Quba xanlığı. Qubalı Fətəli Xan

1. Quba Xanlığı
VUGAR ABDULLAYEV
FACEBOOK.COM/VUQAR.005

2. Əsasının Qoyulması
 Səfəvilər dövründə Dağıstan hakimlərinin Qaytaq Usmisinə məvaciblə
yanaşı, Şirvandan bir sıra kəndlərin gəlirləri və idarəçiliyi də verilmişdir. O
zaman Qaytaq Usmisinin nəsli iki xəttə bölünmüşdü. Böyük xətt Məcalisdə,
kiçiyi isə Yenikənddə yaşayırdı.
 Yenikənddəki qol Məcalisə basqın edərək, azyaşlı Hüseyndən başqa
buradakı qolun bütün kişi üzvlərini qırır . Aydə bəy Hüseyni xilas edir ,
Isfahana aparılır, burada təhsil alır və Qacar tayfasından varlı bir əyanın qızı
ilə evlənir
 Süleyman şah 1694 də Hüseyni Quba və Gülhanın xanı təyin edir. Beləliklə,
Quba xanlığının əsası qoyulur.

3. Hüseynəli Hökmdarlığı (1722—1758)
 Hüseynəli Xan 1756-cı ildə Salyan Xanlığını Quba xanlığına birləşidirir.
 Paytaxtı əvvəlcə Xudat ,1735 dən etibarən isə Quba şəhəri olmuşdur.

4. Fətəli Xan Hökmdarlığı(1758-1789)
 Fətəli xanın dövründə Quba xanlığının mövqeyi daha da möhkəmləndi
 O, 31 illik hakimiyyəti dövründə Azərbaycan torpaqlarını
birləşdirib vahid və güclü dövlət yaratmaq arzusu ilə yaşayıb,
bu yolda nə mümkünsə etmişdir.

5. Fətəli Xan Hökmdarlığı(1758-1789)
 Xəzər dənizi arasında Samur çayının sağ sahilindəki torpaqları Quba
xanlığına tabe etdi
 1759-cu ildə Dərbənd xanlığı Quba xanlığına tabe etdi
 1767-ci ildə Bakı xanlığı Quba xanlığına birləşdirildi
 1767-ci ildə Şamaxı xanlığı Quba xanlığına birləşdirildi
 1768-ci ilin iyununda Cavad Xanığı da Quba Xanlığına tabe olur

6. Fətəli Xan Hökmdarlığı(1758-1789)

7. Fətəli Xan Hökmdarlığı(1758-1789)

8. Fətəli Xan Hökmdarlığı(1758-1789)
 Quba xanlığının qüdrətinin artmasından ehtiyat edən Qarabağ, Şəki xanları
və Dağıstan hakimləri 1774-cü ildə birləşmiş qüvvələrini Quba xanlığı
üzərinə yeritdilər və Fətəli xanın qoşunları məğlub olur.
 Fətəli xan Rusiyaya müraciət edərək kömək istədi. 1775-ci ilin martında
general de Medemin başçılıq etdiyi rus qoşunları Dərbəndə yaxınlaşdılar.
Bununla da düşmen silahlı qüvvələrini darmadağın olur.

9. Fətəli Xan Hökmdarlığı(1758-1789)
 Şamxorda Şərqi Gürcüstan çarı II Irakli ilə danışıqlardan sonra təşkil
olunmuş naharda Fətəli xanı zəhərləyirlər. Zəhər dərhal yox, tədricən qana
yeridiyindən (xəyanət planında belə nəzərdə tutulmuşdu) bir neçə gündən
sonra Qubaya yola düşən Fətəli xan yolda xəstələnir və 1789-cu il martın
23-də görkəmli dövlət xadimi, bacarıqlı diplomat Fətəli xan vəfat edir.
 Fətəli xanı Bakıda Bibiheybət məscidinin həyətində dəfn etdilər

10.  Fətəli xanın ölümündən sonra onun yolunu heç kim davam etdirə bilmədi.
Şah Ismayıl Xətainin oğlanları kimi, onun da oğlanları – Əhməd xan (1789-
1791) və Şeyxəli xan (1791-1810) atalarını əvəz edə bilmədilər
 Azərbaycan xırda xanlıqlara parçalandı.