SlideShare a Scribd company logo
МАМБЕТОВ 
АЙДАР 
ТУРДАЛИЕВИЧ 
Математика пәні мұғалімі 
№14 мектеп-гимназиясы
Цифрлар (сандар) әлемді 
басқармайды,бірақ олар әлемді 
қалай басқару керек екенін 
нақтылайды. (И. Гете)
а) санақта пайдаланылатын сандар … деп аталады 
- бөлшек сандар; 
- натурал сандар. 
ә) санақ басы,бірлік кесіндісі және бағыты көрсетілген түзу 
… деп аталады - координаталық түзу; 
- координаталық сәуле. 
б) теріс сандар координаталық түзуде … орналасқан 
-санақ басынан оң жақта; 
-санақ басынан сол жақта. 
в) Нөл саны – … -оң сан; 
-оң да теріс те емес сан; 
- теріс сан.
0 саны оң да теріс те емес,ол -санақ басы 
тек таңбаларымен айырмашылығы 
бар сандар қарама-қарсы сандар деп 
аталады
Негізгі ережелер 
Егер а оң сан болса,онда – а саны теріс сан 
Егер а теріс сан болса,онда – а саны оң сан 
Егер a=0, онда –а=0
а -0,3 14 -6 ퟏ 
ퟐ 
0 10 -1,6 
-а 0,3 -14 6 
ퟏ 
ퟐ 
- 
0 -10 1,6
1 кестедегі сандарға 2 кестеден қарама-қарсы 
сандарды сәйкесінше орналастырып,әйгілі 
ғалымның атын табыңдар. 
7 
8 
-2 0 0,1 15 
-8 
) 2 
Н Ь Ю Т О Н 
- (− 
7 
8 
0 15 8 
2 8 − − 
7 
8 0 15 
Ь Н Н Ю О Т
1) -12 санына қарама-қарсы сан ____ 
жазылуы: -(-12) = 12 
2) -10,6 санына қарама-қарсы сан _____ 
жазылуы: -( -10,6 ) = 10,6 
3)-т санына қарама-қарсы сан _____ 
жазылуы: -( -т ) = т 
-(-(-(-5))) саны неге тең ? Не үшін? 
-(-(-(-(-10,32)))) саны неге тең ? Не үшін? 
12 
10,6 
т
қорытынды: 
а) егер сандағы теріс таңбалар саны жұп 
болса,онда ол оң сан. 
ә) егер сандағы теріс таңбалар саны 
тақ болса,онда ол теріс сан
Белгінің орнына дұрыс теңдік келіп 
шығатын сәйкес санды қойыңдар 
37 
- (- 2,5) 
0= 
- (-2,3) = 
-(-(-(-61 ))) = 
- (-37) = 
2,5 = 
20 = 
- (-20) 
-(-14) = 14 
-(-(-12)) = 
0 
2,3 
61 
-12
Теңдеулердің шешімін табыңдар 
1 және 3 топ 
х = -30,4 
-у=-45 
в=-(-27) 
2 және 4 топ 
-х=45,5 
-у=-18 
а=-(-96) 
х = 30,4 
у=45 
в=27 
х= - 45,5 
у=18 
в=96
Тест тапсырмалары 
1. Қарама-қарсы сандарды табыңдар 
к) 0 и 5 л) 
ퟑ 
ퟒ 
и 
ퟒ 
ퟑ 
М 
м) -1,8 и 8,1 н) 1,4 и -1,4 
2. Мына сандардан қарама-қарсы сандар жұбын табыңдар :1,27; -0,3; 62; 0,7; - 
9,1; 0,62; 1,9; -1,27 
а) 1,27 и -1,27 и) -0,62 и 0,62 е) - 9,1 и 1,9 о) -0,3 и 0,7 
3. Теріс сан берілсе,оған қарама-қарсы сан қандай болады? 
л) теріс м) 0 н) оң 
4. * орнына қажетті санды қойыңдар: - (-3,05)= * 
о) -3,5 у) 3,05 я) 5,3 
5. Теңдеудің шешімін табыңдар: -х = -8,35 
б) 8,53 в) -8,53 р) 0,53 с) 8,35 
И 
Н 
У 
С
қарама қарсы сандар

More Related Content

What's hot

Objsf
ObjsfObjsf
квадрат теңдеу бойынша шешу
квадрат теңдеу бойынша шешу квадрат теңдеу бойынша шешу
квадрат теңдеу бойынша шешу
Айбек Қуандықұлы
 
Координаталық жазықтық
Координаталық жазықтықКоординаталық жазықтық
Координаталық жазықтық
Айбек Қуандықұлы
 
Құрамында квадрат түбірлері бар өрнектерді түрлендіру
Құрамында квадрат түбірлері бар өрнектерді түрлендіру Құрамында квадрат түбірлері бар өрнектерді түрлендіру
Құрамында квадрат түбірлері бар өрнектерді түрлендіру
Айбек Қуандықұлы
 
квадрат теңдеуді шешу
квадрат теңдеуді шешуквадрат теңдеуді шешу
квадрат теңдеуді шешу
Айбек Қуандықұлы
 
Квадрат үшмүше. Квадрат үшмүшені көбейткіштерге жіктеу
Квадрат үшмүше.  Квадрат  үшмүшені көбейткіштерге жіктеуКвадрат үшмүше.  Квадрат  үшмүшені көбейткіштерге жіктеу
Квадрат үшмүше. Квадрат үшмүшені көбейткіштерге жіктеу
Айбек Қуандықұлы
 
ондық бөлшектерді бөлу
ондық бөлшектерді бөлуондық бөлшектерді бөлу
ондық бөлшектерді бөлу
Айбек Қуандықұлы
 
4 ке көбейту,бөлу
4 ке көбейту,бөлу4 ке көбейту,бөлу
4 ке көбейту,бөлу
Айбек Қуандықұлы
 
Kkkkkkko
KkkkkkkoKkkkkkko
Kkkkkkko
ssuser0b9106
 
Арифметика негіздері
Арифметика негіздеріАрифметика негіздері
Арифметика негіздері
Бақытжан Күшібарұлы
 

What's hot (10)

Objsf
ObjsfObjsf
Objsf
 
квадрат теңдеу бойынша шешу
квадрат теңдеу бойынша шешу квадрат теңдеу бойынша шешу
квадрат теңдеу бойынша шешу
 
Координаталық жазықтық
Координаталық жазықтықКоординаталық жазықтық
Координаталық жазықтық
 
Құрамында квадрат түбірлері бар өрнектерді түрлендіру
Құрамында квадрат түбірлері бар өрнектерді түрлендіру Құрамында квадрат түбірлері бар өрнектерді түрлендіру
Құрамында квадрат түбірлері бар өрнектерді түрлендіру
 
квадрат теңдеуді шешу
квадрат теңдеуді шешуквадрат теңдеуді шешу
квадрат теңдеуді шешу
 
Квадрат үшмүше. Квадрат үшмүшені көбейткіштерге жіктеу
Квадрат үшмүше.  Квадрат  үшмүшені көбейткіштерге жіктеуКвадрат үшмүше.  Квадрат  үшмүшені көбейткіштерге жіктеу
Квадрат үшмүше. Квадрат үшмүшені көбейткіштерге жіктеу
 
ондық бөлшектерді бөлу
ондық бөлшектерді бөлуондық бөлшектерді бөлу
ондық бөлшектерді бөлу
 
4 ке көбейту,бөлу
4 ке көбейту,бөлу4 ке көбейту,бөлу
4 ке көбейту,бөлу
 
Kkkkkkko
KkkkkkkoKkkkkkko
Kkkkkkko
 
Арифметика негіздері
Арифметика негіздеріАрифметика негіздері
Арифметика негіздері
 

More from Айбек Қуандықұлы

Бұл – менің отбасым
Бұл – менің отбасымБұл – менің отбасым
Бұл – менің отбасым
Айбек Қуандықұлы
 
Корей халық аспаптары
Корей халық аспаптарыКорей халық аспаптары
Корей халық аспаптары
Айбек Қуандықұлы
 
Англия мен Франция
Англия мен ФранцияАнглия мен Франция
Англия мен Франция
Айбек Қуандықұлы
 
Ауыр металл иондарының соя өсімдігінің морфо-анатомиялық құрылыс ерекшеліктер...
Ауыр металл иондарының соя өсімдігінің морфо-анатомиялық құрылыс ерекшеліктер...Ауыр металл иондарының соя өсімдігінің морфо-анатомиялық құрылыс ерекшеліктер...
Ауыр металл иондарының соя өсімдігінің морфо-анатомиялық құрылыс ерекшеліктер...
Айбек Қуандықұлы
 
үшбұрыштың элементтерінің арасындағы байланыстар
үшбұрыштың элементтерінің арасындағы байланыстарүшбұрыштың элементтерінің арасындағы байланыстар
үшбұрыштың элементтерінің арасындағы байланыстар
Айбек Қуандықұлы
 
Италия мен Испания
Италия мен ИспанияИталия мен Испания
Италия мен Испания
Айбек Қуандықұлы
 
табиғат тіршілік анасы
табиғат тіршілік анасытабиғат тіршілік анасы
табиғат тіршілік анасы
Айбек Қуандықұлы
 
Жүйке жүйесінің бөлімдері. Жұлынның құрылысы мен қызметі
Жүйке жүйесінің бөлімдері. Жұлынның құрылысы мен қызметіЖүйке жүйесінің бөлімдері. Жұлынның құрылысы мен қызметі
Жүйке жүйесінің бөлімдері. Жұлынның құрылысы мен қызметі
Айбек Қуандықұлы
 
Ғажайыптар әлемі
Ғажайыптар әлеміҒажайыптар әлемі
Ғажайыптар әлемі
Айбек Қуандықұлы
 
Open lesson everything is good in its season
Open lesson everything is good in its seasonOpen lesson everything is good in its season
Open lesson everything is good in its season
Айбек Қуандықұлы
 
Weather “Seasons”.
Weather “Seasons”.Weather “Seasons”.
Weather “Seasons”.
Айбек Қуандықұлы
 
Ғылыми жоба
Ғылыми жобаҒылыми жоба
Ғылыми жоба
Айбек Қуандықұлы
 
Мың бұралған бишілер
Мың бұралған бишілерМың бұралған бишілер
Мың бұралған бишілер
Айбек Қуандықұлы
 
Электроника және импульсті техника
Электроника және импульсті техникаЭлектроника және импульсті техника
Электроника және импульсті техника
Айбек Қуандықұлы
 
"Мың бұралған бишілер» би байқауының сценарийі
"Мың бұралған бишілер»  би байқауының сценарийі"Мың бұралған бишілер»  би байқауының сценарийі
"Мың бұралған бишілер» би байқауының сценарийі
Айбек Қуандықұлы
 
Бақытты отбасында--бақытты бала
Бақытты отбасында--бақытты балаБақытты отбасында--бақытты бала
Бақытты отбасында--бақытты бала
Айбек Қуандықұлы
 
Жыл басы – Наурыз, мол болсын дәм – тұз
Жыл басы – Наурыз, мол болсын дәм – тұзЖыл басы – Наурыз, мол болсын дәм – тұз
Жыл басы – Наурыз, мол болсын дәм – тұз
Айбек Қуандықұлы
 
Тұмар түйіндер
 Тұмар түйіндер Тұмар түйіндер
Тұмар түйіндер
Айбек Қуандықұлы
 
Екі таңбалы санды бір таңбалы санға ауызша бөлу
Екі  таңбалы  санды  бір  таңбалы  санға  ауызша  бөлуЕкі  таңбалы  санды  бір  таңбалы  санға  ауызша  бөлу
Екі таңбалы санды бір таңбалы санға ауызша бөлу
Айбек Қуандықұлы
 

More from Айбек Қуандықұлы (20)

Бұл – менің отбасым
Бұл – менің отбасымБұл – менің отбасым
Бұл – менің отбасым
 
Корей халық аспаптары
Корей халық аспаптарыКорей халық аспаптары
Корей халық аспаптары
 
Англия мен Франция
Англия мен ФранцияАнглия мен Франция
Англия мен Франция
 
Ауыр металл иондарының соя өсімдігінің морфо-анатомиялық құрылыс ерекшеліктер...
Ауыр металл иондарының соя өсімдігінің морфо-анатомиялық құрылыс ерекшеліктер...Ауыр металл иондарының соя өсімдігінің морфо-анатомиялық құрылыс ерекшеліктер...
Ауыр металл иондарының соя өсімдігінің морфо-анатомиялық құрылыс ерекшеліктер...
 
үшбұрыштың элементтерінің арасындағы байланыстар
үшбұрыштың элементтерінің арасындағы байланыстарүшбұрыштың элементтерінің арасындағы байланыстар
үшбұрыштың элементтерінің арасындағы байланыстар
 
Италия мен Испания
Италия мен ИспанияИталия мен Испания
Италия мен Испания
 
Зейін
ЗейінЗейін
Зейін
 
табиғат тіршілік анасы
табиғат тіршілік анасытабиғат тіршілік анасы
табиғат тіршілік анасы
 
Жүйке жүйесінің бөлімдері. Жұлынның құрылысы мен қызметі
Жүйке жүйесінің бөлімдері. Жұлынның құрылысы мен қызметіЖүйке жүйесінің бөлімдері. Жұлынның құрылысы мен қызметі
Жүйке жүйесінің бөлімдері. Жұлынның құрылысы мен қызметі
 
Ғажайыптар әлемі
Ғажайыптар әлеміҒажайыптар әлемі
Ғажайыптар әлемі
 
Open lesson everything is good in its season
Open lesson everything is good in its seasonOpen lesson everything is good in its season
Open lesson everything is good in its season
 
Weather “Seasons”.
Weather “Seasons”.Weather “Seasons”.
Weather “Seasons”.
 
Ғылыми жоба
Ғылыми жобаҒылыми жоба
Ғылыми жоба
 
Мың бұралған бишілер
Мың бұралған бишілерМың бұралған бишілер
Мың бұралған бишілер
 
Электроника және импульсті техника
Электроника және импульсті техникаЭлектроника және импульсті техника
Электроника және импульсті техника
 
"Мың бұралған бишілер» би байқауының сценарийі
"Мың бұралған бишілер»  би байқауының сценарийі"Мың бұралған бишілер»  би байқауының сценарийі
"Мың бұралған бишілер» би байқауының сценарийі
 
Бақытты отбасында--бақытты бала
Бақытты отбасында--бақытты балаБақытты отбасында--бақытты бала
Бақытты отбасында--бақытты бала
 
Жыл басы – Наурыз, мол болсын дәм – тұз
Жыл басы – Наурыз, мол болсын дәм – тұзЖыл басы – Наурыз, мол болсын дәм – тұз
Жыл басы – Наурыз, мол болсын дәм – тұз
 
Тұмар түйіндер
 Тұмар түйіндер Тұмар түйіндер
Тұмар түйіндер
 
Екі таңбалы санды бір таңбалы санға ауызша бөлу
Екі  таңбалы  санды  бір  таңбалы  санға  ауызша  бөлуЕкі  таңбалы  санды  бір  таңбалы  санға  ауызша  бөлу
Екі таңбалы санды бір таңбалы санға ауызша бөлу
 

қарама қарсы сандар

  • 1. МАМБЕТОВ АЙДАР ТУРДАЛИЕВИЧ Математика пәні мұғалімі №14 мектеп-гимназиясы
  • 2.
  • 3. Цифрлар (сандар) әлемді басқармайды,бірақ олар әлемді қалай басқару керек екенін нақтылайды. (И. Гете)
  • 4. а) санақта пайдаланылатын сандар … деп аталады - бөлшек сандар; - натурал сандар. ә) санақ басы,бірлік кесіндісі және бағыты көрсетілген түзу … деп аталады - координаталық түзу; - координаталық сәуле. б) теріс сандар координаталық түзуде … орналасқан -санақ басынан оң жақта; -санақ басынан сол жақта. в) Нөл саны – … -оң сан; -оң да теріс те емес сан; - теріс сан.
  • 5.
  • 6.
  • 7. 0 саны оң да теріс те емес,ол -санақ басы тек таңбаларымен айырмашылығы бар сандар қарама-қарсы сандар деп аталады
  • 8. Негізгі ережелер Егер а оң сан болса,онда – а саны теріс сан Егер а теріс сан болса,онда – а саны оң сан Егер a=0, онда –а=0
  • 9. а -0,3 14 -6 ퟏ ퟐ 0 10 -1,6 -а 0,3 -14 6 ퟏ ퟐ - 0 -10 1,6
  • 10. 1 кестедегі сандарға 2 кестеден қарама-қарсы сандарды сәйкесінше орналастырып,әйгілі ғалымның атын табыңдар. 7 8 -2 0 0,1 15 -8 ) 2 Н Ь Ю Т О Н - (− 7 8 0 15 8 2 8 − − 7 8 0 15 Ь Н Н Ю О Т
  • 11. 1) -12 санына қарама-қарсы сан ____ жазылуы: -(-12) = 12 2) -10,6 санына қарама-қарсы сан _____ жазылуы: -( -10,6 ) = 10,6 3)-т санына қарама-қарсы сан _____ жазылуы: -( -т ) = т -(-(-(-5))) саны неге тең ? Не үшін? -(-(-(-(-10,32)))) саны неге тең ? Не үшін? 12 10,6 т
  • 12. қорытынды: а) егер сандағы теріс таңбалар саны жұп болса,онда ол оң сан. ә) егер сандағы теріс таңбалар саны тақ болса,онда ол теріс сан
  • 13. Белгінің орнына дұрыс теңдік келіп шығатын сәйкес санды қойыңдар 37 - (- 2,5) 0= - (-2,3) = -(-(-(-61 ))) = - (-37) = 2,5 = 20 = - (-20) -(-14) = 14 -(-(-12)) = 0 2,3 61 -12
  • 14. Теңдеулердің шешімін табыңдар 1 және 3 топ х = -30,4 -у=-45 в=-(-27) 2 және 4 топ -х=45,5 -у=-18 а=-(-96) х = 30,4 у=45 в=27 х= - 45,5 у=18 в=96
  • 15. Тест тапсырмалары 1. Қарама-қарсы сандарды табыңдар к) 0 и 5 л) ퟑ ퟒ и ퟒ ퟑ М м) -1,8 и 8,1 н) 1,4 и -1,4 2. Мына сандардан қарама-қарсы сандар жұбын табыңдар :1,27; -0,3; 62; 0,7; - 9,1; 0,62; 1,9; -1,27 а) 1,27 и -1,27 и) -0,62 и 0,62 е) - 9,1 и 1,9 о) -0,3 и 0,7 3. Теріс сан берілсе,оған қарама-қарсы сан қандай болады? л) теріс м) 0 н) оң 4. * орнына қажетті санды қойыңдар: - (-3,05)= * о) -3,5 у) 3,05 я) 5,3 5. Теңдеудің шешімін табыңдар: -х = -8,35 б) 8,53 в) -8,53 р) 0,53 с) 8,35 И Н У С