18. Στόχος να προσδιοριστούν
οι εσωτερικοί και
εξωτερικοί παράγοντες
που οδήγησαν το Βυζάντιο
στην παρακμή και την
πτώση.
Συλλογή υποστηρικτικού
υλικού, εικόνες, βίντεο,
άρθρα, πηγές
Παραδοτέο: Μία
ραδιοφωνική εκπομπή
για το θέμα
Σας καλωσορίζουμε σε ένα webminar και να σας καθησυχάσουμε ότι είστε στο σωστό σημείο, όχι δεν είναι μάθημα ζωολογίας, είναι μία εισήγηση για το εφικτό στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση σε καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης.
Οι εκπαιδευτικοί όλου του κόσμου με τα σχολεία κλειστά επιδοθήκαμε σε ένα αγώνα να κρατήσουμε το σχολείο ζωντανό, για την ακρίβεια να κρατήσουμε τη σχέση με τους μαθητές μας ζωντανή, να στηρίξουμε ένα είδος θεσμικής, εκπαιδευτικής και ψυχολογικής κανονικότητας των έγκλειστων παιδιών μέσα στο ακατανόητο για τα περισσότερα περιβάλλον που προέκυψε. Κι αυτό είναι τόσο πολύτιμο όσο και αναγκαίο.
Η πανδημία συγκαταλέγεται στην κατηγορία των φαινομένων «μαύρου κύκνου». Δηλαδή εκείνων που ενώ είναι σχεδόν απίθανο να τα φανταστούμε πριν εκδηλωθούν, δημιουργούν μεγάλες επενέργειες σε όλες τις σφαίρες της κοινωνικές ζωής, οδηγώντας σε μεγάλες και βαθιές αλλαγές.
Σήμερα θα μιλήσουμε για το πως«να επαγρυπνούμε ενάντια στους μαύρους κύκνους, να είμαστε προσεκτικοί με τους γκρίζους ρινόκερους», εξηγώντας ότι «πρέπει να επικεντρωθούμε στα συμβάντα “μαύρου κύκνου”, δηλαδή τα αιφνίδια και απρόβλεπτα, και να λάβουμε μέτρα για τη στάση “γκρίζου ρινόκερου”, δηλαδή απέναντι σε γνωστούς κινδύνους που αγνοούνται».
Ας ξεκινήσουμε με κάποιες παραδοχές, Αυτό που εφαρμόζουμε αυτή τη στιγμή δεν είναι εξ αποστάσεως εκπαίδευση. Αυτή προϋποθέτει έναν προϋπάρχοντα σχεδιασμό σε τεχνικό, παιδαγωγικό, οργανωτικό, διοικητικό επίπεδο καθώς και σε επίπεδο συγκροτημένου εκπαιδευτικού υλικού, τέτοιον που να μπορεί να υποστηρίξει την πραγματοποίηση μιας εκπαιδευτικής διαδικασίας μέσα σε κάποιο θεσμικό πλαίσιο, όχι αναγκαστικά αντίστοιχης με αυτήν που ξέρουμε, αφού η παιδαγωγική σχέση δεν διαθέτει τη συνιστώσα της δια ζώσης επικοινωνίας.
Η διδασκαλία από το σπίτι απαιτεί μια διαφορετική προσέγγιση
Η πικρή αλήθεια είναι ότι δεν μπορείτε απλά να μεταφέρετε το μάθημα που κάνατε στην τάξη σας στο διαδίκτυο. Δεν μπορούμε απλά να υποκαταστήσουμε τη διαδικασία με ψηφιακά εργαλεία. Η μαιευτική μέθοδος που πιθανά εφαρμόζατε δεν δουλεύει με τον ίδιο τρόπο σε μία τηλεδιάσκεψη. Οι συνεργατικές δραστηριότητες που σχεδιάσατε δύσκολα συντονίζονται όταν οι μαθητές είναι απομονωμένοι στα σπίτια τους.
Δεν είναι λοιπόν ένα απλό ζήτημα ψηφιοποίησης των αρχείων μας. Αρκετοί συνάδελφοι είχαν σημειώσεις και σχεδιαγράμματα σε ψηφιακή μορφή. Δεν έλυσαν το πρόβλημα, απλά βρέθηκαν ένα βήμα πιο μπροστά από τους άλλους. Για να δούμε τι μπορούμε να πετύχουμε μέσα από τον μετασχηματισμό.
Πως από το Αβγό περνάμε στην Προνύμφη στην χρυσαλλίδα για να καταλήξουμε πεταλούδα
Στην πρώτη φάση χρησιμοποιούμε την τεχνολογία σαν υποκατάστατο χωρίς καμία ουσιαστική διαφορά ως προς τη μάθηση. Π.χ. ο μαθητής αντί να γράφει με το στυλό πληκτρολογεί. Σας έχω ένα δώρο, για εσάς που το πληκτρολόγιο δεν σας ενθουσιάζει μπορείτε πλέον να υπαγορεύσετε.
https://www.youtube.com/watch?v=Z8CXoa0LTjY
Ω ναι στα εργαλεία των google docs υπάρχει η φωνητική πληκτρολόγηση και δουλεύει θαυμάσια. Στα σχόλια του βίντεο περιλαμβάνονται οδηγίες βήμα βήμα για να αποκτήσετε την προσωπική σας γραμματέα.
Στην επόμενη φάση της ενίσχυσης, η τεχνολογία λειτουργεί ως υποκατάστατο αλλά με επιπλέον ευκολίες. Αν μετακινηθείτε για διαμορφώσετε ένα κείμενο στα Google Docs, εκεί οι μαθητές όχι μόνο γράφουν και επιμελούνται τα κείμενά τους αλλά μπορούν να σχολιάσουν.
Μπορούμε να απαντήσουμε σε σχόλια για να συζητήσουμε τις αλλαγές, αλλά και να επιλέξουμε την "Επίλυση" μόλις αποφασίσουμε να οριστικοποιήσουμε τις αλλαγές που μας προτείνουν.
Υπάρχουν πολλά εργαλεία συνεργασίας – άμεσα μηνύματα, κοινά έγγραφα. Και όμως μία βόλτα στις ηλεκτρονικές τάξεις δείχνει ότι σχεδιάζουμε ατομικές εργασίες. Αν θέλουμε να μιλάμε για εξ αποστάσεως, πρέπει να αξιοποιήσουμε ψηφιακά εργαλεία συνεργασίας.
Να ενθαρρύνετε τους μαθητές για οποιαδήποτε απορία/ερώτηση, να χρησιμοποιούν το chat είναι διαθέσιμο και στα google docs και στα webex meetings. Με αυτόν τον τρόπο θα αποφευχθεί η δημιουργία θορύβου με συμμετέχοντες να μιλούν ταυτόχρονα ενώ η συνεργασία διευκολύνεται.
Το όνειρο κάθε εκπαιδευτικού – μία μηχανή διόρθωσης. Εδώ προτείνουμε τη λύση των google forms όπου μπορείτε να συμπεριλάβετε ένα κλειδί με απαντήσεις και να έχετε αυτόματα αποτελέσματα σε τεστάκια.
Στην περίπτωση εκτεταμένων κειμένων πάλι o online σχολιασμός προσφέρεται.
Σε αυτή τη φάση της χρυσσαλίδας, η τεχνολογία μας επιτρέπει να επανασχεδιάσουμε τις εργασίες που αναθέτουμε στους μαθητές. Π.χ. δεν τους βάζουμε να γράψουν ένα κείμενο για εμάς αλλά μία ανάρτηση σε ιστολόγιο. Οι μαθητές συνεργάζονται πάνω σε ένα κοινό κείμενο, κάνουν έρευνα στο διαδίκτυο, δημιουργούν ένα πολυτροπικό κείμενο με εικόνες, χρώματα, γραμματοσειρές και δημοσιεύουν για ένα πραγματικό κοινό. Έχουμε δημιουργήσει μία αυθεντική περίσταση παραγωγής λόγου.
Σε αυτή τη φάση της πεταλούδας η τεχνολογία μας επιτρέπει να εντάξουμε στη μαθησιακή διαδικασία εργασίες που δεν γίνονται εύκολα στην παραδοσιακή τάξη. Το κείμενο που έγινε ανάρτηση στο ιστολόγιο της τάξης είναι ένα πολυμεσικό έργο που εμπλουτίζεται με podcast κι ένα σύντομο βίντεο. Η έρευνα περιλαμβάνει βιντεοδιάσκεψη με ειδικούς.
Μέχρι στιγμής το κυρίαρχο μοντέλο εκπαίδευσης είναι ο παντογνώστης καθηγητής που παρουσιάζει το περιεχόμενο του μαθήματος και ακολουθεί συζήτηση. Προετοιμάζοντας ψηφιακό περιεχόμενο σε μία πλατφόρμα ασύγχρονης εκπαίδευσης βοηθούμε τους μαθητές μας να κατακτήσουν τη γνώση μελετώντας άρθρα, βλέποντας βίντεο ή παρακολουθώντας διαλέξεις.
Αλλά νομίζω ότι το σημείο κλειδί είναι να εμπλέξουμε τους μαθητές σε πρότζεκτ με νόημα. Τους θέλουμε να σχεδιάζουν λύσεις, τους θέλουμε να γίνουν δημιουργοί.
Είναι μία ευκαιρία για τη μετάβαση από το «σήμερα πρέπει να μάθεις αυτό» στο « τι θέλεις να μάθεις σήμερα;» βέβαια είναι μικρές οι πιθανότητες ναμας απαντήσουν εγκλιτικές αντικαταστάσεις.
Μιλάμε για την μετάβαση από την μαιευτική του διδάσκοντα, στο να θέτει τις ερωτήσεις ο μαθητής. Ακολουθώντας την ερευνητική μέθοδο, αυτό πιθανότατα σημαίνει ότι θα εκτροχιαστεί η διδασκαλία. Δεν μπορούμε να σχεδιάσουμε αυτή τη διαδικασία στην εντέλειά της. Κι εδώ έγκειται η δυσκολία να καταθέσουμε τον ηγετικό ρόλο μας και να γίνουμε συνεργάτες διευκολύνοντας τη διαδικασία έρευνας. Αναφέρομαι σε μία μετακίνηση από την άκριτη κατανάλωση γνώσης στην κριτική σκέψη και στη δημιουργία. Σε αυτό το μοντέλο δεν μιλάμε για γνώσεις αλλά για έμπνευση και δημιουργικότητα. Σχεδιάζουν αυτό που μαθαίνουν και το χαρίζουν στον κόσμο..
Θυμηθείτε τις μαθήτριες που δημιούργησαν το έξυπνο γάντι που μεταφράζει τη νοηματική σε γλώσσα.
Η Ιωάννα, η Ζωή και η Αλεξία . Το “Sign language glove», είναι μία smart συσκευή, που αναγνωρίζει την αλφάβητο της νοηματικής γλώσσας και διευκολύνει την επικοινωνία μεταξύ ατόμων που δεν γνωρίζουν τη νοηματική και ατόμων που αντιμετωπίζουν προβλήματα ακοής. Αυτό το «έξυπνο» γάντι, στο οποίο είναι τοποθετημένοι αισθητήρες, αναγνωρίζει τις κινήσεις των δαχτύλων των ατόμων που μιλούν τη νοηματική και τις «μεταφράζει» σε γράμματα, που εμφανίζονται στην οθόνη του κινητού μέσω Bluetooth.
Δεν χρειαζόμαστε πλέον αυστηρά συστήματα αλλά ευέλικτα. Σε αυτό το μοντέλο οι μαθητές ορίζουν τον ρυθμό και αποφασίζουν ποιες πηγές θα αξιοποιήσουν για να κατακτήσουν τους στόχους τους
Ας δούμε ένα παράδειγμα
Η διαρροή μαθητών από τις η-τάξεις δημιουργεί θέματα συνέχειας στην εκπαιδευτική διαδικασία. Όσο καλό και να είναι το περιεχόμενο, αν οι μαθητές δε βρουν ενδιαφέρον, δε θα μπαίνουν τακτικά στο μάθημα και δε θα συμμετάσχουν στις δραστηριότητες.
Αρκετοί μαθητές αντιμετώπισαν προβλήματα εξοικείωσης και λειτουργίας με το eclass. Αν και είναι αυτό που λέμε ψηφιακοί ιθαγενείς (digital natives), είχαν δυσκολίες στην περιήγηση. Κάθε φορά που ενεργοποιείτε μία νέα λειτουργία δώστε τους ξεκάθαρες οδηγίες.
To eclass είναι λίγο άχαρο. Κι εδώ ο σχεδιασμός μπορεί να κάνει τη διαφορά. Εμπλέξτε τους στο σχεδιασμό της εισαγωγικής σελίδας
Οργανώστε μία ψηφοφορία για την εισαγωγική φωτογραφία του μαθήματος ή τι είναι αυτό που θέλουν να βλέπουν πρώτο όταν μπουν στην η-τάξη: ένα τραγούδι, ένα βίντεο, μια ευχετήρια κάρτα αν έχουν γενέθλια κ.α.
Ορίστε το θέμα της εβδομάδας και αξιοποιείστε το φόρουμ για να το συζητήσετε. Στην η-ταξη υπάρχει χώρος για κουβεντούλα. Είναι ένας χώρος που «χτίζουμε» την δικτυακή κοινότητά μας και ερχόμαστε σε επαφή με πιο χαλαρούς όρους αλλά σεβόμενοι πάντα κανόνες.
Οι μαθητές μας τείνουν να διατρέχουν τα μεγάλα κείμενα. Αντίθετα προτιμούν να βλέπουν το περιεχόμενο σε βίντεο στο YouTube ή στο Vimeo. Οπότε, όπου υπάρχει η δυνατότητα εμπλουτίστε το περιεχόμενο με σύντομα βίντεο μέχρι 4-5 λεπτά.
Γκρίζοι ρινόκεροι παρομοιάζονται οι κίνδυνοι που είναι “ιδιαίτερα προφανείς, πολύ πιθανοί, αλλά ακόμα παραμελημένοι”. Η πανδημία δεν μας βρήκε προετοιμασμένους αλλά σε σύντομο χρονικό διάστημα αλλάξαμε τόσο πολλά και μάλιστα σε καθεστώς ασύμετρης απειλής.
Δυστυχώς παρ’ όλα τα μέτρα που έχουν ληφθεί, η εξ αποστάσεως εκπαίδευση οξύνει τις ανισότητες πρόσβασης των μαθητών στο διαδίκτυο, οι οποίες προϋπήρχαν. Ακόμη και σε νοικοκυριά με έναν προσωπικό υπολογιστή –που πιθανώς είναι και τα περισσότερα– αυτός πρέπει να μοιραστεί ανάμεσα στους γονείς (εφόσον μένουν στο σπίτι τους και εργάζονται μέσω διαδικτύου) και στα αδέλφια, μικρότερα και μεγαλύτερα.
Δεν έχουν όλοι ισότιμη πρόσβαση στην τεχνολογία, ούτε καν δικό τους δωμάτιο. Κάποιοι μαθητές έχουν αναλάβει τη φύλαξη των αδερφών τους γιατί οι γονείς εργάζονται. Αρκετοί μαθητές ζουν μες την αβεβαιότητα και το χάος. Σίγουρα δεν είναι η κατάλληλη εποχή για να εξαντλήσουμε την αυστηρότητά μας με τις προθεσμίες, ούτε είναι λύση να τους φορτώνουμε με ασκήσεις.
Αν οι μαθητές δεν ξέρουν αγγλικά;
Προσβασιμότητα – μέγεθος γραμματοσειράς
Συμπέρασμα: αμέσως μετά τη λήξη του συναγερμού, θα πρέπει να σχεδιαστεί και να οργανωθεί πρακτικά μια εναλλακτική μορφή εκπαίδευσης, πλήρης και εφαρμόσιμη για καταστάσεις έκτακτης ανάγκης.
Οι τεχνικές δυσλειτουργίες και η κατάσταση του πανελλήνιου σχολικού δικτύου (ΠΣΔ) ταλαιπώρησε αρκετά τους εκπαιδευτικούς
Η επιμόρφωση β επιπέδου αντιστοιχήθηκε σε μόρια για διεκδίκηση θέσεων, δεν συνδέθηκε όμως αναγκαστικά με τη διδακτική πράξη.
Οι δομές τεχνικής υποστήριξης όπως τα κεπληνετ καταργήθηκαν, οι καθηγητές πληροφορικής αντιμετωπίστηκαν σας ελβετικοί σουγιάδες,
Πάσχουμε ακόμα από πολυδιάσπαση πληροφορίας- το εκπαιδευτικό υλικό των επίσημων και των άλλων εκπαιδευτικών ιστοτόπων παραμένει χύδην ερριμένο σε αχρησία. Μία εκπαιδευτική πύλη χρειαζόμαστε όπου να συγκεντρώνεται το εκπαιδευτικό υλικό. Όχι κάθε οργανισμός να ανοίγει το δικτυακό μαγαζάκι του.
Συμπέρασμα: δώστε χρήματα για δικτυακές και άλλες υποδομές,
οργανώστε νέου τύπου επιμορφώσεις στο πεδίο της εξαε αλλά από αυτούς που την έχουν εφαρμόσει, όχι αλεξιπτωτιστές…
Η προσαρμοστικότητα και η αλληλοϋποστήριξη των μαθητών είναι εκπληκτικές, ακόμα και στις πιο μικρές ηλικίες, τα περισσότερα παιδιά μπαίνουν από τα κινητά, προκύπτει αρκετό υλικό παρατήρησης από τη συμμετοχή τους και συμπεράσματα για τον ψηφιακό γραμματισμό, αλλά αυτά δεν είναι για εδώ. Χρειάζεται έστω και με αυτές τις συνθήκες ένα ημερήσιο πρόγραμμα, να μπορούν να εντάσσονται και να το εντάσσουν στη μέρα τους.
η εμπειρία αυτή να χρησιμοποιηθεί και για την αναπροσαρμογή των προγραμμάτων σπουδών. Ευκαιρία είναι να μας δοθεί θεσμικά η δυνατότητα αυτής της πολυπόθητης Ευελιξίας, να κάνουμε πχ μια εβδομάδα μάθημα εξ αποστάσεως, να δοκιμάζουμε εκπαιδευτικό υλικό, να εκπαιδεύουμε τους μαθητές μας σε εργαλεία που υπάρχουν ως εφαρμογές στα κινητά, να κάνουμε συνδιδασκαλιες εξ αποστάσεως κλπ. Με λίγα λόγια δώστε μας ευκαιρία να κάνουμε τα σχολεία πιο πραγματικά, δηλαδή πιο ελκυστικά και αποτελεσματικά. Γιατί οι εκπαιδευτικοί απέδειξαν και αποδεικνύουν με χίλιους τρόπους ότι μπορούν, τα παιδιά οτι θέλουν, η κοινωνία ότι το χρειάζεται. Αρκεί να υπάρχουν τα μέσα.
Ενας μονοκύτταρος οργανισμός μάς υπενθύμισε ότι ανήκουμε σε μια συλλογικότητα. Μας ωθεί να συμπεριφερόμαστε με τρόπο αδιανόητο υπό κανονικές συνθήκες, να αναγνωρίζουμε δηλαδή ότι είμαστε άρρηκτα συνδεδεμένοι με τους άλλους ανθρώπους και να παίρνουμε υπόψη την ύπαρξη και την ευημερία τους στις ατομικές μας επιλογές. Στο περιβάλλον της πανδημίας ανακαλύπτουμε τον εαυτό μας ως κομμάτι ενός ενιαίου οργανισμού. Ξαναγινόμαστε μια κοινότητα.
Οι εκπαιδευτικοί συνάντησαν πολλά προβλήματα τις πρώτες μέρες, συχνά ήθελαν απλά έναν ώμο για να κλάψουν.
Ετσι στο μισητό σε πολλούς fb στήθηκαν δικτυακές κοινότητες αλληλουποστήριξης
Κατηγοριοποιήθηκαν τα θέματα δημοσίευσης με Δυνατότητα αναζήτησης –φτιάχτηκε λοιπόν μία γνωσιακή βάση
Κοινότητα μάθησης Φιλολόγων για την υποστήριξη της Εξ αποστάσεως εκπαίδευσης 5/4
Η συγκεκριμένη προσπάθεια επιδιώκει να γίνει μια κοινότητα πρακτικής συναδέλφων ΠΕ02 πάνω δε θέματα e learning εξ αποστάσεως,
Μοιραζόμαστε κοινούς στόχους, συνεργαζόμαστε, αντλούμε ο ένας από τον άλλον, σεβόμαστε τις διαφορετικές οπτικές, προωθούμε ενεργά μαθησιακές ευκαιρίες, δημιουργώντας ένα δραστήριο συνεργατικό περιβάλλον, ενισχύοντας το δυναμικό των μελών, δημιουργώντας νέα γνώση! Καλούμε τους ενδιαφερόμενους για συνεργασία και ανταλλαγή παιδαγωγικών και επιστημονικών απόψεων να μας πλαισιώσουν!
Μπορεί στην Ελλάδα να βρισκόμαστε στην 47η μεταρρύθμιση της παιδείας αλλά Κι ο Σουγκάτα Μίτρα έκλεψε την παράσταση ανοίγοντας μία τρύπα στον τοίχο του γραφείου και αφήνοντας τα παιδιά να ανακαλύψουν μόνα τη γνώση. Θα βρείτε την παραπομπή και σας καλώ να δείτε αυτό το βίντεο
Ο τρόπος, λέει, να αφήσεις τα παιδιά να σε εντυπωσιάσουν με τις αυτό-διδακτικές τους ικανότητες, είναι να τους παρουσιάσεις ένα πρόβλημα με ελκυστικό τρόπο, και μετά να τα αφήσεις μόνα τους. Αν, π.χ. θέλουμε να μάθουν για την εφαπτομένη, τους κάνεις μια ερώτηση τύπου «Αν ένας μετεωρίτης πλησιάζει τη Γη, πώς θα ξέρουμε αν θα τη χτυπήσει ή όχι;». Τους αναφέρουμε και τη «μαγική λέξη εφαπτομένη» και τα αφήνουμε να μάθουν την απάντηση μόνα τους. Κάνουμε δηλαδή μια ερώτηση, και μετά θαυμάζουμε τις απαντήσεις.
