Από το πρόγραμμα περιβαλλοντικής εκπαίδευσης "Κρήτη & Σαντορίνη: Τα νησιά του κρασιού" που υλοποιήθηκε στο 7ο Γυμνάσιο Ηρακλείου το σχολικό έτος 2014-2015

1. «Βοθρίωση»
Μία νέα μεγάλη ασθένεια, μετά τη φυλλοξήρα,
απειλεί με καταστροφή τα αμπέλια της Κρήτης.
Πρόκειται για τη λεγόμενη βοθρίωση του ξύλου και
προκαλείται από κάποιον ιό που προσβάλλει το
κορμό, ο οποίος σιγά - σιγά, ξηραίνεται. Είναι
χαρακτηριστικό ότι σε ποσοστό 80% των δειγμάτων
που εξετάστηκαν από το Ινστιτούτο Αμπέλου του
ΕΘΙΑΓΕ στην Κρήτη, παρατηρήθηκε προσβολή από
τον συγκεκριμένο ιό. Τα συμπτώματα που
παρουσίαζαν τα αμπέλια της δειγματοληψίας,
παρατηρήθηκαν και σε πολλά ακόμα αμπέλια του
νομού τα οποία επισκέφθηκαν οι ερευνητές του
Ινστιτούτου.

2. Περονόσπορος (μύκητας):
Προσβάλλονται τα τρυφερά, πράσινα τμήματα του
φυτού: οι βλαστοί, τα φύλλα, οι ράχες των τσαμπιών και
τα σταφύλια
Στα φύλλα εμφανίζονται χαρακτηριστικές
ανοιχτοπράσινες κηλίδες («κηλίδες λαδιού») που
αργότερα νεκρώνονται, τα φύλλα σχίζονται και σε
έντονη προσβολή πέφτουν. Σε συνθήκες υψηλής
υγρασίας, στην κάτω επιφάνεια των φύλλων,
παρατηρείται λευκό χνούδι (εξάνθιση από καρποφορίες
του μύκητα). Στα ώριμα, ηλικιωμένα φύλλα, το σχήμα
των κηλίδων είναι πολυγωνικό. Αυτό συμβαίνει διότι οι
νευρώσεις των ώριμων φύλλων δυσκολεύουν την
εξάπλωση του παθογόνου με αποτέλεσμα να θυμίζουν
"μωσαϊκό". Το σύμπτωμα αυτό είναι γνωστό και σαν
"κηλίδες μωσαϊκού" ή "σταυροβελονιά".
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
Συστήνονται εφαρμογές με κατάλληλα
μυκητοκτόνα, σύμφωνα με το πρόγραμμα
Γεωργικών Προειδοποιήσεων, ή προληπτικά
στο στάδιο των 3-4 φύλλων, στο «μούρο»,
πριν την άνθηση, μετά το δέσιμο, μετά από
15-20 ημέρες, ανάλογα με τις καιρικές
συνθήκες και την πίεση προσβολής.

3. Ωΐδιο (μύκητας):
Προσβάλλονται τα υπέργεια τμήματα του φυτού
(βλαστοί, φύλλα, τσαμπιά, κληματίδες). Αρχικά,
εμφανίζονται στα φύλλα ασαφείς χλωρωτικές
κηλίδες, οι οποίες στη συνέχεια καλύπτονται από
λευκό χνούδι (εξάνθιση μύκητα). Η προσβολή μπορεί
να επεκταθεί και να καλύψει ολόκληρο το έλασμα.
Επιπλέον, παρατηρείται κυματοειδής παραμόρφωση
της περιφέρειας των αναπτυσσόμενων
φύλλων. Παρόμοια συμπτώματα και αλλοιώσεις
παρατηρούνται στους προσβεβλημένους βλαστούς και
στους βότρεις. Επιπλέον, αν η προσβολή γίνει πριν
την άνθηση παρατηρείται ανθόρροια. Οι ράγες των
σταφυλιών καλύπτονται και αυτές από τις εξανθίσεις
του παθογόνου στα σημεία προσβολής. Εάν οι ράγες
προσβληθούν όταν είναι μικρές, ξηραίνονται και
πέφτουν.
ΠΡΟΛΗΨΗ – ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
Η καλύτερη μέθοδος αντιμετώπισης
είναι η πρόληψη. Η μη έγκαιρη
καταπολέμηση μπορεί να προκαλέσει
σημαντική μείωση της παραγωγής και
υποβάθμιση της ποιότητας του
προϊόντος.
Για την επιτυχημένη αντιμετώπιση
συστήνονται εφαρμογές σύμφωνα με
το πρόγραμμα Γεωργικών
Προειδοποιήσεων ή στο στάδιο των 2-
3 φύλλων, λίγο πριν την άνθηση και
μετά το δέσιμο, με επαναλήψεις
ανάλογα με την πίεση προσβολής.

4. Φόμοψη ή Εξοκρίωση (μύκητας):
Προκαλείται από το μύκητα P. viticola Στις
αρχές της βλαστικής περιόδου στα φύλλα της
βάσης των νέων βλαστών παρατηρούνται
πολύ μικρές λευκοκίτρινες κηλίδες. Σύντομα
στα νεύρα και στους μίσχους των φύλλων
καθώς και στα πρώτα μεσογονάτια
παρατηρούνται μικρά μαύρα στίγματα που με
τον καιρό μεγαλώνουν και στο τέλος της
άνοιξης ή τις αρχές του καλοκαιριού
παρατηρούνται καστανόμαυρες κηλίδες με
αβαθές επίμηκες σχίσιμο κατά μήκος του
βλαστού. Αυτά είναι τα τυπικά συμπτώματα
της ασθένειας.
ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ:
Προτείνονται προληπτικοί χειμερινοί
ψεκασμοί (στο στάδιο της «δακρύρροιας»),
στο «φούσκωμα» των ματιών, με την
εμφάνιση των πρώτων φύλλων και μετά
από 5 ημέρες. Επιπλέον, θα πρέπει να
καταστρέφονται οι προσβεβλημένοι
βραχίονες και οι κληματίδες. Για να
αποφεύγεται η μετάδοση της ασθένειας,
συνίσταται απολύμανση των
καλλιεργητικών εργαλείων και το
πολλαπλασιαστικό υλικό να είναι τελείως
υγιές. Συμπληρωματικά, θα πρέπει να
λαμβάνονται όλα τα απαραίτητα
καλλιεργητικά μέτρα που ευνοούν την καλή
κυκλοφορία του αέρα μέσα στον αμπελώνα.

5. Διαδίκτυο
 www.agrocapital.gr
 www.bayercropscience.gr
 www.ampeli.gr
ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΑΡΡΗΣ
ΓΙΑΝΝΗΣ ΣΩΜΑΡΑΚΗΣ