bobi

1. ÒªÐÈÉÍ ÀËÁÀНЫ ТУХАЙ
7 БҮЛЭГ 41 ЗҮЙЛТЭЙ
2002.06.28
ÒªÐÈÉÍ ÀËÁÀНЫ ТУХАЙ ХУУЛИЙН
ШИНЭЧИЛСЭН НАЙРУУЛГА НЬ
17 БҮЛЭГ 58 ЗҮЙЛТЭЙ

2. ЗОРИЛТ
Монгол Улсын төрийн алба /цаашид "төрийн
алба" гэх/-ны ангилал, зарчим, төрийн албан
тушаал, түүнд тавих шаардлага, төрийн
алба хаах болзол, журам, төрийн албан
хаагчийн эрх зүйн байдал, баталгаа, төрийн
албаны төв байгууллагын чиг үүргийг
тогтоон зохицуулахад оршино

3.  Төрийн зорилт, чиг үүргийг Монгол Улсын
Үндсэн хууль, хууль тогтоомжид заасан
бүрэн эрхийн хүрээнд хэрэгжүүлэх үйл
ажиллагааг төрийн алба гэнэ.

4. Монгол Улсын Үндсэн хуулийн
нэгдүгээр зүйлийн 2 дахь хэсэгт
заасанчлан ардчилсан ёс, шударга
ёс, эрх чөлөө, тэгш байдал,
үндэсний эв нэгдлийг хангах, хууль
дээдлэх нь төрийн албаны үндсэн
зарчим мөн.

5. Төрийн алба
ÓËÑÒªÐÈÉÍ
ÇÀÕÈÐÃÀÀÍÛ
ÒÓÑÃÀÉ
¯ÉËЧÈËÃÝÝÍÈÉ
ÀËÁÀ
Төрийн жинхэнэ
албан тушаал

6. Төрийн албан тушаал
ÓËÑÒªÐÈÉÍ
ÀËÁÀÍÒÓØÀÀË
ÇÀÕÈÐÃÀÀÍÛ
ÀËÁÀÍÒÓØÀÀË
ÒÓÑÃÀÉÀËÁÀÍ
ÒÓØÀÀË
¯ÉËЧÈËÃÝÝÍÈÉ
ÀËÁÀÍÒÓØÀÀË
Төрийн жинхэнэ
албан тушаал

7. Төрийн албан
тушаал
Удирдах
Гүйцэтгэх
Туслах

8. Төрийн албан тушаалыг
эрхэлж, бүрэн эрхээ
хэрэгжүүлсний төлөө төрөөс
цалин хөлс авч, ажиллах
нөхцөл, баталгаагаар хангагдан
ажиллаж байгаа этгээдийг
төрийн албан хаагч гэнэ.

9. ТӨРИЙН УЛС ТӨРИЙН АЛБАН ТУШААЛД
 Монгол Улсын Үндсэн хууль, бусад
хуулиар тогтоосон болзол, журам,
шалгуурын дагуу сонгогддог болон уг
сонгуулийн үр дүнд томилолтын журмаар
ажиллах, мөн тэдгээрийн бүрэн эрхийнх
нь хугацаанд өөрт нь үйлчлэх орон тооны
дараахь албан тушаал хамаарна:

10. ТӨРИЙН ЗАХИРГААНЫ АЛБАН ТУШААЛД
 төрийн бодлого боловсруулахад
мэргэшлийн зөвлөгөө өгөх, уг бодлогыг
хэрэгжүүлэх үйл ажиллагааг төрийн
захиргааны удирдлагаар хангах чиг үүрэг
бүхий дараахь албан тушаал хамаарна:

11. ТӨРИЙН ТУСГАЙ АЛБАН ТУШААЛД
 Монгол Улсын Үндсэн хууль, бусад
хуульд заасан журмын дагуу үндэсний
болон хүн амын аюулгүй байдлыг хангах,
хууль дээдлэх үндсэн зарчмыг сахиулах,
нийгмийн хэв журмыг хамгаалахтай
холбогдсон төрийн тусгай чиг үүргийг
хэрэгжүүлэх дараахь албан тушаал
хамаарна:

12. ТӨРИЙН ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ АЛБАН ТУШААЛД
 төрийн суурь үйлчилгээг адил тэгш,
чанартай, хүртээмжтэй хүргэх болон
төрийн байгууллагын хэвийн үйл
ажиллагааг хангахад туслах чиг үүрэг
бүхий хөдөлмөрийн гэрээний үндсэн дээр
ажиллах албан тушаал хамаарна:

13.  Төрийн жинхэнэ албан тушаалд анх орсон
албан хаагчид туршилтын хугацааг 1 жил
хүртэл хугацаагаар тогтоож болно.
 Төрийн жинхэнэ албан хаагчийг дараахь
үндэслэлээр захиргааны санаачилгаар албан
тушаал бууруулж болно:
 -албан тушаал /ажлын байр/-ын
тодорхойлолтод заасан зорилго, зорилтоо
хангалтгүй биелүүлсэн;
 -үйл ажиллагааны үр дүн, мэргэшлийн түвшин
нь төрийн тухайн албан тушаал эрхлэх
шаардлага хангахгүй болсон.

14. ТАТХ
2002
• -тэтгэвэр тогтоолгох насанд хүрсэн;
• -төрийн алба хаах насны дээд хязгаарт
хүрсэн;
• -өөрийн санаачилгаар төрийн албанаас
чөлөөлөгдөх хүсэлт гаргасан.
ТАТХ
2015
• тэтгэвэр тогтоолгох насанд хүрсэн;
• төрийн алба хаах насны дээд хязгаарт хүрсэн;
• өөрийн санаачилгаар төрийн албанаас
чөлөөлөгдөх хүсэлт гаргасан.
• Монгол Улсын харьяатаас гарсан
• хуульд заасан бусад үндэслэл
АЛБАНААС ЧӨЛӨӨЛНӨ

15. ТАТХ
2002
• сануулах;
• албан тушаалын цалингийн хэмжээг 6 сар хүртэл
хугацаагаар 2О хүртэл хувиар бууруулах;
• төрийн албанд 1 жилийн хугацаанд эргэж орох
эрхгүйгээр халах.
ТАТХ
2015
• сануулах;
• албан тушаалын цалингийн хэмжээг 6 сар хүртэл
хугацаагаар 20 хүртэл хувиар бууруулах;
• албан тушаалаас бууруулах;
• халах;

16. ТӨРИЙН АЛБАН ХААГЧИД ОЛГОХ
ТУСЛАМЖ
 Энэ хуулийн 23.3-т/ Төрийн жинхэнэ албан хаагчийг дараахь үндэслэлээр
захиргааны санаачилагаар төрийн албанаас түр чөлөөлнө/ заасан
үндэслэлээр төрийн албанаас түр чөлөөлөгдсөн, мөн хуулийн 2З.2-т
/Төрийн жинхэнэ албан хаагч Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн болон Улсын
Их Хурлын, түүнчлэн аймаг, нийслэл, сум, дүүргийн иргэдийн
Төлөөлөгчдийн Хурлын сонгуульд нэр дэвших бол/ заасан үндэслэлээр
чөлөөлөгдсөн тохиолдолд төрийн жинхэнэ албан хаагчид тусламж олгож
болно.
30.2. Энэ хуулийн 24.1.1, 24.1.2 /тэтгэвэр тогтоолгох насанд хүрсэн;
төрийн алба хаах насны дээд хязгаарт хүрсэн;/-т заасан үндэслэлээр
чөлөөлөгдсөн төрийн жинхэнэ албан хаагчид төрийн албанд ажилласан
хугацааг харгалзан 36 хүртэл сарын албан тушаалын цалинтай нь тэнцэх
хэмжээний нэг удаагийн буцалтгүй тусламж олгоно. Нэг удаагийн буцалтгүй
тусламж олгох журмыг Төрийн албаны төв байгууллагын саналыг үндэслэн
Засгийн газар тогтооно.
 30.3. Хуульд өөрөөр заагаагүй бол албан үүргээ гүйцэтгэхтэй нь
холбогдуулан төрийн жинхэнэ албан хаагчийн амь нас хохирсон тохиолдолд
түүний ар гэрт З жилийн албан тушаалын цалинтай нь тэнцэх хэмжээний
нэг удаагийн буцалтгүй тусламж олгоно.

17.  30.4. Төрийн албан хаагчид нийгмийн даатгалын сангаас
олгох тэтгэмжээс гадна дараахь тохиолдолд тусламж
олгож болно:
 30.4.1. гэр бүлийг нь дэмжих;
 30.4.2. ээлжийн амралтаараа өөрийн буюу эхнэр /нөхөр/-
ийн төрсөн нутаг явах бол ирэх, очих замын зардлыг,
эсхүл магадлан итгэмжэл бүхий эмнэлгийн байгууллагын
шийдвэрээр дотоодын сувилалд ирэх, очих замын
зардлыг тухайн үед мөрдөж байгаа автомашин, төмөр
замын үнэлгээгээр тооцож 2 жилд нэг удаа олгох;
 30.4.3. гэр бүл, төрөл, садангийн хүн нас барах, өвчний
улмаас хөдөлмөрийн чадваргүй болсон гэр бүлийн
гишүүнээ тэтгэх;
 30.4.4. хууль тогтоомжид заасан бусад тусламж.
 30.5. Төрийн албан хаагчид тусламж олгох нөхцөл,
журмыг төрийн албаны төв байгууллагын саналыг
үндэслэн Засгийн газар тогтооно.

18. ТАТХ
2002
• 31.1.1. мөнгөн шагнал олгох;
• 31.1.2. эд зүйл болон үнэ бүхий зүйл дурсгах;
• 31.1.З. Засгийн газар ба төрийн дээд байгууллагаас шагнуулахаар
тодорхойлох.
• Улирлын ажлын үр дүнгээр мөнгөн урамшил олгох
• Ажлын зайлшгүй шаардлагаар ээлжийн амралтаа биеэр эдэлж чадаагүй
төрийн захиргааны албан хаагчид түүний зөвшөөрснөөр 1,5 сарын албан
тушаалын цалинтай тэнцэх мөнгөн урамшил олгох
ТАТХ
2015
• 38.1.1. мөнгөн шагнал олгох;
• 38.1.2. эд зүйл болон үнэ бүхий зүйл дурсгах;
• 38.1.З. Засгийн газар ба төрийн дээд байгууллагаас шагнуулахаар
тодорхойлох.
• Улирлын ажлын үр дүнгээр мөнгөн урамшил олгох
• Ажлын зайлшгүй шаардлагаар ээлжийн амралтаа биеэр эдэлж чадаагүй
төрийн захиргааны албан хаагчид түүний зөвшөөрснөөр 1,5 сарын
албан тушаалын цалинтай тэнцэх мөнгөн урамшил олгох

19. ХАРИУЦЛАГА /2002/
41.1.1.төрийн жинхэнэ албан тушаалын сул орон
тоонд иргэнийг авч ажиллуулахдаа энэ хуулийн
16.2, 17.1, 17.4-т заасныг зөрчсөн албан
тушаалтныг 25000-40000 төгрөгөөр торгох;
41.1.2. хуульд өөрөөр заагаагүй бол энэ хуулийн
39.6-д заасныг зөрчсөн албан тушаалтныг 35000-
50000 төгрөгөөр торгох;
41.1.3.энэ хуулийн 25 дугаар зүйл, 26.1-д зааснаас
бусад тохиолдолд төрийн жинхэнэ албан хаагчийг
ажлаас халсан албан тушаалтныг 45000-60000
төгрөгөөр торгох.

20. 55.1.1. төрийн жинхэнэ албан тушаалын сул орон тоонд иргэнийг авч ажиллуулахдаа энэ хуулийн
14.5, 21.1, 23.2-т заасныг зөрчсөн, 32.3, 32.4-т зааснаас бусад тохиолдолд албан тушаал бууруулсан,
төрийн жинхэнэ албан хаагчийг ажлаас халсан албан тушаалтныг нэг сарын хөдөлмөрийн хөлсний
доод хэмжээг нэгээс хорь дахин нэмэгдүүлсэнтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох шийтгэлийг эрх
ашиг нь хөндөгдсөн этгээд болон Зөвлөлийн хүсэлтэд үндэслэн шүүгч ногдуулна;
55.1.2. энэ хуулийн 53.2-т заасан Маргаан хянан шийдвэрлэх комиссын үйл ажиллагаанд саад
учруулсан албан тушаалтныг нэг сарын хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээг нэгээс арав дахин
нэмэгдүүлсэнтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох шийтгэлийг эрх ашиг нь хөндөгдсөн этгээд
болон Зөвлөлийн хүсэлтэд үндэслэн шүүгч ногдуулна;
55.1.3. энэ хуулийн 54.3-т заасныг биелүүлээгүй албан тушаалтныг нэг сарын хөдөлмөрийн хөлсний
доод хэмжээг нэгээс гуч дахин нэмэгдүүлсэнтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох шийтгэлийг эрх
ашиг нь хөндөгдсөн этгээд болон Зөвлөлийн хүсэлтэд үндэслэн шүүгч ногдуулна;
55.1.4. энэ хуулийн 22.18, 52.3-т заасныг зөрчиж Зөвлөлийн үйл ажиллагаанд хөндлөнгөөс оролцох,
нөлөөлөх гэсэн төрийн байгууллагын албан тушаалтныг томилох эрх бүхий байгууллага, албан
тушаалтан нь албан тушаалаас нь чөлөөлөх буюу огцруулах арга хэмжээ авна;
55.1.5. Эрх бүхий албан тушаалтны гаргасан захиргааны акт нь хүний эрх, хууль ёсны ашиг
сонирхлыг зөрчсөний улмаас хүчингүй болсон тохиолдолд тухайн актыг гаргасан этгээдийг томилох
эрх бүхий албан тушаалтан нь хаалттай болон нээлттэй сануулах захиргааны шийтгэлийн аль
нэгийг ногдуулна.
55.1.6. энэ хуулийн 22.18, 52.3-т заасныг зөрчиж Зөвлөлийн үйл ажиллагаанд хөндлөнгөөс оролцох,
нөлөөлөх гэсэн иргэнийг нэг сарын хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээг нэгээс арав дахин
нэмэгдүүлсэнтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр, хуулийн этгээдийг нэг сарын хөдөлмөрийн хөлсний
доод хэмжээг арваас хорь дахин нэмэгдүүлсэнтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох шийтгэлийг
шүүгч ногдуулна;
55.1.7. энэ зүйлийн 55.1.4-д заасныг зөрчсөн албан тушаалтанд нэг сарын хөдөлмөрийн хөлсний
доод хэмжээг нэгээс хорь дахин нэмэгдүүлсэнтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох шийтгэлийг
Зөвлөлийн хүсэлтэд үндэслэн шүүгч ногдуулна;
ХАРИУЦЛАГА /2015/

21. 55.1.8. энэ хуулийн 26.7-д заасан үүргээ биелүүлээгүй буруутай төрийн байгууллага, албан
тушаалтныг томилох эрх бүхий байгууллага, албан тушаалтан нь албан тушаалаас нь чөлөөлөх буюу
огцруулах арга хэмжээ авна;
55.1.9. энэ зүйлийн 55.1.8-д заасныг зөрчсөн албан тушаалтанд нэг сарын хөдөлмөрийн хөлсний
доод хэмжээг нэгээс хорь дахин нэмэгдүүлсэнтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох шийтгэлийг
Зөвлөлийн хүсэлтэд үндэслэн шүүгч ногдуулна;
55.1.10. энэ хуулийн 54.3-т заасныг биелүүлээгүй албан тушаалтныг эрх бүхий байгууллага, албан
тушаалтан, албан тушаалаас нь чөлөөлөх буюу огцруулах арга хэмжээ авна;
55.1.11. энэ зүйлийн 55.1.10-д заасныг зөрчсөн албан тушаалтныг нэг сарын хөдөлмөрийн хөлсний
доод хэмжээг нэгээс гуч дахин нэмэгдүүлсэнтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох шийтгэлийг эрх
ашиг нь хөндөгдсөн этгээд болон Зөвлөлийн хүсэлтэд үндэслэн шүүгч ногдуулна;
55.1.12. энэ хуулийн 54.3-т заасныг зөрчсөн иргэнийг нэг сарын хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээг
нэгээс арав дахин нэмэгдүүлсэнтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох шийтгэлийг шүүгч ногдуулна;
55.1.13. энэ хуулийн 51.1.15-т заасан үүргээ биелүүлээгүй албан тушаалтанд нэг сарын хөдөлмөрийн
хөлсний доод хэмжээг нэгээс хорь дахин нэмэгдүүлсэнтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох
шийтгэлийг Зөвлөлийн хүсэлтэд үндэслэн шүүгч ногдуулна;
55.1.14. энэ хуулийн 51.1.8-д заасныг биелүүлээгүй албан тушаалтныг томилох эрх албан
тушаалтан албан тушаалаас нь чөлөөлөх буюу огцруулах арга хэмжээ авна;
55.1.15. энэ хуулийн 51.1.8-д заасныг зөрчсөн албан тушаалтанд нэг сарын хөдөлмөрийн хөлсний
доод хэмжээг нэгээс хорь дахин нэмэгдүүлсэнтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр торгох шийтгэлийг
Зөвлөлийн хүсэлтэд үндэслэн шүүгч ногдуулна;
55.1.16. энэ хуулийн 17.1.11-д заасныг зөрчсөн албан тушаалтан болон иргэнийг нэг сарын
хөдөлмөрийн хөлсний доод хэмжээг нэгээс зуу дахин нэмэгдүүлсэнтэй тэнцэх хэмжээний төгрөгөөр
торгох буюу 7-14 хоногоор баривчлах шийтгэлийг эрх ашиг нь хөндөгдсөн этгээдийн хүсэлтэд
үндэслэн шүүгч ногдуулна.