бие даалт

1. Төвөөс зугтах хүч ба
төвд тэмүүлэх хүч
12-8 ангийн сурагч Хөхцэцэг

2. Биет нь тойрог замаар хурдатгалтай явах
нөхцөлд тухайн биет нь Ньютоны хоёрдугаар
хуульд зааснаар хүчний үйлчлэл доор байна гэж
үзнэ. Тойрог замаар явах биет дээр тангенсийн
болон перпендикуляр чиглэлд хурдатгал байх
бөгөөд тус бүр чиглэлд хүч үйлчлэнэ.

3. Биетийн тойрог замын төврүү чиглэн үйлчлэх
хүчийг төвд тэмүүлэх хүч (centripetal force) ,
биетийн төвөөс зугтах инерциэс үүсэх хүчийг
төвөөс зугтах хүч гэж тодорхойлно

4. Төвөөс зугтах хүчийг тодорхойлвол
Fc = man = mv2
t/r = mr ω2
an нь төвд тэмүүлэх хурдатгал, vt нь тангенсийн чиглэлдэх хурд болно.

5. Хялбар видеогоор үзүүлбэл

6. Автомашин тойрог замаар
хурдтай эргэхэд үүсэх төвөөс
зугтах хүчийг тогтоон барих
шаардлагатай замын налуугын
өнцгийг тодорхойлвол
tan θ = v2
t/gr
болно. r нь тойргын радиус, g нь
дэлхийн татах хүчний хурдатгал,
vt нь тангенсийн чиглэл дэх
шугаман хурд болно.