi Presiden Republik Indonesia.pdf
Biografi Presiden Republik Indonesia.pdf
pristayulianabila
 

Recently uploaded (20)

Materi Geografi Kelas 11 Mitigasi Bencana
Materi Geografi Kelas 11 Mitigasi BencanaMateri Geografi Kelas 11 Mitigasi Bencana
Materi Geografi Kelas 11 Mitigasi Bencana
 
Modul Ajar PAI dan Budi Pekerti Kelas 5 Fase C Kurikulum Merdeka
Modul Ajar PAI dan Budi Pekerti Kelas 5 Fase C Kurikulum MerdekaModul Ajar PAI dan Budi Pekerti Kelas 5 Fase C Kurikulum Merdeka
Modul Ajar PAI dan Budi Pekerti Kelas 5 Fase C Kurikulum Merdeka
 
UNIT 4 PB 3 MODUL AJAR PPKn KELAS 5 - modulguruku.com.docx
UNIT 4 PB 3 MODUL AJAR PPKn KELAS 5 - modulguruku.com.docxUNIT 4 PB 3 MODUL AJAR PPKn KELAS 5 - modulguruku.com.docx
UNIT 4 PB 3 MODUL AJAR PPKn KELAS 5 - modulguruku.com.docx
 
Aksi Nyata Buku Non Teks Bermutu Dan Manfaatnya .pdf
Aksi Nyata Buku Non Teks Bermutu Dan Manfaatnya .pdfAksi Nyata Buku Non Teks Bermutu Dan Manfaatnya .pdf
Aksi Nyata Buku Non Teks Bermutu Dan Manfaatnya .pdf
 
Dialog Prestasi Peperiksaan Akhir Tahun 2023
Dialog Prestasi Peperiksaan Akhir Tahun 2023Dialog Prestasi Peperiksaan Akhir Tahun 2023
Dialog Prestasi Peperiksaan Akhir Tahun 2023
 
Modul Ajar PJOK Kelas 4 Fase B Kurikulum Merdeka
Modul Ajar PJOK Kelas 4 Fase B Kurikulum MerdekaModul Ajar PJOK Kelas 4 Fase B Kurikulum Merdeka
Modul Ajar PJOK Kelas 4 Fase B Kurikulum Merdeka
 
Koneksi Antar Materi modul 2.1.pptx Johan martha
Koneksi Antar Materi modul 2.1.pptx Johan marthaKoneksi Antar Materi modul 2.1.pptx Johan martha
Koneksi Antar Materi modul 2.1.pptx Johan martha
 
juknis_2024_new pendaftaran ppdb kota kediri
juknis_2024_new pendaftaran ppdb kota kedirijuknis_2024_new pendaftaran ppdb kota kediri
juknis_2024_new pendaftaran ppdb kota kediri
 
(Fase B ) - Gaya Hidup Berkelanjutan (P5).docx
(Fase B ) - Gaya Hidup Berkelanjutan (P5).docx(Fase B ) - Gaya Hidup Berkelanjutan (P5).docx
(Fase B ) - Gaya Hidup Berkelanjutan (P5).docx
 
Pengenalan Morfologi & Tata Bahasa Indonesia
Pengenalan Morfologi & Tata Bahasa IndonesiaPengenalan Morfologi & Tata Bahasa Indonesia
Pengenalan Morfologi & Tata Bahasa Indonesia
 
PELAKSANAAN (13-14 Juni'24) + Link2 Materi BimTek _"PTK 007 Rev-5 Thn 2023 (P...
PELAKSANAAN (13-14 Juni'24) + Link2 Materi BimTek _"PTK 007 Rev-5 Thn 2023 (P...PELAKSANAAN (13-14 Juni'24) + Link2 Materi BimTek _"PTK 007 Rev-5 Thn 2023 (P...
PELAKSANAAN (13-14 Juni'24) + Link2 Materi BimTek _"PTK 007 Rev-5 Thn 2023 (P...
 
Modul Ajar PJOK Kelas 1 Fase A Kurikulum Merdeka
Modul Ajar PJOK Kelas 1 Fase A Kurikulum MerdekaModul Ajar PJOK Kelas 1 Fase A Kurikulum Merdeka
Modul Ajar PJOK Kelas 1 Fase A Kurikulum Merdeka
 
laporan komunitas belajar sekolah dasar negeri botoputih
laporan komunitas belajar sekolah dasar negeri botoputihlaporan komunitas belajar sekolah dasar negeri botoputih
laporan komunitas belajar sekolah dasar negeri botoputih
 
CP dan ATP bahasa indonesia fase B kelas 12.pdf
CP dan ATP bahasa indonesia fase B kelas 12.pdfCP dan ATP bahasa indonesia fase B kelas 12.pdf
CP dan ATP bahasa indonesia fase B kelas 12.pdf
 
Modul Projek Gaya Hidup Berkelanjutan - Peduli Sampah Selamatkan Generasi - F...
Modul Projek Gaya Hidup Berkelanjutan - Peduli Sampah Selamatkan Generasi - F...Modul Projek Gaya Hidup Berkelanjutan - Peduli Sampah Selamatkan Generasi - F...
Modul Projek Gaya Hidup Berkelanjutan - Peduli Sampah Selamatkan Generasi - F...
 
Bab 7Korupsi sebagai persoalan moral .pptx
Bab 7Korupsi sebagai persoalan moral  .pptxBab 7Korupsi sebagai persoalan moral  .pptx
Bab 7Korupsi sebagai persoalan moral .pptx
 
Modul Ajar Bahasa Inggris Kelas 11 Fase F Kurikulum Merdeka
Modul Ajar Bahasa Inggris Kelas 11 Fase F Kurikulum MerdekaModul Ajar Bahasa Inggris Kelas 11 Fase F Kurikulum Merdeka
Modul Ajar Bahasa Inggris Kelas 11 Fase F Kurikulum Merdeka
 
Modul Ajar Bahasa Indonesia Kelas 10 Fase E Kurikulum Merdeka
Modul Ajar Bahasa Indonesia Kelas 10 Fase E Kurikulum MerdekaModul Ajar Bahasa Indonesia Kelas 10 Fase E Kurikulum Merdeka
Modul Ajar Bahasa Indonesia Kelas 10 Fase E Kurikulum Merdeka
 
Modul Kimia Fase E Kelas X TH 24 - E10.6 Kimia Hijau.docx
Modul Kimia Fase E Kelas X TH 24 - E10.6 Kimia Hijau.docxModul Kimia Fase E Kelas X TH 24 - E10.6 Kimia Hijau.docx
Modul Kimia Fase E Kelas X TH 24 - E10.6 Kimia Hijau.docx
 
Biografi Presiden Republik Indonesia.pdf
Biografi Presiden Republik Indonesia.pdfBiografi Presiden Republik Indonesia.pdf
Biografi Presiden Republik Indonesia.pdf
 

Featured

Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
contently
 
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
Albert Qian
 
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Kurio // The Social Media Age(ncy)
 
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Search Engine Journal
 
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
SpeakerHub
 
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
Clark Boyd
 
Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next
Tessa Mero
 
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentGoogle's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Lily Ray
 
How to have difficult conversations
How to have difficult conversations How to have difficult conversations
How to have difficult conversations
Rajiv Jayarajah, MAppComm, ACC
 
Introduction to Data Science
Introduction to Data ScienceIntroduction to Data Science
Introduction to Data Science
Christy Abraham Joy
 
Time Management & Productivity - Best Practices
Time Management & Productivity -  Best PracticesTime Management & Productivity -  Best Practices
Time Management & Productivity - Best Practices
Vit Horky
 
The six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementThe six step guide to practical project management
The six step guide to practical project management
MindGenius
 
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
RachelPearson36
 
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Applitools
 
12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at Work12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at Work
GetSmarter
 
ChatGPT webinar slides
ChatGPT webinar slidesChatGPT webinar slides
ChatGPT webinar slides
Alireza Esmikhani
 
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike RoutesMore than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
Project for Public Spaces & National Center for Biking and Walking
 
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
DevGAMM Conference
 
Barbie - Brand Strategy Presentation
Barbie - Brand Strategy PresentationBarbie - Brand Strategy Presentation
Barbie - Brand Strategy Presentation
Erica Santiago
 
Good Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them well
Good Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them wellGood Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them well
Good Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them well
Saba Software
 

Featured (20)

Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
Content Methodology: A Best Practices Report (Webinar)
 
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
How to Prepare For a Successful Job Search for 2024
 
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie InsightsSocial Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
Social Media Marketing Trends 2024 // The Global Indie Insights
 
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
Trends In Paid Search: Navigating The Digital Landscape In 2024
 
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
5 Public speaking tips from TED - Visualized summary
 
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
ChatGPT and the Future of Work - Clark Boyd
 
Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next Getting into the tech field. what next
Getting into the tech field. what next
 
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search IntentGoogle's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
Google's Just Not That Into You: Understanding Core Updates & Search Intent
 
How to have difficult conversations
How to have difficult conversations How to have difficult conversations
How to have difficult conversations
 
Introduction to Data Science
Introduction to Data ScienceIntroduction to Data Science
Introduction to Data Science
 
Time Management & Productivity - Best Practices
Time Management & Productivity -  Best PracticesTime Management & Productivity -  Best Practices
Time Management & Productivity - Best Practices
 
The six step guide to practical project management
The six step guide to practical project managementThe six step guide to practical project management
The six step guide to practical project management
 
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
Beginners Guide to TikTok for Search - Rachel Pearson - We are Tilt __ Bright...
 
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
Unlocking the Power of ChatGPT and AI in Testing - A Real-World Look, present...
 
12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at Work12 Ways to Increase Your Influence at Work
12 Ways to Increase Your Influence at Work
 
ChatGPT webinar slides
ChatGPT webinar slidesChatGPT webinar slides
ChatGPT webinar slides
 
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike RoutesMore than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
More than Just Lines on a Map: Best Practices for U.S Bike Routes
 
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
Ride the Storm: Navigating Through Unstable Periods / Katerina Rudko (Belka G...
 
Barbie - Brand Strategy Presentation
Barbie - Brand Strategy PresentationBarbie - Brand Strategy Presentation
Barbie - Brand Strategy Presentation
 
Good Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them well
Good Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them wellGood Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them well
Good Stuff Happens in 1:1 Meetings: Why you need them and how to do them well
 

unggah_ungguh_basa_oke (3).ppt

  • 2. Unggah – ungguh yaiku tata pranataning basa miturut lungguhing tatakrama Pangertosan
  • 3. 1. Basa ngoko’ kaperang dadi 2 yaiku a. Ngoko lugu b. Ngoko andhap/ ngoko alus --->Antya Basa ---> Basa antya 2. Basa Madya Kaperang dadi 3 yaiku : a. Madya ngoko b. Madya Krama c. Madyantara 3. Basa Krama Kaperang dadi 4 yaiku : a. Mudha Krama b. Kramantara/ krama lugu c. Wredha Krama/krama alus d. Krama Inggil e. Krama Desa
  • 4. Unggah- ungguh basa Sing bakal dirembug ing kene mung 4 wae, 1.Ngoko lugu 2.ngoko alus, 3.krama lugu , 4.krama alus Ngoko 1) Ngoko lugu Tetembungane ngoko kabeh, ora kacampuran basa krama. Tembung aku,kowe,lan ater-ater da-,ko-,di- lan panambang –ku, -mu, -e, -ake, -ne tetep ora owah Gunane kanggo : a. bocah- karo bocah utawa kanca- karo kanca kang wis kulina b. Wong tuwa marang anak c. Ndhuwuran marang ngisoran d. Bendara marang abdi e. Guru marang murid f. Wong ngunandika
  • 5. Tuladha:: Basa ngoko lugu  Mbak Maya, aku mbok diwarahi nggarap etung iki !  Kelas sing kosong tulung diasta ! ( salah/luput)  Akhmad Masrur , mengko gawakake laptopku mrene ya!  Dhek kapan olehmu bali saka Surabaya ?  E.. Saupama kelasku sing dadi juara 1 lomba kebersihan SMP Negeri Kajoran.  PR TIK apa wis kokgarap mau bengi ?
  • 6. 1. Wujude Tetembungane ngoko kacampuran basa krama. Sing di kramakake 1. Tembung kriya 2. Perangane awak, 3. Panganggone awak 4. Wong ka loro utawa wong katelu .
  • 7. Supaya gampang nyinau unggah - ungguh Basa ngoko alus: Wong --- ater-ater --- Panambang -- tembung panuduh I = Aku -dak - ku iki, iku , kae II = panjenengan/ -dak - ku Sesebutan / panjenengnan / -mu Peprenahan pepeprenahan Sliramu III = Dheweke - di e Panjenengane
  • 8. Titikane basa ngoko alus Tetembungane awujud ngoko kacampuran krama inggil kanggo wong kaloro,wong katelu kanggo ngormati
  • 9. Kang di kramakake yaiku : • 1.Wong kaloro, wong katelu • 2. Perangane awak • 3. Panganggone awak • 4.Tembung Kriyane ( Kata Kerja)
  • 10. Perangane awak • Ngoko krama krama inggil • Alis alis imba • ati manah penggalih • Awak badan slira • Bathuk bathuk palarapan • Bokong bokong bocong • Brengos brengos gumbala,rawis • Cangkem cangkem tutuk • Cengel cengel griwa • Dhadha dhadha jaja
  • 11. • Ngoko krama krama inggil • Dhengkul dhengkul jengku • Dlamakan dlamakan samparan • Driji driji racikan • Embun-embunana embun – embunan pasundhulan • Endhas sirah mustaka • Epek-epek epek-epek tapak asta • Geger geger pengkeran • Gelung gelung ukel • Githok(cengel) githok griwa
  • 12. Panganggone awak • Ngoko krama krama inggil Anggo angge agem Bantal bantal kajang Cundhuk cundhuk sangsangan Dandan dandan busana Gelung gelung ngukel Gelang binggel binggel Gelangan binggelan binggelan Iket iket destar
  • 13. • Ngoko krama krama inggil Jarit sinjang nyamping Jungkat serat pethat Kathok kathok lancing Kacamata kacamripat kaca tingal Kalung kalung sangsangan Kemul kemul singep Klambi rasukan ageman Kelut kelut samparan Kemben kemben kesemekan Sabuk sabuk paningset
  • 14. Tembung kriya Ngoko Krama madya Krama inggil Ambung ambung aras Anak-anak anak-anak peputra Mangkat kesah tindak Buwang bucal kendhang Bebuwang bebucal bobotan Carita cariyos cariyos Cawis cawis caos
  • 15. Ngoko Krama madya Krama inggil Caturan wicanten ngendikan Cekel nyepeng ngasta Cukur cukur paras Cundhuk cundhuk sangsangan Cucul cucul lukar Clathu wicanten ngendika Dandan dandan busana Deleng ningali mirsani/mriksa
  • 16. Basane krama kabeh ora kacampuran krama inggil. Digunakake kanggo: 1.Murid marang guru 2. Ngisoran marang ndhuwuran 3.Abdi marang bendarane 4. Bocah cilik /enom marang wong tuwa 5. Wong sing durung patekna tepung/ kulina
  • 17. Mudha Krama Basa kang luwes kanggo sadhengah wong sing dijak guneman di ajeni, awake dhewe di asorake. Basane wong enom marang wong tuwa
  • 18. Supaya gampang nyinau unggah – ungguh basa kang dikramakake yaiku : Basa Krama lugu: Wong ater-ater panambang I =aku= kula dak=kula ku = kula II = Kowe – sampeyan ko = panjenengan/ mu = panje - /panjenengan sampeyan jenengan III=Dheweke-piyam- di = dipun e - ipun bakipun Tembung panuduh iki, iku, kae dadi punika Basa Krama lugu, tembung – tembunge krama kabeh,ora kacampuran basa krama inggil.
  • 19. Tuladha basa mudha krama 1. Bapak punika wonten tamu 2. Inggih, temtunipun damel kejotipun Bapak sekaliyan
  • 20. Krama alus/ Krama inggil Tetembungane krama kabeh kacampuran krama inggil tumrap wong sing diajak guneman. Sing dikramakake inggil yaiku : 1. Wong kaloro, katelu 2. Perangane awak 3. Panganggone awak 4. Tembung kriya
  • 21. Krama alus/ Krama inggil Ang ka Ngoko Krama Indonesia 1 siji setunggal satu 2 loro kalih dua 3 telu tiga tiga 4 papat sekawan empat 5 lima gangsal lima 6 enem enem enam 7 pitu pitu tujuh
  • 22. Ang ka Ngoko Krama Indonesia 8 wolu wolu delapan 9 sanga sanga sembilan 10 sepuluh sedasa sepuluh 11 sewelas sewelas sebelas 12 rolas kalih welas dua belas 13 telulas tiga welas tiga belas 14 patbelas sekawan welas empat belas 15 limalas gangsal welas lima belas
  • 23. 16 nembelas nembelas enam belas 17 pitulas pitulas tujuh belas 18 wolulas wolulas delapan belas 19 sangalas sangalas sembilan belas 20 rongpuluh kalih dasa dua puluh 21 selikur selikur dua puluh satu 22 rolikur kalih likur dua puluh dua 23 telu likur tiga likur dua puluh tiga 24 patlikur sekawan likur dua puluh empat 25 selawe selangkung dua puluh lima 26 nemlikur nemlikur dua puluh enam 27 pitu likur pitu likur dua puluh tujuh
  • 24. 28 wolu likur wolu likur dua puluh delapan 29 sanga likur sanga likur dua puluh sembilan 30 telung puluh tigang dasa tiga puluh 31 telung puluh siji tigang dasa setunggal tiga puluh satu 32 telung puluh loro tigang dasa kalih tiga puluh dua 40 patang puluh sekawan dasa empat puluh 41 patang puluh siji sekawan dasa setunggal empat puluh satu 42 patang puluh loro sekawan dasa kalih empat puluh dua 50 seket seket lima puluh
  • 25. 51 seket siji seket setunggal lima puluh satu 52 seket loro seket kalih lima puluh dua 60 sewidak sewidak enam puluh 61 sewidak siji sewidak setunggal enam puluh satu 62 sewidak loro sewidak kalih enam puluh dua 70 pitung puluh pitung dasa tujuh puluh 71 pitung puluh siji pitung dasa setunggal tujuh puluh satu 72 pitung puluh loro pitung dasa kalih tujuh puluh dua
  • 26. 80 wolung puluh wolung dasa delapan puluh 81 wolung puluh siji wolung dasa setunggal delapan puluh satu 82 wolung puluh loro wolung dasa kalih delapan puluh dua 90 sangang puluh sangang dasa sembilan puluh 91 sangang puluh siji sangang dasa setunggal sembilan puluh satu 92 sangang puluh loro sangang dasa kalih sembilan puluh dua 100 satus satus seratus
  • 27. 101 satus siji satus setunggal seratus satu 102 satus loro satus kalih seratus dua 200 rong atus kalih atus dua ratus 201 rong atus siji kalih atus setunggal dua ratus satu 202 rong atus loro kalih atus kalih dua ratus dua 300 telung atus tigang atus tiga ratus 301 telung atus siji tigang atus setunggal tiga ratus satu 302 telung atus loro tigang atus kalih tiga ratus dua
  • 28. 400 patang atus sekawan atus empat ratus 401 patang atus siji sekawan atus setunggal empat ratus satu 402 patang atus loro sekawan atus kalih empat ratus dua 500 limang atus gangsal atus lima ratus 501 limang atus siji gangsal atus setunggal lima ratus satu 502 limang atus loro gangsal atus kalih lima ratus dua 600 nem atus nem atus enam ratus 601 nem atus siji nem atus setunggal enam ratus satu 602 nem atus loro nem atus kalih enam ratus dua 700 pitung atus pitung atus tujuh ratus 701 pitung atus siji pitung atus setunggal tujuh ratus satu
  • 29. 702 pitung atus loro pitung atus kalih tujuh ratus dua 800 wolung atus wolung atus delapan ratus 801 wolung atus siji wolung atus setunggal delapan ratus satu 802 wolung atus loro wolung atus kalih delapan ratus dua 900 sangang atus sangang atus sembilan ratus 901 sangang atus siji sangang atus setunggal sembilan ratus satu
  • 30. 902 sangang atus loro sangang atus kalih sembilan ratus dua 1000 sewu sewu seribu 1001 sewu siji sewu setunggal seribu satu 1002 sewu loro sewu kalih seribu dua 1010 sewu sepuluh sewu sedasa seribu sepuluh 1011 sewu sewelas sewu sewelas seribu sebelas 1020 sewu rong puluh sewu kalih dasa seribu dua puluh 1021 sewu selikur sewu selikur seribu dua puluh satu
  • 31. LATIHAN: Angka-angka ing ngisor iki tulisen nganggo basa Ngoko lan Krama. (Angka-angka di bawah ini tulislah dengan memakai bahasa Ngoko dan Krama. ) 1.29 = . . . . (Ng); …. (Kr); dua puluh sembilan (Ind). 2.57 = …. (Ng); …. (Kr); lima puluh tujuh (Ind). 3.65 = .… (Ng); …. (Kr); enam puluh lima (Ind). 4.115 = ….(Ng); …. (Kr); seratus lima belas (Ind).
  • 32. Kunci latihan: Angka-angka ing ngisor iki tulisen nganggo basa Ngoko lan Krama. (Angka-angka di bawah ini tulislah dengan memakai bahasa Ngoko dan Krama. ) 29 = sanga likur (Ng); sanga likur (Kr); dua puluh sembilan (Ind). 57 = seket pitu (Ng); seket pitu (Kr); lima puluh tujuh (Ind). 65 = sewidak lima (Ng); sewidak gangsal (Kr); enam puluh lima (Ind). 115 = satus limalas (Ng); satus gangsal welas (Kr); seratus lima belas (Ind).
  • 33. 232 = rong atus telung puluh loro (Ng); kalih atus tigang dasa kalih (Kr); dua ratus tiga puluh dua (Ind). 411= patang atus sewelas (Ng); ….(Kr); empat ratus sebelas (Ind). • 601 = nem atus siji (Ng); … (Kr); enam ratus satu (Ind). • 809 = wolung atus sanga (Ng); …. (Kr); delapan ratus sembilan (Ind). • 1011 = sewu sewelas (Ng); …. (Kr); seribu sebelas (Ind). • 1117 = sewu satus pitulas (Ng); …. (Kr); seribu seratus tujuh belas • Katrangan : Ng = ngoko, Kr = krama
  • 34. Kunci wangsulan 232 = rong atus telung puluh loro (Ng); kalih atus tigang dasa kalih (Kr); dua ratus tiga puluh dua (Ind). 411= petang atus sewelas (Ng); sekawan atus sewelas (Kr); empat ratus sebelas (Ind). • 601 = nem atus siji (Ng); nem atus setunggal (Kr); enam ratus satu (Ind). • 809 = wolung atus sanga (Ng); wolung atus sanga (Kr); delapan ratus sembilan (Ind). • 1011 = sewu sewelas (Ng); sewu sewelas (Kr); seribu sebelas (Ind). • 1117 = sewu satus pitulas (Ng); sewu satus pitulas (Kr); seribu seratus tujuh belas • Katrangan : Ng = ngoko, Kr = krama
  • 36. Basa Jawa Madya Basa Jawa Madya kuwi tataran jroning undha-usuk basa Jawa, sakdhuwuré tataran Basa Jawa Ngoko nanging sangisoré Basa Jawa Krama. Basa Jawa tataran Krama Madya iki dipérang dadi lima, yakuwi Madya Krama, Madyantara, Mudha Krama, Kramantara, lan Wredha Krama. • Fasilitas-fasilitas yang ada diatas juga sangat mendukung pengembangan bahan disesuaikan dengan tujuan pembelajaran. Permainan penyapu ranjau (mine sweep) misalnya dapat dipakai untuk memfasilitasi pembelajaran kosa kata, sistem verba bahasa Indonesia atau pembelajaran kata depan.
  • 37. Basa madya krama Basa Jawa Madya kuwi tataran jroning undha-usuk basa Jawa, sakdhuwuré tataran Basa Jawa Ngoko nanging sangisoré Basa Jawa Krama. Basa Jawa tataran Krama Madya iki dipérang dadi lima, yakuwi Madya Krama, Madyantara, Mudha Krama, Kramantara, lan Wredha Krama. • Basa Madya Ngoko punika tembung-tembungipun saking basa Madya nanging dipuncampuri sawetawis tembung saking basa Ngoko ingkang mboten wonten tembung madyanipun. Basa punika taksih biasa dipun anggé déning tiyang dhusun utawi tiyang- tiyang pagunungan. Ciri-cirinipun:
  • 38. Ciri-cirinipun basa madya ngoko • Aku, dados kula • Kowé, dipunéwahi dados dika • Ater-ater tak- dipunéwahi dados kula • Ater-ater ko- dipunéwahi dadi dika • Ater-ater di- mboten éwah Tuladha: A:”Dika niku klebu beja, olehe panen pari mboten enten sing gabug, samang napake ta?” • B: "Pundi woh-wohané sing becik-becik niku?" • A: "Niku napa kirang becik?"
  • 39. Basa madya ngoko digunakake • Kanggone Basa Madya Ngoko iku lumrahe : • Bakul padha bakul • Priyayi marang sor-sorane Tuladha : • Dika niku klebu beja, olehe panen pari mboten enten sing gabug, samang napake ta? • Pundi woh-wohané sing becik-becik niku? • Niku napa kirang becik?
  • 40. Madya Krama • Madya Krama iki biasa dianggo déning wong padésan marang wong liya sing dianggep luwih tuwa utawa kinurmatan. Ciri-ciriné antara liya: • Aku, diowahi dadi kula • Kowé, diowahi dadi sampéyan, samang • Ater-ater tak-, diowahi dadi kula • Ater-ater ko-, diowahi dadi samang, mang • Panambang -ku, diowahi dadi kula • Panambang -mu, diowahi dadi sampéyan, samang • Panambang -e tetep ora owah
  • 41. Tuladha Madya Krama (A migunakaké basa mdya ngoko, B migunakaké basa madya krama). • A: "É, Yu nggéndhong lurik, ndika mandheg sedhéla". • B: "Napa, ajeng tumbas?" • A: "Wong ngendheg nèk mboten ajeng tuku ajeng napa?" • B: "Engga ta mang milih. Dagangan kula saé-saé".
  • 42. Tuladha Madya Krama Tuladha: (A migunakaké basa mdya ngoko, B migunakaké basa madya krama). • A: "É, Yu nggéndhong lurik, ndika mandheg sedhéla". • B: "Napa, ajeng tumbas?" • A: "Wong ngendheg nèk mboten ajeng tuku ajeng napa?" • B: "Engga ta mang milih. Dagangan kula saé-saé".
  • 43. Madyantara . Basa Jawa Madyantara iki tembung tembungé diwangun saka basa Madya Krama, ananging tembung-tembung sing ditujokaké marang wong sing diajak wicara diowahi dadi krama inggil. Tataran basa Madyantara iki biyèn dianggo déning priyayi cilik marang garwané, nanging saiki wis arang banget dianggo. Ciri-ciriné antara liya: • Aku, diowahi dadi kula • Kowé, diowahi dadi sampéyan utawa samang • Ater-ater tak-, diowahi dadi kula • Ater-ater ko-, diowahi dadi samang, mang • Ater-ater di-, tetep ora owah.
  • 44. Tuladha Madyantara • Tuladha; (A Ibuné B Kula) • A: "Wetonku tumbuk umur 33 taun, slametané apa wis kok pikir?" • B: "Rak siyos bénjing tanggal 7, wulan Rabingulakir ngajeng niki ta?" • A: "Iya". • B: "Saniki tanggal ping 27, taksih kirang 10 dalu". • A: "Rak ya wis cedhak".
  • 45. Madyantara digunakake • Wong padesan marang wong liya kang dianggep luwih tuwa utawa kinurmatan • Padha-padha priyayi sing wis kulina • Bojone priyayi marang sing lanang (yen durung kulina) • Priyayi marang sanake tuwa kang luwih asor Tuladha : • Sampeyan niku pripun ta mas, seprika-sepriki kok boten enten sudane • A migunakaké Basa Madya Ngoko, B migunakaké Basa Madya Krama. • A : “É, Yu nggéndhong lurik, ndika mandheg sedhéla”. B : “Napa, ajeng tumbas?” A : “Wong ngendheg nèk mboten ajeng tuku ajeng napa?” B : “Engga ta mang milih. Dagangan kula saé-saé”.
  • 46. CEKAP SEMANTEN •Jenang sela wader kalen sesondheran •Apuranta yen wonten lepat kawula