Teaching Guide Filipino G10 Baita

1. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
i
Filipino
Patnubay ng Guro
Kagawaran ng Edukasyon
Republika ng Pilipinas
Ang aklat na ito ay magkatuwang na inihanda at sinuri ng mga
edukador mula sa mga publiko at pribadong paaralan at pamantasan.
Hinihikayat namin ang mga guro at ibang nasa larangan ng edukasyon
na mag-email ng kanilang puna at mungkahi sa Kagawaran ng
Edukasyon sa action@deped.gov.ph.
Mahalaga sa amin ang inyong mga puna at mungkahi.
ng kagamitan sa pagtuturong ito ay magkatuwang na inihanda at
sinuri ng mga edukador mula sa mga publiko at pribadong paaralan,
kolehiyo, at / o unibersidad. Hinihikayat namin ang mga guro at ibang
nasa larangan ng edukasyon na mag-email ng kanilang puna at
mungkahi sa Kagawaran ng Edukasyon sa action@deped.gov.ph.
Mahalaga sa amin ang inyong mga puna at mungkahi.
10
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

2. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
ii
Filipino – Ikasampung Baitang
Patnubay ng Guro
Unang Edisyon 2015
Isinasaad ng Batas Republika 8293, seksiyon 176 na “Hindi maaaring
magkaroon ng karapatang-ari (sipi) sa anumang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas.
Gayunman, kailangan muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng
pamahalaan na naghanda ng akda kung ito’y pagkakakitaan. Kabilang sa mga
maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulang
bayad.”
Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto
o brand names, tatak o trademarks, palabas sa telebisyon, pelikula, atbp.) na
ginamit sa aklat na ito ay sa nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagtibay
ng isang kasunduan ng Kagawaran ng Edukasyon at Filipinas Copyright Licensing
Society (FILCOLS), Inc. na ang FILCOLS ang kakatawan sa paghiling ng kaukulang
pahintulot sa nagmamay-ari ng mga akdang hiniram at ginamit dito.
Pinagsumikapang matunton upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng
materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang
karapatang-aring iyon.
Tanging mga institusyon at kompanyang nakipagkontrata sa FILCOLS at
yaong nakasaad lamang sa kasunduan, ang maaaring kumopya mula dito sa
Patnubay ng Guro. Ang hindi nakipagkontrata sa FILCOLS ay dapat, kung ninanais
makakopya, makipag-ugnay nang tuwiran sa mga tagapaglathala at sa mga may-
akda.
Maaaring tumawag sa FILCOLS sa telephone blg. (02) 439-2204 o mag-
email sa filcols@gmail.com ang mga may-akda at tagapaglathala.
Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon
Kalihim: Br. Armin A. Luistro FSC
Pangalawang Kalihim: Dina S. Ocampo, PhD
Inilimbag sa Pilipinas ng _________________________
Department of Education-Instructional Materials Council Secretariat (DepEd-IMCS)
Office Address: 5th Floor Mabini Bldg., DepEd Complex,
Meralco Avenue Pasig City
Philippines 1600
Telefax: (02) 634-1054 o 634-1072
E-mail Address: imcsetd@yahoo.com
Mga Bumuo ng Modyul para sa Patnubay ng Guro
Mga Konsultant: Magdalena O. Jocson at Aura Berta A. Abiera
Language Editor: Florentina S. Gorrospe, PhD
Mga Manunulat: Vilma C. Ambat, Ma. Teresa B. Barcelo, Eric O. Cariño,
Mary Jane R. Dasig, Willita A. Enrijo, Shiela C. Molina, Julieta U. Rivera,
Roselyn C. Sayson, Mary Grace A. Tabora, at Roderic P. Urgelles
Mga Taga-rebyu: Joselito C. Gutierrez, Angelita Kuizon, Girlie S. Macapagal,
Marina G. Merida, Ma. Jesusa R. Unciano, at Evelyn Ramos
Mga Tagapangasiwa: Jocelyn DR. Andaya, Jose D. Tuguinayo Jr.,
Cristina S. Chioco, at Evangeline C. Calinisan
Mga Tagaguhit: Jason O. Villena
Naglayout: Camelka A. Sandoval
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

3. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
iii
TALAAN NG NILALAMAN
MODYUL 1 Mga Akdang Pampanitikan ng Mediterranean
Deskripsyon ng Modyul/Panimula................................... 1
Yugto ng Pagkatuto........................................................ 3
Aralin 1.1: Mitolohiya mula sa Rome - Italy
Talaan ng mga Gawain.......................................... 5
Aralin 1.2: Sanaysay mula sa Greece
Pamantayang Pangnilalaman................................ 11
Talaan ng mga Gawain.......................................... 12
Aralin 1.3: Parabula mula sa Syria
Pamantayang Pangnilalaman................................ 15
Talaan ng mga Gawain.......................................... 16
Aralin 1.4: Maikling Kuwento mula sa France
Pamantayang Pangnilalaman................................ 19
Talaan ng mga Gawain.......................................... 20
Aralin 1.5: Nobela mula sa France
Pamantayang Pangnilalaman................................ 25
Talaan ng mga Gawain.......................................... 26
Aralin 1.6: Tula mula sa Egypt
Pamantayang Pangnilalaman................................ 30
Talaan ng mga Gawain.......................................... 31
Aralin 1.7: Epiko mula sa Egypt
Pamantayang Pangnilalaman................................ 35
Talaan ng mga Gawain.......................................... 36
Pangwakas na Pagtataya........................................................ 42
Susi sa Pagwawasto............................................................... 48
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

4. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
iv
MODYUL 2 Mga Akdang Pampanitikan ng mga
Bansa sa Kanluran
Deskripsyon ng Modyul/Panimula................................... 49
Yugto ng Pagkatuto........................................................ 51
Aralin 2.1: Talumpati mula sa Brazil
Pamantayang Pangnilalaman................................ 52
Talaan ng mga Gawain.......................................... 53
Aralin 2.2: Dagli mula sa Rehiyon ng Isa sa mga Isla ng Caribbean
Pamantayang Pangnilalaman................................ 58
Talaan ng mga Gawain.......................................... 59
Aralin 2.3: Nobela mula sa Estados Unidos
Pamantayang Pangnilalaman................................ 64
Talaan ng mga Gawain.......................................... 65
Aralin 2.4: Mitolohiya mula sa Iceland
Pamantayang Pangnilalaman................................ 67
Talaan ng mga Gawain.......................................... 68
Aralin 2.5: Tula mula sa Inglatera
Pamantayang Pangnilalaman................................ 72
Talaan ng mga Gawain.......................................... 73
Aralin 2.6: Dula mula sa England
Pamantayang Pangnilalaman................................ 76
Talaan ng mga Gawain.......................................... 77
Aralin 2.7: Maikling Kuwento mula sa Amerika
Pamantayang Pangnilalaman................................ 83
Talaan ng mga Gawain.......................................... 84
Pangwakas na Pagtataya........................................................ 91
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

5. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
v
MODYUL 3 Mga Akdang Pampanitikan ng Africa at Persia
Deskripsyon ng Modyul/Panimula................................... 97
Yugto ng Pagkatuto........................................................ 99
Aralin 3.1: Mitolohiya mula sa Kenya
Pamantayang Pangnilalaman................................ 100
Talaan ng mga Gawain.......................................... 101
Aralin 3.2: Anekdota mula sa Persia
Pamantayang Pangnilalaman................................ 103
Talaan ng mga Gawain.......................................... 104
Aralin 3.3: Sanaysay mula sa South Africa
Pamantayang Pangnilalaman................................ 107
Talaan ng mga Gawain.......................................... 108
Aralin 3.4: Tula mula sa Uganda
Pamantayang Pangnilalaman................................ 110
Talaan ng mga Gawain.......................................... 111
Aralin 3.5: Maikling Kuwento mula sa East Africa
Pamantayang Pangnilalaman................................ 114
Talaan ng mga Gawain.......................................... 115
Aralin 3.6: Epiko mula sa Mali
Pamantayang Pangnilalaman................................ 118
Talaan ng mga Gawain.......................................... 119
Aralin 3.7: Nobela mula sa Nigeria
Pamantayang Pangnilalaman................................ 123
Talaan ng mga Gawain.......................................... 124
Pangwakas na Pagtataya........................................................ 128
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

6. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
vi
MODYUL 4 EL FILIBUSTERISMO
Paunang Pagtataya......................................................... 135
Deskripsyon ng Modyul/Panimula................................. 140
Aralin 4.1: Kaligirang Pangkasanayan ng El Filibusterismo
Pamantayang Pangnilalaman................................ 140
Talaan ng mga Gawain.......................................... 142
Aralin 4.2: Basilio: Buhay, Pangarap at Mithiin, Paniniwala at Saloobin
Pamantayang Pangnilalaman................................ 145
Talaan ng mga Gawain.......................................... 146
Aralin 4.3: Si Kabesang Tales
Pamantayang Pangnilalaman................................ 151
Talaan ng mga Gawain.......................................... 152
Aralin 4.4: Si Huli: Ang Simbolo ng Babaeng Filipina
Noon, Ngayon, at sa Kasalukuyan
Pamantayang Pangnilalaman................................ 156
Talaan ng mga Gawain.......................................... 157
Aralin 4.5: Si Isagani
Pamantayang Pangnilalaman................................ 162
Talaan ng mga Gawain.......................................... 163
Aralin 4.6: Si Padre Florentino
Pamantayang Pangnilalaman................................ 166
Talaan ng mga Gawain.......................................... 167
Aralin 4.7: Si Simoun
Pamantayang Pangnilalaman................................ 171
Talaan ng mga Gawain.......................................... 172
Aralin 4.8: Pangwakas na Gawain
Pamantayang Pangnilalaman................................ 176
Talaan ng mga Gawain.......................................... 177
Pangwakas na Pagtataya....................................................... 178
Susi sa Pagwawasto.............................................................. 182
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

7. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
vii
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

8. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
viii
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

9. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
ix
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

10. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
x
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

11. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
xi
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

12. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
xii
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

13. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
xiii
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

14. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
xiv
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

15. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
xv
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

16. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
xvi
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

17. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
xvii
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

18. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
xviii
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

19. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
xix
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

20. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
xx
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

21. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
xxi
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

22. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
xxii
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

23. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
xxiii
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

24. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
xxiv
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

25. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
xxv
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

26. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
xxvi
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

27. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
xxvii
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

28. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
xxviii
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

29. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
97
MODYUL 3
DESKRIPSYON NG MODYUL/PANIMULA
Ang panitikan ay nagsisiwalat ng pagbabago: pagbabagong mistikal, pagbabagong
bunsod ng magiting na pagkilos, pagbabago ng paniniwala, ng nakagawian, ng
pagkatao, at ng takbo ng pamumuhay. Ang mga pagbabagong ito ay maningning na
masisilayan ng mga mag-aaral sa mga panitikan ngAfrica at Persia (Iran) na malilinang
sa paggamit ng kawikaan at pambihirang katawagan, matatalinghaga at makatawag-
pansing pananalita, at ang pagpapaangat ng kamalayang kultural sa pamamagitan
paglalahad, pagsasalaysay, paglalarawan at pangangatuwiran.
Dito sa Modyul 3, ganap na mauunawaan at mapapahalagahan ng mga mag-
aaral ang mga akdang pampanitikang buhat sa iba’t ibang panig ng Africa at Persia
(Iran). Kabilang dito ang mitolohiya ng Kenya, anekdota ng Persia (Iran), sanaysay ng
South Africa, tula ng Uganda, maikling kuwento ng East Africa, epiko ng Mali, at nobela
ng Nigeria. Matututuhan din nila ang mga kasanayang pangkomunikatibong hango
sa pag-aaral ng mga pamantayan sa pagsasaling-wika, diskursong pagsasalaysay,
paggamit ng tuwiran at di-tuwirang pahayag sa paghahatid ng mensahe, wastong gamit
ng simbolismo, at matatalinghagang pananalita, mga pangungusap na nagpapahayag
ng implikasiyon, mga ekspresiyon sa pagpapahayag ng layon o damdamin, at pang-
ugnay na gamit sa pagpapaliwanag na magsisilbing sandata sa pagsasakatuparan ng
mga gawain sa modyul.
Sa pagtatapos ng aralin, masasagot nila ang mga pokus na tanong: paano
naiiba ang mga akdang pampanitikan buhat sa Africa at Persia (Iran) sa iba pang
akda mula sa ibang panig ng mundo, at paano nakatutulong ang mga kaalaman
sa gramatika at retorika sa pagpapalawak ng kaalaman sa kultura ng iba’t ibang
bansa. Gayundin, inaasahang makalilikha sila ng komposisyong popular sa anyo ng
patalastas pantelebisiyon. Mamarkahan ito batay ang sa sumusunod na pamantayan
a.) kasiningan, b.) kaangkupan, c.) kawastuhan, at d.) kawilihan.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

30. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
98
Pamantayang
Pangnilalaman
Naipapamalas ng mag-aaral ang pag-unawa at
pagpapahalaga sa mga akdang pampanitikan ng
Africa at Persia (Iran)
Pamantayan sa Pagganap
Nakapanghihikayat ang mga mag-aaral tungkol sa
kagandahan ng alinmang bansa batay sa binasang
akdang pampanitikan
Pokus na Tanong
Paano naiiba ang mga akdang pampanitikan buhat
sa Africa at Persia (Iran) sa iba pang akda mula sa
ibang panig ng mundo?
Paano nakatutulong ang mga kaalaman sa
gramatika at retorika sa pagpapalawak ng
kaalaman sa kultura ng iba’t ibang bayan?
Panitikan
Mitolohiya, Anekdota, Sanaysay, Tula, Maikling
Kuwento, Epiko, at Nobela
Gramatika at Retorika
Pamantayan sa Pagsasaling-Wika
Diskursong Pagsasalaysay
Pahayag na Nanghihikayat
Wastong Gamit ng Simbolismo
at Matatalinghalagang Pananalita
Mga Salitang Nagbibigay Hinuha
Mga Ekspresiyon sa Pagpapahayg ng Layon
o Damdamin
Pang-ugnay na Gamit sa Pagpapaliwanag
Bilang ng sesyon 40 sesyon/ 4 na Araw sa loob ng isang Linggo
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

31. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
99
Panimulang Pagtataya
(Para sa Modyul 3)
Ipasagot ang panimulang pagtataya sa mga
mag-aaral upang mabatid ang kanilang
iskema sa mga araling tatalakayin. Narito ang
mga sagot:
1. d 11. d 21. d 31. d
2. d 12. d 22. d 32. a
3. c 13. d 23. d 33. b
4. d 14. d 24. b 34. b
5. b 15. d 25. b 35. d
6. b 16. a 26. c 36-50. Nasa
7. a 17. c 27. d pamamatnubay
8. b 18. d 28. d ng guro ang
9. d 19. c 29. d pagwawasto.
10. d 20. d 30. d
YUGTO NG PAGKATUTO (PARA SA BUONG MODYUL 3)
TUKLASIN
Ipagawa ang Gawain sa bahaging Tuklasin
para sa buong Modyul 3. Maglahad ng
pahapyaw na pagtalakay sa panitikan,
at kultura ng Africa at Persia (Iran), ang
dalawang lupalop na liligiran ng buong
modyul.
LINANGIN
Talakayin ang mga kasunod na aralin upang
matamo ang pamantayang pangnilalaman at
pagganap para sa modyul.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

32. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
100
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
Aralin Blg. 3.1
PANITIKAN: Liongo (Mitolohiya mula sa Africa)
(Isinalin sa Filipino ni Roderic P. Urgelles)
GRAMATIKA at RETORIKA: Mga Pamantayan
sa Pagsasaling-Wika
URI NG TEKSTO: Naglalahad
PAGGANAP
Nakapagsasalin ng alinmang akdang pampanitikan mula
sa Africa, o Persia
MGA POKUS NA
TANONG
PANITIKAN: Paano susuriin ang mga kaisipang
nakapaloob sa mitolohiya na may iba’t ibang batayan?
GRAMATIKA at RETORIKA: Paano magagamit nang
angkop ang mga pamantayan sa pagsasaling – wika?
DOMAIN KASANAYANG PAMPAGKATUTO (LC)
Panonood
(Tuklasin)
Naibibigay ang sariling opinyon tungkol sa mitolohiyang
napapanood (maaring saYouTube at iba pa)
Paglinang ng
Talasalitaan (Linangin)
Naibibigay ang etimolohiya o pinagmulan ng salitang
ginamit sa mitolohiya
Pag-unawa sa Binasa
(Linangin)
(Pagnilayan at
unawain)
Naipaliliwanag ang mga suliranin ng tauhan,
makatuwirang desisyon, kilos, at gawi ng tauhan
Naiuugnay ang mga pangyayari sa akda sa mga
nangyayari sa lipunan
Natutukoy ang mga pagkakasunod-sunod ng pangyayari
Naihahanay ang mga kaisipang nakapaloob sa
mitolohiya batay sa suliranin ng akda, at kilos, gawi,
at desisyon ng tauhan
Gramatika at Retorika
(Linangin)
(Pagnilayan at
unawain)
Nagagamit nang angkop ang mga pamantayan sa
pagsasaling-wika
Nasusuri ang mga bahagi ng isang anekdota
at naisasalin ito sa Filipino
Nasusuri ang mga bahagi ng akdang naisalin sa Filipino
gamit ang mga tamang pamantayan sa pagsasalin
Pag-unawa sa
Napakinggan (Linangin)
Naipaliliwanag ang katangian ng mitolohiya na ikinaiiba
nito sa ibang uri ng panitikan batay sa napakinggang
halimbawa rito
Pagpapahalaga
(Linangin)
Napahahalagahan ang mga akdang pampanitikan ng
ibang bansa at impluwensiya nito sa sarili
Pagsulat (Linangin) Naisusulat ang sariling mitolohiya kung saan ang
kahinaan ng tauhan ay ginawang kalakasan
Pagsasalita (Ilipat) Napangangatuwiranan ang sariling reaksiyon tungkol sa
binasang akda sa pamamagitan ng debate o pagtatalo
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

33. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
101
TALAAN NG MGA GAWAIN SA ARALIN 3.1 (MITOLOHIYA)
Mga Gawain sa Paglinang
ng Kaalaman
(Knowledge)
Mga Gawain sa
Pagproseso ng
Kaalaman at Kakayahan
sa Pagkaunawa
(Process and
Understanding)
Mga Gawain sa
Paglilipat ng
Pagkaunawa
(Transfer)
TUKLASIN
• Pagbibigay ng
Panimulang Pagtataya
T.A.1) Ipagawa ang Gawain
1 at Gawain 2 sa sagutang
papel. (I)
T.A.2) Magsagawa ng
talakayan upang maiwasto
ang sagot sa Gawain 1 at
Gawain 2. (I o K)
T.A.3) Pagpapasagot sa
pokus na tanong:
a. Paano susuriin ang mga
kaisipang nakapaloob
sa mitolohiya na may
iba’t ibang batayan?
b. Paano magagamit
nang angkop ang
mga pamantayan sa
pagsasaling-wika?
T.A.4) Gumawa ng
paglalahad sa mga
salitang ginamit sa
Gawain 2. Talakayin ito
sa klase. (I o K)
LINANGIN
L.A.1) Ipabasa ang
mitolohiya sa mga mag-
aaral sa masining na
pagbasa. Ipaalaala sa
mga mag-aaral ang mga
pamantayan sa pagbasa.
(I o K)
L.A.2) Ipasagot ang
Gawain 3: Paglinang
ng Talasalitaan tungkol
sa pinagmulan ng salita
o etimolohiya. Matapos
ang gawain ay tiyaking
naitama at natalakay ang
mga sagot ng mag-aaral.
(K)
L.A.3) Sagutin ang mga
gabay na tanong tungkol
sa suliranin ng tauhan,
desisyon, kilos, gawi, at
ang mahalagang mensahe
na nais ipahatid ng teksto.
(I o K)
L.A.4) Ipasulat sa
mga mag-aaral ang
mga pangyayaring
kaugnay ng mga
kaisipang nakapaloob
sa mitolohiya batay sa
akda, kilos, at gawi ng
tauhan gamit ang story
board. (I o K)
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

34. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
102
L.B.1) Ipabasa/Ipatanghal
ang “Maaaring Lumipad ang
Tao” at ipagawa ang Gawain
5. (K)
L.B.2) Ipasuri sa mga
mag-aaral ang ginawang
pagtatanghal. Magkaroon
ng pagtalakay hinggil sa
nasabing gawain.
Talakayin ang mga naging
sagot ng mag-aaral sa
Gawain 5. (I at K)
L.B.3) Pasagutan ang
Gawain 6 upang matiyak
ang kaisipang nais
iparating ng binasang
mitolohiya.
Balikan ang naging
sagot sa pokus na
tanong: Paano susuriin
ang mga kaisipang
nakapaloob sa
mitolohiya na may iba’t
ibang batayan?
Pagsasanib ng Gramatika
at Retorika
L.C.1) Talakayin o ipabasa
ang ang Pagsasanib ng
Gramatika at Retorika LM. (I)
L.C.2) Sagutin ang
Pagsasanay 1. Bago
dumako sa Pagsasalin sa
Pagsasanay 2 at pagsagot
sa mga tanong. (I o K)
L.C.3) Suriin ang
ginawang salin at
tiyakin kung ginamit ng
tagapagsalin ang mga
katangian ng isang
mahusay sa pagsasaling-
wika. (I o K)
PAGNILAYAN AT UNAWAIN
PU.A.1) Ipasagot sa mga
mag-aaral ang mga tanong
na nasa loob ng kahon.(I)
PU.A.2) Tiyaking nasagot
ng mag-aaral ang pokus
na tanong kung hindi pa
lubusang nasagot ang
tanong. Muli itong bigyan
ng pansin. (I)
PU.A.3) Sa tulong
ng mga gawain at
pagsasanay, ipasagot
na muli sa mga mag-aral
ang pokus na tanong.
Tiyaking nakintal sa
mga mag-aaral ang
mahahalagang konsepto
ng aralin. (I at K)
Pagbibigay ng
Pangwakas na Pagtataya
sa Aralin
ILIPAT
I.A.1) Balikan ang mga
impormasyon o natutuhan
tungkol sa katangian ng
isang tagapagsalin at gabay
sa pagsasaling-wika.
Ilahad ang pamantayan sa
pagganap – ang magsalin
ng isang mitolohiya mula sa
bansang Africa at Persia,
(Iran) at pamantayan ng
pagmamarka sa gagawing
pagsasalin.
I.A.2) Ipalahad sa klase ang
ginawang pagsasalin gamit
ang binuong pamantayan
upang ipakilala ang kultura
ng Africa.
I.A.3) Pipili ang guro
ng magbibigay ng puna
gamit ang pamantayan
at ipasasalaysay ito sa
buong klase. (I at K)
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

35. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
103
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
Aralin Blg. 3.2
PANITIKAN: Mullah Nassreddin (Anekdota mula sa
Persia) Isinalin sa Filipino ni Roderic P. Urgelles
GRAMATIKA at RETORIKA: Diskursong
Pagsasalaysay
URI NG TEKSTO: Nagsasalaysay
PAGGANAP
Makapagmumungkahi at makapaglalapat ng isang
matalinong desisyon batay sa pangyayari na makapag-
iiwan ng kakintalan o mensahe sa bumabasa
MGA POKUS NA
TANONG
PANITIKAN: Paano naiba ang anekdota sa iba pang
mga kauri nito?
GRAMATIKA at RETORIKA: Paano nakatutulong ang
diskursong pasalaysay sa pagsulat at pagbasa ng mga
orihinal na akda?
DOMAIN KASANAYANG PAMPAGKATUTO (LC)
Pag-unawa sa Binasa
(Linangin)
Nasusuri ang binasang anekdota batay sa paksa,
tauhan, tagpuan at motibo, at paraan ng pagkasulat,
at iba pa
Panonood (Linangin)
Naibibigay ang sariling opinyon tungkol sa napanood
na anekdota
Paglinang ng
Talasalitaan (Linangin)
Nabibigyang kahulugan ang salita batay sa etimolohiya
o pinagmulan nito
Pag-unawa sa
Napakinggan (Linangin)
Nahihinuha ang damdamin ng sumulat ng batay sa
napakinggang anekdota
Pagsasalita (Linangin)
Naisasalaysay ang nabuong anekdota gamit ang mga
paraan ng diskursong pagsasalaysay
Pagsulat (Ilipat) Nakasusulat ng sariling nakakatuwang karanasan
Gramatika at Retorika
(Linangin)
Nagagamit ang dikursong nagsasalaysay sa pagsulat
ng anekdota
Pagpapahalaga
(Linangin)
Napahahalagahan ang ibang akdang pampanitikan ng
ibang bansa
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

36. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
104
TALAAN NG MGA GAWAIN SA ARALIN 3.2 (ANEKDOTA)
Mga Gawain sa
Paglinang ng
Kaalaman
(Knowledge)
Mga Gawain sa
Pagproseso ng
Kaalaman at Kakayahan
sa Pagkaunawa
(Process and
Understanding)
Mga Gawain sa Paglilipat
ng Pagkaunawa
(Transfer)
TUKLASIN
• Pagbibigay ng
Panimulang
Pagtataya
T.A.1) Magbigay ng
panimulang pananalita
o pagtalakay sa
isasagawang gawain.
Tandaan: Dapat ay
maging malinaw ang
mga gawain sa mga
mag-aaral bago lumipat
ng ibang gawain.
Ipabasa ang isang
anekdota na
pinamagatang “Akasya
o Kalabasa.”
T.A.2) Suriin ang
mga pangyayari sa
binasang anekdota sa
pamamagitan ng pagpuno
sa talahanayan na nasa
LM, at pagpapasagot sa
Gawain 2 Ating Suriin. (K)
Magsagawa ng talakayan
sa naging sagot ng mga
mag-aaral sa talahanayan
at tanong, at Gawain 2.
T.A.3) Pasulatin ang
mga mag-aaral ng isang
karanasan na maaaring sarili
o sa ibang tao. Talakayin/
Ipabasa ito sa buong klase.
(I at K)
LINANGIN
L.A.1) Magbigay ng
mga impormasyon
tungkol sa Persia o
Iran, at sa kanilang mga
akdang pampanitikan
bilang paghahanda sa
pagbasa ng teksto.
(I o K)
L.A.2) Ipabasa sa
mga mag-aaral nang
pangkatan ang Alam mo
ba… Pasagutan ang
Gawain 4: Paglinang ng
Talasalitaan at Gawain
5: Ating Suriin -A. (K)
L.A.4) Upang lubusang
maunawaan ng mga
mag-aaral ang binasang
anekdota, iproseso
sa pamamagitan ng
pagtalakay. Hikayatin ang
mag-aaral. (I at K)
L.A.5) Suriin ang
mahalagang bahagi
ng anekdota gamit ang
grapikong presentasiyon sa
LM.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

37. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
105
L.B.1) Ipabasa ang
anekdota ni Saadi.
Talakayin ang panimula
bago ipabasa sa mga
mag-aaral. Pasagutan
sa mga mag-aaral
ang Gawain 6: Ating
Kilalanin upang higit na
makilala si Saadi. (I o K)
L.B.2) Pag-usapan ang
naging sagot ng mga
mag-aaral.
L.B.3) Ipagawa ang
Gawain 7: Paghahambing
ng anekdota sa iba pang
akdang pampanitikan
batay sa paksa, tagpuan,
paraan ng pagkakasulat,
mensahe, at nilalaman.
(I at K)
L.B.4) Ipagawa ang
Gawain 8 upang masukat
ang kasanayan sa
pagdedesisyon batay
sa isang pangyayaring
makapag-iiwan ng
kakintalan o aral.
Gayundin ang karanasang
nangingibabaw sa
napakinggang anekdota.
L.B.5) Ipasagot ang pokus
na tanong: Paano naiiba ang
anekdota sa iba pang kauri
nito?
Pagsasanib ng
Gramatika at Retorika
L.C.1) Talakayin
ang Pagsasanib ng
Gramatika at Retorika.
Hayaang magbigay ng
mga halimbawa ang
mag-aaral. (K)
L.C.2) Ipasagot ang
Pagsasanay, 1 at pag-
usapan ang naging
sagot ng mga mag-
aaral.
L.C.3) Magbigay ng
reaksiyon tungkol sa
mga dapat isaalang-
alang sa pagsusuri
ng isang anekdota
sa pamamagitan ng
pagpapagawa ng
Pagsasanay 2. Maaari
itong gawing pangkatan,
at iproseso ang sagot.
L.C.4) Ipasagot ang
Pagsasanay 3. Pag-
usapan ang naging sagot
ng mga mag-aaral.
L.C.4) Pasulatin ang mag-
aaral ng anekdota ayon sa
Pagsasanay 4. (I)
Pumili ng mahusay na
awtput ng mag-aaral at
basahin ito sa klase.
L.C.5) Ipasagot ang
pokus na tanong: Paano
nakatulong ang diskursong
pasalaysay sa pagsulat at
pagbasa ng mga orihinal na
akda?
PAGNILAYAN AT UNAWAIN
PU.A.1) Ipasagot ang
dalawang pokus na
tanong. (I o K)
PU.A.2) Pag-usapan
ang sagot ng mag-
aaral sa mga tanong sa
bahaging ito. Kung hindi
pa lubusang nasagot ang
tanong. Muli itong bigyan
ng pansin. (I)
PU.A.3) Sa tulong ng mga
gawain at pagsasanay,
ipasagot na muli sa
mga bata ang pokus na
tanong. Tiyaking nakintal
sa mga mag-aaral ang
mahahalagang konsepto ng
aralin. (I at K)
Pagbibigay ng Pangwakas
na Pagsusulit ng Aralin
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

38. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
106
ILIPAT
I.A.1) Magbalik-
aral sa talumpati
at mahahalagang
impormasyon tungkol sa
pagbibigay ng desisyon
upang magtagumpay.
(I o K)
Ilahad ang pamantayan
sa pagganap at
pamantayang
magagamit upang
maisakatuparan ito.
I.A.2) Pagtatanghal
sa klase ng ginawang
pangwakas na gawain.
(K)
I.A.3) Bibigyang-puna ang
pagtatanghal na ginawa ng
mag-aaral gamit ang mga
pamantayan. (I at K)
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
Aralin 3.3
PANITIKAN: Nelson Mandela: Bayani ng Africa
(Sanaysay mula sa South Africa) Isinalin sa Filipino
ni Roselyn T. Salum
GRAMATIKA at RETORIKA: Paggamit ng Tuwiran at
Di-tuwirang Pahayag sa Paghahatid ng Mensahe
URI NG TEKSTO: Nangangatuwiran
PRODUKTO Paggawa ng isang balangkas
MGA POKUS NA
TANONG
PANITIKAN: Mabisa bang paraan ang sanaysay sa
paglalahad ng mahahalagang impormasyon sa kultura
ng Africa?
GRAMATIKA at RETORIKA: Paano nakatutulong
ang angkop na mga tuwiran at di-tuwirang pahayag sa
paglalahad ng impormasyon?
DOMAIN KASANAYANG PAMPAGKATUTO (LC)
Paglinang ng
Talasalitaan (Linangin)
Naibibigay ang katumbas ng ilang salita sa akda
(analohiya)
Pag-unawa sa
Napakinggan (Linangin)
Naipaliliwanag ang mga likhang sanaysay batay sa
napakinggan
Nailalahad ang damdaming namayani sa awiting
napakinggan
Panonood (Linangin)
Naibibigay ang sariling reaksiyon sa pinanood na video
na hinango sa YouTube
Pagsasalita (Linangin)
Nakapagsasagawa ng monologo kung paano
maipakikita ang pagpapahalaga sa sariling wika bilang
kabataan
Pag-unawa sa Binasa
(Linangin)
Naihahambing ang pagkakatulad at pagkakaiba ng
dalawang uri ng sanaysay
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

39. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
107
Gramatika at Retorika
(Linangin)
Nagagamit ang angkop na mga tuwiran at di-tuwirang
pahayag sa pagsulat ng sanaysay
Estratehiya sa Pag-
aaral (Ilipat)
Nakapagsasagawa ng pananaliksik tungkol sa
balangkas
Pagsulat (Ilipat)
Nakasusulat ng balangkas tungkol sa napakinggang
talumpati
TALAAN NG MGA GAWAIN PARA SA ARALIN 3.3 (SANAYSAY)
Mga Gawain sa
Paglinang ng
Kaalaman
(Knowledge)
Mga Gawain sa
Pagproseso ng
Kaalaman at Kakayahan
sa Pagkaunawa
(Process and
Understanding)
Mga Gawain sa Paglilipat
ng Pagkaunawa
(Transfer)
TUKLASIN
• Pagbibigay ng
Panimulang
Pagsusulit ng Aralin
T.A.1) Ipagawa ang
Gawain 1. (I)
T.A.2) Pumili ng mag-
aaral na maglalahad ng
kaniyang nabuong talata
sa Gawain 1.
T.A.3) Suriin kung ang
mga salitang lumabas
na pare-pareho ay may
kaugnayan sa sanaysay.
T.A.4) Itanong: “Bakit
ang mga salitang ito ang
iniugnay ninyo sa salitang
sanaysay?”
T.A.5) Tapusin ang gawain
sa pagsasabing “Ngayong
alam na ninyo na ang
talumpati, opinyon, balita,
isyu, ideya, kuro-kuro,
saloobin, at pananaw
ay may kaugnayan sa
sanaysay. Alamin natin sa
araling ito kung mabisa
bang paraan ang sanaysay
sa panghihikayat.”
T.B.1) Ipagawa ang
Gawain 2. Maaari itong
gawing paligsahan nang
pangkatan. Pabilisan
ang magkakalabang
pangkat sa pagbuo ng
impormasyong nais
nitong ipahayag na
isusulat nila sa kartolina
o manila paper. (K)
T.B.2) Pumili ng
lider na mag-uulat o
magbabasa sa ginawa
ng pangkat. Pumili ng
ilang magkapareha na
magbabahagi sa klase ng
kanilang napag-usapan.
T.B.3) Sabihin: Magkatulong
nating tutuklasin ang mga
sagot sa mga nais ninyong
malaman sa pagpapatuloy
ng ating talakayan.
Magbigay ng input sa mag-
aaral tungkol sa sanaysay
bago dumako sa paglinang
sa aralin.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

40. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
108
T.C.1) Isulat sa kartolina
o manila paper ang
Gawain 3. Ibigay ang
panuto na dapat gawin
ng mag-aaral.
T.C.2) Maaaring hikayatin
ang mga mag-aaral
na magbahaginan ng
kanilang mga naging
sagot sa Gawain 3 sa
pamamagitan ng pair
share. Bigyan ang
bawat magkapareha
ng limang (5) minuto
upang magtalakayan at
magpalitan ng kaalaman.
T.C.3) Pagbasa ng pahayag
na higit na pinaniwalaan ng
nakararaming mga mag-
aaral. Bigyang reaksiyon sa
pamamagitan ng pagsagot
sa pokus na tanong:
• Mabisa bang paraan ang
sanaysay sa paglalahad
ng mahahalagang
impormasyon sa kultura
ng Africa?
LINANGIN
L.A.1) Magbigay ng
ilang impormasyon
tungkol kay Nelson
Mandela.
L.A.2) Magbigay ng
input sa mag-aaral
tungkol sa talumpati
bilang uri ng sanaysay.
Pag-usapan din ang
hindi nauunawaan ng
mga mag-aaral.
L.A.3) Ipabasa ang
“Nelson Mandela:
Bayani ng Africa.”
Pumili ng mag-aaral na
mahusay bumasa sa
paraang patalumpati
rin. (I) Maaari rin
namang itong ipanood
sa http://www.youtube.
com/watch?v=grh03-
NjHzc&spfreload=10
(I at K)
L.A.4) Ipagawa ang
Gawain 4. Ito ay maaaring
nakasulat sa pisara, sa
kartolina o manila paper.
(I)
L.A.5) Ipagawa ang
Gawain 5. Ang mga gabay
na tanong bilang 1-6 ay
maaaring talakayin sa
pamamagitan ng masining
na mga paraan. (K)
Bigyan ng pagkakataon
ang mga mag-aaral
na pag-usapan kung
paano nila itatanghal
sa klase. Bigyang-laya
pa rin ang mag-aaral
sa estratehiyang nais
nila. Hikayatin lamang
na maging masining sa
kanilang isasagawa.
L.A.6) Ipaulat ang mga
gawain. Hingan ng
feedback ang mag-aaral
sa ginawa ng bawat
pangkat. Magbibigay rin
ang guro ng karagdagang
puna at mungkahi kung
kinakailangan. (I at K)
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

41. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
109
L.B.1) Ipabasa ang
isa pang halimbawa
ng sanaysay, ang “Ako
ay Ikaw.” Maaari itong
gawing dugtungang
pagbasa.
L.B.2) Magbigay ng
input tungkol sa layunin
ng balangkas.
L.B.3) Ipagawa ang
Gawain 6, ang pagsulat
balangkas. (I)
Magkaroon ng
talakayan tungkol sa
ipinabasang sanaysay
gamit ang mga gabay na
tanong. Maaaring isulat sa
pisara, kartolina o manila
paper ang mga gabay na
tanong at talakayin ito sa
paraang UTS o Ugnayang
Tanong-Sagot.
L.B.4) Ipagawa ang
Gawain 7.
L.B.5) Ipagawa ang Gawain
8. (I) Pumili ng ilang mag-
aaral na maglalahad
ng kanilang ginawang
paghahambing. Bigyang-
puna at mungkahi nakitang
pagkakamali.
L.B.6) Pagpapasagot muli
ng pokus ng tanong:
• Mabisang paraan ba ang
sanaysay sa paglalahad
ng mahahalagang
impormasyon sa kultura
ng Africa?
Pagsasanib ng
Gramatika at Retorika
L.C.1) Ibigay bilang
input tungkol sa
gramatika. Maaaring
isulat sa pisara,
kartolina o manila paper
ang mahahalagang
impormasyon.
L.C.2) Ipasagot ang
Pagsasanay 1 at
Pagsasanay 2. (I)
L.C.3) Pumili ng ilang
mag-aaral na maglalahad
ng kanilang ginawa.
L.C.4) Ipasagot ang
Pagsasanay 3. Ibigay ang
sumusunod na
pamantayan sa pagsulat ng
sanaysay. (I)
a. Kalinawan
b. Gramatika
c. Bantas
d. Panghihikayat
e. Mga tuwiran at
di-tuwirang pahayag
f. Kaangkupan sa
paksa
L.C.5) Pagpapapasagot muli
ng pokus na tanong:
• Paano nakatutulong
ang angkop na mga
tuwiran at di-tuwirang
pahayag sa paglalahad
ng impormasyon?
PAGNILAYAN AT UNAWAIN
PU.A.1) Magbalik-aral
sa mga tinalakay na
aralin.
PU.A.2) Alamin
ang mahahalagang
konseptong natutuhan
ng mag-aaral sa aralin
sa pamamagitan ng
pagpapasagot sa mga
tanong sa Pagnilayan at
Unawain. Gamitin ang
grapikong presentasiyon.
(K)
PU.A.3) Ipaulat sa bawat
pangkat ang pinagkaisa-
hang sagot nila. Hikayatin
ang bawat pangkat na gawin
ito sa masining na paraan.
Hingan ng feedback ang
bawat pangkat sa naging
sagot ng iba pang pangkat.
Magbigay rin ng feedback
ang guro.
Pagbibigay ng Pangwakas
na Pagtataya ng Aralin
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

42. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
110
ILIPAT
I.A.1) Magbalik-aral
sa mahahalagang
konsepto mula sa aralin.
(K)
I.A.2) Magbigay ng
input tungkol sa anyo
ng balangkas. Ilahad
ang produkto at ibigay
ang pamantayan sa
paggawa ng balangkas.
(K)
I.A.3) Hatiin sa 6-8
pangkat ang klase. Bigyan
ng 20 minuto ang bawat
pangkat na gawin ang
balangkas.
I.A.4) Pipili ang guro na
magbabahagi sa klase
ng kanilang ginawang
balangkas. Bibigyang-
reaksiyon o puna gamit ang
mga pamantayan.
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
Aralin Blg. 3.4
PANITIKAN: Hele ng Ina sa Kaniyang Panganay
(Tula mula sa Uganda) Mula sa “A Song of a Mother to
Her Firstborn” salin sa Ingles ni Jack H. Driberg
Isinalin sa Filipino ni Mary Grace A. Tabora
GRAMATIKA at RETORIKA: Wastong Gamit ng
Simbolismo at Matatalinghagang Pananalita
URI NG TEKSTO: Nagsasalaysay
PAGGANAP Paglalapat ng himig sa nilikhang tula
MGA POKUS NA
TANONG
PANITIKAN: Paano naiiba ang tulang malaya sa tulang
tradisyonal? Paano nasasalamin sa tulang malaya o
tradisyonal ang kultura ng bansang pinagmulan nito?
GRAMATIKA at RETORIKA: Paano nakatutulong ang
paggamit ng simbolismo at matatalinghagang pananalita
sa pagiging masining ng pagbuo ng isang tula?
DOMAIN KASANAYANG PAMPAGKATUTO (LC)
Estratehiya sa Pag-
aaral (Tuklasin)
Nakapagsasagawa ng pananaliksik tungkol sa lugar at
kultura ng lugar ng lugar na pinanggalingan ng tula
Paglinang ng
Talasalitaan (Linangin)
Naiaantas ang mga salita ayon sa sidhi ng damdaming
ipinahahayag ng bawat isa
Pagsasalita (Linangin) Naaawit nang may angkop na himig ang isinulat na tula
Pag-unawa sa
Napakinggan (Linangin)
Nasusuri ang kasiningan at bisa ng dalawang uri ng tula
batay sa napakinggang halimbawa ng mga ito
Pag-unawa sa Binasa
(Linangin)
Naibabahagi ang sariling karanasan at saloobin tungkol
sa kadalikilaan ng isang ina
Gramatika at Retorika
(Linangin)
Nasusuri ang wastong gamit ng simbolismo at
matatalinghagang pananalita sa isang tula
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

43. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
111
Panonood (Linangin)
Nasusuri ang napanood na sabayang pagbigkas o kauri
nito batay sa:
- kasiningan ng akdang binasa
- kahusayan sa pagbigkas
- iba pa
(Pagnilayan at
Unawain)
Nakabubuo ng kaisipan tungkol sa tulang malaya at
tulang tradisyonal maging sa kulturang nakapaloob rito
at ang kahalagahan ng simbolismo at matatalinghagang
pananalita sa pagiging masining ng tula
Pagsulat (Ilipat) Nalalapatan ng himig ang isinulat na sariling tula
TALAAN NG MGA GAWAIN SA ARALIN 3.4 (TULA)
Mga Gawain sa
Paglinang ng
Kaalaman
(Knowledge)
Mga Gawain sa
Pagproseso ng Kaalaman
at Kakayahan sa
Pagkaunawa
(Process and
Understanding)
Mga Gawain sa
Paglilipat ng
Pagkaunawa
(Transfer)
TUKLASIN
• Pagbibigay ng
Panimulang
Pagtatata
T.A.1) Tanungin ang
mga mag-aaral kung
batid nila ang awitin
ni Gary Granada na
“Magagandang Anak.”
Iparinig at ipaawit ito sa
kanila. (K)
T.A.2) Alamin ang
nauunawan ng mga
mag-aaral tungkol sa
ipinahihiwatig ng koro
ng awitin. Pagkatapos
ay magbigay ang guro
ng kaunting input. (K)
T.A.3) Papiliin ang mag-
aaral ng kapareha at
hikayating magbahaginan
sila ng saloobin at
karanasan sa kadakilaan ng
ina. (K)
T.A.4) Tumawag ng ilan
na handang magbahagi ng
saloobin at karanasan sa
piling ng ina.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

44. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
112
T.B.1) Ipasagot ang
Gawain 2. Tanggapin
lahat ng sagot at
hikayatin ang ilan na
ipaliwanag ang kanilang
naging sagot. (I at K)
T.B.1) Ipasagot ang Gawain
2. Tanggapin lahat ng sagot
at hikayatin ang ilan na
ipaliwanag ang kanilang
naging sagot. (I at K)
T.B.3) Pagpapasagot sa
pokus na tanong:
a. Paano naiiba ang
tulang malaya sa tulang
tradisyonal? Paano
nasasalamin sa tulang
malaya o tradisyonal
ang kultura ng bansang
pinagmulan nito?
b. Paano nakatutulong
ang paggamit ng
simbolismo at
matatalinghagang
pananalita sa pagiging
masining ng pagbuo ng
isang tula?
T.C.1) Basahin
ang dalawang tula.
Pagkatapos ay
pangkatin ang mga
mag-aaral upang
mabisang maisagawa
ang Gawain 3. (K)
T.C.2) Ipasuri at
paghambingin ang
dalawang tula na nakalahad
sa Gawain 3. Bigyan ng
sapat na oras ang mga
mag-aaral sa pagsasagawa
nito. (K)
T.C.3) Pumili ng
ilang mag-aaral na
magbabahagi ng kanilang
sagot.
LINANGIN
L.A.1) Magbigay
ang guro ng maikling
input tungkol sa tula
at sa nilalaman nito.
Ipabasa ang tulang
pag-aaralan. Mainam
na maging aktibo ang
pagpapabasa ng tula.
(I at K)
L.A.2) Unahin ang pag-
aaral sa talasalitaan
bago ang pagtalakay
sa tula. Ipasagot ang
Gawain 4. (I)
L.A.3) Ilahad ang wastong
sagot at katuwiran sa
pagpapangkat ng mga
salita. (K)
L.A.4) Alamin kung
nauunawaan ng mga mag-
aaral ang binasang tula sa
pamamagitan ng pagsagot
sa Gawain 5. Isa-isahing
itanong ang 7 tanong at
timbangin ang sagot ng
mga mag-aaral. Susugan
ng guro ang wastong sagot
ng mga mag-aaral at iwasto
ang mga maling sagot.
L.A.5) Matapos ang
sapat na oras na inilaan
sa pagsusuri, ipabahagi
sa klase sa napiling
tagapag-ulat ang naging
sagot ng pangkat sa
Gawain 6. Patunayan
Mo! Makabubuting
purihin ang nagbahagi ng
mahusay na kongklusyon
gamit ang grapikong
representasiyon.
L.B.1) Iugnay ang
tinalakay na tula
na Hele ng Ina sa
Kaniyang Panganay
sa ikalawang tulang
susuriin- Ang Matanda
at Batang Paruparo.
Matapos nito ay ipabasa
ito nang tahimik sa mga
mag-aaral. (I)
L.B.2) Upang mapatunayan
na nauunawaan ng mga
mag-aaral ang kanilang
binasa, ipasagot ang
grapikong representasiyon
sa Gawain 7. Linawin sa
mga mag-aaral ang panuto
sa isasagawang gawain.
Ipawasto ang sagot ng
mga mag-aaral. Iugnay ang
gawaing ito sa susunod na
gawain. (I at K)
L.B.3) Pangkatin ang
klase. Ipasagot ang mga
tanong na nasa loob ng
speech balloon sa Gawain
7. Bigyan sila ng sapat
na oras sa pagsagot at
pagkatapos ay ipaulat sa
klase ang naging sagot ng
bawat pangkat. Mainam
na gantimpalaan ang
pangkat na nagbahagi ng
mahusay na sagot.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

45. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
113
Pagsasanib ng
Gramatika at Retorika
L.C.1) Ipahanap
sa mga mag-aaral
ang simbolismo at
matatalinghagang
pahayag sa dalawang
tulang tinalakay
bilang gawain sa
Pagsasanib ng Retorika
at Gramatika na nasa
Gawain 8. Itala ang mga
ito sa pisara. (I at K)
L.C.2) Ipaliwanag sa
mga mag-aaral ang
katuturan at pagkakaiba
ng simbolismo at
matatalinghagang
pananalita.
Makatutulong ang
impormasyong nasa
loob ng kahon na Alam
mo ba na.
L.C.3) Upang higit
na malinang ang
kanilang kaalaman
sa simbolismo at
matatalinghagang
pananalita, ipapanood
sa mga mag-aaral
ang tulang liriko/
sabayang pagbigkas:
naririto ang link https://
www.youtube.com/
watch?v=H8WhM0GF
Mic
L.C.4) Matapos ang
pagpapaliwanag,
ipasagot at ipawasto
ang Pagsasanay 1.
(I) Ipapaliwanag ang
kahulugan ng mga
naitalang simbolismo
at matatalinghagang
pananalita. (I at K)
L.C.5) Tumungo sa
susunod na gawain.
Ipaliwanag sa mga mag-
aaral ang kahalagahan
ng pagsasagawa
ng Pagsasanay 2 at
Pagsasanay 3. Pagkatapos
ay ilahad ang wastong
sagot sa pagsasanay.
L.C.6) Iugnay ang mga
naunang gawain sa
susunod na ipagagawa sa
mga mag-aaral. Ipagawa
ang Pagsasanay 4. (Ito
ay nangangailangan ng
mahaba-habang oras.)
Linawin sa mga mag-aaral
ang wastong pagsulat ng
tula. Sa pagtatapos ng
pagsasanay, bigyan ng
pagkilala ang mahuhusay
na tulang naisulat na
mayaman sa simbolismo
at matatalinghagang
pananalita. (I)
PAGNILAYAN AT UNAWAIN
PU.A.1) Balikan ang
mga sagot ng mag-
aaral sa mga pokus
na tanong sa yugto ng
tuklasin.
PU.A.2) Ipasagot ang
gawaing nasa yugtong
Pagnilayan at Unawain.
(I)
PU.A.3) Tumawag ng ilang
mag-aaral at ipabahagi sa
klase ang kanilang sagot. (I)
PU.A.4) Ihambing ang
sagot sa mga pokus na
tanong na isinagawa sa
yugtong Tuklasin sa mga
naging sagot sa yugtong
Pagnilayin at Unawain.
Ipabahagi sa mga mag-
aaral ang kanilang
saloobin. (K)
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

46. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
114
ILIPAT
I.A.1) Pumili at ipabasa
sa klase ang tulang
sinulat ng mga mag-
aaral sa Pagsasanay
4. (I)
I.A.2) Ipasuri sa mga mag-
aaral ang kasiningan ng
mga tulang binasa.
I.A.3) Magbigay
ng pahapyaw na
pagtalakay tungkol sa
mabisang pag-awit at
pagtatanghal. Ipaliwanag
din ang pamantayan sa
isasagawang pagganap. (K)
I.A.4) Pangkatin ang
klase na may 6-8 kasapi
bawat pangkat. Papiliin
ang bawat pangkat ng
pinakamahusay na tula
batay sa pamantayan.
Palapatan ang tula ng
himig at ipatanghal. Gawin
itong isang paligsahan. (K)
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
Aralin Bilang 3.5
PANITIKAN: Ang Alaga (Maikling Kuwento mula sa East
Africa) Isinalin sa Filipino ni Magdalena M. Jocson
GRAMATIKA at RETORIKA: Mga Salitang Nagsasaad
ng Opinyon
URI NG TEKSTO: Naglalahad
PAGGANAP Paggawa ng Patalastas na Pasulat
MGA POKUS NA
TANONG
PANITIKAN: Paano nakatutulong ang maikling kuwento
sa pagkakaroon ng kamalayan sa pandaigdigang
pangyayari sa lipunan?
GRAMATIKA at RETORIKA: Bakit mahalagang
maunawaan ang salita o pahayag na naglalahad ng
opinyon?
DOMAIN KASANAYANG PAMPAGKATUTO (LC)
Paglinang ng
Talasalitaan (Linangin)
Nagagamit sa sariling pangungusap ang mga salitang
binigyang-kahulugan
Pag-unawa sa
Napakinggan (Linangin)
Naibabahagi ang sariling opinyon tungkol sa katangian
ng maikling kuwento batay sa napakinggang bahagi nito
Pagsasalita (Linangin)
Naisasahimpapawid ang nabuong patalastas tungkol sa
isang produkto
Pag-unawa sa Binasa
(Linangin)
Naipapaliwanag kung paano nakatutulong ang maikling
kuwento sa pagkakaroon ng kamalayan ng mambabasa
sa mga nangyayari sa alinmang bansa sa daigdig
Panonood (Linangin)
Nailalarawan ang kasiningan at pagka-malikhain ng
isang napanood na patalastas
Pagsulat (Ilipat)
Pasulat na nasusuri ang damdaming nakapaloob sa
nakasulat na akdang binasa at sa akdang mula sa
alinmang social media
Wika at Gramatika
(Linangin)
Nagagamit ang wastong mga pahayag sa pagsulat ng
talata o tekstong naglalarawan
Estratehiya sa
Pag-aaral
Nakapagsasagawa ng pananaliksik tungkol sa lugar at
kondisyon ng panahong naisulat ang binasang maikling
kuwento
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

47. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
115
Pagpapahalaga
Ang pagmamahal sa isang alaga ay hindi basta
nawawala
TALAAN NG MGA GAWAIN PARA SA ARALIN 3.5 (MAIKLING KUWENTO)
Mga Gawain sa
Paglinang ng
Kaalaman
(Knowledge)
Mga Gawain sa Pagproseso
ng Kaalaman at Kakayahan
sa Pagkaunawa
(Process and Understanding)
Mga Gawain sa
Paglilipat ng
Pagkaunawa
(Transfer)
TUKLASIN
• Pagbibigay ng
Panimulang
Pagtataya ng
Aralin
T.A.1) Ipagawa ang
Gawain 1. Ipasulat
sa kuwaderno ang
kanilang sagot.
Bigyan sila ng tatlong
minuto upang sagutin
ang gawain. (I)
T.A.2) Pag-usapan ang naging
mga sagot ng mag-aaral
hanggang sa makuha ang
wastong sagot.
T.B.1) Ipagawa
ang Gawain 2
(Anticipation Guide).
Tanggapin ang lahat
ng sagot ng mag-
aaral. (I)
T.B.2) Maaaring hikayatin
ang mga mag-aaral na
magbahaginan sa kanilang
mga naging sagot sa Gawain
2 sa pamamagitan ng pair
share. Bigyan ang bawat
magkapareha ng limang (5)
minuto upang magtalakayan at
magpalitan ng kaalaman.
T.B.3) Pumili ng ilang
magkapareha na
magbabahagi sa klase ng
kanilang napag-usapan.
T.C.1) Ipagawa ang
Gawain 3 (Bilang 1
at 2).
T.C.2) Maaaring hikayatin ang
mag-aaral na magbahaginan
sa kanilang mga naging sagot
sa Gawain 3 sa pamamagitan
ng malayang talakayan.
T.C.3) Sabihin:
Magkatulong nating
tutuklasin ang mga sagot
sa mga nais ninyong
malaman sa pagpapatuloy
ng ating talakayan.
Ipapasagot ang pokus na
tanong:
a. Paano nakatutulong
ang maikling kuwento
sa pagkakaroon
ng kamalayan sa
pandaigdigang
pangyayari sa lipunan?
b. Bakit mahalagang
maunawaan ang
salita o naglalahad ng
opinyon?
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

48. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
116
LINANGIN
L.A.1) Magbigay ng
ilang impormasyon
tungkol sa may-
akda. Magbigay
ng input tungkol sa
maikling kuwento.
Maaaring nakasulat
ito sa kartolina,
manila paper o
sa pamamagitan
ng power point
presentation.
Tapusin ang gawain
sa pagsasabing:
“Alamin natin sa
araling ito kung paano
nakatutulong ang
maikling kuwento
sa pagkakaroon
ng kamalayan sa
mga pangyayari sa
ating lipunan at sa
daigdig.”
L.A.2) Ipabasa
nang dugtungan
o maaaring may
itinalagang isasadula
ang akdang
tatalakayin. (K)
L.A.3) Ipagawa ang Gawain 4.
Ito ay maaaring nakasulat sa
pisara, sa kartolina, o manila
paper. Tumawag ng mag-
aaral na sasagot sa gawaing
ito. Iminumungkahing huwag
limitahan sa isang mag-aaral
lamang ang sasagot sa bawat
salita. Tawagin ang lahat ng
mag-aaral na nagnanais na
ito ay sagutin. Pagkatapos
ng lahat na sagutin ay suriin
na kung wasto ba ang naging
sagot ng mga mag- aaral.
Hayaan munang ang kapwa
kamag-aral ang magsuri sa
naging sagot ng kanilang
kamag-aral. (I).
L.A.4) Ipagawa ang Gawain
5. Ang mga gabay na tanong
bilang 1-10 ay maaaring
talakayin sa
pamamagitan ng masining
na mga paraan (K). Bigyan
ng pagkakataon ang mag-
aaral na pag-usapan kung
paano nila itatanghal sa klase.
Bigyang laya pa rin ang mga
mag-aaral sa estratehiyang
nais nila. Hikayatin lamang na
masining ang pamamaraan na
kanilang isasagawa.
L.A.5) Ipaulat ang naging
sagot sa Gawain 5.
Hingan ng feedback ang
mag-aaral sa ginawa
ng bawat pangkat.
Magbibigay ang guro
ng karagdagang puna
at mungkahi kung
kinakailangan.
L.B.1) Ipabasa ang
isang halimbawang
teksto, ang Rosalia
Villanueva Teodoro,
Dakilang Ina.
L.B.2) Ipasagot ang mga
tanong tungkol sa teksto.
Maaaring pangkatan ang
pagsagot sa bahaging ito.
L.B.3) Ipabahagi sa bawat
pangkat ang kanilang
napag-usapan. Magbigay
ng feedback sa kanilang
naging sagot.
Ipasagot muli ang pokus
na tanong sa panitikan:
a. Paano nakatutulong
ang maikling kuwento
sa pagkakaroon
ng kamalayan sa
pandaigdigang
pangyayari sa lipunan?
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

49. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
117
Pagsasanib ng
Gramatika at
Retorika
L.C.1) Magbigay
ng impormasyon
o input tungkol sa
salita o pahayag
na naglalahad ng
opinyon.
L.C.2) Ipasagot ang
Pagsasanay 1. (I)
L.C.3) Talakayin ang naging
mga sagot ng mag-aaral sa
pagsasanay.
L.C.4) Ipasagot ang
Pagsasanay 2. Ibigay ang
sumusunod na pamantayan
sa pagsulat ng tekstong
naglalarawan mula sa larawan.
(I)
a. Kalinawan
b. Gramatika
c. Bantas
d. May mga salitang
nagsasaad ng
opinyon
e. Kaangkupan sa
paksa
L.C.5) Ipasagot ang
Pagsasanay 3. Ibigay
ang sumusunod
na pamantayan sa
paglalahad ng opinyon/
pananaw sa produktong
tinatangkilik ng lipunan. (I)
a. Kalinawan
b. Gramatika
c. Bantas
d. Naglalahad/
Naglalarawan
e. Kaangkupan sa
paksa
L.C.6) Ipasagot ang
pokus na tanong na:
b. Bakit mahalagang
maunawaan ang
salita o pahayag
na naglalahad ng
opinyon?
PAGNILAYAN AT UNAWAIN
PU.A.1) Magbalik-aral
sa mga tinalakay na
aralin.
PU.A.2) Alamin ang
mahalagang konseptong
natutuhan ng mag-aaral sa
aralin sa pamamagitan ng
pagpapasagot sa mga tanong
sa Pagnilayan at Unawain. (K)
PU.A.3) Hatiin sa 6-8
pangkat ang klase.
Ipasagot ang mga
tanong na nakapaloob
sa bahaging ito. Bigyan
ng 10 minuto ang bawat
pangkat upang pag-
usapan ang kanilang
opinyon sa mga tanong.
Ipasulat sa kartolina
o manila paper sa
loob ng limang minuto
ang kanilang napag-
usapan.Papiliin sila ng
magbabahagi sa klase ng
kanilang napag-usapan.
Pagbibigay ng
Pangwakas na Pagtataya
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

50. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
118
ILIPAT
I.A.1) Magbalik-aral
sa mahahalagang
konsepto mula sa
aralin. (K)
Magbibigay ng input
ang guro tungkol sa
patalastas.
I.A.2) Ipagawa ang gawain
sa loob ng kahon. Ibigay ang
pamantayan sa pagbuo nito.
(I)
I.A.3) Ipatanghal (kung
pasalita) o ipagawa (kung
pasulat) ang gawain sa
klase. Maaari rin namang
ipauna nang ipagawa ito
na naka-video at naka-cd
na ipapasa sa guro.
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
Aralin Blg. 3.6
PANITIKAN: Sundiata: Epiko ng Sinaunang Mali
(Epiko mula sa Mali, Kanlurang Africa)
Mula sa Sundiata: An Epic of Old Mali ni D.T. Niane salin ni
G.D. Pickett
(Isinalin sa Filipino ni Mary Grace A. Tabora)
GRAMATIKA at RETORIKA: Mga Ekspresiyon sa
Pagpapahayag ng Layon o Damdamin
URI NG TEKSTO: Nagsasalaysay
PAGGANAP
Pagtatalo tungkol sa katangian ng mga pangunahing-
tauhan ng dalawang epiko
MGA POKUS NA
TANONG
PANITIKAN: Bakit hinalaw ang pangunahing-tauhan ng
epiko sa Africa sa bayani ng kanilang kasaysayan?
GRAMATIKA at RETORIKA: Nakatutulong ba ang mga
ekspresiyon sa pagpapahayag ng damdamin o layon sa
pakikipagtalastasan?
DOMAIN KASANAYANG PAMPAGKATUTO (LC)
Estratehiya sa Pag-
aaral (Tuklasin)
Nakapagsasagawa ng panaliksik tungkol sa bansang
pinag-mulan ng epiko
Paglinang ng
Talasalitaan
(Linangin)
Naihahanay ang mga salita batay sa kaugnayan ng mga
ito sa isa’t isa
Pag-unawa sa
Napakinggan
(Linangin)
Naiuugnay ang suliraning nangingibabaw sa napakinggang
bahagi ng akda sa mga pangyayari sa lipunan at daigdig
Pagsasalita (Linangin)
Nailalahad ang sariling panig at pangangatuwiran sa isang
pagtatalo
Pag-unawa sa Binasa
(Linangin)
Naiuugnay ang mga pahayag sa lugar, kondisyon ng
panahon, at kasaysayan ng akda
Gramatika at Retorika
(Linangin)
Nagagamit nang wasto ang mga ekspresiyon sa
pagpapahayag ng layon at damdamin sa isang pagtatalo
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

51. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
119
Panonood (Linangin)
(Tuklasin)
Nabibigyang-puna ang napanood na teaser o trailer ng
pelikula na may paksang katulad ng sa binasang akda
Nilalahad ang mahalagang konseptong natutuhan sa
pagtalakay sa panitikan at gramatika at retorika
Pagsulat (Ilipat)
Nasusuri ang damdaming nakapaloob sa binasang epiko
mula sa alinmang social media
TALAAN NG MGA GAWAIN SA ARALIN 3.6 (EPIKO)
Mga Gawain sa Paglinang
ng Kaalaman
(Knowledge)
Mga Gawain sa
Pagproseso ng
Kaalaman at
Kakayahan sa
Pagkaunawa
(Process and
Understanding)
Mga Gawain sa
Paglilipat ng
Pagkaunawa
(Transfer)
TUKLASIN
• Pagbibigay ng
Panimulang Pagtataya sa
Aralin
T.A.1) Ipapanood ang isang
debate o pagtatalo, naririto
ang link http://www.youtube.
com/watch?v=BowsqjitYV4.
Tanungin ang mga mag-
aaral sa kanilang namasid
o naobserbahan. Ilahad
ang inaasahang pagganap/
performance at ang
pamantayan sa pagmamarka
nito. (K)
T.A.2) Ipabatid sa mga mag-
aaral na ang posisyon o
paninindigan ay mahalaga
sa isang debate o pagtatalo.
Pagkatapos ay ipagawa ang
Gawain 1. (I)
T.A.3) Pumili ng
ilang mag-aaral na
maglalahad na kanilang
posisyon o paninindigan
batay sa isyu sa Gawain
1. (I)
T.A.4) Bumuo ng
pangkalahatang
posisyon o paninindigan
ang buong klase batay
sa isyu sa Gawain 1.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

52. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
120
T.B.1) Mula sa unang gawain
maglahad nang maayos na
transisyon tungo sa Gawain
2. Ipasagot ito sa mga mag-
aaral at ipawasto. (I at K)
T.B.2) Tumawag ng ilan
at ipapaliwanag sa mga
mag-aaral ang naging
sagot. (K)
T.B.3) Ipasagot ang
pokus na tanong:
a) Bakit hinalaw ang
pangunahing tauhan ng
epiko sa Africa sa bayani
ng kanilang kasaysayan?
b) Nakatutulong ba
ang mga ekspresiyon
sa pagpapahayag ng
damdamin o layon sa
pakikipagtalastasan?
T.C.1) Magbigay ng maikling
input tungkol sa epiko na
magsisilbing transisyon mula
sa Gawain 2. Pangkatin
ang klase. Linawin sa mga
mag-aaral ang Gawain 3.
(Maaaring ipasagot ito sa
manila paper.) (K)
T.C.2) Magbahaginan
at magkasundo ang
magkakapangkat sa
magiging sagot. (K)
T.C.3) Ipaulat sa klase
ang naging sagot ng
bawat pangkat. (K)
LINANGIN
L.A.1) Maglahad ng
pahapyaw na pagtalakay sa
kaligirang pangkasaysayan
ng epikong pag-aaralan.
L.A.2) Bago ipabasa ang
akda, magbibigay ng input
ang guro tungkol sa salitang
paninindigan. Ipaliwanag
sa mga mag-aaral ang
kahalagahan ng gawaing ito.
(I)
L.A.3) Ipabasa sa mga mag-
aaral ang epiko. Gumamit
ng malikhaing estratehiya sa
pagbasa dahil may kahabaan
ang epiko. (I at K)
L.A.4) Upang masukat
ang pag-unawa ng mga
mag-aaral sa binasa,
itanong ang mga gabay
na tanong sa Gawain 5.
(I at K)
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

53. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
121
L.B.1) Upang masukat ang
pag-unawa ng mga mag-
aaral sa binasa, itanong ang
mga gabay na tanong sa
Gawain 5. (I at K)
L.B.2) Ipagawa sa mga
mag-aaral ang Gawain 6
A, at isa-isahin sa klase
ang mga lumitaw na sagot.
(Nasa perspektiba ng guro
kung ang pahayag ay
may kaugnayan sa lugar,
kondisiyon ng panahon, at
kasaysayan ng akda.) (I at K)
L.B.3) Timbangin at
iproseso ang sagot
ng mga mag-aaral sa
Gawain 5 at 6.
L.B.4) Upang
makatulong sa
pagpapatibay ng pokus
na tanong sa panitikan,
papiliin ng kapareha
ang mga mag-aaral.
Ipasagot ang Gawain
6. Maglaan ng sapat
na oras sa pagsagot sa
gawain. Ipabahagi sa
klase ang sagot ng ilang
magkakapareha. (K)
L.B.5) Ipapost sa grupo
ng klase sa Facebook
(Gumawa ng grupo sa
Facebook.) ang kanilang
komentaryo o puna
tungkol sa kaugnayan
nito sa epikong tinalakay.
(I)
L.C.1) Ipapanood sa klase
ang teaser o trailer ng
pelikulang Thor. Narito ang
link https://www.youtube.
com/watch?v=j41qNcjDoc8.
(Maaaring ibigay na takdang-
aralin sa mga mag-aaral ang
panonood o ang gawaing
ito. At kung mahihirapan ang
guro sa bahaging ito, nasa
kaniya ang pagpapasya nang
mainam na gawin bilang
alternatibo.) (I)
L.C.2) Tumawag ng
dalawang mag-aaral at
ipabasa ang diyalogo sa
tekstong Dakilang Bayani:
Rizal o Bonifacio? (K)
L.C.3) Upang
mapatunayan na
naunawaan ang
binasang pagtatalo,
sagutin ang Gawain
8. Pinagdugtong na
Kaalaman. (K)
L.C.4) Iwasto/Talakayin
ang naging sagot ng
mag-aaral sa Gawain sa
pamamagitan ng pag-
uulat nito sa klase. (K)
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

54. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
122
Pagsasanib ng Gramatika
at Retorika
L.D.1) Magbigay ng input
tungkol sa mga ekspresiyong
nagpapahayag ng damdamin
o layon. Makatutulong sa
pagtalakay ang kaalamang
nakatala sa kahon ng Alam
mo ba na.
L.D.2) Balikan ang
tekstong binasa. Alamin
kung natutuhan ng
mga mag-aaral ang
paksa sa gramatika at
retorika sa pamamagitan
ng pagpapahanap
sa mga mag-aaral
ng mga ekspresiyon
na nagpapahayag ng
iba’t ibang damdamin
o layon. Pagkatapos
nito, isa-isang itala ang
mga pahayag. Gamitin
ang pormat na nasa
Kagamitan ng Mag-aaral
sa Pagsasanay 1 at 2.
(I at K)
L.D.3) Iwasto ang sagot
ng mga mag-aaral sa
Pagsasanay 1 at 2 at
ipapaliwanag sa ilan ang
naging sagot.
L.D.4) Papiliin ang
mga mag-aaral ng
kapareha at ipagawa
ang Pagsasanay 3 Sa
bahaging ito ay bigyan
sila ng kalayaan sa
paksa ng diyalogo.
Tiyakin lamang na
malinaw ang panuto.
Pagkatapos makabuo
ng komik istrip, tumawag
ng ilang pangkat na
handang magbahagi ng
binuong diyalogo. (K)
PAGNILAYAN AT UNAWAIN
PU.A.1) Balikan ang mga
sagot ng mga mag-aaral sa
mga pokus na tanong sa
yugto ng Tuklasin.
PU.A.2) Ipasagot ang
gawaing nasa yugtong
Pagnilayin at Unawain na
E-Chart. Tiyaking tatlong
konsepto ang mabubuo
nila, dalawa para sa pokus
na tanong sa panitikan at
isa sa pokus na tanong sa
gramatika at retorika. (I)
PU.A.3) Tumawag
ng ilang mag-aaral at
ipabahagi sa klase ang
kanilang sagot. (I)
PU.A.4) Ihambing ang
sagot sa mga pokus na
tanong na isinagawa sa
yugtong Tuklasin sa mga
naging sagot sa yugtong
Pagnilayin at Unawain.
Gawing maliwanag ang
dalawang konsepto. (K)
Pagbibigay ng
Pangwakas na
Pagtataya sa Aralin
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

55. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
123
ILIPAT
I.A.1) Bilang bahagi ng
transisyon mula sa yugtong
Pagnilayan at Unawain tungo
sa Ilipat, lagumin ang mga
kaalaman at kasanayang
nilinang sa mga mag-
aaral sa pamamagitan ng
makabuluhang pahayag.
I.A.2) Balikan ang pagganap
na inaasahan sa mga mag-
aaral na inilahad sa yugtong
Tuklasin at maging ang
pamantayan. Linawin ang
panuto tungkol dito.
I.A.3) Magbigay ng
pahapyaw na pagtalakay
sa mabisang pagtatalo.
I.A.4) Pangkatin
ang klase batay sa
hinahangaan nilang
pangunahing tauhan sa
epiko, sa pagitan nina
Sundiata at Gilgamesh.
Bigyan ng sapat na oras
sa paghahanda ang mga
mag-aaral. Isagawa ang
pagtatalo. (K)
PAMANTAYANG
PANGNILALAMAN
Aralin 3.7
PANITIKAN: Paglisan (Buod)
(Nobela mula sa Nigeria)
Isinalin sa Filipino ni Donabel Calindas-Lajarca
Isinaayos ni Julieta U. Rivera
GRAMATIKA: Pang-ugnay na Gamit sa Pagpapaliwanag
PAGGANAP
Pagtatanghal ng Kultura at Tradisyon sa Pamamagitan ng
Puppet Show
MGA POKUS NA
TANONG
PANITIKAN: Paano nakatutulong ang nobela sa pag-
unawa at pagpapahalaga sa mga akdang pampanitikan
ng Africa?
GRAMATIKA at RETORIKA: Paano nakatutulong ang
mga pang-ugnay sa mabisang pagpapaliwanag ng isang
nobela?
DOMAIN KASANAYANG PAMPAGKATUTO (LC)
Paglinangng
Talasalitaan (Linangin)
Naiuugnay ang mga salitang nag-aagawan ng kahulugan
Pag-unawa sa
Napakinggan
(Linangin)
Nailalahad ang tradisyong kinamulatan ng Africa o Persia
batay sa napakinggang diyaloyo
Pagsasalita (Linangin) Nailalahad ang iskrip ng nabuong puppet show
Pag-unawa sa Binasa
(Linangin)
Nasusuri ang binasang buod ng nobela batay sa teoryang
pampanitikang angkop dito
Panonood (Linangin)
Nasusuri ang napanood na excerpt ng isang
isinapelikulang nobela
Pagsulat (Ilipat)
Naisusulat ang iskrip ng isang puppet show na
naglalarawan sa tradisyong kinamulatan
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

56. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
124
Gramatika at Retorika
(Linangin)
Nagagamit ang angkop na mga pang-ugnay sa
pagpapaliwanag sa panunuring pampelikula nang may
kaisahan at pagkakaugnay ng talata
Estratehiya sa
Pag-aaral (Linangin)
Nakapagsasagawa ng pananaliksik tungkol sa mga
tradisyon ng Africa at Persia
Pagpapahalaga
(Linangin)
Pagpapakita ng maayos na paraan ng pagtanggap o
pagtanggi
TALAAN NG MGA GAWAIN PARA SA ARALIN 3.7 (BUOD NG NOBELA)
Mga Gawain sa
Paglinang ng
Kaalaman
(Knowledge)
Mga Gawain sa Pagproseso
ng Kaalaman at Kakayahan
sa Pagkaunawa
(Process and Understanding)
Mga Gawain sa
Paglilipat ng
Pagkaunawa
(Transfer)
TUKLASIN
• Pagbibigay ng
Panimulang
Pagsusulit sa
Aralin
T.A.1) Ipagawa ang
Gawain 1. (I)
Ipaayos ang letra
sa bawat bilang
upang makilala ang
sinisimbolo ng mga
bagay na tanyag sa
Africa.
T.A.2) Ipagawa ang Gawain 2.
(K)
T.A.3) Ipagawa ang
Gawain 3 at 4. (K)
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

57. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
125
LINANGIN
L.A.1) Pagpapabasa
ng nobela mula sa
Nigeria (Pagbagsak sa
Magkabilang Landas)
(I)
Talakayin ang ilang
salitang tutulong
upang lubos na
maunawaan ang akda.
Talakayin ang tungkol
sa nobela bilang isang
akdang pampanitikan.
(Alam mo ba na)
L.A.2) Ipagawa ang
Gawain 4: Paglinang
ng Talasalitaan. (I)
Pipiliin sa pares ng
salita ang angkop
na kahulugan ng
dalawang salitang
nag-aagawan ng
kahulugan. Isunod
ang Gawain 5.
Pagtukoy sa mga
Tradisyon ng Africa.
Tutukuyin ng mag-
aaral ang kahulugan
ng tradisyon mula sa
Africa.
L.A.3) Ipagawa ang Gawain
6. Fan Fact Analyzer, at ang
Gawain 7: Komprehensiyon at
Reaksiyon sa Leksiyon.
L.A.4) Itanong: Kung
isasapelikula ang
nasabing nobela, ano-
anong bahagi ang iyong
bibigyang kulay? Bakit?
Pagsasanib ng
Gramatika at
Retorika
L.C.1) Itatanong
ng guro ang dating
kaalaman ng mga
mag-aaral tungkol sa
mga Pang-ugnay. (K)
L.C.2) Talakayin
ang mahahalagang
konseptong nasa Alam
mo ba na.
L.C.3) Ipagawa ang
Pagsasanay 1. Gamit ang 3R’s
ipa Read, React, at Reenact
ang sitwasyong nakatala sa LM.
(I)
L.C.4) Ipagawa ang
Pagsasanay 2. Palagyan sa
mag-aaral ng angkop na pang-
ugnay ang mga patlang sa
talata. (I)
L.C.4) Ipagawa
ang Pagsasanay 3.
Magpasulat ng isang
talata na naglalarawan
ng isa sa mga bansang
Africa at Persia.
Isaalang-alang ang
paggamit ng mga pang-
angkop. (I)
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

58. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
126
PAGNILAYAN AT UNAWAIN
PU.A.1) Itanong
sa mga mag-aaral
kung alam nila ang
paggamit ng Venn
Diagram upang ipakita
ang paghahambing
(pagkakatulad at
pagkakaiba) ng
dalawang magkaibang
lugar. (K)
PU.A.2) Ipagawa ang bilang 1
gamit ang Venn Diagram upang
mapaghambing ang kultura at
tradisyon ng Africa at Pilipinas.
(K)
Tumawag ng ilang mag-aaral
na sasagot sa gawaing ito at
tanggapin lamang ang lahat ng
sagot at saka iproseso kung
may hindi kabilang sa kanilang
sagot.
PU.A.3) Pasagutan ang
bilang 2. Sa paanong
paraan makatutulong
ang kaalaman sa
paggawa ng iskrip at
kaalaman sa paggamit
ng pang-ugnay sa
pagpapaliwanag
ng panunuring
pampelikula? (K)
Pagbibigay ng
Pangwakas na
Pagtataya sa Aralin
ILIPAT
I.A.1) Itanong sa mga
mag-aaral kung ano
ang nalalaman nila sa
puppet show. (K)
Hayaang magbigay ng
ideya ang mga mag-
aaral at tanggapin
lahat ng kanilang
sagot.
I.A.2) Mula sa sagot ng mga
mag-aaral sa nalalaman nila
sa puppet show. Ipoproseso
ng guro ang kahulugan nito at
magbigay ng halimbawa. (K)
Ihanda ang mga mag-
aaral sa napagkasunduang
pamantayan kung paano
itatanghal ang puppet show.
I.A.3) Pagtatanghal
ng isang puppet show
na nagpapakita ng
kultura at tradisyong
namamayani pa
hanggang sa
kasalukuyan. (K)
PANGWAKAS NA GAWAIN SA MODYUL 3
PAGNILAYAN AT UNAWAIN
Mga Gawain sa
Paglinang ng
Kaalaman
(Knowledge)
Mga Gawain sa
Pagproseso ng Kaalaman
at Kakayahan sa
Pagkaunawa
(Process and Understanding)
Mga Gawain sa
Paglilipat ng
Pagkaunawa
(Transfer)
PU.A.1) Magsagawa
ng isang maikling
pagbabalik-aral sa mga
natalakay na aralin. (K)
PU.A.2) Ipagawa ang Gawain
1 sa mga mag-aaral.
PU.A.3) Pagkatapos ay
pumili ng ilan na nais
magbahagi ng kanilang
sagot. Magbigay din ng
feedback ang guro.
(I at K)
PU.B.1) Ilahad nang
malinaw ang panuto sa
pagsasagawa ng Gawain
2. Ipasagot at ipawasto
ito sa mga mag-aaral.
(I at K)
PU.B.2) Iproseso ang naging
sagot ng mag-aaral at
maglahad ng feedback. (K)
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

59. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
127
PU.C.1) Ipagawa ang
Gawain 3 mula unang
tanong hanggang tatlo
bilang spring board sa
pagsagot sa ikaapat na
tanong. (I)
PU.C.2) Pag-usapan ang
sagot ng mga mag-aaral sa
mga tanong 1 hanggang 3 at
magbigay ng feedback. (K)
PU.C.3) Ipasagot ang
tanong 4 sa Gawain
3; bigyang diin na ito
ang pinakabatayan ng
kanilang natutuhan sa
Modyul 3. Pumili ng
mga mag-aaral na nais
ibahagi ang kanilang
nabuong mahahalagang
konsepto. Matapos
nito, pagtibayin ng guro
ang mahahalagang
konsepto sa panitikan at
gramatika ng modyul.
ILIPAT
I.A.1) Magpapanood
ng isang patalastas
na nagpapakita ng
kagandahan ng Pilipinas.
Pagkatapos ay alamin
ang kaalaman ng mga
mag-aaral tungkol sa
patalastas pantelebisyon.
(K)
I.A.2) Ilahad ang
produktong bubuuin
ng mga mag-aaral at
pamantayang magiging
batayan sa pagmamarka.
(I)
I.A.3) Talakayin ang
mabisang proseso ng
paglikha ng isang patalastas
pantelebisyon at ilahad ang
mga dapat isaalang-alang ng
mga mag-aaral sa pagbuo
nito. Gayundin, bigyang-diin
ang kahalagahan ng mga
patalastas. (K)
I.A.4) Muling pag-usapan
ang pamantayan sa
pagmamarka ng gagawing
patalastas pantelebisyon.
Pagkasunduan ang
pagbabago rito kung
mayroon. (K)
I.A.5) Ipalabas ang
produktong nilikha
ng mga mag-aaral.
Mainam na purihin
sila sa pagsisikap
na ipinamalas at
ipagkaloob ang
karampatang marka sa
bawat pangkat. (K)
Pangwakas na Pagtataya
(Para sa Modyul 3)
Ipasagot ang kasunod na pangwakas
na pagtataya para sa Modyul 3. Naririto
ang sagot:
1. c 11. d 21. b 31. d
2. d 12. d 22. c 32. c
3. b 13. d 23. d 33. d
4. d 14. d 24. d 34. d
4. d 15. c 25. b 35. d
5. c 16. d 26. d 36-50. Ang pag-
6. c 17. d 27. d mamarka’y
7. d 18. d 28. a batay sa
8. b 19. a 29. b rubric
9. d 20. b 30. d
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

60. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
128
PANGWAKAS NA PAGTATAYA
1. Ano ang ibig sabihin ng salitang nakasalungguhit na mula sa taludtod ng tulang
Hele ng Ina sa Kaniyang Panganay?
Ang poo’y di marapat pagnakawan,
Sa iyo’y wala silang masamang pinapagimpan.
a. nais c. hangad
b. mithi d. pangarap
Para sa Bilang 2 at 3
2. Batay sa pangyayari, sino ang binalak ngunit nabigong patayin?
a. Dankaran c. Sassouma
b. Manding Bory d. Sundiata
3. Saan namalagi ang pamilya ni Djata matapos silang itaboy sa Niani?
a. Dayala c. Niger
b. Mema d. Sosso
4. Ito ay ang paglilipat sa pinagsalinang wika ay pinakamalapit na katumbas na
diwa at estilong nasa wikang isasalin.
a. Panlapi c. Pagpapakahulugan
b. Gramatika d. Pagsasaling-wika
5. Ito ay nagsasaad ng mga pangyayaring magkakaugnay.
a. Tunggalian c. Pagkukuwento
b. Paglalarawan d. Pagsasalaysay
6. Gamit ang ekwe, napabalita ang pagkamatay ni Ogbuefi Ezeudu. Nakaramdam
ng kaunting sundot ng budhi si Okonkwo sapagkat nang huling makausap niya
si Ogbuefi Ezeudu ay noong bigyan siya nito ng babala tungkol sa pagkonsulta
sa orakulo na papatayin si Ikemefuna. Ano ang ibig sabihin ng salitang na may
salungguhit?
a. malaking metal bell na ginawa ng mga igbo sa Nigeria
b. yari sa shell na ginagamit bilang palamuti ng mga Afrikano.
c. isang tradisyunal na kagamitang pangmusika na yari sa sanga ng
kahoy
d. espiritu ng mga ninuno
7. Ito ay pagpapahayag ng sariling opinyon, kaisipan, at ideyang binibigkas sa
harap ng maraming tao.
a. tula c. talumpati
b. sanaysay d. balagtasan
Bata pa lamang si Sundiata ay naging mahusay nang mangangaso. Naging
matalik niyang kaibigan si Manding Bory, ang anak ng kaniyang ama sa ikatlong
asawa. Nang mabigo ang balak na pang-utas kay Djata nina Sassouma at Dankaran,
ipinatapon nila ang mag-anak. Ang bayani sampu ng kadugo ay nakahanap ng
kanlungan sa kaharian ng Mema.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

61. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
129
8. Ito ay matagal nang ipinaglaban ni Manuel Luis M. Quezon upang mas
magkaunawaan ang bawat Pilipino.
a. lahi c. katarungan
b. watawat d. Wikang Pambansa
9. Alin sa pahayag ang naglalahad ng damdaming nagmumungkahi o nagpapayo?
a. Tingnan mo ang iyong sarili.
b. Huminahon ka ina, kalimutan mo na iyon.
c. Walang makapaparam ng pang-iinsultong aking tinamo.
d. Tandaan, walang silid para sa dalawang hari sa isang reyno.
Para sa Bilang 10 at 11
10. Ano ang mahihinuha sa pagkatao ni Okonkwo batay sa kaniyang mga desisyon
sa buhay?
a. mapaghiganti
b. may iisang salita
c. may sama ng loob
d. malakas ang loob at may determinasyon sa buhay
11. Sa iyong palagay, bakit gusto ni Okonkwo na makilala siya ng mga katribo?
a. mahina ang kaniyang ama
b. gusto niyang maghiganti sa kaniyang ama
c. dahil walang kuwenta ang kaniyang ama
d. gusto niya ng karangalan, pangalan, at katanyagan
12. Batay sa pagsasalin sa kahon, alin ang unang-unang pamantayan dapat
isaalang-alang sa pagsasalin?
“Love excuses everything
believe all things, hopes
all things, endures all
things”.
“Mapagpatawad ang pag-ibig,
pinaniniwalaan ang lahat ng bagay,
puno ng pag-asa sa mga bagay,
nakakaya ang lahat ng bagay.”
a. Basahin nang paulit-ulit.
b. Ikumpara ang ginawang salin.
c. Tingnan ang bawat salita sa isinasalin.
d. May sapat na kaalaman sa dalawang wikang kasangkot.
13. Piliin ang pinakamalapit na salin sa kasabihang:
a. Ang isip na negatibo ay di magbibigay ng buhay na positibo.
b. Ang kaisipang negatibo ay hindi ka mabibigyan ng positibong buhay.
c. Ang negatibong pag-iisip ay di magdadala sayo sa magandang buhay.
d. Ang negatibong pag-iisip ay hindi magbibigay sayo ng positibong
buhay.
Ayaw ni Okonkwo sa mahihina. Sa ganoong paraan niya pilit na iwinawaksi
ang tumatak na pagkatao ng kaniyang amang si Unoka sa kanilang pamayanan.
Tamad, baon sa utang, mahina at walang kuwenta sapagkat ni isang laban ay walang
naipanalo ang kaniyang ama. Mag-isang hinubog ni Okonkwo ang kaniyang kapalaran.
Nagsumikap maiangat ang buhay, nagkaroon ng maraming ari-ariang sapat upang
magkaroon ng tatlong asawa, titulo sa mga laban at higit sa lahat, pagkilala mula sa
mga katribo.
“A negative mind will never give you a positive life”.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

62. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
130
Para sa Bilang 14 at 15
14. Kung susuriin ang ating binasa, anong katangian ng isang mahusay na
pagsasalaysay ang taglay nito?
a. Ito ay napapanahon.
b. Mahusay ang sumulat.
c. Kawili wili ang paraan ng pagkakasulat
d. Itoaypangyayaringmgakaranasangmagkakaugnaysapinakamasining
na paraan ng pagpapahayag
15. Sa salaysay na nabanggit, anong aral ang nais iparating nito?
a. Katapatan sa bayan
b. Pagpapahalaga sa kanyang kapwa
c. Pagpaparaya para sa kapakanan ng iba
d. Mahusay na pakikitungo sa kaniyang kapwa kabataan
Para sa Bilang 16 at 17
16. Ang rasismo na binanggit sa bahagi ng talumpati ay nangangahulugang
____________.
a. pagtanggi at paglaban sa batas
b. pakikipag-unahan ng bawat bansa sa pag-unlad
c. malalim na sakit na dala-dala ng ating mga puso
d. hindi pagkakapantay-pantay na pagtingin sa magkaibang lahi
17. Ito ang epekto ng pagkakaroon ng nakamamatay na ideolohiya at rasismo.
a. pagtanggi sa rasismo
b. pagkalugmok ng sarili
c. espiritwal at pisikal na kaisahan
d. paghihiwalay ng mga tao sa mundo
18. Ano ang maaaring maging dahilan ng pagkalugmok ng isang bansa?
a. pakikipag-ugnayan sa ibang bansa
b. pagkakaroon ng matatalinong pinuno
c. pagkakaroon ng maraming empleyado
d. di-pantay na pagtingin sa mga mamamayang iba-iba ang estado sa
buhay
“Naalala ko pa noon, kasalukuyan kaming nakasakay sa bangka nang
humulagpos ang isa kong tsinelas. Ang tsinelas ay ang gamit naming sa
pagpasok at pagpunta sa mga lakaran. Kung saan ang bakya na gawa sa kahoy
ay hindi nararapat. Mabilis itong inanod sa tubig bago ko nahabol para kunin.
Malungkot ako dahil iniisip ko ang aking ina na magagalit dahil sa pagkawala
ng aking tsinelas. Tiningnan ako ng nagsasagwan nang kinuha ko ang aking isa
pang tsinelas at dali dali kong itinapon sa dagat, kasama ang dasal na mahabol
nito ang kapares na tsinelas.
Ang espiritwal at pisikal na kaisahan na ating ibinabahagi sa lupaing ito
ay nagpapaliwanag sa lalim ng sakit na dala-dala ng ating mga puso sa tuwing
makikita natin ang ating bansa na nalulugmok sa di pagkakasundo. At sa tuwing
makikita natin ang pagtanggi, ang paglaban sa batas at paghihiwalay ng mga
tao sa mundo. Ito ay dahil sa naging pambansang batayan ang nakamamatay
na ideolohiya at pagkakaroon ng rasismo.
Mula sa Talumpati ni Nelson Mandela
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

63. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
131
19. Inaakala ko na manghihina ang kaniyang katawang pisikal at espiritwal
subalit nanatili siyang matatag at nakakapit sa Diyos. Ang mga salitang may
salungguhit ay nagpapahiwatig ng ____________.
a. paghihinuha c. panghihikayat
b. paglalarawan d. pangangatuwiran
Para sa Bilang 20-22
20. Ano ang sinisimbolo ng ilaw sa saknong ng tulang binasa?
a. bisyo c. panghihikayat
b. tukso d. kayamanan
21. Anong damdamin o saloobin ng persona sa tula?
a. nag-aanyaya c. nangangako
b. nagbababala d. nagpapayo
22. Ano ang angkop na matalinghagang pananalita sa imahe ng saknong ng
tulang binasa?
a. bukas ang kaisipan c. ikurus sa noo
b. ibaon sa hukay d. isang kisap-mata
23. Paano mo sinusuri ang akdang pampanitikan bilang isang salin?
a. maayos ang pagkakasalin
b. malaya at madaling maunawaan
c. nauunawaan ang nais ipabatid ng isinalin
d. Ang lahat ng wika ay may sariling bisa at kakayahan sa pagpapahayag
ng kulturang Filipino at ng ibang bansa.
24. Sa pagsasalin, anong mga hakbang ang dapat na isaalang-alang?
a. Muling isalin.
b. Magdagdag at magbawas ng salita.
c. Ihambing sa iba ang ginawang salin.
d. Rebisahin ang salin upang ito’y maging totoo sa diwa ng orihinal.
Ang ilaw na iyang maganda sa mata
Na may liwanag nang kahali-halina
Dapat mong layuan, iyo’y palamara
Pinapatay bawat malapit sa kaniya.
Hango sa “Ang Matanda at Batang Paruparo”
ni Rafael Palma
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

64. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
132
Para sa Bilang 25 at 26
25. Ano ang paniniwala ng mga misyonero tungkol sa pananampalataya?
a. Dalhin ang kristiyanismo.
b. May tatlong persona sa iisang Diyos.
c. Mainam ang pagsamba sa mga diyos-diyosan.
d. Dapat magkaroon ng seremonya tungkol sa pagsamba sa Bathala.
26. Ano ang nangyari habang isinasagawa ang taunang seremonya para sa
pagsamba sa bathala ng lupa?
a. Nagkasakit si G. Brown
b. Sinunog ang tahanan ni Enoch
c. Sumanib ang isang masamang espiritu
d. Hinablot ni Enoch ang takip sa mukha ng isang Egwugwu
Para sa mga Bilang 27 at 28
Unang Tula
Samakatuwid, ako’y minahal.
Samakatuwid, ako’y lumigaya.
Samakatuwid, ako’y kapilas ng buhay.
Samakatuwid, ako’y nagtamasa ng
dangal.
“Hele ng Ina sa Kaniyang Panganay”
Salin sa Filipino ni Mary Grace A. Tabora
Ikalawang Tula
At kung ako’y iyong nahambing sa iba
na di nagkaisip na layuan siya,
disin ako ngayo’y katulad nila
nawalan ng buhay at isang patay na.
“Ang Matanda at ang Batang Paruparo”
ni Rafael Palma
27. Batay sa dalawang tula, paano naiba ang tulang may malayang taludturan sa
tulang may tradisyunal na taludturan?
a. Ang tulang malaya ay walang sukat samantalang ang tulang tradisyonal
ay may sukat.
b. Ang tulang malaya ay walang sukat at tugma samantalang ang tulang
tradisyonal ay may sukat at tugma.
c. Ang tulang malaya ay walang sukat at tugma samantalang ang
tulang tradisyonal ay may sukat at tugma at parehong nagtataglay ng
matatalinghagang pananalita upang lumitaw ang kariktan nito.
Hindi naglaon, may mga dumating na misyonero sa Mbanta. Sa tulong ng isang
interpreter na si G. Kiaga, kinausap ni G. Brown, lider ng mga misyonero ang mga
taga Mbanta. Ipinaliwanag niya sa mga ito na ang kanilang sinasambang diyos-
diyosan ay isang malaking kasalanan. Hindi naman maunawaan noon ng mga
taga-Mbanta kung paanong ang Tatlong Persona ay naging iisang Diyos katulad
ng ipinaliliwanag ng mga misyonero tungkol sa dapat na pagsamba sa iisa lamang
na panginoon. Layunin naman ng mga misyonero na dalhin ang Kristiyanismo sa
Mbanta at hindi ang tuligsain sila. Nagkasakit si G. Brown at pinalitan ni Rev. James
Smith, isang malupit at bugnuting misyonero. Nagkaroon ng relihiyon ang mga
taga-Mbanta. Habang isinasagawa ang taunang seremonya para sa pagsamba
sa Bathala ng Lupa, hinablot ni Enoch ang takip sa mukha ng isang Egwugwu,
katumbas ng pagkitil sa espiritu ng mga ninuno. Kinabukasan, sinunog ng Egwugwu
ang tahanan ni Enoch at ang simbahang itinayo nina Rev. Smith.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

65. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
133
d. Ang tulang malaya ay walang sukat at tugma samantalang ang
tulang tradisyonal ay may sukat at tugma at parehong nagtataglay
ng matatalinghagang pananalita at simbolismo upang lumitaw ang
kariktan at talinhaga nito.
28. Anong simbolismo ang akmang ilapat sa dalawang tulang binasa batay sa
talinghaga ng mga ito?
a. araw at gabi c. halakhak at luha
b. diyamante at bato d. puti at itim
Para sa Bilang na 29
29. Batay sa tunggalian ng dalawang tauhan sa epiko at kung ihahambing,
kaninong kilalang personalidad ng kasaysayan sila maitutulad?
a. Benigno Aquino II at Ferdinand Marcos
b. Ferdinand Magellan at Lapu-Lapu
c. George W. Bush at Saddam Hussein
d. Nelson Mandela at Oliver Tambo
30. Sa iyong palagay, ano ang pinakamalapit na ipinahihiwatig ng anekdota ni
Rizal na “Gamugamo at Lampara?”
a. Kasayahan, kulitan ng kabataan noon
b. Ang kabataan ay dapat mag-aral nang mabuti.
c. Ang liwanag na nilikha ni Rizal at ang kaayusan ng bansa.
d. Ito ay sumisimbolo sa edukasyon at kabataan na pag-asa ng bayan.
31. Sa kasabihang, “Nasa Diyos ang awa, nasa tao ang gawa,” ano ang nais
nitong ipabatid.
a. Marapat na ang tao ay manalangin nang manalangin.
b. Kahit gawa ka nang gawa ang Diyos pa rin ang bahala.
c. Marapat na kumilos ang tao para sa kanyang buhay.
d. Dapat na ang tao ay gumawa ayon sa kalooban ng Diyos.
“Ika’y magtino, munting bata, baka pagliyabin ko ang iyong mga paa, dahil
ako ang pula’t mainit na baga.”
“Datapuwat ako, ako ang ulan na papawi sa baga: Ako ang malakas na agos
na tatangay sa iyo.”
“Ako ang makapangyarihang sutlang-puno ng bulak na matayog sa ibang
puno.”
“At ako, ako ang nanakal na baging na gagapang sa tuktok ng higanteng
kagubatan.”
“Husto na ang pangangatuwirang ito. Hindi mo mapapasakamay ang Mali.”
“Tandaan, walang silid para sa dalawang hari sa isang reyno Soumaoro;
pahintulutan mo akong agawin ang iyong puwesto.”
“Magaling, sapagkat digmaan ang iyong ninasa ika’y hindi ko uurungan
subalit itimo mong siyam na hari ang aking pinugutan ng ulo at inadorno sa aking
silid. Tunay na kaawa-awa, ang iyong ulo’y matatabi sa kapwa mo pangahas.”
“Ihanda mo ang iyong sarili Soumaoro, ang delubyo’y mananalasa, sasalpok
at bubura sa iyo sa lupa.”
Hango sa Sundiata: Epiko ng Sinaunang Mali
Salin sa Filipino ni Mary Grace A. Tabora
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.

66. D
E
P
E
D
C
O
P
Y
134
Para sa Bilang 32-35
32. Anong damdamin ang namamayani sa nagsasalaysay sa talata?
a. kalungkutan c. paghihinanakit
b. pagmamalaki d. panghihinayang
33. Ano ang ipinahihiwatig ng pangungusap na Sa tingin ko nga, mas mahal pa
niya kami kaysa sa kaniyang sarili.
a. Gagawin lahat ng magulang para sa kaniyang anak.
b. Alam ng magulang kung ano ang makabubuti para sa mga anak.
c. Binibili ng magulang ang mga luho ng anak para sa sarili nitong
kapakanan.
d. Ibibigay ng magulang ang pangangailangang pisikal at espiritwal para
sa pangangailangan ng mga anak.
34. Anong uri ng ina ang masasalamin sa talata?
a. Malulungkutin subalit matatag.
b. Nangungunsinti sa kakulangan ng mga anak.
c. Mapagbigay para sa pangangailangang pisikal ng mga anak.
d. Inang mapagmahal sa mga anak at nagpapahalaga sa Diyos.
35. Ano ang maaaring maging bunga ng pagkakaroon ng pananampalataya sa
Diyos ng isang ina?
a. katatagan ng buong pamilya
b. panghihina ng espiritwal na aspeto
c. pamumuhay ng masaganang materyal
d. maraming pagsubok sa bawat miyembro ng pamilya
36-50. Bumuo ng isang patalastas pantelebisyon na nanghihikayat at nagpapakita
ng kagandahan ng alinmang bansa sa Africa at Persia.
Sa tingin ko nga, mas mahal pa niya kami kaysa sa kaniyang sarili. Nang
mawala ang aming ama, ganoon na lamang ang pag-aalala namin sa kaniya, inaakala
ko na manghihina ang kaniyang katawang pisikal at ispiritwal subalit nanatili siyang
matatag at nakakapit sa Diyos.
All rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmitted in any form or by any means -
electronic or mechanical including photocopying – without written permission from the DepEd Central Office. First Edition, 2015.