Worksheet for analyzing mathematical concepts of film "Smilla’s sense of snow"

1. ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η Σμίλα, μια μοναχική γυναίκα γροιλανδικής καταγωγής που ζει στο
περιθώριο της κοινωνίας της Δανίας, ερευνά το θάνατο ενός μικρού
αγοριού και διεισδύει στα άδυτα μιας εταιρείας που κρύβει ένα
επικίνδυνο μυστικό στους πάγους της Γροιλανδίας.
Δημιουργός-
Πρωταγωνιστές-
έτος
κυκλοφορίας
Δανέζικο θρίλερ σκηνοθετημένο από τον Bille August.
Κυκλοφόρησε το 1997.
Βασισμένο στη νουβέλα του 1992 Η αίσθηση της κυρίας Σμίλα για το
χιόνι από τον Δανό συγγραφέα Peter Høeg.
Πρωταγωνιστούν: Julia Ormond, Gabriel Byrne, και Richard Harris
Αποσπάσματα,
σκηνές;
Σκηνές
1. Ανάγνωση από το βιβλίο για τα
a. Σημείο που δεν εκτείνεται
b. Ευθεία που δεν έχει πλάτος
c. Διάμετρος
2. Αναφορά στα μαθηματικά και στους αριθμούς
Πλήρης
ανάλυση
θέματος
Από το ξεκίνημα της ταινίας φαίνεται πως μια σκληρή γυναίκα
ενδιαφέρεται για τα μαθηματικά και ασχολείται μαζί τους, γεμίζοντας
την «μοναχική» ζωή που έχει επιλέξει να κάνει, αλλά και τον ελεύθερό
της χρόνο.
Για τους θεατές ίσως η «αναίτια» μελέτη μαθηματικών να φαίνεται
παράξενη, στην εξέλιξη όμως του φιλμ αναδεικνύεται η αξία των
μαθηματικών μέσα από την πιο απλή έκφανσή τους, τίποτα
προχωρημένο απλά η ουσία τους, δηλαδή οι αριθμοί και η λογική και
βέβαια η οξύτητα της παρατηρητικότητας.
Κάτι αντίστοιχο με την έλλειψη της όρασης του τυφλού που αναφέρεται
στην ταινία ότι ενίσχυσε την ακοή του, όλες οι ελλείψεις, μικρές ή
μεγάλες, στη ζωή της πρωταγωνίστριας όξυναν την αίσθησή της για όσα
συμβαίνουν.
Στο ξεκίνημα της ταινίας ένα παιδί που επιμένει να κάνει μια φίλη, να

2. έχει μια σχέση, γιατί τα παιδιά είναι πιο αυθόρμητα, πιο ανεπιτήδευτα,
δε χρειάζεται να κρύψουν τις ανάγκες της επικοινωνίας, είναι έτοιμο να
δεχτεί την πληροφορία των μαθηματικών, να μοιραστεί τα ενδιαφέροντα
της φίλης του, χωρίς να βαριέται ή να αντιδρά.
Ο θάνατoς του παιδιού μόνο με έναν τρόπο μπορεί να ερμηνευτεί από
την πρωταγωνίστρια, και είναι η δολοφονία. Η ερμηνεία αυτή δεν έχει να
κάνει με μεταφυσική, υποθέσεις, ένστικτο ή οτιδήποτε περίεργο.
Στη μέση περίπου της ταινίας ομολογείται η αγάπη της Σμίλα για τα
μαθηματικά με έναν εξαιρετικό τρόπο.
Λέει ότι αυτά που την κάνουν ευτυχισμένη είναι το χιόνι και ουσιαστικά
ο τρόπος που το καταλαβαίνει, και τα μαθηματικά, οι αριθμοί.
Εξαιρετικός είναι ο παραλληλισμός των μαθηματικών με τη ζωή.
Οι αριθμοί μέσα από το μοντέλο ερμηνείας της πρωταγωνίστριας:
Στην αρχή σαν θετικοί φυσικοί, όπως η πρώτη προσέγγιση ενός παιδιού
με τη ζωή και τα μαθηματικά, εύκολα, θετικοί αριθμοί με ευκολία στην
κατανόηση.
Στη συνέχεια ό,τι ζηλεύει ένας ενήλικας, ό,τι θέλει να έχει και δεν έχει
αντιστοιχίζεται στους αρνητικούς αριθμούς.
Τέλος όλα τα κενά στις ζωές μας αντιστοιχίζονται στα «περίεργα»
κλάσματα.
Και εκεί μάς δημιουργείται η πραγματική εικόνα του κόσμου των
αριθμών, που δεν έχει τέλος, που εκτείνεται ελεύθερα και διαστέλλεται
και μοιάζει με τη Γροιλανδία, με αυτά τα τοπία πάγων χωρίς τέλος.
Τελικά δεν ξέρουμε αν η ιδιαιτερότητα της Σμίλα είναι η αίσθησή της για
το χιόνι ή τελικά η αίσθησή της για τα μαθηματικά.
Είναι ωραίο που η ακεραιότητα του χαρακτήρα της Σμίλα δεν μπορούσε
να βρει καμία σχέση ανάμεσα στους αριθμούς και το χρήμα. Ο
διευθυντής των ορυχείων βρίσκει την αξία των αριθμών στα ποσά.
«Μην μεταφέρετε αυτό το εύρημα ανάμεσα στους ανθρώπους πριν
βρείτε τι μπορεί να κάνει», του λέει ορμώμενη από τις αξίες της, από την
αίσθηση του πώς πρέπει να κινείται η έρευνα, όχι μόνο για τον
προσωπικό πλουτισμό κάποιων, αλλά προς όφελος όλης της
ανθρωπότητας.
Για να της απαντήσει ο αδίστακτος και φιλόδοξος διευθυντής, «Γιατί ο
Μπορ έφτιαξε την ατομική βόμβα για να φέρει την ειρήνη;»
Τελικά από την παρατήρηση, την αίσθηση των μαθηματικών και της

3. λογικής και σχεδόν μόνο με αυτά τα εργαλεία, υπερνικήθηκαν οι φόβοι
της Σμίλα για την έλλειψη της ελευθερίας της ή για το θάνατο και επήλθε
η τιμωρία των ενόχων του θανάτου του φίλου της Ησαΐα.
Επιχειρήματα
για την
αιτιολόγησή
του
Στον ελεύθερο χρόνο της μοναχικής πρωταγωνίστριας ανακαλύπτουμε
ότι υπάρχει η ανάγνωση των μαθηματικών.
Ομολογία ότι αυτό που δίνει χαρά στην πρωταγωνίστρια είναι τα
μαθηματικά, οι αριθμοί.
Ο Ησαΐας δολοφονήθηκε, συμπέρασμα που προέκυψε από απλή
παρατήρηση της εικόνας των χναριών του στο χιόνι. Ένα παιδί δεν παίζει
έτσι. Τα χνάρια του ήταν πιο βυθισμένα στο πίσω μέρος που δείχνουν ότι
έτρεχε.
Έπειτα στον ιατροδικαστή λέει, «Δεν μπορεί να πήγε στην ταράτσα να
πέσει γιατί έπασχε από υψοφοβία.»
Στον διευθυντή των ορυχείων λέει, «Δε γύρισε όπως ισχυρίζεστε, γιατί
ήταν κουφός, δεν άκουγε.»
Πόσο
κατανοητό
είναι;
Επειδή στην ταινία δε γινόταν αναφορά σε κάποια δύσκολη θεωρία,
αλλά στην ουσία των μαθηματικών και της μαθηματικής σκέψης, η
κατανόηση των μηνυμάτων που προέκυπταν ήταν εύκολη.
Πόσο
ενδιαφέρον
ήταν;
Το φιλμ ήταν ενδιαφέρον. Ήταν ενδιαφέρον στην ιδέα του, στην πλοκή
του, ήταν κάτι που είχε μια διαρκή εξέλιξη, που σε κρατούσε σε αγωνία.
Ήταν ιδιαίτερα ενδιαφέρων και πρωτότυπος ο παραλληλισμός των
αριθμών με τη ζωή. Ήταν διδακτικό ως προς την αξία της παρατήρησης.
Ήταν ωραία η γνωριμία με την αίσθηση του χιονιού στη Γροιλανδία.
Διαπνεόταν από θέματα για την ηθική στην έρευνα. Δεν έχει αξία ένα
ωραίο μυαλό αν κινείται μόνο από υπέρμετρη φιλοδοξία, όσο αν κινείται
από την αγάπη του για την υπηρεσία στον άνθρωπο.
Τι μάθαμε;
Μάθαμε ότι τα μαθηματικά είναι παντού, δίπλα μας, μέσα στην ζωή μας,
στην καθημερινότητά μας, δεν μπορούμε να τα αγνοούμε, δεν πρέπει να
τα φοβόμαστε.
Ίσως τα μαθηματικά μας κάνουν πιο σωστούς ανθρώπους!
Ποιες
μαθηματικές
γνώσεις
κερδίσαμε;
Από αυτή την ταινία δεν κερδίσαμε ιδιαίτερες ή προχωρημένες
μαθηματικές γνώσεις.
Ίσως το εντυπωσιακό σημείο να είναι ότι αν δεν την βλέπαμε κάτω από
το πρίσμα της μελέτης των μαθηματικών, τα μηνύματα των μαθηματικών
να μας ξέφευγαν κιόλας.

4. Τελικά ήταν ένας έξυπνος τρόπος με την κατανόηση των αξόνων της
ταινίας να ανακαλύψει κανείς ότι η ουσία των μαθηματικών βρίσκεται
στο κέντρο της ζωής μας.
Που μπορώ να
εφαρμόσω
αυτές τις
γνώσεις;
Οι γνώσεις και η κατανόηση των μηνυμάτων της ταινίας μπορεί να
εφαρμοστούν από οποιονδήποτε θεατή της ταινίας. Να αποφασίσει να
προχωρήσει ο οποιοσδήποτε λίγο περισσότερο στον κόσμο των
μαθηματικών, να ξεδιαλύνει τη ζωή του και να βελτιώσει λίγο τον κόσμο.