Een analyse van de jaarrekening van het Brusselse toerismeagentschap leert dat de instelling met een aantal problemen te maken heeft.

1. Actueel 8 december 2016
2
Leidt de stijgende rente naar economische chaos?
Een paar cijfers zeggen voldoende: in juni dit jaar bedroeg
de Franse rente op overheidsobligaties amper 0,2 procent. Eind
november waren die rentevoeten gestegen tot 0,79 procent.
In Italië ging het ook hard. Van 1,2 procent rente vorige zomer
tot meer dan 2 procent vandaag. De rente op 30-jarige Ameri-
kaanse staatsobligaties steeg voor het eerst sinds januari boven
3 procent. Waar komen die stijgende rentevoeten vandaan?
Politieke onzekerheid
Je kan het in eerste instantie zien als een mogelijke posi-
tieve evolutie van de economische verwachtingen. Toen Donald
Trump verkozen werd tot VS-president kondigde hij grote over-
heidsinvesteringen aan en belastingverlagingen. Dat zou lei-
den tot meer leningen en consumptie. Wat de inflatie aanjaagt.
Om de inflatie niet te hoog te laten worden, begint de rente
te stijgen, kwestie van bedrijven en gezinnen ertoe aan te zet-
ten minder uit te geven en te lenen en dus meer te sparen. De
economie mag immers niet oververhit raken.
Maar die belastingverlagingen en extra investeringen zorgen
ook voor grotere overheidstekorten. Wat maakt dat het risico
groter is voor beleggers dat ze hun leningen aan de staten om
die tekorten te dichten niet tijdig terugkrijgen. Dus stijgt de risi-
copremie voor het lenen aan overheden. Het is in de VS zo dat
een officiële renteverhoging er zit aan te komen. Dat geldt al
evenzeer voor Europa dat wordt geteisterd door politieke en
economische onzekerheid. Wat als Marine Le Pen volgend jaar
Frans president wordt? Zal Frankrijk dan uit de euro stappen?
De beleggers zijn als de dood voor onzekerheid en anticipe-
ren daar al op door de rente op overheidsobligaties de hoogte
in te sturen. In Italië is het niet anders. Hoe zal de politieke en
economische toestand daar evolueren na het voor ex-premier
Matteo Renzi mislukte referendum? De Italiaanse economie
is ziek: de bedrijven zijn niet concurrentieel, de productiviteit
loopt achter, de werkloosheid bedraagt meer dan 10 procent
en een aantal banken zit in de problemen. Ze hebben voor mil-
jarden kredieten toegekend waarvan men niet weet of ze ooit
worden terugbetaald. Vandaar dat beleggers een steeds hogere
rente beginnen te vragen wanneer ze in Italiaanse overheids-
leningen investeren.
Sneeuwbaleffect
Met een rente van goed 2 procent is er nog geen man over-
boord, maar als de onzekerheid aanhoudt, zal de rente blijven
stijgen. En dat zal opnieuw tot onevenwichten leiden in euro-
zone zoals dat met Griekenland het geval was. Eén groot ver-
schil: Griekenland was het kneusje van de eurozone, Italië is
de derde grootste economie. Er dreigt zich in de Italiaanse eco-
nomie een sneeuwbaleffect voor te doen. Door de politieke
en economische onzekerheid stijgt de rente waardoor de rege-
ring meer intrestlasten moet terugbetalen. Dat betekent dat
de budgettaire situatie nog zal verslechteren. En Italië heeft
al een begrotingstekort van -2,5 procent. De rentevoeten zul-
len als reactie daarop nog verder stijgen en het risico bestaat
dat Italië zich op termijn niet meer op de financiële markten
kan financieren. In dat geval lonkt ook een nieuwe bankencri-
sis en zou de positie van de derde grootste economie binnen
de eurozone in gevaar komen. Een muntunie zonder Italië zou
dan geen taboe meer zijn. Vraag is of de eurozone als geheel
zo’n schok overleeft.
Het is nog niet zover, maar de stijgende rente is wel een
reden van bezorgdheid voor de meeste nationale regerin-
gen. Ook de Belgische federale regering. De rentelasten op
de staatsschuld bedragen in België amper 2,8 procent van het
bbp. Aan het begin van het millennium was dat nog 6,7 pro-
cent. De dalende rentevoeten waren lange tijd een cadeau
voor de regeringen. Ze moesten geen extra zware besparin-
gen doorvoeren. Maar met een stijgende rentevoet verandert
alles. Plots zou een regering-Michel die het al moeilijk heeft
met de budgettaire orthodoxie, nog zwaardere begrotingsin-
spanningen moeten leveren. De rentelasten op de staatsschuld
zouden de komende jaren wel eens met miljoenen of miljar-
den euro’s kunnen stijgen. Om die te betalen, moet nog meer
bespaard worden of moeten de belastingen worden verhoogd.
Vraag is of een regering dat overleeft.
ANGÉLIQUE VANDERSTRAETEN
De verkiezing van Donald Trump tot president van de VS, het recente neen van het referendum in Italië en de poli-
tieke onzekerheid in tal van landen lijken de rentevoeten stilaan omhoog te duwen. Beleggers vinden het opnieuw
wat risicovoller om hun geld in overheidsleningen te steken. We zijn nog ver verwijderd van rentevoeten van pak-
weg 50 procent of meer zoals ten tijde van de Griekse eurocrisis, maar een aantal politiek-economische schokken
kunnen de rente sneller dan verwacht doen pieken. En daar dreigt de economie zwaar onder te lijden, in die mate
zelfs dat de eurozone opnieuw in gevaar komt.
Brussels toerismeagentschap kampt met vervallen belastingschulden
We hoorden het onlangs van een Vlaming die een tijdje terug langsging in het ont-
haalkantoor van het Brusselse agentschap voor toerisme op de Grote Markt. Volgens
die persoon was er op dat ogenblik niemand aanwezig die hem van dienst kon zijn in
het Nederlands.
Het agentschap - dat onlangs werd omge-
doopt in visit.brussels - kampte op dat ogenblik
misschien met een tijdelijk tekort aan Neder-
landstaligen. Als Brusselse instelling moeten er
immers personeelsleden aanwezig zijn die het
Nederlands machtig zijn. De anekdote toont
wel aan dat dit aspect wellicht niet de hoofd-
bekommernis van de vzw. De focus ligt uiter-
aard op (Engelstalige) toeristen.
Onkelinx aan de macht
Er werd in de Vlaamse pers niet veel aan-
dacht aan besteed, maar in 2015 werd Lau-
rette Onkelinx (PS) voorzitter van dat ‘nieuwe’
agentschap voor toerisme in Brussel.
Het zou volgens de Franstalige Brusselse
pers gaan om een onbezoldigd mandaat. Maar
dat klopt niet. Op basis van het antwoord op
een parlementaire vraag kunnen we afleiden
dat Onkelinx ondertussen al 1.368 euro bruto
ontving voor haar diensten.
Het huidige visit.brussels is eigenlijk een
samensmelting van VisitBrussels, het Verbin-
dingsbureau Brussel-Europa en het Brussels
Informatie Plein (BIP). De naam VisitBrussels
werd wel gerecupereerd. Volgens minister-pre-
sident Rudi Vervoort (PS) zou ‘de inbreng van
de privé versterkt’ worden.
Eerder trok Beci (Kamer van Koophandel
en Verbond van Ondernemingen van Brus-
sel) daarover al aan de alarmbel. Het perso-
neel van die drie organisaties ging mee naar
de nieuwe structuur, met behoud van rech-
ten. De herschikking had te maken met de uit-
voering van de zesde staatshervorming. Daarin
was bepaald dat het Brussels Gewest bevoegd
wordt voor toerisme. Concreet: visit.brussels is
nu een gewestelijke structuur die het toerisme
beheert op het hele grondgebied van de Brus-
selse gemeenten.
Volgens La Libre Belgique zou Onkelinx zich
bezighouden met de strategie van het agent-
schap, alsook de onderhandelingen voeren met
de stad Brussel, de federale overheid en Beliris.
In 2015 (geen volledig boekjaar) werd in elk
geval een negatief resultaat (verlies) opgete-
kend door het nieuwe agentschap ten belope
van 33.563 euro. Zorgwekkender is dat er ver-
vallen (!) belastingschulden (code 9072) aan-
wezig zijn. Op 31 december 2015 is dat exact
76.802 euro. Er zijn op dat ogenblik ook niet-
vervallen belastingschulden en RSZ-schulden
voor meer dan 1,3 miljoen euro.
Vandaag
De instelling visit.brussels telt volgens het
antwoord op een recente parlementaire vraag
vandaag 12 bestuurders en 12 beheerders. Dat
komt niet overeen met wat eerder was beloofd.
Rudi Vervoort in een persbericht van 13 febru-
ari 2015: ‘De vzw TOERISME krijgt een Raad
van Bestuur die vanuit een streven naar maxi-
male efficiëntie beperkt wordt tot 9 personen.’
Vervoort: “Er is echter bepaald dat de Raad
van Bestuur voor elke aangelegenheid die
exclusief verband houdt met de toeristische
sector, ondersteuning krijgt van een strate-
gisch comité (dat minstens 5 maal per jaar
bijeenkomt).” En: “De Raad van Bestuur kan
zich in dergelijke gevallen enkel uitspreken,
als zij vooraf het advies van het strategisch
comité heeft ingewonnen. Indien het advies
unaniem is uitgebracht, is de Raad van Bestuur
verplicht het te volgen. De rol van de privé-
partners wordt dus versterkt. Het comité is
samengesteld uit de 9 leden van de Raad van
Bestuur en uit 15 leden die optreden als ver-
tegenwoordigers voor de sociale gesprekspart-
ners, de toeristische sector en de culturele sec-
tor in Brussel.”
Subsidies
Uiteraard krijgt de vzw een pak subsidies.
Wat betreft het onderdeel ‘Buitenlandse Han-
del’, krijgt de vzw subsidies via de administra-
tie Brussel Invest & Export. Visit.brussels kreeg
175.000 euro in 2014 en 165.000 euro in 2015.
Doelstelling is: ‘Promotie van de troeven/toe-
ristische plekken (hotels, MiniEuropa, ato-
mium, …) bij internationale toeroperatoren om
zoveel mogelijk buitenlandse bezoekers aan te
trekken in Brussel.’ Het totale bedrag aan sub-
sidies ligt uiteraard een pak hoger. Onder de
post 73 van de resultatenrekening (met subsi-
dies) zien we bijna 6,5 miljoen euro in de laat-
ste jaarrekening. In de toelichting lezen we
dat er eind 2015 voor 1,7 miljoen euro subsi-
dies over te dragen zijn (naar volgende jaren).
Op zoek naar een reclamebureau
Binnenkort kunnen we een grote campagne
verwachten. De vzw was begin september
2016 immers op zoek naar een reclamebu-
reau om binnen dat kader een campagne te
bedenken.
Letterlijk lezen we dit: ‘Oproep tot kandi-
daatsteling voor deelname - opdracht met
betrekking tot de creatie en de implementa-
tie van een internationale communicatiecam-
pagne van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest.
Het budget bedraagt minstens 3,5 miljoen euro
(zonder btw) en kan 3,8 miljoen euro bedra-
gen.
Besluit
Ik weet dat het slechts een detail is, maar
in de (uiteraard Franstalige) jaarrekening van
de vzw in de balanscentrale van de Nationale
Bank lezen we op bladzijde 19 (van 30 bladzij-
den) dat er ‘Différences de caisses’ (sic) zijn,
kasverschillen dus. Het gaat om 323 euro.
Misschien lijkt dat niet echt veel als er mil-
joenen euro’s aan subsidies worden uitge-
deeld, maar de vaststelling dat er kasverschil-
len zijn, is zeker geen goed teken. Vraag dat
maar eens aan kassiersters van grootwaren-
huizen en bankiers. THIERRY DEBELS
WAALSE TIENER SCHRIJFT
HANDBOEK NEDERLANDS
Pauline Nissen (16) uit Namen wil Wallo-
nië, en voorop haar leeftijdsgenoten, Neder-
lands leren. Mooi. Ze schreef een handboek
Nederlands voor het eerste middelbaar dat
intussen op 3.000 exemplaren is gedrukt.
Slechts 40 procent van de leerlingen in het
eerste en tweede middelbaar in Wallonië
kiest voor Nederlands als tweede taal. Ze
wil iedereen ervan overtuigen dat Neder-
lands nodig is om een job te vinden in Brus-
sel. “We leven in een land met twee grote
talen, dan is het toch maar normaal dat
je die kent?”, zegt ze. Een keuze met, laat
ons hopen, eerder een economisch motief
dan een sentimenteel, Belgisch motief. Ze
schreef haar handboek Néerlandais Récap
1 omdat bestaande boeken volgens haar
niet voldeden. Een proces dat stap voor
stap vorm kreeg, met de hulp van haar
Vlaamse leraren en Gentse leerlingen die
ze leerde kennen tijdens een uitwisselings-
programma. De jongedame heeft nog meer
plannen, onder meer filmpjes maken om de
Vlaamse cultuur in Wallonië te tonen, “want
op school leren we daar niets over”. “Door
elkaars taal en cultuur te kennen, zou er
misschien minder geruzie zijn tussen Vlaan-
deren en Wallonië”, hoopt ze. Er zijn nog ide-
alisten in deze wereld…