«Αρχή του Καταλογισμού σε ενοχή και απαγόρευση αντικειμενικής ευθύνης στο Ποινικό Δίκαιο»

1. ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗ ΑΚΑΔΗΜΙΑ
ΣΧΟΛΗ ΑΞΙΩΜΑΤΙΚΩΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΑΣΤΥΝΟΜΙΑΣ
«Αρχή του Καταλογισμού σε ενοχή
και απαγόρευση αντικειμενικής
ευθύνης στο Ποινικό Δίκαιο»
Δόκιμος Υπαστυνόμος
ΓΕΩΡΓΙΤΣΟΠΟΥΛΟΣ Νικόλαος
ΣΑΕΑ-Δ’ Εκπαιδευτικό Έτος
Αθήνα, 19 Απρ. 2018
Επιβλέπων: Αν. Καθηγητής ΠΑΠΑΝΕΟΦΥΤΟΥ Αγάπιος

2. 2
«Αρχή του Καταλογισμού σε ενοχή και απαγόρευση αντικειμενικής ευθύνης στο Ποινικό Δίκαιο»
Δομή της παρουσίασης
1. Σκοπός της Εργασίας
2. Μεθοδολογία της Εργασίας
3. Η Αρχή της Νομιμότητας
4. Τα στοιχεία του εγκλήματος
5. Ο καταλογισμός ως στοιχείο του εγκλήματος
6. Η έννοια του καταλογισμού
7. Ιστορική Αναδρομή
8. Το Περιεχόμενο του Καταλογισμού
9. Η Φύση του Καταλογισμού
10. Ελευθερία της Βουλήσεως και Καταλογισμός
11. Αντικειμενική Ευθύνη και Ποινικό Δίκαιο
12. Η Αρχή του Καταλογισμού ως θεμελιώδης αρχή του Ποινικού Δικαίου
13. Γιατί δεν υπάρχει αντικειμενική ευθύνη στο Ποινικό Δίκαιο
14. Λευκοί Ποινικοί Νόμοι και Καταλογισμός
15. Συμπεράσματα
16. Βιβλιογραφία

3. 3
Σκοπός της πτυχιακής εργασίας
1. Απελευθέρωση του σπουδαστή της Σχολής Αξιωματικών από
την εξάρτηση των διδακτικών βιβλίων
2. Αναζήτηση σε άλλες πηγές δεδομένων
3. Καλλιέργεια της αυτόνομης σκέψης
4. Απόκτηση εμπειρίας στην ταξινόμηση ερευνητικού υλικού
5. Βελτίωση της προσωπικής ικανότητας και επιδεξιότητας στο
χειρισμό του γραπτού λόγου
6. Οργάνωση ομάδων εργασίας με έναν διδάσκοντα καθηγητή
7. Απόρροια όλης αυτής της προσπάθειας είναι η κατάληξη σε
γραπτή ατομική πτυχιακή εργασία.
«Αρχή του Καταλογισμού σε ενοχή και απαγόρευση αντικειμενικής ευθύνης στο Ποινικό Δίκαιο»

4. 4
«Αρχή του Καταλογισμού σε ενοχή και απαγόρευση αντικειμενικής ευθύνης στο Ποινικό Δίκαιο»
Μεθοδολογία της Εργασίας
1. Βιβλιογραφική Έρευνα και Συγγραφή Εργασίας
2. Η παρούσα πτυχιακή εργασία έγινε με βιβλιογραφική έρευνα όπου
προσπαθούμε να βρούμε απαντήσεις στο ερώτημα της απαγόρευσης
της αντικειμενικής ευθύνης στο Ποινικό Δίκαιο σε σχέση με την αρχή
του καταλογισμού,
3. Χωρίς συλλογή εμπειρικών δεδομένων αλλά μέσα από την κριτική
ανάλυση άλλων, σχετικών με το θέμα μας, δημοσιευμένων εργασιών
(εμπειρικών μελετών, θεωρητικών μελετών ή, ακόμα, και άλλων
βιβλιογραφικών ερευνών), δηλαδή συνοψίζοντας, ταξινομώντας,
συγκρίνοντας και συνθέτοντας υλικό που έχει ήδη δημοσιευθεί και
έχουμε συλλέξει.

5. 5
Η Αρχή της Νομιμότητας
• Η Αρχή «nullum crimen, nulla poena sine lege» αποτελεί για το Ποινικό
Δίκαιο, θεμελιώδη αρχή της νομιμότητας των εγκλημάτων.
• Η Αρχή «nullum crimen, nulla poena sine culpa», δηλαδή κανένα
έγκλημα, καμία ποινή χωρίς προηγούμενο καταλογισμό.
• Το αξίωμα αυτό, φέρει την ονομασία «αρχή της ενοχής».
«Αρχή του Καταλογισμού σε ενοχή και απαγόρευση αντικειμενικής ευθύνης στο Ποινικό Δίκαιο»

6. 6
Τα στοιχεία του Εγκλήματος
Από τη διατύπωση αυτής της ποινικής διάταξης, δηλαδή το άρθρο 14 του
ΠΚ, τα στοιχεία της έννοιας του εγκλήματος είναι:
1. Η πράξη,
2. Το άδικο,
3. Ο καταλογισμός και
4. Η ποινή
«Αρχή του Καταλογισμού σε ενοχή και απαγόρευση αντικειμενικής ευθύνης στο Ποινικό Δίκαιο»

7. 7
Ο Καταλογισμός ως στοιχείο του εγκλήματος
1. Το τρίτο στοιχείο ενός εγκλήματος μετά την πράξη και το άδικο,
είναι ο καταλογισμός σε ενοχή της πράξης που έχει τελέσει εν τελεί, ο
δράστης.
2. Σύμφωνα με την αρχή της ενοχής όπως κατοχυρώνεται τόσο στο
Ποινικό Δίκαιο στο αρ. 14 ΠΚ, όσο και συνταγματικά στα αρ. 2
παρ. 1 και στο 5 παρ. 1 του Συντάγματος, η ποινή για ένα έγκλημα
μπορεί να επιβληθεί μόνο εφόσον η εγκληματική συμπεριφορά
καταλογίζεται προσωπικά στον ίδιο τον δράστη της πράξης αυτής
(Χαραλαμπάκης, 2014).
3. Χωρίς την συνδρομή του καταλογισμού και της αρχής της ενοχής
η επιβολή της ποινής στον δράστη από τον δικαστή δε θα μπορούσε
να συνδεθεί με την προσωπικότητα του ίδιου δράστη.
«Αρχή του Καταλογισμού σε ενοχή και απαγόρευση αντικειμενικής ευθύνης στο Ποινικό Δίκαιο»

8. 8
Η έννοια του Καταλογισμού
1. Το ρήμα «καταλογίζω» σημαίνει κατ' αρχάς «χρεώνω» σε κάποιον
κάτι. Με μια άλλη όμως έννοια, που του δίνουμε στο Ποινικό Δίκαιο,
σημαίνει ακόμη «μέμφομαι», «αποδοκιμάζω» κάποιον για κάτι.
2. Αντίστοιχα η λέξη «καταλογισμός» σημαίνει και αυτή «χρέωση»,
«μομφή», «αποδοκιμασία».
3. Σ' αυτό δηλαδή το στάδιο γίνεται αναζήτηση, αν μπορεί να χρεωθεί η
συγκεκριμένη πράξη σ' εκείνον, που κατηγορείται ως δράστης αυτής.
4. Η σύνδεση της πράξης ή της παράλειψης του δράστη με την ψυχική
διάθεση του αποτελεί μία θεμελιώδη επιταγή της ελληνικής έννομης
τάξης και απορρέει από τη συνταγματικά (άρ. 2 παρ. 1 και άρ. 5 παρ.
1 του Συντάγματος) και νομοθετικά (άρ. 14 παρ. 1 ΠΚ) κατοχυρωμένη
αρχή της ενοχής.
«Αρχή του Καταλογισμού σε ενοχή και απαγόρευση αντικειμενικής ευθύνης στο Ποινικό Δίκαιο»

9. 9
Η έννοια του Καταλογισμού
Για τον καταλογισμό της αξιόποινης πράξης σε ενοχή του δράστη της,
ώστε να στοιχειοθετείται έγκλημα κατά την έννοια του άρθρου 14 παρ. 1
ΠΚ απαιτείται όπως κατά τον χρόνο τελέσεως αυτής (ο χρόνος τελέσεως
της πράξεως όπως αποτυπώνεται στο άρθρο 17 του ΠΚ) να συντρέχουν
σωρευτικώς τα εξής τέσσερα αυτοτελή στοιχεία από τα οποία συνάγεται
ο καταλογισμός:
i. η ικανότητα προς καταλογισμό
ii. η υπαιτιότητα που περιγράφεται αποκλειστικά ως δόλος ή αμέλεια
iii. η συνείδηση του αδίκου χαρακτήρα της πράξης
iv. η ανθρώπινη δυνατότητα για συμμόρφωση
«Αρχή του Καταλογισμού σε ενοχή και απαγόρευση αντικειμενικής ευθύνης στο Ποινικό Δίκαιο»

10. 10
Ιστορική Αναδρομή του Καταλογισμού
1. Αρχαιότητα: Εκδίκηση κατά κύριο λόγο
2. Αρχαία Ελλάδα: σύστημα αντικειμενικής ευθύνης.
Πλάτων ασχολήθηκε ιδιαίτερα με το ζήτημα της ανθρωποκτονίας σε
βρασμό ψυχικής ορμής («εν θυμώ»)
κατ' Αριστοτέλη: «ζημία» (δηλαδή ατύχημα), «αμάρτημα» (κάτι περίπου
ανάλογο με την πρόκληση αποτελέσματος από αμέλεια) και «αδίκημα»
(πράξη που τελείται με δόλο, «ειδώs»)
3. Ρωμαϊκή Εποχή: απαγόρευση διώξεως μόνο για φρονηματικό
χαρακτήρα, η αρχή της προσωποποιημένης ενοχής
4. Βυζάντιο: Ιουστινιάνεια νομοθεσία, Νεαρές, Εκλογή
5. Μεσαίωνας: «εγκλήματα» με θεολογικό περιεχόμενο, Ιερά Εξέταση
6. Φιλελευθερισμός 19ος αι.: Feuerbach, προστασία των ατομικών
ελευθεριών, «κράτος δικαίου», «ουδεμία ποινή άνευ νόμου».
«Αρχή του Καταλογισμού σε ενοχή και απαγόρευση αντικειμενικής ευθύνης στο Ποινικό Δίκαιο»

11. 11
Το Περιεχόμενο του Καταλογισμού
1. Το ουσιαστικό περιεχόμενο του καταλογισμού στηρίζεται αποκλειστικά
στην έλλειψη σεβασμού, που εκδηλώνει ο δράστης με τη συγκεκριμένη
πράξη του, απέναντι στις επιλεγμένες από το νομοθέτη κοινωνικό-
ηθικές αξίες.
2. Το τυπικό περιεχόμενο του καταλογισμού εντοπίζεται στην απαξία του
δράστη η οποία εκδηλώνεται προς τις ποινικές διατάξεις και πιο
συγκεκριμένα προς τους πρωτεύοντες κανόνες ποινικού δικαίου με
βάση τους οποίους προστατεύονται οι κοινωνικές και ηθικές αξίες μίας
κοινωνίας, τις οποίες έχει επιλέξει να αναγάγει σε έννομα αγαθά.
«Αρχή του Καταλογισμού σε ενοχή και απαγόρευση αντικειμενικής ευθύνης στο Ποινικό Δίκαιο»

12. 12
Η φύση του καταλογισμού
1. Η ψυχολογική θεωρία: ένας εσωτερικός σύνδεσμος του δράστη με την
πράξη του.
2. Η αξιολογική θεωρία: να βρίσκεται σε κατάσταση και υπό συνθήκες
που να επιτρέπουν στην έννομη τάξη να αξιώσει από αυτόν τη
διατήρηση ή την αποχή από την προσβολή των εννόμων αγαθών.
3. Συνδέεται η συγκεκριμένη ποινικά άδικη πράξη που τελεί ο δράστης με
τον εσωτερικό του κόσμο και την ίδια στιγμή αποτελεί μία αξιολογική
κρίση, μία κρίση αποδοκιμασίας για την τέλεση της αδικοπραγίας.
4. Επίψογο: μία απαγορευμένη συμπεριφορά η οποία πρέπει να
καταλογισθεί σε κάποιον όταν κανείς μπορεί από αυτή να στηρίξει
μομφή για ότι την διέπραξε. Ο δράστης μπορούσε να πράξεις αλλιώς και
μπορούσε να το αποφύγει;
«Αρχή του Καταλογισμού σε ενοχή και απαγόρευση αντικειμενικής ευθύνης στο Ποινικό Δίκαιο»

13. 13
Ελευθερία της βουλήσεως και καταλογισμός του
δράστη
1. Ντετερμινισμός & Ιντετερμινισμός.
2. Συμπεριφορά του μέσου κοινωνικού ανθρώπου, όπως αυτή
επιβεβαιώνεται από την κοινωνική εμπειρία, και έχοντας αυτήν την
συμπεριφορά ως κριτήριο αξιολογούνται οι πράξεις του καθενός.
3. Η κοινωνικοηθική αποδοκιμασία του δράστη, που εκφράζεται μέσα από
τον καταλογισμό, στηρίζεται στην παραδοχή τη κοινωνικά εφικτής
βουλητικής ελευθερίας του ανθρώπου. Στα πλαίσια αυτής της
ελευθερίας η έννομη τάξη μέμφεται προσωπικά τον δράστη, διότι, ενώ
μπορούσε να συμπεριφερθεί διαφορετικά στη συγκεκριμένη
περίπτωση, όπως αυτό προκύπτει από τη στάση, που θα τηρούσε ο
μέσος κοινωνός ευρισκόμενος στη θέση του, δεν το έπραξε, γι' αυτό και
ήλθε με την πράξη του σε αντίθεση προς τι προσταγές του δικαίου.
«Αρχή του Καταλογισμού σε ενοχή και απαγόρευση αντικειμενικής ευθύνης στο Ποινικό Δίκαιο»

14. 14
Αντικειμενική ευθύνη και Ποινικό Δίκαιο
• Το σύστημα που επικρατούσε ήταν ένα «αιτιοκρατικό» σύστημα ή
αλλιώς ένα σύστημα «αντικειμενικής ευθύνης».
• Αντικειμενική ευθύνη υπάρχει στη περίπτωση που κάποιος απλά
επιφέρει ένα αξιόποινο αποτέλεσμα χωρίς να εξετάζεται παραπέρα το
βουλητικό του στοιχείο ως προς την επέλευση αυτού του
αποτελέσματος αν υπάρχει δηλαδή δόλος ή αμέλεια.
• Η αντικειμενική ευθύνη είναι συνδεδεμένη με το αστικό αδίκημα ενώ ο
καταλογισμός του δράστη είναι συνδεδεμένος με το ποινικό αδίκημα.
• Στην αντικειμενική ευθύνη τιμωρείται κάποιος επειδή απλά γίνεται
«αίτιος» ενός αδικήματος.
«Αρχή του Καταλογισμού σε ενοχή και απαγόρευση αντικειμενικής ευθύνης στο Ποινικό Δίκαιο»

15. 15
Αντικειμενική ευθύνη και Ποινικό Δίκαιο
• Το ποινικό αδίκημα είναι πράξη οπωσδήποτε καταλογιστή στο δράστη
ενώ από την άλλη πλευρά το αστικό αδίκημα μπορεί να αποτελέσει και
μια απλή κατάσταση που ωστόσο στοιχειοθετεί ευθύνη απέναντι σε
κάποιο πρόσωπο και η οποία είναι αντικειμενική.
• Κατά το Σύνταγμα της Ελλάδας, αποκλείεται η αντικειμενική ευθύνη
του πολίτη στο πλαίσιο του Ποινικού Δικαίου. Αυτό σημαίνει ότι
αποκλείεται και συλλογική ευθύνη προσώπων ή ομάδων προσώπων.
• Αντικειμενική ευθύνη καθιερώνεται ειδικότερα για τα όργανα του
δημοσίου στα αρ. 105 έως 107 του Εισαγωγικού Νόμου του Αστικού
Κώδικα.
«Αρχή του Καταλογισμού σε ενοχή και απαγόρευση αντικειμενικής ευθύνης στο Ποινικό Δίκαιο»

16. 16
Η αρχή του καταλογισμού ως θεμελιώδης αρχή του
Ποινικού Δικαίου
• Βασική αρχή του ποινικού δικαίου είναι ότι δεν μπορεί να υπάρξει
έγκλημα χωρίς νόμο και καμία ποινή δεν επιβάλλεται χωρίς νόμο.
• Η Αρχή «nullum crimen, nulla poena sine lege» αποτελεί για το Ποινικό
Δίκαιο, θεμελιώδη αρχή της νομιμότητας των εγκλημάτων.
• Η Αρχή «nullum crimen, nulla poena sine culpa», δηλαδή κανένα
έγκλημα, καμία ποινή χωρίς προηγούμενο καταλογισμό.
• Το αξίωμα αυτό, φέρει την ονομασία «αρχή της ενοχής».
«Αρχή του Καταλογισμού σε ενοχή και απαγόρευση αντικειμενικής ευθύνης στο Ποινικό Δίκαιο»

17. 17
Η αρχή του καταλογισμού ως θεμελιώδης αρχή του
Ποινικού Δικαίου
• Επομένως η αρχή του καταλογισμού έχει κι αυτή συνταγματική
κατοχύρωση, αφού τα θεμέλια της ευρίσκονται αφενός μεν και κατά
κύριο λόγο στο αρ. 7 παρ. 1, αφ’ ετέρου δε και επικουρικά στο αρ. 2
παρ. 1 του Συντάγματος.
• Έτσι δεν μπορεί ο κοινός ποινικός νομοθέτης να καταργήσει άμεσα
ή έμμεσα την διάταξη του αρ. 14 παρ. 1 ΠΚ, που αποτελεί έκφραση της
αρχής του καταλογισμού και να καθιερώσει ένα σύστημα αντικειμενικής
ευθύνης του δράστη στο Ποινικό Δίκαιο.
«Αρχή του Καταλογισμού σε ενοχή και απαγόρευση αντικειμενικής ευθύνης στο Ποινικό Δίκαιο»

18. 18
Γιατί δεν υπάρχει αντικειμενική ευθύνη στο Ποινικό
Δίκαιο;
1. Χωρίς την συνδρομή του καταλογισμού η επιβολή της ποινής στον
δράστη από τον δικαστή δε θα μπορούσε να συνδεθεί με την
προσωπικότητα του ίδιου δράστη.
2. Αποτέλεσμα αυτού θα ήταν η ευθύνη του για την πράξη να είναι καθαρά
αντικειμενική και να στηρίζεται αποκλειστικά σε έναν αιτιοκρατικό απλώς
συσχετισμό του με το βλαβερό αποτέλεσμα που είχε η συμπεριφορά του
δράστη και όχι άμεσα συνδεδεμένα με τον ψυχισμό του δράστη.
3. Η τιμωρία του δράστη θα στηριζόταν αποκλειστικά και μόνο στο
αντικειμενικό, αιτιοκρατικό γεγονός ότι με την συμπεριφορά του έγινε
«αίτιος» για την επέλευση ενός βλαβερού αποτελέσματος.
4. Με τον καταλογισμό, ως αρνητική αξιολόγηση της προσωπικότητας
του δράστη, που προϋποτίθεται της επιβολής κάθε ποινής, ο δράστης
γίνεται και «υπαίτιος» και η ποινική ευθύνη του για την πράξη του
γίνεται προσωπική.
«Αρχή του Καταλογισμού σε ενοχή και απαγόρευση αντικειμενικής ευθύνης στο Ποινικό Δίκαιο»

19. 19
Οι λευκοί ποινικοί νόμοι και ο καταλογισμός του
δράστη
1. Στους λευκούς ποινικούς νόμους καθορίζονται μόνο οι συνέπειες μιας
αξιόποινης συμπεριφοράς, ενώ ο ίδιος ο νόμος παραπέμπει σε άλλον
νόμο ή προεδρικό διάταγμα ή διοικητική πράξη για να καθορίσει τα
συστατικά της πράξης.
2. Επηρεάζεται το ζήτημα του καταλογισμού του δράστη και ο τρόπος
με τον οποίο θα θεμελιωθεί η ενοχή του, παραβιάζοντας έμμεσα την
αρχή του καταλογισμού.
3. Ο Μανωλεδάκης (2005) θεωρεί ότι από την διατύπωση κιόλας της αρχής
«nulla poena, sine lege» στο αρ. 7 του Συντάγματος δηλαδή της αρχής
«έγκλημα δεν υπάρχει ούτε ποινή επιβάλλεται χωρίς νόμο που να ισχύει
πριν από την τέλεση της πράξης και να ορίζει επακριβώς τα στοιχεία
της», προκύπτει ευθέως η αντισυνταγματικότητα των λευκών
ποινικών νόμων.
«Αρχή του Καταλογισμού σε ενοχή και απαγόρευση αντικειμενικής ευθύνης στο Ποινικό Δίκαιο»

20. 20
Συμπεράσματα
• Χωρίς την συνδρομή του καταλογισμού και της αρχής της ενοχής η
επιβολή της ποινής στον δράστη από τον δικαστή δε θα μπορούσε να
συνδεθεί με την προσωπικότητα του ίδιου δράστη.
• Αποτέλεσμα αυτού θα ήταν η ευθύνη του για την πράξη να είναι καθαρά
αντικειμενική και να στηρίζεται αποκλειστικά σε έναν αιτιοκρατικό
απλώς συσχετισμό του με το βλαβερό αποτέλεσμα που είχε η
συμπεριφορά του δράστη και όχι άμεσα συνδεδεμένα με τον
ψυχισμό του δράστη.
• Δηλαδή πρακτικά η τιμωρία του δράστη θα στηριζόταν αποκλειστικά
και μόνο στο αντικειμενικό, αιτιοκρατικό γεγονός ότι με την συμπεριφορά
του έγινε «αίτιος» για την επέλευση ενός βλαβερού αποτελέσματος.
«Αρχή του Καταλογισμού σε ενοχή και απαγόρευση αντικειμενικής ευθύνης στο Ποινικό Δίκαιο»

21. 21
Συμπεράσματα
• Μόνο όμως με τον καταλογισμό, ως αρνητική αξιολόγηση της
προσωπικότητας του δράστη, που προϋποτίθεται, όπως ειπώθηκε, της
επιβολής κάθε ποινής, ο δράστης γίνεται και «υπαίτιος» και η ποινική
ευθύνη του για την πράξη του γίνεται προσωπική.
• Συνιστά μία πολιτιστική κατάκτηση στο ποινικό νομικό πολιτισμό του
ανθρώπου και συνδέεται ουσιαστικά με το φιλελεύθερο ποινικό σύστημα
όπως έχει αναπτυχθεί στις σύγχρονες δυτικές κοινωνίες που τελεί υπό
την εγγύηση της αρχής του κράτους δικαίου και της αρχής της
νομιμότητας.
• Με την κατάφαση του καταλογισμού αναδεικνύεται και ο πραγματικός
χαρακτήρας του Ποινικού Δικαίου ως δικαίου της προσωπικής
ευθύνης του δράστη ορισμένης πράξεως, του οποίου η τιμωρία
στηρίζεται στο γεγονός ότι υπήρξε όχι απλά αίτιος, αλλά υπαίτιος της
παράβασης του ποινικού νόμου.
«Αρχή του Καταλογισμού σε ενοχή και απαγόρευση αντικειμενικής ευθύνης στο Ποινικό Δίκαιο»

22. 22
Βιβλιογραφία
1. Ανδρουλάκης, Ν. (2005). Ποινικόν ∆ίκαιον, Γενικό Μέρος, Θεωρία για
το έγκληµα. (1η). Αθήνα: Σάκκουλα Π.Ν.
2. Βουλή των Ελλήνων. (2008). Σύνταγμα της Ελλάδας. Retrieved
March 5, 2018, from http://www.hellenicparliament.gr/Vouli-ton-
Ellinon/To-Politevma/Syntagma/
3. Κατσαντώνης, Α. (1972). Ποινικόν Δίκαιον, Γενικό μέρος, τόμος Α’.
Αθήνα: Γρηγ. Παρισιανού.
4. Κοτσαλής, Κ. (1990). Η ελαττωμένη ικανότητα για καταλογισμό.
Αθήνα: Αντ. Ν. Σάκκουλα.
5. Κοτσαλής, Λ. (2002). Η αξιολογική αντίληψη περί ενοχής στο Ποινικό
Δίκαιο. Ποινικά Χρονικά, ΝΒ, 673–688.
6. Κοτσαλής, Λ. (2006). Ενοχή, Ποινή και Ελευθερία της Βουλήσεως.
Retrieved March 6, 2018, from
http://www.kostasbeys.gr/articles.php?s=3&mid=1096&mnu=1&id=23
157
«Αρχή του Καταλογισμού σε ενοχή και απαγόρευση αντικειμενικής ευθύνης στο Ποινικό Δίκαιο»

23. 23
Βιβλιογραφία
7. Κωστάρας, Α. (2001). Έννοιες και θεσμοί του Ποινικού Δικαίου:
Θεωρητική και πρακτική προσέγγιση των διατάξεων του γενικού
μέρους του Ποινικού Κώδικα. Αθήνα: Εκδ. Αντ. Σάκκουλα.
8. Κωστάρας, Α. (2008). Ποινικό Δίκαιο: Σύνοψη Γενικού Μέρους.
Αθήνα-Κομοτηνή: Α.Ν. Σάκκουλα.
9. Κωστάρας, Α. (2012). Ποινικό Δίκαιο: Έννοιες & Θεσμοί του Γενικού
Μέρους. Αθήνα: Νομική Βιβλιοθήκη.
10. Μαγκάκης, Γ.-Α. (1984). Ποινικό δίκαιο-∆ιάγραµµα γενικού µέρους.
(3η). Αθήνα: Παπαζήση.
11. Μανωλεδάκης, Ι. (2005). Ποινικό Δίκαιο: Επιτομή Γενικού Μέρους. (Μ.
Καϊφά-Γκμπαντί & Ε. Συμεωνίδου-Καστανίδου, Eds.) (Ζ’ Έκδοση).
Αθήνα: Εκδ. Σάκκουλα.
12. Παρασκευόπουλος, Ν. (1987). Φρόνημα και Καταλογισμός στο
Ποινικό Δίκαιο. Θεσσαλονίκη: Εκδ. Σάκκουλα.
«Αρχή του Καταλογισμού σε ενοχή και απαγόρευση αντικειμενικής ευθύνης στο Ποινικό Δίκαιο»

24. 24
Βιβλιογραφία
13. Παρασκευόπουλος, Ν. (2008). Τα θεμέλια του ποινικού δικαίου –
Γενικό μέρος: Το έγκλημα. Εκδόσεις Σάκκουλα.
14. Σοφός, Θ. (2008). Ενδεχόμενος δόλος και βαρεία αμέλεια, Η
αξιολογική σχέση διαβάθμισης των δύο μορφών υπαιτιότητας.
Εκδόσεις Αντ. Ν. Σάκκουλα.
15. Υπουργείο Δικαιοσύνης Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων.
(1951). ΠΟΙΝΙΚΟΣ ΚΩΔΙΚΑΣ. Retrieved March 5, 2018, from
http://www.ministryofjustice.gr/site/kodikes/Ευρετήριο/ΠΟΙΝΙΚΟΣΚΩΔ
ΙΚΑΣ/tabid/432/language/el-GR/Default.aspx
16. Χαραλαμπάκης, Α. (2010). Σύνοψη Ποινικού Δικαίου: Γενικό Μέρος Ι,
Το έγκλημα. Αθήνα: Π.Ν. Σάκκουλας ΑΕΕΕ.
17. Χαραλαμπάκης, Α. (2014). Η νομολογία στα σύγχρονα ζητήματα του
Ποινικού Δικαίου. Αθήνα: Νομική Βιβλιοθήκη.
«Αρχή του Καταλογισμού σε ενοχή και απαγόρευση αντικειμενικής ευθύνης στο Ποινικό Δίκαιο»

25. 25
Βιβλιογραφία
18. Hirsch, H.-J. (1995). Η αρχή της ενοχής και η λειτουργία της στο
Ποινικό Δίκαιο. Ποινικά Χρονικά, ΜΕ’, 129–146.
19. Jakobs, G. (1998). Ο Καταλογισμός στο Ποινικό Δίκαιο. Ανάπτυξη του
συστήματος από τις προϋποθέσεις ισχύος των κανόνων. Ποινικά
Χρονικά, ΜΗ’, 321–328.
20. Streng, F. (2004). Ελευθερία και ενοχή στο Ποινικό Δίκαιο. Περί της
συμπράξεως του δικαστή της ουσίας με τον ψυχίατρο-
πραγματογνώμονα. Ποινικός Λόγος, Γ’, 19–29.
21.Η βιβλιογραφία έχει συνταχθεί με τη χρήση του
ηλεκτρονικού εργαλείου “Mendeley” (www.mendeley.com)
και ακολουθεί το πρότυπο “Harvard”.
«Αρχή του Καταλογισμού σε ενοχή και απαγόρευση αντικειμενικής ευθύνης στο Ποινικό Δίκαιο»

26. Ευχαριστώ για την προσοχή σας!
ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΗ ΑΚΑΔΗΜΙΑ
Σχολή Αξιωματικών Ελληνικής Αστυνομίας
Διεύθυνση: Λ. Θρακομακεδόνων 101, 13671 – Αμυγδαλέζα, Αττική - Ελλάδα
Τηλέφωνο: 210-2424296
FAX : 210-2460964
E-mail: saea.policeacademy@hellenicpolice.gr
Website: www.hellenicpolice.gr