2. Ο Αλυτρωτιςμόσ είναι θ εκνικιςτικι πολιτικοκοινωνικι κίνθςθ που επιδιϊκει τθν
απελευκζρωςθ όλων των υπόδουλων ομοεκνϊν και τθν προςάρτθςθ εδαφϊν, τα οποία ςτθ
διάρκεια τθσ ιςτορίασ κατείχε ι υποτίκεται ότι κατείχε το κράτοσ που τα διεκδικεί.
Επειδι τα περιςςότερα ςφνορα δθμιουργικθκαν μετά από μετακινιςεισ και
αναδιαμορφϊςεισ, πάρα πολλζσ είναι οι χϊρεσ που κεωρθτικά κα μποροφςαν να εγείρουν
αλυτρωτικζσ αξιϊςεισ ςε βάροσ των γειτόνων τουσ.
Στθν Ελλάδα ο αλυτρωτιςμόσ ςυνδζεται πολφ ςτενά με τθ Μεγάλθ Ιδζα, μιασ πολιτικισ του
19ου αι. που ςτόχευε μεν ςτθν απελευκζρωςθ των αλφτρωτων Ελλινων, αλλά
χρθςιμοποιικθκε κυρίωσ για τθ διατιρθςθ και τθ νομιμοποίθςθ τθσ εξουςίασ από τουσ
πολιτικοφσ και τουσ μονάρχεσ που τθν εμπνεφςτθκαν και τθν υπθρζτθςαν.

3. Με τον όρο Μεγάλθ Ιδζα αναφερόμαςτε ςτο πολιτικό και εκνικιςτικό ιδεϊδεσ που
διαδόκθκε ςτον ελλθνικό κόςμο από το δεφτερο μιςό του 19ου αιϊνα και αποτελοφςε τον
άξονα τθσ εςωτερικισ και εξωτερικισ πολιτικισ τθσ Ελλάδασ ζωσ τθν τρίτθ δεκαετία του
20οφ αιϊνα.
Επί τθσ ουςίασ πρόκειται για αλυτρωτικό Ελλθνικό οραματιςμό, τον οποίο εμπνεφςκθκε
ωσ όρο για δθμαγωγικοφσ λόγουσ ο πρϊτοσ Συνταγματικόσ πρωκυπουργόσ Ιωάννθσ
Κωλζττθσ ςτα μζςα του 19ου αιϊνα και ςτον οποίο ςτιριξε ολόκλθρθ τθν πολιτικι του.
Αναφζρεται ςτθν προςπάκεια επανάκτθςθσ των χαμζνων εδαφϊν τθσ Βυηαντινισ
αυτοκρατορίασ και παρζμεινε ωσ ςτόχοσ ουςιαςτικά όλων των Ελλθνικϊν κυβερνιςεων
μζχρι τον Αφγουςτο του 1922, όταν και εγκαταλείφκθκε οριςτικά μετά τθ Μικραςιατικι
καταςτροφι.

4. Θ Μεγάλθ Ιδζα ςυνδζεται άρρθκτα με μια άλλθ ζννοια, ςχεδόν ταυτόςθμθ, εκείνθ του
αλυτρωτιςμοφ. Ο αλυτρωτιςμόσ είναι ο κεντρικόσ πολιτικόσ άξονασ του νεαροφ πολιτικοφ
κράτουσ.
Θ απελευκζρωςθ των αλφτρωτων αδελφϊν είναι ταυτόχρονα φυςικι επιταγι και
κρθςκευτικι υποχρζωςθ για όλουσ τουσ Ζλλθνεσ, με αποτζλεςμα τα κζματα τθσ
εξωτερικισ πολιτικισ να κινθτοποιοφν ςυχνά πολφ κόςμο. Αυτόσ ο κόςμοσ
δραςτθριοποιείτο ςυχνά υπζρ μιασ ανεδαφικισ επεκτατικισ πολιτικισ, θ οποία είχε
ουςιαςτικά καταςτροφικά αποτελζςματα για τθν ελλθνικι υπόκεςθ, αλλά ιταν ικανι να
νομιμοποιιςει τον κρόνο και τουσ πολιτικοφσ που τθ χρθςιμοποιοφςαν.

5. Ο αλυτρωτιςμόσ και θ Μεγάλθ Ιδζα ςυμβαδίηουν ςτθν Ελλάδα του 19ου αιϊνα. Ωςτόςο, δεν
είναι ζννοιεσ τυχαίεσ που παρουςιάςτθκαν ςτθν εκφορά του λόγου ενόσ πολιτικοφ, όπωσ ο
Κωλζττθσ. Διακζτουν ζνα ιδεολογικό υπόβακρο που χτίςτθκε με ςυγκεκριμζνεσ προςπάκειεσ.
Θ διαμόρφωςθ τθσ εκνικισ ςυνείδθςθσ ςτουσ λαοφσ τθσ Ευρϊπθσ γενικότερα ςυνδζκθκε με τθν
αναηιτθςθ των ιδιαίτερων χαρακτθριςτικϊν του κάκε λαοφ, που ςτθν προκειμζνθ περίπτωςθ
για τθν Ελλάδα ιταν τα δθμοτικά τραγοφδια. Θ πρϊτθ προςπάκεια ενοποίθςθσ και ζκδοςθσ των
ελλθνικϊν δθμοτικϊν τραγουδιϊν ζγινε από τον Claude Fauriel ςτο Παρίςι το 1824.
Θ ςθμαντικότερθ ζκδοςθ ζγινε από τον Σπυρίδωνα Ηαμπζλιο ςτθν Κζρκυρα, με τθν ταυτόχρονθ
προβολι τθσ άποψθσ για τθ ςτενι ςυγγζνεια των δθμοτικϊν τραγουδιϊν με αντίςτοιχα τθσ
αρχαιότθτασ.
Με αυτόν τον τρόπο ιταν δυνατόν να τονιςτεί θ κεωρία τθσ ςυνζχειασ του αρχαίου, του
μεςαιωνικοφ και του νεότερου ελλθνικοφ πολιτιςμοφ.

6. Θ αγωνιϊδθσ τριετία μζχρι τθν τελικι ενςωμάτωςθ Θεςςαλίασ και Άρτασ το 1881
Με τθ λιξθ του ςυνεδρίου θ ελλθνικι πλευρά με διακοίνωςθ κάλεςε τθν Οκωμανικι κυβζρνθςθ να
ορίςει τουσ αντιπροςϊπουσ τθσ για τθν νζα οριοκζτθςθ των ςυνόρων , όμωσ θ Οκωμανικι πλευρά
απαξίωςε και να απαντιςει.
Άλλωςτε ιξερε ότι “ςτθ βράςθ κολλάει το ςίδερο” και ότι αφοφ τθν γλφτωςε ςτο ςυνζδριο , άρχιςε
μια ςυςτθματικι κωλυςιεργία γνωρίηοντασ και το πόςο ευμετάβλθτο είναι το διεκνζσ πολιτικό
ςκθνικό.
Θ ςτάςθ αυτι αναγκάηει τον Κουμουνδοφρο να απευκυνκεί ςτισ μεγάλεσ δυνάμεισ , οι οποίεσ με
πρωτεργάτθ το Γάλλο υπουργό εξωτερικϊν Waddington , ςυνζςτθςαν ςτθν Οκωμανικι κυβζρνθςθ
να τθριςει τα ςυμφωνθκζντα.
Μθν μπορϊντασ να πράξει διαφορετικά θ Οκωμανικι πλευρά δζχτθκε να ςυναντθκοφν εκπρόςωποι
των δφο χωρϊν ςτθν Πρζβεηα τον Ιανουάριο του 1879.