GSB Penghantar Bahasa Melayu (PPISMP) Tajuk: Bahasa Melayu Kuno Pensyarah: EN Mohd Fazil -Konsep Bahasa Melayu kuno - Perkembangan sistem tulisan dan ejaan - Pengenalan - Sistem Tulisan Bahasa Melayu Kuno (Palava, Nagiri, Kawi) - Sistem ejaan Bahasa Melayu kuno

1. Institut Pendidikan Guru
Kampus Tuanku Bainun

2. Nama Kumpulan : PKM
Nama Ahli : Heng Jia Yu
Roseann Euphrasia Welly
Qurratu Nabilah Bt Md Sa’ari
Rahma Bt Ibrahim
Nama Pensyarah : En. Ahmad Fazil

3. • Konsep bahasa melayu kuno
• Perkembangan sistem tulisan dan
ejaan

4.  Bahasa Melayu kuno berkembang antara abad
ke-7 hingga abad ke-13.
 Lanjutan daripada perkembangan bahasa Melayu
purda dalam bentuk tulisan.
 Budaya Hindu memperkenalkan tulisan Palava,
Nagiri, dan Kawi.
 Pada zaman Sriwijaya, digunakan sebagai bahasa
rasmi krajaan dan bahasa penghantaran untuk
perhubungan umum, perdagangan, dan
pengajaran.
 Apabila kerajaan Majapahit, bahasa Jawa
memainkan peranan utama.

5.  Bahasa Melayu Kuno banyak dipengaruhi oleh
budaya yang datang dari nusantara seperti
budaya India.
 Kesan kemasukan pengaruh India yang paling
ketara ialah penggunaan bahasa Sanskrit yang
merupakan bahasa kebudayaan terpenting di
India.
 Bahasa Sanskrit bukan sahaja dipinjam untuk
menyatakan sesuatu yang berkaitan dengan
bidang kebudayaan, kesenian atau agama, tetapi
bahasa itu juga telah mempengaruhi pelbagai
cabang kehidupan.

6.  Sebelum kedatangan pedagang India ke
Kepulauan Melayu, bahasa yang digunakan oleh
masyarakat setempat dikenali sebagai Bahasa
Melayu Purba. Bahasa ini kemudiannya
dinamakan Bahasa Melayu Kuno setelah
mendapat pengaruh India.
 Menurut Nik Safiah Karim dalam bukunya iaitu
ACE AHEAD BAHASA MALAYSIA (2008,13),
bahasa Melayu kuno ialah bahasa Melayu yang
berkembang di Nusantara antara abad ke-7
sehingga abad ke-13, iaitu pada zaman peralihan
Hindu-Islam.

7.  Mereka yang bertutur bahasa Melayu Kuno
merangkumi Semenanjung Tanah Melayu
(Kini Semenanjung Malaysia), Kepulauan Riau
dan Sumatera. Bahasa Melayu Kuno diterima
ramai kerana:
◦ Bersifat sederhana dan mudah menerima pengaruh
luar.
◦ Tidak terikat kepada perbezaan susun lapis
masyarakat
◦ Mempunyai sistem yang lebih mudah
berbanding bahasa Jawa.

8.  Sewaktu pemerintahan kerajaan Sriwijaya, bahasa Melayu
berkemungkinan telah menjadi bahasa pengantar kerajaan. Ini
terbukti dengan terjumpanya empat buah batu bersurat yang
ditulis dalam bahasa Melayu kuno pada abad ke-7 di Sumatera,
iaitu:
i. Batu bersurat di Kedukan Bukit, Palembang (683 M)
ii. Batu bersurat di Talang Tuwo, Palembang (684 M)
iii. Batu bersurat di Kota Kapur, Pulau Bangka (686 M)
iv. Batu Bersurat di Karang Brahi, Meringin, Hulu Jambi (686M)
 Batu-batu bersurat ini merupakan bukti terpenting tentang
bahasa Melayu tertua yang ditulis dalam bahasa.

9.  Diperoleh daripada sebuah keluarga Melayu
yang menetap di Kampung Kedukaan Bukit
pada 29 November 1920.
 Mengandungi sepuluh baris ayat yang diukir
di atas batu berbentuk bujur.
 Tulisan pada batu ini terpelihara dengan baik,
kecuali tiga baris terakhirnya yang tidak
dapat dibaca kerana telah terserpih.

10.  Dijumpai oleh Residen Jambi, iaitu L.C.
Westenek pada 17 November 1920 di sebuah
kawasan yang bernama Talang Tuwo.
 Merupakan batu pasir yang di atasnya
terdapat 14 baris ayat yang dipahat.

11.  ditemui oleh J.K. van Meulen pada tahun
1892 di Kota Kapur.
 Batu ini berbentuk tiang batu.
 Dipercayai batu ini telah dibawa ke Pulau
Bangka, kerana tidak ada batulain seperti itu
di pulau tersebut.

12.  Telah dijumpai pada tahun 1904 oleh
seorang inspektor bernama L. Berkhout.
 Sewaktu dijumpai, batu ini digunakan sebagai
lapik untuk membasuh kaki di sebuah masjid
di Jambi.
 Didapati teks Batu Bersurat Karang Brahi ini
menyamai teks pada Batu Bersurat Kota
Kapur, cuma teks pada Batu Bersurat Karang
Brahi ini kurang dua baris daripada teks pada
Batu Bersurat Kota Kapur.

13. 1. Ditulis pada daun lontar, batu, patung,
kulit kayu dan haiwan, tanduk, dan lain-
lain.
2. Menggunakan tulisan Batak, Rencong,
Lampungan, dan Lontara.
3. Tulisan Palava, Nagiri, dan Kawi
menggantikan tulisan asal itu.

14. • Berasal daripada skrip Grantha
• Skrip India yang digunakan pada zaman
raja-raja Palava
• Batu bersurat di Kota Kapur
Tulisan
Palava
• Berasal dari utara India
• Batu Bersurat Gandasuli
Tulisan
Nagiri
•Jensen: skrip Pali Kyokta daripada skrip Brahmi
Purda di India.
•Berbentuk kursif pada daun lontar, diubahsuai
dan diukir pada batu
•Batu bersurat di Joreng (1179M)
Tulisan
Kawi

15. 1. Konsonen yang diaspirasikan seperti bh, th,
kh, dh
Bahasa Melayu kuno Bahasa Melayu moden
Bhakti Bakti
Tathapi Tetapi
Sukhacitta Sukacita
Dhawa -

16. Imbuhan BM Kuno BM Moden
Awalan Mar- Ber-
Ni- Di-
Ma- Mem-
Mang- Meng-
Awalan rangkap Nipar- Diper-
Apitan Par- … - an Per- … -an

17. Bahasa Melayu kuno Bahasa Melayu moden
marlepas berlepas
nitanam ditanam
niparwuat diperbuat
parsumpahan persumpahan
mangujari mengujari
manghidupi menghidupi
Contohnya:

18. Bahasa Melayu kano Bahasa Melayu moden
makasakit Menjadi sakit
makagila Menjadi gila
datua Tanggungjawab menjadi datu
wuata Perbuatan
Contohnya:

19.  Kedatangan Islam ke Tanah Melayu telah banyak mengubah
sistem bahasa Melayu terutama dari aspek kosa kata,
struktur ayat dan sistem tulisan.
 Terdapat tiga batu bersurat yang penting:
a. Batu bersurat di Pagar Ruyung, Minangkabau (1356)-
ditulis dalam huruf India dan mengandungi prosa Melayu
kuno dan beberapa baris sajak Sanskrit. Bahasanya berbeza
sedikit daripada bahasa batu bersurat abad ke-7.

20.  b. Batu bersurat di Minye Tujuh, Acheh (1380)-
masih memakai abjad India dan buat pertama
kalinya terdapat penggunaan kata-kata Arab
seperti kalimat nabi, Allah dan rahmat
c. batu bersurat di Kuala Berang, Terengganu
(1303-1387)- ditulis dalam tulisan Jawi dan
membuktikan tulisan Arab telah telah digunakan
dalam bahasa Melayu pada abad itu.

Ketiga-tiga batu bersurat ini merupakan bukti
catatan terakhir perkembangan bahasa Melayu
kuno kerana selepas abad ke-14, muncul
kesusasteraan Melayu dalam bentuk tulisan.

21.  Goay, T. C., Choo, S. T., & Zainuddin Ahmad.
(2008). Teks Pra-U STPM Bahasa Malaysia
Kertas 1. Selangor, Malaysia: Pearson
Malaysia Sdn. Bhd.
 http://www.scribd.com/doc/38242148/Definisi-
Bahasa-Melayu-Kuno
 http://bmstpm.blogspot.com/2007/03/ciri-ciri-
bahasa-melayu-kuno.html
 http://bmstpm.blogspot.com/2008/11/sejarah-
perkembangan-dan-asal-usul.html
 http://misifakta.blogspot.com/2008/12/sejarah
-perkembangan-ejaan-bahasa.html