SlideShare a Scribd company logo
1 of 38
ΣΧΟΛ. ΕΤΟΣ 2013-14
ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ
2014
Έρευνα πεδίου
Στην «Πολιτική Παιδεία»
Αφροδίτη Λεούση
[1]
Για την Έρευνα
Η έρευνα αυτή αναφέρεται στο βιβλίο της Α΄ Λυκείου «Πολιτική Παιδεία».
Απάντησαν μαθητές που φοιτούν σ αυτή την τάξη. Διεξήχθη στο μέσο περίπου της
σχολικής χρονιάς. Συμμετείχαν μαθητές από 4 διαφορετικά σχολεία.
Τα ερωτηματολόγια απαντήθηκαν μέσα στις αίθουσες διδασκαλίας. Το δείγμα των
μαθητών ήταν Ν=171
Προσπαθεί να αναδείξει τις απόψεις των ίδιων των χρηστών για το εγχειρίδιο. Εκτιμάται
ότι η διερεύνηση θα φανερώσει το μέγεθος της αποδοχής του συγκεκριμένου μαθήματος
από τους μαθητές.
Ενότητα 1
Εισαγωγή
Κατά το σχολικό έτος 2013-14 διδάχτηκε για πρώτη φορά στους μαθητές της Α΄ Λυκείου
το μάθημα «Πολιτική Παιδεία». Η έρευνα αυτή είναι μια ιδέα για να αξιολογηθεί το
περιεχόμενο του νέου βιβλίου της Πολιτικής Παιδείας από τους ίδιους τους μαθητές μας.
Αφορά το Α΄ μέρος του βιβλίου όπου αναπτύσσονται Οικονομικές έννοιες. Ένα είδος
feedback που αναζητούμε από τους κατ εξοχήν χρήστες του. Από αυτούς που το
χρησιμοποιούν ως εργαλείο μάθησης, ως πηγή γνώσης. Μελετάται η ποιότητα της
γνώσης που προσφέρεται για τα οικονομικά μεγέθη, το πόσο κατανοητή, χρήσιμη, και
ενδιαφέρουσα είναι, και αν απαντά στα τρέχοντα οικονομικά διλλήματα που
δημιουργούνται στους έφηβους του σήμερα. Επιπλέον η έρευνα εξετάζει την ποιότητα
της παρεχόμενης γνώσης.
Υπολογίζεται ότι με την ποιοτική μελέτη των απαντήσεων είναι δυνατόν να διερευνηθεί
κατά πόσο το οικογενειακό περιβάλλον και οι περιρρέουσες κοινωνικές συνθήκες
επηρεάζουν τις απόψεις.
Μεθοδολογία
 Ερωτηματολόγιο
 Δέκα ερωτήσεις
 Ερωτηθέντες 171 μαθητές
 Στην σχολική αίθουσα
 Με την ολοκλήρωση της ύλης του μαθήματος Αρχές Οικονομίας
[2]
Οι στόχοι της έρευνας
Οι στόχοι που τέθηκαν είναι :
Να διερευνηθούν οι απόψεις των μαθητών για το βιβλίο.
Να διαπιστωθεί κατά πόσο η ύλη του μαθήματος «Αρχές Οικονομίας» ενδιαφέρει,
ενεργοποιεί και γίνεται κατανοητή από τους μαθητές.
Να ερευνηθεί αν βελτιώθηκε το επίπεδο γνώσης των μαθητών.
Να μετρήσει πόσο και αν άγγιξε τα ενδιαφέροντα τους.
Να διαπιστωθεί αν θεωρούν ότι οι πληροφορίες που απέκτησαν είναι χρήσιμες.
Να εντοπιστεί ποιοι (φύλο) και που (τόπος) θεωρούν καταλληλότερο το
συγκεκριμένο βιβλίο.
Να εξάγουμε συμπεράσματα που θα μπορούσαν να βελτιώσουν τις πρακτικές και
μεθόδους καταγραφής και διδασκαλίας του μαθήματος.
ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ
Αγαπητοί μαθητές
Με τις απαντήσεις σας θα μας βοηθήσετε να δούμε το μάθημα «Πολιτική Παιδεία» με τα
δικά σας μάτια. Οι ειλικρινείς απαντήσεις σας θα βοηθούσαν σημαντικά το έργο μας.
Έτσι θα είμαστε σε θέση να προωθήσουμε τις απόψεις σας, με γνώμονα πάντα την
βελτίωση της γνώσης για δικό σας όφελος.
Οι καλύτεροι κριτές είστε εσείς.
Σας ευχαριστώ για το χρόνο σας !
Η καθηγήτρια Λεούση Αφροδίτη
ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΑΣ
Σχ.Ετ.2013-14
ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ: έρευνα για το α΄ μέρος του μαθήματος «Πολιτική Παιδεία»
ΘΕΜΑ: Οικονομία στην Α΄ τάξη
ΦΥΛΟ:
Κορίτσι
Αγόρι
[3]
Παρακαλώ σημειώστε ένα Χ στο πλαίσιο που δηλώνει την γνώμη σας.
Ερωτήσεις
1. Με την παρακολούθηση του μαθήματος αύξησες τις γνώσεις σου σχετικά με την
οικονομική κατάσταση του περιβάλλοντος σου;
Καθόλου
Λίγο
Πολύ
Πάρα πολύ
2. Αυτά που διδάχτηκες ήταν σχετικά με τις προσδοκίες σου από το μάθημα της
Οικονομίας;
Καθόλου
Λίγο
Πολύ
Πάρα πολύ
3. Είσαι σε θέση να αναπαράγεις από όσα διδάχτηκες:
Ένα τουλάχιστον ορισμό
Δύο έως πέντε ορισμούς
Σχεδόν όλα όσα διδάχτηκα
Τίποτα από τα παραπάνω
4. Το περιεχόμενο των θεμάτων διδασκαλίας ήταν:
Πληκτικό
Αδιάφορο
Αρκετά ενδιαφέρον
Πολύ ενδιαφέρον
5. Τώρα που γνωρίζεις το περιεχόμενο του μαθήματος, στην περίπτωση που ήταν
προαιρετικό, θα το επέλεγες;
Ναι
Ίσως
Όχι
6. Υπάρχουν οικονομικά θέματα που θα ήθελες να γνωρίζεις και δεν περιέχονται
στην ύλη που διδάχτηκες;
Ναι
Όχι
7. Αν ναι, ποια;
8. Θεωρείς ότι η ύλη όπως παρουσιάζεται στο βιβλίο είναι κατανοητή;
Καθόλου
Λίγο
[4]
Πολύ
Πάρα πολύ
9. Αν θα αξιολογούσες το μάθημα της Οικονομίας σε σχέση με τα άλλα μαθήματα
που διδάσκεσαι θα το κατέτασσες στα:
Καθόλου χρήσιμα
Λίγο χρήσιμα
Χρήσιμα
Πολύ χρήσιμα
10. Ποιο ήταν το περισσότερο ενδιαφέρον κεφάλαιο που διδάχτηκες έως τώρα στο
μάθημα της Οικονομίας;
Ευχαριστώ για το χρόνο που διαθέσατε!
Η καθηγήτρια
Λεούση Αφροδίτη - Οικονομολόγος
[5]
Οι βασικές παραδοχές της έρευνας
Η μεθοδολογία διαμορφώθηκε με τις ακόλουθες παραδοχές:
 Όλοι οι διδάσκοντες το μάθημα στα σχολεία που οι μαθητές τους ρωτήθηκαν,
ήταν το ίδιο σημαντικά επαρκείς.
 Το βιβλίο διανεμήθηκε από την αρχή του σχολικού έτους στους μαθητές.
 Δεν υπήρχαν παράμετροι που να εμποδίζουν την μάθηση και την ομαλή
διδασκαλία.
 Η άποψη των ερωτηθέντων μαθητών επηρεάζεται από το σχολικό περιβάλλον,
την ευρύτερη τοπική κοινότητα, και το φύλο τους.
 Οι μαθητές απαντούν με σοβαρότητα και ειλικρίνεια, χωρίς να επηρεάζονται από
την εντύπωση που θα προκαλέσουν οι απαντήσεις τους.
 Όλα τα σχολεία που συμμετείχαν στην έρευνα διαθέτουν την ίδια υλικοτεχνική
υποδομή, που θα βοηθούσε την διδασκαλία του μαθήματος.
 Υπήρχε στο σχολείο ο βασικός εξοπλισμός που είναι απαραίτητος για την
προβολή πρόσθετων πληροφοριών.
Το δείγμα της έρευνας
 Το δείγμα μελέτης αποτελείται από μαθητές σχολικών μονάδων που
αντιπροσωπεύουν διαφορετικούς τύπους κοινωνιών: Αστικές – Ημιαστικές –
Αγροτικές.
 Αυτό εξασφαλίζει και τις διαφορετικού οικονομικού, βιοτικού και μορφωτικού
επιπέδου οικογένειες προέλευσης των ερωτηθέντων.
 Αποτελείται από αγόρια και κορίτσια.
 Συμμετέχουν μαθητές με αυξημένες μαθησιακές ικανότητες και όχι.
Οι δύο άξονες πάνω στους οποίους κινήθηκε η έρευνα είναι:
I. Η ποιότητα της αποκτηθείσας γνώσης, και
II. Το ενδιαφέρον που προκαλεί η ύλη που παρέχεται μέσω αυτού του βιβλίου
Ερευνητικά εργαλεία
Για την συλλογή των απόψεων των μαθητών, διανεμήθηκε και απαντήθηκε
ερωτηματολόγιο 10 ερωτήσεων. Οι οκτώ είναι κλειστού τύπου και δύο σύντομης
απάντησης.
Συμμετείχαν 4 σχολεία (Λύκεια). Οι μαθητές φοιτούν στην Α΄ τάξη.
Ο συνολικός αριθμός των ερωτηθέντων είναι 171.
[6]
Μεταβλητές
Οι 10 ερωτήσεις και
1. το φύλο
2. το είδος της περιοχής (αστική, ημιαστική, αγροτική)
 Η μεταβλητή Φύλο μπορεί να είναι ΑΓΟΡΙ – ΚΟΡΙΤΣΙ
 Οι έξι ερωτήσεις μπορεί να έχουν 4 ΚΛΙΜΑΚΩΤΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
 Οι δύο ερωτήσεις μπορεί να απαντηθούν ΚΑΤΑΦΑΤΙΚΑ ή ΑΡΝΗΤΙΚΑ
 Οι δύο ερωτήσεις είναι ΣΥΝΤΟΜΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΗΣ
Δείγμα της έρευνας
Περιοχή Αριθμός ερωτηματολογίων
Αστική 59
Αστική 56
Ημιαστική 21
Αγροτική 35
Σύνολο 171
[7]
Ενότητα 2
Πίνακας Α. Παρουσιάζονται τα ποσοστά* των απαντήσεων σε κάθε ερώτηση ανά φύλο.
(*
τα ποσοστά έχουν στρογγυλοποιηθεί σε προσέγγιση μισής μονάδας)
Ερωτήσεις Πιθανές απαντήσεις κορίτσι σε % αγόρι σε %
1.Με την παρακολούθηση
του μαθήματος αύξησες
τις γνώσεις σου σχετικά
με την οικονομική
κατάσταση του
περιβάλλοντος σου;
Καθόλου
Λίγο
Πολύ
Πάρα πολύ
4
27
58
11
4%
27%
58%
11%
5
23
33
10
7,5%
32.%
46,5%
14%
2.Αυτά που διδάχτηκες
ήταν σχετικά με τις
προσδοκίες σου από το
μάθημα της Οικονομίας;
Καθόλου
Λίγο
Πολύ
Πάρα πολύ
3
40
53
4
3%
40%
53%
4%
5
19
40
7
7.5%
26,5%
56%
10%
3.Είσαι σε θέση να
αναπαράγεις από όσα
διδάχτηκες;
Έναν τουλάχιστον ορισμό
Δύο έως πέντε ορισμούς
Σχεδόν όλα όσα διδάχτηκα
Τίποτα από τα παραπάνω
6
42
49
3
6%
42%
49%
3%
9
33
28
1
12,5%
46,5%
39,5%
1,5%
4.Το περιεχόμενο των
θεμάτων διδασκαλίας
ήταν
Πληκτικό
Αδιάφορο
Αρκετά ενδιαφέρον
Πολύ ενδιαφέρον
8
15
67
10
8%
15%
67%
10%
5
8
49
9
7%
11%
69%
13%
5.Τώρα που γνωρίζεις το
περιεχόμενο του
μαθήματος, στην
περίπτωση που ήταν
προαιρετικό, θα το
επέλεγες;
Ναι
Ίσως
Όχι
18
46
36
18%
46%
36%
25
30
16
35%
42,5%
22,5%
6.Υπάρχουν οικονομικά
θέματα που θα ήθελες να
γνωρίζεις και δεν
περιέχονται στην ύλη που
διδάχτηκες;
Ναι
Όχι
44
56
44%
56%
41
30
58%
42%
7. Αν ναι, ποια; Σύντομη απάντηση -- -- -- --
8.Θεωρείς ότι η ύλη όπως
παρουσιάζεται στο βιβλίο
είναι κατανοητή;
Καθόλου
Λίγο
Πολύ
Πάρα πολύ
14
37
43
6
14%
37%
43%
6%
6
36
25
4
8,5%
51%
35%
5,5%
9.Αν θα αξιολογούσες το
μάθημα της Οικονομίας
σε σχέση με τα άλλα
μαθήματα που διδάσκεσαι
θα το κατέτασσες στα:
Καθόλου χρήσιμα
Λίγο χρήσιμα
Χρήσιμα
Πολύ χρήσιμα
4
23
61
12
4%
23%
61%
12%
3
9
47
12
4,5%
12,5%
66%
17%
10.Ποιο ήταν το
περισσότερο ενδιαφέρον
κεφάλαιο που διδάχτηκες
έως τώρα στο μάθημα της
Οικονομίας;
Σύντομη απάντηση -- -- -- --
[8]
Παρουσίαση του πίνακα Α
Ερώτηση 1
Με την παρακολούθηση του μαθήματος αύξησες τις γνώσεις σου σχετικά με την
οικονομική κατάσταση του περιβάλλοντος σου;
Οι περισσότεροι μαθητές –και των δύο φύλων- φαίνεται να έχουν αυξήσει τις γνώσεις
τους και μάλιστα πολύ. Το 60% έως 70% [κορίτσια – αγόρια] απαντά ότι μετά την
παρακολούθηση του σχετικού μαθήματος το γνωστικό τους επίπεδο έχει αυξηθεί
σημαντικά.
Αντίθετα, η μη προσθήκη πρόσθετης γνώσης είναι σε πολύ χαμηλά επίπεδα, της τάξης
των 4% ή 7%. Εδώ μπορούμε να δικαιολογήσουμε το ποσοστό με τους παντελώς
αδιάφορους μαθητές, ή με τους πολύ καλά καταρτισμένους, οι οποίοι κατέχουν ήδη τις
παρόμοιες γνώσεις.
 Γενικά φαίνεται ότι το σχετικό μάθημα πρόσθεσε γνώση.
0
10
20
30
40
50
60
καθόλου λίγο πολύ πάρα πολύ
αγόρι
κορίτσι
[9]
Ερώτηση 2
Αυτά που διδάχτηκες ήταν σχετικά με τις προσδοκίες σου από το μάθημα της
Οικονομίας;
Περισσότερο από 55% - 65% [κορίτσια – αγόρια] βεβαιώνουν ότι η ύλη που
διδάχτηκαν ήταν πολύ κοντά σε αυτό που προσδοκούσαν.
Κάποιοι είχαν άλλες προσδοκίες και σε ένα μικρό ποσοστό, 3% - 7%, φαίνεται να
απογοητεύτηκαν από το περιεχόμενο του βιβλίου.
 Θα πρέπει να βελτιωθεί το περιεχόμενο, να γίνει πιο ενδιαφέρον.
0
10
20
30
40
50
60
καθόλου λίγο πολύ πάρα πολύ
αγόρι
κορίτσι
[10]
Ερώτηση 3
Είσαι σε θέση να αναπαράγεις από όσα διδάχτηκες;
Σε μεγάλο ποσοστό οι μαθητές έχουν εμπεδώσει την ύλη και είναι σε θέση να
αναπαράγουν τα περισσότερα απ όσα διδάχτηκαν. Διακρίνεται επίσης ότι τα κορίτσια
απέκτησαν περισσότερες γνώσεις σε σχέση με αυτές των αγοριών.
Οι ελάχιστοι που δεν έχουν εμπεδώσει καμιά γνώση ή έχουν ελάχιστη, είναι στο χώρο
των παντελώς αδιάφορων μαθητών, και αυτό φανερώνεται από το χαμηλό ποσοστό τους
[≈ 10%]
Ερώτηση 4
Το περιεχόμενο των θεμάτων διδασκαλίας ήταν:
Η συντριπτική πλειοψηφία των μαθητών θεωρούν το βιβλίο αρκετά ενδιαφέρον.
Η άποψη αυτή είναι εκφρασμένη τόσο από τα κορίτσια, όσο και από τα αγόρια.
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
ένα δύο-πέντε σχεδόν όλα τίποτα
αγόρι
κορίτσι
0
10
20
30
40
50
60
70
πληκτικό αδιάφορο αρκετά
ενδιαφέρον
πολύ
ενδιαφέρον
αγόρι
κορίτσι
[11]
Ερώτηση 5
Τώρα που γνωρίζεις το περιεχόμενο του μαθήματος, στην περίπτωση που ήταν
προαιρετικό, θα το επέλεγες;
Οι θετικές απαντήσεις είναι πολύ περισσότερες από τις αρνητικές. Πιο συγκεκριμένα το
70% - 80% έχει θετική στάση για το μάθημα.
Ερώτηση 6
Υπάρχουν οικονομικά θέματα που θα ήθελες να γνωρίζεις και δεν περιέχονται στην ύλη
που διδάχτηκες;
Διατυπώνεται πως οι μαθητές έχουν ενδιαφέρον για περισσότερα θέματα από αυτά που
περιέχονται στην ύλη του βιβλίου. Περίπου το 50% επιθυμεί να διδαχτεί περισσότερα.
Παράλληλα οι υπόλοιποι [ ≈ 50% ] πιστεύουν ότι είναι αρκετά αυτά που διδάχτηκαν.
Εδώ πρέπει να σημειωθεί πως τα αγόρια δείχνουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τις
οικονομικές γνώσεις.
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
ναι ίσως όχι
αγόρι
κορίτσι
0
10
20
30
40
50
60
ναι όχι
αγόρι
κορίτσι
[12]
Ερώτηση 8
Θεωρείς ότι η ύλη όπως παρουσιάζεται στο βιβλίο είναι κατανοητή;
Εδώ μπορούμε να δούμε ότι το βιβλίο δεν θεωρείται ιδιαίτερα κατανοητό. Περισσότερο
από το 58% των ερωτηθέντων αγοριών και λίγο λιγότερο των κοριτσιών πιστεύει ότι
υπήρχε δυσκολία στην κατανόηση των εννοιών της διδακτέας ύλης.
Ερώτηση 9
Αν θα αξιολογούσες το μάθημα της Οικονομίας σε σχέση με τα άλλα μαθήματα που
διδάσκεσαι θα το κατέτασσες στα:
Φανερά και με μεγάλη διαφορά οι μαθητές βρίσκουν ότι το μάθημα είναι χρήσιμο. Τα
αγόρια σε μεγαλύτερο ποσοστό, αλλά και τα κορίτσια ακολουθούν με αρκετά μεγάλο
ποσοστό.
Τα κορίτσια μένουν πιο αδιάφορα στις γνώσεις για την Οικονομία.
0
10
20
30
40
50
60
καθόλου λίγο πολύ παρα πολύ
αγόρι
κορίτσι
0
10
20
30
40
50
60
70
καθόλου
χρήσιμα
λίγο χρήσιμα χρήσιμα πολύ χρήσιμα
αγόρι
κορίτσι
[13]
Πίνακας B. Παρουσιάζονται τα ποσοστά* των απαντήσεων σε κάθε ερώτηση κατά
γεωγραφική περιφέρεια: αστική – ημιαστική - αγροτική. (*
τα ποσοστά έχουν
στρογγυλοποιηθεί σε προσέγγιση μισής μονάδας)
Υπο-Πίνακας Β1 Αστικές περιοχές
Ερωτήσεις Πιθανές απαντήσεις κορίτσι σε % αγόρι σε %
1.Με την παρακολούθηση
του μαθήματος αύξησες
τις γνώσεις σου σχετικά
με την οικονομική
κατάσταση του
περιβάλλοντος σου;
Καθόλου
Λίγο
Πολύ
Πάρα πολύ
2
19
37
3
3%
31%
61%
5%
4
20
23
7
7,5%
37%
42,5%
13%
2.Αυτά που διδάχτηκες
ήταν σχετικά με τις
προσδοκίες σου από το
μάθημα της Οικονομίας;
Καθόλου
Λίγο
Πολύ
Πάρα πολύ
3
19
35
4
5%
31%
57,5%
6,5%
4
11
35
4
7,5%
20%
65%
7,5%
3.Είσαι σε θέση να
αναπαράγεις από όσα
διδάχτηκες;
Έναν τουλάχιστον ορισμό
Δύο έως πέντε ορισμούς
Σχεδόν όλα όσα διδάχτηκα
Τίποτα από τα παραπάνω
3
28
28
2
5%
46%
46%
3%
5
25
24
0
9%
46,5%
44,5%
0%
4.Το περιεχόμενο των
θεμάτων διδασκαλίας
ήταν
Πληκτικό
Αδιάφορο
Αρκετά ενδιαφέρον
Πολύ ενδιαφέρον
4
12
40
5
6,5%
19,5%
65,5%
8,5%
3
6
38
7
5,5%
11,5%
70%
13%
5.Τώρα που γνωρίζεις το
περιεχόμενο του
μαθήματος, στην
περίπτωση που ήταν
προαιρετικό, θα το
επέλεγες;
Ναι
Ίσως
Όχι
11
30
20
18%
49,5%
32,5%
22
21
11
41%
39%
20%
6.Υπάρχουν οικονομικά
θέματα που θα ήθελες να
γνωρίζεις και δεν
περιέχονται στην ύλη που
διδάχτηκες;
Ναι
Όχι
34
27
55,5%
44,5%
34
20
63%
37%
7. Αν ναι, ποια; Σύντομη απάντηση -- -- -- --
8.Θεωρείς ότι η ύλη όπως
παρουσιάζεται στο βιβλίο
είναι κατανοητή;
Καθόλου
Λίγο
Πολύ
Πάρα πολύ
7
23
26
5
11,5%
37,5%
42,5%
8,5%
4
23
23
4
7,5%
42,5%
42,5%
7,5%
9.Αν θα αξιολογούσες το
μάθημα της Οικονομίας
σε σχέση με τα άλλα
μαθήματα που διδάσκεσαι
θα το κατέτασσες στα:
Καθόλου χρήσιμα
Λίγο χρήσιμα
Χρήσιμα
Πολύ χρήσιμα
1
15
37
8
1,5%
24,5%
61%
13%
2
6
36
10
3,5%
11,5%
66,5%
18,5%
10.Ποιο ήταν το
περισσότερο ενδιαφέρον
κεφάλαιο που διδάχτηκες
έως τώρα στην Οικονομία
Σύντομη απάντηση -- -- -- --
[14]
Υπο-Πίνακας Β2 Ημιαστικές περιοχές
Ερωτήσεις Πιθανές απαντήσεις κορίτσι σε % αγόρι σε %
1.Με την παρακολούθηση
του μαθήματος αύξησες
τις γνώσεις σου σχετικά
με την οικονομική
κατάσταση του
περιβάλλοντος σου;
Καθόλου
Λίγο
Πολύ
Πάρα πολύ
1
3
13
3
5%
15%
65%
15%
0
1
0
0
0%
100%
0%
0%
2.Αυτά που διδάχτηκες
ήταν σχετικά με τις
προσδοκίες σου από το
μάθημα της Οικονομίας;
Καθόλου
Λίγο
Πολύ
Πάρα πολύ
0
10
10
0
0%
50%
50%
0%
0
1
0
0
0%
100%
0%
0%
3.Είσαι σε θέση να
αναπαράγεις από όσα
διδάχτηκες;
Έναν τουλάχιστον ορισμό
Δύο έως πέντε ορισμούς
Σχεδόν όλα όσα διδάχτηκα
Τίποτα από τα παραπάνω
0
5
15
0
0%
25%
75%
0%
1
0
0
0
100%
0%
0%
0%
4.Το περιεχόμενο των
θεμάτων διδασκαλίας
ήταν
Πληκτικό
Αδιάφορο
Αρκετά ενδιαφέρον
Πολύ ενδιαφέρον
0
2
16
2
0%
10%
80%
10%
1
0
0
0
100%
0%
0%
0%
5.Τώρα που γνωρίζεις το
περιεχόμενο του
μαθήματος, στην
περίπτωση που ήταν
προαιρετικό, θα το
επέλεγες;
Ναι
Ίσως
Όχι
4
10
6
20%
50%
30%
0
1
0
0%
100%
0%
6.Υπάρχουν οικονομικά
θέματα που θα ήθελες να
γνωρίζεις και δεν
περιέχονται στην ύλη που
διδάχτηκες;
Ναι
Όχι
9
11
45%
55%
1
0
100%
0%
7. Αν ναι, ποια; Σύντομη απάντηση -- -- -- --
8.Θεωρείς ότι η ύλη όπως
παρουσιάζεται στο βιβλίο
είναι κατανοητή;
Καθόλου
Λίγο
Πολύ
Πάρα πολύ
0
4
15
1
0%
20%
75%
5%
1
0
0
0
100%
0%
0%
0%
9.Αν θα αξιολογούσες το
μάθημα της Οικονομίας
σε σχέση με τα άλλα
μαθήματα που διδάσκεσαι
θα το κατέτασσες στα:
Καθόλου χρήσιμα
Λίγο χρήσιμα
Χρήσιμα
Πολύ χρήσιμα
0
3
15
2
0%
15%
75%
10%
0
0
1
0
0%
0%
100%
0%
10.Ποιο ήταν το
περισσότερο ενδιαφέρον
κεφάλαιο που διδάχτηκες
έως τώρα στο μάθημα της
Οικονομίας;
Σύντομη απάντηση -- -- -- --
[15]
Υπο-Πίνακας Β3 Αγροτικές περιοχές
Ερωτήσεις Πιθανές απαντήσεις κορίτσι σε % αγόρι σε %
1.Με την παρακολούθηση
του μαθήματος αύξησες
τις γνώσεις σου σχετικά
με την οικονομική
κατάσταση του
περιβάλλοντος σου;
Καθόλου
Λίγο
Πολύ
Πάρα πολύ
1
5
8
5
5%
26,5%
42%
26,5%
1
2
10
3
6%
12,5%%
62,5%
19%
2.Αυτά που διδάχτηκες
ήταν σχετικά με τις
προσδοκίες σου από το
μάθημα της Οικονομίας;
Καθόλου
Λίγο
Πολύ
Πάρα πολύ
0
11
8
0
0%
58%
42%
0%
1
7
5
3
6%
44%
31%
19%
3.Είσαι σε θέση να
αναπαράγεις από όσα
διδάχτηκες;
Έναν τουλάχιστον ορισμό
Δύο έως πέντε ορισμούς
Σχεδόν όλα όσα διδάχτηκα
Τίποτα από τα παραπάνω
3
9
6
1
16%
47,5%
31,5%
5%
3
8
4
1
19%
50%
25%
6%
4.Το περιεχόμενο των
θεμάτων διδασκαλίας
ήταν
Πληκτικό
Αδιάφορο
Αρκετά ενδιαφέρον
Πολύ ενδιαφέρον
4
1
11
3
21%
5%
58%
16%
1
2
12
1
6%
12,5%
75%
6,5%
5.Τώρα που γνωρίζεις το
περιεχόμενο του
μαθήματος, στην
περίπτωση που ήταν
προαιρετικό, θα το
επέλεγες;
Ναι
Ίσως
Όχι
3
6
10
15,5%
31,5%
53%
3
8
5
19%
50%
31%
6.Υπάρχουν οικονομικά
θέματα που θα ήθελες να
γνωρίζεις και δεν
περιέχονται στην ύλη που
διδάχτηκες;
Ναι
Όχι
1
18
5,5%
94,5%
6
10
37,5%
62,5%
7. Αν ναι, ποια; Σύντομη απάντηση -- -- -- --
8.Θεωρείς ότι η ύλη όπως
παρουσιάζεται στο βιβλίο
είναι κατανοητή;
Καθόλου
Λίγο
Πολύ
Πάρα πολύ
7
10
2
0
37%
52,5%
10,5%
0%
1
13
2
0
6%
81,5%
12,5%
0%
9.Αν θα αξιολογούσες το
μάθημα της Οικονομίας
σε σχέση με τα άλλα
μαθήματα που διδάσκεσαι
θα το κατέτασσες στα:
Καθόλου χρήσιμα
Λίγο χρήσιμα
Χρήσιμα
Πολύ χρήσιμα
3
5
9
2
15,5%
26,5%
47,5%
10,5%
1
3
10
2
6%
19%
62,5%
12,5%
10.Ποιο ήταν το
περισσότερο ενδιαφέρον
κεφάλαιο που διδάχτηκες
έως τώρα στο μάθημα της
Οικονομίας;
Σύντομη απάντηση -- -- -- --
[16]
Ερώτηση 1
Με την παρακολούθηση του μαθήματος αύξησες τις γνώσεις σου σχετικά με την
οικονομική κατάσταση του περιβάλλοντος σου;
Αστικές περιοχές
Ημιαστικές περιοχές
Αγροτικές περιοχές
0
10
20
30
40
50
60
70
καθόλου λίγο πολύ πάρα πολύ
αγορι
κορίτσι
0
20
40
60
80
100
καθόλου λίγο πολύ πάρα πολύ
αγορι
κορίτσι
0
10
20
30
40
50
60
70
καθόλου λίγο πολύ πάρα πολύ
αγόρι
κορίτσικαθόπου
[17]
Παρατηρήσεις
για την απάντηση 1.
Η κατανομή των απαντήσεων ποικίλει ανάλογα με τις γεωγραφικές περιοχές από τις
οποίες αντλήθηκαν οι πληροφορίες. Η ποικιλία αυτή δεν έχει σημαντικές αποκλίσεις.
Λίγο ή πολύ όλοι συμφωνούν σχετικά με τη γνώση που απέκτησαν ή όχι μέσα από το
βιβλίο.
Σε όλες φαίνεται ότι ακολουθείται η κανονική κατανομή (καμπύλη Gauss) με
αποδυναμωμένα τα άκρα και ενισχυμένο το κέντρο.
Δείχνουν πως ακολουθείται το μέτρο.
Λίγο ως πολύ τα κορίτσια απαντούν ότι έχουν αποκτήσει γνώση. Τα αγόρια φαίνεται να
αναζητούν περισσότερες πληροφορίες, οι οποίες, όπως από την ερώτηση προκύπτει,
αφορούν το σύγχρονο οικονομικό περιβάλλον τους.
[18]
Ερώτηση 2
Αυτά που διδάχτηκες ήταν σχετικά με τις προσδοκίες σου από το μάθημα της
Οικονομίας;
Αστικές περιοχές
Ημιαστικές περιοχές
Αγροτικές περιοχές
0
10
20
30
40
50
60
70
καθόλου λίγο πολύ πάρα πολύ
αγορι
κορίτσι
0
20
40
60
80
100
καθόλου λίγο πολύ πάρα πολύ
αγορι
κορίτσι
0
10
20
30
40
50
60
καθόλου λίγο πολύ πάρα πολύ
αγόρι
κορίτσικαθόπου
[19]
Παρατηρήσεις
για την απάντηση 2
Οι μαθητές ικανοποιήθηκαν από την ύλη του βιβλίου, όχι όμως σε σημαντικό βαθμό.
Στις ημιαστικές και αγροτικές περιοχές οι προσδοκίες τους ήταν μεγαλύτερες, παρ ότι
φαίνεται ότι και αυτά που διδάχτηκαν τους ικανοποίησαν. Προφανώς ενδιαφέρονταν για
περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την σημερινή πραγματικότητα, όπως αυτό
προκύπτει και σε συνδυασμό με την ερώτηση 1.
[20]
Ερώτηση 3
Είσαι σε θέση να αναπαράγεις από όσα διδάχτηκες:
Αστικές περιοχές
Ημιαστικές περιοχές
Αγροτικές περιοχές
0
10
20
30
40
50
ένα δύο-πέντε σχεδόν όλα τίποτα
αγορι
κορίτσι
0
20
40
60
80
100
ένα δύο-πέντε σχεδόν όλα τίποτα
αγορι
κορίτσι
0
10
20
30
40
50
ένα δύο-πέντε σχεδόν όλα τιποτα
αγόρι
κορίτσικαθόπου
[21]
Παρατηρήσεις
για την απάντηση 3
Η εμπέδωση της διδαχθείσας ύλης έγινε σημαντικά σε αστικές και αγροτικές περιοχές.
Στις ημιαστικές φαίνεται ότι τα αγόρια έμαθαν λιγότερα από τα αναμενόμενα.
Ως τόσο ελάχιστοι μαθητές απάντησαν ότι δεν έχουν αποκτήσει καμία γνώση από την
διδαχθείσα ύλη. Το μικρό αυτό ποσοστό αφορά τους αδιάφορους μαθητές, που
προφανώς θα έχουν την ίδια αντιμετώπιση και με τα υπόλοιπα μαθήματα τους.
[22]
Ερώτηση 4
Το περιεχόμενο των θεμάτων διδασκαλίας ήταν:
Αστικές περιοχές
Ημιαστικές περιοχές
Αγροτικές περιοχές
0
10
20
30
40
50
60
70
πληκτικό αδιάφορο αρκετά
ενδιαφέρον
πολύ
ενδιαφέρον
αγορι
κορίτσι
0
20
40
60
80
100
πληκτικό αδιάφορο αρκετά
ενδιαφέρον
πολύ
ενδιαφέρον
αγορι
κορίτσι
0
10
20
30
40
50
60
70
80
αγόρι
κορίτσικαθόπου
[23]
Παρατηρήσεις
για την απάντηση 4
Τα όσα διδάχτηκαν, τους ενδιέφεραν. Φαίνεται ότι όλοι βρήκαν το περιεχόμενο του
βιβλίου «αρκετά ενδιαφέρον», παρ ότι δεν ήταν ακριβώς όπως το ανέμεναν.
Ελάχιστοι μαθητές απάντησαν ότι ήταν «πληκτικό» ή «αδιάφορο», όπως επίσης
ελάχιστοι απάντησαν ότι ήταν «πολύ ενδιαφέρον». Συμφωνεί με τις προηγούμενες
απαντήσεις για τις προσδοκίες τους. Προφανώς οι μαθητές μας επιθυμούν να γνωρίσουν
οικονομικές έννοιες που τους βομβαρδίζουν στην καθημερινότητα τους τα ΜΜΕ και δεν
κατανοούν.
Θα πρέπει να σημειωθεί πως ιδιαίτερα μεγάλο ποσοστό αγοριών στις ημιαστικές
περιοχές φαίνεται να θεωρεί τα θέματα «πληκτικά», αλλά αυτό διορθώνεται και έρχεται
να προσεγγίσει τα υπόλοιπα αν παρατηρήσουμε τον ελάχιστο αριθμό του δείγματος που
αντιπροσωπεύει τα αγόρια στις ημιαστικές περιοχές.
[24]
Ερώτηση 5
Τώρα που γνωρίζεις το περιεχόμενο του μαθήματος, στην περίπτωση που ήταν
προαιρετικό, θα το επέλεγες;
Αστικές περιοχές
Ημιαστικές περιοχές
Αγροτικές περιοχές
0
10
20
30
40
50
ναι ίσως όχι
αγορι
κορίτσι
0
20
40
60
80
100
ναι ίσως όχι
αγορι
κορίτσι
0
10
20
30
40
50
60
ναι ίσως όχι
αγόρι
κορίτσικαθόπου
[25]
Παρατηρήσεις
για την απάντηση 5
Εδώ διακρίνεται η διάθεση των μαθητών απέναντι στο βιβλίο και την ύλη. Me βάση την
αρχικής μας παραδοχή: οι διδάσκοντες και οι υποδομές είναι το ίδιο πολύ σημαντικές σε
όλα τα σχολεία από όπου αντλήθηκαν οι πληροφορίες.
Διατυπώνεται ότι οι περισσότεροι έχουν θετική διάθεση απέναντι στο μάθημα, και ότι
θα επιθυμούσαν να το διδαχθούν, ακόμα και αν αυτό ήταν προαιρετικό.
Το πλέον σημαντικό ποσοστό των μαθητών που δεν θα το επέλεγε φαίνεται στις
αγροτικές περιοχές. Συνεπώς στην ίδια περιοχή απάντησαν «ναι» θα το επέλεγαν
ελάχιστοι μαθητές.
[26]
Ερώτηση 6
Υπάρχουν οικονομικά θέματα που θα ήθελες να γνωρίζεις και δεν περιέχονται στην ύλη
που διδάχτηκες;
Αστικές περιοχές
Ημιαστικές περιοχές
Αγροτικές περιοχές
0
10
20
30
40
50
60
70
ναι όχι
αγορι
κορίτσι
0
20
40
60
80
100
ναι όχι
αγορι
κορίτσι
0
20
40
60
80
100
ναι όχι
αγόρι
κορίτσι
[27]
Παρατηρήσεις
για την απάντηση 6
Οι ερωτηθέντες θα ήθελαν να αποκτήσουν πληροφορίες για περισσότερες οικονομικές
έννοιες. Σχεδόν οι μισοί και πλέον επιθυμούν να μάθουν περισσότερα.
Το ποσοστό ανατρέπεται στις αγροτικές περιοχές, όπου εμφανίζεται το βιβλίο επαρκές.
Αυτό δικαιολογείται ίσως από την μικρότερου βάθους ενημέρωση τους και τα
διαφορετικά ενδιαφέροντα τους.
[28]
Ερώτηση 8
Θεωρείς ότι η ύλη όπως παρουσιάζεται στο βιβλίο είναι κατανοητή;
Αστικές περιοχές
Ημιαστικές περιοχές
Αγροτικές περιοχές
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
καθόλου λίγο πολύ πάρα πολύ
αγορι
κορίτσι
0
20
40
60
80
100
καθόλου λίγο πολύ πάρα πολύ
αγορι
κορίτσι
0
20
40
60
80
100
καθόλου λίγο πολύ πάρα πολύ
αγόρι
κορίτσικαθόπου
[29]
Παρατηρήσεις
για την απάντηση 8
Η ύλη του βιβλίου αν και δεν φαίνεται πολύ δύσκολη, δεν εμφανίζεται και ιδιαίτερα
κατανοητή. Τα αγόρια φαίνεται να πιστεύουν ότι είναι δύσκολη σε μεγαλύτερο βαθμό απ
ότι τα κορίτσια.
Ιδιαίτερη δυσκολία εμφανίζεται να υπάρχει στις αγροτικές περιοχές.
[30]
Ερώτηση 9
Αν θα αξιολογούσες το μάθημα της Οικονομίας σε σχέση με τα άλλα μαθήματα που
διδάσκεσαι θα το κατέτασσες στα:
Αστικές περιοχές
Ημιαστικές περιοχές
Αγροτικές περιοχές
0
10
20
30
40
50
60
70
καθόλου
χρήσιμα
λίλο χρήσιμα χρήσιμα πολύ
χρήσιμα
αγορι
κορίτσι
0
20
40
60
80
100
καθόλου
χρήσιμα
λίγο
χρήσιμα
χρήσιμα πολύ
χρήσιμα
αγορι
κορίτσι
0
10
20
30
40
50
60
70
καθόλου
χρήσιμα
λίγο χρήσιμα χρήσιμα πολύ
χρήσιμα
αγόρι
κορίτσι
[31]
Παρατηρήσεις
για την απάντηση 9
Σημαντική πληροφορία δίνει η ερώτηση σχετικά με τη χρησιμότητα του μαθήματος.
Με συντριπτική πλειοψηφία τόσο οι μαθητές όσο και οι μαθήτριες κατατάσσουν το
μάθημα στα «χρήσιμα». Φαίνεται ότι αντιλαμβάνονται την αναγκαιότητα των σχετικών
γνώσεων, παρ όλο που ίσως τους φαίνεται δύσκολο, ή όχι απόλυτα ταυτισμένο με τα
ενδιαφέροντα τους.
[32]
Ενότητα 3
Οι ερωτήσεις 7 και 10
του ερωτηματολογίου είναι ερωτήσεις «ανοικτού τύπου».
Οι μαθητές μπορούν να γράψουν τις ιδέες τους, τις απόψεις τους, τις προτάσεις τους,
και τους προβληματισμούς τους για το πως θα μπορούσε το βιβλίο να είναι
περισσότερο ενδιαφέρον και χρήσιμο. Να είναι πιο κοντά στο μαθητή- χειριστή.
Οι μαθητές μπορούσαν να θέσουν περισσότερα από ένα θέματα, και για το λόγο αυτό
δεν μπήκε η ερώτηση στη στατιστική επεξεργασία. Οι απαντήσεις/προτάσεις
ομαδοποιήθηκαν, με τις αντίστοιχες απαντήσεις να φαίνονται στους παρακάτω
πίνακες.
Υπήρχε η δυνατότητα να απαντήσουν με δύο ή και περισσότερες προτάσεις – θέματα, και
έτσι ο αριθμός των ερωτηθέντων δεν αντιστοιχεί στον αριθμό των απαντήσεων.
Επίσης πολλοί μαθητές δεν απάντησαν καθόλου.
[33]
Με την ερώτηση 7 «Ποια οικονομικά θέματα ήθελες να γνωρίζεις και δεν περιέχονταν
στην ύλη» του βιβλίου που διδάσκεται στην Α΄ τάξη,
Έγραψαν:
Αστικές περιοχές
Αγόρι Σύνολο Κορίτσι Σύνολο
Χρηματιστήριο ΙΙΙΙΙ ΙΙΙΙΙ ΙΙΙ
Τράπεζες ΙΙΙΙΙ ΙΙΙΙΙ ……
Δάνεια ΙΙΙΙΙ ΙΙ …………
Κρίση ΙΙΙΙΙ Ι ……………
Φορολογία ΙΙΙΙ …………
Διεθνείς αγορές ΙΙΙ …….
ΑΕΠ ΙΙ …………………
13
10
7
6
4
3
2
Κρίση ΙΙΙΙΙ ΙΙΙΙΙ Ι ……
Χρηματιστήριο ΙΙΙΙΙ ΙΙΙΙΙ
Τράπεζες ΙΙΙΙΙ …………
Δάνεια ΙΙΙΙΙ …………...
Διεθνείς αγορές ΙΙΙΙ ……
ΑΕΠ ΙΙ …………………
Φόροι Ι ………………..
11
10
5
5
4
2
1
Ημιαστικές περιοχές
Αγόρι Σύνολο Κορίτσι Σύνολο
Κρίση Ι ………… 1 Κρίση ΙΙΙΙΙ Ι …
Επιχείρηση Ι …
Χρηματιστήριο Ι …
6
1
1
Αγροτικές περιοχές
Αγόρι Σύνολο Κορίτσι Σύνολο
Χρηματιστήριο ΙΙΙ ……
Φορολογία ΙΙ ……….
3
2
-- 0
Παρατηρήσεις για την ερώτηση 7
1. Στις αστικές περιοχές οι μαθητές θέλουν να εμβαθύνουν, να γνωρίσουν σχετικά
περισσότερες έννοιες. Το Χρηματιστήριο, οι Τράπεζες και τα Δάνεια, καθώς και η
Κρίση με τη Φορολογία φαίνεται ότι απασχολούν τους μαθητές και των δύο
φύλων.
Αυτό ίσως είναι και η απεικόνιση των ενδοοικογενειακών συζητήσεων και
προβληματισμών που εισχωρούν σε όλες τις ελληνικές οικογένειες.
2. Το ενδιαφέρον για πληροφορίες εκτός της διδαχθείσας ύλης φαίνεται να
περιορίζεται στις ημιαστικές και αγροτικές περιοχές. Παραμένουν το
Χρηματιστήριο η Κρίση και η Φορολογία, αλλά με μικρότερη ένταση.
Μήπως αποτελεί έλλειψη πληροφόρησης για κάτι παραπάνω ;
[34]
Με την ερώτηση 10 «Ποιο ήταν το περισσότερο ενδιαφέρον κεφάλαιο που διδάχτηκες
στο μάθημα της Οικονομίας»
Έγραψαν:
Αστικές περιοχές
Αγόρι Σύνολο Κορίτσι Σύνολο
Εταιρείες ΙΙΙΙΙ ΙΙΙΙΙ ΙΙΙΙΙ ΙΙ
Η παραγωγή ΙΙΙΙΙ ΙΙΙΙΙ Ι
Επιχειρήσεις ΙΙΙΙΙ ΙΙΙΙΙ ……
Τιμές ΙΙΙ ……………………
Καταναλωτικό πρότυπο Ι ……
17
11
10
3
1
Η Παραγωγή ΙΙΙΙΙ ΙΙΙΙΙ ΙΙΙΙΙ ΙΙ
Εταιρείες ΙΙΙΙΙ ΙΙΙΙΙ ΙΙΙΙ
Επιχείρηση ΙΙΙΙΙ ΙΙΙΙΙ ΙΙΙΙ
Αγαθά ΙΙΙΙΙ ΙΙ ………………
Εμπορεύματα ΙΙΙΙΙ ……….
Χρηματιστήριο ΙΙΙΙ ……
Καταναλωτικό πρότυπο ΙΙΙ ..
Τιμές ΙΙ ……………………
17
14
14
7
5
4
3
2
Ημιαστικές περιοχές
Αγόρι Σύνολο Κορίτσι Σύνολο
-- 0
Αγαθά ΙΙΙΙΙ ………
Επιχειρήσεις ΙΙΙΙΙ ….
Εμπορεύματα ΙΙΙΙΙ ….
Παραγωγή ΙΙΙΙΙ ..
Εταιρείες ΙΙΙΙ ……
5
5
5
5
4
Αγροτικές περιοχές
Αγόρι Σύνολο Κορίτσι Σύνολο
Επιχειρήσεις ΙΙΙΙΙ Ι …
Εμπορεύματα ΙΙΙΙΙ …
Παραγωγή ΙΙΙΙΙ ……
Τιμές ΙΙΙΙΙ …………
Εταιρείες ΙΙΙ ………….
6
5
5
5
3
Εταιρείες ΙΙΙΙΙ ΙΙΙΙΙ ΙΙΙ
Επιχειρήσεις ΙΙΙΙΙ ΙΙΙΙΙ ΙΙ
Παραγωγή ΙΙΙΙΙ ΙΙΙΙΙ Ι
Τιμές ΙΙΙΙΙ Ι …….
Ανάγκες ΙΙΙΙ ………
Καταναλωτικό πρότυπο Ι
13
12
11
6
4
1
Παρατηρήσεις για την ερώτηση 10
1. Κυρίαρχο κεφάλαιο με υψηλό δείκτη ενδιαφέροντος είναι το «Εταιρείες –
Επιχειρήσεις». Φαίνεται πως όλοι οι μαθητές ή σχεδόν όλοι, επιθυμούσαν να
μάθουν σχετικά με αυτές. Πολλοί μάλιστα (όπως προκύπτει από την προηγούμενη
ερώτηση No 7) θα επιθυμούσαν να πληροφορηθούν περισσότερα.
2. Η παραγωγή, οι Τιμές και τα Εμπορεύματα αποτέλεσαν επίσης ενότητες υψηλού
ενδιαφέροντος.
3. Δεν σημειώνεται καμία ιδιαίτερη διαφορά μεταξύ των διάφορων περιοχών.
[35]
Ενότητα 4
Συμπεράσματα
1. Οι μαθητές έχουν αυξήσει τις γνώσεις τους σχετικά με τις Οικονομικές έννοιες.
Μετά την ολοκλήρωση της ύλης είναι σε θέση να κατανοούν περισσότερα θέματα
σχετικά με τα οικονομικά δρώμενα του περιβάλλοντος τους.
Τα κορίτσια περισσότερο από τα αγόρια. Αυτό ίσως δικαιολογείται από την
μεγαλύτερη επιμέλεια που σχεδόν πάντα δείχνουν τα κορίτσια σε σχέση με τα
αγόρια.
Οι περιοχές δεν μας δείχνουν καμία σημαντική διαφοροποίηση σ αυτό.
2. Αυτά που περιέχονται στη διδαχθείσα-διδακτέα ύλη είναι για τους μαθητές
ενδιαφέροντα, αλλά όχι σε ικανοποιητικό «βάθος». Χρειάζονται, ζητούν
περισσότερη γνώση και ειδικά σε θέματα, Εταιρείες – Επιχειρήσεις – Δάνεια –
Φόροι, κλπ, που απασχολούν την σημερινή ελληνική κοινωνία σχεδόν στο σύνολο
της. Ιδιαίτερα τα αγόρια. Το ποσοστό που δείχνει ότι οι μαθητές/τριες θα
επέλεγαν το μάθημα ακόμα και αν ήταν προαιρετικό, φαίνεται συντριπτικά
υψηλότερο από αυτό που δείχνει ότι δεν θα το επέλεγαν, με περισσότερη έμφαση
στις αστικές και ημιαστικές περιοχές και με λίγο μειωμένη ένταση στις αγροτικές
περιοχές.
3. Αντιμετώπισαν το μάθημα με ιδιαίτερα μεγάλο ενδιαφέρον, και πιστεύουν ότι
είναι χρήσιμο σε πολύ υψηλά ποσοστά. Τα αγόρια περισσότερο από τα κορίτσια.
Φαίνεται πως τα κορίτσια εξακολουθούν να πιστεύουν πως η οικονομία είναι
θέμα που απασχολεί κυρίως το άλλο φύλο.
4. Η ύλη είναι αρκετά δύσκολη, περισσότερο για τα αγόρια και λιγότερο για τα
κορίτσια. Όπως το ίδιο περισσότερο δύσκολη για στις αγροτικές περιοχές από όσο
στις αστικές.
5. Το μάθημα κατατάσσεται στα Χρήσιμα μαθήματα ιδιαίτερα στις αστικές και
ημιαστικές περιοχές. Για τα αγόρια φαίνεται με μεγαλύτερο ποσοστό η
χρησιμότητα, απ ότι για τα κορίτσια.
[36]
Προτάσεις
Οι προτάσεις που απορρέουν μετά την ανάλυση-μελέτη των απαντήσεων, έγινε με
γνώμονα την βελτίωση της αποτελεσματικότητας του βιβλίου και την επίτευξη των
οραμάτων της εκπαίδευσης.
Η βασική σκέψη είναι ότι η παιδεία οφείλει να λαμβάνει τα μηνύματα του
περιβάλλοντος και να προετοιμάζει τους μελλοντικούς πολίτες για την εισαγωγή τους
σε ένα ισχυρά ανταγωνιστικό περιβάλλον. Θα πρέπει και η παρεχόμενη μέσα από τα
σχολικά βιβλία γνώση να είναι εναρμονισμένη με τις ανάγκες της περιρρέουσας
κατάστασης.
Πιο συγκεκριμένα:
Το βιβλίο θα πρέπει να γίνει περισσότερο σύγχρονο. Να ακολουθεί τα οικονομικά
γεγονότα, να αφουγκράζεται το περιβάλλον, και να παρέχει εκείνη την οικονομική
γνώση που θα αποτελέσει εργαλείο στα χέρια των μαθητών μας, και κλειδί για την
είσοδο στο χώρο των σχετικών εννοιών.
Να σκεφτούμε ότι οι μαθητές μας έχουν με αυτό το εγχειρίδιο την πρώτη τους
επαφή με τις οικονομικές έννοιες, και ως εκ τούτου θα πρέπει να γίνει απλό και
κατανοητό στους όρους του.
Θα πρέπει να δοθεί έμφαση στο «Επιχειρείν» με σχετικά κεφάλαια που θα
προστεθούν στην ύλη, και θα επιτρέψουν στους μαθητές/τριες να αποκτήσουν
ιδέες και γνώση σχετικά με αυτό. Η ανάπτυξη και η εξέλιξη της οικονομίας μιας
κοινωνίας βασίζεται κυρίως στην έννοια του «Επιχειρείν.
Η διάσταση «καλλιέργεια Καινοτόμων ιδεών, και ανάδειξη τους» είναι επίσης
ένα χρήσιμο κεφάλαιο που θα αναπτύξει τη σκέψη τους, την φαντασία τους και θα
οδηγούσε τα βήματα τους στο μέλλον.
[37]
Αναφορές
Altrichter, H., Posch, P., Somekh, B. (2001). Οι εκπαιδευτικοί ερευνούν το έργο τους.
Μια εισαγωγή στις μεθόδους της έρευνας δράσης. Δεληγιάννη, Μ. (μτφ.). Αθήνα: εκδ.
Μεταίχμιο.
Βάμβουκας, Μ. Ι. (1991²). Εισαγωγή στην ψυχοπαιδαγωγική έρευνα και μεθοδολογία.
Αθήνα.
Bell, J. (1997). Μεθοδολογικός σχεδιασμός παιδαγωγικής και κοινωνικής έρευνας.
Οδηγός για Φοιτητές και Υποψήφιους Διδάκτορες. Ρήγα, Α.-Β. (πρόλογος-εισαγωγή-απόδοση).
Αθήνα: εκδ. Gutenberg
Κεκές Ι. (2004). "Μεθοδολογία Επιστημονικής Εργασίας: Αξιοποίηση του Σωκρατικού
Διαλόγου – Χρήση πηγών από το Διαδίκτυο", Αθήνα (Κεντρική διάθεση Εκδόσεις Ατραπός).
Κεχαγιάς Χ. (2005). «Λειτοργικές αρχές και κοινωνική δομή του Ελληνικού
Πολιτισμούς», Αθήνα: εκδ. Εύανδρος.
Κούσουλας, Φ. (2004). Σχεδιασμός και εφαρμογή διαθεματικής διδασκαλίας.Αθήνα: εκδ.
Ατραπός.
Κυριαζή, Ν. (1998). Η κοινωνιολογική έρευνα. Κριτική επισκόπηση των μεθόδων και
των τεχνικών. Αθήνα: Ελληνικές επιστημονικές εκδόσεις.
Παρασκευόπουλος, Ι. Ν. (1993). Μεθοδολογία επιστημονικής έρευνας, τόμος 1ος και
2ος. Αθήνα

More Related Content

Similar to ερευνα πεδ αφροδιτη

ΕΡΕΥΝΑ ΚΟΙΝΗΣ ΓΝΩΜΗΣ ΕΠΙ ΖΗΤΗΜΑΤΩΝ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΕΡΕΥΝΑ ΚΟΙΝΗΣ ΓΝΩΜΗΣ ΕΠΙ ΖΗΤΗΜΑΤΩΝ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΡΕΥΝΑ ΚΟΙΝΗΣ ΓΝΩΜΗΣ ΕΠΙ ΖΗΤΗΜΑΤΩΝ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΕΡΕΥΝΑ ΚΟΙΝΗΣ ΓΝΩΜΗΣ ΕΠΙ ΖΗΤΗΜΑΤΩΝ ΛΥΚΕΙΟΥ George Hagitegas
 
Έρευνα στην κατανομή του χρόνου των μαθητών για μαθήματα, ξεκούραση, δραστηρι...
Έρευνα στην κατανομή του χρόνου των μαθητών για μαθήματα, ξεκούραση, δραστηρι...Έρευνα στην κατανομή του χρόνου των μαθητών για μαθήματα, ξεκούραση, δραστηρι...
Έρευνα στην κατανομή του χρόνου των μαθητών για μαθήματα, ξεκούραση, δραστηρι...myclassgr
 
Ερωτήσεις για το Γυμνάσιο
Ερωτήσεις για το ΓυμνάσιοΕρωτήσεις για το Γυμνάσιο
Ερωτήσεις για το ΓυμνάσιοManolis Fragonikolakis
 
Stasi stiximeiaraptiaretaki (1)
Stasi stiximeiaraptiaretaki (1)Stasi stiximeiaraptiaretaki (1)
Stasi stiximeiaraptiaretaki (1)xpapas
 
εισαγωγη1 η φυσιογνωμία των ερευνητικών εργασιών
εισαγωγη1 η φυσιογνωμία των ερευνητικών εργασιώνεισαγωγη1 η φυσιογνωμία των ερευνητικών εργασιών
εισαγωγη1 η φυσιογνωμία των ερευνητικών εργασιώνthcaps
 
2ο ΓΕΛ και 1ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΟΡΔΕΛΙΟΥ..docx
2ο ΓΕΛ και 1ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΟΡΔΕΛΙΟΥ..docx2ο ΓΕΛ και 1ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΟΡΔΕΛΙΟΥ..docx
2ο ΓΕΛ και 1ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΟΡΔΕΛΙΟΥ..docxperi mixou
 
Portfolio (efthimis tzimos)
Portfolio (efthimis tzimos)Portfolio (efthimis tzimos)
Portfolio (efthimis tzimos)efthtzimos
 
σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού
σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικούσύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού
σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικούΓιάννης Παπαδάκης
 
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΣ ΕΚΠΚΟΣ - ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΣ ΕΚΠΚΟΣ - ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΣ ΕΚΠΚΟΣ - ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΣ ΕΚΠΚΟΣ - ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑgvlachos
 
Odigies politeiaki paideia
Odigies politeiaki paideiaOdigies politeiaki paideia
Odigies politeiaki paideia2epalkav
 
σεμινάριο διατροφής αγωγής υγείας
σεμινάριο διατροφής αγωγής υγείαςσεμινάριο διατροφής αγωγής υγείας
σεμινάριο διατροφής αγωγής υγείαςΑννα Παππα
 
ΕΝΟΤΗΤΑ 11_ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΤΑΞΗ_ΓΛΩΣΣΑ_PDF.pdf
ΕΝΟΤΗΤΑ 11_ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΤΑΞΗ_ΓΛΩΣΣΑ_PDF.pdfΕΝΟΤΗΤΑ 11_ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΤΑΞΗ_ΓΛΩΣΣΑ_PDF.pdf
ΕΝΟΤΗΤΑ 11_ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΤΑΞΗ_ΓΛΩΣΣΑ_PDF.pdfZoeApostolouAndreado
 
σχέση σχολείου οικογένειας
σχέση σχολείου οικογένειαςσχέση σχολείου οικογένειας
σχέση σχολείου οικογένειαςxristina81
 
οδηγιεσ διδασκαλιασ πολιτειακη παιδεια Teliko
οδηγιεσ διδασκαλιασ πολιτειακη παιδεια Telikoοδηγιεσ διδασκαλιασ πολιτειακη παιδεια Teliko
οδηγιεσ διδασκαλιασ πολιτειακη παιδεια Teliko2epalkav
 
τεχνικες διαφοροποιημενης διδασκαλιας στο μαθημα της φυσικης
τεχνικες διαφοροποιημενης διδασκαλιας  στο μαθημα της φυσικηςτεχνικες διαφοροποιημενης διδασκαλιας  στο μαθημα της φυσικης
τεχνικες διαφοροποιημενης διδασκαλιας στο μαθημα της φυσικηςtakshmou
 
Differentiated Instruction in 25 slides
Differentiated Instruction in 25 slidesDifferentiated Instruction in 25 slides
Differentiated Instruction in 25 slidesAgapi Dendaki
 
συλληψη δομη του προγραμματος
συλληψη δομη του προγραμματοςσυλληψη δομη του προγραμματος
συλληψη δομη του προγραμματοςSofi Liva
 

Similar to ερευνα πεδ αφροδιτη (20)

ΕΡΕΥΝΑ ΚΟΙΝΗΣ ΓΝΩΜΗΣ ΕΠΙ ΖΗΤΗΜΑΤΩΝ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΕΡΕΥΝΑ ΚΟΙΝΗΣ ΓΝΩΜΗΣ ΕΠΙ ΖΗΤΗΜΑΤΩΝ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΡΕΥΝΑ ΚΟΙΝΗΣ ΓΝΩΜΗΣ ΕΠΙ ΖΗΤΗΜΑΤΩΝ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΕΡΕΥΝΑ ΚΟΙΝΗΣ ΓΝΩΜΗΣ ΕΠΙ ΖΗΤΗΜΑΤΩΝ ΛΥΚΕΙΟΥ
 
Έρευνα στην κατανομή του χρόνου των μαθητών για μαθήματα, ξεκούραση, δραστηρι...
Έρευνα στην κατανομή του χρόνου των μαθητών για μαθήματα, ξεκούραση, δραστηρι...Έρευνα στην κατανομή του χρόνου των μαθητών για μαθήματα, ξεκούραση, δραστηρι...
Έρευνα στην κατανομή του χρόνου των μαθητών για μαθήματα, ξεκούραση, δραστηρι...
 
Ερωτήσεις για το Γυμνάσιο
Ερωτήσεις για το ΓυμνάσιοΕρωτήσεις για το Γυμνάσιο
Ερωτήσεις για το Γυμνάσιο
 
Feb 2021 4_gerakas
Feb 2021 4_gerakasFeb 2021 4_gerakas
Feb 2021 4_gerakas
 
Stasi stiximeiaraptiaretaki (1)
Stasi stiximeiaraptiaretaki (1)Stasi stiximeiaraptiaretaki (1)
Stasi stiximeiaraptiaretaki (1)
 
εισαγωγη1 η φυσιογνωμία των ερευνητικών εργασιών
εισαγωγη1 η φυσιογνωμία των ερευνητικών εργασιώνεισαγωγη1 η φυσιογνωμία των ερευνητικών εργασιών
εισαγωγη1 η φυσιογνωμία των ερευνητικών εργασιών
 
ΓΕΦΥΡΕΣ
ΓΕΦΥΡΕΣΓΕΦΥΡΕΣ
ΓΕΦΥΡΕΣ
 
2ο ΓΕΛ και 1ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΟΡΔΕΛΙΟΥ..docx
2ο ΓΕΛ και 1ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΟΡΔΕΛΙΟΥ..docx2ο ΓΕΛ και 1ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΟΡΔΕΛΙΟΥ..docx
2ο ΓΕΛ και 1ο ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΟΡΔΕΛΙΟΥ..docx
 
Portfolio (efthimis tzimos)
Portfolio (efthimis tzimos)Portfolio (efthimis tzimos)
Portfolio (efthimis tzimos)
 
σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού
σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικούσύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού
σύγχρονες προσεγγίσεις στη διδακτική φυσικων επιστημών στ' δημοτικού
 
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΣ ΕΚΠΚΟΣ - ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΣ ΕΚΠΚΟΣ - ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΣ ΕΚΠΚΟΣ - ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΣ ΕΚΠΚΟΣ - ΠΟΙΟΤΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ
 
Odigies politeiaki paideia
Odigies politeiaki paideiaOdigies politeiaki paideia
Odigies politeiaki paideia
 
σεμινάριο διατροφής αγωγής υγείας
σεμινάριο διατροφής αγωγής υγείαςσεμινάριο διατροφής αγωγής υγείας
σεμινάριο διατροφής αγωγής υγείας
 
Prac10g
Prac10gPrac10g
Prac10g
 
ΕΝΟΤΗΤΑ 11_ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΤΑΞΗ_ΓΛΩΣΣΑ_PDF.pdf
ΕΝΟΤΗΤΑ 11_ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΤΑΞΗ_ΓΛΩΣΣΑ_PDF.pdfΕΝΟΤΗΤΑ 11_ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΤΑΞΗ_ΓΛΩΣΣΑ_PDF.pdf
ΕΝΟΤΗΤΑ 11_ΜΕΤΑΒΑΣΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΟ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΗ ΤΑΞΗ_ΓΛΩΣΣΑ_PDF.pdf
 
σχέση σχολείου οικογένειας
σχέση σχολείου οικογένειαςσχέση σχολείου οικογένειας
σχέση σχολείου οικογένειας
 
οδηγιεσ διδασκαλιασ πολιτειακη παιδεια Teliko
οδηγιεσ διδασκαλιασ πολιτειακη παιδεια Telikoοδηγιεσ διδασκαλιασ πολιτειακη παιδεια Teliko
οδηγιεσ διδασκαλιασ πολιτειακη παιδεια Teliko
 
τεχνικες διαφοροποιημενης διδασκαλιας στο μαθημα της φυσικης
τεχνικες διαφοροποιημενης διδασκαλιας  στο μαθημα της φυσικηςτεχνικες διαφοροποιημενης διδασκαλιας  στο μαθημα της φυσικης
τεχνικες διαφοροποιημενης διδασκαλιας στο μαθημα της φυσικης
 
Differentiated Instruction in 25 slides
Differentiated Instruction in 25 slidesDifferentiated Instruction in 25 slides
Differentiated Instruction in 25 slides
 
συλληψη δομη του προγραμματος
συλληψη δομη του προγραμματοςσυλληψη δομη του προγραμματος
συλληψη δομη του προγραμματος
 

More from Aphroditi Leousi (20)

Sporting για est
Sporting για estSporting για est
Sporting για est
 
Questioner για est
Questioner για estQuestioner για est
Questioner για est
 
Protection of environ για est
Protection of environ για estProtection of environ για est
Protection of environ για est
 
Vang Papathanasioy για est
Vang Papathanasioy για estVang Papathanasioy για est
Vang Papathanasioy για est
 
Our song για est
Our song για estOur song για est
Our song για est
 
Our experiences apo tourkia για est
Our experiences  apo tourkia για estOur experiences  apo tourkia για est
Our experiences apo tourkia για est
 
Old games για est
Old games για estOld games για est
Old games για est
 
Human rigths για est
Human rigths για estHuman rigths για est
Human rigths για est
 
Greek cusine για est
Greek cusine για estGreek cusine για est
Greek cusine για est
 
Delphi tatiana για est
Delphi tatiana για estDelphi tatiana για est
Delphi tatiana για est
 
Cities για est
Cities για estCities για est
Cities για est
 
Christmaσ tradit για est
Christmaσ  tradit για estChristmaσ  tradit για est
Christmaσ tradit για est
 
city of the future
city of the futurecity of the future
city of the future
 
Pdf business plan
Pdf  business planPdf  business plan
Pdf business plan
 
F.Erg. A Taxi
F.Erg. A TaxiF.Erg. A Taxi
F.Erg. A Taxi
 
Recipe
RecipeRecipe
Recipe
 
Protection of environ
Protection of environProtection of environ
Protection of environ
 
fullo ergasias
fullo ergasiasfullo ergasias
fullo ergasias
 
fullo erg
fullo ergfullo erg
fullo erg
 
Bio cake power point
Bio cake power pointBio cake power point
Bio cake power point
 

ερευνα πεδ αφροδιτη

  • 1. ΣΧΟΛ. ΕΤΟΣ 2013-14 ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΩΝ 2014 Έρευνα πεδίου Στην «Πολιτική Παιδεία» Αφροδίτη Λεούση
  • 2. [1] Για την Έρευνα Η έρευνα αυτή αναφέρεται στο βιβλίο της Α΄ Λυκείου «Πολιτική Παιδεία». Απάντησαν μαθητές που φοιτούν σ αυτή την τάξη. Διεξήχθη στο μέσο περίπου της σχολικής χρονιάς. Συμμετείχαν μαθητές από 4 διαφορετικά σχολεία. Τα ερωτηματολόγια απαντήθηκαν μέσα στις αίθουσες διδασκαλίας. Το δείγμα των μαθητών ήταν Ν=171 Προσπαθεί να αναδείξει τις απόψεις των ίδιων των χρηστών για το εγχειρίδιο. Εκτιμάται ότι η διερεύνηση θα φανερώσει το μέγεθος της αποδοχής του συγκεκριμένου μαθήματος από τους μαθητές. Ενότητα 1 Εισαγωγή Κατά το σχολικό έτος 2013-14 διδάχτηκε για πρώτη φορά στους μαθητές της Α΄ Λυκείου το μάθημα «Πολιτική Παιδεία». Η έρευνα αυτή είναι μια ιδέα για να αξιολογηθεί το περιεχόμενο του νέου βιβλίου της Πολιτικής Παιδείας από τους ίδιους τους μαθητές μας. Αφορά το Α΄ μέρος του βιβλίου όπου αναπτύσσονται Οικονομικές έννοιες. Ένα είδος feedback που αναζητούμε από τους κατ εξοχήν χρήστες του. Από αυτούς που το χρησιμοποιούν ως εργαλείο μάθησης, ως πηγή γνώσης. Μελετάται η ποιότητα της γνώσης που προσφέρεται για τα οικονομικά μεγέθη, το πόσο κατανοητή, χρήσιμη, και ενδιαφέρουσα είναι, και αν απαντά στα τρέχοντα οικονομικά διλλήματα που δημιουργούνται στους έφηβους του σήμερα. Επιπλέον η έρευνα εξετάζει την ποιότητα της παρεχόμενης γνώσης. Υπολογίζεται ότι με την ποιοτική μελέτη των απαντήσεων είναι δυνατόν να διερευνηθεί κατά πόσο το οικογενειακό περιβάλλον και οι περιρρέουσες κοινωνικές συνθήκες επηρεάζουν τις απόψεις. Μεθοδολογία  Ερωτηματολόγιο  Δέκα ερωτήσεις  Ερωτηθέντες 171 μαθητές  Στην σχολική αίθουσα  Με την ολοκλήρωση της ύλης του μαθήματος Αρχές Οικονομίας
  • 3. [2] Οι στόχοι της έρευνας Οι στόχοι που τέθηκαν είναι : Να διερευνηθούν οι απόψεις των μαθητών για το βιβλίο. Να διαπιστωθεί κατά πόσο η ύλη του μαθήματος «Αρχές Οικονομίας» ενδιαφέρει, ενεργοποιεί και γίνεται κατανοητή από τους μαθητές. Να ερευνηθεί αν βελτιώθηκε το επίπεδο γνώσης των μαθητών. Να μετρήσει πόσο και αν άγγιξε τα ενδιαφέροντα τους. Να διαπιστωθεί αν θεωρούν ότι οι πληροφορίες που απέκτησαν είναι χρήσιμες. Να εντοπιστεί ποιοι (φύλο) και που (τόπος) θεωρούν καταλληλότερο το συγκεκριμένο βιβλίο. Να εξάγουμε συμπεράσματα που θα μπορούσαν να βελτιώσουν τις πρακτικές και μεθόδους καταγραφής και διδασκαλίας του μαθήματος. ΤΟ ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Αγαπητοί μαθητές Με τις απαντήσεις σας θα μας βοηθήσετε να δούμε το μάθημα «Πολιτική Παιδεία» με τα δικά σας μάτια. Οι ειλικρινείς απαντήσεις σας θα βοηθούσαν σημαντικά το έργο μας. Έτσι θα είμαστε σε θέση να προωθήσουμε τις απόψεις σας, με γνώμονα πάντα την βελτίωση της γνώσης για δικό σας όφελος. Οι καλύτεροι κριτές είστε εσείς. Σας ευχαριστώ για το χρόνο σας ! Η καθηγήτρια Λεούση Αφροδίτη ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΠΑΤΡΑΣ Σχ.Ετ.2013-14 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ: έρευνα για το α΄ μέρος του μαθήματος «Πολιτική Παιδεία» ΘΕΜΑ: Οικονομία στην Α΄ τάξη ΦΥΛΟ: Κορίτσι Αγόρι
  • 4. [3] Παρακαλώ σημειώστε ένα Χ στο πλαίσιο που δηλώνει την γνώμη σας. Ερωτήσεις 1. Με την παρακολούθηση του μαθήματος αύξησες τις γνώσεις σου σχετικά με την οικονομική κατάσταση του περιβάλλοντος σου; Καθόλου Λίγο Πολύ Πάρα πολύ 2. Αυτά που διδάχτηκες ήταν σχετικά με τις προσδοκίες σου από το μάθημα της Οικονομίας; Καθόλου Λίγο Πολύ Πάρα πολύ 3. Είσαι σε θέση να αναπαράγεις από όσα διδάχτηκες: Ένα τουλάχιστον ορισμό Δύο έως πέντε ορισμούς Σχεδόν όλα όσα διδάχτηκα Τίποτα από τα παραπάνω 4. Το περιεχόμενο των θεμάτων διδασκαλίας ήταν: Πληκτικό Αδιάφορο Αρκετά ενδιαφέρον Πολύ ενδιαφέρον 5. Τώρα που γνωρίζεις το περιεχόμενο του μαθήματος, στην περίπτωση που ήταν προαιρετικό, θα το επέλεγες; Ναι Ίσως Όχι 6. Υπάρχουν οικονομικά θέματα που θα ήθελες να γνωρίζεις και δεν περιέχονται στην ύλη που διδάχτηκες; Ναι Όχι 7. Αν ναι, ποια; 8. Θεωρείς ότι η ύλη όπως παρουσιάζεται στο βιβλίο είναι κατανοητή; Καθόλου Λίγο
  • 5. [4] Πολύ Πάρα πολύ 9. Αν θα αξιολογούσες το μάθημα της Οικονομίας σε σχέση με τα άλλα μαθήματα που διδάσκεσαι θα το κατέτασσες στα: Καθόλου χρήσιμα Λίγο χρήσιμα Χρήσιμα Πολύ χρήσιμα 10. Ποιο ήταν το περισσότερο ενδιαφέρον κεφάλαιο που διδάχτηκες έως τώρα στο μάθημα της Οικονομίας; Ευχαριστώ για το χρόνο που διαθέσατε! Η καθηγήτρια Λεούση Αφροδίτη - Οικονομολόγος
  • 6. [5] Οι βασικές παραδοχές της έρευνας Η μεθοδολογία διαμορφώθηκε με τις ακόλουθες παραδοχές:  Όλοι οι διδάσκοντες το μάθημα στα σχολεία που οι μαθητές τους ρωτήθηκαν, ήταν το ίδιο σημαντικά επαρκείς.  Το βιβλίο διανεμήθηκε από την αρχή του σχολικού έτους στους μαθητές.  Δεν υπήρχαν παράμετροι που να εμποδίζουν την μάθηση και την ομαλή διδασκαλία.  Η άποψη των ερωτηθέντων μαθητών επηρεάζεται από το σχολικό περιβάλλον, την ευρύτερη τοπική κοινότητα, και το φύλο τους.  Οι μαθητές απαντούν με σοβαρότητα και ειλικρίνεια, χωρίς να επηρεάζονται από την εντύπωση που θα προκαλέσουν οι απαντήσεις τους.  Όλα τα σχολεία που συμμετείχαν στην έρευνα διαθέτουν την ίδια υλικοτεχνική υποδομή, που θα βοηθούσε την διδασκαλία του μαθήματος.  Υπήρχε στο σχολείο ο βασικός εξοπλισμός που είναι απαραίτητος για την προβολή πρόσθετων πληροφοριών. Το δείγμα της έρευνας  Το δείγμα μελέτης αποτελείται από μαθητές σχολικών μονάδων που αντιπροσωπεύουν διαφορετικούς τύπους κοινωνιών: Αστικές – Ημιαστικές – Αγροτικές.  Αυτό εξασφαλίζει και τις διαφορετικού οικονομικού, βιοτικού και μορφωτικού επιπέδου οικογένειες προέλευσης των ερωτηθέντων.  Αποτελείται από αγόρια και κορίτσια.  Συμμετέχουν μαθητές με αυξημένες μαθησιακές ικανότητες και όχι. Οι δύο άξονες πάνω στους οποίους κινήθηκε η έρευνα είναι: I. Η ποιότητα της αποκτηθείσας γνώσης, και II. Το ενδιαφέρον που προκαλεί η ύλη που παρέχεται μέσω αυτού του βιβλίου Ερευνητικά εργαλεία Για την συλλογή των απόψεων των μαθητών, διανεμήθηκε και απαντήθηκε ερωτηματολόγιο 10 ερωτήσεων. Οι οκτώ είναι κλειστού τύπου και δύο σύντομης απάντησης. Συμμετείχαν 4 σχολεία (Λύκεια). Οι μαθητές φοιτούν στην Α΄ τάξη. Ο συνολικός αριθμός των ερωτηθέντων είναι 171.
  • 7. [6] Μεταβλητές Οι 10 ερωτήσεις και 1. το φύλο 2. το είδος της περιοχής (αστική, ημιαστική, αγροτική)  Η μεταβλητή Φύλο μπορεί να είναι ΑΓΟΡΙ – ΚΟΡΙΤΣΙ  Οι έξι ερωτήσεις μπορεί να έχουν 4 ΚΛΙΜΑΚΩΤΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ  Οι δύο ερωτήσεις μπορεί να απαντηθούν ΚΑΤΑΦΑΤΙΚΑ ή ΑΡΝΗΤΙΚΑ  Οι δύο ερωτήσεις είναι ΣΥΝΤΟΜΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΗΣ Δείγμα της έρευνας Περιοχή Αριθμός ερωτηματολογίων Αστική 59 Αστική 56 Ημιαστική 21 Αγροτική 35 Σύνολο 171
  • 8. [7] Ενότητα 2 Πίνακας Α. Παρουσιάζονται τα ποσοστά* των απαντήσεων σε κάθε ερώτηση ανά φύλο. (* τα ποσοστά έχουν στρογγυλοποιηθεί σε προσέγγιση μισής μονάδας) Ερωτήσεις Πιθανές απαντήσεις κορίτσι σε % αγόρι σε % 1.Με την παρακολούθηση του μαθήματος αύξησες τις γνώσεις σου σχετικά με την οικονομική κατάσταση του περιβάλλοντος σου; Καθόλου Λίγο Πολύ Πάρα πολύ 4 27 58 11 4% 27% 58% 11% 5 23 33 10 7,5% 32.% 46,5% 14% 2.Αυτά που διδάχτηκες ήταν σχετικά με τις προσδοκίες σου από το μάθημα της Οικονομίας; Καθόλου Λίγο Πολύ Πάρα πολύ 3 40 53 4 3% 40% 53% 4% 5 19 40 7 7.5% 26,5% 56% 10% 3.Είσαι σε θέση να αναπαράγεις από όσα διδάχτηκες; Έναν τουλάχιστον ορισμό Δύο έως πέντε ορισμούς Σχεδόν όλα όσα διδάχτηκα Τίποτα από τα παραπάνω 6 42 49 3 6% 42% 49% 3% 9 33 28 1 12,5% 46,5% 39,5% 1,5% 4.Το περιεχόμενο των θεμάτων διδασκαλίας ήταν Πληκτικό Αδιάφορο Αρκετά ενδιαφέρον Πολύ ενδιαφέρον 8 15 67 10 8% 15% 67% 10% 5 8 49 9 7% 11% 69% 13% 5.Τώρα που γνωρίζεις το περιεχόμενο του μαθήματος, στην περίπτωση που ήταν προαιρετικό, θα το επέλεγες; Ναι Ίσως Όχι 18 46 36 18% 46% 36% 25 30 16 35% 42,5% 22,5% 6.Υπάρχουν οικονομικά θέματα που θα ήθελες να γνωρίζεις και δεν περιέχονται στην ύλη που διδάχτηκες; Ναι Όχι 44 56 44% 56% 41 30 58% 42% 7. Αν ναι, ποια; Σύντομη απάντηση -- -- -- -- 8.Θεωρείς ότι η ύλη όπως παρουσιάζεται στο βιβλίο είναι κατανοητή; Καθόλου Λίγο Πολύ Πάρα πολύ 14 37 43 6 14% 37% 43% 6% 6 36 25 4 8,5% 51% 35% 5,5% 9.Αν θα αξιολογούσες το μάθημα της Οικονομίας σε σχέση με τα άλλα μαθήματα που διδάσκεσαι θα το κατέτασσες στα: Καθόλου χρήσιμα Λίγο χρήσιμα Χρήσιμα Πολύ χρήσιμα 4 23 61 12 4% 23% 61% 12% 3 9 47 12 4,5% 12,5% 66% 17% 10.Ποιο ήταν το περισσότερο ενδιαφέρον κεφάλαιο που διδάχτηκες έως τώρα στο μάθημα της Οικονομίας; Σύντομη απάντηση -- -- -- --
  • 9. [8] Παρουσίαση του πίνακα Α Ερώτηση 1 Με την παρακολούθηση του μαθήματος αύξησες τις γνώσεις σου σχετικά με την οικονομική κατάσταση του περιβάλλοντος σου; Οι περισσότεροι μαθητές –και των δύο φύλων- φαίνεται να έχουν αυξήσει τις γνώσεις τους και μάλιστα πολύ. Το 60% έως 70% [κορίτσια – αγόρια] απαντά ότι μετά την παρακολούθηση του σχετικού μαθήματος το γνωστικό τους επίπεδο έχει αυξηθεί σημαντικά. Αντίθετα, η μη προσθήκη πρόσθετης γνώσης είναι σε πολύ χαμηλά επίπεδα, της τάξης των 4% ή 7%. Εδώ μπορούμε να δικαιολογήσουμε το ποσοστό με τους παντελώς αδιάφορους μαθητές, ή με τους πολύ καλά καταρτισμένους, οι οποίοι κατέχουν ήδη τις παρόμοιες γνώσεις.  Γενικά φαίνεται ότι το σχετικό μάθημα πρόσθεσε γνώση. 0 10 20 30 40 50 60 καθόλου λίγο πολύ πάρα πολύ αγόρι κορίτσι
  • 10. [9] Ερώτηση 2 Αυτά που διδάχτηκες ήταν σχετικά με τις προσδοκίες σου από το μάθημα της Οικονομίας; Περισσότερο από 55% - 65% [κορίτσια – αγόρια] βεβαιώνουν ότι η ύλη που διδάχτηκαν ήταν πολύ κοντά σε αυτό που προσδοκούσαν. Κάποιοι είχαν άλλες προσδοκίες και σε ένα μικρό ποσοστό, 3% - 7%, φαίνεται να απογοητεύτηκαν από το περιεχόμενο του βιβλίου.  Θα πρέπει να βελτιωθεί το περιεχόμενο, να γίνει πιο ενδιαφέρον. 0 10 20 30 40 50 60 καθόλου λίγο πολύ πάρα πολύ αγόρι κορίτσι
  • 11. [10] Ερώτηση 3 Είσαι σε θέση να αναπαράγεις από όσα διδάχτηκες; Σε μεγάλο ποσοστό οι μαθητές έχουν εμπεδώσει την ύλη και είναι σε θέση να αναπαράγουν τα περισσότερα απ όσα διδάχτηκαν. Διακρίνεται επίσης ότι τα κορίτσια απέκτησαν περισσότερες γνώσεις σε σχέση με αυτές των αγοριών. Οι ελάχιστοι που δεν έχουν εμπεδώσει καμιά γνώση ή έχουν ελάχιστη, είναι στο χώρο των παντελώς αδιάφορων μαθητών, και αυτό φανερώνεται από το χαμηλό ποσοστό τους [≈ 10%] Ερώτηση 4 Το περιεχόμενο των θεμάτων διδασκαλίας ήταν: Η συντριπτική πλειοψηφία των μαθητών θεωρούν το βιβλίο αρκετά ενδιαφέρον. Η άποψη αυτή είναι εκφρασμένη τόσο από τα κορίτσια, όσο και από τα αγόρια. 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 ένα δύο-πέντε σχεδόν όλα τίποτα αγόρι κορίτσι 0 10 20 30 40 50 60 70 πληκτικό αδιάφορο αρκετά ενδιαφέρον πολύ ενδιαφέρον αγόρι κορίτσι
  • 12. [11] Ερώτηση 5 Τώρα που γνωρίζεις το περιεχόμενο του μαθήματος, στην περίπτωση που ήταν προαιρετικό, θα το επέλεγες; Οι θετικές απαντήσεις είναι πολύ περισσότερες από τις αρνητικές. Πιο συγκεκριμένα το 70% - 80% έχει θετική στάση για το μάθημα. Ερώτηση 6 Υπάρχουν οικονομικά θέματα που θα ήθελες να γνωρίζεις και δεν περιέχονται στην ύλη που διδάχτηκες; Διατυπώνεται πως οι μαθητές έχουν ενδιαφέρον για περισσότερα θέματα από αυτά που περιέχονται στην ύλη του βιβλίου. Περίπου το 50% επιθυμεί να διδαχτεί περισσότερα. Παράλληλα οι υπόλοιποι [ ≈ 50% ] πιστεύουν ότι είναι αρκετά αυτά που διδάχτηκαν. Εδώ πρέπει να σημειωθεί πως τα αγόρια δείχνουν μεγαλύτερο ενδιαφέρον για τις οικονομικές γνώσεις. 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 ναι ίσως όχι αγόρι κορίτσι 0 10 20 30 40 50 60 ναι όχι αγόρι κορίτσι
  • 13. [12] Ερώτηση 8 Θεωρείς ότι η ύλη όπως παρουσιάζεται στο βιβλίο είναι κατανοητή; Εδώ μπορούμε να δούμε ότι το βιβλίο δεν θεωρείται ιδιαίτερα κατανοητό. Περισσότερο από το 58% των ερωτηθέντων αγοριών και λίγο λιγότερο των κοριτσιών πιστεύει ότι υπήρχε δυσκολία στην κατανόηση των εννοιών της διδακτέας ύλης. Ερώτηση 9 Αν θα αξιολογούσες το μάθημα της Οικονομίας σε σχέση με τα άλλα μαθήματα που διδάσκεσαι θα το κατέτασσες στα: Φανερά και με μεγάλη διαφορά οι μαθητές βρίσκουν ότι το μάθημα είναι χρήσιμο. Τα αγόρια σε μεγαλύτερο ποσοστό, αλλά και τα κορίτσια ακολουθούν με αρκετά μεγάλο ποσοστό. Τα κορίτσια μένουν πιο αδιάφορα στις γνώσεις για την Οικονομία. 0 10 20 30 40 50 60 καθόλου λίγο πολύ παρα πολύ αγόρι κορίτσι 0 10 20 30 40 50 60 70 καθόλου χρήσιμα λίγο χρήσιμα χρήσιμα πολύ χρήσιμα αγόρι κορίτσι
  • 14. [13] Πίνακας B. Παρουσιάζονται τα ποσοστά* των απαντήσεων σε κάθε ερώτηση κατά γεωγραφική περιφέρεια: αστική – ημιαστική - αγροτική. (* τα ποσοστά έχουν στρογγυλοποιηθεί σε προσέγγιση μισής μονάδας) Υπο-Πίνακας Β1 Αστικές περιοχές Ερωτήσεις Πιθανές απαντήσεις κορίτσι σε % αγόρι σε % 1.Με την παρακολούθηση του μαθήματος αύξησες τις γνώσεις σου σχετικά με την οικονομική κατάσταση του περιβάλλοντος σου; Καθόλου Λίγο Πολύ Πάρα πολύ 2 19 37 3 3% 31% 61% 5% 4 20 23 7 7,5% 37% 42,5% 13% 2.Αυτά που διδάχτηκες ήταν σχετικά με τις προσδοκίες σου από το μάθημα της Οικονομίας; Καθόλου Λίγο Πολύ Πάρα πολύ 3 19 35 4 5% 31% 57,5% 6,5% 4 11 35 4 7,5% 20% 65% 7,5% 3.Είσαι σε θέση να αναπαράγεις από όσα διδάχτηκες; Έναν τουλάχιστον ορισμό Δύο έως πέντε ορισμούς Σχεδόν όλα όσα διδάχτηκα Τίποτα από τα παραπάνω 3 28 28 2 5% 46% 46% 3% 5 25 24 0 9% 46,5% 44,5% 0% 4.Το περιεχόμενο των θεμάτων διδασκαλίας ήταν Πληκτικό Αδιάφορο Αρκετά ενδιαφέρον Πολύ ενδιαφέρον 4 12 40 5 6,5% 19,5% 65,5% 8,5% 3 6 38 7 5,5% 11,5% 70% 13% 5.Τώρα που γνωρίζεις το περιεχόμενο του μαθήματος, στην περίπτωση που ήταν προαιρετικό, θα το επέλεγες; Ναι Ίσως Όχι 11 30 20 18% 49,5% 32,5% 22 21 11 41% 39% 20% 6.Υπάρχουν οικονομικά θέματα που θα ήθελες να γνωρίζεις και δεν περιέχονται στην ύλη που διδάχτηκες; Ναι Όχι 34 27 55,5% 44,5% 34 20 63% 37% 7. Αν ναι, ποια; Σύντομη απάντηση -- -- -- -- 8.Θεωρείς ότι η ύλη όπως παρουσιάζεται στο βιβλίο είναι κατανοητή; Καθόλου Λίγο Πολύ Πάρα πολύ 7 23 26 5 11,5% 37,5% 42,5% 8,5% 4 23 23 4 7,5% 42,5% 42,5% 7,5% 9.Αν θα αξιολογούσες το μάθημα της Οικονομίας σε σχέση με τα άλλα μαθήματα που διδάσκεσαι θα το κατέτασσες στα: Καθόλου χρήσιμα Λίγο χρήσιμα Χρήσιμα Πολύ χρήσιμα 1 15 37 8 1,5% 24,5% 61% 13% 2 6 36 10 3,5% 11,5% 66,5% 18,5% 10.Ποιο ήταν το περισσότερο ενδιαφέρον κεφάλαιο που διδάχτηκες έως τώρα στην Οικονομία Σύντομη απάντηση -- -- -- --
  • 15. [14] Υπο-Πίνακας Β2 Ημιαστικές περιοχές Ερωτήσεις Πιθανές απαντήσεις κορίτσι σε % αγόρι σε % 1.Με την παρακολούθηση του μαθήματος αύξησες τις γνώσεις σου σχετικά με την οικονομική κατάσταση του περιβάλλοντος σου; Καθόλου Λίγο Πολύ Πάρα πολύ 1 3 13 3 5% 15% 65% 15% 0 1 0 0 0% 100% 0% 0% 2.Αυτά που διδάχτηκες ήταν σχετικά με τις προσδοκίες σου από το μάθημα της Οικονομίας; Καθόλου Λίγο Πολύ Πάρα πολύ 0 10 10 0 0% 50% 50% 0% 0 1 0 0 0% 100% 0% 0% 3.Είσαι σε θέση να αναπαράγεις από όσα διδάχτηκες; Έναν τουλάχιστον ορισμό Δύο έως πέντε ορισμούς Σχεδόν όλα όσα διδάχτηκα Τίποτα από τα παραπάνω 0 5 15 0 0% 25% 75% 0% 1 0 0 0 100% 0% 0% 0% 4.Το περιεχόμενο των θεμάτων διδασκαλίας ήταν Πληκτικό Αδιάφορο Αρκετά ενδιαφέρον Πολύ ενδιαφέρον 0 2 16 2 0% 10% 80% 10% 1 0 0 0 100% 0% 0% 0% 5.Τώρα που γνωρίζεις το περιεχόμενο του μαθήματος, στην περίπτωση που ήταν προαιρετικό, θα το επέλεγες; Ναι Ίσως Όχι 4 10 6 20% 50% 30% 0 1 0 0% 100% 0% 6.Υπάρχουν οικονομικά θέματα που θα ήθελες να γνωρίζεις και δεν περιέχονται στην ύλη που διδάχτηκες; Ναι Όχι 9 11 45% 55% 1 0 100% 0% 7. Αν ναι, ποια; Σύντομη απάντηση -- -- -- -- 8.Θεωρείς ότι η ύλη όπως παρουσιάζεται στο βιβλίο είναι κατανοητή; Καθόλου Λίγο Πολύ Πάρα πολύ 0 4 15 1 0% 20% 75% 5% 1 0 0 0 100% 0% 0% 0% 9.Αν θα αξιολογούσες το μάθημα της Οικονομίας σε σχέση με τα άλλα μαθήματα που διδάσκεσαι θα το κατέτασσες στα: Καθόλου χρήσιμα Λίγο χρήσιμα Χρήσιμα Πολύ χρήσιμα 0 3 15 2 0% 15% 75% 10% 0 0 1 0 0% 0% 100% 0% 10.Ποιο ήταν το περισσότερο ενδιαφέρον κεφάλαιο που διδάχτηκες έως τώρα στο μάθημα της Οικονομίας; Σύντομη απάντηση -- -- -- --
  • 16. [15] Υπο-Πίνακας Β3 Αγροτικές περιοχές Ερωτήσεις Πιθανές απαντήσεις κορίτσι σε % αγόρι σε % 1.Με την παρακολούθηση του μαθήματος αύξησες τις γνώσεις σου σχετικά με την οικονομική κατάσταση του περιβάλλοντος σου; Καθόλου Λίγο Πολύ Πάρα πολύ 1 5 8 5 5% 26,5% 42% 26,5% 1 2 10 3 6% 12,5%% 62,5% 19% 2.Αυτά που διδάχτηκες ήταν σχετικά με τις προσδοκίες σου από το μάθημα της Οικονομίας; Καθόλου Λίγο Πολύ Πάρα πολύ 0 11 8 0 0% 58% 42% 0% 1 7 5 3 6% 44% 31% 19% 3.Είσαι σε θέση να αναπαράγεις από όσα διδάχτηκες; Έναν τουλάχιστον ορισμό Δύο έως πέντε ορισμούς Σχεδόν όλα όσα διδάχτηκα Τίποτα από τα παραπάνω 3 9 6 1 16% 47,5% 31,5% 5% 3 8 4 1 19% 50% 25% 6% 4.Το περιεχόμενο των θεμάτων διδασκαλίας ήταν Πληκτικό Αδιάφορο Αρκετά ενδιαφέρον Πολύ ενδιαφέρον 4 1 11 3 21% 5% 58% 16% 1 2 12 1 6% 12,5% 75% 6,5% 5.Τώρα που γνωρίζεις το περιεχόμενο του μαθήματος, στην περίπτωση που ήταν προαιρετικό, θα το επέλεγες; Ναι Ίσως Όχι 3 6 10 15,5% 31,5% 53% 3 8 5 19% 50% 31% 6.Υπάρχουν οικονομικά θέματα που θα ήθελες να γνωρίζεις και δεν περιέχονται στην ύλη που διδάχτηκες; Ναι Όχι 1 18 5,5% 94,5% 6 10 37,5% 62,5% 7. Αν ναι, ποια; Σύντομη απάντηση -- -- -- -- 8.Θεωρείς ότι η ύλη όπως παρουσιάζεται στο βιβλίο είναι κατανοητή; Καθόλου Λίγο Πολύ Πάρα πολύ 7 10 2 0 37% 52,5% 10,5% 0% 1 13 2 0 6% 81,5% 12,5% 0% 9.Αν θα αξιολογούσες το μάθημα της Οικονομίας σε σχέση με τα άλλα μαθήματα που διδάσκεσαι θα το κατέτασσες στα: Καθόλου χρήσιμα Λίγο χρήσιμα Χρήσιμα Πολύ χρήσιμα 3 5 9 2 15,5% 26,5% 47,5% 10,5% 1 3 10 2 6% 19% 62,5% 12,5% 10.Ποιο ήταν το περισσότερο ενδιαφέρον κεφάλαιο που διδάχτηκες έως τώρα στο μάθημα της Οικονομίας; Σύντομη απάντηση -- -- -- --
  • 17. [16] Ερώτηση 1 Με την παρακολούθηση του μαθήματος αύξησες τις γνώσεις σου σχετικά με την οικονομική κατάσταση του περιβάλλοντος σου; Αστικές περιοχές Ημιαστικές περιοχές Αγροτικές περιοχές 0 10 20 30 40 50 60 70 καθόλου λίγο πολύ πάρα πολύ αγορι κορίτσι 0 20 40 60 80 100 καθόλου λίγο πολύ πάρα πολύ αγορι κορίτσι 0 10 20 30 40 50 60 70 καθόλου λίγο πολύ πάρα πολύ αγόρι κορίτσικαθόπου
  • 18. [17] Παρατηρήσεις για την απάντηση 1. Η κατανομή των απαντήσεων ποικίλει ανάλογα με τις γεωγραφικές περιοχές από τις οποίες αντλήθηκαν οι πληροφορίες. Η ποικιλία αυτή δεν έχει σημαντικές αποκλίσεις. Λίγο ή πολύ όλοι συμφωνούν σχετικά με τη γνώση που απέκτησαν ή όχι μέσα από το βιβλίο. Σε όλες φαίνεται ότι ακολουθείται η κανονική κατανομή (καμπύλη Gauss) με αποδυναμωμένα τα άκρα και ενισχυμένο το κέντρο. Δείχνουν πως ακολουθείται το μέτρο. Λίγο ως πολύ τα κορίτσια απαντούν ότι έχουν αποκτήσει γνώση. Τα αγόρια φαίνεται να αναζητούν περισσότερες πληροφορίες, οι οποίες, όπως από την ερώτηση προκύπτει, αφορούν το σύγχρονο οικονομικό περιβάλλον τους.
  • 19. [18] Ερώτηση 2 Αυτά που διδάχτηκες ήταν σχετικά με τις προσδοκίες σου από το μάθημα της Οικονομίας; Αστικές περιοχές Ημιαστικές περιοχές Αγροτικές περιοχές 0 10 20 30 40 50 60 70 καθόλου λίγο πολύ πάρα πολύ αγορι κορίτσι 0 20 40 60 80 100 καθόλου λίγο πολύ πάρα πολύ αγορι κορίτσι 0 10 20 30 40 50 60 καθόλου λίγο πολύ πάρα πολύ αγόρι κορίτσικαθόπου
  • 20. [19] Παρατηρήσεις για την απάντηση 2 Οι μαθητές ικανοποιήθηκαν από την ύλη του βιβλίου, όχι όμως σε σημαντικό βαθμό. Στις ημιαστικές και αγροτικές περιοχές οι προσδοκίες τους ήταν μεγαλύτερες, παρ ότι φαίνεται ότι και αυτά που διδάχτηκαν τους ικανοποίησαν. Προφανώς ενδιαφέρονταν για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με την σημερινή πραγματικότητα, όπως αυτό προκύπτει και σε συνδυασμό με την ερώτηση 1.
  • 21. [20] Ερώτηση 3 Είσαι σε θέση να αναπαράγεις από όσα διδάχτηκες: Αστικές περιοχές Ημιαστικές περιοχές Αγροτικές περιοχές 0 10 20 30 40 50 ένα δύο-πέντε σχεδόν όλα τίποτα αγορι κορίτσι 0 20 40 60 80 100 ένα δύο-πέντε σχεδόν όλα τίποτα αγορι κορίτσι 0 10 20 30 40 50 ένα δύο-πέντε σχεδόν όλα τιποτα αγόρι κορίτσικαθόπου
  • 22. [21] Παρατηρήσεις για την απάντηση 3 Η εμπέδωση της διδαχθείσας ύλης έγινε σημαντικά σε αστικές και αγροτικές περιοχές. Στις ημιαστικές φαίνεται ότι τα αγόρια έμαθαν λιγότερα από τα αναμενόμενα. Ως τόσο ελάχιστοι μαθητές απάντησαν ότι δεν έχουν αποκτήσει καμία γνώση από την διδαχθείσα ύλη. Το μικρό αυτό ποσοστό αφορά τους αδιάφορους μαθητές, που προφανώς θα έχουν την ίδια αντιμετώπιση και με τα υπόλοιπα μαθήματα τους.
  • 23. [22] Ερώτηση 4 Το περιεχόμενο των θεμάτων διδασκαλίας ήταν: Αστικές περιοχές Ημιαστικές περιοχές Αγροτικές περιοχές 0 10 20 30 40 50 60 70 πληκτικό αδιάφορο αρκετά ενδιαφέρον πολύ ενδιαφέρον αγορι κορίτσι 0 20 40 60 80 100 πληκτικό αδιάφορο αρκετά ενδιαφέρον πολύ ενδιαφέρον αγορι κορίτσι 0 10 20 30 40 50 60 70 80 αγόρι κορίτσικαθόπου
  • 24. [23] Παρατηρήσεις για την απάντηση 4 Τα όσα διδάχτηκαν, τους ενδιέφεραν. Φαίνεται ότι όλοι βρήκαν το περιεχόμενο του βιβλίου «αρκετά ενδιαφέρον», παρ ότι δεν ήταν ακριβώς όπως το ανέμεναν. Ελάχιστοι μαθητές απάντησαν ότι ήταν «πληκτικό» ή «αδιάφορο», όπως επίσης ελάχιστοι απάντησαν ότι ήταν «πολύ ενδιαφέρον». Συμφωνεί με τις προηγούμενες απαντήσεις για τις προσδοκίες τους. Προφανώς οι μαθητές μας επιθυμούν να γνωρίσουν οικονομικές έννοιες που τους βομβαρδίζουν στην καθημερινότητα τους τα ΜΜΕ και δεν κατανοούν. Θα πρέπει να σημειωθεί πως ιδιαίτερα μεγάλο ποσοστό αγοριών στις ημιαστικές περιοχές φαίνεται να θεωρεί τα θέματα «πληκτικά», αλλά αυτό διορθώνεται και έρχεται να προσεγγίσει τα υπόλοιπα αν παρατηρήσουμε τον ελάχιστο αριθμό του δείγματος που αντιπροσωπεύει τα αγόρια στις ημιαστικές περιοχές.
  • 25. [24] Ερώτηση 5 Τώρα που γνωρίζεις το περιεχόμενο του μαθήματος, στην περίπτωση που ήταν προαιρετικό, θα το επέλεγες; Αστικές περιοχές Ημιαστικές περιοχές Αγροτικές περιοχές 0 10 20 30 40 50 ναι ίσως όχι αγορι κορίτσι 0 20 40 60 80 100 ναι ίσως όχι αγορι κορίτσι 0 10 20 30 40 50 60 ναι ίσως όχι αγόρι κορίτσικαθόπου
  • 26. [25] Παρατηρήσεις για την απάντηση 5 Εδώ διακρίνεται η διάθεση των μαθητών απέναντι στο βιβλίο και την ύλη. Me βάση την αρχικής μας παραδοχή: οι διδάσκοντες και οι υποδομές είναι το ίδιο πολύ σημαντικές σε όλα τα σχολεία από όπου αντλήθηκαν οι πληροφορίες. Διατυπώνεται ότι οι περισσότεροι έχουν θετική διάθεση απέναντι στο μάθημα, και ότι θα επιθυμούσαν να το διδαχθούν, ακόμα και αν αυτό ήταν προαιρετικό. Το πλέον σημαντικό ποσοστό των μαθητών που δεν θα το επέλεγε φαίνεται στις αγροτικές περιοχές. Συνεπώς στην ίδια περιοχή απάντησαν «ναι» θα το επέλεγαν ελάχιστοι μαθητές.
  • 27. [26] Ερώτηση 6 Υπάρχουν οικονομικά θέματα που θα ήθελες να γνωρίζεις και δεν περιέχονται στην ύλη που διδάχτηκες; Αστικές περιοχές Ημιαστικές περιοχές Αγροτικές περιοχές 0 10 20 30 40 50 60 70 ναι όχι αγορι κορίτσι 0 20 40 60 80 100 ναι όχι αγορι κορίτσι 0 20 40 60 80 100 ναι όχι αγόρι κορίτσι
  • 28. [27] Παρατηρήσεις για την απάντηση 6 Οι ερωτηθέντες θα ήθελαν να αποκτήσουν πληροφορίες για περισσότερες οικονομικές έννοιες. Σχεδόν οι μισοί και πλέον επιθυμούν να μάθουν περισσότερα. Το ποσοστό ανατρέπεται στις αγροτικές περιοχές, όπου εμφανίζεται το βιβλίο επαρκές. Αυτό δικαιολογείται ίσως από την μικρότερου βάθους ενημέρωση τους και τα διαφορετικά ενδιαφέροντα τους.
  • 29. [28] Ερώτηση 8 Θεωρείς ότι η ύλη όπως παρουσιάζεται στο βιβλίο είναι κατανοητή; Αστικές περιοχές Ημιαστικές περιοχές Αγροτικές περιοχές 0 5 10 15 20 25 30 35 40 45 καθόλου λίγο πολύ πάρα πολύ αγορι κορίτσι 0 20 40 60 80 100 καθόλου λίγο πολύ πάρα πολύ αγορι κορίτσι 0 20 40 60 80 100 καθόλου λίγο πολύ πάρα πολύ αγόρι κορίτσικαθόπου
  • 30. [29] Παρατηρήσεις για την απάντηση 8 Η ύλη του βιβλίου αν και δεν φαίνεται πολύ δύσκολη, δεν εμφανίζεται και ιδιαίτερα κατανοητή. Τα αγόρια φαίνεται να πιστεύουν ότι είναι δύσκολη σε μεγαλύτερο βαθμό απ ότι τα κορίτσια. Ιδιαίτερη δυσκολία εμφανίζεται να υπάρχει στις αγροτικές περιοχές.
  • 31. [30] Ερώτηση 9 Αν θα αξιολογούσες το μάθημα της Οικονομίας σε σχέση με τα άλλα μαθήματα που διδάσκεσαι θα το κατέτασσες στα: Αστικές περιοχές Ημιαστικές περιοχές Αγροτικές περιοχές 0 10 20 30 40 50 60 70 καθόλου χρήσιμα λίλο χρήσιμα χρήσιμα πολύ χρήσιμα αγορι κορίτσι 0 20 40 60 80 100 καθόλου χρήσιμα λίγο χρήσιμα χρήσιμα πολύ χρήσιμα αγορι κορίτσι 0 10 20 30 40 50 60 70 καθόλου χρήσιμα λίγο χρήσιμα χρήσιμα πολύ χρήσιμα αγόρι κορίτσι
  • 32. [31] Παρατηρήσεις για την απάντηση 9 Σημαντική πληροφορία δίνει η ερώτηση σχετικά με τη χρησιμότητα του μαθήματος. Με συντριπτική πλειοψηφία τόσο οι μαθητές όσο και οι μαθήτριες κατατάσσουν το μάθημα στα «χρήσιμα». Φαίνεται ότι αντιλαμβάνονται την αναγκαιότητα των σχετικών γνώσεων, παρ όλο που ίσως τους φαίνεται δύσκολο, ή όχι απόλυτα ταυτισμένο με τα ενδιαφέροντα τους.
  • 33. [32] Ενότητα 3 Οι ερωτήσεις 7 και 10 του ερωτηματολογίου είναι ερωτήσεις «ανοικτού τύπου». Οι μαθητές μπορούν να γράψουν τις ιδέες τους, τις απόψεις τους, τις προτάσεις τους, και τους προβληματισμούς τους για το πως θα μπορούσε το βιβλίο να είναι περισσότερο ενδιαφέρον και χρήσιμο. Να είναι πιο κοντά στο μαθητή- χειριστή. Οι μαθητές μπορούσαν να θέσουν περισσότερα από ένα θέματα, και για το λόγο αυτό δεν μπήκε η ερώτηση στη στατιστική επεξεργασία. Οι απαντήσεις/προτάσεις ομαδοποιήθηκαν, με τις αντίστοιχες απαντήσεις να φαίνονται στους παρακάτω πίνακες. Υπήρχε η δυνατότητα να απαντήσουν με δύο ή και περισσότερες προτάσεις – θέματα, και έτσι ο αριθμός των ερωτηθέντων δεν αντιστοιχεί στον αριθμό των απαντήσεων. Επίσης πολλοί μαθητές δεν απάντησαν καθόλου.
  • 34. [33] Με την ερώτηση 7 «Ποια οικονομικά θέματα ήθελες να γνωρίζεις και δεν περιέχονταν στην ύλη» του βιβλίου που διδάσκεται στην Α΄ τάξη, Έγραψαν: Αστικές περιοχές Αγόρι Σύνολο Κορίτσι Σύνολο Χρηματιστήριο ΙΙΙΙΙ ΙΙΙΙΙ ΙΙΙ Τράπεζες ΙΙΙΙΙ ΙΙΙΙΙ …… Δάνεια ΙΙΙΙΙ ΙΙ ………… Κρίση ΙΙΙΙΙ Ι …………… Φορολογία ΙΙΙΙ ………… Διεθνείς αγορές ΙΙΙ ……. ΑΕΠ ΙΙ ………………… 13 10 7 6 4 3 2 Κρίση ΙΙΙΙΙ ΙΙΙΙΙ Ι …… Χρηματιστήριο ΙΙΙΙΙ ΙΙΙΙΙ Τράπεζες ΙΙΙΙΙ ………… Δάνεια ΙΙΙΙΙ …………... Διεθνείς αγορές ΙΙΙΙ …… ΑΕΠ ΙΙ ………………… Φόροι Ι ……………….. 11 10 5 5 4 2 1 Ημιαστικές περιοχές Αγόρι Σύνολο Κορίτσι Σύνολο Κρίση Ι ………… 1 Κρίση ΙΙΙΙΙ Ι … Επιχείρηση Ι … Χρηματιστήριο Ι … 6 1 1 Αγροτικές περιοχές Αγόρι Σύνολο Κορίτσι Σύνολο Χρηματιστήριο ΙΙΙ …… Φορολογία ΙΙ ………. 3 2 -- 0 Παρατηρήσεις για την ερώτηση 7 1. Στις αστικές περιοχές οι μαθητές θέλουν να εμβαθύνουν, να γνωρίσουν σχετικά περισσότερες έννοιες. Το Χρηματιστήριο, οι Τράπεζες και τα Δάνεια, καθώς και η Κρίση με τη Φορολογία φαίνεται ότι απασχολούν τους μαθητές και των δύο φύλων. Αυτό ίσως είναι και η απεικόνιση των ενδοοικογενειακών συζητήσεων και προβληματισμών που εισχωρούν σε όλες τις ελληνικές οικογένειες. 2. Το ενδιαφέρον για πληροφορίες εκτός της διδαχθείσας ύλης φαίνεται να περιορίζεται στις ημιαστικές και αγροτικές περιοχές. Παραμένουν το Χρηματιστήριο η Κρίση και η Φορολογία, αλλά με μικρότερη ένταση. Μήπως αποτελεί έλλειψη πληροφόρησης για κάτι παραπάνω ;
  • 35. [34] Με την ερώτηση 10 «Ποιο ήταν το περισσότερο ενδιαφέρον κεφάλαιο που διδάχτηκες στο μάθημα της Οικονομίας» Έγραψαν: Αστικές περιοχές Αγόρι Σύνολο Κορίτσι Σύνολο Εταιρείες ΙΙΙΙΙ ΙΙΙΙΙ ΙΙΙΙΙ ΙΙ Η παραγωγή ΙΙΙΙΙ ΙΙΙΙΙ Ι Επιχειρήσεις ΙΙΙΙΙ ΙΙΙΙΙ …… Τιμές ΙΙΙ …………………… Καταναλωτικό πρότυπο Ι …… 17 11 10 3 1 Η Παραγωγή ΙΙΙΙΙ ΙΙΙΙΙ ΙΙΙΙΙ ΙΙ Εταιρείες ΙΙΙΙΙ ΙΙΙΙΙ ΙΙΙΙ Επιχείρηση ΙΙΙΙΙ ΙΙΙΙΙ ΙΙΙΙ Αγαθά ΙΙΙΙΙ ΙΙ ……………… Εμπορεύματα ΙΙΙΙΙ ………. Χρηματιστήριο ΙΙΙΙ …… Καταναλωτικό πρότυπο ΙΙΙ .. Τιμές ΙΙ …………………… 17 14 14 7 5 4 3 2 Ημιαστικές περιοχές Αγόρι Σύνολο Κορίτσι Σύνολο -- 0 Αγαθά ΙΙΙΙΙ ……… Επιχειρήσεις ΙΙΙΙΙ …. Εμπορεύματα ΙΙΙΙΙ …. Παραγωγή ΙΙΙΙΙ .. Εταιρείες ΙΙΙΙ …… 5 5 5 5 4 Αγροτικές περιοχές Αγόρι Σύνολο Κορίτσι Σύνολο Επιχειρήσεις ΙΙΙΙΙ Ι … Εμπορεύματα ΙΙΙΙΙ … Παραγωγή ΙΙΙΙΙ …… Τιμές ΙΙΙΙΙ ………… Εταιρείες ΙΙΙ …………. 6 5 5 5 3 Εταιρείες ΙΙΙΙΙ ΙΙΙΙΙ ΙΙΙ Επιχειρήσεις ΙΙΙΙΙ ΙΙΙΙΙ ΙΙ Παραγωγή ΙΙΙΙΙ ΙΙΙΙΙ Ι Τιμές ΙΙΙΙΙ Ι ……. Ανάγκες ΙΙΙΙ ……… Καταναλωτικό πρότυπο Ι 13 12 11 6 4 1 Παρατηρήσεις για την ερώτηση 10 1. Κυρίαρχο κεφάλαιο με υψηλό δείκτη ενδιαφέροντος είναι το «Εταιρείες – Επιχειρήσεις». Φαίνεται πως όλοι οι μαθητές ή σχεδόν όλοι, επιθυμούσαν να μάθουν σχετικά με αυτές. Πολλοί μάλιστα (όπως προκύπτει από την προηγούμενη ερώτηση No 7) θα επιθυμούσαν να πληροφορηθούν περισσότερα. 2. Η παραγωγή, οι Τιμές και τα Εμπορεύματα αποτέλεσαν επίσης ενότητες υψηλού ενδιαφέροντος. 3. Δεν σημειώνεται καμία ιδιαίτερη διαφορά μεταξύ των διάφορων περιοχών.
  • 36. [35] Ενότητα 4 Συμπεράσματα 1. Οι μαθητές έχουν αυξήσει τις γνώσεις τους σχετικά με τις Οικονομικές έννοιες. Μετά την ολοκλήρωση της ύλης είναι σε θέση να κατανοούν περισσότερα θέματα σχετικά με τα οικονομικά δρώμενα του περιβάλλοντος τους. Τα κορίτσια περισσότερο από τα αγόρια. Αυτό ίσως δικαιολογείται από την μεγαλύτερη επιμέλεια που σχεδόν πάντα δείχνουν τα κορίτσια σε σχέση με τα αγόρια. Οι περιοχές δεν μας δείχνουν καμία σημαντική διαφοροποίηση σ αυτό. 2. Αυτά που περιέχονται στη διδαχθείσα-διδακτέα ύλη είναι για τους μαθητές ενδιαφέροντα, αλλά όχι σε ικανοποιητικό «βάθος». Χρειάζονται, ζητούν περισσότερη γνώση και ειδικά σε θέματα, Εταιρείες – Επιχειρήσεις – Δάνεια – Φόροι, κλπ, που απασχολούν την σημερινή ελληνική κοινωνία σχεδόν στο σύνολο της. Ιδιαίτερα τα αγόρια. Το ποσοστό που δείχνει ότι οι μαθητές/τριες θα επέλεγαν το μάθημα ακόμα και αν ήταν προαιρετικό, φαίνεται συντριπτικά υψηλότερο από αυτό που δείχνει ότι δεν θα το επέλεγαν, με περισσότερη έμφαση στις αστικές και ημιαστικές περιοχές και με λίγο μειωμένη ένταση στις αγροτικές περιοχές. 3. Αντιμετώπισαν το μάθημα με ιδιαίτερα μεγάλο ενδιαφέρον, και πιστεύουν ότι είναι χρήσιμο σε πολύ υψηλά ποσοστά. Τα αγόρια περισσότερο από τα κορίτσια. Φαίνεται πως τα κορίτσια εξακολουθούν να πιστεύουν πως η οικονομία είναι θέμα που απασχολεί κυρίως το άλλο φύλο. 4. Η ύλη είναι αρκετά δύσκολη, περισσότερο για τα αγόρια και λιγότερο για τα κορίτσια. Όπως το ίδιο περισσότερο δύσκολη για στις αγροτικές περιοχές από όσο στις αστικές. 5. Το μάθημα κατατάσσεται στα Χρήσιμα μαθήματα ιδιαίτερα στις αστικές και ημιαστικές περιοχές. Για τα αγόρια φαίνεται με μεγαλύτερο ποσοστό η χρησιμότητα, απ ότι για τα κορίτσια.
  • 37. [36] Προτάσεις Οι προτάσεις που απορρέουν μετά την ανάλυση-μελέτη των απαντήσεων, έγινε με γνώμονα την βελτίωση της αποτελεσματικότητας του βιβλίου και την επίτευξη των οραμάτων της εκπαίδευσης. Η βασική σκέψη είναι ότι η παιδεία οφείλει να λαμβάνει τα μηνύματα του περιβάλλοντος και να προετοιμάζει τους μελλοντικούς πολίτες για την εισαγωγή τους σε ένα ισχυρά ανταγωνιστικό περιβάλλον. Θα πρέπει και η παρεχόμενη μέσα από τα σχολικά βιβλία γνώση να είναι εναρμονισμένη με τις ανάγκες της περιρρέουσας κατάστασης. Πιο συγκεκριμένα: Το βιβλίο θα πρέπει να γίνει περισσότερο σύγχρονο. Να ακολουθεί τα οικονομικά γεγονότα, να αφουγκράζεται το περιβάλλον, και να παρέχει εκείνη την οικονομική γνώση που θα αποτελέσει εργαλείο στα χέρια των μαθητών μας, και κλειδί για την είσοδο στο χώρο των σχετικών εννοιών. Να σκεφτούμε ότι οι μαθητές μας έχουν με αυτό το εγχειρίδιο την πρώτη τους επαφή με τις οικονομικές έννοιες, και ως εκ τούτου θα πρέπει να γίνει απλό και κατανοητό στους όρους του. Θα πρέπει να δοθεί έμφαση στο «Επιχειρείν» με σχετικά κεφάλαια που θα προστεθούν στην ύλη, και θα επιτρέψουν στους μαθητές/τριες να αποκτήσουν ιδέες και γνώση σχετικά με αυτό. Η ανάπτυξη και η εξέλιξη της οικονομίας μιας κοινωνίας βασίζεται κυρίως στην έννοια του «Επιχειρείν. Η διάσταση «καλλιέργεια Καινοτόμων ιδεών, και ανάδειξη τους» είναι επίσης ένα χρήσιμο κεφάλαιο που θα αναπτύξει τη σκέψη τους, την φαντασία τους και θα οδηγούσε τα βήματα τους στο μέλλον.
  • 38. [37] Αναφορές Altrichter, H., Posch, P., Somekh, B. (2001). Οι εκπαιδευτικοί ερευνούν το έργο τους. Μια εισαγωγή στις μεθόδους της έρευνας δράσης. Δεληγιάννη, Μ. (μτφ.). Αθήνα: εκδ. Μεταίχμιο. Βάμβουκας, Μ. Ι. (1991²). Εισαγωγή στην ψυχοπαιδαγωγική έρευνα και μεθοδολογία. Αθήνα. Bell, J. (1997). Μεθοδολογικός σχεδιασμός παιδαγωγικής και κοινωνικής έρευνας. Οδηγός για Φοιτητές και Υποψήφιους Διδάκτορες. Ρήγα, Α.-Β. (πρόλογος-εισαγωγή-απόδοση). Αθήνα: εκδ. Gutenberg Κεκές Ι. (2004). "Μεθοδολογία Επιστημονικής Εργασίας: Αξιοποίηση του Σωκρατικού Διαλόγου – Χρήση πηγών από το Διαδίκτυο", Αθήνα (Κεντρική διάθεση Εκδόσεις Ατραπός). Κεχαγιάς Χ. (2005). «Λειτοργικές αρχές και κοινωνική δομή του Ελληνικού Πολιτισμούς», Αθήνα: εκδ. Εύανδρος. Κούσουλας, Φ. (2004). Σχεδιασμός και εφαρμογή διαθεματικής διδασκαλίας.Αθήνα: εκδ. Ατραπός. Κυριαζή, Ν. (1998). Η κοινωνιολογική έρευνα. Κριτική επισκόπηση των μεθόδων και των τεχνικών. Αθήνα: Ελληνικές επιστημονικές εκδόσεις. Παρασκευόπουλος, Ι. Ν. (1993). Μεθοδολογία επιστημονικής έρευνας, τόμος 1ος και 2ος. Αθήνα