lection 8

1. ВИРТУАЛ ТЕХНОЛОГИЙН ТЭНХИМ,
Е-НЭЭЛТТЭЙ ИНСТИТУТ
Алгоритм ба програмчлал
Виртуал Технологийн Тэнхим, Е-НЭЭЛТТЭЙ ИНСТИТУТ
www.emust.edu.mn
Лекц - 8

2. U.CS101- Алгоритм ба програмчлал
Сэдэв:Матрицын тухай, нэг хэмжээст матриц
түүний боловсруулалт
Виртуал Технологийн Тэнхим, Е-НЭЭЛТТЭЙ ИНСТИТУТ
www.emust.edu.mn

3. Агуулга:
01 Матриц(Хүснэгт)
Виртуал Технологийн Тэнхим, Е-НЭЭЛТТЭЙ ИНСТИТУТ
www.emust.edu.mn
01
02
02
03
04
05

4. Массив буюу нэг хэмжээст матриц(хүснэгт)
Ижил төрлийн төгсгөлөг тоон элементүүдийн дарааллыг нэг
хэмжээст матриц гэнэ. Бас массив гэж нэрлэх тохиолдол
байдаг.
Элемент бүр нь элементийн дугаарыг заагч индекстэй
байна. Матрицтай ажиллахын тулд:
1. Матрицыг тодорхойлох шаардлагатай өөрөөр хэлбэл
санах ойд тодорхой нэртэй үүрийг хуваарилах хэрэгтэй
болдог. Үүнийг нэр(n) гэж тэмдэглэдэг. Нэр гэдэг нь нэг
хэмжээст матрицын нэр, n нь нэг хэмжээст матрицын хэмжээ
юм.
Виртуал Технологийн Тэнхим, Е-НЭЭЛТТЭЙ ИНСТИТУТ

5. 2. Нэг хэмжээст матрицын элементэд хандахдаа a[1],a[2], ….
a[n] гэх мэтчилэн ханддаг.
3. Нэг хэмжээст матрицын элементэд утга олгох үйлдлээр
тодорхой утга олгож болно. Жишээ нь: n төрлийн бараа
авсан. Ci -ээр i-р барааны үнэ, кi -ээр i-р барааны тоо
ширхэгийг тэмдэглэе. Тэгвэл худалдан авсан барааны нийт
үнэ нь
S= c1*k1 + c2*k2 + …. cn*kn болно.
Виртуал Технологийн Тэнхим, Е-НЭЭЛТТЭЙ ИНСТИТУТ

6. Энэ нийлбэрийг олох алгоритмд n удаа үржих үйлдэл
давтагдана. 2*n ширхэг тоо биш, n урттай 2 нэг хэмжээст
матриц өгөгдсөн гэж үзнэ.
С=(c1,c2,c3,…..cn)
K=(k1,k2,k3……kn)
Давталтыг энгийн блокуудаар зурахаас гадна дараах
блокийн тусламжтайгаар зурж болдог.
Виртуал Технологийн Тэнхим, Е-НЭЭЛТТЭЙ ИНСТИТУТ

7. Виртуал Технологийн Тэнхим, Е-НЭЭЛТТЭЙ ИНСТИТУТ

8. Блокийн дотор давталтын параметрийн эхний ба
төгсгөлийн утга, түүний өөрчлөгдөх алхмыг зааж
өгнө.
Давталт (xk – x0)/h+1 удаа давтагдсаны дараа энэ
гаралтаар гарна.
Жишээ 1 : (x1,x2 ….. x100) нэг хэмжээст матрицын
эерэг элементүүдийн үржвэр ба тэдгээрийн тоог
хэвлэх алгоритм зохио!
Виртуал Технологийн Тэнхим, Е-НЭЭЛТТЭЙ ИНСТИТУТ

9. Виртуал Технологийн Тэнхим, Е-НЭЭЛТТЭЙ ИНСТИТУТ

10. Үржвэрийн анхны утга Z=1, эерэг элементүүдийн тоог
тоолох тоолуур n=0 утгуудыг өгнө.
Нэг хэмжээт матрицын ээлжит гишүүний эерэг эсэхийг
шалгана.
Нэг хэмжээт матрицын i-р гишүүн эерэг бол үржвэрийг олно.
Харин сөрөг бол ямар нэгэн үйлдэл хийлгүй шууд дараагийн
элементэд шилжинэ.
Эерэг элементийн тоог нэгээр нэмэгдүүлнэ.
Давталт 100 удаа давтагдсаны дараа Z ба n-ийн хамгийн
сүүлчийн санасан утгуудыг хэвлэнэ.
Виртуал Технологийн Тэнхим, Е-НЭЭЛТТЭЙ ИНСТИТУТ

11. Жишээ 2
Өгөгдсөн массивын сондгой элементүүдийн үржвэрийг
олох программ зохио.
Виртуал Технологийн Тэнхим, Е-НЭЭЛТТЭЙ ИНСТИТУТ

12. Виртуал Технологийн Тэнхим, Е-НЭЭЛТТЭЙ ИНСТИТУТ

13. Жишээ 3
D гэсэн бодит тоо өгөгдсөн үед G(35) массивын
элементүүдээс g(i)<D нөхцөлийг хангах элементүүдийн
арифметик дунджийг ол.
Виртуал Технологийн Тэнхим, Е-НЭЭЛТТЭЙ ИНСТИТУТ

14. Виртуал Технологийн Тэнхим, Е-НЭЭЛТТЭЙ ИНСТИТУТ

15. Жишээ 4
X(100) массивын элементүүдээс хамгийн бага элементийн
дугаарыг ол.
Виртуал Технологийн Тэнхим, Е-НЭЭЛТТЭЙ ИНСТИТУТ

16. Виртуал Технологийн Тэнхим, Е-НЭЭЛТТЭЙ ИНСТИТУТ

17. Жишээ 5
N бүхэл тооны цифрүүдийг олж цифр тус бүрийг 10-аас
хасаж гарсан тоон цифр бүхий тоог хэвлэ.
Виртуал Технологийн Тэнхим, Е-НЭЭЛТТЭЙ ИНСТИТУТ

18. Виртуал Технологийн Тэнхим, Е-НЭЭЛТТЭЙ ИНСТИТУТ

19. Жишээ 7
Сурагчдын өндрийг агуулсан массив өгөгдсөн бол 180 см-ээс
өндөр сурагчийн тоог ол.
Виртуал Технологийн Тэнхим, Е-НЭЭЛТТЭЙ ИНСТИТУТ

20. Виртуал Технологийн Тэнхим, Е-НЭЭЛТТЭЙ ИНСТИТУТ