informatie voor slachtoffers in het strafproces

1. positie slachtoffer in het strafproces
© A.P.L. Pinkster
1

2. Korte schets van het juridisch kader
(niet uitputtend)
 De Wet ter versterking van de positie
van het slachtoffer in het strafproces
(Wet van 17 december 2009, Stb.
2010, 1, i.w.tr. op 1 januari 2011)
 Titel III A Wetboek van Stafvordering
 Artt. 51 a t/m 51 h
2

3. vervolg
 Ter implementatie van
 Kaderbesluit van de Raad van de
Europese Unie van 15 maart 2001
inzake de status van het slachtoffer in
het strafproces (PbEG 22 maart 2001, L
82).
3

4. vervolg
 Aanwijzing slachtofferzorg (2010A029)
 (= richtlijn OM) Stcrt. 2010, 20476,
 Art. 36 F WvSr:
schadevergoedingsmaatregel
 Uitvoeringsbesluit Voorschot
Schadevergoedingsmaatregel
 (Stb. 2010, 311 en Stb. 2011, 395)
4

5. Art 51 a Sv
 1. Als slachtoffer wordt aangemerkt degene die als
rechtstreeks gevolg van een strafbaar feit
vermogensschade of ander nadeel heeft
ondervonden. Met het slachtoffer wordt
gelijkgesteld de rechtspersoon die als rechtstreeks
gevolg van een strafbaar feit vermogensschade of
ander nadeel heeft ondervonden.
 2.De officier van justitie draagt zorg voor een
correcte bejegening van het slachtoffer.
5

6. Vervolg art 51 a Sv
 3. Aan het slachtoffer dat daarom verzoekt, wordt door de
politie en de officier van justitie mededeling gedaan van de
aanvang en voortgang in de zaak tegen de verdachte. In het
bijzonder wordt ten minste door de politie schriftelijk
mededeling gedaan van het afzien van opsporing of het
inzenden van een proces-verbaal tegen een verdachte. De
officier van justitie doet schriftelijk mededeling van de aanvang
en de voortzetting van de vervolging, van de datum en het
tijdstip van de terechtzitting en van de einduitspraak in de
strafzaak tegen de verdachte. In daartoe aangewezen gevallen
en in ieder geval indien sprake is van een misdrijf als bedoeld in
artikel 51e, vierde lid, doet hij desgevraagd tevens mededeling
van de invrijheidstelling van de verdachte of veroordeelde.
 4. Op verzoek van het slachtoffer wordt tevens mededeling
gedaan van de mogelijkheden volgens welke hij
schadevergoeding kan verkrijgen.
6

7. Art 51 e Sv
 Spreekrecht slachtoffer bij bepaalde misdrijven
 slachtoffer zelf of diens nabestaande
persoonlijk ter terechtzitting
 niet vereist dat een vordering
benadeelde partij is ingediend
7

8. Art 51 f Sv: benadeelde partij
 Degene die rechtstreeks schade heeft geleden door een
strafbaar feit, kan zich terzake van zijn vordering tot
schadevergoeding als benadeelde partij voegen in het
strafproces.
 Indien de in het eerste lid bedoelde persoon ten gevolge
van het strafbare feit is overleden, kunnen zich voegen
diens erfgenamen terzake van hun onder algemene titel
verkregen vordering en de personen, bedoeld in artikel
108, eerste en tweede lid, van Boek 6 van het Burgerlijk
Wetboek terzake van de daar bedoelde vorderingen.
8

9. Uitvoeringsbesluit Voorschot
Schadevergoedingsmaatregel
 Artikel 1
 1. Overeenkomstig artikel 36f, zesde lid, van het Wetboek van
Strafrecht keert Onze Minister van Justitie het resterende
bedrag van de maatregel, bedoeld in dat artikellid, uit aan het
slachtoffer dat geen rechtspersoon is of diens nabestaanden.
 2. Het eerste lid vindt alleen toepassing indien de maatregel is
opgelegd naar aanleiding van een veroordeling terzake van een
van de misdrijven als omschreven in de artikelen 141, 239 tot en
met 253, 273f, 287 tot en met 291, 300 tot en met 303, 312 en
317 van het Wetboek van Strafrecht.
 (Art 1 lid 2 vervalt 5 jaar na inwerkingtreding)
9

10. Vervolg uitvoeringsbesluit etc.
 Artikel 2
 Ten aanzien van het uit te keren bedrag, bedoeld
in artikel 1, eerste lid, geldt een maximum van €
5000. Dit maximum geldt niet in de
gevallen, waarin het bedrag wordt uitgekeerd na
een veroordeling terzake van een van de
misdrijven als omschreven in de artikelen 141, 239
tot en met 253, 273f, 287 tot en met 291, 300 tot
en met 303, 312 en 317 van het Wetboek van
Strafrecht.
10

11. Art 51 g : wijze van voeging
 Bij de mededeling op grond van artikel 51a, derde lid, dat
vervolging tegen een verdachte wordt ingesteld, zendt de
officier van justitie een formulier voor voeging toe. Voor de
aanvang van de terechtzitting geschiedt de voeging door
een opgave van de inhoud van de vordering en van de
gronden waarop deze berust, bij de officier van justitie die
met de vervolging van het strafbare feit is belast. Deze
opgave vindt plaats door middel van een door Onze
Minister van Justitie vastgesteld formulier en bevat de
naam, voornamen, geboortedatum en woon- en
verblijfplaats van de benadeelde partij.
11

12. Art 36 f WvSR
 1. Aan degene die bij rechterlijke uitspraak wegens een strafbaar feit wordt
veroordeeld of waarbij door de rechter bij de strafoplegging rekening is gehouden
met een strafbaar feit, waarvan in de dagvaarding is meegedeeld dat het door de
verdachte is erkend en ter kennis van de rechtbank wordt gebracht dan wel jegens
wie een strafbeschikking wordt uitgevaardigd, kan de verplichting worden opgelegd
tot betaling aan de staat van een som gelds ten behoeve van het slachtoffer of
diens nabestaanden in de zin van artikel 51f van het Wetboek van Strafvordering.
De staat keert een ontvangen bedrag onverwijld uit aan het slachtoffer of diens
nabestaanden in de zin van artikel 51f van het Wetboek van Strafvordering.
 2. De maatregel kan worden opgelegd indien en voor zover de verdachte jegens het
slachtoffer naar burgerlijk recht aansprakelijk is voor de schade die door het
strafbare feit is toegebracht.
 (Zie art. 6:162 e.v. BW )
 3. De maatregel kan te zamen met straffen en andere maatregelen worden
opgelegd.
 ……..
12

13. Vervolg art 36 f WvSr
 6. Indien de veroordeelde voor een misdrijf niet of niet volledig
binnen acht maanden na de dag waarop het vonnis of
arrest, waarbij de maatregel bedoeld in het eerste lid is
opgelegd, onherroepelijk is geworden, aan zijn verplichting
heeft voldaan, keert de staat het resterende bedrag uit aan het
slachtoffer dat geen rechtspersoon is. Bij algemene maatregel
van bestuur kan worden bepaald dat deze uitkering gedurende
een in deze algemene maatregel van bestuur te bepalen tijd
wordt beperkt tot slachtoffers van gewelds- en zedenmisdrijven.
Bij algemene maatregel van bestuur kan tevens worden bepaald
dat aan de uit te keren bedragen een bovengrens van € 5 000 of
hoger wordt gesteld met dien verstande dat deze bovengrens
niet geldt voor de uitkering aan slachtoffers van een gewelds- of
zedenmisdrijf. De staat verhaalt het uitgekeerde
bedrag, alsmede de krachtens het vierde lid ingetreden
verhogingen, op de veroordeelde.
13

14. Kamerstukken nummer 32363
 Bemiddeling
 Wet van 6 juni 2011 tot aanpassing van de
Wet schadefonds geweldsmisdrijven (Stb.
2011, 276; inw. tr. op bij KB te bepalen
tijdstip; Kamerstuknr. 32 363) nog niet in
werking getreden
14

15. Tekst nieuw art 51 h
komend recht
 1. Het openbaar ministerie bevordert dat de politie in een zo
vroeg mogelijk stadium het slachtoffer en de verdachte
mededeling doet van de mogelijkheden tot bemiddeling.
 2. Indien een bemiddeling tussen het slachtoffer en de
verdachte tot een overeenkomst heeft geleid, houdt de
rechter, indien hij een straf en maatregel oplegt, daarmee
rekening.
 3. Het openbaar ministerie bevordert bemiddeling tussen het
slachtoffer en de veroordeelde, nadat het zich ervan heeft
vergewist dat dit de instemming heeft van het slachtoffer.
 4. Bij algemene maatregel van bestuur kunnen nadere regels
worden gesteld betreffende bemiddeling tussen het slachtoffer
en de verdachte of tussen het slachtoffer en de veroordeelde.’
15

16. disclaimer
 Deze informatie is bedoeld om een indruk te geven
van de regeling(en) m.b.t. de positie van het
slachtoffer in het strafproces
 Raadpleeg in een concrete zaak altijd een deskundige
om een op de specifieke feiten en vragen toegesneden
advies te krijgen
 No liability is accepted for any loss or damage arising
in any way from use of the information in this
presentation
16