2. ΕΛΕΝΗ
Η αποκαλούμενη και Ωραία Ελένη, περίφημη για την ομορφιά της,
στην ελληνική μυθολογία ήταν κόρη του Τυνδάρεω και σύζυγος
του Μενέλαου, του βασιλέα της Σπάρτης. Ο Όμηρος την ονομάζει
κόρη του Δία και φαίνεται ότι γεννήθηκε από την επαφή του με
τη Λήδα, την οποία ο θεός επεσκέφθη μεταμορφωμένος σε κύκνο.
Είναι δηλαδή αδελφή των Διοσκούρων Κάστορα και Πολυδεύκη.
3. ΟΜΗΡΟΣ
Ο Όμηρος(8ος-9ος αιν. π.χ.) παρουσιάζει την Ελένη ως πλάσμα ανθρώπινο με θεϊκή
καταγωγή, αποφεύγει την κατάκριση και την καταδίκη, αλλά την παρουσιάζει συχνά να
αυτοκαταδικάζεται μεταχειριζόμενη το επίθετο «κυνώπις» για τον εαυτό της. Την
χαρακτηρίζει καλλίκομον (ομορφομαλλούσα), καλλιπάρηον (ομορφοπρόσωπη), λευκώλενον
(ασπροχέρα),τανύπεπλον (ομορφοντυμένη) κ.α. αλλά και ριγεδανήν (φρικτή), γιατί
προκάλεσε τον αφανισμό πολλών ηρώων.
4. ΗΡΟΔΟΤΟΣ
Σύμφωνα με τον Ηρόδοτο(485 - 421/415 π.Χ.)
η Ελένη δεν ήταν στην Τροία. Αν όμως βρισκόταν
εκεί οι Τρώες θα την έδιναν στους Έλληνες με ή
χωρίς την θέληση του Πάρη.
Εἰ ἐν Ἰλίῳ Ἑλένη ἦν, ἀπέδοντο ἂν αὐτὴν
τοῖς Ἕλλησιν οἱ Τρῶες, ἑκόντος γε ἢ ἄκοντος
Ἀλεξάνδρου.
5. ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ
Στην τραγωδία Ἑλένη, η οποία διδάχθηκε το 412 π.Χ., ο Ευριπίδης
δίνει μια διαφορετική εκδοχή του μύθου της Ελένης
επηρεασμένος από την Παλινῳδίαν του Στησιχόρου, η οποία
γράφτηκε στο τέλος του 7ου αιώνα π.Χ., προκειμένου να
αναιρέσει τον επικό μύθο της Ελένης σύμφωνα με τον οποίο ο
Τρώας Αλέξανδρος είχε αρπάξει από τον Μενέλαο τη σύζυγό του
Ελένη με αποτέλεσμα να ξεσπάσει ο Τρωικός Πόλεμος.
6. • Ο Ευριπίδης πρέπει να είχε κατά νου και μία μαρτυρία του Ηροδότου
σύμφωνα με την οποία ο Αλέξανδρος απήγαγε την Ελένη από τη Σπάρτη,
αλλά λόγω κακών καιρικών συνθηκών βρέθηκαν στην Αίγυπτο, όπου ο
βασιλιάς Πρωτέας του απαγόρευσε να πάρει μαζί του την Ελένη και τα
χρήματα, με αποτέλεσμα η γυναίκα να παραμείνει στην Αίγυπτο.
7. ΓΙΩΡΓΟΣ ΣΕΦΕΡΗΣ
Ο Σεφέρης,στο ποίημά του χρησιμοποιεί δυο αρχαίους
μύθους:
Tο μύθο του Τεύκρου και Tο μύθο της Ελένης.
Οι δύο πρώτοι αυτοί μύθοι χρησιμοποιούνται από τον
Σεφέρη στο ποίημα του συμβολικά. Τα πρόσωπα και οι
καταστάσεις συνδέονται με τη σύγχρονη
πραγματικότητα. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο Σεφέρης
έζησε τους δύο παγκόσμιους πολέμους και τη
μικρασιατική καταστροφή, που του στέρησε την
ιδιαίτερη του πατρίδα, τη Σμύρνη.
8. Ο ΜΥΘΟΣ ΤΟΥ ΤΕΥΚΡΟΥ
Σύμφωνα με τον μύθο ο Τεύκρος, γιος του βασιλιά της Σαλαμίνας Τελαμώνα
και αδελφός του Αίαντα, επέστρεψε μετά το τέλος του τρωικού πολέμου στην
πατρίδα του. Ο πατέρας του όμως, δεν τον δέχτηκε γιατί δε συμπαραστάθηκε
στον αδελφό του Αίαντα που δεν κέρδισε (σε διαγωνισμό με τον Οδυσσέα) τα
όπλα του Αχιλλέα και έτσι αυτοκτόνησε. Ο Τεύκρος τότε, μετά από χρησμό του
Απόλλωνα, έφυγε για την Κύπρο, όπου ίδρυσε πόλη και της έδωσε το όνομα
Σαλαμίνα. Ο Τεύκρος ταξιδεύοντας για την Κύπρο, πέρασε και από την Αίγυπτο,
όπου συνάντησε την Ελένη.
9. Ο ΜΥΘΟΣ ΤΗΣ ΕΛΕΝΗΣ
Ο Σεφέρης για τη συγγραφή του ποιήματος θα υποστηρίξει την εκδοχή του,
σύμφωνα με την οποία η Ελένη δεν έφτασε ποτέ στην Τροία. Η `Ηρα θυμωμένη
με τον Πάρι επειδή δεν της έδωσε το μήλο της ομορφιάς (το έδωσε στην
Αφροδίτη) έπλασε ένα είδωλο της Ελένης και το έδωσε στον Πάρι. Την
πραγματική Ελένη την έδωσε στο βασιλιά της Αιγύπτου Πρωτέα να τη φυλάει.
`Ετσι στην Τροία έφτασε το είδωλο της Ελένης, ενώ η πραγματική Ελένη
βρισκόταν στην Αίγυπτο και περίμενε τον Μενέλαο να την πάρει καθώς θα
γύριζε από τον πόλεμο. Αυτό το μύθο, που είναι εντελώς αντίθετος με τον
Ομηρικό, καταπιάνεται και ο Ευριπίδης στην τραγωδία του "Ελένη". Ο Σεφέρης
μάλιστα χρησιμοποιεί ως μότο στο ποίημα του μερικούς στίχους από την
"Ελένη" του Ευριπίδη.
