Оюутнуудад зориулсан лекц: № 12 Хичээлийн сэдэв: Дүрсийн орон зайн зохиомж УЭДС-ийн багш С.Ганзүг Үйлдэлийн урлагийн уран бүтээлч, МУСТА Зохион байгуулсан: НЭГДСЭН ТЭНХИМ

1. Оюутнуудад зориулсан лекц: № 12
Хичээлийн сэдэв:
Дүрсийн орон зайн зохиомж
УЭДС-ийн багш С.Ганзүг
Үйлдэлийн урлагийн уран бүтээлч, МУСТА
Зохион байгуулсан: НЭГДСЭН ТЭНХИМ

3. Орон зай
Орон зай гэдэг нь бодит эсвэл далд объектуудын эргэн тойрон дахь эсвэл
тэдгээрийн хоорондын зай юмуу доторхи зайг хэлнэ.

4. Хүмүүс орон зайг ангилалд хуваадаг:
сансар огторгуйн орон зай /энэ нь хязгааргүй хоосон чанар, тэнгэрээс цааш гаднах
ойлголт/
хүмүүсийн оюун санаа, /төсөөлөлд байдаг дотоод орон зай/
хувь хүний орон зай, /хүн бүрийг хүрээлж байдаг, гэхдээ өөр хэн нэгэн ойртоод
ирэхэд саад болдог чухал боловч материаллаг бус талбар/
харааны орон зай / Харааны орон зай нь мэдээлэлтэй ажиглагчийн орон зайг ойлгох
явдал юм. Дижитал, кибер орон зай / Кибер орон зай нь хоорондоо харилцан
уялдаатай дижитал технологийг тодорхойлсон ойлголт юм. “Энэхүү илэрхийлэл нь
Интернэтийн эхний арван жилд үүссэн. Энэ нь онлайн ертөнцийг өдөр тутмын бодит
байдлаас ялгаатай "тусдаа" ертөнц гэж нэрлэдэг. Цахим орон зайд хүмүүс алдарт
“Нью” Йоркерийн хүүхэлдэйн кинонд гардаг шиг хуурамч дүр төрхийн ард нуугдаж
болно.
Урлаг нь эдгээр бүх орон зайд хариу үйлдэл үзүүлдэг.

5. Олон уран бүтээлчид уран бүтээлдээ өнгө,
хэлбэрийнхээ адил орон зайг эрхэмлэдэг.
Уран бүтээлч нь сансар огторгуйн талаархи
олон янзын санааг илэрхийлэх боломжтой.
Олон соёл уламжлал ёс заншилд харааны зайг
тухайн сэдвийг үзэх цонх болгон ашигладаг
бөгөөд сэдвээр дамжуулан санаа, хүүрнэл,
бэлгэдлийн агуулгыг толилуулдаг.

7. Museo Aero Solar бол нийтлэг нэр, нэг зорилгын дор нэгдэхээр шийдсэн хүмүүсийн нэгдэл бөгөөд хамтийн нийгэмлэг юм.
Сүүлийн арван жилийн хугацаанд Museo Aero Solar-д олон дэмжигчид нэгдэж, олон нийтийн гишүүдийнхээ ачаар олон улсын
анхааралд гарч ирж буй нэгдэл юм.

10. Орон зайн төлөвийн шинэлэг санаа, дүрслэлийн бүхий хийцтэй хийц нь хавтгай гадаргуу
дээрх гурван хэмжээст орон зайн үнэн зөв бодит харьцах боломжийг бидэнд өгч, тэнгэрийн
хаяа ба алга болох цэг алслалтыг ашиглан хол зайд очсон мэт санагдуулах зургийн
илэрхийллийг орон зайн бүтэээлүүдэд илүү бодитоор мэтрэх боломжийг олгодог.
Шулуун дүрс хэлбэрийн хэтийн төлөвийг хэрхэн тохируулж байгааг практик жишээнүүд дээр
ажиллахдаа харж болно.

11. Ватиканы нэг хананд зориулж хийсэн
Рафаэлийн зурсан Фрескогийн зураг.
Афины сургууль (1510 - 1511).
Гьюстав Кэйлботт (1848 -1894)
'Парисын гудамж, Бороотой өдөр', 1877 он
Автай сайн ханы байгуулсан хийд
Эрдэнэ зуу хийдийн гар зураг. Х.Баасансүрэн.
Энх тунх эрдэнэ зуу.УБ., 2011

12. Гурван хэмжээст орон зай нь энэ үндсэн өөрчлөлтөд
ордоггүй. Энэ нь эерэг ба сөрөг орон зайн хоорондох
харааны таталт хэвээр байна. Гэсэн хэдий ч кубизмын
нөлөөнд автсан уран барималчид энэ орон зайг нөхөх шинэ
хэлбэрийг боловсруулжээ. Биднийг өөрсдийн өнцгөөс нь
харахад хүргэдэг хийсвэр, өрөөсгөл бүтээлүүд. Парист
амьдардаг Румыны уран барималч Константин Бранкуси
модерн урлагийн шинэ хэлбэрийг сурталчлах тэргүүлэх
зураач байжээ. Түүний "Орон зайд шувуу" хэмээх уран
баримал нь хийсвэрлэл ба зохиомж нь хосолж шинэ
хөдөлгөөнийг бэлгэддэгийн тодорхой жишээ юм.

13. Шугам, хэлбэр, орон зайн
харилцаа, массыг тогтоосон тул
бид гадаргуугийн шинж чанар,
урлагийн бүтээл дэх тэдний ач
холбогдлын талаар анхаарлаа
хандуулж болно.
Үнэ цэнэ нь өнгө, хэлбэр дүрс,
бүтэц, зохиомж үүнд
ашиглагддаг элементүүдэд
оршиж байдаг.

19. Анхаарал хандуулсанд баяраллаа
Улаанбаатар хот
2020.12.