Qtct1

TRang nµy ®Ó trèng ®Ó lµm b×a
2

(Ban hµnh theo QuyÕt ® Þ n h sè 259 Q§/KH- CN ngµy / /1999
cña Bé GTVT)
Thay thÕ 22 TCN 82- 85
phÇn thø nhÊt
Çc ®iÒu quy ®Þnh
1- Quy ®Þnh chung
1.1- Mäi c«ng t¸c khoan, th¨m dß ®Þa chÊt c«ng tr×nh (§CCT) phôc
vô cho viÖc thiÕt kÕ vµ thi c«ng çc c«ng tr×nh giao th«ng vËn t¶i ®Òu
ph¶i tu©n theo quy tr×nh nµy.
Ghi chó:
- Khi dïng çc ph¬ng ph¸p khoan ®Æc biÖt hoÆc khoan phôc vô
çc môc ®Ých kh¸c (nh ®Þa chÊt thuû v¨n, khoan næ m×n, khoan th¨m
dß mãng c«ng tr×nh cò, khoan thi c«ng cäc khoan nhåi v.v...) cã thÓ vËn
dông quy tr×nh nµy nhng ph¶i cã nh÷ng bæ sung cÇn thiÕt vÒ kü thuËt
vµ biÖn ph¸p thùc hiÖn.
- Quy tr×nh nµy kh«ng thay thÕ çc b¶n h íng dÉn hay çc b¶n quy
®Þnh vÒ çch sö dông tõng lo¹i thiÕt bÞ khoan. §¬n vÞ chñ qu¶n khoan
th¨m dß cÇn thu thËp vµ nghiªn cøu çc tµi liÖu cã liªn quan ®Õn thiªt bÞ
®¬n vÞ m×nh sö dông (B¶n giíi thiÖu, b¶n híng dÉn, quy tr×nh vËn hµnh,
lý lÞch m¸y v.v...) ®Ó n¾m v÷ng tÝnh n¨ng, cÊu t¹o, ph ¬ng ph¸p b¶o
qu¶n vµ vËn hµnh.
- §¬n vÞ khoan th¨m dß §CCT ph¶i chÊp hµnh çc ®iÒu lÖ, çc quy
®Þnh vÒ kü thuËt an toµn lao ®éng vµ b¶o hé lao ®éng cã liªn quan.
1.2- C«ng t¸c khoan th¨m dß §CCT cho mét c«ng tr×nh bao gåm
çc bíc chÝnh sau ®©y :
1. TiÕp nhËn nhiÖm vô, lËp ®Ò c¬ng khoan vµ lËp kÕ ho¹ch triÓn
khai c«ng t¸c khoan;
2. TiÕn hµnh çc c«ng t¸c chuÈn bÞ tr íc khi khoan;
3
Céng hßa x· héi
chñ nghÜa viÖt nam
Bé giao th«ng vËn t¶i
quy tr×nh khoan th¨m
dß ®Þa chÊt c«ng tr×nh
22 TCN 259 - 99
Cã hiÖu lùc tõ / /
1999

3. X¸c ®Þnh vÞ trÝ vµ cao ®é miÖng lç khoan;
4. Lµm nÒn khoan vµ l¾p r¸p thiÕt bÞ khoan, ch¹y thö m¸y;
5.TiÕn hµnh c«ng t¸c khoan th¨m dß, thu thËp çc tµi liÖu ®Þa chÊt
vµ çc lo¹i mÉu, lµm çc thÝ nghiÖm trong lç khoan vµ çc quan tr¾c cÇn
thiÕt trong lç khoan.
6. ChuyÓn giao çc lo¹i mÉu ®Õn n¬i quy ®Þnh;
7. KÕt thóc lç khoan, lÊp lç khoan, thu dän hiÖn tr êng, di chuyÓn
sang lç khoan míi;
8. LËp hå s¬, hoµn chØnh tµi liÖu khoan th¨m dß cña c«ng tr×nh;
9. Tæ chøc nghiÖm thu c«ng t¸c th¨m dß ngoµi hiÖn tr êng;
Ghi chó: Çc bíc c«ng t¸c trªn tiÕn hµnh xen kÏ mét çch hîp lý ®Ó
hoµn thµnh c«ng t¸c khoan th¨m dß mét çch nhanh nhÊt.
1.3- Sau khi ® îc giao nhiÖm vô khoan, ®¬n vÞ chñ qu¶n ph¶i ®i
kh¶o s¸t hiÖn tr êng vµ thu thËp çc tµi liÖu cÇn thiÕt ®Ó lËp ®Ò c¬ng
kü thuËt khoan th¨m dß §CCT vµ lËp kÕ ho¹ch triÓn khai c«ng t¸c khoan.
1.4 B¶n ®Ò c¬ng kü thuËt khoan th¨m dß §CCT (Gäi t¾t lµ ®Ò c-
¬ng khoan) lµ v¨n b¶n giao nhiÖm vô cô thÓ cho çc ®¬n vÞ khoan,
trong ®ã cÇn nªu nh÷ng néi dung cô thÓ sau ®©y:
1. Môc ®Ých cña c«ng t¸c th¨m dß;
2. B×nh ®å bè trÝ m¹ng líi lç khoan. Sè hiÖu vµ to¹ ®é cña tõng lç
khoan;
3. §é s©u dù kiÕn cña lç khoan (ë n¬i mÆt ®Êt cã thÓ biÕn ®éng
ph¶i ghi cao ®é ®¸y lç khoan thiÕt kÕ) quy ®Þnh vÒ çc tr êng hîp cho
phÐp ngõng khoan sím hoÆc ph¶i khoan s©u h¬n;
4. §êng kÝnh nhá nhÊt cña ®¸y lç khoan;
5. Gãc xiªn vµ gãc ph¬ng vÞ cña lç khoan;
6. Çc yªu cÇu kü thuËt ®Æc biÖt vÒ viÖc theo dâi ®Þa tÇng, theo
dâi mùc níc trong lç khoan, yªu cÇu vµ çch thøc lÊy mÉu, çc thÝ
nghiÖm trong lç khoan, viÖc lÊp lç khoan, vµ çc h íng dÉn ®Ó thùc hiÖn
çc yªu cÇu ®ã;
7. Çc tµi liÖu vµ çc lo¹i mÉu cÇn giao nép;
8. Thêi h¹n hoµn thµnh.
Ghi chó: Trong ®Ò c¬ng chØ nªu çc yªu cÇu kü thuËt ®Æc biÖt
cha ® îc ®Ò cËp ®Õn trong quy tr×nh nµy vµ nh÷ng yªu cÇu kü thuËt míi
® îc thùc hiÖn lÇn ®Çu ®èi víi ®¬n vÞ khoan.
1.5- B¶n ®Ò c¬ng khoan ph¶i do bªn A (C¬ quan chñ ®Çu t ) yªu
cÇu.
Mäi ®Ò nghÞ söa ®æi ®Ò c¬ng khoan ph¶i ® îc bªn A (C¬ quan
chñ ®Çu t ) ®ång ý míi ® îc thi hµnh, trõ tr êng hîp ® îc uû quyÒn.
4

1.6- §èi víi nh÷ng lç khoan sau ®©y ®¬n vÞ chñ qu¶n khoan th¨m
dß ph¶i lËp b¶n thiÕt kÕ thi c«ng lç khoan c¨n cø theo ®Ò c¬ng khoan
th¨m dß:
1. Lç khoan cã ®é s©u lín h¬n 100 m;
2. Lç khoan cã ®Þa tÇng phøc t¹p, khi khoan cÇn dïng çc biÖn
ph¸p kü thuËt ®Æc biÖt ;
3. Lç khoan phôc vô çc c«ng t¸c thÝ nghiÖm §CCT vµ §CTV ®Æc
biÖt.
Ghi chó:
- Trong vïng cã ®iÒu kiÖn ®Þa tÇng vµ yªu cÇu vÒ kü thuËt khoan
gÇn nh nhau cã thÓ lËp b¶n thiÕt kÕ thi c«ng mét lç khoan ®¹i diÖn cho
çc lç khoan trong vïng Êy.
- §èi víi çc lç khoan kh«ng ph¶i lËp b¶ n thiÕt kÕ thi c«ng th× ®¬n
vÞ khoan ph¶i tù trï liÖu lÊy mäi c«ng viÖc thi c«ng lç khoan sao cho phï
hîp víi çc quy ®Þnh cña quy tr×nh vµ yªu cÇu cña ®Ò c¬ng khoan.
1.7- B¶n thiÕt kÕ thi c«ng lç khoan ® îc lµm theo mÉu ë phô lôc sè
1, trong ®ã ph¶i x¸c ®Þnh râ çc ®iÓm sau ®©y cho tõng líp ®Êt ®¸
chÝnh:
- Ph¬ng ph¸p khoan, lo¹i mòi khoan vµ ® êng kÝnh mòi khoan;
- BiÖn ph¸p gia cè v¸ch lç khoan. §êng kÝnh vµ chiÒu s©u h¹ vµo
trong ®Êt cña tõng líp èng v¸ch. Trêng hîp ph¶i h¹ èng v¸ch s©u h¬n çc
giíi h¹n quy ®Þnh ë b¶ng 8.1. CÇn tÝnh to¸n kh¶ n¨ng nhæ èng v¸ch sau
nµy. Tû träng dung dÞch sÐt, chÕ ®é b¬m dung dÞch sÐt v.v...(nÕu gia
cè v¸ch lç khoan b»ng dung dÞch sÐt );
- Çc biÖn ph¸p kü thuËt ®Æc biÖt ®èi víi çc ®Þa tÇng bÞ tråi, dÔ
sôt lë, khã lÊy mÉu, lâi ®¸ dÔ bÞ tan vôn v.v...hay khi khoan phôc vô çc
môc ®Ých thÝ nghiÖm §CCT.
1.8- Khi thiÕt kÕ thi c«ng lç khoan cÇn ®¶m b¶o çc yªu cÇu sau
®©y :
1. TËn lîng dïng lç khoan ® êng kÝnh nhá nhng ph¶i ®¶m b¶o çc
yªu cÇu lÊy çc lo¹i mÉu, lµm çc thÝ nghiÖm vµ quan tr¾c trong lç
khoan;
2. Ýt thay ®æi ® êng kÝnh lç khoan.
1.9- Khi lËp kÕ ho¹ch triÓn khai c«ng t¸c khoan cÇn xem xÐt vµ
gi¶i quyÕt çc vÊn ®Ò sau ®©y:
1. Dù trï thiÕt bÞ, dông cô khoan theo yªu cÇu cña ®Ò c¬ng (kÓ c¶
thiÕt bÞ næi hoÆc sµn khoan khi khoan trªn s«ng níc);
2. Dù trï çc lo¹i vËt t tiªu hao, phô tïng thay thÕ vµ kú h¹n cung øng
çc vËt t phô tïng Êy;
3. §Þnh biªn cña ®¬n vÞ (§éi, tæ) khoan theo nhiÖm vô míi;
5

4. Dù trï kinh phÝ chi tiªu trong khi triÓn khai vµ thùc hiÖn c«ng t¸c
khoan;
5. Lùa chän ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn c«ng nh©n vµ thiÕt bÞ ®Õn
hiÖn tr êng;
6. TiÕn ®é cña çc bíc c«ng t¸c;
7. Ph¬ng ¸n b¶o hé lao ®éng vµ an toµn s¶n xuÊt;
8. ChuÈn bÞ hiÖn tr êng: x¸c ®Þnh vÞ trÝ vµ cao ®é lç khoan, lµm
® êng vËn chuyÓn, san nÒn, tæ chøc söa ch÷a thiÕt bÞ dông cô khoan,
tæ chøc cung cÊp vËt t vµ khai th¸c nguyªn liÖu t¹i chç v.v...
1.10- Trong qu¸ tr×nh triÓn khai khoan th¨m dß, ph¶i chÊp hµnh
çc quy ®Þnh vµ luËt lÖ vÒ an toµn giao th«ng, b¶o vÖ ®ª ®iÒu, b¶o vÖ
çc c«ng tr×nh x©y dùng vµ çc di tÝch lÞch sö, n¬i th¾ng c¶nh, b¶o vÖ
m«i tr êng sèng v.v...
Khi tiÕn hµnh khoan trong nh÷ng khu vùc ® îc b¶o vÖ ph¶i liªn hÖ
víi çc chñ c«ng tr×nh vµ lËp hå s¬ ®Çy ®ñ vÒ çc thñ tôc ph¸p lý.
1.11- Trong khi thùc hiÖn çc nhiÖm vô khoan th¨m dß §CCT, bªnB
(®¬n vÞ nhËn hîp ®ång khoan) ph¶i tæ chøc th êng xuyªn kiÓm tra kü
thuËt, ph¶i theo dâi t×nh h×nh triÓn khai çc bíc c«ng t¸c nh»m b¶o ®¶m
chÊt lîng thùc hiÖn çc h¹ng môc c«ng viÖc ®· ® îc ®Ò ra, çc lo¹i mÉu ®·
thu thËp ® îc v.v...
C«ng t¸c nghiÖm thu c«ng tr×nh khoan chØ ® îc tiÕn hµnh sau khi
xÐt thÊy çc thñ tôc kiÓm tra néi bé ë çc kh©u c«ng t¸c ®· ® îc lµm ®Çy
®ñ.
2- qui ®Þnh chuÈn bÞ tr íc khi khoan
2.1- C«ng t¸c chuÈn bÞ tr íc khi khoan ph¶i ® îc thùc hiÖn theo çc
néi dung vµ tr×nh tù sau ®©y:
1. Tæ chøc lùc lîng s¶n xuÊt, ®iÒu ®éng nh©n lùc theo yªu cÇu
míi;
2. TiÕp nhËn, kiÓm tra, ®¨ng ký thiÕt bÞ, dông cô, vËt liÖu khoan
tr íc khi ® a ra hiÖn tr êng;
3. TiÕp nhËn, kiÓm tra, ®¨ng ký çc ph ¬ng tiÖn an toµn lao ®éng
theo luËt an toµn lao ®éng;
4. Gi¶i quyÕt çc thñ tôc ®Ó triÓn khai c«ng t¸c ë hiÖn tr êng;
5. Tæ chøc vËn chuyÓn c«ng nh©n vµ thiÕt bÞ ®Õn hiÖn tr êng;
6. Thùc hiÖn çc c«ng t¸c chuÈn bÞ ë hiÖn tr êng.
2.2- TÊt c¶ çc thiÕt bÞ, dông cô, vËt liÖu khoan ®Òu ph¶i ® îc
kiÓm tra vÒ quy çch vµ phÈm chÊt. M¸y khoan, m¸y ph¸t lùc, m¸y b¬m
6

vµ çc thiÕt bÞ khoan kh¸c ph¶i ®ång bé. Çc lo¹i èng v¸ch, èng lâi, èng
bét, cÇn khoan ... ph¶i ®¶m b¶o quy çch vÒ ®é cong, ®é mßn, ®é vÆn
ren theo yªu cÇu ghi ë phô lôc sè 3.
2.3- Trêng hîp ph¶i dïng m¸y mãc, thiÕt bÞ khoan kh«ng ®ång bé
hoÆc çc bé phËn thiÕt bÞ tù chÕ t¹o ®Ó thay thÕ cÇn ® îc sù duyÖt y
cña thñ tr ëng c¬ quan kh¶o s¸t §CCT.
Çc thiÕt bÞ l¾p lÉn vµ çc bé phËn thiÕt bÞ tù chÕ t¹o ®Ó thay thÕ
võa nªu cÇn ® îc xem xÐt tÝnh to¸n vÒ çc mÆt cêng ®é vµ æn ®Þnh
theo çc quy ®Þnh hiÖn hµnh. Ngoµi ra cÇn tiÕn hµnh l¾p r¸p vµ nÕu lµ
çc bé phËn chuyÓn ®éng ph¶i cho ho¹t ®éng thö tr íc khi ® a ra hiÖn tr -
êng.
2.4- §èi víi çc thiÕt bÞ khoan míi, c¬ quan kh¶o s¸t §CCT ph¶i tæ
chøc häc tËp vµ huÊn luyÖn cho c«ng nh©n sö dông thµnh th¹o tr íc khi
khai th¸c thiÕt bÞ ®ã.
2.5- Khi vËn chuyÓn thiÕt bÞ, dông cô vËt liÖu khoan cÇn ®¶m
b¶o çc yªu cÇu sau ®©y:
1. Chän ph¬ng tiÖn vËn chuyÓn thÝch hîp ®¶m b¶o an toµn cho
ngêi vµ thiÕt bÞ ®Æt trªn ph ¬ng tiÖn vËn chuyÓn. ThiÕt bÞ vËn chuyÓn
ph¶i ® îc ch»ng buéc cè ®Þnh ®Ó chèng bÞ x« tr ît, lËt ®æ;
2. Çc bé phËn thiÕt bÞ, dông cô vµ vËt liÖu dÔ bÞ h háng r¬i v·i
ph¶i ® îc bao bäc, b¶o vÖ cÈn thËn. §èi víi çc lo¹i èng khoan ph¶i l¾p
®Çu b¶o vÖ. M¸y mãc ph¶i ® îc ®Æt ë t thÕ ®øng, ë vÞ trÝ nh khi lµm
viÖc;
3. §èi víi çc bé phËn thiÕt bÞ qu¸ khæ nh phao khoan, gi¸ khoan,
èng v¸ch v.v..khi vËn chuyÓn ph¶i xin giÊy phÐp vµ cã hiÖu b¸o "Hµng
qóa khæ" ;
2.6- Khi xÕp dì thiÕt bÞ, dông cô, vËt liÖu khoan cÇn thùc hiÖn çc
yªu cÇu sau:
1. CÊm qu¨ng, nÐm, th¶ r¬i tù do bÊt kú lo¹i thiÕt bÞ dông cô nµo;
2. Ph¶i chän d©y vµ ®ßn khiªng ®ñ ®é bÒn;
3. Ph¶i buéc nót ®óng kiÓu vµ ch¾c ch¾n. Ph¶i ®Æt d©y hoÆc
mãc d©y ë vÞ trÝ c©n b»ng cña vËt liÖu khiªng. Kh«ng ® îc buéc d©y vµo
nh÷ng bé phËn dÔ bÞ h háng cña thiÕt bÞ;
2.7- Tríc khi khoan ph¶i tuú theo t×nh h×nh cô thÓ, ®¬n vÞ chñ
qu¶n khoan cÇn tiÕn hµnh lµm çc thñ tôc cã liªn quan ®Õn çc vÊn ®Ò
sau:
1. Tr×nh b¸o vÒ çc c«ng t¸c sÏ tiÕn hµnh vµ ®¨ng ký c tró víi chÝnh
quyÒn ®Þa ph¬ng. Thùc hiÖn çc thñ tôc khoan ®ª ®iÒu, ®¶m b¶o giao
th«ng ® êng thuû, ® êng bé v.v..,
7

2. T×m hiÓu t×nh h×nh vÒ çc c«ng tr×nh ngÇm cã ë khu vùc
khoan, ®Æc biÖt ph¶i chó ý ®Õn ® êng çp ®iÖn, çp th«ng tin, ® êng
èng cÊp níc, cÊp nhiªn liÖu. NÕu xÐt thÊy khi khoan cã thÓ ®ông ch¹m
®Õn çc c«ng tr×nh Êy cÇn ®Ò nghÞ dÞch vÞ trÝ lç khoan;
3. Liªn hÖ víi çc chñ c«ng tr×nh hay chñ ®Êt ®ai ®Ó ® îc phÐp
tiÕn hµnh c«ng t¸c khoan vµ tho¶ thuËn çc ®iÒu kho¶n båi th êng vÒ
phôc håi l¹i c«ng tr×nh, hoa mÇu bÞ tæn h¹i trong khi tiÕn hµnh c«ng t¸c
khoan;
2.8- Çc c«ng t¸c chuÈn bÞ ë hiÖn tr êng bao gåm viÖc x¸c ®Þnh vÞ
trÝ vµ cao ®é lç khoan, san nÒn, chuÈn bÞ ph ¬ng tiÖn næi, ® îc lµm theo
quy ®Þnh cña çc ®iÒu tiÕp theo (Môc 3 ®Õn 5 ).
3- qui ®Þnh X¸c ®Þnh vÞ trÝ vµ ca0 ®é miÖng lç khoan
A. X¸c ®Þnh vÞ trÝ lç khoan
3.1- Khi x¸c ®Þnh vÞ trÝ lç khoan ph¶i:
- B¶o ®¶m ®óng to¹ ®é ®· ® îc quy ®Þnh trong b¶n nhiÖm vô
khoan hay ®Ò c¬ng khoan;
- Tu©n theo çc quy ®Þnh cña c«ng t¸c ®o ®¹c ® îc nªu trong ch-
¬ng nµy.
3.2- Trong tr êng hîp gÆp khã kh¨n kh«ng thÓ khoan ®óng vÞ trÝ
®· ®Þnh vµ nÕu kh«ng cã quy ®Þnh ®Æc biÖt th× ®¬n vÞ khoan ® îc
phÐp dÞch lç khoan trong kho¶ng 0,5-1,0 mÐt, tÝnh tõ vÞ trÝ lç khoan ®·
® îc x¸c ®Þnh, nhng ph¶i ®¶m b¶o môc ®Ých th¨m dß cña lç khoan ®ång
thêi x¸c ®Þnh to¹ ®é thùc tÕ cña lç khoan ®· khoan.
Ghi chó: Çc tr êng hîp cÇn dÞch vÞ trÝ lç khoan xa h¬n quy ®Þnh
trªn ph¶i ® îc sù ®ång ý cña c¬ quan ®Æt hµng hay ®¬n vÞ chñ qu¶n
(chñ c«ng tr×nh).
3.3 - Ph¶i ®¸nh dÊu vÞ trÝ lç khoan ®· ® îc ®Þnh vÞ b»ng cäc (®èi
víi nÒn ®Êt) dÊu s¬n hay v¹ch kh¾c (®èi víi nÒn cøng : ®¸ hoÆc bª t«ng
vv.. ).
3.4 - Khi x¸c ®Þnh vÞ trÝ lç khoan ph¶i dùa vµo çc cäc mèc cña
m¹ng ®o ®¹c cña c«ng tr×nh hoÆc çc cäc ®Þnh vÞ (Cäc tim tuyÕn, cäc
phãng d¹ng...) cña c«ng tr×nh.
Çc cäc mèc hay cäc ®Þnh vÞ ph¶i ® îc c¬ quan ®Æt hµng hay
®¬n vÞ kh¶o s¸t ® îc uû quyÒn bµn giao t¹i hiÖn tr êng.
Trêng hîp kh«ng thÓ dïng trùc tiÕp çc cäc mèc hay cäc ®Þnh vÞ
®Ó x¸c ®Þnh vÞ trÝ lç khoan th× ph¶i lËp thªm m¹ng tam gi¸c nhá ®o
8

®¹c hay ®a gi¸c ®o ®¹c, dùa vµo çc cäc mèc hay cäc ®Þnh vÞ ®· nªu
trªn ®©y.
3.5- Khi khu vùc khoan cha cã çc cäc mèc cña m¹ng ®o ®¹c hay
cäc ®Þnh vÞ cña c«ng tr×nh th× ph¶i liªn hÖ vÞ trÝ lç khoan víi çc ®iÓm
x¸c ®Þnh trªn çc vËt cè ®Þnh bÒn v÷ng cã s½n, hoÆc lËp çc cäc mèc
t¹m thêi vµ ® îc gi÷ cho ®Õn khi x¸c ®Þnh vµ kiÓm tra xong to¹ ®é
chÝnh thøc cña çc lç khoan.
3.6- Tïy theo t×nh h×nh cô thÓ ë hiÖn tr êng, møc ®é chÝnh x¸c
cña yªu cÇu mµ dïng mét trong çc ph ¬ng ph¸p sau ®©y ®Ó x¸c ®Þnh
vÞ trÝ lç khoan:
- Ph¬ng ph¸p to¹ ®é vu«ng gãc;
- Ph¬ng ph¸p to¹ ®é cùc;
- Ph¬ng ph¸p giao héi thuËn.
a) Khi dïng ph ¬ng ph¸p to¹ ®é vu«ng gãc vµ to¹ ®é ®éc cùc cÇn
thùc hiÖn çc quy ®Þnh sau:
+ C«ng viÖc më gãc n»m ph¶i ® îc tiÕn hµnh b»ng dông cô ®o gãc
hoÆc m¸y kinh vÜ cã ®é chÝnh x¸c tõ 1 phót trë lªn. Më gãc hai lÇn ë hai
vÞ trÝ kh¸c nhau cña ®é bµn. Sai sè gi÷a çc lÇn më gãc kh«ng ® îc vît
qu¸ ®é chÝnh x¸c cña ®é bµn.
+ C«ng viÖc ®o dµi ph¶i ® îc lµm hai lÇn b»ng th íc thÐp 20 m - 50
m. Sai sè gi÷a hai lÇn ®o kh«ng vît qu¸ 1:2000 .
+ C«ng viÖc phãng tuyÕn ph¶i thùc hiÖn b»ng m¸y ng¾m. Khi
tuyÕn th¼ng dµi kh«ng qu¸ 200m cã thÓ dïng gia l«ng.
Ghi chó:
Khi vÞ trÝ lç khoan ë gÇn m¹ng líi ®o ®¹c (çch c¹nh cña ®a gi¸c ®o
®¹c kh«ng qu¸ 30m, ®èi víi vïng ®ång b»ng vµ 20m ®èi víi vïng ®åi) cã
thÓ dïng çc dông cô ®o gãc ®¬n gi¶n.
b) Khi dïng ph¬ng ph¸p giao héi thuËn ph¶i thùc hiÖn theo çc quy
®Þnh sau:
+ C¬ tuyÕn ®o ®¹c ph¶i ® îc lùa chän sao cho çc gãc cña tam
gi¸c giao héi, hîp thµnh do çc tia ng¾m vµ c¬ tuyÕn, n»m trong kho¶ng
30° ®Õn 120 °.
+ Nªn giao héi b»ng 3 tia ng¾m ®ång thêi hoÆc 2 tia ng¾m ®ång
thêi vµ 1 tia ng¾m kiÓm tra. Çc tr êng hîp giao héi b»ng 3 tia ng¾m võa
nªu còng ph¶i tho¶ m·n yªu cÇu vÒ gãc cho tõng tam gi¸c giao héi.
3.7- Khi khoan trªn ph¬ng tiÖn næi viÖc x¸c ®Þnh vÞ trÝ lç khoan
® îc thùc hiÖn theo çc híng dÉn sau ®©y:
1. X¸c ®Þnh vÞ trÝ lç khoan ®ång thêi víi c«ng viÖc ®Þnh vÞ ph -
¬ng tiÖn næi.
9

2. NÕu dïng ph¬ng ph¸p giao héi thuËn ®Ó x¸c ®Þnh vÞ trÝ th×
nªn giao héi b»ng 3 tia ng¾m.
3. Sau khi ®· ®Þnh vÞ ph¶i tiÕp tôc theo dâi sù æn ®Þnh vÞ trÝ
cña ph¬ng tiÖn næi.
Khi ph¬ng tiÖn næi ®É æn ®Þnh, èng v¸ch ®· h¹ vµo ®Êt vµ gi÷
® îc th¼ng ®øng ë vÞ trÝ khoan th× c«ng viÖc ®Þnh vÞ míi ® îc coi lµ
hoµn thµnh.
B. X¸c ®Þnh cao ®é miÖng lç khoan
3.8- Tríc khi khoan ph¶i ®o cao ®é mÆt ®Êt thiªn nhiªn t¹i vÞ trÝ lç
khoan, gi¸ trÞ lÊy trßn ®Õn centimet vµ ph¶i ghi râ vµo nhËt ký khoan
(gäi lµ cao ®é miÖng lç khoan).
3.9- Khi x¸c ®Þnh cao ®é miÖng lç khoan ph¶i dùa vµo çc cäc
mèc cao ®é hoÆc çc cäc ®Þnh vÞ cã cao ®é cña c«ng tr×nh. Çc cäc
mèc cao ®é hoÆc çc cäc ®Þnh vÞ cã cao ®é ph¶i do c¬ quan thiÕt kÕ
c«ng tr×nh hay ®¬n vÞ kh¶o s¸t ® îc uû quyÒn bµn giao t¹i hiÖn tr êng.
Trêng hîp ë khu vùc khoan cha cã cäc mèc cao ®é th× cã thÓ lËp
mèc hay hÖ thèng mèc cao ®é gi¶ ®Þnh, nh ng tr íc khi nghiÖm thu toµn
bé c«ng t¸c khoan ph¶i x¸c ®Þnh ® îc cao ®é chÝnh thøc cña çc lç
khoan.
3.10- ViÖc ®o cao ®é miÖng lç khoan ph¶i ® îc thùc hiÖn b»ng
m¸y thuû b×nh hoÆc m¸y kinh vÜ. Sai sè gi÷a 2 lÇn ®o kh«ng ® îc vît
qu¸ ±50 L mm, víi L lµ kho¶ng çch tõ mèc cao ®é tíi lç khoan, tÝnh
b»ng km.
3.11- ë mçi lç khoan nªn ®Æt mét mèc cao ®é phô tho¶ m·n çc
yªu cÇu sau ®©y :
1. VÞ trÝ mèc cao ®é phô ph¶i æn ®Þnh çch lç khoan chõng 2 -
3m vµ thuËn lîi cho c«ng viÖc ®o ®¹c vµ kiÓm tra cao ®é trong khi
khoan;
2. Cã cao ®é xÊp xØ mÆt nÒn (sµn) khoan.
Ghi chó:
- Cho phÐp dïng mÆt níc lµm mÆt ph¼ng chuyÒn cao ®é trong
ph¹m vi mÆt níc cã ®é chªnh kh«ng qu¸ 5 cm (ë khu vùc mÆt n íc s«ng
réng trªn 500 m hoÆc ë ®o¹n s«ng cã ®é dèc däc lín, ph¶i x¸c ®Þnh ®é
chªnh mÆt níc theo tµi liÖu thuû v¨n hay ®o b»ng ph ¬ng ph¸p chÝnh
x¸c).
- Cho phÐp dïng th íc th¨ng b»ng kiÓu bät níc hay kiÓu ch÷ A ®Ó
chuyÒn cao ®é trong ph¹m vi díi 30 m .
3.12- Khi c«ng t¸c khoan ® îc thùc hiÖn trªn çc ph ¬ng tiÖn næi
th× viÖc x¸c ®Þnh cao ®é miÖng lç khoan ph¶i ® îc thùc hiÖn vµ tÝnh
to¸n theo c«ng thøc sau:
10

Zm = Zn - Hn (1)
Trong ®ã:
Zm - Cao ®é miÖng lç khoan khi b¾t ®Çu hoÆc kÕt thóc khoan
Zn - Cao ®é mÆt níc ë cïng thêi ®iÓm ®o (m)
Hn - ChiÒu s©u tõ mÆt níc ®Õn mÆt ®Êt (®¸y s«ng, ®¸y hå...) khi
b¾t ®Çu khoan hoÆc khi kÕt thóc khoan (m)
Ghi chó:
- Ph¶i ®Æt cét thuû trÝ ë gÇn khu vùc khoan ®Ó ®o cao ®é mùc n -
íc (s«ng, hå...), ®o mùc níc theo chÕ ®é ®o ®Çu ca, gi÷a ca vµ cuèi
ca .NÕu mùc níc ®o ®Çu ca vµ cuèi ca kh«ng chªnh lÖch qu¸ 5 cm th× cã
thÓ kh«ng ®o mùc níc ë gi÷a ca ;
- Ph¶i ghi ngay mùc níc ®o ® îc vµo nhËt ký khoan. Mçi khi giao ca
ph¶i bµn giao mùc níc ®ang dïng lµm møc so s¸nh;
- Khi dïng cét thuû chÝ cña ®¬n vÞ kh¸c cÇn kiÓm tra l¹i ®é cao;
- Çc tr êng hîp dïng èng v¸ch dÉn híng, cét thuû chÝ ®Ó ®o cao
®é mùc níc hoÆc lµm mÆt so s¸nh ®Òu ph¶i th êng xuyªn theo dâi ®é
æn ®Þnh cña chóng.
3.13- Toµn bé sè liÖu ®o ®¹c vµ tÝnh to¸n cao ®é lç khoan ph¶i
® îc ghi chÐp ®Çy ®ñ theo mÉu ë phô lôc sè 2 vµ lu vµo hå s¬ khoan.
4- qui ®Þnh lµm nÒn (sµn) khoan vµ l¾p r¸p thiÕt bÞ khoan
A. Lµm nÒn (sµn) khoan
4.1- Khi lµm nÒn (sµn) khoan ph¶i gi÷ l¹i cäc hoÆc dÊu ®Þnh vÞ lç
khoan ®· c¾m ®Ó sau nµy dùng gi¸ vµ l¾p r¸p m¸y khoan cho ®óng vÞ
trÝ vµ tÝnh to¸n l¹i cao ®é miÖng lç khoan sau khi cã sù thay ®æi t¨ng
hoÆc gi¶m do ph¶i ®µo hoÆc ®¾p nÒn.
Cao ®é miÖng lç khoan ph¶i lÊy ®óng theo ®iÒu 3.8.
4.2- Ph¶i c¨n cø vµo çc ®iÒu kiÖn cô thÓ çc kh¶ n¨ng thùc tÕ
khi thi c«ng khoan vµ trªn c¬ së so s¸nh kinh tÕ - kü thuËt mµ quyÕt
®Þnh ph¬ng ¸n lµm nÒn (sµn) khoan.
CÇn ®iÒu tra çc nguån vËt liÖu cña ®Þa ph ¬ng vµ nghiªn cøu ®Ó
sö dông hîp lý vµo viÖc lµm nÒn (sµn) khoan.
4.3- KÝch th íc nÒn (sµn) khoan ph¶i ®¶m b¶o ®ñ chç ®Ó ®Æt
thiÕt bÞ, dông cô, vËt liÖu khoan vµ thao t¸c. KÝch th íc tèi thiÓu cña nÒn
(sµn) khoan, khi khoan th¼ng ®øng phô thuéc vµo lo¹i thiÕt bÞ khoan ® -
îc sö dông, ® îc quy ®Þnh ë b¶ng 4.1.
11

4.4- Bªn c¹nh nÒn khoan, cÇn lµm mét b·i c«ng t¸c ®Ó kÐo cÇn
khoan, chuÈn bÞ dông cô, th¸o mÉu v.v.
B¶ng 4.1
Sè KÝch th íc (m)
TT NÒn khoan Sµn khoan
1 Bé khoan tay 4 x 4 5 x 5
2 M¸y khoan XJ-100, GX-1T, 4 x 6 5 x 7
3 M¸y khoan XU-300, ckb-4 ,CbA-500 6 x 8 7 x 10
4 M¸y khoan tù hµnh ΥΓb-50, ZUΦ
-150,
6 x 10 7 x 10
5 M¸y khoan bykc - 30, ykb 12/25 3 x 3 4 x 4
Ghi chó:
- KÝch th íc cña nÒn khoan ë b¶ng trªn cha bao gåm kÝch th íc cña b·i
khoan;
- Khi khoan xiªn, kÝch th íc nÒn (sµn) khoan ph¶i ® îc kÐo dµi thªm
tïy theo ®é xiªn cña lç khoan ®ång thêi h íng cña nÒn (sµn) khoan ph¶i
® îc x¸c ®Þnh theo híng gãc ph¬ng vÞ lç khoan.
4.5- Híng vµ kÝch th íc cña nÒn (sµn) khoan, b·i khoan cÇn ® îc lùa
chän sao cho viÖc lÊy dông cô vµ thao t¸c khi khoan thuËn tiÖn an toµn
®ång thêi tr¸nh ® îc tèi ®a khãi do m¸y khoan x¶ ra (XÐt theo híng giã
thÞnh hµnh trong thêi gian khoan ).
4.6- CÊu t¹o cña nÒn (sµn) khoan ph¶i ®¶m b¶o çc yªu cÇu sau
®©y:
1. NÒn (sµn) khoan ph¶i ch¾c ch¾n, æn ®Þnh vµ thuËn lîi cho viÖc
tiÕn hµnh c«ng t¸c khoan trong suèt thêi gian khoan;
2. MÆt nÒn (sµn) khoan ph¶i b»ng ph¼ng, ch¾c ch¾n, tho¸t n íc
tèt, vµ ph¶i cao h¬n mùc níc mÆt cao nhÊt cã thÓ xuÊt hiÖn trong thêi
gian thi c«ng lç khoan Ýt nhÊt lµ 0,2 m ®èi víi vïng ngËp n íc hÑp hay vïng
ngËp níc c¹n (hå nhá, ao, ruéng...) vµ 0,5 m ®èi víi vïng ngËp n íc réng vµ
s©u (s«ng lín, hå lín...);
ë khu vùc ®Êt lÇy, nÒn khoan cÇn ® îc c¶i t¹o bÒ mÆt b»ng çch
th¸o kh« nÒn ®Êt, ®¾p phñ lªn mét líp ®Êt tèt hay dïng gç kª lãt v.v..;
3. Khi ®Þnh ®é dèc cña m¸i nÒn khoan (®µo hay ®¾p) nªn tham
kh¶o çc tµi liÖu cña phô lôc 3.
4. Sµn khoan ph¶i ® îc thiÕt kÕ vµ l¾p r¸p theo çc quy tr×nh kü
thuËt cã liªn quan hiÖn hµnh. Khi khoan trong mïa kh«ng cã b·o lò cã thÓ
dïng çc kiÓu sµn khoan ®· ® îc thö th¸ch ë nh÷ng n¬i cã ®iÒu kiÖn kü
thuËt vµ tù nhiªn t¬ng tù mµ kh«ng cÇn kiÓm to¸n.
12
Lo¹i thiÕt bÞ khoan

4.7- Khi lµm nÒn (sµn) khoan ph¶i chó ý ®Õn ¶nh h ëng qua l¹i cña
nÒn (sµn) khoan víi çc nh©n tè ®Þa h×nh, ®Þa chÊt, thuû v¨n, çc ho¹t
®éng kinh tÕ, quèc phßng, ®Æc biÖt ph¶i lu ý çc tr êng hîp sau ®©y:
1. NÒn (sµn) khoan n»m trªn sên dèc ph¶i lµm r·nh tho¸t níc phÝa
trong sên nói. ë sên nói cã gãc nghiªng díi 30o
nªn lµm nÒn lo¹i nöa ®µo,
nöa ®¾p. ë phÇn ®¾p , tr íc khi ®¾p ph¶i ®¸nh cÊp vµo sên dèc vµ khi
®¾p ph¶i chia líp ®Çm chÆt;
NÕu ®é dèc sên nói lín h¬n 30o
ph¶i lµm nÒn ®µo hoÆc sµn khoan.
2. Khi lµm nÒn (sµn) khoan díi v¸ch ®¸ hoÆc ë trªn sên nói cã ®¸
l¨n, sôt lë ph¶i cã biÖn ph¸p phßng chèng ®Ó tr¸nh tai n¹n cho ng êi vµ
thiÕt bÞ, nh lu kho¶ng çch an toµn, ®µo r·nh hay ®¾p ô chèng ®¸ l¨n,
nËy bá hoÆc neo ch¾c çc t¶ng ®¸ nguy hiÓm v.v..;
3. NÒn (sµn) khoan ë lòng s«ng (khe, suèi) bao gåm c¶ phÇn b·i vµ
bê ngËp níc th êng xuyªn hay ngËp níc cã chu kú ph¶i ® îc thiÕt kÕ thÝch
hîp víi çc ®iÒu kiÖn thuû v¨n vµ khÝ t îng thu thËp ® îc nh quy ®Þnh cña
®iÒu 5.2.
Khi khoan trong mïa b·o lò ph¶i cã biÖn ph¸p phßng chèng b·o lò,
®Æc biÖt khi khoan ë miÒn nói ph¶i chó ý ®Ò phßng lò èng.
4. Khi ph¶i khoan ë gÇn çc ® êng d©y t¶i ®iÖn (kÓ c¶ ® êng t¶i
®iÖn ngÇm) cÇn liªn hÖ víi çc c¬ quan qu¶n lý ph©n phèi ®iÖn ®Ó thùc
hiÖn çc biÖn ph¸p an toµn lao ®éng;
5. Khi cÇn næ m×n ®Ó thi c«ng nÒn khoan cÇn lµm ®Çy ®ñ thñ
tôc vµ thùc hiÖn çc quy ®Þnh hiÖn hµnh vÒ c«ng t¸c ph¸ næ;
6. Ph¶i xÐt ®Õn ¶nh hëng cña viÖc ®¾p nÒn khoan ®Õn çc c«ng
tr×nh ë gÇn ®ã, nh g©y xãi lë...;
4.8- Trong khi khoan ph¶i th êng xuyªn theo dâi ®é lón vµ tr¹ng
th¸i æn ®Þnh cña nÒn (sµn) khoan còng nh sù biÕn ®æi cña çc ®iÒu
kiÖn thiªn nhiªn kh¸c ®Ó cã biÖn ph¸p øng phã kÞp thêi.
B. L¾p dùng gi¸ khoan
4.9- C¨n cø vµo cÊu t¹o, gi¸ khoan ® îc chia lµm hai lo¹i:
- Gi¸ khoan ®éc lËp.
- Gi¸ khoan l¾p trªn xe.
§èi víi bÊt kú lo¹i gi¸ nµo, c«ng viÖc dùng gi¸ chØ d îc tiÕn hµnh sau
khi ®· chuÈn bÞ ®Çy ®ñ vµ kiÓm tra quy çch toµn bé çc cÊu kiÖn, thiÕt
bÞ, dông cô cÇn thiÕt cho viÖc l¾p dùng gi¸ khoan. Kh«ng ® îc dïng çc
cÊu kiÖn, thiÕt bÞ, dông cô kh«ng hîp çch.
4.10- Khi l¾p dùng lo¹i gi¸ khoan ®éc lËp ph¶i tiÕn hµnh theo çc
quy ®Þnh sau:
13

1. L¾p dùng gi¸ tr íc khi l¾p ®Æt m¸y khoan;
2. BÊt kú lµ lo¹i gi¸ cã mÊy ch©n ph¶i t×m çch cè ®Þnh hai ch©n
®Ó chèng tr ît, tèt nhÊt lµ cè ®Þnh hai ch©n ë vÞ trÝ lµm viÖc chÝnh thøc
cña chóng sau khi dùng gi¸.Hai ch©n cè ®Þnh ph¶i ® îc l¾p ®Çy ®ñ çc
thanh gi»ng. §èi víi gi¸ 4 ch©n, ph¶i l¾p ®Çy ®ñ çc thanh gi»ng cho hai
ch©n cßn l¹i;
3. Tuú theo kh¶ n¨ng thùc tÕ cã thÓ dïng søc ng êi, têi g¾n ë ch©n
gi¸, têi ®Æt ngoµi, cÇn cÈu ®Ó dùng gi¸ nh ng ph¶i c¨n cø vµo tÝnh to¸n
®Ó dùng gi¸ cho an toµn;
4. Trong qu¸ tr×nh dùng gi¸ ph¶i cã ng êi ®iÒu khiÓn chung, ng êi
®iÒu khiÓn ph¶i ®øng ngoµi ph¹m vi c«ng t¸c ®Ó quan s¸t vµ ra hiÖu
lÖnh;
5. Ph¶i l¾p ®Çy ®ñ çc thanh gi»ng vµ çc chi tiÕt cßn l¹i cña gi¸
ngay sau khi gi¸ ® îc dùng lªn. Ph¶i l¾p ®Çy ®ñ vµ vÆn chÆt çc ®inh èc
liªn kÕt;
6. Ph¶i ch»ng buéc ®ñ çc gi©y ch»ng æn ®Þnh cña gi¸;
7. Khi nÒn khoan lµ lo¹i ®Êt mÒm yÕu, ph¶i kª lãt d íi çc ch©n gi¸
khoan ®Ó chèng lón tr ît.
4.11- Khi l¾p dùng çc lo¹i gi¸ khoan g¾n trªn xe ph¶i tiÕn hµnh
theo çc quy ®inh sau:
1. §a xe m¸y vµo vÞ trÝ lç khoan, ®èi chuÈn trôc khoan (hoÆc bé
quay) víi cäc dÊu lç khoan;
2. HiÖu chØnh th¨ng b»ng vµ cè ®Þnh xe khoan b»ng çc ch©n
chèng vµ vËt chÌn chuyªn dông. KiÓm tra th¨ng b»ng xe khoan theo c¶ hai
chiÒu b»ng d©y däi hoÆc b»ng çch kiÓm tra sù trïng hîp cña d©y çp tù
do víi trôc quay cña ®Çu m¸y khoan, hoÆc b»ng çc dông cô lÊy th¨ng
b»ng kh¸c;
Khi hiÖu chØnh xe khoan ph¶i chó ý lµm cho çc bé dÝp cña çc trôc
xe phÝa sau hoµn toµn kh«ng chÞu t¶i;
3. Dùng gi¸ khoan theo híng dÉn riªng cña tõng lo¹i xe khoan vµ cè
®Þnh gi¸ ë t thÕ lµm viÖc;
4. Ch»ng buéc ®ñ çc d©y ch»ng æn ®Þnh gi¸;
5. Khi nÒn khoan lµ lo¹i ®Êt mÒm yÕu th× çc ch©n chèng ph¶i
tùa lªn çc tÊm gç lãt hoÆc ®Öm çt sái ®Ó gi¶m øng suÊt lªn nÒn.
4.12- Sau khi dùng xong gi¸ khoan, dï lµ lo¹i gi¸ khoan nµo còng
ph¶i kiÓm tra çc mÆt sau ®©y:
1. Tr¹ng th¸i æn ®Þnh chung cña gi¸ khoan vµ çc thiÕt bÞ phô
thuéc;
2. ChÊt lîng l¾p r¸p çc chi tiÕt cña gi¸;
14

3. §é chÝnh x¸c vµ ch¾c ch¾n cña pu li ®Ønh gi¸ (®ñ d©y treo
b¶o hé);
4. Sù ®èi chuÈn cña trôc khoan víi cäc dÊu lç khoan. Çc thiÕu
sãt sai lÖch ph¶i ® îc söa ch÷a tr íc khi l¾p m¸y.
Ghi chó:
Khi khoan xiªn, trôc khoan (bé quay hoÆc ® êng çp cÈu) ph¶i ®èi
chuÈn víi cäc dÊu lç khoan ®ång thêi ph¶i ®óng ®é nghiªng vµ gãc ph -
¬ng vÞ ®· quy ®Þnh.
C. L¾p r¸p thiÕt bÞ khoan
4.13- §èi víi lo¹i m¸y khoan cã bÖ m¸y ®Æt trªn mÆt ®Êt th× bÖ
m¸y ph¶i ® îc kª trªn ®ßn ngang (b»ng gç hay thÐp) ®· quy ®Þnh cho
tõng lo¹i m¸y vµ b¾t chÆt vµo çc ®ßn ngang Êy. Ph¶i kª chÌn ®Õ cho
çc ®ßn ngang gèi ®Òu lªn mÆt ®Êt vµ bÖ m¸y ® îc ngang b»ng (kiÓm
tra b»ng th íc th¨ng b»ng).
Khi nÒn ®Êt mÒm yÕu cÇn t¨ng cêng kª lãt hay c¶i t¹o ®Êt nÒn nh
®· quy ®Þnh ë ®iÒu 4.6 .
4.14- Ph¶i ®Æt bÖ m¸y vµo ®óng vÞ trÝ sao cho khi l¾p ®Çu m¸y
khoan th× trôc quay ®Çu m¸y khoan trïng víi trôc lç khoan.
§èi víi bÖ m¸y khoan cã thít di ®éng th× bÖ m¸y ph¶i ® îc ®Æt sao
cho trôc quay ®Çu m¸y khoan çch lç khoan mét ®o¹n gÇn b»ng kho¶ng
di ®éng ® îc cña thít.
4.15- Khi l¾p m¸y khoan lªn bÖ cÇn ®¶m b¶o çc yªu cÇu sau:
1. Ph¶i lau chïi s¹ch sÏ çc bé phËn cña m¸y;
2. Ph¶i kiÓm tra vµ cho ®Çy ®ñ dÇu mì vµo çc æ vµ c¬ cÊu
chuyÓn ®éng cÇn b«i tr¬n theo ®óng híng dÉn kü thuËt cña tõng lo¹i
m¸y;
3. Ph¶i l¾p ®Çy ®ñ çc chi tiÕt cña m¸y;
4. Ph¶i xiÕt chÆt çc ®inh èc liªn kÕt. NÕu liªn kÕt b»ng hai ®inh
èc trë lªn ph¶i v¨n ®Òu çc bu l«ng ®èi xøng nhau cho ®Õn khi chÆt.
4.16- Khi l¾p hÖ thèng b¬m dung dÞch khoan cÇn chó ý:
1. Ph¶i l¾p ®ång hå ®o ¸p lùc dung dÞch khoan.
2. Ph¶i ®Æt ®Çu hót níc díi mÆt níc 0,3 - 0,4 mÐt vµ gi÷ cho ®Çu
hót kh«ng bÞ r¸c rëi b¸m vµo.
3. èng hót vµ èng ®Èy cña m¸y b¬m ph¶i chÞu d îc ¸p lùc hót vµ ¸p
lùc ®Èy t¬ng øng víi lo¹i m¸y b¬m.
4.17- Sau khi l¾p r¸p xong m¸y khoan cÇn tiÕn hµnh kiÓm tra
toµn diÖn çc mÆt sau ®©y:
1. §é ch¾c ch¾n vµ ®é chÝnh x¸c cña çc bé phËn m¸y;
15

2. Sù b«i tr¬n çc bé phËn cña thiÕt bÞ;
3. Tr¹ng th¸i ho¹t ®éng cña çc c¬ cÊu truyÒn lùc gi÷a çc bé phËn
m¸y nh d©y cuaroa, b¸nh r¨ng, trôc cac ®¨ng vv... CÇn ph¸t hiÖn vµ lo¹i
trõ çc vËt l¹ gi÷a çc cÊu kiÖn chuyÓn ®éng;
4. T×nh tr¹ng d©y çp ë tang têi, ë rßng räc ®Ønh gi¸ vµ däc theo
ch©n gi¸;
5. T×nh tr¹ng cña phanh h·m, sù ho¹t ®éng b×nh th êng cña cÇn
g¹t h·m, m¸ phanh (®Üa phanh cã dÇu, mì, níc ph¶i lau kh«);
6. Tr¹ng th¸i kü thuËt cña m¸y næ;
7. T×nh tr¹ng cña çc bé phËn b¶o vÖ an toµn .
8. §é chÝnh x¸c cña trôc khoan:
9. Çc cÇn g¹t ®iÒu khiÓn ph¶i ® îc ® a vÒ vÞ trÝ trung hoµ.
4.18- Sau khi kiÓm tra vµ xö lý çc sai lÖch cña m¸y xong míi cho
m¸y ch¹y thö .
5- qui ®Þnh vÒ khoan trªn s«ng n íc
A. Quy ®Þnh chung
5.1- Khi tiÕn hµnh çc c«ng t¸c khoan ë trong çc thung lòng, lßng
s«ng,khe, suèi..., bao gåm c¶ phÇn b·i vµ bê, ë çc khu vùc ngËp n íc th -
êng xuyªn hay chu kú, b»ng çc ph ¬ng tiÖn næi gäi t¾t lµ khoan trªn
s«ng níc ph¶i tu©n theo çc quy ®Þnh cña ch¬ng nµy .
5.2- Tríc khi thùc hiÖn c«ng t¸c khoan trªn s«ng níc cÇn t×m hiÓu
çc tµi liÖu vÒ thuû v¨n, khÝ t îng vµ ®Þa chÊt ë khu vùc khoan nh :
1. T×nh h×nh mùc níc, t×nh h×nh thuû triÒu;
2. T×nh h×nh dßng ch¶y;
3. §é s©u ngËp níc;
4. TÝnh chÊt cña çc con lò, thêi gian x¶y ra lò sím nhÊt vµ muén
nhÊt. §èi víi çc s«ng, khe, suèi ë vïng nói cÇn t×m hiÓu t×nh h×nh lò nói
(lò èng);
5. T×nh h×nh giã, b·o, sãng (chiÒu cao vµ chiÒu dµi sãng) trªn s«ng
níc. Çc tai n¹n ®· x¶y ra trong vïng níc;
6. T×nh h×nh giao th«ng thuû, vËn chuyÓn bÌ, m¶ng vµ t×nh h×nh
vËt tr«i trªn s«ng;
7. T×nh h×nh ®Þa chÊt vµ t×nh h×nh sãi, båi ë bê s«ng , ®¸y
s«ng;
16

Ph¶i cè g¾ng thu thËp çc tµi liÖu trªn ë çc tr¹m thuû v¨n, khÝ t îng gÇn
khu vùc khoan nhÊt hoÆc ë çc ®¬n vÞ ®· tiÕn hµnh kh¶o s¸t ë khu vùc
khoan dß.
Khi kh«ng thu thËp ® îc çc tµi liÖu cÇn thiÕt thÝch hîp ë çc c¬
quan nãi trªn cÇn tiÕn hµnh ®iÒu tra thu thËp tµi liÖu trong çc c¬ quan
vµ nh©n d©n ë ®Þa ph¬ng.
5.3- Khi khoan trªn s«ng níc ë nh÷ng n¬i cã luång giao th«ng thuû
hoÆc cã çc vËt tr«i lín nh bÌ, m¶ng, gç v.v... ®¬n vÞ khoan cÇn liªn hÖ
víi c¬ quan qu¶n lý giao th«ng thuû ®Ó xem xÐt çc trë ng¹i cã thÓ gÆp,
thùc hiÖn çc quy ®Þnh cña giao th«ng thuû hoÆc kÝ hîp ®ång víi c¬
quan qu¶n lý ® êng thuû ®Ó c¬ quan nµy híng dÉn giao th«ng thuû,
chèng va tr«i, b¶o vÖ khu vùc khoan .
B. ThiÕt kÕ lùa chän ph ¬ng tiÖn næi ®Ó khoan trªn s«ng n íc
5.4- Khi lùa chän ph ¬ng tiÖn næi ®Ó khoan trªn s«ng níc ph¶i c¨n
cø vµo kÕt qu¶ tÝnh to¸n kiÓm tra cêng ®é kÕt cÊu vµ æn ®Þnh lËt .
Çc tÝnh to¸n kiÓm tra ph¶i ® îc lµm theo çc quy tr×nh kü thuËt cã
liªn quan hiÖn hµnh.
Ghi chó:
Khi khoan trong mïa kh«ng cã b·o lò cã thÓ sö dông ph ¬ng tiÖn næi
dïng cho c«ng t¸c khoan ®· ® îc thö th¸ch ë çc vïng cã çc ®iÒu kiÖn kü
thuËt vµ tù nhiªn t¬ng tù mµ kh«ng cÇn tÝnh kiÓm tra theo quy ®Þnh
nµy, nhng viÖc chän ph¬ng tiÖn næi ph¶i do thñ tr ëng ®¬n vÞ quyÕt
®Þnh.
5.5- ë çc ph¬ng tiÖn næi nªn t¹o "khe rót" . Khe rót ph¶i ® îc bè
trÝ ë ®Çu th îng lu cña ph¬ng tiÖn vµ ph¶i ®¶m b¶o çc yªu cÇu cÊu t¹o
sau ®©y:
1. Çc liªn kÕt cña khe rót ph¶i th¸o l¾p ® îc nhanh chãng;
2. §¶m b¶o ®é æn ®Þnh toµn khèi vµ cêng ®é cña çc liªn kÕt cña
ph¬ng tiÖn khi th¸o dì çc liªn kÕt cña khe rót;
3. §¶m b¶o ®é æn ®Þnh toµn khèi vµ cêng ®é cña çc liªn kÕt khi
kÝch nhæ èng v¸ch.
5.6 - NÕu kh«ng cã ph ¬ng tiÖn næi ®ñ lín cã thÓ dïng thªm çc
ph¬ng tiÖn næi phô ®Ó ®Æt çc thiÕt bÞ phô, chë vËt liÖu khoan .
5.7- Yªu cÇu vÒ kÝch th íc tèi thiÓu cña sµn c«ng t¸c khoan trªn ph -
¬ng tiÖn næi, trõ quy ®Þnh vÒ chiÒu cao phÇn næi, cÇn lµm theo çc
quy ®Þnh cho sµn khoan ghi ë ®iÒu 4.3.
17

C. Quy ®Þnh neo ch»ng ph ¬ng tiÖn næi vµ çc biÖn ph¸p b¶o
®¶m an toµn cho ph ¬ng tiÖn næi
5.8- Tríc khi lai d¾t ph ¬ng tiÖn næi ra vÞ trÝ khoan cÇn kiÓm tra
l¹i toµn bé ph¬ng tiÖn kÓ c¶ çc thiÕt bÞ neo ch»ng, th¸o dì çc d©y
®iÖn, d©y th«ng tin nèi víi çc ph ¬ng tiÖn næi.
Çc thiÕu sãt vµ h háng cña ph¬ng tiÖn cÇn ® îc söa ch÷a xong tr íc
khi rêi bÕn.
5.9- Ph¬ng tiÖn næi ph¶i ® îc neo hay ch»ng gi÷ vÒ çc híng ®Ó
®¶m b¶o tÝnh æn ®Þnh, gi÷ ®óng vÞ trÝ trong suèt thêi gian khoan.
Sè lîng d©y neo ch»ng kh«ng nªn Ýt h¬n 4 çi. Tr êng hîp dïng 4
d©y neo ch»ng cÇn bè trÝ çc d©y neo ch»ng t¹o víi chiÒu cña dßng ch¶y
mét gãc nhän tõ 35o
®Õn 45o
vµ c¨ng vÒ 4 phÝa kh¸c nhau.
ë ®iÓm nèi cè ®Þnh cña d©y neo víi phao, kh«ng nèi g©y khóc,
ph¶i cã ®é cong lîn ®Ó ®¶m b¶o cho d©y neo chÞu lùc tèt. Khi khoan ë
vïng níc mÆn hoÆc níc lî nªn dïng d©y thõng lµm b»ng s¬ dõa hoÆc ni
lon lµm d©y neo ch»ng.
Khi dïng hè thÕ ®Ó neo gi÷ th× ph¶i tÝnh to¸n hè thÕ theo çc quy
®Þnh hiÖn hµnh vµ ph¶i th êng xuyªn theo dâi t×nh tr¹ng æn ®Þnh cña
hè thÕ.
5.10- Khi th¶ neo ph¶i thùc hiÖn çc quy ®Þnh sau ®©y:
1. Ph¶i cã ngêi ®iÒu khiÓn chung;
2. Ph¶i th¶ neo phÝa trªn dßng ch¶y tr íc;
3. Ph¶i x¸c ®Þnh vÞ trÝ th¶ neo b»ng çc ph ¬ng ph¸p tin cËy ®¶m
b¶o cho d©y neo ® îc c¨ng ®óng híng vµ ®ñ chiÒu dµi ®· thiÕt kÕ, nh
ph¬ng ph¸p giao héi, ph¬ng ph¸p to¹ ®é cùc.
5.11- Khi khoan trong mïa lò hoÆc khoan ë n¬i cã dßng ch¶y m¹nh
(v > 1.5 m/s) cÇn chó ý thùc hiÖn çc yªu cÇu sau ®©y:
1. TËn dông ®Æt híng däc cña ph¬ng tiÖn næi trïng víi híng dßng
ch¶y;
2. Ph¶i xÐt chèng cong vµ t¨ng ®é cøng cho èng v¸ch b»ng çch
dïng èng v¸ch dÉn híng lín, t¨ng ®é ngµm vµo ®Êt cña èng v¸ch dÉn híng
hoÆc t×m çch gi¶m chiÒu dµi tù do cña èng b»ng kÕt cÊu thÝch hîp (nh
neo ch»ng ®o¹n gi÷a èng v¸ch vµo ®Çu th îng lu cña ph¬ng tiÖn ..v.v.);
3. Nªn ®Æt 5 d©y neo ch»ng, trong ®ã cã 3 neo ë phÝa th îng lu;
4. NÕu møc níc biÕn ®æi nhiÒu trong khi khoan th× mçi d©y neo
nªn cã mét têi riªng ®Ó ®iÒu chØnh cho kÞp thêi.
5.12- Trong khi sö dông vµ b¶o qu¶n ph ¬ng tiÖn næi ph¶i nghiªm
chØnh thùc hiÖn çc quy ®Þnh sau ®©y:
18

1. Ph¶i th êng xuyªn theo dâi ®é lÖch cña ph ¬ng tiÖn næi ®Ó ®iÒu
chØnh t¶i träng, gi÷ th¨ng b»ng cho ph ¬ng tiÖn;
2. Ph¶i th êng xuyªn theo dâi mùc níc ®Ó ®iÒu chØnh ®é c¨ng cña
d©y neo, gi÷ cho ph¬ng tiÖn ë ®óng vÞ trÝ khoan vµ kh«ng bÞ d×m;
3. NÕu cã r¸c rëi vËt tr«i quÊn b¸m vµo d©y neo ph¶i g¹t bá kÞp
thêi;
4. §èi víi phao kÝn, çc n¾p phao ph¶i cã gio¨ng cao su vµ ® îc ®Ëy
chÆt;
5. Khi ngõng khoan, trªn ph ¬ng tiÖn næi ph¶i cã ng êi trùc g¸c ®Ó
gi¶i quyÕt kÞp thêi çc sù cè bÊt tr¾c x¶y ra. Sè ng êi trùc g¸c do thñ tr -
ëng ®¬n vÞ chñ qu¶n khoan quyÕt ®Þnh theo çc t×nh huèng cô thÓ.
5.13- §¬n vÞ khoan ® îc giao nhiÖm vô qu¶n lý ph ¬ng tiÖn næi
ph¶i lËp mét sæ kª thiÕt bÞ dông cô cã trªn ph ¬ng tiÖn næi. Sæ nµy ph¶i
®Ó ë n¬i c tró cña tæ, kh«ng ® îc ®em ra ph¬ng tiÖn næi.
Khi ® a thªm hoÆc rót bít thiÕt bÞ, dông cô khái ph ¬ng tiÖn næi
cÇn ghi ngay vµo sæ kª nãi trªn.
Çc thiÕt bÞ dông cô bÞ r¬i xuèng níc ph¶i t×m çch trôc vít kÞp
thêi.
§èi víi çc vËt r¬i kh«ng trôc vít ® îc ®¬n vÞ khoan cÇn b¸o ngay
cho c¬ quan thiÕt kÕ c«ng tr×nh hoÆc c¬ quan ®Æt hµng biÕt ®Ó t×m
çch xö lý.
6- qui ®Þnh vÒ ph ¬ng ph¸p khoan
A. Chän ph ¬ng ph¸p khoan
6.1- Khi lùa chän ph ¬ng ph¸p khoan ph¶i ®¶m b¶o ® îc çc yªu cÇu
sau ®©y:
1. Ph¸t hiÖn chÝnh x¸c ®Þa tÇng, lÊy çc lo¹i mÉu ®Êt, ®¸, n íc vµ
thùc hiÖn thÝ nghiÖm trong lç khoan ® îc chÝnh x¸c, ®Çy ®ñ theo yªu
cÇu.
2. §¹t n¨ng suÊt khoan cao, hao phÝ vËt t Ýt vµ tiÕn ®é nhanh;
3. §¶m b¶o kü thuËt vµ an toµn lao ®éng;
6.2- C¨n cø vµo t×nh h×nh ®Þa tÇng vµ yªu cÇu cña nhiÖm vô
khoan, bíc ®Çu lùa chän ph¬ng ph¸p khoan theo b¶ng 6.1 sau ®©y:
B¶ng 6.1
Lo¹i ®Êt ®¸
CÊp ®Êt
®¸ theo
®é khoan
Ph¬ng ph¸p khoan
- Çc lo¹i ®Êt dÝnh ë
- Khoan xoay: mòi khoan lßng m¸ng,
mòi khoan th×a, mòi guång xo¾n ®Çu
19

tr¹ng th¸i dÎo ch¶y,
ch¶y, bïn.
I ph¼ng.
- Khoan Ðp: mòi khoan èng l¾p bª, mòi
khoan hom.
- Çc lo¹i ®Êt dÝnh ë
tr¹ng th¸i dÎo, dÎo cøng.
- §Êt dÝnh lÉn d¨m, s¹n
(sái , cuéi )
II ~III
- Khoan xoay: mòi khoan ruét gµ, mòi
khoan guång xo¾n ®Çu ph¼ng, mòi
khoan h¹t hîp kim lßng ®«i (kÕt hîp
dung dÞch sÐt).
- Çc lo¹i ®Êt rêi (çt,
sái, cuéi nhá vµ võa) ë
tr¹ng th¸i xèp rêi ®Õn
chÆt .
I ~III
- Khoan déng: mòi khoan èng l¾p bª.
- Khoan xoay: Mòi khoan guång xo¾n
®Çu ph¼ng, mòi khoan h¹t kim lßng
®«i (kÕt hîp dung dÞch sÐt ).
- §Êt hßn to (cuéi lín, ®¸
t¶ng .v.v.).
- Çc ®Þa tÇng kÑp lÉn
®¸ hßn to.
III ~ VII
- Khoan déng: mòi khoan l¾p bª, mòi
khoan ph¸.
- Khoan xoay: mòi khoan hîp kim, mòi
khoan bi hay mòi khoan kim c¬ng, mòi
khoan guång xo¾n ®Çu khoan ph¸.
- §Êt sÐt cøng.
- Çc lo¹i ®¸ cã ®é cøng
tõ mÒm ®Õn cøng võa.
III ~ VII
(VIII)
- Khoan xoay: mòi khoan hîp kim, mòi
khoan h¹t hîp kim lßng ®«i kÕt hîp
dung dÞch sÐt, khoan guång xo¾n víi
®Çu khoan ph¸.
- Çc lo¹i ®¸ tõ cøng
®Õn cùc kú cøng
(VII)
VIII ~ XII
- Khoan xoay: mòi khoan bi, mòi khoan
kim c¬ng.
Ghi chó: CÊp ®Êt ®¸ ®Æt trong ngoÆc ®¬n lµ cÊp ®Êt ®¸ ® îc khoan trong
tr êng hîp ç biÖt.
Trong qu¸ tr×nh khoan cÇn theo dâi liªn tôc hiÖu qu¶ cña ph ¬ng
ph¸p khoan ®· dïng ®Ó kÞp thêi ®iÒu chØnh hoÆc thay ®æi ph ¬ng
ph¸p khoan nh»m tho¶ m·n yªu cÇu ®· ®Ò ra ë ®iÒu 6.1.
6.3- Dï dïng bÊt cø ph ¬ng ph¸p khoan nµo còng cÇn ®Æc biÖt chó
ý ®¶m b¶o hêng ban ®Çu cña cét dông cô khoan khi më lç. NÕu ph¸t
hiÖn sai lÖch híng cÇn t×m nguyªn nh©n ®Ó xö lý kÞp thêi. Khi ®iÒu
chØnh sai lÖch híng trôc lç khoan nªn tiÕn hµnh b»ng søc ng êi.
Khi khoan më lç ë nh÷ng vïng ngËp níc hoÆc khoan vµo nh÷ng
®Þa tÇng kh«ng æn ®Þnh ph¶i kÕt hîp c«ng viÖc khoan víi viÖc h¹ èng
v¸ch dÉn híng. C«ng viÖc ®Æt çc èng nµy ph¶i ® îc chó ý ®Æc biÖt ®Ó
®¶m b¶o híng cña lç khoan.
B. Khoan déng
6.4 - Khoan déng b»ng mòi khoan èng l¾p bª ® îc dïng ®Ó khoan
vµo çc ®Þa tÇng lµ ®Êt rêi (çt, sái, cuéi) vµ déng vÐt lçkhoan sau khi
®· khoan vµ lÊy mÉu thÝ nghiÖm hoµn chØnh .
Khi khoan gÆp çc ®Þa tÇng cuéi lín, ®Êt hßn lín, ®¸ t¶ng, cã kÝch
cì lín h¬n miÖng mòi khoan èng l¾p bª, th× ph¶i dïng çc mòi khoan
déng ph¸ ®Ó ph¸ vôn vµ chÌn d¹t ®¸ sang v¸ch lç råi dïng èng l¾p bª
déng vÐt lç hoÆc ph¶i chän ph ¬ng ¸n khoan kh¸c cho phï hîp.
20

6.5- Khi khoan déng b»ng èng l¾p bª cÇn thùc hiÖn çc yªu cÇu
sau ®©y:
1. CÇn lùa chän èng l¾p bª cã ® êng kÝnh phï hîp víi yªu cÇu ® îc
nªu ë ®iÒu 6.6, ®¶m b¶o träng lîng cña cét dông cô khoan ®éng theo
yªu cÇu ghi ë ®iÒu 6.7 vµ cÊu t¹o cña cét dông cô khoan ghi ë ®iÒu 6.8;
2. Khi dïng èng v¸ch ®Ó gia cè v¸ch lç khoan th× ph¶i chän èng
v¸ch sao cho gi÷a èng v¸ch vµ èng l¾p bª cã khe hë b×nh qu©n trong
kho¶ng tõ 4 ÷ 17 mm, tøc lµ kho¶ng chªnh gi÷a ® êng kÝnh ngoµi cña èng
l¾p bª vµ ® êng kÝnh trong cña èng v¸ch tõ 8 ÷ 34 mm;
X¸c ®Þnh trÞ sè cña khe hë nµy theo nguyªn t¾c: Dïng khe hë nhá
khi khoan lç ® êng kÝnh nhá, khi khoan trong tÇng ®Êt rêi cã h¹t mÞn,
hoÆc khoan trong tÇng ®Êt rêi kh«ng bÞ tråi. Trong çc tr êng hîp ngîc l¹i
ph¶i chän khe hë lín h¬n;
3. ChiÒu s©u mçi hiÖp déng kh«ng ® îc qu¸ 1m (kh«ng kÓ ®o¹n
déng vÐt çt tråi). NÕu ph¸t hiÖn ®æi tÇng ph¶i ngõng déng ngay ®Ó lÊy
mÉu;
4. Ph¶i h¹ liªn tôc èng v¸ch sao cho ch©n èng v¸ch lu«n lu«n xuèng
gÇn ®Çu èng l¾p bª vµ kh«ng ® îc ®Ó vai èng l¾p bª xuèng qu¸ ch©n
èng v¸ch. Khi dïng biÖn ph¸p xoay l¾c ®Ó h¹ èng v¸ch ph¶i chó ý ®Ó
phßng cho èng kh«ng bÞ nh¶ ren;
5. ChiÒu cao n©ng cét dông cô khoan kh«ng ® îc lín h¬n 1m hoÆc
kh«ng ® îc lín h¬n 0,20 m ®èi víi tr êng hîp déng vÐt trong tÇng ®Êt
dÝnh;
6. Ph¶i ®Ò phßng tr êng hîp çt trµo ra miÖng trªn èng l¾p bª g©y
kÑt lç khoan.
6.6 - Khi khoan déng b»ng èng l¾p bª vµo tÇng cuéi cÇn lùa chän
mòi khoan èng l¾p bª theo b¶ng 6.2:
B¶ng 6.2
Sè
TT
TrÞ sè b×nh qu©n ® êng kÝnh
cña tæ hîp lín nhÊt (mm)
§êng kÝnh cña èng l¾p bª cÇn
dïng (mm)
1 > 150 168 - 146
2 100 - 150 146 - 127
3 < 100 127 - 108
6.7- Träng lîng cña cét dông cô khoan déng (P) thÝch hîp cho tõng
cÊp ®Êt ®¸ ® îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau ®©y:
P = R x  (kg)
Trong ®ã:
21

R - Lùc nÐn tÜnh däc trôc cÇn thiÕt cña cét dông cô khoan déng
trªn mét centimet chiÒu dµi vµnh (lìi) mòi khoan (kG / cm), lÊy
theo b¶ng 6.3.
 - ChiÒu dµi vµnh mòi hay chu vi vµnh lç khoan, cm .
B¶ng 6.3
Sè
TT
CÊp ®Êt ®¸ theo ®é
khoan
Lùc nÐn tÜnh däc trôc cÇn thiÕt cña cét
dông cô khoan R (KG / cm) .
1 I - III 20 - 25
2 III - VI 30 - 40
3 VI -I X 40 - 50
4 IX - XII 50 - 70
Ghi chó:
Çc sè liÖu ghi ë b¶ng trªn ® îc dïng cho c¶ hai lo¹i mòi khoan déng
èng l¾p bª vµ mòi khoan déng ph¸.
6.8- Khi cÇn l¾p cÇn nÆng ®Ó ®¶m b¶o träng lîng cña cét dông
cô khoan th× cÇn nÆng ® îc l¾p liÒn víi mòi khoan.
6.9 - Khi khoan déng ph¸ b»ng çc mòi khoan déng kiÓu lìi ®ôc,
kiÓu ch÷ X, kiÓu ch÷ I v.v. cÇn ®¶m b¶o träng lîng vµ cÊu t¹o cña cét
dông cô khoan ghi ë ®iÒu 6.7; 6.8 vµ thùc hiÖn çc th«ng sè khoan déng
ph¸ kª ë b¶ng 6.4.
B¶ng 6.4
Sè Th«ng sè CÊp ®Êt ®¸ theo ®é khoan
TT IV V - VI VII - VIII IX - X XI - XII
1
Thêi gian ®Ëp vôn
®¸ (phót)
2 8 17 25 25
2
ChiÒu s©u khoan
® îc trong mét hiÖp
(m).
1 ~ 1,2 0,7 ~
0,9
0,5 0,5 ~
0,7
0,3 ~
0,4
3
ChiÒu cao nhÊc mòi
khoan ph¸ (m )
0,5 0,9 1,1 0,9 1,2
6.10- Khi khoan déng trong çc líp çt tråi cÇn ¸p dông phèi hîp çc
biÖn ph¸p chèng tråi sau ®©y:
22

1. T¹o cét níc d trong lç khoan. Cét níc d cã chiÒu cao cao h¬n mùc
níc díi ®Êt tõ 2 ®Õn 5 mÐt tuú theo ¸p lùc tråi. NÕu ¸p lùc tråi lín ph¶i
dïng cét níc d cao vµ ngîc l¹i.
2. Gi¶m chiÒu cao n©ng cét dông cô khoan déng,
3. Dïng mòi khoan déng cã ® êng kÝnh nhá h¬n ® êng kÝnh trong
cña èng v¸ch tõ 20 ®Õn 35mm;
4. Khi rót cét dông cô khoan ph¶i rót víi tèc ®é chËm nhÊt cña têi.
Khi cã yªu cÇu chèng tråi nghiªm ngÆt th× ph¶i gi¶m chiÒu cao
déng xuèng møc tèi thiÓu, trong kho¶ng tõ 5 - 15cm, nªn dïng têi tay ®Ó
rót cét dông cô khoan víi tèc ®é chËm vµ cã thÓ dïng dung dÞch sÐt ®Ó
chèng tråi.
6.11- Khi khoan vµo çc líp ®Êt rêi nÕu cã yªu cÇu thö xuyªn hoÆc
thÝ nghiÖm xuyªn tiªu chuÈn ( SPT ) th× c«ng viÖc thö xuyªn cÇn tiÕn
hµnh theo çc híng dÉn chuyªn m«n vµ ph¶i thùc hiÖn chèng tråi nghiªm
ngÆt.
6.12- Trong qu¸ tr×nh khoan déng, ®Ó thiÕt bÞ khoan ho¹t ®éng
b×nh th êng, cÇn lu ý çc mÆt sau ®©y:
1. Ph¶i theo dâi sù lµm viÖc b×nh th êng cña çc bé phËn thiÕt bÞ,
nhÊt lµ çc bé phËn chuyÓn ®éng cã liªn quan víi têi;
2. Ph¶i ®iÒu khiÓn têi ªm thuËn, tr¸nh lµm cho çp bÞ giËt;
3. Ph¶i lu«n lu«n gi÷ cho d©y çp cuèn ®Òu vµo tang têi vµ kh«ng
bÞ vÆn xo¾n.
4. Ph¶i th êng xuyªn ®iÒu chØnh d©y çp, kh«ng ®Ó çp bÞ chïng
qu¸ hay c¨ng qu¸;
5. Khi h¹ cét dông cô khoan xuèng gÇn ®¸y lç khoan th× ph¶i më
bé phËn li hîp ma s¸t võa ph¶i, ®ång thêi h·m nhÑ tang têi ®Ó tr¸nh cho
d©y çp khái bÞ lång ra theo qu¸n tÝnh khi dông cô ®· ch¹m ®¸y lç
khoan.
C. Khoan Ðp b»ng mòi khoan èng l¾p bª, mòi khoan hom
6.13- Khoan Ðp b»ng mòi khoan èng l¾p bª hay mòi khoan hom
chñ yÕu ® îc xö dông ®Ó khoan çc tÇng ®Êt dÝnh ë tr¹ng th¸i dÎo ch¶y,
ch¶y, bïn vµ lÊy mÉu khi kh«ng thÓ lÊy ® îc mÉu ®Êt b»ng çc lo¹i mòi
khoan kh¸c vµ çc lo¹i èng mÉu th«ng th êng, hoÆc dïng ®Ó vÐt dän ®¸y
lç khoan .
6.14 - ChiÒu s©u Ðp mçi hiÖp khoan kh«ng ® îc vît qu¸ chiÒu dµi
èng l¾p bª hay èng mòi khoan hom tÝnh tõ ®¸y lìi khoan ®Õn vai mòi
khoan .
23

6.15 - Lùc Ðp cã thÓ dïng tay (søc ng êi), b»ng têi qua hÖ thèng pu
li chuyÒn hoÆc ¸p lùc Ên cña m¸y khoan.
D. Khoan xoay b»ng mòi khoan ruét gµ, mòi khoan lßng m¸ng,
mòi khoan th×a
6.16- Khoan ruét gµ chñ yÕu ® îc dïng khoan çc líp ®Êt dÝnh ë
tr¹ng th¸i tõ dÎo mÒm ®Õn nöa cøng cÊp II ®Õn cÊp III .
Khoan lßng m¸ng, khoan th×a ® îc sö dông ®Ó khoan trong çc líp
®Êt rêi Èm ít, ®Êt dÝnh ë tr¹ng th¸i ch¶y , bïn vµ dïng ®Ó vÐt dän ®¸y lç
khoan.
6.17- ChiÒu s©u mçi hiÖp khoan b»ng mòi khoan ruét gµ hay mòi
khoan lßng m¸ng kh«ng ® îc vît qu¸ chiÒu dµi mòi khoan tÝnh tõ ®¸y mòi
khoan tíi vai mòi khoan.
6.18 - §êng kÝnh ngoµi cña mòi khoan kh«ng ® îc nhá h¬n ® êng
kÝnh ngoµi cña dông cô lÊy mÉu nguyªn d¹ng. Nh÷ng lç khoan kh«ng cÇn
lÊy mÉu nguyªn d¹ng nÕu kÕt cÊu cña lç khoan cho phÐp, nªn tËn lîng
dïng mòi khoan ruét gµ, lßng m¸ng cã ® êng kÝnh nhá.
E. Khoan xoay guång xo¾n
6.19- Khoan guång xo¾n ® îc sö dông ®Ó khoan çc líp ®Êt ®¸ tíi
cÊp III hoÆc ®Ó khoan ph¸ toµn ®¸y çc líp ®¸ tõ cÊp IV ®Õn cÊp VII .
Khi khoan guång xo¾n cã lÊy mÉu ph¶i dïng lo¹i guång xo¾n trôc
rçng ®Ó ®Æt vµ chuyÓn èng lÊy mÉu trong khi khoan.
Khi khoan guång xo¾n ph¸ toµn ®¸y ph¶i g¾n ®Çu khoan ph¸ vµo
guång xo¾n.
Khi cÇn khoan lÊy mÉu mµ kh«ng cã guång xo¾n trôc rçng cã thÓ
tiÕn hµnh khoan guång xo¾n ph¸ toµn ®¸y tõng hiÖp kÕt hîp víi çc biÖn
ph¸p lÊy mÉu kh¸c (nh déng èng l¾p bª, ®ãng èng mÉu nguyªn d¹ng
.v.v.).
6.20 - Tuú theo kÕt cÊu lç khoan, yªu cÇu lÊy mÉu vµ kh¶ n¨ng
thiÕt bÞ mµ lùa chon lo¹i guång xo¾n thÝch hîp.
6.21 - Lùa chän ®Çu khoan ph¸ theo b¶ng 6.5 sau ®©y:
B¶ng 6.5
Lo¹i ®Êt ®¸ Lo¹i ®Çu khoan ph¸
1. §Êt ®¸ kh«ng r¾n ch¾c, ®Õn
cÊp IV theo ®é khoan. - §Çu khoan ph¼ng kiÓu ykb
2. §Êt ®¸ mÒm vµ r¾n võa, CÊp IV
24

vµ V theo ®é khoan (®¸ v«i, nøt nÎ,
®¸ çt kÕt h¹t mÞn, ®¸ bét kÕt
.v.v.).
- §Çu khoan ba l¸, kiÓu B. V. Maren.
3. §¸ r¾n, ®¸ cøng. - §Çu khoan cã nãn xoay, kiÓu "T",
ykb
6.22 - Trong qu¸ tr×nh khoan guång xo¾n ph¶i thùc hiÖn çc yªu
cÇu kü thuËt sau ®©y:
1. Thùc hiÖn çc yªu cÇu vÒ khoan më lç theo quy ®Þnh ®· nªu ë
®iÒu 6.3.
2. §é dµi cña hiÖp khoan guång xo¾n tuú thuéc vµo yªu cÇu lÊy
mÉu, t×nh h×nh ®Þa tÇng, ®Æc tÝnh cô thÓ cña tõng lo¹i mòi khoan vµ
c«ng suÊt cña thiÕt bÞ.
Nãi chung, cÇn tranh thñ çc ®iÒu kiÖn thuËn lîi cô thÓ ®Ó cã thÓ
khoan ® îc hiÖp dµi hay liªn tôc.
3. Tríc khi rót guång xo¾n cÇn tiÕn hµnh khoan c¾t b»ng çch cho
quay cét dông cô khoan t¹i chç trong kho¶ng 10 - 15 gi©y.
6.23 - Khi khoan guång xo¾n ph¶i phèi hîp tèt çc chÕ ®é khoan
(bao gåm tèc ®é vßng quay, ¸p lùc lªn cét dông cô khoan, lîng nø¬c vµ ¸p
lùc b¬m röa), víi ®é s©u hiÖp khoan, ®Ó ph¸t huy c«ng suÊt vµ ®¶m
b¶o ®é bÒn l©u dµi cña thiÕt bÞ khoan.
6.24 - Khi khoan vµo çc líp ®Êt ®¸ liªn kÕt yÕu, dÔ khoan (çt,
çt sÐt, bïn v.v.) nãi chung kh«ng cÇn t¨ng ¸p lùc lªn guång xo¾n vµ
khoan víi tèc ®é quay guång nhanh 200 vßng/phót.
Khi khoan vµo çc líp ®Êt dÎo qu¸nh cÇn t¨ng lùc nÐn lªn trôc guång
xo¾n vµ khoan víi tèc ®é quay guång chËm, kho¶ng 120 vßng/phót.
6.25 - Trong khi khoan, nÕu ph¸t hiÖn thÊy hiÖn t îng guång xo¾n
bÞ bã th× ph¶i nhanh chãng ¸p dông çc biÖn ph¸p kü thuËt sau ®©y:
1. Gi¶m tèc ®é vßng quay guång xo¾n;
2. Gi¶m lùc nÐn lªn trôc guång xo¾n;
3. Cø çch mét kho¶ng 1 ®Õn 2 mÐt l¹i cho guång quay t¹i chç
trong kho¶ng 10 ®Õn 15 gi©y;
4. Cø kho¶ng 1,5 ®Õn 2,0 mÐt (b»ng chiÒu dµi ®o¹n guång) kÐo
guång lªn khái lç ®Ó g¹t s¹ch ®Êt b¸m vµo guång.
6.26 - Kh«ng ® îc sö dông guång xo¾n khoan qu¸ "chiÒu s©u
khoan tèi ®a" quy ®Þnh cho tõng lo¹i guång xo¾n .
G. Khoan xoay b»ng mòi khoan hîp kim, mòi khoan hîp kim lßng
®«i
25

6.27- Khoan xoay b»ng mòi khoan hîp kim ® îc dïng ®Ó khoan vµo
çc líp ®Êt ®¸ tõ cÊp III ®Õn cÊp VII.
1. Quy çch chi tiÕt vµ ph¹m vi sö dông thÝch hîp cña tõng lo¹i mòi
khoan theo chØ dÉn cña nhµ chÕ t¹o (phô lôc 19 vµ 20).
2. Khoan mòi khoan hîp kim vµ mòi khoan hîp kim lßng ®«i kÕt hîp
b¬m dung dÞch sÐt cã thÓ ® îc dïng ®Ó khoan vµ lÊy mÉu nguyªn d¹ng
trong çc líp çt bét, çt nhá, çt võa chÆt chÏ, sÐt nöa cøng ®Õn cøng
theo híng dÉn ë ®iÒu 10.2.3.
3. Cã thÓ sö dông lo¹i mòi khoan hîp kim tù mµi ®Ó khoan trong
çc líp ®Êt ®¸ tõ cÊp VI ®Õn cÊp VIII vµ tíi cÊp IX khi trong ®¸ kh«ng cã
lÉn th¹ch anh.
6.28 - Çc mòi khoan hîp kim ®Òu ph¶i cã miÖng tho¸t níc ë
kho¶ng gi÷a çc r¨ng hoÆc côm r¨ng hîp kim. Khi khoan trong ®¸ mÒm
miÖng tho¸t níc ph¶i lín h¬n khi khoan trong ®¸ cøng. H×nh d¹ng cña
miÖng tho¸t níc cã thÓ lµ h×nh thang, h×nh vßm hay h×nh tam gi¸c cã
®Ønh lÖch vÒ phÝa ngîc víi chiÒu xoay, chiÒu cao miÖng tho¸t níc lÊy
trong kho¶ng 10 - 15 milimÐt vµ chiÒu réng trong kho¶ng 12 - 15
milimÐt.
6.29 - Khi bè trÝ çc h¹t hîp kim trªn mòi khoan ph¶i tho¶ m·n çc
yªu cÇu sau ®©y:
1. H¹t hîp kim trong cïng mét hµng ph¶i cã ®é nh« b»ng nhau vµ
®Æt ®ïng vÞ trÝ trong h×nh vµnh kh¨n ®· ®Þnh. Çc vµnh kh¨n nµy ph¶i
liÒn nhau hoÆc lÊn mÐp vµo nhau;
2. Ph¶i bè trÝ xen kÏ hoÆc lu©n phiªn h¹t hîp kim ë çc hµng theo
mét thø tù nhÊt ®Þnh;
3. Khi khoan vµo tÇng ®¸ bÞ nøt nÎ nhiÒu hoÆc tÇng ®¸ cã ®é
cøng kh«ng ®Òu nªn dïng mòi khoan g¾n hîp kim víi ®é nh« nhá;
4. Çc h¹t hîp kim ® îc g¾n vµo mòi khoan theo çc ®é xiªn quy
®Þnh ë b¶ng 6.6.
B¶ng 6.6
CÊp ®Êt ®¸ theo ®é
khoan
§é xiªn gãc c¾t (β) §é v¸t h¹t hîp kim (α)
- §¸ cÊp III 70° - 75° 50° - 65°
- §¸ cÊp IV - VI 75° - 80° 60° - 70°
- §¸ cÊp VII 80° - 90° 70° - 80°
- §¸ cøng võa, nøt nÎ 90° - 100 ° 80° - 975 °
26

6.30- Khi dïng mòi khoan hîp kim ph¶i chó ý ®Õn ®iÒu sau ®©y:
Ph¶i hµn l¹i hoÆc thay thÕ çc h¹t hîp kim bÞ háng hay bÞ nøt vì tr -
íc khi dïng. Ph¶i mµi röa l¹i mÆt v¸t, ®é xiªn, ®é nh« cña h¹t hîp kim khi
ph¸t hiÖn chóng bÞ cïn hay sai lÖch.
6.31- Khi khoan hîp kim ph¶i phèi hîp gi÷a tèc ®é quay, ¸p lùc lªn
®¸y vµ chÕ ®é b¬m röa ®Ó t×m ra chÕ ®é khoan tèt nhÊt nh»m sö
dông hîp lý thiÕt bÞ khoan, ®¶m b¶o chÊt lîng khoan vµ ®¹t n¨ng suÊt
cao.
VÒ nguyªn t¾c, khi khoan trong çc líp ®¸ mÒm th× dïng ¸p lùc
khoan nhá, tèc ®é quay lín, lîng níc b¬m röa ph¶i võa ®ñ ®Ó röa mïn
khoan vµ kh«ng lµm gi¶m tû lÖ lÊy lâi. Khi khoan trong çc líp ®¸ cã tÝnh
mµi mßn nhiÒu ph¶i dïng tèc ®é vßng quay ë giíi h¹n thÊp vµ t¨ng ¸p lùc
lªn ®¸y .
Khi t¨ng ¸p lùc vµ tèc ®é quay ph¶i tõ tõ kh«ng ® îc t¨ng ®ét ngét.
6.32- Tèc ®é quay cña tõng lo¹i mòi khoan ® îc tÝnh theo tèc ®é
vµnh mòi khoan, theo çc lo¹i ®Þa tÇng ® îc kª ë b¶ng 6.7.
B¶ng 6.7
Lo¹i ®Þa tÇng
Tèc ®é
vµnh mòi
khoan
Tèc ®é quay n (vßng/phót) øng víi ® -
êng kÝnh mòi khoan
(m / sec) 150 130 110 91
- Cã tÝnh mµi mßn
yÕu ®ång ®Òu.
1,2 - 2,4 153 -
305
176 -
354
208 -
416
251 -
503
võa ®ång ®Òu.
0,8 - 1,2 102 -
153
118 -
176
138 -
208
168 -
251
lín kh«ng ®ång
®Òu.
0,3 - 0,6 38 - 76 44 - 89 52 - 104 63 - 126
- Nøt nÎ kh«ng
®ång nhÊt
0,3 - 0,4 38 - 51 44 - 59 52 - 69 63 - 84
6.33- ¸ p lùc däc trôc khoan tèi ®a cho phÐp tÝnh theo kh¶ n¨ng
chÞu lùc cña çc h¹t hîp kim chÝnh g¾n lªn tõng lo¹i mòi khoan ® îc quy
®Þnh theo nhµ chÕ t¹o .
27
α
αα
β
ββ

6.34- Khoan cã b¬m röa ® îc ¸p dông khi khoan trong çc ®Þa
tÇng lµ ®¸ tõ cÊp IV trë lªn . §èi víi çc ®Þa tÇng lµ ®Êt dÝnh, ®Êt rêi,
®Êt ®¸ dÔ bÞ sËp lë, tan r÷a, Khoan cã b¬m röa chØ ® îc ¸p dông khi
dïng dung dÞch sÐt ®Ó khoan vµ gia cè v¸ch lç khoan .
Lîng níc b¬m röa phô thuéc vµo tÝnh chÊt nham th¹ch vµ ® êng
kÝnh mòi khoan, tÝnh b»ng lÝt /phót, ® îc x¸c ®Þnh theo b¶ng 6.8.
B¶ng 6.8
TÝnh chÊt ®Þa tÇng §êng kÝnh ngoµi mòi khoan, (mm)
150 - 130 110 91 - 75
- TÝnh mµi mßn nhá kh«ng
nøt nÎ
125 - 100 100 - 85 63 - 60
- TÝnh mµi mßn t¬ng ®èi lín 150 - 130 135 - 100 85 - 75
- TÝnh mµi mßn lín 200 - 150 150 - 130 100 - 85
- TÇng ®¸ bÞ nøt nÎ nhiÒu 150 - 100 125 - 80 100 - 60
6.35- Khi kh«ng cÇn nghiªn cøu tÝnh chÊt nøt nÎ vµ tÝnh chÊt thÊm
cña tÇng ®¸ nªn dïng dung dÞch sÐt ®Ó khoan.
Tiªu chuÈn kü thuËt cña dung dÞch sÐt ® îc ghi ë b¶ng 6.9
B¶ng
6.9
Th«ng sè cña dung dÞch sÐt §¬n vÞ ChØ tiªu
- Träng lîng thÓ tÝch ®¬n vÞ γ g/cm 3
1,05 - 1,30
- §é nhít qui íc N sÐc 20 - 25
- Hµm lîng çt C % Kh«ng lín h¬n 4
- §é keo K % Kh«ng lín h¬n 5
- §é æn ®Þnh
B
g/cm 3
0,02
Ghi chó:
- Khi khoan vµo tÇng ®¸ dÔ bÞ sËp lë v¸ch nªn dïng chØ tiªu träng l -
îng thÓ tÝch ®¬n vÞ cao ;
- Khi khoan vµo tÇng ®¸ nøt nÎ nhiÒu hoÆc nhiÒu lç hæng nªn dïng
®é nhít cao;
- Trong ®iÒu kiÖn khoan phøc t¹p nh khi v¸ch lç khoan bÞ sËp lë
nhiÒu, bÞ mÊt dung dÞch nghiªm träng cÇn nghiªn cøu ®Ó lùa chän chØ
tiªu kü thuËt cña dung dÞch sÐt cho thÝch hîp;
28

6.36- Khi khoan dïng dung dÞch sÐt ph¶i chó ý çc vÊn ®Ò sau:
1. Dung dÞch sÐt tõ lç khoan cÇn cho ch¶y qua m¸ng l¾ng cã ®é
dèc kho¶ng 1% vµ dµi tõ 10 ®Õn 15m, r·nh cã tiÕt diÖn 15 x 20 cm vµ cø
mçi kho¶ng 1÷2 mÐt ph¶i ®Æt mét tÊm ng¨n cã chiÒu cao thÊp h¬n mÐp
r·nh vµi centimÐt.
Khi dïng ph¬ng ph¸p khoan dung dÞch sÐt kh«ng th êng xuyªn nªn
dïng m¸ng l¾ng chÕ t¹o s½n cã ® êng ch¶y g·y khóc.
2. Ph¶i th êng xuyªn kiÓm tra çc th«ng sè vÒ ®é nhít qui íc (N) vµ
hµm l¬ng çt (C) cña dung dÞch sÐt.
3. Khèng chÕ lu lîng dung dÞch sÐt vµ ¸p lùc b¬m theo chÕ ®é
khoan lùa chän.
4. Khi khoan vµo tÇng ®Êt rêi vµ tÇng ®¸ kh«ng nøt nÎ nghiªm
träng dÔ bÞ sôt lë v¸ch ph¶i tæ chøc khoan liªn tôc 3 ca.
29

Qtct1

More Related Content

What's hot

Viewers also liked

Similar to Qtct1

More from Ttx Love

Qtct1