Σχέδιο μαθήματος Α' τάξη Νυχτώνει

1. Στόχοι:

2. https://sites.google.com/site/gia1sxoleiopourokarei/
Το συγκεκριμένο μάθημα έχει υλοποιηθεί με παιδιά Α’ τάξης στην
παρουσία επιθεωρητή.
Στόχοι
Α) Επικοινωνιακοί:
 Διαλογική μορφή επικοινωνίας.
 Ακρόαση και κατανόηση κειμένων.
 Σύνδεση του κειμένου με την καθημερινή ζωή.
 Διατύπωση σχολίων και υποθέσεων.
 Συνειδητοποίηση της σύνδεσης προφορικής – γραπτής γλώσσας.
 Δημιουργική αφήγηση και γραφή.
 Φωνολογική επίγνωση.
 Κατανόηση βασικού μηχανισμού ανάγνωσης και γραφής που
στηρίζεται στη σχέση φωνημάτων - γραμμάτων.
 Καλλιέργεια κριτικής σκέψης μέσα από διαδικασίες επιλογής.
 Διαφοροποίηση
 Διαθεματικότητα
Β) Λεξικογραμματικοί:
→ Αναγνώριση, γραφή και ενσυνείδητη επεξεργασία του Ν, ν.
 Εξάσκηση στο μηχανισμό του συλλαβισμού με την επεξεργασία
συλλαβών και απλών λέξεων.
 Ανάλυση και σύνθεση λέξεων σε γράμματα και συλλαβές.
 Επισήμανση και χρήση τόνου.
 Επισήμανση και χρήση σημείων στίξεως.

3. https://sites.google.com/site/gia1sxoleiopourokarei/
 Επισήμανση των κεφαλαίων γραμμάτων στην αρχή των ονομάτων μας
και στην αρχή της πρότασης.
 Ολική εκμάθηση της συχνόχρηστης λέξης είναι και αναγνώριση της
οπτικής της εικόνας.
 Αναγνώριση λέξεων μετά από αλλαγή γραμμάτων και συλλαβών.
 Αναγνώριση προτάσεων μετά από αλλαγή λέξεων.
 Επισήμανση του διαχωρισμού των λέξεων σε μια πρόταση.
 Σχηματισμός σωστής πρότασης βάση του μοντέλου Υ-Ρ-Α (διαισθητική
προσέγγιση)
 Χρήση του σωστού άρθρου ο / η / το.
 Μετατροπή του ενικού σε πληθυντικό αριθμό.
 Επαφή με τον Η/Υ. Θα χρησιμοποιηθεί ως εποπτικό μέσο για τη
γνωριμία με τα γράμματα, τις συλλαβές, το σχηματισμό σωστών
προτάσεων, την επεξεργασία του μηχανισμού της ανάγνωσης καθώς και
στη σύνδεση εικόνας – λόγου για βοήθεια στα ξενόγλωσσα παιδιά.
Πορεία εργασίας
1. Εισαγωγικό μάθημα – Σύνδεση με τα προηγούμενα :
Προηγήθηκε η επεξεργασία των κειμένων «Ο κύριος με το καπέλο» και
«Όλοι στον κήπο». Τα παιδιά γνώρισαν ένα κύριο ο οποίος βρίσκεται στον
κήπο και έχει ένα σάκο. Βγαίνουν στον κήπο για να δουν τι έχει ο σάκος
μέσα. Στο κείμενο «Νυχτώνει» τα παιδιά είναι στον κήπο ενώ έχει αρχίσει
να βραδιάζει και ακούν διάφορους ήχους. Διερωτώνται τι να είναι και
φοβισμένα πηγαίνουν στο σπίτι.

4. https://sites.google.com/site/gia1sxoleiopourokarei/
Έχει προηγηθεί εισαγωγικό μάθημα για το κείμενο «Νυχτώνει», κατά το
οποίο έγινε η νοηματική σύνδεση με τις προηγούμενες ιστορίες. Τα παιδιά
έχουν έρθει σε μια πρώτη επαφή με το κείμενο και με το υπό έμφαση
γράμμα Ν, ν. Το έχουν εντοπίσει στο κείμενο όπως και στις λέξεις που
χρησιμοποίησαν για την περιγραφή της εικόνας του βιβλίου. Έχουν
συζητήσει για την προφορά του, την ορθή γραφή του, το κεφαλαίο και το
μικρό και κάποιες συχνόχρηστες λέξεις που το περιέχουν. Παράλληλα, τα
παιδιά έχουν έρθει σε επαφή με την οπτική εικόνα της λέξης «είναι».
Επίσης, έχουν εργαστεί στις ασκήσεις του τετραδίου εργασιών.
2. Επεξεργασία κεντρικού κειμένου και επέκταση :
Α. Επεξεργασία κεντρικού κειμένου
Η εικόνα του βιβλίου προβάλλεται μέσω του Η/Υ. Διατυπώνονται
διευκρινιστικές ερωτήσεις ώστε τα παιδιά να εμπλακούν στη ροή της
ιστορίας.
- Ποια από τα παιδιά της παρέας μας συναντάμε σήμερα;
- Πού νομίζετε ότι βρίσκονται; Πώς το καταλάβατε;
- Ποια στιγμή της μέρας είναι; Πρωί, μεσημέρι, βράδυ; Γιατί;
-Πώς σας φαίνονται τα παιδιά; Χαρούμενα, φοβισμένα, κουρασμένα; Γιατί;
Προβάλλονται οι δύο πρώτες εισαγωγικές προτάσεις του κειμένου. Καθώς
είναι πιο δύσκολες, ζητείται βοήθεια από κάποια παιδιά που έχουν
κατακτήσει το μηχανισμό να βοηθήσουν στην ανάγνωσή τους.

5. https://sites.google.com/site/gia1sxoleiopourokarei/
Στη συνέχεια προβάλλονται οι υπόλοιπες προτάσεις (σκιασμένο μέρος).
Επισημαίνεται το ερωτηματικό και τα αποσιωποιητικά. Η δασκάλα
διαβάζει το κείμενο με το ανάλογο ύφος και ζητά από τα παιδιά να το
πράξουν. Εμφανίζεται η νεράιδα «Νανά» (από το συνοδευτικό ποίημα του
βιβλίου) η οποία αλλάζει την πρόταση «Σσς ... Τι να είναι;» σε «Αα, τι να
είναι;» ώστε τα παιδιά να τη διαβάσουν αλλάζοντας το ύφος τους.
Επισημαίνεται και υπενθυμίζεται η λέξη «είναι».
Στην πρόταση «Λες να είναι η κότα;» η νεράιδα ρωτά και αυτή μήπως είναι
κάποια άλλα ζώα ή φίλοι της «Λες να είναι ο κόκορας; / Λες να είναι ο
κόρακας; / Λες να είναι το παπί; / Λες να είναι ο νάνος; / Λες να είναι ο
Πόπαυ;» Τα παιδιά μπορούν να συμμετέχουν και αυτά στο διάλογο
προτείνοντας και άλλες ερωτήσεις π.χ. Μήπως να είναι το κουνούπι;
Νομίζεις ότι είναι η μύγα; Ίσως να είναι ο λύκος;
Στην πρόταση «Πάμε σπίτι» η νεράιδα λέει και αυτή «Ας πάμε σπίτι».
Επισημαίνεται η αλλαγή στο πρώτο γράμμα της λέξης Πάμε / πάμε και
γίνεται υπενθύμιση για τη χρήση του κεφαλαίου γράμματος όταν ξεκινά
μια πρόταση.
Η νεράιδα θέλει να παίξει μαζί με τα παιδιά της τάξης κυνηγητό. Θα ρίχνει
στεφάνια και τα παιδιά θα πρέπει να τα αρπάζουν, εντοπίζοντας τις
συλλαβές που βρίσκονται μέσα σε αυτά. Δίνεται έμφαση στις συλλαβές
του Ν, ν που υπάρχουν στο κείμενο, αλλά και σε συλλαβές γνωστές.
(παιχνίδι στον υπολογιστή το οποίο θα προβάλλεται σε όλη την τάξη ώστε
να συμμετέχουν όλα τα παιδιά).

6. https://sites.google.com/site/gia1sxoleiopourokarei/
Β. Επέκταση
Η γιαγιά του Άρη φώναξε και αυτή στα παιδιά να πάνε σπίτι γιατί
νυχτώνει. Τους λέει να πάνε σπίτι και θα τους φτιάξει μια νόστιμη πίτα.
Ανακαλύπτει όμως πως δεν έχει όλα τα υλικά που χρειάζεται να τη φτιάξει.
Χρειάζεται να πάει στην υπεραγορά να τα αγοράσει και ζητά τη βοήθεια
των παιδιών ώστε να φτιάξει τη λίστα με αυτά. Για κάθε σωστή βοήθεια
που θα προσφέρουν τα παιδιά, η γιαγιά θα κερδίζει ευρώ για να τα
αγοράσει από την υπεραγορά (παιχνίδι στον υπολογιστή το οποίο θα
προβάλλεται σε όλη την τάξη ώστε να συμμετέχουν όλα τα παιδιά).
Σε αυτή τη δραστηριότητα η εικόνα του κάθε υλικού θα παρουσιάζεται μια
- μια σε ξεχωριστές διαφάνειες μαζί με ένα πλήθος συλλαβών. Τα παιδιά
θα πρέπει να επιλέξουν τις σωστές συλλαβές ώστε να τα σχηματίσουν. Σε
κάποια από τα υλικά θα εμφανίζεται η νεράιδα η οποία θα διαφωνεί με
κάποιες επιλογές των παιδιών και θα προτείνει κάτι άλλο. Τα παιδιά θα
πρέπει να αιτιολογήσουν την επιλογή τους. Επίσης η νεράιδα θα προτείνει
στη γιαγιά να μην αγοράσει μόνο ένα, αλλά περισσότερα από κάποια
υλικά. Τα παιδιά θα πρέπει να διορθώσουν έτσι ώστε τον ενικό να το
μετατρέψουν σε πληθυντικό.
Τα υλικά που παρουσιάζονται είναι δέκα, ώστε τα παιδιά να κερδίσουν
€10 για τη γιαγιά.
Τότε, εμφανίζεται η νεράιδα στην οθόνη να λέει την πρόταση «Η πίτα έχει
σέλινο». Προσπαθεί να συνεχίσει όμως οι λέξεις είναι μπερδεμένες.
Ζητείται από τα παιδιά να τις βάλουν σε σωστή σειρά.

7. https://sites.google.com/site/gia1sxoleiopourokarei/
Ζητείται από τα παιδιά να διαλέξουν το δικό τους αγαπημένο υλικό που θα
ήθελαν να έχει η πίτα της γιαγιάς και να φτιάξουν την αντίστοιχη πρόταση.
Γ. Επαναφορά – Ολοκλήρωση:
Στο σταυρόλεξο της αλφαβήτας τα παιδιά με τη δασκάλα συμπληρώνουν
τις συλλαβές του Ν, ν.
Γραπτές εργασίες – Παραγωγή γραπτού λόγου
Δίνεται στα παιδιά η λίστα με τα υλικά που έχουν επεξεργαστεί
προηγουμένως. Τα παιδιά καλούνται να τη φτιάξουν και στη συνέχεια να
γράψουν σε πρόταση τι έχει η πίτα της γιαγιάς.
Τα παιδιά βοηθούν τον Άρη, τον Ορφέα και τη Μαρίνα να φτιάξουν την
πρόσκληση για να έρθουν και οι φίλοι τους να φάνε την πίτα.
3. Συμπληρωματικές δραστηριότητες
Γίνεται επέκταση του συνοδευτικού ποιήματος του βιβλίου (για τη Νένα
και τη Νανά) με δραστηριότητες του τύπου «Το πάρτι της Νένας και της
Νανάς» όπου τα παιδιά καλούνται να βοηθήσουν το φωτογράφο του
πάρτι να αναγνωρίσει τους καλεσμένους και να σημειώσει στις λεζάντες τα
ονόματά τους (π.χ. νάνος, Χιονάτη κ.λ.π.)

8. https://sites.google.com/site/gia1sxoleiopourokarei/
Από το βιβλίο «Αλφαβητάρι με γλωσσοδέτες» του Ε. Τριβιζά, γίνονται
δραστηριότητες με τα παιδιά για παραλλαγή του γλωσσοδέτη για το Ν, ν
έτσι ώστε τα παιδιά να μπορούν να το διαβάσουν από μόνα τους.
Έχουμε διαβάσει το βιβλίο του Βαγγέλη Ηλιόπουλου «Ο Φώκος νόμιζε πως
ήθελε να κοιμάται με παρέα». Συζητήσαμε για τις φοβίες που μπορεί να
έχουν και θα ακολουθήσουν σχετικές διαθεματικές δραστηριότητες.
Αξιολόγηση:
Η αξιολόγηση θα είναι συντρέχουσα.