BOTOHET KOLONA E VEPRAVE TË AT ZEF VALENTINITMarjan DODAJ
Për herë të parë botohen 11 vepra të panjohura më parë të albanologut At Giuseppe (Zef) Valentinit në lidhje me studime të historisë së Shqipërisë, ligjeve e zakoneve shqiptare, etj. Kolana me 20 vepra të At Giuseppe (Zef) Valentinit përmban vepra si:
• "Ligji i maleve shqiptare 1880-1932",
• "Kontribute në kronologjinë e historinë e Shqipërisë 1060-1560",
• "Fjalor bio-bibliografik iliro shqiptar",
• "Studime dhe tekste kritike dhe letrare",
• "Studime dhe tekste juridike",
• "Studime dhe tekste historike",
• "E drejta e komuniteteve në traditën juridike shqiptare", etj.
Pashko Vasa - E verteta mbi Shqiperine dhe ShqiptaretMarjan DODAJ
Pashko VASA - E verteta mbi Shqiperine dhe Shqiptaret
Botohet i plote per here te pare ne shqip ne 130 vjetorin e botimit te pare dhe 185 vjetorit të lindjes së Pashko Vases
ARISTIDH KOLA - SHQIPJA, NËNA E GJUHËS GREKEMarjan DODAJ
Aristidh Kola - ne librin "Rilindesit e kohes sone - njerez qe i dua" faqe 218 - 226.
E solla kete pjese te ketij libri meqe eshte 10 vj. i vdekjes se Arvanitasit te madh Aristidh Kola.
Franz Liszt, Marie Pleyel (Marie-Félicité-Denise Moke), studi d'esecuzione tr...Lingua culture
MANOSCRITTI INEDITI DI FRANZ LISZT
“Scienza e Vita”, 03.03.1987
(Titolo della rivista in albanese: Shkenca dhe Jeta)
di SPIRO KALEMI
Nell’Archivio di Stato di Tirana si trovano (non si trovano più) tre manoscritti del famoso pianista e compositore ungherese del XIX sec. Franz Liszt (1811 – 1866). Questi manoscritti sono stati consegnati all’Archivio circa 35 anni fa da Kol LUKA, abitante della città di Scutari.
BOTOHET KOLONA E VEPRAVE TË AT ZEF VALENTINITMarjan DODAJ
Për herë të parë botohen 11 vepra të panjohura më parë të albanologut At Giuseppe (Zef) Valentinit në lidhje me studime të historisë së Shqipërisë, ligjeve e zakoneve shqiptare, etj. Kolana me 20 vepra të At Giuseppe (Zef) Valentinit përmban vepra si:
• "Ligji i maleve shqiptare 1880-1932",
• "Kontribute në kronologjinë e historinë e Shqipërisë 1060-1560",
• "Fjalor bio-bibliografik iliro shqiptar",
• "Studime dhe tekste kritike dhe letrare",
• "Studime dhe tekste juridike",
• "Studime dhe tekste historike",
• "E drejta e komuniteteve në traditën juridike shqiptare", etj.
Pashko Vasa - E verteta mbi Shqiperine dhe ShqiptaretMarjan DODAJ
Pashko VASA - E verteta mbi Shqiperine dhe Shqiptaret
Botohet i plote per here te pare ne shqip ne 130 vjetorin e botimit te pare dhe 185 vjetorit të lindjes së Pashko Vases
ARISTIDH KOLA - SHQIPJA, NËNA E GJUHËS GREKEMarjan DODAJ
Aristidh Kola - ne librin "Rilindesit e kohes sone - njerez qe i dua" faqe 218 - 226.
E solla kete pjese te ketij libri meqe eshte 10 vj. i vdekjes se Arvanitasit te madh Aristidh Kola.
Franz Liszt, Marie Pleyel (Marie-Félicité-Denise Moke), studi d'esecuzione tr...Lingua culture
MANOSCRITTI INEDITI DI FRANZ LISZT
“Scienza e Vita”, 03.03.1987
(Titolo della rivista in albanese: Shkenca dhe Jeta)
di SPIRO KALEMI
Nell’Archivio di Stato di Tirana si trovano (non si trovano più) tre manoscritti del famoso pianista e compositore ungherese del XIX sec. Franz Liszt (1811 – 1866). Questi manoscritti sono stati consegnati all’Archivio circa 35 anni fa da Kol LUKA, abitante della città di Scutari.
folklori dhe gjuha popullore albania.docxglodjolaluli
olklori Shqiptar
Në këto troje populli ynë është i lashtë. Ai është ndër banuesit më të hershëm të Ballkanit. Ndër shekuj populli shqiptar ka krijuar një kulturë shpirtërore të begatë, e cila krahasohet me atë të popujve më të vjetër të Europës.
Këngët e shumta, e të shumëllojshme, vallet e larmishme të zonave të ndryshme të vendit, meloditë instrumantale, ritet e lidhura me to; legjendat e gojëdhënat, përrallat e anekdotat, fjalët e urta e gjë gjëzat, fabulat, baladat lojërat argëtuese përbëjnë krimtarinë artistike shpirtërore të popullit, e cila është quajtur FOLKLOR.
Krijimtaria folklorike lindi dhe u zhvillua si nevojë e njeriut për të shprehur botën e brendshme, ndjenjat dhe meditimet që lidheshin e lidhen me jetën. Përmes krijimeve folklorike u zhvillua një formë marrëdhëniesh më e lartë, komunikimi artistik, që e pasuroi më tej botën shpirtërore dhe mendore të njeriut.
Krijimet folklorike nuk u krijuan dhe nuk u zhvilluan vetëm në një periudhë, vetëm nga një brez i shoqërisë shqiptare. Gojë më gojë ato kaluan nëpër shekuj, u përpunuan, u pasuruan. Edhe sot e kësaj dite krijimtaria artistike e popullit jeton aktivisht. E vjetër sa vetë populli ynë, krijimtaria popullore është vazhdimisht e re.
Duke patur të përbashkët gjithçka kombëtare, krijimtaria folklorike e popullit tonë dallohet për pasuri e larmi stilesh. Sipas zonave të ndryshme të vendit, kostumeve, ritmeve, melodive etj. Kështu flitet për këngët të Veriut, për polifonin labe, për vallet e Devollit ose të Dibres, të Kosovës, të Çamërisë etj.
Pasuria folklorike
Pasuria folklorike ndahet ne:
>Folklor letrar (poezia, perrallat, legjendat e gojedhenat, anektodat e fjalet e urta gjegjezat.)
>Folklor muzikor (melodite e kengeve te valleve, melodite instrumentore).
>Folklor koreografik (valet popullore).
>Folklor dramatik (lojerat, argetimet, shfaqjet popullore).
Elemente te folklorit Shqiptar
Ja cilet jane disa nga elementet e folklorit Shqiptar
Kanuni i Leke Dukagjinit:
Kanuni i Leke Dukagjinit
Kanuni perbehet nga 12 libra, qe perfshijne fusha te ndryshme te jetes ne kolektivitet, ku hyn besimi, prona, gjaku, ndeshkimi. Mirepo, te gjitha keto behen duke pasur si mase morale vleren e individit brenda sistemit te ruajtjes se nderit te tij. Kanuni ngre shkalloren morale ku ne kulm qendrojne vlerat tradicionale si burrnia, nderi, miku, respekti, nderi shoqeror e nderi vetjak. Ne kete sistem te vlerave, aq sa ruhet sistemi, ruhet dhe individi, i cili eshte i barabarte ne sistem. Kjo mund te provohet duke lexuar te libri i tete kreun per Nderen vetjake: "Ndera e marrun giobe nuk ka" - Ndera e marrun s'falet kurr.
Shohim ketu masen me te ndjeshme per vleren e njeriut e te individit, nderen. Pate njeriu nuk eshte ai qe eshte, prandaj nderi i humbur eshte sulmi me i forte ne karakterin e ne boten shpirterore te njeriut te Kanunit
Kanuni, nje kod i pashkruar por i sistemuar i jetes, i karakaterit, i qenesise dhe i moralitetit te botes tradicionale shqiptare; Kanuni eshte i ndertuar me nje diskurs
folklori dhe gjuha popullore albania.docxglodjolaluli
olklori Shqiptar
Në këto troje populli ynë është i lashtë. Ai është ndër banuesit më të hershëm të Ballkanit. Ndër shekuj populli shqiptar ka krijuar një kulturë shpirtërore të begatë, e cila krahasohet me atë të popujve më të vjetër të Europës.
Këngët e shumta, e të shumëllojshme, vallet e larmishme të zonave të ndryshme të vendit, meloditë instrumantale, ritet e lidhura me to; legjendat e gojëdhënat, përrallat e anekdotat, fjalët e urta e gjë gjëzat, fabulat, baladat lojërat argëtuese përbëjnë krimtarinë artistike shpirtërore të popullit, e cila është quajtur FOLKLOR.
Krijimtaria folklorike lindi dhe u zhvillua si nevojë e njeriut për të shprehur botën e brendshme, ndjenjat dhe meditimet që lidheshin e lidhen me jetën. Përmes krijimeve folklorike u zhvillua një formë marrëdhëniesh më e lartë, komunikimi artistik, që e pasuroi më tej botën shpirtërore dhe mendore të njeriut.
Krijimet folklorike nuk u krijuan dhe nuk u zhvilluan vetëm në një periudhë, vetëm nga një brez i shoqërisë shqiptare. Gojë më gojë ato kaluan nëpër shekuj, u përpunuan, u pasuruan. Edhe sot e kësaj dite krijimtaria artistike e popullit jeton aktivisht. E vjetër sa vetë populli ynë, krijimtaria popullore është vazhdimisht e re.
Duke patur të përbashkët gjithçka kombëtare, krijimtaria folklorike e popullit tonë dallohet për pasuri e larmi stilesh. Sipas zonave të ndryshme të vendit, kostumeve, ritmeve, melodive etj. Kështu flitet për këngët të Veriut, për polifonin labe, për vallet e Devollit ose të Dibres, të Kosovës, të Çamërisë etj.
Pasuria folklorike
Pasuria folklorike ndahet ne:
>Folklor letrar (poezia, perrallat, legjendat e gojedhenat, anektodat e fjalet e urta gjegjezat.)
>Folklor muzikor (melodite e kengeve te valleve, melodite instrumentore).
>Folklor koreografik (valet popullore).
>Folklor dramatik (lojerat, argetimet, shfaqjet popullore).
Elemente te folklorit Shqiptar
Ja cilet jane disa nga elementet e folklorit Shqiptar
Kanuni i Leke Dukagjinit:
Kanuni i Leke Dukagjinit
Kanuni perbehet nga 12 libra, qe perfshijne fusha te ndryshme te jetes ne kolektivitet, ku hyn besimi, prona, gjaku, ndeshkimi. Mirepo, te gjitha keto behen duke pasur si mase morale vleren e individit brenda sistemit te ruajtjes se nderit te tij. Kanuni ngre shkalloren morale ku ne kulm qendrojne vlerat tradicionale si burrnia, nderi, miku, respekti, nderi shoqeror e nderi vetjak. Ne kete sistem te vlerave, aq sa ruhet sistemi, ruhet dhe individi, i cili eshte i barabarte ne sistem. Kjo mund te provohet duke lexuar te libri i tete kreun per Nderen vetjake: "Ndera e marrun giobe nuk ka" - Ndera e marrun s'falet kurr.
Shohim ketu masen me te ndjeshme per vleren e njeriut e te individit, nderen. Pate njeriu nuk eshte ai qe eshte, prandaj nderi i humbur eshte sulmi me i forte ne karakterin e ne boten shpirterore te njeriut te Kanunit
Kanuni, nje kod i pashkruar por i sistemuar i jetes, i karakaterit, i qenesise dhe i moralitetit te botes tradicionale shqiptare; Kanuni eshte i ndertuar me nje diskurs
1. 1
Shkrimi antik nga Osinchani , Shkup. Maqedoni
Shkrimi i pare ne gjuhen e te pareve tone
Poster 2:
http://www.slideshare.net/bajramdoka5/illyrian-conference-poster-presentation-
illyrian-
languages?fb_action_ids=151891391657988&fb_action_types=slideshare%3Aupload&f
b_source=og_snowlift_photo_robotext
Trakianet njiheshin me emra te ndryshem, ne zona te ndryshme te atij rajoni, por te
gjithe ata kishin sherbesa te njejta ne secilin aspekt , perjashtuar Gjetjanet dhe Trauset,
dhe atyre qe jetonin me siper se Populli i Kreshtianeve. Book V, Chapter 2-4 (their
costums), page 217.
Crestians: http://archive.org/stream/historyherodotu00unkngoog#page/n232/mode/2up (page 217)
# #
Herodoti thote: qe Greqia ne lashtesi ka qene e quajtur “Pellazgji”, me te njetin emer
te perbashket - Pellazgji ishin perfshire, Athinasit, Arkadiasit, Jonianet e Azise se
Vogel, Lemnosit , Samothakasit dhe Kreshtianet.
http://archive.org/stream/historyherodotu00unkngoog#page/n558/mode/2up Page 543
##
Ne legjendat shqiptare te perfshira ne folklorin shqiptar dhe sot e kesaj dite
kendohen kenget e kreshnikeve (Kreshtianet) , por dhe per fiset e Yllit, Illit, Hyllit apo
Ylljanet qe jane permendur po ashtu dhe ne shkrimet e historianeve qe nga lashtesia e
deri ne ditet tona.
LISI. – Emër: Po keshtu me kete emer thirresh ne lashtesi edhe fisi ilir qe banonte rreth
Lisusit te lashte.
Me kete emer njihet edhe druri i lisit (dru i forte) qe simbolizon qendresen, ndersa ,
po ashtu per “gjethet e lisit” i gjejme te pershkruara tek legjendat e orakulli te
Dodones pellazge.
Pellazget. Shtrirja gjeografike e tyre percaktohet ne Jug te thrakeve dhe Ilireve.
http://archive.org/stream/historyherodotu00unkngoog#page/n558/mode/2up
Essay II . The narrow use most proper. Page 545 (Herodotus. History. Book V)
Pellazget ne kohe shume te lashta (precided) krijuan nje popull Ilir ne Maqedoni.
Me poshte ne f.5 do te gjeni edhe alfabetin mbi te cilin eshte bazuar traskriptimi I
ketij inscripti.
2. 2
Paraqitja dhe analizat gjuhesore ne keto shkrime te lashta (inscripte) paraqesin edhe
lashtesine e shkrimit te gjuhes te pareve tone. Shih: Inscriptin e Osinchanit, datuar
7000- 6600 vjet para Krishtit (datimi i paraqitur nga V.Ilyov) ne:
http://www.unet.com.mk/ancient-macedonians/osincani_a.htm
Po ashtu ne Internet ne:
DISCOVERIES ABOUT THE LITERACY, LANGUAGE AND CULTURE OF THE ANCIENT
MACEDONIANS (by Vasil Ilyov)
Kjo tabele eshte hartuar nga B.Doka duke vleresuar secilin simbol , pa shtuar simbole te tjere , jashte atyre
qe ndodhen ne inscriptin perkates , gje, qe do te ndryshonte katerciperisht kuptimin dhe vlerat e ketij Scripti.
Kurse referuar analizave te paraqitura ne:
DISCOVERIES ABOUT THE LITERACY, LANGUAGE AND CULTURE OF THE ANCIENT MACEDONIANS, nga
Vasil Ilyov,
3. 3
No-1 крешт се си лт улт с иљу V. Ilyov, ndersa B.Doka: крешт се ли улт с’ лис је
: KRESHT SE LI YLLT SI LIS JE
Le te veshtrojme ne analizen e Ilyovit per kete Script.
Sipas afabetit ne faqen 5, germa e ngjyrosur ne kolonen e trete, ne tabelen e
transkriptimit te simboleve (nga B.Doka) nuk eshte S , por eshte L .
Atehere, me tej shikojme se konstatojme se ka nje perzierje dhe mungese te nje serie
simbolesh qe mungojne edhe si vlera vokale qe me mungesen e te cilave do te s’ka
asnje dyshim qe do te deformohet edhe leximi ne trankriptimin e Scriptit ne fjale.
Keshtu pra, me tej verehet verehet edhe mungesa ne paraqitjen e simboleve qe
shperhin fjalen LIS ( jane ato simbole qe une kam vendosur ne kolonen e gjashte te
tabeles se mesiperme). Kjo mungese vleresimi e ketyre simboleve rrezikon vlerat
autoktone te atij shkrimi dhe e tjeterson ate ne deshifrimin e V.Ilyovit.
Ndersa ndarja e simboleve njeri-nga tjetri;- ajo eshte gjetja e tij ? !
Le te shohim me poshte se si Ilyov mbivendos ne kete Skript edhe simbole te tjera qe
nuk ekzistojne aty dhe kjo behet gjithnje vazhdimisht mbi textin e tij deri sa ai e nxjer
ate tekst ne formen e meposhteme, nr. 2 !.
No-2 крескај се си вољет сал со иљу V.Ilyov (me ngjyre jane germat qe ai ka shtuar).
Nga kjo perzierje, qe permbush deshiren e tij, V.Ilyov nxjerr perfundimin se ky shkrim i
perket gjuhes Sllavo-maqedonase, duke i dhene me pas perseri nje forme , ate te
meposhtemen:
крескај се си во љет само со сонце. V.Ilyov
Keshtu pra, kjo analize mund te vazhdohet akoma edhe me tej, ne detaje akoma me te
te imta gjuhesore qe kane kaluar ne kuadrin e shpikjes. Ketyre analizave une po jua e
le vendin ne forumet shkencore perkatese.
Ne shkence , eshte e padobishme kur “dikush” mendon te influencoje apo patronizoje
faktet apo analizat duke te vene perpara “busullen e tij” qofte edhe me qellimin e
“mire” duke te treguar se si dhe ne ç’far drejtimi duhet te shkruhet historia e “RE” . e.
Deshirat ne shkence shpesh here nuk perputhen me faktet dhe realitetin historik.
Nese flitet per kerkime shkencore ato duhet te bazohen ne analiza dhe ekspertize te
gjithaneshme , pasi elementi “kohe” ne histori eshte i pameshirshem, ai ne ç’do
moment e flak tej secilin “dru te shtrembur” te futur tinezisht ne arshivat dhe
dokumentat perkates.
E kam ndjere per detyre qe ti ç’faq keto punime dhe gjetje edhe ne Anglisht per arsye
se auditoriumi per te cilin i kam pregatitur eshte nje auditorium multiliguistik-shume
gjuhesh, ku Anglishtja preferohet si gjuhe e pare.
4. 4
Nese gjate leximit gjate diskutimeve tuaja gjeni ndonje veshtirsi interpretimi ju lutem
drejtuhuni tek E-maili im dhe une do te mund tju ofroj per Posterat e mij me nje guide
akoma edhe me te thjeshte e me te detajuar ne ato kontekste qe ju e shikoni te
arsyeshme.
Ju lutem, edhe juve mundesisht beni leximet tuaja ne keto Scripte.
Ky material eshte pjese-guide e studimit shkencor Epigrafik mbi leximet e mesazheve
te civilizimeve te se kaluares dhe nuk ka qellim te preke krijimin e etnive apo
etniteteve te reja qe u krijuan apo krijohen ne zonat e rajonit, aty ku jane gjetur dhe
paraqitur Inscriptet ne fjale.
Me respet