2. Šta je to amortizacija ?

Amortizacija je postupno umanjivanje
vrijednosti imovine preduzeća, a
obračunava se godišnje prema
zakonom predviđenim postupkom.
Kako se iznos amortizacije oduzima
svake godine od porezne osnovice,
način amortizacije utječe na odluku o
načinu financiranja nabavke opreme.

3. Troškovi amortizacije



Korištenje dugoročnih sredstava u obliku
nekretnina, postrojenja, opreme i
nematerijalnih ulaganja dovodi do nastanka
troškova
Amortizacija je vrijednosno izražen utrošak
nematerijalnih ulaganja i osnovnih
sredstava u vezi stvaranja učinaka
Amortizacija je proces alokacije nabavne
vrijednosti tih sredstava na troškove
(rashode)

4. Vrednovanje



Količinska komponenta amortizacijestepen trošenja (stopa amortizacije)
Vrijednosna komponenta (nabavna
vrijednost)
Troškovi amz = stopa amz x
(nabavna vrijednost – rezidualna
vrijednost)

5. Primjeri

6. Kada se započinje sa obračunom
amortizacije

Sredstvo je raspoloživo za korišćenje
od prvog narednog dana ili od prvog
dana sljedećeg mjeseca

7. Kada se prestaje sa obračunom
amortizacije





Kada je sadašnja vrijednost jednaka
ili manja od procjenjene rezidualne
vrijednosti
Sredstvo je rashodovano
Sredstvo je prodato
Sredstvo se kvalifikuje kao stalno
sredstvo raspoloživo za prodaju
Sredstvo se ne koristi, a amortizacija
se računa po funkcionalnom metodu

8. Osnovica za obračun amortizacije


Nabavna vrijednost – rezidualna
vrednost
Ako rezidualna vrednost nije značajna
onda se ona zanemaruje i ne odbija
od nabavne vrijednosti

9. Vijek upotrebe

Trošenje sredstava nastaje:



Korišćenjem
Tehnološkim zastarjevanjem
Fizičkim starenjem- korozija, gubljenje
elastičnosti

10. Vijek upotrebe


Procenjeni vijek upotrebe se procjenjuje od
01.01. tekuće godine za koju se vrši
amortizacija
Prema MRS 8 Računovodstvene politike,
promjene računovodstvenih procjena i
greške (promjena vijeka upotrebe smatra
se promjenom računovodstvenih procjena i
primjenjuje se za buduće periode)

11. Metode amortizacije



Metoda proporcionalnog (linearnog)
otpisivanja
Metoda degresivnog otpisivanja
Metoda funkcionalnog otpisivanja

12. Promjena metoda amortizacije



Preispitivanje u pravilnim
vremenskim razmacima
Ako postoji znatna promjena
očekivanog obima ekonomskih koristi
od sredstava
Konzistentnost u primjeni određene
metode amortizacije

13. Metoda proporcionalnog (linearnog)
otpisivanja




Sredstva se ravnomjerno troše tokom
upotrebe
Iznos amortizacije je isti iz perioda u
period
Godišnja amortizaciona stopa = 100/
procjenjeni preostali vijek upotrebe
Godišnji iznos amz = (Trošak
nabavke – rezidualna vrijednost) /
procjenjeni preostali vijek upotrebe

14. Primer

Kupljena je rashladna vitrina fakturne
vrijednosti 80000 dinara. Za zavisne
troškove nabavke primljena je faktura
na iznos od 10000 dinara. Mašina je
stavljena u upotrebu. Rezidualna
vrijednost je beznačajna. Mašina je
nabavljena u aprilu mjesecu i
procjenjeni preostali vijek upotrebe je
8 godina.

15. Rješenje




Stopa amortizacije = 100/8 = 12.5% (godišnja)
Mjesečna stopa amortizacije = 12.5%/12 mjeseci =
1.041%Mjesečna stopa je bitna za prvu godinu u kojoj postoji
8 mjeseci korištenja (od maja do decembra, april se
ne uzima u obzir jer se polazi od toga da se sa
obračunom amortizacije počinje od prvog dana
narednog mjeseca, dakle od 1. maja)
Godišnja amortizaciona kvota = (80.000 -0) / 8
godina =10.000 din (za godine od 2-8)

16. Knjiženje za prvu godinu u vijeku
upotrebe osnovnog sredstva


Mjesečna stopa amz x Nabavna
vrijednost =1.041% x 80.000 =
1.041% x 80.000= 832 din
Za 8 mjeseci korištenja u prvoj godini
amortizacija je 832 x 8 mjeseci
=6.656 din
540- Troškovi amortizacije
6.656
0239- Ispravka vrijednosti
postrojenja i opreme
6.656

17. Metoda artimetičke degresije



Iznosi amortizacije se ravnomjerno
smanjuju iz perioda u period
n- vijek upotrebe
Formula za izračunavanje iznosa degresije:
2 x(Nabavna vrednost – rezidualna vrednost)
--------------------------------------n (n+1)

18. Iznos degresije se množi sa obrnutnim
redoslijedom procjenjenog vijeka trajanja



I godina - Iznos degresije x n
II godina - Iznos degresije x (n-1)
III godina – Iznos degresije x (n-2)
itd.

19. Primjer







Nabavna vrijednost 20.000 din
Procenjeni vijek upotrebe 4 godine
Iznos degresije = 2 x 20.000 / 4x (4+1) =
40.000 /20 =2.000
I godina – 2000 x 4= 8.000 din
II godina – 2000 x (4-1) = 6.000 din
III godina – 2000 x (4-2)=4.000
IV godina -2000 x (4-3) = 2.000

20. Metoda geometrijske degresije
Osnovica – sadašnja vrijednost osnovnog sredstva

Linearna stopa amortizacije =
100/ procjenjeni vijek upotrebe

Linearna (proporcionalna) stopa se množi sa 2 ili 2.5 puta
o čemu privredni subjekt samostalno odlučuje
PRAVILO:
Na polovini vijeka trajanja kada obračunata amortizacija
po geometrijskoj degresiji je ispod linearne
(proporcionalne) amortizacije preostali iznos sadašnje
vrijednosti otpisuje se proporcionalnom metodom
(dijeli se sa preostalim vijekom trajanja i tako se
prelazi na proporcionalnu metodu)

21. Primjer
Nabavna vrijednost 150.000 din
Vijek upotrebe 10 godina
Linearna (proporcionalna) stopa =
100/10 godina = 10% x 2 = 20%

22. Proporcionalna amz =
150.000 /10 godina = 15.000
Rješenje
Godine
Sadašnja vrijednost na
početku godine
Stopa amz
Godišnja amortizacija
Sadašnja vrijednost na
kraju godine
1
150.000
20%
30.000
120.000
2
120.000
20%
24.000
96.000
3
96.000
20%
19.200
76.800
4
76.800
20%
15.360
61.440
5
61.440
20%
12.288
12.288
49.152
6
49.152
49152:5=9.830,4
Proporcionalna amz
Posle polovine vijeka
upotrebe
7
-
-
9.830,4
-
8
-
-
9.830,4
-
9
-
-
9.830,4
-
10
-
-
9.830,4

23. Funkcionalna metoda amortizacije



Iznos amz odgovara količini upotrebe
sredstva
Kod sredstava kod kojih se može
izmjeriti učinak
Raspologanje sa dvije bitne
informacije za obračun funkcionalne
amortizacije:


Očekivani ukupan učinak
Količina učinaka u obračunskom periodu

24. Funkcionalna metoda


Godišnja amz stopa = Ostvareni
učinak x 100 / ukupan očekivani
učinak
Godišnji iznos amortizacije = godišnja
amz stopa x (NV – RV)


NV – nabavna vrednost
RV – rezidualna vrednost

25. Primjer





Nabavna vrijednost je 100.000 din
Ukupan učinak 30.000 komada
Učinak u obračunskom periodu 5.000
komada
Amz stopa = 5.000 x 100 / 30.000
=16.67%
Godišnji iznos amz = 100.000 x
16.67% = 16.670 din

26. Zastupljenost metoda amortizacije
u privrednoj praksi (SAD)
4% Degresivne
metode
5% Funkcionalne m.
9% Ostale
82%
Linearni
metod