2. Resurreccion de Jesus Maria de las
Nieves Azkue Aberasturi Barrundia
Uribarri Bizkaiko Lekeition jaio zen
1864. urteko abutuaren 5ean,
Edurtzetako Ama Birjiniaren egunean.
Gurasoak Eusebio Maria de los Dolores
Azkue olerkaria, hiri berean jaioa eta
Maria Karmen Abesturi Mundakan jaioa.
3. • Sabino Aranarekin eta Ramón de la Sotarekin harremana izan
zuen, ideologikoki euskal nazionalismora bihurtuz.
1916an, ELA sindikatuaren "socio protector" (bazkide babesle)
gisa ageri da.
• Hego Euskal Herriko idazle eta euskalzaleen artean bi joera
nagusi izan ziren: Aranazaleak eta Azkuezaleak. Idazle
jeltzaleak Sabino Aranak emandako hizkuntza-ereduaren alde
lerratu ziren salbuespenik gabe. Urteak joan ahala ordea,
jeltzale askoren iritziak Azkueren ikuspegira hurbildu ziren.
5. • Resurreccion gazteak lehenengo itsas-ikasketak egin zituen
herrian bertan.
• Hamalau urterekin Bilbora joan zen batxilerra ikastera.
• Ondoren, Gasteiz eta Salamankara jo zuen teologia eta
filosofia ikasketak burutzera 1881etik 1885era. Hor sortu
zitzaizkion musika- eta folklore- zaletasunak
• Geroztik, 1888 urtean apaiztu zen .
6. • 1904 urtean Azkuek Bilbo utzi eta Europan zehar
ibili zen bost urtez:
-Tours-en (Frantzian) bere hiztegi
hirueledunerako materialak jasotzen.
-Bruselan (Belgika).Musika ikasketak egiten
-Kolonian (Alemania) musika ikasketak
burutzen.
7. Lanak hainbat alorretan ondu zituen: musika,
erlijio-literatura, antzerkia, elaberrigintza eta
kazetaritza, besteak beste.
• XX. mendearen hasieran argitaratutako hiztegi
hiru eledun monumentala -Diccionario Vasco-
Español-Francés- 1905ean kaleratu zen lehen
liburukia eta hurrengo urtean bigarrena.
8. • 1891an, arau logikoen bidez euskal aditzaren jatorrizko
formak eman nahi dituen Euskal Izkindea-Gramática
Euskara eman zuen argitara (urte batzuk geroago, lan
hori "gaztaroko bekatua" izan zela aitortuko zuen
Azkuek).
• Euskara modernizatzeko beste hainbat ekimen ere
bultzatu zituen, hala nola Euskalzale eta Ibaizabal
aldizkariak eta euskarazko ikastetxe baten sorrera
Bilbon, besteak beste.
9. • Euskal aurrizki eta atzizkiak eta euskararen kategoria
gramatikalak bildu eta aztertu zituen Morfología Vasca-n
(1923); Halaber Diccionario de bolsillo vasco-español y
español-vasco (1918) eta Gipuzkera osotua (1935) kaleratu
zituen.
• Beste obra ezinbesteko batzuk dira Cancionero popular vasco
(1918) herri-kanten bilduma zoragarria eta Euskalerriaren
Yakintza (1935-47) euskal folklorea eta etnografiari buruzko
ikerketa eta bilduma itzela.
• Bestalde zartzuela, opera eta oratorio batzuk idatzi zituen
eta baita zenbait elaberri ere, besteak beste, Bein da
betiko, Batxi Guzur eta Ardi galdua.
10. "El euskara o el Baskuence en 120 lecciones" (1897)
"Prontuario fácil para el estudio de la lengua vasca popular"
(1917)
"Lamiak Euskalerrian" (1927)
"Vizcaytik Bizkaiara, Sasi-eskola, Aitaren bildur, Gainzabale
´ko eiztaria, Eguzkia nora"
11.
Espainiako Gerra Zibila
amaitu ondoren,
Resurreccion Maria de
Azkue Euskaltzaindiaren
biziraupena ziurtatzen
ahalegindu zen.
Diotenez, Akademiaren
egoitzatik hurbil zebilen
gau batean, ezustean
Ibaizabal ibaira erori eta
haren ondorioz kutsatutako
gaixotasun batek jota hil
zen 1951ko azaroaren
9an.
12. Resurreccion Maria Azkue
euskararen bultzatzaile
handienetarikoa izan zen.
INFORMAZIOA: Bidegileak
http://www.euskara.euskadi.net/appcont/sustapena/datos/resu.pdf
