SlideShare a Scribd company logo
1 of 8
LITERATURA UNIBERTSALA
Ahozko literaturaren ezaugarriak - Gizakiak memoria erabili izan du ideiak, sinesmenak,ohiturak eta gertaerak gorde eta trasmititzeko. Kontalaria antzinako gizarteetan memoria horren igorlea zen. -Kultura guztiek dute ahozko literatura. -Ahozko literaturak estilo propioa du: hizkera zehatz eta laburra, elipsia eta onomatopeia. -Ezaugarri nabarienak: *Belaunaldiz-belaunaldi trasmititzen da. *Gai eta teknika zaharrekin egina. *Anonimoa. *Herri memoriaren giltzarria da, gertaerak, ohiturak, sinesmenak gordetzeko balio duelako. *Lanean edo toki publikoetan esan edo kanta daiteke.
Ahozko literaturan dauden genero motak 1  POESIAN: -Baladak:  Gertaeren kontaketan oinarritzen dira. -Sehaska-kantak: Haurrei loaldia errazteko ipuinak dira. 2  NARRATIBAN : -Kondairak: Egungo gizarteko  folklore  antzeko istorioen multzoa da. Ez dute  errealitatearekiko  oinarri sendorik.
AHOZKO LITERATURA 1  NORTZUK? -Homero eta Hesiodo 2  NONGOAK? -Greziakoak 3  ZER EGIN ZUTEN? -Ahozko literatura eta esaera zaharrak jaso bertsotan 4  ZER ZEGOEN BERTSOETAN? -Bizitzarako arau,lege eta ohiturak 5  ZER SUPOSATZEN ZUEN BERTSOAK IKASTEA? -Musika alorrean murgiltzea ERDI AROAN -Gustoko zituzten ipuin gehienak Greziako, Erromako eta Indiako tradiziotik etorriak. XIX. MENDEAN -Herriaren jakintzari aztertzeari ekin zioten jakintzuek.
EUSKAL LITERATURA
Euskal ahozko literatura - Oroimenean oinarritzen da. -Ahoz trasmititzen da. -Oso errotua egon da gizartean. -Euskara berandu heldu zen idazkietara, tarte luzean ez zen emankorra izan. -Mantentzeko modua ahozko komunikazioa. -Ahozko trasmizioa errazteko: errimak, erritmoak ,kantuak eta gorputz espresioak. -Gaur egun, Euskal Herria sartu da memoria beharrezkoa ez den munduan, ondorioz, ahulduz joan da ahozkotasuna.   Ahozko literatura belaunaldiz belaunaldi igaro da. -Kultura idatziak memoriaren beharra gutxitu. -Jakintzaren zati bat paperean bildu nahi izan duten hainbat jakintsu egon dira  -Lehen esaera zaharren biduma XVI. mendean. XIX.MENDEA -Agosti Xahok herri kantaz osatutako kantutegia egin. -Atzerritik ipuin bildumagileak etorri:Vinson XX.MENDEA -Azkuek lan handia egin zuen mota guztietako adierazpenak biltzen. -Barandiaranek euskal mitologiari buruzko lana egin zuen
ESAERA ZAHARRAK
ESAERA ZAHARRAK -Edukian , trinko eta aberatsak: bizitzak, heriotzak, lanak, eguraldiak, izaerak eta abar dituzte. - Urte askotako pentsaeraren berria jasotzen dute laburbildurik. - Formari dagokionez, bi ezaugarri nabarmen: 1- Laburrak izaten dira. 2- Memoriari laguntzeko errima, erritmoa, kontrastea, paralelismoa, korrelazioa eta beste baliabide literario batzuk erabiltzen dituzte. *Errimak bukaera berdinak lotura logiko baten ildoan jartzen ditu *Korrelazioa kausalitatearen aitorpen da. *Kontrastea: Ideiak nabarmenago ageri dira. ESAERA ZAHAR BATZUK - Nolako zura, halako ezpala   -Zenbat buru, hainbat aburu -Errementariaren etxean, zotza burduntzi. -Egik on, eztakiala non

More Related Content

What's hot

Bertso eta olerkien mundua: bertsolari moldeko olerkariak XIX. mendean
Bertso eta olerkien mundua: bertsolari moldeko olerkariak XIX. mendeanBertso eta olerkien mundua: bertsolari moldeko olerkariak XIX. mendean
Bertso eta olerkien mundua: bertsolari moldeko olerkariak XIX. mendeanMaite Goñi
 
Betsolaritza
BetsolaritzaBetsolaritza
Betsolaritzamartasena
 
Euskal literaturaren loraldia iparraldean
Euskal literaturaren loraldia iparraldeanEuskal literaturaren loraldia iparraldean
Euskal literaturaren loraldia iparraldeanMaite Goñi
 
Lazarraga, Etxeberri Ziburukoa eta Oihenart
Lazarraga, Etxeberri Ziburukoa eta OihenartLazarraga, Etxeberri Ziburukoa eta Oihenart
Lazarraga, Etxeberri Ziburukoa eta Oihenartmartasena
 
Gerraosteko antzerkia
Gerraosteko antzerkiaGerraosteko antzerkia
Gerraosteko antzerkiamartasena
 
Gerraurreko euskal literatura
Gerraurreko euskal literaturaGerraurreko euskal literatura
Gerraurreko euskal literaturaMaite Goñi
 
Arturo kanpion
Arturo kanpionArturo kanpion
Arturo kanpionSagarra19
 
Gerraosteko euskal literatura:ilunpeetatik sortzen
Gerraosteko euskal literatura:ilunpeetatik sortzenGerraosteko euskal literatura:ilunpeetatik sortzen
Gerraosteko euskal literatura:ilunpeetatik sortzenMaite Goñi
 
Euskararen eguna burdinibarra
Euskararen eguna burdinibarraEuskararen eguna burdinibarra
Euskararen eguna burdinibarramikelmarin
 
Resurreccion Maria Azkue
Resurreccion Maria Azkue Resurreccion Maria Azkue
Resurreccion Maria Azkue Sagarra19
 
Olerkigintza
OlerkigintzaOlerkigintza
Olerkigintzamartasena
 
XX.a, mende berria literatura berria
XX.a, mende berria literatura berriaXX.a, mende berria literatura berria
XX.a, mende berria literatura berriaMaite Goñi
 
XVIII eta XIX. mendeak
XVIII eta XIX. mendeakXVIII eta XIX. mendeak
XVIII eta XIX. mendeakMaite Goñi
 
PresentacióN1
PresentacióN1PresentacióN1
PresentacióN1Sagarra19
 
Euskal emakume idazleak historian zehar
Euskal emakume idazleak historian zeharEuskal emakume idazleak historian zehar
Euskal emakume idazleak historian zeharSagarra19
 
Poeta Erromantikoak Iparragirre
Poeta Erromantikoak  IparragirrePoeta Erromantikoak  Iparragirre
Poeta Erromantikoak Iparragirrexabieransola
 
Manex hiriart urruty
Manex hiriart urrutyManex hiriart urruty
Manex hiriart urrutySagarra19
 
Xabier Lete gogoan
Xabier Lete gogoanXabier Lete gogoan
Xabier Lete gogoanarregisa
 

What's hot (20)

Bertso eta olerkien mundua: bertsolari moldeko olerkariak XIX. mendean
Bertso eta olerkien mundua: bertsolari moldeko olerkariak XIX. mendeanBertso eta olerkien mundua: bertsolari moldeko olerkariak XIX. mendean
Bertso eta olerkien mundua: bertsolari moldeko olerkariak XIX. mendean
 
Betsolaritza
BetsolaritzaBetsolaritza
Betsolaritza
 
Euskal literaturaren loraldia iparraldean
Euskal literaturaren loraldia iparraldeanEuskal literaturaren loraldia iparraldean
Euskal literaturaren loraldia iparraldean
 
Arnaut oihenart
Arnaut oihenartArnaut oihenart
Arnaut oihenart
 
Lazarraga, Etxeberri Ziburukoa eta Oihenart
Lazarraga, Etxeberri Ziburukoa eta OihenartLazarraga, Etxeberri Ziburukoa eta Oihenart
Lazarraga, Etxeberri Ziburukoa eta Oihenart
 
Gerraosteko antzerkia
Gerraosteko antzerkiaGerraosteko antzerkia
Gerraosteko antzerkia
 
Gerraurreko euskal literatura
Gerraurreko euskal literaturaGerraurreko euskal literatura
Gerraurreko euskal literatura
 
Arturo kanpion
Arturo kanpionArturo kanpion
Arturo kanpion
 
Pastorala1
Pastorala1Pastorala1
Pastorala1
 
Gerraosteko euskal literatura:ilunpeetatik sortzen
Gerraosteko euskal literatura:ilunpeetatik sortzenGerraosteko euskal literatura:ilunpeetatik sortzen
Gerraosteko euskal literatura:ilunpeetatik sortzen
 
Euskararen eguna burdinibarra
Euskararen eguna burdinibarraEuskararen eguna burdinibarra
Euskararen eguna burdinibarra
 
Resurreccion Maria Azkue
Resurreccion Maria Azkue Resurreccion Maria Azkue
Resurreccion Maria Azkue
 
Olerkigintza
OlerkigintzaOlerkigintza
Olerkigintza
 
XX.a, mende berria literatura berria
XX.a, mende berria literatura berriaXX.a, mende berria literatura berria
XX.a, mende berria literatura berria
 
XVIII eta XIX. mendeak
XVIII eta XIX. mendeakXVIII eta XIX. mendeak
XVIII eta XIX. mendeak
 
PresentacióN1
PresentacióN1PresentacióN1
PresentacióN1
 
Euskal emakume idazleak historian zehar
Euskal emakume idazleak historian zeharEuskal emakume idazleak historian zehar
Euskal emakume idazleak historian zehar
 
Poeta Erromantikoak Iparragirre
Poeta Erromantikoak  IparragirrePoeta Erromantikoak  Iparragirre
Poeta Erromantikoak Iparragirre
 
Manex hiriart urruty
Manex hiriart urrutyManex hiriart urruty
Manex hiriart urruty
 
Xabier Lete gogoan
Xabier Lete gogoanXabier Lete gogoan
Xabier Lete gogoan
 

Similar to Ahozko Literatura

Kultur ekosistemak
Kultur ekosistemakKultur ekosistemak
Kultur ekosistemakekthuhezi
 
Erramun baxok-quebec-2010-10-27
Erramun baxok-quebec-2010-10-27Erramun baxok-quebec-2010-10-27
Erramun baxok-quebec-2010-10-27Joxe
 
Diakroniaren kokapena pizkundea
Diakroniaren kokapena pizkundeaDiakroniaren kokapena pizkundea
Diakroniaren kokapena pizkundeaJoxe
 
Mikel Laboa, kultur transmisioaren eredu
Mikel Laboa, kultur transmisioaren ereduMikel Laboa, kultur transmisioaren eredu
Mikel Laboa, kultur transmisioaren ereduJoxe
 
Antxon Narbaiza
Antxon NarbaizaAntxon Narbaiza
Antxon NarbaizaJoxe
 
Zuberotarra ane, mireia, nerea
Zuberotarra ane, mireia, nereaZuberotarra ane, mireia, nerea
Zuberotarra ane, mireia, nereaaingura
 
Euskarari buruzko ikerketak Europan
Euskarari buruzko ikerketak EuropanEuskarari buruzko ikerketak Europan
Euskarari buruzko ikerketak EuropanRicardo Gómez
 
Zuberotarra (Euskalkia) oana gizane dani
Zuberotarra (Euskalkia)  oana gizane daniZuberotarra (Euskalkia)  oana gizane dani
Zuberotarra (Euskalkia) oana gizane daniaingura
 
Kultura Nortasuna Hizkuntza Josu Amezaga
Kultura Nortasuna Hizkuntza Josu AmezagaKultura Nortasuna Hizkuntza Josu Amezaga
Kultura Nortasuna Hizkuntza Josu Amezagaibiainsa
 
Antzerti-antropologia garaiko euskal teatroan
Antzerti-antropologia garaiko euskal teatroanAntzerti-antropologia garaiko euskal teatroan
Antzerti-antropologia garaiko euskal teatroanJaime Valverde
 
Euskal Pizkundea
Euskal PizkundeaEuskal Pizkundea
Euskal Pizkundeajuanacua
 
Euskal Pizkundea
Euskal PizkundeaEuskal Pizkundea
Euskal Pizkundeajuanacua
 
Euskal Pizkundea, Lizardi eta Lauaxeta
Euskal Pizkundea, Lizardi eta LauaxetaEuskal Pizkundea, Lizardi eta Lauaxeta
Euskal Pizkundea, Lizardi eta Lauaxetajuanacua
 
Euskal pizkundea
Euskal pizkundeaEuskal pizkundea
Euskal pizkundeajuanacua
 
Uztarriak HUHEZIn
Uztarriak HUHEZInUztarriak HUHEZIn
Uztarriak HUHEZInJoxe
 

Similar to Ahozko Literatura (20)

Kultur ekosistemak
Kultur ekosistemakKultur ekosistemak
Kultur ekosistemak
 
Erramun baxok-quebec-2010-10-27
Erramun baxok-quebec-2010-10-27Erramun baxok-quebec-2010-10-27
Erramun baxok-quebec-2010-10-27
 
Prosagintza
ProsagintzaProsagintza
Prosagintza
 
Pastorala1
Pastorala1Pastorala1
Pastorala1
 
Diakroniaren kokapena pizkundea
Diakroniaren kokapena pizkundeaDiakroniaren kokapena pizkundea
Diakroniaren kokapena pizkundea
 
Mikel Laboa, kultur transmisioaren eredu
Mikel Laboa, kultur transmisioaren ereduMikel Laboa, kultur transmisioaren eredu
Mikel Laboa, kultur transmisioaren eredu
 
Antxon Narbaiza
Antxon NarbaizaAntxon Narbaiza
Antxon Narbaiza
 
Zuberotarra ane, mireia, nerea
Zuberotarra ane, mireia, nereaZuberotarra ane, mireia, nerea
Zuberotarra ane, mireia, nerea
 
Bibliografía Egizu
Bibliografía EgizuBibliografía Egizu
Bibliografía Egizu
 
Euskarari buruzko ikerketak Europan
Euskarari buruzko ikerketak EuropanEuskarari buruzko ikerketak Europan
Euskarari buruzko ikerketak Europan
 
Zuberotarra (Euskalkia) oana gizane dani
Zuberotarra (Euskalkia)  oana gizane daniZuberotarra (Euskalkia)  oana gizane dani
Zuberotarra (Euskalkia) oana gizane dani
 
Kultura Nortasuna Hizkuntza Josu Amezaga
Kultura Nortasuna Hizkuntza Josu AmezagaKultura Nortasuna Hizkuntza Josu Amezaga
Kultura Nortasuna Hizkuntza Josu Amezaga
 
Antzerti-antropologia garaiko euskal teatroan
Antzerti-antropologia garaiko euskal teatroanAntzerti-antropologia garaiko euskal teatroan
Antzerti-antropologia garaiko euskal teatroan
 
Euskal Pizkundea
Euskal PizkundeaEuskal Pizkundea
Euskal Pizkundea
 
Euskal Pizkundea
Euskal PizkundeaEuskal Pizkundea
Euskal Pizkundea
 
Euskal Pizkundea, Lizardi eta Lauaxeta
Euskal Pizkundea, Lizardi eta LauaxetaEuskal Pizkundea, Lizardi eta Lauaxeta
Euskal Pizkundea, Lizardi eta Lauaxeta
 
Euskal pizkundea
Euskal pizkundeaEuskal pizkundea
Euskal pizkundea
 
Mikel Laboa
Mikel LaboaMikel Laboa
Mikel Laboa
 
3. jarduerarako
3. jarduerarako3. jarduerarako
3. jarduerarako
 
Uztarriak HUHEZIn
Uztarriak HUHEZInUztarriak HUHEZIn
Uztarriak HUHEZIn
 

More from martasena

Euskaltzaindia eta Euskara Batua
Euskaltzaindia eta Euskara BatuaEuskaltzaindia eta Euskara Batua
Euskaltzaindia eta Euskara Batuamartasena
 
Prosaren hasiera
Prosaren hasieraProsaren hasiera
Prosaren hasieramartasena
 
Erromantikoak
ErromantikoakErromantikoak
Erromantikoakmartasena
 
Erromantikoak 1
Erromantikoak 1Erromantikoak 1
Erromantikoak 1martasena
 
XVII. Mendea
XVII. MendeaXVII. Mendea
XVII. Mendeamartasena
 
Erromantikoak
ErromantikoakErromantikoak
Erromantikoakmartasena
 
Ahozko Ipuinak
Ahozko IpuinakAhozko Ipuinak
Ahozko Ipuinakmartasena
 

More from martasena (9)

Euskaltzaindia eta Euskara Batua
Euskaltzaindia eta Euskara BatuaEuskaltzaindia eta Euskara Batua
Euskaltzaindia eta Euskara Batua
 
Prosalariak
ProsalariakProsalariak
Prosalariak
 
Prosaren hasiera
Prosaren hasieraProsaren hasiera
Prosaren hasiera
 
Erromantikoak
ErromantikoakErromantikoak
Erromantikoak
 
Erromantikoak 1
Erromantikoak 1Erromantikoak 1
Erromantikoak 1
 
Prosagintza
ProsagintzaProsagintza
Prosagintza
 
XVII. Mendea
XVII. MendeaXVII. Mendea
XVII. Mendea
 
Erromantikoak
ErromantikoakErromantikoak
Erromantikoak
 
Ahozko Ipuinak
Ahozko IpuinakAhozko Ipuinak
Ahozko Ipuinak
 

Ahozko Literatura

  • 2. Ahozko literaturaren ezaugarriak - Gizakiak memoria erabili izan du ideiak, sinesmenak,ohiturak eta gertaerak gorde eta trasmititzeko. Kontalaria antzinako gizarteetan memoria horren igorlea zen. -Kultura guztiek dute ahozko literatura. -Ahozko literaturak estilo propioa du: hizkera zehatz eta laburra, elipsia eta onomatopeia. -Ezaugarri nabarienak: *Belaunaldiz-belaunaldi trasmititzen da. *Gai eta teknika zaharrekin egina. *Anonimoa. *Herri memoriaren giltzarria da, gertaerak, ohiturak, sinesmenak gordetzeko balio duelako. *Lanean edo toki publikoetan esan edo kanta daiteke.
  • 3. Ahozko literaturan dauden genero motak 1  POESIAN: -Baladak: Gertaeren kontaketan oinarritzen dira. -Sehaska-kantak: Haurrei loaldia errazteko ipuinak dira. 2  NARRATIBAN : -Kondairak: Egungo gizarteko folklore antzeko istorioen multzoa da. Ez dute errealitatearekiko oinarri sendorik.
  • 4. AHOZKO LITERATURA 1  NORTZUK? -Homero eta Hesiodo 2  NONGOAK? -Greziakoak 3  ZER EGIN ZUTEN? -Ahozko literatura eta esaera zaharrak jaso bertsotan 4  ZER ZEGOEN BERTSOETAN? -Bizitzarako arau,lege eta ohiturak 5  ZER SUPOSATZEN ZUEN BERTSOAK IKASTEA? -Musika alorrean murgiltzea ERDI AROAN -Gustoko zituzten ipuin gehienak Greziako, Erromako eta Indiako tradiziotik etorriak. XIX. MENDEAN -Herriaren jakintzari aztertzeari ekin zioten jakintzuek.
  • 6. Euskal ahozko literatura - Oroimenean oinarritzen da. -Ahoz trasmititzen da. -Oso errotua egon da gizartean. -Euskara berandu heldu zen idazkietara, tarte luzean ez zen emankorra izan. -Mantentzeko modua ahozko komunikazioa. -Ahozko trasmizioa errazteko: errimak, erritmoak ,kantuak eta gorputz espresioak. -Gaur egun, Euskal Herria sartu da memoria beharrezkoa ez den munduan, ondorioz, ahulduz joan da ahozkotasuna.  Ahozko literatura belaunaldiz belaunaldi igaro da. -Kultura idatziak memoriaren beharra gutxitu. -Jakintzaren zati bat paperean bildu nahi izan duten hainbat jakintsu egon dira -Lehen esaera zaharren biduma XVI. mendean. XIX.MENDEA -Agosti Xahok herri kantaz osatutako kantutegia egin. -Atzerritik ipuin bildumagileak etorri:Vinson XX.MENDEA -Azkuek lan handia egin zuen mota guztietako adierazpenak biltzen. -Barandiaranek euskal mitologiari buruzko lana egin zuen
  • 8. ESAERA ZAHARRAK -Edukian , trinko eta aberatsak: bizitzak, heriotzak, lanak, eguraldiak, izaerak eta abar dituzte. - Urte askotako pentsaeraren berria jasotzen dute laburbildurik. - Formari dagokionez, bi ezaugarri nabarmen: 1- Laburrak izaten dira. 2- Memoriari laguntzeko errima, erritmoa, kontrastea, paralelismoa, korrelazioa eta beste baliabide literario batzuk erabiltzen dituzte. *Errimak bukaera berdinak lotura logiko baten ildoan jartzen ditu *Korrelazioa kausalitatearen aitorpen da. *Kontrastea: Ideiak nabarmenago ageri dira. ESAERA ZAHAR BATZUK - Nolako zura, halako ezpala -Zenbat buru, hainbat aburu -Errementariaren etxean, zotza burduntzi. -Egik on, eztakiala non