1. Bo sam oświadczam:
mój gród - to Łódź,
To moja kolebka rodzima!
Julian Tuwim „Łódź”
Prezentacje wykonał
Filip Marczak
uczeń klasy VIa SP 48 w Łodzi

2. „Tu, jako tyci od ziemi brzdąc,
zdzierałem portki i buty…”
• Julian Tuwim urodził się
13 września 1894 roku
ul. Jana Kilińskiego 46
(dawniej Widzewska 44).
• Dzieciństwo spędził na Alei
1 Maja 5 m.13
(d. Pasaż Szulca).
• Następnie rodzina Tuwimów
przeprowadziła się na
ul. Andrzeja Struga 42
(d. św. Andrzeja 40).
• Na kamienicy, w której mieszkał
z rodzicami umieszczona jest
pamiątkowa tablica.
„Do dzisiaj stoi ten słynny dom:
Andrzeja, numer czterdziesty. „

3. Tu belfer, na czym świat stoi klnąc,
krzyczał: "Ty leniu zakuty!"
Na ul. Sienkiewicza 46
(d. Mikołajewska 44)
stoi budynek, w którym
mieściło się Męskie
Gimnazjum Rządowe
(obecnie III Liceum
Ogólnokształcące
im. T. Kościuszki),
w którym Julian Tuwim
uczył się od 1904 do 1914.

4. „Kurz, zaduch, błoto i gwary
piękniejsze są mi niż stolic szych „
Przed wybuchem I wojny
światowej przeprowadził się
wraz z rodzicami i siostrą
Ireną na ul. Narutowicza 54
(d. Dzielna 50). Kolejne lata
rodzina Tuwimów spędziła
na al. Kościuszki 27 m. 5
(d. Spacerowa 27), w tym
czasie poeta studiował już
i mieszkał w Warszawie.

5. „Gdy w Polsce będzie pomników mych
więcej niż grzybów po deszczu…”
• Na kamienicy przy ulicy
Piotrkowskiej 71 znajduje się
namalowany w 2000 roku fresk,
który przedstawia portrety osób
najbardziej zasłużonych dla Łodzi –
między innymi Juliana Tuwima.
• Pomnik " Ławeczka Tuwima"
ul. Piotrkowska 104 - autorstwa
Wojciecha Gryniewicza odsłonięty
10.04.1999, który przedstawia
naturalnej wielkości Juliana Tuwima
siedzącego w pozie sprawiającej
wrażenie, jakby poeta słuchał kogoś
siedzącego obok niego.
• Na ul. Moniuszki 4A znajduje się
popiersie Juliana Tuwima wykonane
z brązu, autorstwa Elwiry i Jerzego
Mazurczyk.

6. „Nawet mizerne wiersze me
Łódź oceniła najpierwsza…”
• Julian Tuwim był autorem tekstów
kabaretowych oraz politycznych.
• Współredagował pisma literackie
i satyryczne („Skamander”, Wiadomości
Literackie, Cyrulik Warszawski).
• Tłumaczył literaturę rosyjską.
• Występował w kabarecie „Bi-Ba-Bo”,
który działał przy hotelu Savoy.
• Napisał popularne i lubiane przez dzieci
wiersze np. Lokomotywa, Ptasie radio,
Pan Hilary, Słoń Trąbalski, Bambo.
• Łódź zawsze była bliska
w twórczości Tuwima np. wiersz „Łódź”
czy poemat „Kwiaty polskie”.

7. Ulica Juliana Tuwima
• Jest jedną z najstarszych ulic w mieście, bowiem wytyczono ją już
w 1823 roku. Ponieważ stanowiła drogę dojazdową do puszczy łódzkiej
nazwano ją Przechodem, a od 1826 Przejazdem (tak też się nazywała
po odzyskaniu niepodległości do czasów okupacji).
• W latach 1915-1918 oraz 1940-1945 roku miała niemiecką nazwę
Meisterhausstrasse.
• Od 1945 do 1947 nosiła nazwę Ignacego Daszyńskiego, następnie do
1954 roku znów występowała pod nazwą Przejazd.
• W 1954 roku nadano ulicy nazwę: Juliana Tuwima i nosi ją do dziś.

8. Kino „Gdynia”
• Przy ulicy J.Tuwima 2 znajduje się
budynek, w którym mieściło się kino
„Gdynia”. Powstał on w 1908 roku.
• Charakterystycznym elementem
dekoracyjnym elewacji budynku, jest
sowa; miała ona oznaczać, że na film
idzie się także, aby zdobyć wiedzę.
• Budynek zawiera detale architektury
secesyjnej z całej Europy.
• W chwili obecnej właścicielem
dawnego kina jest osoba prywatna
i budynek niszczeje coraz bardziej:
brudne ściany, usunięto betony
balkon nad wejściem głównym.

9. Magazyn konfekcyjny
Emila Schmechela
• Emil Schmechel na początku XX
wieku na rogu Piotrkowskiej
i Tuwima otworzył sklep.
W narożnej wieży widnieje rok
1892 – data założenia firmy.
• Po II wojnie światowej mieścił się
tutaj Dom Buta. W 1990 roku
budynek strawił poważny pożar.
Następnie zbudowano całkowicie
nowe wnętrze, oraz dobudowano
szklaną konstrukcję kryjącą
kolejne piętra. Przez kilka lat
mieściła się w nim Galeria
Centrum, którą przeniesiono do
nowo wybudowanej Galerii
Łódzkiej. Od tamtej pory zabytek
pozostaje pusty.

10. Kościół Podwyższenia Św. Krzyża
• Kościół zbudowano w latach 1860-1875
w stylu neoromańskim u zbiegu ulic
H.Sienkiewicza i J.Tuwima.
• Zbudowany jest na planie krzyża, ma trzy
nawy, dwie kaplice, wieżę na frontonie,
w której wiszą trzy dzwony.
• Ołtarz główny to dar Karola Scheiblera.
Umieszczony jest w nim wizerunek
Zbawiciela na krzyżu z figurami NMP i św.
Jana stojących pod krzyżem
• W czasie II wojny światowej kościół ten był
przeznaczony tylko dla niemieckich katolików
i dlatego nie uległ zniszczeniu.
• Po wojnie kościół zaczął podupadać, ale od
kilkunastu lat przy kościele prowadzone są
remonty, dzięki temu odzyskuje swoje
pierwotne piękno.
• Przy kościele znajduje się pomnik
poświęcony ofiarom stanu wojennego
i tablica ku czci poległych stoczniowców.

11. Park im. Henryka Sienkiewicza
• Park Sienkiewicza położony jest
w obrębie ulic Kilińskiego, Sienkiewicza
i Tuwima
• Został otwarty dla mieszkańców Łodzi
w 1899 roku otrzymał wówczas nazwę
"Ogrodu Mikołajewskiego", choć
potocznie nazywany był Świętokrzyskim.
• Imię Henryka Sienkiewicza nadano
parkowi w 1916 r. po śmierci pisarza.
• W okresie powojennym park nieco
powiększył swoją powierzchnię, poprzez
przyłączenie działki przy ul. Tuwima.
• W parku są dwa place zabaw.
• Na terenie parku znajduje się Muzeum
Przyrodniczego i Galeria Sztuki.
• Do dziś zachowany jest pierwotny układ
parku.

12. Poczta Główna w Łodzi
• Poczta Główna mieści się
mieści się przy ul.Tuwima 38,
• Budynek powstał według
projektu rosyjskiego architekta
Michała Boczarowa w latach
1901 - 1903.
• Gmach posiada
neorenesansowe motywy,
składa się z dwóch skrzydeł,
usytuowanych do siebie pod
kątem prostym.
• Narożnik zwieńczony jest
ośmioboczną kopułą.
• W grudniu 2009r. zakończono
remont elewacji, który nadał
mu pierwotny wygląd.

13. Dom Otto Gehliga
• Dom Otto Gehliga – znajduje się na
ulicy Tuwima 17, przy zabytkowym
parku im. H. Sienkiewicza.
• Otto Gehlig był niemieckim
architektem. Jest twórcą projektów
m.in. Pałacu Heinzla i starego
budynku Filharmonii Łódzkiej.
• Jego dom, który przebudował wg
własnego projektu jest rzadkim
przykładem w Łodzi wystroju o
formach niemieckiego renesansu
i niderlandzkiego manieryzmu.
• Budynek został wpisany do Rejestru
Zabytków w 2006 roku.
• Obecnie wymaga kapitalnego
remontu.

14. Kompleks EC1
• Pierwsza Łódzka elektrownia
działająca w latach od 1907
do 2005r.
• Była w 90% elektrownią
siłową, nastawioną głównie
na dostawę energii
elektrycznej dla przemysłu.
• Obecnie powstaje tu centrum
kulturalno-rozrywkowe EC-1,
a w nim m.in. Centrum Nauki
i Techniki i Centrum Sztuki
Filmowej z planetarium.

15. ULICA TUWIMA…
• W 2013 roku ul. Tuwima od Kilińskiego
do Piotrkowskiej przeszła gruntowny
remont.
• Wymieniono nawierzchnię i chodniki.
• Większość kamienic jest
wyremontowana, np. na ul. Tuwima 31
odrestaurowano budynek, który swym
stylem nawiązuje do londyńskich
kamienic.
• Przy ul. Tuwima 15 powstał
apartamentowiec.
• Nowe Centrum EC-1, które zacznie
działać może spowoduje, że pozostała
część zabytkowej ulicy noszącej imię
łódzkiego poety – Juliana Tuwima,
zostanie odremontowana i powróci do
dawnej świetności.

16. Julian Tuwim pamiętał o Łodzi
i my pamiętamy o Nim.

17. Bibliografia
• W prezentacji wykorzystałem fragmenty wiersza Juliana Tuwima „Łódź”.
• Wszystkie informacje znalazłem w internecie na ogólnie dostępnych
stronach nie łamiąc praw autorskich.
• Zdjęcia i grafiki wykorzystane w prezentacji pochodzą z:
- Moje własne zdjęcia - slajdy 8, 9, 10, 11, 12, 13, 14, 15
- Zasoby multimedialne Biblioteki Pedagogicznej w Skierniewicach - slajdy
nr 2, 3, 5,
- Wikipedia - slajdy 1, 5, 11,
- Dziennik Łódzki – slajd nr 5,
- Łódź na starych pocztówkach Ryszard Bronisławski wyd. Piątek
Trzynastego – slajd nr 4,
- Fundacja im Juliana Tuwima i Ireny Tuwim – slajd nr 7,
- mapa.targeo.pl – slajd nr 6.
• Film ze slajdu 16 to nagranie wiersza recytowanego przez Łodzian w 2013
roku z okazji obchodów w Łodzi „Roku Tuwima”