SlideShare a Scribd company logo
1 of 4
Download to read offline
Мэдээлэл шифрлэх (нууцлах) RSA
                                                    арга
                                         1. RSA алгоритмын хос түлхүүр
                                      үүсгэх



      RSA хос түлхүүр нь Алгоритм 1-ийг ашиглан үүсгэгдэнэ. RSA-нийтийн түлхүүр
нь           гэсэн бүхэл тоон хосоос бүрдэх ба энд RSA-модуль        нь ижил битийн
урттай санамсаргүйгээр үүсгэсэн (нууц)             хоёр анхны тоонуудын үржвэр
байна. Өөрөөр хэлбэл,            . Шифрлэх илгтгэгч нь



нөхцөлийг хангах бүхэл тоо, энд                                 . Хувийн түлхүүр     -
ийг мөн шифр тайлах илтгэгч гэж нэрлэх ба



нөхцөлийг хангах бүхэл тоо байна.          нийтийн түлхүүрээс хувийн түлхүүр       -ийг
тодорхойлох бодлого нь      тооны       үржвэрүүдийг тодорхойлох бодлоготой
тооцооллын хувьд нэгэн адил болохыг баталсан. Аливаа том тоог анхны
тоонуудыг үржвэрт задлах асуудал нь тооцооллын хувьд хүнд бодлого юм.

Алгоритм 1. RSA хос түлхүүр үүсгэлт.

     Оролт:     тооны битийн (2-тийн тооллын бичлэгийн) урт .

     Гаралт: RSA-нийтийн түлхүүр         болон хувийн түлхүүр    .

        1. Ижил       битийн урттай     анхны тоонуудыг санамсаргүйгээр сонгоно.
        2.            утгыг тооцно.
        3.                               утгыг тооцно.
        4.              ,                ( -тэй харилцан анхны буюу       тоонууд
             1-ээс өөр ерөнхий хуваагчгүй) байхаар дурын бүхэл тоог сонгоно.
        5.                                 нөхцөлийг хангах     бүхэл тоог тооцно.
        6. Үр дүн          .
2. RSA аргаар шифрлэлт хийх загвар.

     RSA- шифрлэлт болон RSA-тоон гарын үсгийн схемүүд нь тооны онолд
аливаа  бүхэл тооны хувьд



байхад   үндэслэгддэг.       Эндээс    өгөгддөл    ёсоор                     гэдгээс
                     болох тул                                                болно.
Товчоор бичвэл:



RSA-нийтийн түлхүүрт шифрлэх загвар дахь шифрлэх болон шифр тайлах үйл
явцууд нь Алгоритм 2 , 3-уудаар дүрслэгдсэн.



учраас        илэрхийллээс үүдэн шифрлэлт болон шифр тайлалт нь ажилладаг.
Аюулгүй байдал нь                нийтийн параметрүүд болон                    шифр
мэдээнээc      эх мэдээг тооцоолохын хүнд байдалд оршдог.

Алгоритм 2. Үндсэн RSA шифрлэлт

   Оролт: RSA-нийтийн түлхүүр               , эх мэдээ               .

   Гаралт: Шифр мэдээ .

         1.                        утгыг тооцно.
         2.    Үр дүн    .

Алгоритм 3. Үндсэн RSA шифр тайлалт

   Оролт: RSA-нийтийн түлхүүр               , RSA-хувийн түлхүүр   , шифр мэдээ .

   Гаралт: Эх мэдээ          .

         1.                       утгыг тооцно.
         2. Үр дүн       .
Жишээ 1:

Түлхүүр үүсгэх:

   1.                       тоонууд сонгоё.
   2.                                                            .
   3.              -тэй харилцан анхны              тоог сонгоё.
   4.                                              байх   тоог тооцож олно.
   5. Нийтийн түлхүүр                           , нууц түлхүүр         .

Шифрлэх:

   1. RSA- нийтийн түлхүүр        болон     мэдээг оруулна.
      (1.1. Хэрэв их хэмжээний 55-аас илүү урттай мэдээ бол 55-аас бага ижил
           урттай                гэсэн хэсгүүдэд хуваана.
   2.                          утгыг тооцож шифр мэдээг гарна.
        ( 2.1.                      хувьд                            утгуудыг тооцож гарах
                         утгуудын хувьд эдгээрийг залгаж бичсэнээр шифр мэдээ
                              гарна. )

Тайлах:

   1. RSA-хувийн түлхүүр                  ;    шифр мэдээг оруулна.
        (1.1.      мэдээг                     хэсгүүдэд хуваана)
   2.                          утгыг тооцож эх мэдээг гарна.
        (2.1.                       хувьд                            утгуудыг тооцож гарах
                             утгуудын хувьд эдгээрийг залгаж бичсэнээр тайлагдсан эх
        мэдээ                            гарна.)

Тухайлбал; мэдээний тоон утга                         бол шифрлэхдээ 7 зэрэг дэвшүүлж
модуль 55-р бодож тооцно:



                шифр мэдээг тайлахдаа 23 зэрэг дэвшүүлж модуль 55-аар бодож
тооцно:
Жишээ 2:

Түлхүүр үүсгэх:

   1.                   тоонууд сонгоё.
   2.                                                                      .
   3.             -тэй харилцан анхны        тоог сонгоё.
   4.                                     байх     тоог тооцож олно.
   5. Нийтийн түлхүүр                      , хувийн түлхүүр            .

 - Шифрлэх функц нь                       болно.

 - Шифр тайлах функц нь                      .

 Тухайлбал,            мэдээг шифрлэе:



            шифр мэдээг тайлвал:

More Related Content

What's hot (20)

U.cs101 алгоритм программчлал-10
U.cs101   алгоритм программчлал-10U.cs101   алгоритм программчлал-10
U.cs101 алгоритм программчлал-10
 
Лекц 3
Лекц 3Лекц 3
Лекц 3
 
Lab3 it101
Lab3 it101Lab3 it101
Lab3 it101
 
алгоритм шинжилгээ зохиомж
алгоритм шинжилгээ зохиомжалгоритм шинжилгээ зохиомж
алгоритм шинжилгээ зохиомж
 
U.cs101 lecture 6
U.cs101   lecture 6U.cs101   lecture 6
U.cs101 lecture 6
 
Sw203 Lecture8 Interface
Sw203 Lecture8 InterfaceSw203 Lecture8 Interface
Sw203 Lecture8 Interface
 
Lekts presentation10
Lekts presentation10Lekts presentation10
Lekts presentation10
 
Java programchlal s.uuganbayr
Java programchlal s.uuganbayrJava programchlal s.uuganbayr
Java programchlal s.uuganbayr
 
хиех ба хбех
хиех ба хбеххиех ба хбех
хиех ба хбех
 
Lekts 4
Lekts 4Lekts 4
Lekts 4
 
Өгөгдлийн бүтэц 8,9
Өгөгдлийн бүтэц 8,9Өгөгдлийн бүтэц 8,9
Өгөгдлийн бүтэц 8,9
 
Lecture 3
Lecture 3Lecture 3
Lecture 3
 
Өгөгдлийн бүтэц 12
Өгөгдлийн бүтэц 12Өгөгдлийн бүтэц 12
Өгөгдлийн бүтэц 12
 
7. smps
7. smps7. smps
7. smps
 
Lection 1
Lection 1Lection 1
Lection 1
 
U.cs101 алгоритм программчлал-15
U.cs101   алгоритм программчлал-15U.cs101   алгоритм программчлал-15
U.cs101 алгоритм программчлал-15
 
Өгөгдлийн бүтэц
Өгөгдлийн бүтэцӨгөгдлийн бүтэц
Өгөгдлийн бүтэц
 
Өгөгдлийн бүтэц 10
Өгөгдлийн бүтэц 10Өгөгдлийн бүтэц 10
Өгөгдлийн бүтэц 10
 
VLAN
VLANVLAN
VLAN
 
hicheel2
hicheel2hicheel2
hicheel2
 

Viewers also liked

Cryptography
CryptographyCryptography
CryptographyAskme.com
 
RSA криптосистем
RSA криптосистемRSA криптосистем
RSA криптосистемsodhero
 
Erdenm shinjilgeenii hural
Erdenm shinjilgeenii huralErdenm shinjilgeenii hural
Erdenm shinjilgeenii huralBPurev
 
Bie daalt 2 sedev
Bie daalt 2 sedevBie daalt 2 sedev
Bie daalt 2 sedevBPurev
 
It101 lab11 use case
It101 lab11 use caseIt101 lab11 use case
It101 lab11 use caseBPurev
 
U.IT101 Lab1
U.IT101 Lab1U.IT101 Lab1
U.IT101 Lab1BPurev
 
Computer olimpiad
Computer olimpiadComputer olimpiad
Computer olimpiadBPurev
 
Bie daaltiin ajil 2
Bie daaltiin ajil 2Bie daaltiin ajil 2
Bie daaltiin ajil 2BPurev
 
Lab6 db
Lab6 dbLab6 db
Lab6 dbBPurev
 
It101 lab 5
It101 lab 5It101 lab 5
It101 lab 5BPurev
 
лабораторийн ажил 1 дөлгөөн тайвнаа
лабораторийн ажил 1 дөлгөөн тайвнаалабораторийн ажил 1 дөлгөөн тайвнаа
лабораторийн ажил 1 дөлгөөн тайвнааBPurev
 
Laboratory 10
Laboratory 10Laboratory 10
Laboratory 10BPurev
 
Laboratory 2
Laboratory 2Laboratory 2
Laboratory 2BPurev
 
U.IT101 Lab8
U.IT101 Lab8U.IT101 Lab8
U.IT101 Lab8BPurev
 
Laboratory 9
Laboratory 9Laboratory 9
Laboratory 9BPurev
 
U.IT101 Lab3
U.IT101 Lab3U.IT101 Lab3
U.IT101 Lab3BPurev
 

Viewers also liked (17)

Cryptography
CryptographyCryptography
Cryptography
 
RSA криптосистем
RSA криптосистемRSA криптосистем
RSA криптосистем
 
Erdenm shinjilgeenii hural
Erdenm shinjilgeenii huralErdenm shinjilgeenii hural
Erdenm shinjilgeenii hural
 
Bie daalt 2 sedev
Bie daalt 2 sedevBie daalt 2 sedev
Bie daalt 2 sedev
 
It101 lab11 use case
It101 lab11 use caseIt101 lab11 use case
It101 lab11 use case
 
U.IT101 Lab1
U.IT101 Lab1U.IT101 Lab1
U.IT101 Lab1
 
Computer olimpiad
Computer olimpiadComputer olimpiad
Computer olimpiad
 
Bie daaltiin ajil 2
Bie daaltiin ajil 2Bie daaltiin ajil 2
Bie daaltiin ajil 2
 
Lab6 db
Lab6 dbLab6 db
Lab6 db
 
It101 lab 5
It101 lab 5It101 lab 5
It101 lab 5
 
лабораторийн ажил 1 дөлгөөн тайвнаа
лабораторийн ажил 1 дөлгөөн тайвнаалабораторийн ажил 1 дөлгөөн тайвнаа
лабораторийн ажил 1 дөлгөөн тайвнаа
 
Laboratory 10
Laboratory 10Laboratory 10
Laboratory 10
 
Laboratory 2
Laboratory 2Laboratory 2
Laboratory 2
 
U.IT101 Lab8
U.IT101 Lab8U.IT101 Lab8
U.IT101 Lab8
 
Laboratory 9
Laboratory 9Laboratory 9
Laboratory 9
 
U.IT101 Lab3
U.IT101 Lab3U.IT101 Lab3
U.IT101 Lab3
 
Lab7
Lab7Lab7
Lab7
 

RSA шифрлэх арга (encryption)

  • 1. Мэдээлэл шифрлэх (нууцлах) RSA арга 1. RSA алгоритмын хос түлхүүр үүсгэх RSA хос түлхүүр нь Алгоритм 1-ийг ашиглан үүсгэгдэнэ. RSA-нийтийн түлхүүр нь гэсэн бүхэл тоон хосоос бүрдэх ба энд RSA-модуль нь ижил битийн урттай санамсаргүйгээр үүсгэсэн (нууц) хоёр анхны тоонуудын үржвэр байна. Өөрөөр хэлбэл, . Шифрлэх илгтгэгч нь нөхцөлийг хангах бүхэл тоо, энд . Хувийн түлхүүр - ийг мөн шифр тайлах илтгэгч гэж нэрлэх ба нөхцөлийг хангах бүхэл тоо байна. нийтийн түлхүүрээс хувийн түлхүүр -ийг тодорхойлох бодлого нь тооны үржвэрүүдийг тодорхойлох бодлоготой тооцооллын хувьд нэгэн адил болохыг баталсан. Аливаа том тоог анхны тоонуудыг үржвэрт задлах асуудал нь тооцооллын хувьд хүнд бодлого юм. Алгоритм 1. RSA хос түлхүүр үүсгэлт. Оролт: тооны битийн (2-тийн тооллын бичлэгийн) урт . Гаралт: RSA-нийтийн түлхүүр болон хувийн түлхүүр . 1. Ижил битийн урттай анхны тоонуудыг санамсаргүйгээр сонгоно. 2. утгыг тооцно. 3. утгыг тооцно. 4. , ( -тэй харилцан анхны буюу тоонууд 1-ээс өөр ерөнхий хуваагчгүй) байхаар дурын бүхэл тоог сонгоно. 5. нөхцөлийг хангах бүхэл тоог тооцно. 6. Үр дүн .
  • 2. 2. RSA аргаар шифрлэлт хийх загвар. RSA- шифрлэлт болон RSA-тоон гарын үсгийн схемүүд нь тооны онолд аливаа бүхэл тооны хувьд байхад үндэслэгддэг. Эндээс өгөгддөл ёсоор гэдгээс болох тул болно. Товчоор бичвэл: RSA-нийтийн түлхүүрт шифрлэх загвар дахь шифрлэх болон шифр тайлах үйл явцууд нь Алгоритм 2 , 3-уудаар дүрслэгдсэн. учраас илэрхийллээс үүдэн шифрлэлт болон шифр тайлалт нь ажилладаг. Аюулгүй байдал нь нийтийн параметрүүд болон шифр мэдээнээc эх мэдээг тооцоолохын хүнд байдалд оршдог. Алгоритм 2. Үндсэн RSA шифрлэлт Оролт: RSA-нийтийн түлхүүр , эх мэдээ . Гаралт: Шифр мэдээ . 1. утгыг тооцно. 2. Үр дүн . Алгоритм 3. Үндсэн RSA шифр тайлалт Оролт: RSA-нийтийн түлхүүр , RSA-хувийн түлхүүр , шифр мэдээ . Гаралт: Эх мэдээ . 1. утгыг тооцно. 2. Үр дүн .
  • 3. Жишээ 1: Түлхүүр үүсгэх: 1. тоонууд сонгоё. 2. . 3. -тэй харилцан анхны тоог сонгоё. 4. байх тоог тооцож олно. 5. Нийтийн түлхүүр , нууц түлхүүр . Шифрлэх: 1. RSA- нийтийн түлхүүр болон мэдээг оруулна. (1.1. Хэрэв их хэмжээний 55-аас илүү урттай мэдээ бол 55-аас бага ижил урттай гэсэн хэсгүүдэд хуваана. 2. утгыг тооцож шифр мэдээг гарна. ( 2.1. хувьд утгуудыг тооцож гарах утгуудын хувьд эдгээрийг залгаж бичсэнээр шифр мэдээ гарна. ) Тайлах: 1. RSA-хувийн түлхүүр ; шифр мэдээг оруулна. (1.1. мэдээг хэсгүүдэд хуваана) 2. утгыг тооцож эх мэдээг гарна. (2.1. хувьд утгуудыг тооцож гарах утгуудын хувьд эдгээрийг залгаж бичсэнээр тайлагдсан эх мэдээ гарна.) Тухайлбал; мэдээний тоон утга бол шифрлэхдээ 7 зэрэг дэвшүүлж модуль 55-р бодож тооцно: шифр мэдээг тайлахдаа 23 зэрэг дэвшүүлж модуль 55-аар бодож тооцно:
  • 4. Жишээ 2: Түлхүүр үүсгэх: 1. тоонууд сонгоё. 2. . 3. -тэй харилцан анхны тоог сонгоё. 4. байх тоог тооцож олно. 5. Нийтийн түлхүүр , хувийн түлхүүр . - Шифрлэх функц нь болно. - Шифр тайлах функц нь . Тухайлбал, мэдээг шифрлэе: шифр мэдээг тайлвал: