1. บ้ านจ๊ างนัก
สล่ า เพชร วิริยะ ศิลปิ นดีเด่นจังหวัดเชียงใหม่ ประจาปี 2543สาขา
ทัศนศิลป์ ด้ านประติมากรรม ที่อยู่ "บ้ านจ๊ างนัก"บ้ านเลขที่56/1 หมู่ท่ี 2 ตาบล
บวกค้าง อาเภอสั นกาแพง จังหวัดเชียงใหม่
ผลงานของสล่ าเพชรทาจาหน่ ายในนาม "บ้ านจ๊ างนัก” ซึ่งเขาเป็ นหัวเรือใหญ่ ใน
การรวบรวมช่ างฝี มือในท้ องถิ่น ต.บวกค้ าง อ.สั นกาแพง จ.เชียงใหม่ และผ่ าน
การคัดเลือกให้ เป็ นสิ นค้ าหนึ่งตาบล หนึ่งผลิตภัณฑ์ ประเภทผลิตภัณฑ์ 5 ดาว
ระดับภาค ทุกวันนี้สินค้ าจากชุมชนแห่ งนี้กระจายไปอยู่ทั่วโลก
กว่ าจะถึงจุดนี้ สล่ าเพชร ย้อนเรื่ องราวในวัยหนุ่ มว่ า เมื่อปี 2515-2519 ได้ เรียนรู้
การแกะสลักไม้ รูปช้ าง กับ ครูคาอ้ าย เดชดวงตา พร้ อมกับเพื่อนร่ วมรุ่นอีกหลาย
คน พอมีฝีมือติดตัวก็ตระเวนทางานแกะสลักไม้ ตามสถานที่ต่างๆ และตาม
ประสาวัยรุ่นที่รักความท้ าทาย
หลังจากเป็ นหนุ่มพเนจรอยู่หลายปี จึงหวนคืนสู่ บ้านเกิดที่สันกาแพงราวปี 2528
และคิดปักหลักทามาหากินบนผืนดินมารดา จึงรวบรวมเพื่อนสล่ าและลูกศิษย์ 5-6
คน ก่ อตัวเป็ นทีมงานแกะสลักช้ างในแบบเหมือนจริงจาหน่ าย จนมีผลงานออกมา
เป็ นที่ร้ ูจักของคนทั่วไป
"ที่มาของบ้ านจ๊ างนัก คุณลุงประยูร จรรยาวงษ์ ราชานั กเขียนการ์ ตูนชื่อดัง เป็ นผู้ต้ ังให้ บ้ านจ๊ างนักเป็ นภาษาถิ่นความหมาย
ว่ า มีช้างแกะสลักมากนั่นเอง ทุกวันนี้บ้านจ๊ างนักมีทีมงานแกะสลักเกือบ 50 คน ซึ่งเป็ นญาติพี่น้อง เพื่อน ลูกศิษย์ และคน
หนุ่มๆ ในหมู่บ้านทั้งสิ้ น" สล่ าเพชร เล่ าความเป็ นมา
มาถึงยุคปัจจุบันงานฝี มือจากบ้ านจ๊ างนักยิงทวีความนิ ยมมากขึ้น โดยเฉพาะในหมู่นักท่ องเที่ยวทั้งชาวไทยและต่ างชาติ ที่มี
่
โอกาสแวะชมงานหัตถกรรมล้ านนา ต่ างซื้อติดมือกลับบ้ านเพื่อเป็ นของฝากหรือนาไปตกแต่ งบ้ าน แต่ ถ้าเป็ นช้ างตัวโตๆ
ทีมงานของสล่ าเพชรก็จะหาหนทางจัดส่ งให้ ลูกค้ าถึงปลายทาง งานศิลปะของบ้ านจ๊ างนักจึงกระจายไปทั่วทุกมุมโลก
"การทาช้ างของบ้ านจ๊ างนักตอนนี้ มีท้ ังงานแกะสลักไม้ และปูนปั้น เดือนหนึ่งมีผลงานนับร้ อยชิ้น ราคาขึ้นอยู่กับขนาดเฉลี่ย
ตั้งแต่ 1,000 บาท ไปจนถึงมูลค่า 7 หลัก ซึ่งผลงานที่เราภูมิใจมากคือการแกะ สลักช้ างไม้ ชื่อ คิริเมขล์ ไตยดายุค เป็ นช้ างสาม
เศียรขนาดสู ง 5 เมตร กว้ าง 3 เมตร ใช้ เวลาสร้ างประมาณ 3 ปี ผมเตรียมส่ งให้ ลูกค้าราวกลางเดือนสิ งหาคมนี้" สล่ าเพชร
กล่ าว
สล่ าเพชร บอกอีกว่ า งานมหกรรมพืชสวนโลกเฉลิมพระเกียรติ ราชพฤกษ์ 2549 ซึ่งประเทศไทยเป็ นเจ้ าภาพจัดขึ้นที่ จ.
เชียงใหม่ ระหว่ างวันที่ 1 พฤศจิกายน 2549 ถึงวันที่ 31 มกราคม 2550 สล่ าเพชรได้ รับความไว้ วางใจจากภาครัฐให้ ทาช้ าง
ประดับทางเข้ าสู่ เข้ างาน ประกอบด้ วย บริเวณวงแหวน 5 ตัว สะพาน 4 ตัว และหัวช้ างประดับเสา 44 หัว
สาหรับวัตถุดิบสาคัญคือ "ไม้ " ใช้ ได้ ท้ ังไม้ เนื้ออ่ อน และไม้ เนื้อแข็ง แต่ ที่นิยมกันมากและทากันมาโดยตลอดคือ ไม้ สัก ซึ่ง

2. เป็ นไม้ เนื้อละเอียดง่ ายต่ อการ นามาแกะสลักเป็ นลวดลายต่ างๆ ไม่ ว่าจะเป็ นสั ตว์ หรือต้ นไม้ แต่ ไม้ ชนิดนี้ขนาดใหญ่ หายาก
และราคาสู ง จึงเลือกใช้ ไม้ ขี้เหล็ก ไม้ ฉาฉา และไม้ ขนุน ซึ่งในอดีตเป็ นเพียงไม้ ทาฟื นของชาวบ้ านเท่ านั้น
เครื่องมือที่ใช้ แกะสลัก คือ สิ่ วหมัก หรือ สิ่ วตัววี (V) ใช้ สลักนาเส้ นตามแบบงานและใช้ แต่ งลาย เส้ นต่ างๆ สิ่ วแบน ใช้ ถากย้า
เส้ นต่ างๆ และตัดไม้ ส่วนที่ไม่ ต้องการออก สิ่ วแกะ หรือ สิ่ วตัวยู (U) ใช้ ถาก เจาะ และตกแต่ งรายละเอียดของชิ้นงาน และ
ค้อน อุปกรณ์ ที่ต้องใช้ ตอกสิ่ ว
วิธีแกะสลัก ร่ างแบบงานบนกระดาษแข็ง แล้ วนามาทาบกับไม้ ที่เตรี ยมไว้ แกะเอาไม้ ส่วนที่ไม่ ต้องการออกให้ เหลือแต่
โครงสร้ างตามแบบที่ร่างไว้ ส่ วนความเว้ าก็แกะออกจนเป็ นรูปร่ างตามแบบที่ร่างไว้ เช่ นกัน จากนั้นตกแต่ งรายละเอียด เช่ น
ลายผิวหนัง หรือลายกลีบดอกไม้
ขั้นตอนสุ ดท้ าย ทาสี และขัดตกแต่ ง ใช้ สีธรรมชาติทาจากผลมะเกลือ ขั้นตอนคือนาผลมะเกลือมาตา แล้ วหมักกับน้าปูนใส
ก่ อนใช้ น้าที่หมักทาผลงานให้ เป็ นสี ดา และทาซ้าจนกระทั่งดาจนพอใจ จึงนาไปตากให้ แห้ งสนิท ใช้ แปลงทองเหลื องขัดกาก
ของมะเกลือออก จะได้ ชิ้นงานสี ดาเทาดูเป็ นธรรมชาติ
ทั้งนี้ “บ้ านจ๊ างนัก” นับเป็ นแหล่ งศึกษาด้ านการแกะสลักช้ าง และการท่ องเที่ยวด้ านศิลปวัฒนธรรมท้ องถิ่นที่สาคัญของ อ.
สั นกาแพง

3. บ้ านถวาย
วัสดุ : โคมไฟไม้ เคลือบเงา [กลางแจ้ ง]
ราคา : โคมติดกระจกสาเร็จรูปราคา 550 บาท
การใช้ งาน : ใช้ ในงานภูมิทศน์กลางแจ้ งทัวไป ใช้ เป็ นไฟทางเดินขนาดเล็ก มีความ
ั ่
ทนแดดและฝนเป็ นอย่างดี

4. บ้ านเหมืองกุง
วัสดุ : ไหเคลือบดินเผา
ราคา : ราคาวัสดุไหพร้ องฐาน 1500 บาท
การใช้ งาน : ใช้ ประดับ ใช้ ในงานภูมิทศน์กลางแจ้ งทัวไป มีความทนแดดและฝน
ั ่
หรื อใช้ จดดอกไม้ ในงานภายใน
ั