Παρέμβαση στο πρώτο κεφάλαιο της Α τάξης Γυμνασίου για τις Γεωγραφικές συντεταγμένες (ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ)

1. ΓΕΩΓΡΑΦΙΑ
ΤΑΞΗ Α
«ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΕΣ ΣΥΝΤΕΤΑΓΜΕΝΕΣ»
ΣΥΝΤΑΚΤΗΣ:ΚΑΤΣΑΔΗΜΑ ΓΕΩΡΓΙΑ ΠΕ15
2014-15

2. Τίτλος παρέμβασης:
«ΓΕΩΓΡΑΦΙΚΕΣ ΣΥΝΤΕΤΑΓΜΕΝΕΣ» (Α 1.1)
Χρόνος – διάρκεια: 1 διδακτική ώρα.
Τάξη: Α΄ Γυμνασίου
Γνωστικό αντικείμενο:
Γεωγραφικές συντεταγμένες.
Γεωγραφική θέση ενός σημείου και ενός τόπου στην επιφάνεια του πλανήτη.
Πεδία εφαρμογής και σημασία των Συντεταγμένων στην καθημερινή ζωή.
Προαπαιτούμενες γνώσεις των μαθητών:
1. Να έχουν την ευχέρεια να χρησιμοποιούν χάρτες.
2. Να γνωρίζουν τα σημεία προσανατολισμού (του ορίζοντα) στο χάρτη.
3. Να γνωρίζουν μαθηματικές έννοιες και συγκεκριμένα την έννοια του κύκλου και των μοιρών.
4. Να είναι εξοικειωμένοι με τη χρήση διαδικτύου.
Στόχοι ως προς το γνωστικό αντικείμενο:
Να χρησιμοποιούν τις συντεταγμένες για να προσδιορίσουν τη γεωγραφική θέση ενός σημείου ή ενός τόπου στην επιφάνεια του πλανήτη.
Να καλλιεργήσουν βασικές δεξιότητες του χώρου όπως το να προσανατολίζονται και να εφαρμόζουν τις γνώσεις τους σε καταστάσεις της καθημερινής ζωής.
Να αναγνωρίζουν τους λόγους για τους οποίους η επιφάνεια της Γης χωρίζεται με το ιδεατό σύστημα των παραλλήλων και των μεσημβρινών.
Να εντοπίζουν θέσεις στην επιφάνεια της γης από τις συντεταγμένες τους και να βρίσκουν συντεταγμένες τόπων με τη βοήθεια χαρτών.
Στόχοι ως προς τη χρήση νέων τεχνολογιών:
Να αναπτύξουν δεξιότητες στη χρήση του google earth και του Hot potatoes.
Να χρησιμοποιήσουν το εμπλουτισμένο με html αρχεία διαδραστικό βιβλίο ως μια εναλλακτική πηγή πληροφοριών και γνώσεων.
Να εξοικειωθούν με την επεξεργασία πληροφοριών που μπορούν να αντλήσουν μέσα από μια ιστοσελίδα ή από ένα εκπαιδευτικό λογισμικό.
Να αντιληφθούν ότι το διαδίκτυο είναι ένας χώρος μάθησης και επιστημονικής πληροφορίας.
Στόχοι ως προς τη μαθησιακή διαδικασία:
Να εμπλουτιστεί η διαδικασία μάθησης με εικόνα και ήχο.
Να καλλιεργηθεί θετική στάση για το αντικείμενο διδασκαλίας.
Οι μαθητές να αποκτήσουν δεξιότητες δημιουργίας, αυτοέκφρασης και επικοινωνίας.

3. Απαραίτητα μέσα
1. Υπολογιστής εφοδιασμένος με τα προγράμματα του MS Office (Word, PowerPoint,), Explorer, Acrobat, σύνδεση με το διαδίκτυο, τα λογισμικά google earth και hot potatoes.
2. Υδρόγειος Σφαίρα και πολιτικός χάρτης Ελλάδας.
3. Διδακτικό υλικό που αντλείται μέσα από το διαδίκτυο (προσομοιώσεις, βίντεο).
4. Το Διαδραστικό Σχολικό βιβλίο , εμπλουτισμένο με html http://ebooks.edu.gr/2013/
Τεκμηρίωση λογισμικού:
- Google earth: Είναι μια εφαρμογή που μας παρέχει δορυφορικές εικόνες μεγάλης ευκρίνειας. Στην συγκεκριμένη παρέμβαση θα δοθεί η δυνατότητα στους μαθητές να ανακαλύψουν τη γεωγραφική θέση τόπων στον ελλαδικό χώρο «ταξιδεύοντας» πάνω στον υπέροχο πλανήτη μας με τη βοήθεια ενός «ποντικιού». Οι τρισδιάστατες εικόνες και χάρτες θα κρατήσουν ζωντανό το ενδιαφέρον των μαθητών και την επιθυμία να ολοκληρώσουν την «αποστολή» τους!
— Προσομοιώσεις: είναι ένας τρόπος μάθησης, μελέτης και κατανόησης μέσω του πειραματισμού πάνω σε ένα πραγματικό σύστημα προσδιορισμού γεωγραφικής θέσης σημείων και προσανατολισμού.
— Βίντεο: Ο ήχος και η εικόνα θα κάνουν πιο ευχάριστη τη διαδικασία διδασκαλίας. Ακόμα πιο ενδιαφέρον είναι ότι και τα δυο βίντεο που θα χρησιμοποιηθούν δημιουργήθηκαν από παιδιά δημοτικού και γυμνασίου.
— Power point: Πρόκειται για ένα πολύ ισχυρό πρόγραμμα διαφανειών στις οποίες, με την ενσωμάτωση κειμένων, εικόνων, βίντεο, ήχων και προσομοιώσεων, μπορεί να δημιουργηθεί μια εντυπωσιακή παρουσίαση που θα κάνει πιο ελκυστική τη διαδικασία διδασκαλίας και μάθησης.
— Hot potatoes: Ένα λογισμικό κατάλληλο στην καλλιέργεια της κρίσης του μαθητή και τη σφαιρική σκέψη, αφού καλείται από το ολικό να μεταβεί στο μερικό, καθώς και στην αξιολόγηση των όσων έχει διδαχθεί ήδη.
Οργάνωση τάξης – υλικοτεχνική υποδομή:
Διαδραστικός πίνακας
Υπολογιστής
Σύνδεση με διαδίκτυο
Οι μαθητές θα εργαστούν σε ομάδες και θα καθίσουν ανά τέσσερις (αλλαγή διάταξης τάξης: δυο – δυο τα θρανία και οι μαθητές κάθονται γύρω – γύρω). Οι ομάδες θα συσταθούν βάσει της ανομοιογένειας των μαθητών.
Κάθε ομάδα θα δουλεύει χωριστά και στο τέλος θα αναφέρει τα αποτελέσματα των εργασιών και πειραματισμού στην ολομέλεια.

4. Περιγραφή – Εφαρμογή σεναρίου με λεπτομέρειες
Power point
Google earth
Hot potatoes
Υδρόγειος σφαίρα
Χάρτης πολιτικός Ελλάδας
Χώρος: Τάξη με διαδραστικό πίνακα και φορητό υπολογιστή.
Χρονοδιάγραμμα: Οργάνωση τάξης: 5΄
1η Δραστηριότητα: 10΄
2η Δραστ. - Προβολή: 18΄(Πειραματισμός με προσομοιώσεις - Google earth άσκηση)
Hot potatoes: 7΄
Φύλλο αξιολόγησης: 5΄
1η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Ανοίγουμε το Google Earth.
Ερωτηματολόγιο αξιολόγησης προϋπάρχουσας και κενών γνώσης:
Δίνουμε την οδηγία «Ελλάδα».
Α.
1. Ποιο πέλαγος βρίσκεται ανατολικά της χώρας και ποιο δυτικά;
2. Ποιο νησί βρίσκεται νοτιότερα;
3. Η Ρόδος βρίσκεται βορειοανατολικά ή νοτιοανατολικά της Ελλάδας;
4. Η Αθήνα ή η Άρτα βρίσκεται βορειότερα;

5. Με το ρυθμιστικό μεγέθυνσης και σμίκρυνσης , «απομακρυνόμαστε» μέχρι να φαίνεται η υδρόγειος ολόκληρη.
Β.
5. Τι σχήμα έχει η γη;
6. Πόσες μοίρες είναι ένας κύκλος;
Γ.
7. Από όσα ήδη έχεις διδαχθεί στο δημοτικό, όταν θέλεις να βρεις έναν δρόμο ή ένα σπίτι σε μια περιοχή χρησιμοποιείς σημεία αναφοράς (π.χ. μια γνωστή οδό) ή συντεταγμένες; Γιατί;
8. Όταν θες να πας με το αυτοκίνητο κάπου και δεν γνωρίζεις το δρόμο, θα χρησιμοποιήσεις GPS ή θα σταματάς και θα ρωτάς; Το GPS ξέρεις πώς λειτουργεί; Μήπως στην καθημερινή μας ζωή χρησιμοποιούμε έμμεσα τις συντεταγμένες;
9. Αν ένα καράβι εκπέμψει SOS στον Ειρηνικό ωκεανό πώς πιστεύεις ότι θα εντοπιστεί; Με σημεία αναφοράς (π.χ. κοντινότερη στεριά) ή με το σύστημα συντεταγμένων; Αιτιολόγησε την απάντησή σου.

6. 2η ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Προβολή power point:
1η -8η διαφάνεια: Παρουσίαση μαθήματος (τι είναι οι συντεταγμένες – παράλληλοι / μεσημβρινοί – προσδιορισμός γεωγραφικής θέσης ενός τόπου) με τη με τη χρήση εικόνας - κίνησης - προσομοιώσεων.
9η-13η διαφάνεια: Πειραματισμός με προσομοιώσεις και σύνδεση με κουίζ διαδραστικού βιβλίου για τον έλεγχο του επιπέδου αφομοίωσης της γνώσης.
14η διαφάνεια: σύνδεση με Google Earth και απάντηση στις ερωτήσεις της άσκησης του βιβλίου, σελ.12. Τα παιδιά πρώτα απαντούν με τη βοήθεια του χάρτη του βιβλίου και μετά συγκρίνουμε με τις ακριβείς συντεταγμένες που δίνει το Google Earth.
Οι ομάδες θα συμμετέχουν ενεργά στην προβολή μέσω του διαδραστικού πίνακα. Μια - μια ομάδα θα σηκώνεται εναλλάξ, θα απαντά στα ερωτήματα και θα τεκμηριώνει τις επιλογές της βάσει των όσων ήδη γνωρίζουν, των όσων άκουσαν και είδαν.
Αντί για φύλλα εργασίας θα χρησιμοποιηθούν οι ενσωματωμένες στο power point :
 ερωτήσεις – ασκήσεις – πειραματισμός στις προσομοιώσεις
 η άσκηση της σελ.12 του βιβλίου, με τη χρήση του Google earth
 το κουίζ του διαδραστικού βιβλίου Α Γυμνασίου
 και το σταυρόλεξο Hot potatoes.
Τέλος , θα συμπληρώσουν το φύλλο αξιολόγησης.

7. ΠΗΓΕΣ
Σενάριο από ifigeneia εκπαιδευτικού Ματσούκα Μιχαήλ
http://www.edc.uoc.gr/~odysseas/webs/sxedia_Didaskalias/sxedia/fysikh_optikh/gewgrafikes_syntetagm_gh_optiki.pdf
Προσομοιώσεις seilias “longLatCelestial” & “longLatDayNight”
«Πρόκληση ενδιαφέροντος. Γεωγραφικές Συντεταγμένες. Α Γυμνασίου», video YouTube (https://www.youtube.com/watch?v=IBVzx6kqBa0&hd=1)
«Γεωγραφικές συντεταγμένες», video YouTube, 6ο Δημοτικό Σχολείο, ΣΤ2 ( https://www.youtube.com/watch?v=YChvUloDvvs&hd=1)
Η ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ
ΚΑΤΣΑΔΗΜΑ ΓΕΩΡΓΙΑ ΠΕ15