2. Περίληψη του βιβλίου
Η Λωξάντρα είναι θ ιςτορία τθσ γιαγιάσ τθσ Μαρίασ
Ιορδανίδου. Μζςα από αυτιν θ Μαρία Ιορδανίδου
ξαναηωντανεφει μια ολόκλθρθ εποχι. Η Λωξάντρα, το
κεντρικό πρόςωπο τθσ ιςτορίασ, γεννικθκε ςτθν Πόλθ
τθν εποχι τθσ βαςιλείασ του ουλτάνου Παντιςάχ
Αβδοφλ Μετηίτ . Παντρεφτθκε ζνα χιρο, το Δθμθτρό, ο
οποίοσ είχε ιδθ τζςςερα παιδιά από τον προθγοφμενο
γάμο του, τον Επαμεινϊντα, τον Θεόδωρο, τον Γιϊργο
και τθν Αγακϊ, που ιταν ακόμθ μωρό. Σα παιδιά του
Δθμθτροφ τα αγαποφςε πολφ ςαν να ‘ταν δικά τθσ κι ασ
μθν ιταν, κι ασ καβγάδιηε πολφ μαηί τουσ. Μετά από
λίγα χρόνια απζκτθςε τα δικά τθσ παιδιά με το Δθμθτρό,
τον Αλεκάκθ και τθν Κλειϊ. Η κακθμερινότθτα τθσ
κυλοφςε ιρεμα με ςυηθτιςεισ, κουτςομπολιά και
ιςτορίεσ από το παρελκόν. Μεγάλθ ςθμαςία ζδωςε θ
ςυγγραφζασ ςτισ ςχζςεισ τθσ Λωξάντρασ με άλλουσ
ανκρϊπουσ, Ρωμιοφσ, Σοφρκουσ και Αρμζνιουσ. Κακϊσ
περνοφςαν τα χρόνια ζβλεπε τα παιδιά τθσ και τα
παιδιά του άντρα τθσ να μεγαλϊνουν, να παντρεφονται
και να αποκτοφν δικά τουσ παιδιά.
3. θμαντικό γεγονόσ ςτθ ηωι τθσ ιταν και ο κάνατοσ του
άντρα τθσ , του Δθμθτροφ, το 1893, κακϊσ εκτόσ από
τθν απϊλειά του, προκάλεςε και τθν ςταδιακι
εγκατάλειψθ τθσ από τα παιδιά τθσ, τα οποία τθν
επιςκζπτονταν, αλλά όχι και τόςο ςυχνά. Είχαν τισ
δικζσ τουσ οικογζνειεσ. Αξιοςθμείωτο γεγονόσ, ιταν και
θ μετακόμιςι από το ςπίτι τθσ ςτο Μακροχϊρι ςτο
Πζρα, ςε αςτικό περιβάλλον. Παράλλθλα, ςυνζβθκε
και μια ςειρά από ιςτορικά γεγονότα, όπωσ θ ςφαγι
των Αρμενίων και θ επιδρομι των Ρϊςων ςτο
Μακροχϊρι, όπου κατοικοφςε με τθν κόρθ τθσ Κλειϊ.
Σότε θ Κλειϊ παντρεφτθκε το Γιωργάκθ και απζκτθςε
μια κόρθ τθν Άννα, τθσ οποίασ θ γζννθςθ χαροποίθςε
ιδιαίτερα τθ γιαγιά τθσ, τθν Λωξάντρα. Αργότερα ςτισ
αρχζσ του 20ου αιϊνα θ Λωξάντρα, μαηί με τθν κόρθ,
τθν εγγονι και τθν νφφθ τθσ μετακόμιςε ςτθν Ακινα,
όπου βρζκθκε αντιμζτωπθ με ζναν τελείωσ διαφορετικό τρόπο ηωισ. Εκεί θ Λωξάντρα
ξαναηωντάνεψε, όμωσ με τθ μελαγχολία τθσ παλιάσ τθσ ηωισ. Ζτςι, αποφάςιςε να
επιςτρζψει ςτθν Πόλθ, για να ηιςει τα τελευταία χρόνια τθσ ηωισ τθσ. Σελικά, πεκαίνει
τον Ιοφλθ του 1914, λίγο πριν το ξζςπαςμα του Α’ Παγκόςμιου Πολζμου. Σον καιρό που
μια εποχή πέθαινε και μια άλλη γεννιόταν…
4. Λίγα λόγια για τον ςυγγραφζα
• Η Μαρία Κριεηι-Ιορδανίδου (1897 - 1989) ιταν Ελλθνίδα πεηογράφοσ. τα ζργα τθσ
υπάρχει αμεςότθτα, απλό φφοσ, ηωντανοί διάλογοι και νοςταλγικι διάκεςθ.
• Γεννικθκε ςτθν Κωνςταντινοφπολθ το 1897, κόρθ του Τδραίου Νικολάκθ Κριεηι,
μθχανικοφ του εμπορικοφ ναυτικοφ και τθσ Πολίτιςςασ Ευφροςφνθσ Μάγκου. Ήρκε
για λίγο ςτον Πειραιά για να επιςτρζψει πάλι ςτθν Κωνςταντινοφπολθ όπου και
φοίτθςε ςτο Αμερικάνικο Κολζγιο. Σο 1914 βρζκθκε ςτο Βατοφμ τθσ τζωσ Ρωςικισ
Αυτοκρατορίασ καλεςμζνθ από ζνα κείο τθσ για διακοπζσ αλλά αποκλείςτθκε εκεί με
το ξζςπαςμα του Α' Παγκοςμίου Πολζμου και τθν Οκτωβριανι Επανάςταςθ ςτθ
ςυνζχεια. Ζμεινε πζντε χρόνια ςτθ Ρωςία και ςϋαυτό το διάςτθμα φοίτθςε ςτο
Γυμνάςιο τθσ εβαςτουπόλεωσ.
• Σο 1919 επζςτρεψε ςτθν Κωνςταντινοφπολθ και εργάςτθκε ςε αμερικανικι εμπορικι
εταιρεία. Σο 1920 πιρε μετάκεςθ για τθν Αλεξάνδρεια τθσ Αιγφπτου, όπου ιρκε ςε
επαφι με τουσ πνευματικοφσ κφκλουσ, ζγινε μζλοσ του κομμουνιςτικοφ κόμματοσ
Αιγφπτου και το 1923 παντρεφτθκε τον εκπαιδευτικό Ιορδάνθ Ιορδανίδθ, κακθγθτι
ςτο «Βικτόρια Κόλετη». Μετά το γάμο τθσ εγκαταςτάκθκε με το ςφηυγο και τθ μθτζρα
τθσ ςτθν Ακινα, όπου εργάςτθκε ςτθν πρεςβεία τθσ οβιετικισ Ζνωςθσ. Σο 1931
χϊριςε από τον Ιορδανίδθ, με τον οποίο είχε ςτο μεταξφ αποκτιςει δυο παιδιά. Σο
1939 απολφκθκε από τθν πρεςβεία και ξανάρχιςε να αςχολείται με τα μακιματα
ξζνων γλωςςϊν. Κατά τθ διάρκεια τθσ γερμανικισ κατοχισ καταςτράφθκε το ςπίτι τθσ
και θ ίδια διϊχτθκε και κλείςτθκε ςε διάφορα ςτρατόπεδα.
5. • Εξαιτίασ των ςυνκθκϊν τθσ ηωισ τθσ θ Ιορδανίδου
απζκτθςε μεγάλθ γλωςςομάκεια και εργάςτθκε ωσ
ιδιωτικι υπάλλθλοσ. Ζγινε γνωςτι ςτο λογοτεχνικό
χϊρο με το ζργο Λωξάντρα, που ζγραψε ςε θλικία
66 χρονϊν, το 1963, και γνϊριςε πολλζσ
επανεκδόςεισ. Η Λωξάντρα περιγράφει με μεγάλθ
ηωντάνια και χιοφμορ τα ζκιμα και τθ ηωι των
Ελλινων τθσ Πόλθσ και βαςίηεται ςτισ αναμνιςεισ
τθσ Ιορδανίδου πριν από τον Αϋ Παγκόςμιο
Πόλεμο. Είναι ουςιαςτικά θ ιςτορία τθσ γιαγιάσ
τθσ. Σθ ηωι τθσ ςτθ Ρωςία περιγράφει θ
Ιορδανίδου ςτο βιβλίο τθσ Διακοπέσ ςτον
Καφκαςο (1965), ενϊ ςτο Σαν τα τρελά
πουλιά (1978) μιλά για τα χρόνια ςτθν
Αλεξάνδρεια και τθν Ακινα κατά το Μεςοπόλεμο.
Σελευταίο τθσ ζργο είναι Η αυλή μασ (1981).
• Σα ζργα τθσ γνϊριςαν μεγάλθ εκδοτικι επιτυχία.
Βραβεφτθκε το 1978 από το Πατριαρχείο
Κωνςταντινουπόλεωσ με τον Χρυςό ταυρό και το
Οφίκιο τθσ Αρχόντιςςασ του Οικουμενικοφ Θρόνου.
Πζκανε ςτισ 6 Νοεμβρίου του 1989 και κθδεφτθκε
ςτο νεκροταφείο τθσ Νζασ μφρνθσ.
