2. ΟΡΙΣΜΟΣ:
• Η Στέβια είναι είδος φυτού με προέλευση τη Βραζιλία και την Παραγουάη.
Περιέχει μια ουσία η οποία ονομάζεται στεβιόζη ή στεβιόλη η οποία έχει
μεγαλύτερη γλυκαντική δύναμη από την ζάχαρη. Χρησιμοποιείται σε αρκετές
χώρες ως εναλλακτική γλυκαντική ουσία από τη ζάχαρη.
•Η γλυκιά γεύση των φύλλων της είναι γνωστή εδώ και αιώνες στους αυτόχθονες
της Ν. Αμερικής που τη χρησιμοποιούν ως φυσικό γλυκαντικό. Τα τελευταία
χρόνια το φυτό στέβια και τα γλυκαντικά που προέρχονται από τα φύλλα του
τράβηξαν την προσοχή εξαιτίας της αυξημένης ζήτησης σε τρόφιμα χαμηλής
περιεκτικότητας σε ζάχαρη και θερμίδες. Τα φύλλα του φυτού και τα γλυκαντικά
που προέρχονται από αυτό έχουν πολλαπλάσια γλυκύτητα από τη ζάχαρη, δεν
αποδίδουν ενέργεια (θερμίδες) και δεν περιέχουν υδατάνθρακες.
3. ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΑΣ:
•Η στέβια στην άγριά της κατάσταση στο ιθαγενές της περιβάλλον είναι πολυετές
φυτό που φυτρώνει σε αμμώδη, μικρής γονιμότητας εδάφη στις άκρες ποταμών
και ρεμάτων. Αυτό δείχνει ότι δεν είναι ένα ιδιαίτερα απαιτητικό φυτό όσον αφορά
τις συνθήκες ανάπτυξης του. Χωρίς κλάδεμα γίνεται περίπου 60 εκ. ψηλό. Οι
ανάγκες του σε έδαφος είναι αρκετά περιορισμένες οπότε οποιοδήποτε μείγμα για
γλάστρες με ουδέτερο ή ελαφρά όξινο είναι κατάλληλο. Η στέβια είναι τρυφερό
φυτό που δεν αντέχει το χειμερινό ψύχος. Σε βόρειες χώρες καλλιεργείται ως
μονοετές αλλά σε χώρες όπως η Ελλάδα μπορεί να καλλιεργηθεί ως τρυφερό
πολυετές και με μια μικρή προστασία κατά τις ημέρες του χειμώνα με τις
χαμηλότερες θερμοκρασίες μπορεί να επιβιώσει για όλο το έτος.
•Η βιολογία, ο χαρακτήρας αλλά και η χώρα από την οποία προέρχεται η στέβια την
κάνουν ένα ιδανικό φυτό για καλλιέργεια καθώς οι χώρες από τις οποίες
προέρχεται έχουν κλίμα όπως το Ελληνικό, ενώ οι εδαφικές της ανάγκες εύκολα
μπορούν να καλυφθούν από μια πληθώρα κρητικών εδαφών. Αυτή την στιγμή μια
από τις μεγαλύτερες δυσκολίες όσον αφορά την καλλιέργεια της στέβιας είναι η
εξεύρεση σπόρων.
4. oΓια την εμπορική της εκμετάλλευση η καλλιέργεια του φυτού στέβια
ξεκινάει σε θερμοκήπια όπου φυτεύεται μόσχευμα της ρίζας του φυτού.
Την άνοιξη, μόλις τα νέα φυτά φθάσουν σε ύψος 7 με 10 εκατοστά,
μεταφυτεύονται σε χωράφια. Μόλις ανθίσουν, τα φύλλα τους συλλέγονται
με το χέρι, αποξηραίνονται και συσκευάζονται σε δεμάτια.
oΗ παραλαβή των γλυκών συστατικών
Τα φύλλα της στέβια ξηραίνονται και στη συνέχεια εμβαπτίζονται σε νερό
(με μια διαδικασία που θυμίζει τη διαβροχή του τσαγιού) ώστε να
απελευθερωθούν τα γλυκά συστατικά (γλυκοζίτες στεβιόλης), τα οποία
απομονώνονται με τεχνικές (όπως η κρυσταλλοποίηση) και καθαρίζονται,
μέχρι να προκύψει το επιθυμητό προϊόν. Μία περιγραφή του τρόπου
εξαγωγής των γλυκών συστατικών από το φυτό στέβια αναφέρεται από το
Εθνικό Συμβούλιο Έρευνας του Καναδά.
Καλλιέργεια στέβιας στην Ελλάδα
5. ΜΟΡΦΕΣ ΠΡΟΙΟΝΤΩΝ ΜΕ ΣΤΕΒΙΑ:
1. Γλυκαντικό με στέβια σε υγρή μορφή
2. Γλυκαντικό με στέβια σε κρυσταλλοποιημένη μορφή
3. Γλυκαντικό με στέβια σε δισκία
4. Γλυκαντικό με στέβια σε αποξήρανση φύλλων
6. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΣΗΜΑΣΙΑ:
Η αξία του φυτού αυτού είναι σημαντική καθώς μπορεί να γίνει
και βιομηχανική εκμετάλλευσή του αλλά και οικιακή παραγωγή
(π.χ. σε γλάστρες για τις καθημερινές ανάγκες του σπιτιού). Η
στέβια μπορεί να χρησιμοποιηθεί φρέσκια αλλά και
αποξηραμένη, στο φαγητό, σε σαλάτες, σε γλυκά, σε ποτά. Η
ποσότητα που απαιτείται είναι ελάχιστη χάρι στην μεγάλη
γλυκαντική της δύναμη οπότε ουσιαστικά δεν προσθέτει
θερμίδες στο σκεύασμα ή στο αφέψημα στο οποίο προστίθεται.
7. ΔΙΑΤΡΟΦΗ:
Γλυκαντική ύλη με λίγες θερμίδες
Τα γλυκαντικά που προέρχονται από στέβια αποδίδουν ελάχιστες θερμίδες και μπορούν
να αποτελέσουν επιλογή για τους ανθρώπους που θέλουν να μειώσουν ή να διατηρήσουν
το βάρος τους. Μελέτες έχουν δείξει ότι τα γλυκαντικά με λίγες ή μηδενικές θερμίδες
μπορούν να συμβάλλουν στον έλεγχο του βάρους, αφού μειώνουν το θερμιδικό
περιεχόμενο της δίαιτας και διατηρούν την ευχαρίστηση στο διαιτολόγιο βοηθώντας τους
ανθρώπους να μείνουν πιστοί στη δίαιτά τους για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
Κατάλληλη για ανθρώπους με διαβήτη
Τα γλυκαντικά από στέβια δεν περιέχουν υδατάνθρακες και δεν επηρεάζουν τη γλυκόζη
στο αίμα, επομένως μπορούν να καταναλωθούν από ανθρώπους με διαβήτη. Επίσης δεν
αποδίδουν ενέργεια (θερμίδες) και μπορούν να συμβάλλουν στη μείωση ή τη διατήρηση
φυσιολογικού βάρους, μια πολύ σημαντική παράμετρο για τον έλεγχο του διαβήτη και των
επιπλοκών του.
8. ΤΑ ΥΠΕΡ ΚΑΙ ΤΑ ΚΑΤΑ ΤΗΣ
ΚΑΤΑΝΑΛΩΣΗΣ:
Πλεονεκτήματα
1. Η στεβιοσίδη της στέβια βοηθάει στην εξόντωση των καρκινικών
κυττάρων και μειώνει τα επίπεδα φλεγμονής στο σώμα, η οποία μπορεί να
οδηγήσει σε καρκίνο. Μελέτη του 2012 στο περιοδικό Nutrition and
Cancer έδειξε ότι η εξάπλωση του καρκίνου του μαστού ελαχιστοποιήθηκε
μέσω της τακτικής κατανάλωσης στέβια.
2. Η πρόσληψη σακχάρων και θερμίδων μειώνεται σημαντικά μέσω της
αντικατάστασης της ζάχαρης με στέβια, γεγονός που συμβάλλει στην
πρόληψη της παχυσαρκίας και του διαβήτη τύπου 2.
3. Τέλος, συμβάλλει στην αύξηση της καλής και τη μείωση της κακής
χοληστερόλης.
9. Μειονεκτήματα
1. Μελέτη έδειξε ότι η στέβια μπορεί να επηρεάζει την αποτελεσματικότητα
φαρμάκων για την ινσουλίνη, τη χοληστερίνη, τη γονιμότητα, τον καρκίνο
και διάφορες ιώσεις.
2. Έχει βρεθεί επίσης ότι όσοι δεν καταναλώνουν σακχαρόζη,
αντισταθμίζουν την πρόσληψη θερμίδων μέσω της κατανάλωσης
μεγαλύτερων ποσοτήτων τροφής.
3. Αρκετές έρευνες έχουν καταλήξει στο συμπέρασμα ότι τα φυσικά
γλυκαντικά δεν είναι πάντοτε ευεργετικά για την απώλεια βάρους, καθώς
αρκετά ανοίγουν την όρεξη.
10. ΠΟΥ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ
ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΘΕΙ Η ΣΤΕΒΙΑ;
•τα παγωτά
•τα γιαούρτια
•τα αναψυκτικά διαίτης
•τους διάφορους χυμούς
•τα αρτοσκευάσματα
•τα γλυκά
•τα επιδόρπια
•τα ζελέ
•τις σάλτσες
•τις τσίχλες καθώς και
•σε επιτραπέζια γλυκαντικά που χρησιμοποιούμε στον καφέ ή στο τσάι μας
