school

1. ΚΑΣΤΡΑ:Η ΦΥΣΗ ΤΑ ΟΡΙΖΕΙ ΚΑΙ Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΤΑ
ΧΤΙΖΕΙ
β΄ μέρος
ΤΟ ΚΑΣΤΡΟ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΜΑΥΡΑΣ
ΛΕΥΚΑΔΑ
ΣΤ2 ΤΑΞΗ

2. ΤΑΞΙΔΕΥΟΝΤΑΣ ΣΕ ΔΥΟ ΚΑΣΤΡΑ
ΚΑΙ ΣΥΓΚΡΙΝΟΝΤΑΣ
ΚΑΣΤΡΟ ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΑΣ ΚΑΣΤΡΟ ΑΓΙΑΣ ΜΑΥΡΑΣ

3. Η ΘΕΑ ΑΠΟ ΤΗ ΘΑΛΑΣΣΑ

4. ΤΑ ΤΕΙΧΗ

5. ΚΑΙ ΕΔΩ ΣΤΑΜΑΤΑ ΟΠΟΙΑΔΗΠΟΤΕ ΟΜΟΙΟΤΗΤΑ

16. Ο ΧΩΡΟΣ ΜΕΣΑ ΚΙ ΕΞΩ ΑΠΟ ΤΟ ΚΑΣΤΡΟ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ
ΜΑΥΡΑΣ

17. ΑΚΟΜΑ ΚΙ ΕΤΣΙ Η ΦΥΣΗ ΕΚΕΙ ΕΙΝΑΙ ΠΑΝΕΜΟΡΦΗ

18. Η ΧΩΡΑ ΑΥΤΗ ΕΙΝΑΙ ΠΟΥ ΕΣΕΝΑ ΜΟΝΑΧΑ ΚΟΙΤΑ
ΤΟΥΣ ΑΝΘΙΝΟΥΣ ΤΗΣ ΘΗΣΑΥΡΟΥΣ ΣΤΡΩΝΕΙ ΜΠΡΟΣΤΑ
ΣΟΥ
ΔΙΚΟΣ ΣΟΥ Ο ΚΟΣΜΟΣ ΟΛΟΣ, ΜΑ ΚΙ ΑΠΟ ΟΛΟΝΕ
ΤΟΝ ΚΟΣΜΟ ΣΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ ΣΟΥ ΝΑ ΔΩΣΕΙΣ ΤΗΝ
ΚΑΡΔΙΑ ΣΟΥ
ΓΚΑΙΤΕ

19. Arenaria Lefcadia
το ενδημικό φυτό της Λευκάδας

20. Pangratium maritinum calystegia soldanella
το κρινάκι της θάλασσας

21. ΑΓΡΙΟΛΟΥΛΟΥΔΑ

23. ΕΡΩΔΙΟΙ ΚΑΙ ΦΛΑΜΙΝΓΚΟ

24. Elaphe quatuorlineat ή λαφίτης
το φίδι που απαντάται και κινδυνεύει

25. ΡΙΧΝΟΝΤΑΣ ΜΙΑ ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΜΑΤΙΑ ΣΤΑ ΤΕΙΧΗ

26. ΤΟ ΚΑΣΤΡΟ ΤΟΥ ΓΡΙΒΑ ΣΕ ΠΟΛΥ ΚΟΝΤΙΝΗ ΑΠΟΣΤΑΣΗ

27. ΤΟ ΔΙΠΛΟΚΑΣΤΡΟ ΤΗΣ ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΑΣ
ΜΕ ΤΟ ΔΙΚΟ ΜΑΣ ΧΡΩΣΤΗΡΑ

29. ΤΟ ΔΙΠΛΟΚΑΣΤΡΟ ΤΗΣ ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΑΣ
ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΔΟΙ:
• 583 - 1249: Έλληνες Ρωμανίας (Βυζαντινής
Αυτοκρατορίας)
• 1249 - 1263: Φράγκοι Πριγκιπάτου Αχαΐας
• 1263 - 1460: Έλληνες Βυζαντινής Αυτοκρατορίας /
Δεσποτάτου του Μύστρα
• 1460 - 1464: Καταλανοί, Παπικό κράτος
• 1464 - 1540: Δημοκρατία Βενετίας
• 1540 - 1690: Οθωμανική Αυτοκρατορία
• 1690 - 1715: Δημοκρατία Βενετίας
• 1715 - 1821: Οθωμανική Αυτοκρατορία
• 1821: Ελλάδα

30. ΚΑΛΩΣ ΟΡΙΣΑΤΕ ΣΤΟ ΔΙΠΛΟΚΑΣΤΡΟ ΤΗΣ
ΜΟΝΕΜΒΑΣΙΑΣ
Η μόνη είσοδος σε οδηγεί μέσα στο κάστρο. Μέσα στα παλιά τείχη, κάτω
από το ουράνιο πέπλο φωτίζεται αχνά η πολιτεία. Στην λεγόμενη κάτω
πόλη τα ανθισμένα λουλούδια μοσχομυρίζουν στα περβάζια των
αναπαλαιωμένων πέτρινων κτιρίων. Η μπογιά φρέσκια.
Σε ορισμένα σημεία τα πέτρινα σοκάκια που σε οδηγούν στα τείχη, πάνω
από τη θάλασσα, είναι έρημα. Σε άλλα σημεία έξω από μαγαζιά,
ξενοδοχεία, μουσεία, το σπίτι του Γιάννη Ρίτσου, Έλληνες επισκέπτες,
τουρίστες, αναμνηστικά, τοπικά προϊόντα στις προθήκες, αναμειγνύονται
όλα μαζί δημιουργώντας ένα πολύχρωμο πανηγύρι.
Τα πάντα εδώ είναι προσεγμένα κι έτοιμα να σε υποδεχτούν. Οι ντόπιοι
Έλληνες με την άριστη διαχείριση του κάστρου έχουν καταφέρει να
δώσουν μια φρέσκια νότα στον αέρα.
Εικοσιπέντε χρόνια πριν το κάστρο ήταν λίγο πολύ εγκαταλελειμμένο,
σήμερα αναδεικνύει τα προτερήματά του και την ιστορία του.

31. …….Ο δρόμος προς το επάνω κάστρο, την πόλη
των αρχόντων είναι στενός και γλιστρά. Εδώ ο
επισκέπτης μπορεί να δει τη φθορά του χρόνου.
Σώζεται η εκκλησία της Αγίας Σοφίας και κάτι
από την Κιστέρνα (δεξαμενή)του κάστρου, όπου
μαζευόταν το νερό που ξεδιψούσε τους
κατοίκους της καστροπολιτείας.
Θεωρούμε ότι το διπλόκαστρο της Μονεμβασιάς
είναι ένας ιδανικός προορισμός για διακοπές.

32. ΜΕ ΤΗ ΦΑΝΤΑΣΙΑ ΤΑΞΙΔΕΥΟΥΜΕ ΚΑΙ
ΖΩΓΡΑΦΙΖΟΥΜΕ ΤΟ ΚΑΣΤΡΟ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΜΑΥΡΑΣ

35. ΤΟ ΚΑΣΤΡΟ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΜΑΥΡΑΣ, ΛΕΥΚΑΔΑ
ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΠΕΡΙΟΔΟΙ:
• 1300 μ.Χ κατασκευάζεται από τον Φράγκο ηγεμόνα
Ιωάννη Ορσίνι.
• 1331 μ.Χ καταλαμβάνεται από τους Ανδεγαυούς.
• 1374 μ.Χ παίρνουν το κάστρο οι Τόκκοι, ανήκει στο
δεσποτάτο της Ηπείρου.
• 1479 μ.Χ καταλαμβάνεται από τους Τούρκους που
χτίζουν υδραγωγείο με γέφυρα 360 τόξων.
• 1502 μ.Χ καταλαμβάνεται από τους Βενετούς. Το
κάστρο προστατεύει από πειρατές και άλλους
εχθρούς ως το 1684.
• 1503 μ.Χ παραχωρείται στους Τούρκους.

38. • 1684 μ.Χ οι Βενετοί καταλαμβάνουν το
κάστρο .Ο Μοροζίνι τοποθετεί το λέοντα της
Βενετίας στην κεντρική πύλη.
• 1797 μ.Χ συνθήκη Καμποφόρμιο, αναλαμβάνουν
το κάστρο οι Γάλλοι.
• 1798 μ.Χ τίθεται υπό την προστασία Ρώσων-
Τούρκων.
• 1802 μ.Χ υψώνεται η σημαία της Επτανήσου.
• 1807 μ.Χ κατάληψη από τους Γάλλους.
• 1811 μ.Χ οι Άγγλοι εισέρχονται στο κάστρο.
• 1864 μ.Χ ανυψώνεται η ελληνική σημαία στο
κάστρο.

42. ΤΑΞΙΔΕΨΤΕ ΣΤΟ ΚΑΣΤΡΟ ΜΕ ΟΔΗΓΟ ΤΗΝ ΣΥΓΓΡΑΦΙΚΗ
ΜΑΣ ΠΕΝΑ
Από το 1300 μ.Χ το επιβλητικό κάστρο της Αγίας Μαύρας
βρέχεται στα απαλά κύματα του Ιονίου. Οι φωτεινές
πορτοκαλοκόκκινες ακτίνες του ήλιου διασκορπίζονται πάνω
στην τραχιά επιφάνεια του πέτρινου κάστρου. Η μελωδία του
ανέμου μας γυρίζει πίσω στην εποχή που ο Ιωάννης Ορσίνι το
πρωτόχτισε. Τα πουλιά σιγοτραγουδούν για τα μεγαλόπρεπα
τείχη, τις σκαλιστές επάλξεις, τη βαριά μεταλλική και ξύλινη
είσοδο. Οι κάτοικοι μιλούν για τούτο το οχυρωματικό έργο
που τους προστάτευε από τους εχθρούς για αιώνες και που
τώρα στέκει ερειπωμένο. Μιλούν για την τάφρο χάρη στην
οποία οι πειρατές πνίγονταν στα θολωμένα νερά, για τα
ανελέητα κανόνια του που έριχναν μέσα από τις πολεμίστρες
του, για τα αδιαπέραστα τείχη του «διαβολόκαστρου» όπως
το ονόμασαν γιατί δύσκολα έπεφτε.

44. Με μια κλεφτή ματιά μέσα από την είσοδο
αποκαλύπτονται όλα τα ερείπια, η εκκλησία του
Παντοκράτορα , οι κοιτώνες των μοναχών, οι
κοιτώνες των στρατιωτών, το διοικητήριο, όπου
οι άρχοντες του κάστρου έπαιρναν τις
αποφάσεις τους, η πυριτιδαποθήκη που
εφοδίαζε τους στρατιώτες την ώρα της μάχης, οι
βρύσες που ξεδιψούσαν τους ανθρώπους, το
πειθαρχείο για τους τιμωρημένους , το
μαγειρείο.
Στο βόρειο μέρος του τείχους δεσπόζει ο φάρος
και στο ανατολικό η εκκλησία της Αγίας Μαύρας.
Μέσα στα ερείπια ξεχωρίζει το καστέλο, τόπος
διαμονής του άρχοντα.

46. Η τελευταία ακτίνα του ήλιου χάνεται στα
νερά του τενάγους. Το βραδινό αεράκι κάνει
την εμφάνισή του και σηκώνει τα πεσμένα
φύλλα. Καθώς παρασύρονται και χορεύουν η
εικόνα του κάστρου αρχίζει να σβήνει…
ντυμένο στα μαύρα πλέον δεν ξεχωρίζει παρά
μόνο όταν πέφτει ένα αστέρι στη γη…

48. ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ
• Αν και το κάστρο της Αγίας Μαύρας είναι ιδιαίτερα
ξεχωριστό και έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ιστορία
μας από το 1300 μ.Χ που κτίστηκε μέχρι και το 1864
μ.Χ που έγινε η ένωση της Επτανήσου με την
υπόλοιπη Ελλάδα, στέκει παρατημένο και
κακοδιατηρημένο.
• Καθώς το βλέπαμε νομίζαμε ότι βλέπαμε χωράφια
γιατί τα βάτα και τα αγριόχορτα κάλυπταν τα μνημεία
που έστεκαν μισογκρεμισμένα. Αν θέλετε να
επισκεφθείτε το χώρο γίνεται με δική σας ευθύνη
γιατί κυκλοφορούν τους καλοκαιρινούς μήνες φίδια!!!
• Για ξενάγηση ούτε λόγος να γίνεται!

50. ΟΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΜΑΣ
• Ο χώρος χρειάζεται να καθαριστεί από τα
αγριόχορτα.
• Να αναπαλαιωθούν τα κτίρια ώστε οι επισκέπτες
να μπορούν να βλέπουν πώς ήταν τότε που
Ενετοί, Τούρκοι, Ρώσοι, Άγγλοι πολεμούσαν να
το κατακτήσουν.
• Οι χώροι του να χρησιμοποιηθούν για
καλλιτεχνικές εκθέσεις, συνέδρια και μουσικές
εκδηλώσεις.
• Να υπάρξει πρόγραμμα ξενάγησης.

51. • Να τοποθετηθούν επιγραφές τόσο για τα κτίρια όσο
και για τα σημαντικά φυτά και ζώα του χώρου.
• Να ξαναφτιαχτούν τα γεφύρια που συνδέουν τα δύο
τμήματα του κάστρου και να ανοίξουν όλες οι
πύλες.
• Να δημιουργηθεί καφενείο, εστιατόριο, μαγαζί με
αναμνηστικά στους αναπαλαιωμένους χώρους.
• Επιπλέον θα μπορούσε να γίνει ειδική ξενάγηση με
καΐκι γύρω από τα τείχη του κάστρου.
• Να συνδεθεί η ξενάγηση με την ξενάγηση των
κοντινών κάστρων: του Τεκέ και του Αγίου Γεωργίου.
• Να μεταφερθούν όλα τα αντικείμενα τέχνης που
αφορούν το κάστρο μέσα σε αυτό.

52. • Η σωστή διαχείριση των ιστορικών αξιοθέατών μας
βοηθά να μάθουμε την ιστορία του τόπου μας και
ταυτόχρονα είναι πηγή πλούτου για κάθε περιοχή.

53. Η ΕΡΕΥΝΑ ΜΑΣ
Τα μνημεία της Ελλάδας και η κατάσταση στην οποία
βρίσκονται
Συνεχίζοντας την εργασία μας σχετικά με τα αρχαία
μνημεία, το ΣΤ'2 έκανε μια νέα, περισσότερη
αποκαλυπτική έρευνα σχετικά με την κατάσταση
στην οποία βρίσκονται τα μνημεία της Ελλάδας.
Δείτε τα αποτελέσματα, καθώς και τις προτάσεις
μας σχετικά με αυτά παρακάτω:

54. • Αισιόδοξα εμφανίζονται τα αποτελέσματα της πρώτης
ερώτησης, καθώς το 88% δηλώνει ότι γνωρίζει την
ιστορία των αξιοθέατων του τόπου του.
• Μέτρια ικανοποιητικά εμφανίζονται τα αποτελέσματα
της δεύτερης ερώτησης, με το 40% να δηλώνει ότι τα
αξιοθέατα του τόπου του είναι σε άριστη κατάσταση,
άλλο ένα 40% να ισχυρίζεται πως βρίσκονται σε
μέτρια κατάσταση και το υπόλοιπο 20% να λέει πως
βρίσκονται σε κακή κατάσταση.
• Το ίδιο συμβαίνει και με τα αποτελέσματα της τρίτης
ερώτησης, εφόσον το 82% δηλώνει πως υπάρχει
πρόσβαση στα αξιοθέατα του τόπου του, αλλά με το
υπόλοιπο 18% να παραδέχεται ακριβώς το αντίθετο.

55. • Ικανοποιητικά, αλλά όχι όσο θα περίμενε κανείς
εμφανίζονται τα αποτελέσματα της τέταρτης
ερώτησης, καθώς το 82% λέει ότι τα αξιοθέατα
του τόπου του εμφανίζονται στους τουριστικούς
οδηγούς.
• Μέτρια εμφανίζονται τα αποτελέσματα της
πέμπτης ερώτησης, με το 44% να ισχυρίζεται
πως δεν υπάρχουν πινακίδες επεξήγησης στα
αξιοθέατα του τόπου τους.
• Ικανοποιητικά εμφανίζονται τα αποτελέσματα
της έκτης ερώτησης, εφόσον το 82% των
αξιοθέατων αυτών είναι επισκέψιμα από τους
τουρίστες.

56. • Μέτρια εμφανίζονται τα αποτελέσματα της
έβδομης ερώτησης, καθώς όταν οι
ερωτηθέντες εάν τα αξιοθέατα του τόπου
τους έχουν αξιοποιηθεί επιπλέον με κάποιο
τρόπο, απάντησαν: το 50% αρκετά, το 20%
λίγο και το υπόλοιπο 30% καθόλου.
• Οι ερωτηθέντες θεωρούν πολύ σημαντικά τα
αξιοθέατα του τόπου τους, με το 100% να
θεωρεί πως τα αξιοθέατα είναι πηγή πλούτου
για κάθε περιοχή.

57. • Απογοητευτικά εμφανίζονται τα αποτελέσματα
της ένατης ερώτησης, εφόσον το 80% των
ερωτηθέντων θεωρεί πως οι Έλληνες
ενδιαφέρονται και γνωρίζουν τα αξιοθέατά τους
σε μέτριο βαθμό, το 16% σε μεγάλο βαθμό και
το υπόλοιπο 4% ότι δεν τα γνωρίζουν και ότι δεν
ενδιαφέρονται γι' αυτά.
• Σύμφωνα με τα δυσάρεστα αποτελέσματα της
τελευταίας και πιο σημαντικής ερώτησης του
ερωτηματολογίου μας, μόνο το 24% πιστεύει ότι
οι Έλληνες ξέρουν πολύ πώς να συντηρήσουν και
να αξιοποιήσουν τα αξιοθέατά τους, με το 72%
να απαντάει λίγο και το υπόλοιπο 4% καθόλου.

58. ΤΟ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ ΜΑΣ
• Σύμφωνα με τα παραπάνω αποτελέσματα,
πιστεύουμε πως για να μπορέσουν να
αποφέρουν ένα ικανοποιητικό χρηματικό ποσό
τα αξιοθέατα της χώρας μας, πρέπει πρώτα απ'
όλα να αναγνωριστούν από το κράτος ως
σημαντικά μνημεία, να συντηρηθούν (εάν
χρειαστεί σε κάποιο βαθμό να
ανακατασκευαστούν) και να αξιοποιηθούν
περαιτέρω με κατάλληλες υποδομές
(ξενοδοχεία, καφετέριες, μόνιμοι ξεναγοί κ.α)̇
να τα εκμεταλλευτούμε δηλαδή στο έπακρο.

59. ΟΙ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ
ΟΙ ΜΑΘΗΤΡΙΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΗΣ ΣΤ2
Η ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΣ:ΜΑΡΙΑ ΚΟΥΚΟΥΜΑΚΗ
ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΘΕΡΜΑ