1. ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ
ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ
ΓΡΑΠΤΗ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ Α΄ ΤΕΤΡΑΜΗΝΟΥ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ
Ονοματεπώνυμο: ………………………………………………………………………….. Τμήμα Α3 Ομάδα Α΄
1. Να δώσετε πλήρεις ορισμούς για τις παρακάτω ιστορικές έννοιες: δεύτερος
αποικισμός4, αριστοκρατικό πολίτευμα4.
Μονάδες 08
2. Να συμπληρώσετε τα κενά με τις σωστές λέξεις.
Η πολιτική οργάνωση κατά την ομηρική εποχή είχε την ακόλουθη μορφή. Στην κορυφή
βρισκόταν ο ……………………...1 που ήταν αρχηγός του ……………………... 2 και ο κυβερνήτης
με ……………………...3 και ……………………...4 εξουσία. Δίπλα στον βασιλιά υπήρχε το
συμβούλιο των ευγενών ( …………………5 των ……………………..6) που βαθμιαία περιόρισε τη
βασιλική εξουσία. Όταν ……………………...7 έπαιρνε κάποια σημαντική απόφαση
συγκαλούσε σε σύνοδο το ……………………...8, κυρίως τους για να ζητηθεί η γνώμη τους (
……………………...9 του ……………………...10).
Μονάδες 05
3. Να απαντήσετε στα ακόλουθα ερωτήματα:
α) Ποια ήταν τα αίτια που συνέβαλαν στην επιδείνωση της οικονομικής κατάστασης
προς τα τέλη του 9ου αι. π.Χ.;
Μονάδες 06
β) Τι ακριβώς ήταν η κάθοδος των Δωριέων; Ποιες απόψεις έχουν διατυπωθεί; Στην
απάντησή σας να λάβετε υπόψη και τον ακόλουθο χάρτη.
Μονάδες 06
1

2. ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ
ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ
4. α) Με τη βοήθεια των εικόνων και αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις να
περιγράψετε τον δωρικό ρυθμό αρχιτεκτονικής που καθιερώνεται κατά την αρχαϊκή
εποχή10. Επίσης να σημειώσετε πάνω στη φωτοτυπία τα βασικά αρχιτεκτονικά σημεία:
(1)θριγκός, (2)κρηπίδα, (3)κίονας, (4)τύμπανο, (5)μετώπες, (6)τρίγλυφα, (7)κιονόκρανο 7.
Εικόνα 1 Εικόνα 2
β) Η θρησκευτική λατρεία των Αρχαίων Ελλήνων κατά την ομηρική και αρχαϊκή εποχή 8.
Μονάδες 25
2

3. ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ
ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ
ΓΡΑΠΤΗ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ Α΄ ΤΕΤΡΑΜΗΝΟΥ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Α΄ ΛΥΚΕΙΟΥ
Ονοματεπώνυμο: ………………………………………………………………………….. Τμήμα Α3 Ομάδα Β΄
1. Να δώσετε πλήρεις ορισμούς για τις παρακάτω ιστορικές έννοιες: Πανιώνιο 4, πλήθος2,
δημιουργοί2.
Μονάδες 08
2. Να συμπληρώσετε τα κενά με τις σωστές λέξεις.
Σύμφωνα με τις πληροφορίες που μας δίνουν οι ιστορικοί του 5 ου αι. π.Χ. η πρώτη
μετακίνηση πραγματοποιήθηκε από τους ………………1 οι οποίοι από τη Θεσπρωτία ήρθαν
στην περιοχή που έκτοτε φέρνει το όνομά τους. Έτσι οι παλαιότεροι κάτοικοι της
περιοχής, οι ………………2 μετακινήθηκαν νότια στον χώρο γύρω από τη ………………3 . Το
δεύτερο μεταναστευτικό ρεύμα εξαιτίας της ………………4 των ………………5 προκάλεσε
μεγαλύτερες ανακατατάξεις. Από την Πίνδο ομάδες ………………6 μετακινήθηκαν στην
………………7 - περιοχή που οφείλει το όνομά της σε αυτούς – και στη συνέχεια πέρασαν
στην ………………8, όπου η είσοδός τους είχε ………………9 χαρακτήρα. Αυτό το γεγονός
ερμηνεύθηκε αργότερα με τον μύθο της επανόδου των ………………10 .
Μονάδες 05
3. Να απαντήσετε στα ακόλουθα ερωτήματα:
α) Ποιες είναι οι δύο κυριότερες κοινωνικές ομάδες στις πόλεις-κράτη προς τα τέλη του
9ου αι. π.Χ.; Ποια είναι τα βασικά τους χαρακτηριστικά;
Μονάδες 06
β) Η εξέλιξη του θεσμού της δουλείας κατά την ομηρική και την αρχαϊκή εποχή4;
2
Μονάδες 06
4. α) Με τη βοήθεια των εικόνων και αξιοποιώντας τις ιστορικές σας γνώσεις να
περιγράψετε τον ιωνικό ρυθμό αρχιτεκτονικής που καθιερώνεται κατά την αρχαϊκή
εποχή10. Επίσης να σημειώσετε πάνω στη φωτοτυπία τα βασικά αρχιτεκτονικά σημεία:
(1)θριγκός, (2)κρηπίδα, (3)κίονας, (4)τύμπανο, (5)ζωφόρος, (6) κιονόκρανο, (7)
επιστύλιο7.
3

4. ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ
ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ
β) Με τη βοήθεια των εικόνων και με βάση τις ιστορικές σας γνώσεις να παρουσιάσετε
τις κυριότερες πολιτιστικές εξελίξεις που λαμβάνουν χώρα στον ελληνικό κόσμο κατά την
την αρχαϊκή εποχή στους τομείς της κεραμικής3 και της γλυπτικής3 και της ποίησης2. Μην
ξεχάσετε να παραπέμψετε κατά την περιγραφή σας στις αντίστοιχες εικόνες.
Εικόνα 1 Εικόνα 2 Εικόνα 3 Εικόνα 4 Εικόνα 5
Μονάδες 25
4

5. ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ
ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ
ΓΡΑΠΤΗ ΔΟΚΙΜΑΣΙΑ ΣΤΗ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ
(ΕΚΦΡΑΣΗ/ΕΚΘΕΣΗ)
Διαβάστε προσεκτικά τα παρακάτω κείμενα:
Greeklish No more,
μια πρωτοβουλία των «Ράδιο Αρβύλα»
Το «Ράδιο Αρβύλα» πήρε πρωτοβουλία ξεκινώντας μία καμπάνια ενάντια
στα greeklish, με ένα τηλεοπτικό και ραδιοφωνικό σποτ, στο οποίο
πρωταγωνιστούν οι παρουσιαστές της εκπομπής.
Τα σποτ αυτά μεταδίδονται όχι μόνο μέσω των εκπομπών τους, αλλά
γενικότερα στο πρόγραμμά του ΑΝΤ1, αφού παραχώρησαν τις μεταδόσεις των
τρέιλερ που αναλογούν στην εκπομπή, στο σποτ της καμπάνιας αυτής.
Με αφορμή τη συγκεκριμένη καμπάνια, η ομάδα του «Ράδιο Αρβύλα»
στέλνει στους Έλληνες το ακόλουθο μήνυμα:
«Ένα από τα λίγα πράγματα που μας έχουν απομείνει και για το οποίο
μπορούμε να είμαστε υπερήφανοι στη χώρα αυτή, είναι η γλώσσα μας!
Σχεδόν μία ολόκληρη γενιά, καθημερινά πληκτρολογεί ασταμάτητα γκρίκλις.
Έχει σχεδόν ξεχάσει πώς να γράφει Ελληνικά και σε λίγο θα ακολουθήσει και
άλλη και άλλη και άλλη…
Εκτός αν συνειδητοποιήσουμε το μέγεθος του προβλήματος, του εγκλήματος
που διαπράττουμε εναντίον της Ελληνικής γλώσσας!
Μπορεί να φαίνεται ως μία ασήμαντη ίσως συνήθεια, αλλά σε βάθος χρόνου, η
συνήθεια αυτή, μπορεί να καταργήσει τον Ελληνικό γραπτό λόγο και όχι μόνο!
Μπορούμε να ξεσυνηθίσουμε όλοι, μικροί και μεγάλοι και ειδικά οι μικρότεροι
και να ανατρέψουμε μια για πάντα την καταστροφική για την γλώσσα μας
συνήθεια των γκρίκλις και μπορούμε να το κάνουμε πολύ εύκολα, φτάνει να
το κάνουμε όλοι μαζί!
Απλά γυρνάμε το πληκτρολόγιο στα Ελληνικά. Στον υπολογιστή, στο κινητό.
Και αν κάνουμε και μερικά ορθογραφικά λάθη, δεν πειράζει, θα τα
διορθώσουμε».
ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ: Η ΗΜΕΡΗΣΙΑ ON LINE 25/05/2011
Μπαμπινιώτης: «Οι νέοι θα πληρώσουν ακριβά τα greeklish»
Τον κίνδυνο της «αποξένωσης» από την εικόνα των ελληνικών λέξεων
επισήμανε ο καθηγητής της Γλωσσολογίας
5

6. ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ
ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ
Τον κίνδυνο της «αποξένωσης» των Ελλήνων από την εικόνα των
ελληνικών λέξεων, λόγω της αυξανόμενης χρήσης των «greeklish», επισήμανε
ο καθηγητής της Γλωσσολογίας Γεώργιος Μπαμπινιώτης, προειδοποιώντας ότι
«οι νέοι άνθρωποι θα το πληρώσουν ακριβά».
Μιλώντας στα Χανιά, σε ημερίδα του Ινστιτούτου Επαρχιακού Τύπου για
τη γλώσσα, ο πρώην πρύτανης του Πανεπιστημίου Αθηνών αναφέρθηκε στην
ανάγκη στήριξης της ελληνικής γλώσσας σε ένα επίπεδο ποιότητας.
«Εγώ θα έλεγα στον κόσμο που μας ακούει: «τη γλώσσα και τα μάτια
σας». Θα έλεγα ότι σε ημέρες κρίσης θα πρέπει να σκύψουμε σε ό,τι καλύτερο
διαθέτει αυτός ο τόπος, που είναι ο πολιτισμός μας, η παράδοση μας και με τον
πιο εύγλωττο τρόπο η γλώσσα μας», ανέφερε ο κ. Μπαμπινιώτης και
πρόσθεσε:
«Δεν είναι απλό εργαλείο η γλώσσα. Είναι ο πολιτισμός μας, είναι η
ιστορία μας, είναι η σκέψη μας, είναι η νοοτροπία μας, είναι η ταυτότητά μας.
Πάνω από όλα η γλώσσα είναι αξία».
Αναφερόμενος στην ευρέως διαδεδομένη χρήση των «greeklish»
(Ελληνικά με λατινικούς χαρακτήρες) μεταξύ των νέων που στέλνουν γραπτά
μηνύματα από τα κινητά τηλέφωνα ή συνομιλούν μέσω του Διαδικτύου, ο
Ομότιμος και Επίτιμος Καθηγητής της Φιλοσοφικής Σχολής, και πρόεδρος του
Ελληνικού Ιδρύματος Πολιτισμού, τόνισε: «Τα greeklish είναι ο καλύτερος
δρόμος αποξένωσης από την εικόνα της λέξης. Αυτό μπορεί οι νέοι άνθρωποι
να το πληρώσουν ακριβά. Έχουμε ελληνικές γραμματοσειρές και μπορούμε,
αξιοποιώντας το Διαδίκτυο και τα ηλεκτρονικά μέσα, να χρησιμοποιούμε τις
ελληνικές γραμματοσειρές που έχουν το προτέρημα να δίνουν την εικόνα της
λέξης, το οπτικό ίνδαλμα, και να μας συμφιλιώνουν με την ορθογραφία της
λέξης και με τη σημασία της».
ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ: ΤΑ ΝΕΑ ON LINE 12/06/ 2011
ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
Α1.
α) Σε ποιο θέμα αναφέρονται οι δύο παραπάνω δημοσιευμένες ειδήσεις; Να το
αναδιατυπώσετε με δικά σας λόγια σε μία σύντομη περίοδο (όχι πάνω από 20
λέξεις). (μονάδες 4)
β) Πώς κατανοείτε τη διατύπωση «ο κίνδυνος της αποξένωσης από την εικόνα
των λέξεων»; Η απάντησή σας να είναι σύντομη (όχι πάνω από 30 λέξεις).
(μονάδες 6)
6

7. ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ
ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ
γ) Ποια άποψη για τη χρήση των greeklish έχουν οι γνωστοί τηλεπαρουσιαστές
του «Ράδιο Αρβύλα» αλλά και ο καθηγητής Γλωσσολογίας Γ. Μπαμπινιώτης;
Με ποια επιχειρήματα αιτιολογούν την κοινή τους θέση; Η απάντησή σας να
έχει τη μορφή παραγράφου 80 λέξεων. (μονάδες 10)
Α2.
α) Το πρώτο κείμενο περιέχει το μήνυμα που ακούγεται στο γνωστό σποτ των
«Ράδιο Αρβύλα». Στο δεύτερο κείμενο αναδημοσιεύονται αποσπάσματα ομιλίας
του καθηγητή Γ. Μπαμπινιώτη. Ποιες διαφορές εντοπίζετε στη γλωσσική
έκφραση και διατύπωση των δύο κειμένων; Μπορείτε να τις εξηγήσετε;
(μονάδες 15)
β) Βρείτε δύο παραδείγματα μεταφορικής χρήσης της γλώσσας στα παραπάνω
κείμενα και να τα καταγράψετε. (μονάδες 5)
7

8. ΠΡΟΤΥΠΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ
ΕΥΑΓΓΕΛΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΣΜΥΡΝΗΣ
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ
Β1.
Ένας φίλος/ Μία φίλη σας έχει αναλάβει να παρουσιάσει στο σχολείο του μία
εργασία σχετικά με τη χρήση των greeklish. Ο φίλος/Η φίλη σας χρειάζεται τη
βοήθειά σας προκειμένου να συντάξει τη συγκεκριμένη εργασία. Αποφασίζετε
λοιπόν να του/της στείλετε μία επιστολή (250-300 λέξεων) μέσω του
ηλεκτρονικού ταχυδρομείου (e-mail), όπου διατυπώνετε τις απόψεις σας γύρω
από το παραπάνω θέμα αξιοποιώντας και το ακόλουθο γράφημα. (μονάδες 60)
8