Organisational Culture and working in a workgroup

1. Οργανωσιακή Κουλτούρα Εισηγητής: Ναούμ Λιώτας 1

2. Ορισμός Η οργανωσιακή κουλτούρα είναι το αναδυόμενο αποτέλεσμα των συνεχόμενων διαπραγματεύσεων που συμβαίνουν και αφορούν τις αξίες, τα νοήματα που δίνονται και τις αρμοδιότητες μεταξύ των μελών και του περιβάλλοντός του. Με άλλα λόγια, η κουλτούρα είναι το αποτέλεσμα όλων των καθημερινών συζητήσεων και διαπραγματεύσεων μεταξύ των μελών ενός οργανισμού. Συνεχώς συμφωνούν (σπάνια φανερά – κυρίως «σιωπηλά») σχετικά με το «σωστό» τρόπο να γίνουν τα πράγματα και τον τρόπο με τον οποίο δίνουν νόημα στα γεγονότα που συμβαίνουν γύρω τους. Αν θέλει κανείς να αλλάξει μια κουλτούρα πρέπει να φέρει στο φως αυτές τις συζητήσεις – ή τουλάχιστον την πλειοψηφία από αυτές. 2

3. Κατηγοριοποίηση της οργανωσιακής κουλτούρας 3

4. Κουλτούρα Κατάκρισης Αυτή η κουλτούρα καλλιεργεί τη δυσπιστία και τον φόβο. Οι άνθρωποι κατηγορούν ο ένας τον άλλον για να αποφύγουν να τους γίνει επίπληξη ή να τους μειώσουν. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να μην υπάρχουν νέες ιδέες ή ατομική πρωτοβουλία, επειδή οι άνθρωποι δε θέλουν να διακινδυνεύσουν να κάνουν λάθος. 4

5. Κουλτούρα Πολλαπλών Κατευθύνσεων Η κουλτούρα αυτή ελαχιστοποιεί τη διατμηματική επικοινωνία και συνεργασία. Υπάρχει εμπιστοσύνη μόνο σε συγκεκριμένα τμήματα της επιχείρησης. Το κάθε τμήμα γίνεται μια «κλίκα» και συχνά συγκεντρώνει την κριτική των άλλων υπηρεσιών – κάτι που επίσης δημιουργεί πολύ παρασκηνιακό «κουτσομπολιό». Η έλλειψη συνεργασίας και κοινής κατεύθυνσης οδηγεί σε μειωμένη αποτελεσματικότητα του οργανισμού. 5

6. Η Κουλτούρα «Ζήσε και Άσε τους Άλλους να Ζήσουν» Αυτή η κουλτούρα είναι η κουλτούρα του «εφησυχασμού», καθώς εκδηλώνεται ως μια κουλτούρα νοητικής στασιμότητας και χαμηλής δημιουργικότητας. Οι άνθρωποι δεν έχουν κοινό όραμα και τους λείπει το πάθος για αυτό που κάνουν. Υπάρχει κάποια συνεργασία και επικοινωνία και τα πράγματα λειτουργούν αλλά δεν εξελίσσονται. Οι προσωπικές σχέσεις έχουν παγιοποιηθεί και τα άτομα έχουν αποφασίσει από ποιους να μείνουν μακριά. Δυστυχώς, εδώ δεν υπάρχουν πολλά να μάθει κανείς. 6

7. Κουλτούρα σε συμφωνία με την υπηρεσία/προϊόν Οι άνθρωποι σε αυτή την κουλτούρα αισθάνονται καλά με το προϊόν ή την υπηρεσία που προσφέρει ο οργανισμός τους και συνεργάζονται καλά για την επίτευξη των στόχων του οργανισμού. Οι άνθρωποι έχουν πάθος με αυτό που κάνουν και φαίνεται να έχουν παρόμοιους στόχους με αυτούς του οργανισμού. Χρησιμοποιούν τους προσωπικούς τους πόρους για να επιλύσουν ενεργά τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν ή να βοηθήσουν άλλους και ταυτόχρονα δε συμφωνούν πάντα με τις απόψεις της διοίκησης ή των άλλων γύρω τους. Βλέπουν την εργασία τους ως ιδιαίτερα σημαντική. Σχεδόν όλοι λειτουργούν στον οργανισμό σε επίπεδο ομάδας. 7

8. Κουλτούρα Εμπλουτισμένη με Ηγεσία Οι άνθρωποι βλέπουν τον οργανισμό σαν μια προέκταση του εαυτού τους, νιώθουν καλά για αυτό που πετυχαίνουν στα πλαίσια του οργανισμού και έχουν εξαιρετική συνεργασία. Οι ατομικοί στόχοι είναι ευθυγραμμισμένοι με τους στόχους του οργανισμού και τα άτομα θα κάνουν αυτό που χρειάζεται για να επιτύχουν έναν στόχο. Ως ομάδα, ο οργανισμός θυμίζει μια ομάδα που προάγει την ατομική ικανοποίηση και ολοκλήρωση η οποία υπερβαίνει το «εγώ» και έτσι οι άνθρωποι συνεχώς βοηθούν ο ένας τον άλλο να βγάλουν προς τα έξω τον καλύτερό τους εαυτό. Σε αυτή την κουλτούρα, δεν είναι οι ηγέτες που αναπτύσσουν τους ακολούθους τους, αλλά αναπτύσσουν άλλους ηγέτες. Σχεδόν όλοι σε αυτή την κουλτούρα λειτουργούν στο επίπεδο του οργανισμού. 8

9. Ομαδική Άσκηση Οι ξεχωριστές ομάδες που διακρίνω στον οργανισμό είναι οι εξής… Πιστεύω ότι η κάθε ομάδα έχει τις παρακάτω δυνάμεις, αδυναμίες, ευκαιρίες, απειλές (SWOT Analysis) 9

10. Ομαδική Άσκηση - Συνέχεια 10

11. Εργασιακοί Φόβοικαι Απόδοση Ευθυνών Ο φόβος σε σχέση με τον εργασιακό μου ρόλο είναι ότι μπορεί να… Τα λάθη που δε μου επιτρέπω είναι: Οι ευθύνες που μου φαίνονται δυσβάσταχτες είναι: 11

12. Η τέλεια δημοκρατία Δεν είναι πραγματικά ιδιοφυής η Δημοκρατία; Οι ΨΗΦΟΦΟΡΟΙ είναι αυτοί που τελικά φταίνε. 12

14. Αυτός!

15. Αυτός!

16. Αυτή!

17. Αυτός!13

18. Αποτυχία Όπως πολύ καλά γνωρίζεται και οι δύο, στην εταιρία μας, η αποτυχία δεν επιτρέπεται, οπότε υπάρχει χώρος μόνο για κατάκριση. 14

19. Ποιος φταίει; Ο οργανισμός έχει μια κουλτούρα κατάκρισης. Και για αυτό ευθύνεται εξ ολοκλήρου ο Τζέρεμυ. 15

20. Χαρακτηριστικά Κουλτούρας Κατάκρισης (1) Σε μία κουλτούρα κατάκρισης η ομάδα είναι απασχολημένη σε τακτικές αποφυγής με αποτέλεσμα τα μέλη να μην αποδίδουν και να μη δίνουν αυτό που μπορούν να δώσουν Τα μέλη της ομάδας αφιερώνουν περισσότερο από το 60% του χρόνου τους σε πρακτικές προστασίας όπως: Εσωτερικές παρουσιάσεις Να τους δουν στα σωστά σημεία, μέρη και γεγονότα Να ανησυχούν για αυτό που πιστεύουν ότι θέλουν οι άλλοι Είναι πιο σημαντικό να είναι στο πόστο τους απ’το να προσφέρουν τις υπηρεσίες τους 16

21. Χαρακτηριστικά Κουλτούρας Κατάκρισης (2) Συχνά είναι πιο σημαντικό να βρεθεί «ποιος το έκανε» από το «πώς να διορθωθεί ή να αλλάξει» κάτι. Ένα μεγάλο μέρος του χρόνου των ατόμων πηγαίνει στο να προστατέψουν τα νώτα τους ώστε να μην μπορεί να τους κατηγορήσει κανείς. 17

22. Τακτικές προστασίας Οι τακτικές προστασίας που χρησιμοποιώ για να προστατευτώ από το ενδεχόμενο λάθους σε σχέση με τα εργασιακά μου καθήκοντα είναι οι ακόλουθες: 18

23. Ομαδική Άσκηση - Δικαιολογίες Φανταστείτε το ακόλουθο σενάριο: «Έχει γίνει κάποιο λάθος από κάποιον εργαζόμενο που έχει υποπέσει στην αντίληψη της Διοίκησης. Πείτε μια δικαιολογία και πετάξτε το μπαλάκι σε κάποιον άλλον.» 19

24. Το παράδοξο της κουλτούρας κατάκρισης Σε μια καλά εγκαθιδρυμένη κουλτούρα κατάκρισης, δε θα βρεθεί κανείς για να του/της αποδωθούν ευθύνες σε περίπτωση ενδεχόμενου λάθους 20

25. Προτερήματα αλλαγής Απελευθέρωση δυναμικού των ατόμων Εύρεση λύσεων σε προβλήματα Εύρεση εναλλακτικών προτάσεων και κατευθύνσεων Αλλαγή στάσης από το «Ποιος το έκανε» στο «Πως μπορεί να διορθωθεί». 21

26. Καταιγισμός Ιδεών Πως μπορούν να γίνουν τα πράγματα διαφορετικά; Πως μπορεί η κάθε ομάδα να βοηθήσει τις υπόλοιπες; 22

27. Ομαδική Άσκηση – Συνδημιουργώντας το όραμα του μέλλοντος Είναι 5 χρόνια από σήμερα και έχετε όλοι μαζί σε συνεργασία με τη Διοίκηση καταφέρει να αλλάξετε πάρα πολλά πράγματα και να δημιουργήσετε τον οργανισμό που πραγματικά θέλετε να δημιουργήσετε. Η δουλειά σας ως ομάδα είναι να τον περιγράψετε – με ρεαλιστικό τρόπο – σα να τον βλέπετε γύρω σας. Αναλογιστείτε τις παρακάτω ερωτήσεις μία μία δημιουργώντας μια καθαρή εικόνα του μελλοντικού οργανισμού. Ποιοι είναι οι ωφελούμενοι/ες του οργανισμού και πως παράγουμε έργο και αξία για αυτούς/ες; Ποια είναι η μοναδική προσφορά που παρέχουμε στον κόσμο γύρω μας; Ποιο είναι το αποτέλεσμα και η επιρροή της εργασίας μας; Πως αλληλεπιδρούμε αποτελεσματικά μεταξύ μας; 23

28. Ομαδική Άσκηση – Συνέχεια Πως διαχειριζόμαστε τις «καλές» εποχές; Πως διαχειριζόμαστε τις «δύσκολες» εποχές; Με ποιους τρόπους μπορεί να γίνει ο οργανισμός ένα καλό μέρος να εργάζεται κανείς; Ποιες είναι οι αξίες μας; Πως αναγνωρίζεται η αξία των ανθρώπων που εργάζονται στον οργανισμό; Ποιος είναι ο ρόλος του οργανισμού στην ευρύτερη κοινωνία; Για κάθε μια από τις παραπάνω ερωτήσεις κάντε και την εξής ερώτηση: «Πως θα μπορούσαμε να μετρήσουμε την πρόοδο;» 24

29. Άλλα Θέματα Τι μάθατε από το σημερινό εργαστήριο; Ποια ήταν τα ποιο ενδιαφέροντα πράγματα; Καταιγισμός Ιδεών για το επόμενο θέμα που θα ήθελαν να μάθουν περισσότερα Ημερομηνία επόμενου εργαστηρίου Καλά Χριστούγεννα! 25