1. Волейбол үүсэл хөгжил
1895 онд АНУ-н Массачусэж мужын Холог хотын биеийн тамирын коллежын багш Виллъям Дж
Морган гэдэг хүн үүсгэжээ. Морган тухайн үедээ хэрэглэл материал төсөв хөрөнгө бага
зарлагадсан энгийн тоглоом бий болгох тухай бодсон. Морган 1895 онд газрын теннисний торыг
197 см өндөрт татан дээгүүр нь сагсан бөмбөгөөөр нөхдийнхөө хамт тоглоом эхэлсэн гэдэг.Гэвч
сагсан бөмбөг нь хэтэрхий хүнд гарыг өвтгөж байсан болохоор бөмбөгний резинэн дотроор
тоглох санаа сэтгэн тэр нь бас хэт хөнгөгдөж ойдог байсан тул хуучирч элэлгдсэн хөл бөмбөгийг
ашиглаж байсан байна. Уг бөмбөг нь одоогийн волейболын жинтэй ойролцоо байсан байна.
Өөөр нэгэн жишээ сурвалжид Америкийн орон нутгийн гал сөнөөгчид 2 шонгийн хооронд хэц
татаж дээгүүр нь резинэн бөмбөгөөр тоглож эхэлсэн. В.Морган хэдэн ч хүн тоглож болдог энэ
тоглоомоо Минтонет гэж нэрлэжээ. 1896 онд АНУ-д Спрингфилд хотноо Загалмайтан
залуучуудын холбооны бага хурлын үеэр олон түмэнд анх удаа тоглож үзүүлж тоглоомын гол
санаа нь бөмбөгийг гараар цохин тор давуулах баййв. Энэ үеэс Альфред Холстейд санал
болгосноор волейбошл буюу нисдэг бөмбөг гэж нэрлэх болжээ. АНУ-д 1897 онд 10-н зүйлээс
бүрдэх анхны дүрэм боловсруулагджээ. Үүнд:
1. Талбайн тэмдэглэгээ
2. Тоглолтонд хамрагдах зүйл
3. Талбайн хэмжээ 7,6-15,1м
4. Торны өргөн урт нь 0,61-8,2м өндөр нь 198см Бөмбөг нь шир ба резинээр хийнэ.
5. Бөмбөгний тойрог нь 63,5-68,5см. Хүнд нь 340гр байна.
6. Давуулалттай тоглогч нь нэг хөлөөрөө гишгэн гараа сарвайлган алгадаж гүйцэтгэнэ. Хэрвээ
давуулалтыг алдвал дахин гүйцэтгэнэ.
7. Оноог өөрийн давуулалтын үед авна.
8. Тоглолтын үед бөмбөг торонд хүрвэл алдаанд тооцно.
9. Бөмбөг шугаман дээр тусвал алдаанд тооцно.
10. Тоглогчдын тоог хязгарлахгүй байна гэх мэт заасан байна.
1900 онд АНУ-н Спалдинг пүүс анхны волейболын бөмбөгийг үйлдвэрлэсэн бөгөөд энэ оноос
төв болон өмнөд АНУ, Канадад өргөн дэлгэрчээ. АНУ-д 1922 онд зохиогдсон. Волейболын албан
ёсны тэмцээний дараа түүнийг зуны 7-р олимпийн хөтөлбөрт оруулах санал тавьсан боловч
зөвшөөрөгдөөгүй байна. 1957 онд ОУОХ-ны 53-р чуулганаар олимпийн хөтөлбөрт волейболыг
оруулах шийдвэр гаргасан. Уг шийдвэр 1964 оны Токиод болсон 13-р зуны олимпийн наадамд
албан ёсоор орсон байна.