Өгөгдлийн бүтэц 12

1. LOGO
Лекц №12
Дараалал, түүнийг массив
ашиглан зохион байгуулах

2. Хичээлийн агуулга

3. Дараалал /Queue/
 Дараалал нь стекийн адил хязгаарлагдмал
үйлдэлтэй өгөгдлийн бүтэц юм.
 Элемэнт оруулах буюу шинээр элемэнт нэмэх
үйлдэл нь төгсгөлдөө хийгддэг, элемэнт гаргах
буюу устгах үйлдэл нь эхэндээ хийгддэг
өгөгдлийн бүтэцийг дараалал гэнэ.
 Дараалалыг FIFO /First-In-First-Out/ төрлийн
жагсаалт ч гэж нэрлэлдэг. Өөрөөр хэлбэл эхэлж
орсон нь эхэлж гарна гэсэн үг.

4. Амьдрал дээрх дарааллын жишээ:
Дарааллын
төгсгөл
Төлбөр төлөх
Дарааллын
эхлэл
Дараагийнх
нь...

5. Дарааллын компьютер дахь жишээ
 Үйлдлийн систем процессууд буюу санах ойд
ачаалагдсан програмуудыг хугацааны
хуваарилалтаар зохиоцуулан ажиллуулах
 Принтерт хэвлэх файлуудын цуваа

6. Дарааллыг нэвтрүүлэх
 Дарааллын үндсэн үйлдлүүд болох
 Элемэнт нэмэх буюу оруулах үйлдэл нь
дарааллын төгсгөлд хийгдэх тул төгсгөлийг
тодорхойлох rear гэсэн хувьсагч
 Элемэнт устгах буюу гаргах үйлдэл нь
дарааллын эхэнд хийгдэх тул эхлэлийг
тодорхойлох front гэсэн хувьсагчийг
ашиглана.

7. Дарааллыг нэвтрүүлэх аргууд
Компьютерийн програмчлалд
дарааллыг нэвтүүлэхдээ стекийн нэгэн
адил дараах аргуудыг ашигладаг.
Массив ашиглан
нэвтрүүлэх
Нэг холбоост жагсаалт
ашиглан нэвтрүүлэх

8. Дарааллыг массиваар
илэрхийлэх хийсвэрлэлт
• Дарааллын өгөгдөл / *items /
• Дарааллын хэмжээ / MaxQue /
• Дарааллын эхлэл / front /
• Дарааллын төгсгөл / rear /
Дарааллын
өгөгдөл:
• Дараалалд элемэнт нэмэх /Enqueue/
• Дарааллаас элемэнт устгах /Dequeue/
• Дараалал хоосон эсэхийг шалгах /Emptyqueue/
• Дараалал дүүрсэн эсэхийг шалгах /Fullqueue/
• Дарааллын элемэнтүүдийг харах /Viewqueue/
Дарааллын
үйлдэл:

9. Дарааллыг массиваар
илэрхийлэх хийсвэрлэлт
[0] [1] [2] [3] [4] [5]
A B C
дараалал
массив

10. Дарааллыг массив
ашиглан нэвтрүүлэх
 Дарааллыг массив ашиглан нэвтрүүлэх үед
массивын хэмжээгээр дараалалд хадгалагдах
элемэнтийн тоо хязгаарлагдана. Тиймээс
 Дараалалд элемэнт нэмэх бүртээ дараалал
дүүрсэн эсэхийг шалгах хэрэгтэй болно.
 Дарааллаас элемэнт устгах бүртээ дараалал
элемэнттэй эсэхийг шалгана.
 Дараалалд элемэнт нэмэх болон устгахад rear
болон front хувьсагчдийн утга харгалзан нэг
нэгээр нэмэгдэнэ.

11. Дарааллыг массив
ашиглан нэвтрүүлэх

12. Дарааллыг массив
ашиглан нэвтрүүлэх
 Тэгвэл
ямар үед дарааллыг
дүүрсэн байна гэж үзэх
вэ?
ямар үед дарааллыг
хоосон байна гэж үзэх вэ?

13. Дарааллыг массив
ашиглан нэвтрүүлэх
Анхны нөхцөл
Дарааллаас элемэнт устгав
Дараалал хоосон болох тохиолдол

14. Дарааллыг массив
ашиглан нэвтрүүлэх
Анхны нөхцөл
Дараалалд элемэнт нэмэв
Дараалал дүүрэх тохиолдол

15. Дарааллыг массив
ашиглан нэвтрүүлэх
 Энэ байдлыг шийдэхийн тулд дарааллын эхний
элемэнтийг хоосоноор тодорхойлно. Ингэснээр
 front==rear үед дараалал хоосон байх нөхцөл
биелнэ.
 (rear + 1) % maxQue == front үед дараалал
дүүрэн байх нөхцөл биелэнэ.

16. Дарааллыг массив
ашиглан нэвтрүүлэх
Анхны нөхцөл
Дарааллаас элемэнт устгав
Дараалал хоосон байх нөхцөл

17. Дарааллыг массив
ашиглан нэвтрүүлэх
Дараалал дүүрэн байх нөхцөл

18. class Queue{
int maxQue, front, rear;
ItemType* queItems;
public:
Queue(int max);
~Queue();
void MakeEmpty();
bool Emptyqueue();
bool Fullqueue() ;
void Enqueue(ItemType newItem);
void Dequeue(ItemType& item);
void Viewqueue();
};
Дарааллыг массиваар илэрхийлэх
хийсвэр төрлийг тодорхойлох

19. Queue::Queue(int max){
maxQue = max + 1;
front = maxQue - 1;
rear = maxQue - 1;
queItems = new ItemType[maxQue];
}
Тайлбар:
Queue Q(10);
10 хэмжээтэй Q гэсэн нэртэй дарааллыг үүсгэж
байна.
Дарааллыг үүсгэх
байгуулагч функц:

20. Cтекийг үүсгэх
байгуулагч функц:
MaxQue
front
rear 10
11
10
[0] [1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9]
queItems

21. Дарааллыг үүсгэх
байгуулагч функц:
Дараалал үүсгэсэн байна.
Үүссэн дараалал хоосон байна.
Queue.Car(2);
Car.Emptyqueue()==true

22. Queue::~Queue(){
delete [] queItems;
}
Дарааллыг санах ойгоос
чөлөөлөх устгагч функц:

23. Дарааллыг санах ойгоос
чөлөөлөх устгагч функц:
MaxQue
front
rear 10
11
10
[0] [1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9]
queItems

24. bool Queue::Emptyqueue()
{
if (rear == front)
return true;
else
return false;
}
Дараалал хоосон
эсэхийг шалгах

25. Дарааллыг үүсгэх
байгуулагч функц:
дараалал хоосон байна.
Car.Emptyqueue()==true

26. bool Queue::Fullqueue()
{
if((rear + 1) % maxQue == front)
return true;
else
return false;
}
Дараалал дүүрэн
эсэхийг шалгах

27. Дараалал дүүрэн
эсэхийг шалгах
Эхлэл төгсгөл
Car.Fullqueue()==true

28. void Queue::MakeEmpty()
{
front = maxQue - 1;
rear = maxQue - 1;
}
Дарааллыг хоослох

29. Дарааллыг хоослох
Мөнгө хураагч цайндаа гарахдаа
Дараалал дахь бүх машинуудыг явуулжээ
Эхлэл
Car.MakeEmpty();

30. void Queue::Enqueue(ItemType newItem)
{
if (Fullqueue())
cout<<"duuren, bolomjgui"<<endl;
else
{
rear = (rear +1) % maxQue;
queItems[rear] = newItem;
}
}
Дараалалд элемэнт нэмэх

31. Дараалалд элемэнт нэмэх
MaxQue
front
rear 3
11
1
[0] [1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9]
A G
queItems (3+1)%11=4
4
Q.Enqueue(‘E’);
E

32. Дараалалд элемэнт нэмэх
Дараалалд А машин зогслоо.
Дараалал хоосон биш боллоо.
Эхлэл ба төгсгөл
Car.Enqueue(A);

33. Дараалалд элемэнт нэмэх
Дараалалд B машин нэмэгдэж зогслоо.
Эхлэл төгсгөл
Car.Enqueue(B);

34. void Queue::Dequeue(ItemType& item)
{
if (Emptyqueue())
cout<<"hooson,
bolomjgui"<<endl;
else
{
front = (front + 1) % maxQue;
item = queItems[front] ;
}
}
Дарааллаас элемэнт устгах

35. Дарааллаас элемэнт устгах
MaxQue
front
rear 4
11
1
[0] [1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9]
A G E
queItems
(1+1)%11=2
Q.Dequeue(k);2
K=‘A’

36. Дарааллаас элемэнт устгах
Дарааллаас B машин явлаа.
Эхлэл ба төгсгөл
Car.Dequeue(A);

37. void Queue::Viewqueue(){
if(Emptyqueue())
cout<<"daraalal hooson bna"<<endl;
else
for(int i=(front + 1) % maxQue;
i< (rear +1) % maxQue;i++)
cout<<queItems[i]<<endl;
}
Стекийн элемэнтүүдийг харах