Prezentacja z seminarium dla doktorantów "Publikuj i nie zgiń: jak publikować, aby być widocznym i wspierać swoją karierę?". Seminarium zostało zorganizowane w BUW 19 listopada 2015 r. przez Obywateli Nauki, Platformę Otwartej Nauki (ICM UW), Laboratorium Cyfrowe Humanistyki UW oraz BUW.
Fenomenografia stanowi jakościowe (interpretatywne) podejście badawcze, polegające na empirycznym poznawaniu i opisie różnorodnych sposobów doświadczania, postrzegania, rozumienia i konceptualizacji rzeczywistości przez ludzi. W informatologii fenomenografia jest wykorzystywana od lat 90. XX wieku, w szczególności w kontekście Information Literacy i zachowań informacyjnych.
Celem niniejszego referatu jest identyfikacja oraz analiza kierunków i obszarów dociekań informatologicznych z lat 2001-2016, prowadzonych z perspektywy fenomenograficznej. Wykorzystano metodę analizy i krytyki piśmiennictwa w oparciu o wyszukiwanie w bazie LISTA.
Phenomenography is a qualitative research approach that aims to empirically explore variation in how people experience, understand and interpret different aspects of their world. In Information Science phenomenography has been used since the 1990s, particularly in the context of Information Literacy and information behavior.
This paper intends to identify and analyze trends and areas of information science research, conducted from the phenomenographic perspective in years 2001-2016. A critical literature review, using the EBSCO’s LISTA database, has been the leading method.
Wspomnienie o Wandzie Pindlowej, XIV Forum INTSabina Cisek
Profesor Wanda Pindlowa (1933-2015), współtwórczyni polskiej informatologii (nauki o informacji), pracownik naukowy Uniwersytetu Jagiellońskiego, była aktywną członkinią Polskiego Towarzystwa Informacji Naukowej od 1992 r.
Przez wiele lat udzielała się we władzach Towarzystwa, ostatnio jako przewodnicząca sądu koleżeńskiego. W latach 1995-2011 nieprzerwanie brała udział w kolejnych Krajowych Forach Informacji Naukowej i Technicznej, wygłaszając referaty, prowadząc sesje tematyczne oraz pracując w radach programowych tej cyklicznej konferencji. Była również przewodniczącą Rady Programowej wydawanego przez PTIN kwartalnika Praktyka i Teoria Informacji Naukowej i Technicznej i autorką artykułów tam opublikowanych.
Wspomnienie poświęcone jest tej wybitnej Osobowości PTIN w 25. rocznicę istnienia Towarzystwa.
Fenomenografia stanowi jakościowe (interpretatywne) podejście badawcze, polegające na empirycznym poznawaniu i opisie różnorodnych sposobów doświadczania, postrzegania, rozumienia i konceptualizacji rzeczywistości przez ludzi. W informatologii fenomenografia jest wykorzystywana od lat 90. XX wieku, w szczególności w kontekście Information Literacy i zachowań informacyjnych.
Celem niniejszego referatu jest identyfikacja oraz analiza kierunków i obszarów dociekań informatologicznych z lat 2001-2016, prowadzonych z perspektywy fenomenograficznej. Wykorzystano metodę analizy i krytyki piśmiennictwa w oparciu o wyszukiwanie w bazie LISTA.
Phenomenography is a qualitative research approach that aims to empirically explore variation in how people experience, understand and interpret different aspects of their world. In Information Science phenomenography has been used since the 1990s, particularly in the context of Information Literacy and information behavior.
This paper intends to identify and analyze trends and areas of information science research, conducted from the phenomenographic perspective in years 2001-2016. A critical literature review, using the EBSCO’s LISTA database, has been the leading method.
Wspomnienie o Wandzie Pindlowej, XIV Forum INTSabina Cisek
Profesor Wanda Pindlowa (1933-2015), współtwórczyni polskiej informatologii (nauki o informacji), pracownik naukowy Uniwersytetu Jagiellońskiego, była aktywną członkinią Polskiego Towarzystwa Informacji Naukowej od 1992 r.
Przez wiele lat udzielała się we władzach Towarzystwa, ostatnio jako przewodnicząca sądu koleżeńskiego. W latach 1995-2011 nieprzerwanie brała udział w kolejnych Krajowych Forach Informacji Naukowej i Technicznej, wygłaszając referaty, prowadząc sesje tematyczne oraz pracując w radach programowych tej cyklicznej konferencji. Była również przewodniczącą Rady Programowej wydawanego przez PTIN kwartalnika Praktyka i Teoria Informacji Naukowej i Technicznej i autorką artykułów tam opublikowanych.
Wspomnienie poświęcone jest tej wybitnej Osobowości PTIN w 25. rocznicę istnienia Towarzystwa.
Centrum Kompetencji Otwartej Nauki w Bibliotece Politechniki Gdańskiej – dzia...Platforma Otwartej Nauki
Prezentacja: dr Anna Wałek (Biblioteka Politechniki Gdańskiej
Krajowe Warsztaty Otwartego Dostępu OpenAIRE 2020, Polska
Polityki otwartości w Polsce
Cześć 2: dane badawcze
25 listopada 2020, online
OpenAIRE National Workshop in Poland (2020), organized as part of the OpenAIRE Advance project, was be devoted to the implementation of open access policies in Polish scientific institutions.
http://pon.edu.pl/politykiotwartosci/
Udostępnianie on line pełnych tekstów prac naukowych i materiałów edukacyjnych…irasz
Rozwój cyfrowych mediów umożliwił ogromne zmiany w modelach produkcji i dystrybucji wiedzy naukowej. Dlatego zmieniły się mozliwości, które pozwalają udostepniać wyniki pracy naukowej w sieci.
Czym są zbiory danych badawczych online? Aspekty metodologiczne i poznawcze, O jakich danych mówimy?
Po co tworzyć zbiory danych empirycznych?
Czy można powtórnie wykorzystywać dane empiryczne, zwłaszcza pochodzące z badań jakościowych?
Jak znaleźć dane badawcze?
Globalne inicjatywy i dedykowane serwisy wyszukiwawcze
II Konferencja Naukowa : Nauka o informacji (informacja naukowa) w okresie zmian, Warszawa, 15-16.04.2013 r. Instytut Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych, Uniwersytet Warszawski
The 2nd Scientific Conference : Information Science in an Age of Change, April 15-16, 2013. Institute of Information and Book Studies, University of Warsaw
Otwarte modele komunikowania w nauce i edukacjiKOED
Prezentacja prof. Marka Niezgódki (ICM UW) z konferencji "Otwarta edukacja w Polsce", zorganizowanej 23 kwietnia 2009 roku w Sejmie RP przez Koalicję Otwartej Edukacji (KOED).
"Otwartość w nauce i edukacji" - prezentacja do wystąpienia wygłoszonego podczas konferencji "Polska otwarta" (Warszawa, 1 marca 2010).
"Openness in science and education" - slides for a talk given during the "Open Poland" conference (Warsaw, 1st March 2010).
Umowy dot. autorskich praw majątkowych w praktyce wydawców książek naukowychPlatforma Otwartej Nauki
Umowy dot. autorskich praw majątkowych w praktyce wydawców książek naukowych
dr Sybilla Stanisławska-Kloc (UJ)
Webinarium "Prawne aspekty publikowania otwartych monografii” organizowane przez Platformę Otwartej Nauki i Komisję ds. Wydawnictw Naukowych przy KRASP.
15 grudnia 2022
Prawne aspekty otwartego dostępu
Krzysztof Siewicz
Webinarium "Prawne aspekty publikowania otwartych monografii” organizowane przez Platformę Otwartej Nauki i Komisję ds. Wydawnictw Naukowych przy KRASP.
15 grudnia 2022
Centrum Kompetencji Otwartej Nauki w Bibliotece Politechniki Gdańskiej – dzia...Platforma Otwartej Nauki
Prezentacja: dr Anna Wałek (Biblioteka Politechniki Gdańskiej
Krajowe Warsztaty Otwartego Dostępu OpenAIRE 2020, Polska
Polityki otwartości w Polsce
Cześć 2: dane badawcze
25 listopada 2020, online
OpenAIRE National Workshop in Poland (2020), organized as part of the OpenAIRE Advance project, was be devoted to the implementation of open access policies in Polish scientific institutions.
http://pon.edu.pl/politykiotwartosci/
Udostępnianie on line pełnych tekstów prac naukowych i materiałów edukacyjnych…irasz
Rozwój cyfrowych mediów umożliwił ogromne zmiany w modelach produkcji i dystrybucji wiedzy naukowej. Dlatego zmieniły się mozliwości, które pozwalają udostepniać wyniki pracy naukowej w sieci.
Czym są zbiory danych badawczych online? Aspekty metodologiczne i poznawcze, O jakich danych mówimy?
Po co tworzyć zbiory danych empirycznych?
Czy można powtórnie wykorzystywać dane empiryczne, zwłaszcza pochodzące z badań jakościowych?
Jak znaleźć dane badawcze?
Globalne inicjatywy i dedykowane serwisy wyszukiwawcze
II Konferencja Naukowa : Nauka o informacji (informacja naukowa) w okresie zmian, Warszawa, 15-16.04.2013 r. Instytut Informacji Naukowej i Studiów Bibliologicznych, Uniwersytet Warszawski
The 2nd Scientific Conference : Information Science in an Age of Change, April 15-16, 2013. Institute of Information and Book Studies, University of Warsaw
Otwarte modele komunikowania w nauce i edukacjiKOED
Prezentacja prof. Marka Niezgódki (ICM UW) z konferencji "Otwarta edukacja w Polsce", zorganizowanej 23 kwietnia 2009 roku w Sejmie RP przez Koalicję Otwartej Edukacji (KOED).
"Otwartość w nauce i edukacji" - prezentacja do wystąpienia wygłoszonego podczas konferencji "Polska otwarta" (Warszawa, 1 marca 2010).
"Openness in science and education" - slides for a talk given during the "Open Poland" conference (Warsaw, 1st March 2010).
Umowy dot. autorskich praw majątkowych w praktyce wydawców książek naukowychPlatforma Otwartej Nauki
Umowy dot. autorskich praw majątkowych w praktyce wydawców książek naukowych
dr Sybilla Stanisławska-Kloc (UJ)
Webinarium "Prawne aspekty publikowania otwartych monografii” organizowane przez Platformę Otwartej Nauki i Komisję ds. Wydawnictw Naukowych przy KRASP.
15 grudnia 2022
Prawne aspekty otwartego dostępu
Krzysztof Siewicz
Webinarium "Prawne aspekty publikowania otwartych monografii” organizowane przez Platformę Otwartej Nauki i Komisję ds. Wydawnictw Naukowych przy KRASP.
15 grudnia 2022
Monografie Naukowe - Uniwersytet Śląski
Beata Klyta (UŚ)
Webinarium "Techniczne aspekty publikowania otwartych monografii” organizowane przez Platformę Otwartej Nauki i Komisję ds. Wydawnictw Naukowych przy KRASP.
21 listopada 2022
DSpace - doświadczenia Repozytorium Uniwersytetu Łódzkiego
Aleksandra Brzozowska (UŁ)
Webinarium "Techniczne aspekty publikowania otwartych monografii” organizowane przez Platformę Otwartej Nauki i Komisję ds. Wydawnictw Naukowych przy KRASP.
21 listopada 2022
Platforma czasopism Wydawnictwa Uniwersytetu Łódzkiego
Katarzyna Smyczek (UŁ)
Webinarium "Techniczne aspekty publikowania otwartych monografii” organizowane przez Platformę Otwartej Nauki i Komisję ds. Wydawnictw Naukowych przy KRASP.
21 listopada 2022
Biblioteka Nauki - techniczne możliwości wymiany metadanych
Jak Ciarka (ICM UW)
Webinarium "Techniczne aspekty publikowania otwartych monografii” organizowane przez Platformę Otwartej Nauki i Komisję ds. Wydawnictw Naukowych przy KRASP.
21 listopada 2022
Monografie w Bibliotece Nauki
Ryszard Burek (ICM UW)
Webinarium "Techniczne aspekty publikowania otwartych monografii” organizowane przez Platformę Otwartej Nauki i Komisję ds. Wydawnictw Naukowych przy KRASP.
21 listopada 2022
Open Science Platform. Facilitating Open Science in Poland
Natalia Gruenpeter
Wystąpienie podczas EOSC Festival – the National Tripartite Event Poland
"Otwarta Nauka dla lepszej nauki// Open Science for Better Science"
26 października: EOSC i otwarta nauka w praktyce // EOSC and Open Science in Practice
OpenAIRE Services for Open Science
Natalia Gruenpeter
Wystąpienie podczas EOSC Festival – the National Tripartite Event Poland
"Otwarta Nauka dla lepszej nauki// Open Science for Better Science"
26 października: EOSC i otwarta nauka w praktyce // EOSC and Open Science in Practice
Publikacje Ośrodka Badawczego Facta Ficta w Bibliotece Nauki
Joanna Brońka (Ośrodek Badawczy Facta Ficta)
Prezentacja podczas webinarium z okazji udostępnienia w Bibliotece Nauki ponad 500 000 artykułów
15 listopada 2022
Platforma Otwartej Nauki
http://pon.edu.pl/aktualnosci/226-ponad-pol-miliona-artykulow-w-bibliotece-nauki
PRESSto Platfoma otwartych czasopism naukowych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Aleksandra Szulc (Redakcja PRESSto, UAM)
Prezentacja podczas webinarium z okazji udostępnienia w Bibliotece Nauki ponad 500 000 artykułów
15 listopada 2022
Platforma Otwartej Nauki
http://pon.edu.pl/aktualnosci/226-ponad-pol-miliona-artykulow-w-bibliotece-nauki
Publikacje Instytutu Historii Ukrainy w Bibliotece Nauki
Stepan Vidnyanskyj (Instytut Historii Ukrainy, Narodowa Akademia Nauk Ukrainy
Prezentacja podczas webinarium z okazji udostępnienia w Bibliotece Nauki ponad 500 000 artykułów
15 listopada 2022
Platforma Otwartej Nauki
http://pon.edu.pl/aktualnosci/226-ponad-pol-miliona-artykulow-w-bibliotece-nauki
Polska Akademia Nauk a otwarta nauka
Monika Małecka-Krawczyk (Biuro Upowszechniania i Promocji Nauki, Polska Akademia Nauk)
Prezentacja podczas webinarium z okazji udostępnienia w Bibliotece Nauki ponad 500 000 artykułów
15 listopada 2022
Platforma Otwartej Nauki
http://pon.edu.pl/aktualnosci/226-ponad-pol-miliona-artykulow-w-bibliotece-nauki
Otwarty dostęp do publikacji naukowych GUS - doświadczenia i wyzwania
Xavery Stańczyk (GUS)
Prezentacja podczas webinarium z okazji udostępnienia w Bibliotece Nauki ponad 500 000 artykułów
15 listopada 2022
Platforma Otwartej Nauki
http://pon.edu.pl/aktualnosci/226-ponad-pol-miliona-artykulow-w-bibliotece-nauki
Making Open Access Book Funding Work Fairly
Opening the Future, CEU Press,
Emily Poznanski (Central European University Press)
4.10.2022 r - webinarium Platformy Otwartej Nauki organizowane we współpracy z Komisją ds. Wydawnictw Naukowych przy KRASP.
More information:
http://pon.edu.pl/aktualnosci/219-webinarium-na-temat-modeli-biznesowym-publikowania-otwartych-monografii
UCL Press. The UK's first fully open access university press
Lara Speicher (University College London Press)
4.10.2022 r - webinarium Platformy Otwartej Nauki organizowane we współpracy z Komisją ds. Wydawnictw Naukowych przy KRASP.
More information:
http://pon.edu.pl/aktualnosci/219-webinarium-na-temat-modeli-biznesowym-publikowania-otwartych-monografii
Funding open access books at Open Book Publishers: A practical overview
Lucy Barnes
4.10.2022 r - webinarium Platformy Otwartej Nauki organizowane we współpracy z Komisją ds. Wydawnictw Naukowych przy KRASP.
More information:
http://pon.edu.pl/aktualnosci/219-webinarium-na-temat-modeli-biznesowym-publikowania-otwartych-monografii
Arianna Becerril García – Redalyc: A platform to advance non-commercial Open ...Platforma Otwartej Nauki
Discussion panel during the conference celebrating the public launch of the new platform of the Library of Science (https://bibliotekanauki.pl), developed by the Interdisciplinary Centre for Mathematical and Computational Modelling, University of Warsaw, in cooperation with publishers, journal editorial boards, and indexing databases.
The Library of Science is an Open Access collection of Polish scientific journals and books. All the resources are available as full texts with metadata.
Panelists presented their individual experiences from the development of local and regional infrastructures for Open Access to scientific journals.
Panelists:
Arianna Becerril García (Redalyc)
Miroslav Milinović (HRČAK)
Susan Murray (AJOL)
Ritsuko Nakajima (J-STAGE)
Abel L Packer (SciELO)
moderator: Krzysztof Siewicz (ICM UW)
Recording: https://youtu.be/q8bfstI5vpE
The new version of the platform was developed in the framework of the “Platform of Polish Scientific Publications” project, co-financed from the European Regional Development Fund, 2nd priority axis of the Operational Program Digital Poland 2014-2020, Measure 2.3 (total project value: PLN 5,164,777.78, co-financing from European Funds: PLN 4,370,951.43).
Discussion panel during the conference celebrating the public launch of the new platform of the Library of Science (https://bibliotekanauki.pl), developed by the Interdisciplinary Centre for Mathematical and Computational Modelling, University of Warsaw, in cooperation with publishers, journal editorial boards, and indexing databases.
The Library of Science is an Open Access collection of Polish scientific journals and books. All the resources are available as full texts with metadata.
Panelists presented their individual experiences from the development of local and regional infrastructures for Open Access to scientific journals.
Panelists:
Arianna Becerril García (Redalyc)
Miroslav Milinović (HRČAK)
Susan Murray (AJOL)
Ritsuko Nakajima (J-STAGE)
Abel L Packer (SciELO)
moderator: Krzysztof Siewicz (ICM UW)
Recording: https://youtu.be/q8bfstI5vpE
The new version of the platform was developed in the framework of the “Platform of Polish Scientific Publications” project, co-financed from the European Regional Development Fund, 2nd priority axis of the Operational Program Digital Poland 2014-2020, Measure 2.3 (total project value: PLN 5,164,777.78, co-financing from European Funds: PLN 4,370,951.43).
Prezentacja: dr Laura Bandura-Morgan (Narodowe Centrum Nauki)
Krajowe Warsztaty Otwartego Dostępu OpenAIRE 2020, Polska
Polityki otwartości w Polsce
Cześć 2: dane badawcze
25 listopada 2020, online
OpenAIRE National Workshop in Poland (2020), organized as part of the OpenAIRE Advance project, was be devoted to the implementation of open access policies in Polish scientific institutions.
http://pon.edu.pl/politykiotwartosci/
Open Data - zarządzanie danymi w projektach badawczych NCN
Publikuj i nie zgiń_lsu_mast
1. Publikuj i nie zgiń! Jak publikować, aby być
widocznym i wspierać swoją karierę?
Michał Starczewski
Lidia Stępińska-Ustasiak
Platforma Otwartej Nauki
ICM Uniwersytet Warszawski
2. Publikowanie w karierze naukowca
Punkty Ocena pracownikaWpływ
Zasięg
Parametry brane
pod uwagę we
wnioskach
grantowych
Indeks H
Widoczność Ocena jednostki
naukowej
Cytowania
3. Rynek wydawniczy
• 28 000 czasopism naukowych
• 1,5 miliona artykułów naukowych rocznie
• Tysiące wydawców naukowych na świecie
• Ponad 2000 polskich czasopism punktowanych na liście
MNiSW
7. Impact Factor 2014 IF =
𝐴
𝐵
A = Ile razy w 2014 r. zostały zacytowane artykuły
opublikowane w latach 2012-2013
B = Liczba wszystkich artykułów
opublikowanych w latach 2012-2013, które mogły zostać zacytowane
Liczone są wyłącznie artykuły indeksowane w bazie Web of Science
(11.809 periodyków)
Journal Citation Reports – coroczna publikacja
8.
9.
10.
11. Indeks H
• Zaproponowany w 2005 r. przez fizyka Jorge E. Hirscha
• h = liczba publikacji zacytowana minimum h razy
• Preferuje długie, równomierne kariery
• Naukowcy, którzy opublikowali niewiele
często cytowanych prac mają niski indeks H
• Brany pod uwagę m.in. przez NCN
12. Wykaz czasopism punktowanych MNiSW
• Część A – czasopisma z listy JCR (mają impact factor) => 15-50 pkt
• Część B – czasopisma, które złożyły ankietę ewaluacyjną => min. 1 pkt
• Część C – czasopisma z listy ERIH wg stanu na 31.08.2013
(European Reference Index for the Humanities) => min. 10 pkt
Ankieta czasopism: kryteria formalne
(stabilność wydawnicza, języki publikacji, dostępność w internecie, indeksowanie w
bazach, …)
16. Dlaczego zmienia się komunikacja w nauce?
Ograniczenia
tradycyjnego
systemu
dystrybucji
publikacji
naukowych
Rozwój nowych
technologii
Rosną koszty
subskrypcji
Potrzeba
szybszej, bardziej
efektywnej i
bardziej globalnej
wymiany wiedzy
Rozwój
otwartego
dostępu
17. Open Access
Rewolucja w dostępie
• Treści dostępne za darmo w publicznym internecie
• Bez ograniczeń finansowych, technicznych lub prawnych
• Z zachowaniem kontroli nad integralnością i uznaniem autorstwa
19. Otwarty dostęp do publikacji
Złota droga:
otwarte czasopisma i książki
Zielona droga:
otwarte repozytoria naukowe
20. Otwartość w nauce na świecie
Otwartość jest wdrażana przez najlepsze uczelnie, takie jak Harvard,
Princeton, MIT czy Politechnika Federalna w Zurychu, które uznają, że
ułatwia ona współpracę, promuje osiągnięcia naukowe i wzmacnia rolę
nauki w rozwoju gospodarczym.
Instytucje finansujące badania coraz częściej wymagają, aby efekty
finansowanych przez nie projektów były dostępne w sposób otwarty
(National Institutes of Health, Wellcome Trust, brytyjskie Research
Councils, węgierska OTKA, Komisja Europejska i ERC).
Rozwiązania dotyczące otwartości są też przyjmowane na szczeblu
rządowym, np. w USA, Argentynie, Hiszpanii.
21. Otwarty dostęp w Polsce w liczbach
• Prawie połowa (49%) spośród niemal 2000 czasopism punktowanych z
wykazu MNiSW udostępnia swoje bieżące numery bezpłatnie w internecie.
• Wzrasta popularność praktyk otwartościowych wśród badaczy: 59%
przebadanych naukowców przynajmniej raz udostępniło w sposób otwarty
swoją pracę, choć tylko niespełna 12% z nich robi to regularnie.
• 74% respondentów popiera udostępnianie w sposób otwarty wyników
wszystkich badań naukowych finansowanych ze środków publicznych.
• Powstają repozytoria instytucjonalne i dziedzinowe, w których naukowcy
mogą umieszczać swoje prace (artykuły, książki, rozprawy doktorskie czy
raporty) – jest ich obecnie, łącznie z repozytoriami danych badawczych 29.
44. Nie tylko prawo autorskie
• Ochrona baz danych
• Ochrona danych osobowych
• Patenty
• …
45. Prawo autorskie
• Prawa wyłączne („wszystkie prawa zastrzeżone”)
• Przedmiot ochrony: UTWÓR
(przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze)
Ale NIE: idee, odkrycia, procedury, koncepcje matematyczne, …
46. Prawa autorskie
Osobiste
- więź twórcy z utworem
(autorstwo, integralność, decyzja
o udostępnieniu, …)
- nieograniczone w czasie
- niezbywalne
Majątkowe
- korzystanie z utworu na
różnych polach eksploatacji
- ograniczone w czasie
- zbywalne
53. Na jak wiele pozwolę odbiorcy?
Otwarty dostęp
GRATIS
Otwarty dostęp
LIBRE
54.
55.
56. Creative Commons
w nauce
• Autorskie prawa majątkowe mogą blokować rozpowszechnianie
publikacji
• Licencje CC zapewniają ochronę praw osobistych (m.in. autorstwo)
• Walutą naukowców są cytowania i prestiż
• Text & data mining
60. Co jest przedmiotem otwartego dostępu?
Artykuły i książki
KTHBiblioteket,CC-BY-SA
https://www.flickr.com/photos/kthbiblioteket/4472640423/
Dane badawcze
„zarejestrowane materiały o charakterze faktograficznym powszechnie
uznawane przez społeczność naukową za niezbędne do oceny wyników
badań naukowych”
61. Definicje danych badawczych
„Zarejestrowane materiały o charakterze faktograficznym powszechnie uznawane
przez społeczność naukową za niezbędne do oceny wyników badań naukowych.”
„Do danych badawczych zaliczamy wszystko, co zostało
wyprodukowane lub wytworzone w ramach prowadzonych badań.”
„Dane badawcze to dane zebrane, zaobserwowane lub wytworzone jako
materiał do analizy, w celu uzyskania oryginalnych wyników naukowych.”
62. Dokumenty tekstowe, notatki laboratoryjne
Dane liczbowe
Kwestionariusze, ankiety, wyniki badań ankietowych
Nagrania audio i video, zdjęcia
Próbki, artefakty, obiekty
Zawartość baz danych (video, audio, teksty, obrazy)
Modele matematyczne, algorytmy
Oprogramowanie (skrypty, pliki wejściowe…)
Wyniki symulacji komputerowych
Protokoły laboratoryjne, opisy metodologiczne
Co zaliczamy do danych badawczych?
63. 1. Można się dowiedzieć, że istnieją
2. Można je obejrzeć
3. Można z nich korzystać
Co to znaczy, że dane są otwarte?
64. 5 gwiazdek dla otwartych danych
Tim Berners-Lee, 5-star Open Data, 5stardata.info
1. Dane są dostępne na otwartej licencji
2. Struktura danych jest dostępna
3. Otwarty format danych
4. Zastosowanie URI do identyfikacji danych
5. Powiązanie danych z innymi danymi w
sieci (linked data) (kontekst)
69. Po co otwierać dane badawcze?
łatwiej sprawdzić, czy opublikowane już prace naukowe opierają się na powtarzalnych
wynikach, łatwiej także przeciwdziałać oszustwom i nierzetelności naukowej
udostępnienie danych umożliwia nowe analizy i interpretacje
otwarte dane można łączyć ze sobą, tworząc nowe zestawienia
z otwartych danych mogą korzystać naukowcy z innych dziedzin oraz osoby spoza
środowiska akademickiego, co daje szanse na ich nowatorskie wykorzystanie
dzięki otwartym danym badania naukowe posuwają się szybciej, jest mniej konkurencji,
a więcej współpracy
70. Po co umieszczać dane badawcze w
repozytorium?
bezpieczna archiwizacja
dane są opisane i udokumentowane – łatwiej z nich skorzystać w przyszłości
łatwość wyszukiwania przez wszystkich zainteresowanych
dane mają stały URL i/lub identyfikator – mogą być jednoznacznie cytowane w
pracach naukowych
71. Otwarte dane – repozytoria specjalistyczne
Berman,Kleywegt,Nakamura,Markley(2012)
http://dx.doi.org/10.1016/j.str.2012.01.010
Protein Data Bank
– od 1971 roku
Oxford Text Archive
– od 1976 roku
GenBank
– od 1982 roku
http://www.ncbi.nlm.nih.gov/genb
ank/statistics
72. Co z danymi, dla których brakuje
specjalistycznych repozytoriów?
➞ Szeroko zakrojone lub ogólne repozytoria danych
➞ Czasopisma publikujące dane (data journals)
73. ogólne (publikacje + dane)
Repozytorium krajowe (Holandia; dane)
Nauki biologiczne (dane powiązane z publikacjami)
ogólne (publikacje + dane)
Uczelniane (dane i linki do danych)
Repozytoria danych
Repozytorium krajowe (Polska; dane)
74. Dane:
(1) badawcze
(2) otwarte
RepOD - serwis dla polskiej społeczności
akademickiej
➞ ze wszystkich dziedzin nauki
➞ wszystkie formaty plików
www.repod.pon.pl
76. Metadane
• Tytuł, autor(autorzy), rok wydania, krótki opis…
• Link do powiązanej publikacji naukowej
• Informacje o finansowaniu badań
• Licencja prawna
78. Prawny status udostępnionych danych
• bez licencji: dozwolony użytek
• uwolnienie do domeny publicznej (np. Creative Commons Zero)
• otwarte licencje (np. Creative Commons)
79. Ograniczenia prawne w otwieraniu danych
• Ochrona prywatności osób (anonimizacja danych)
• Dane związane z bezpieczeństwem i obronnością
• Ochrona gatunków zagrożonych, ochrona stanowisk archeologicznych…
• Ochrona interesów komercyjnych gdy badania były prowadzone we współpracy
z partnerem komercyjnym
81. Plan zarządzania danymi
(DMP; data management plan)
1. Jakie dane zostaną wytworzone lub zebrane?
(co będą zawierać? jakie będą formaty plików? jak dużo będzie danych?)
2. Jak zostaną uporządkowane i opisane?
3. Kwestie etyczne i prawne
(kwestie związane z ochroną prywatności, dane niejawne, etc.)
4. W jaki sposób dane zostaną udostępnione?
(jak, kiedy, komu)
5. Które dane będą przechowywane długoterminowo? Gdzie, jak długo?
83. Jak szukać danych w repozytoriach?
w repozytoriach
specjalistycznych
zwykłe wyszukiwarki
internetowe
Rejestr repozytoriów
84. Dodatkowe źródła informacji
● „Otwarty dostęp” Peter Suber
● Poradnik omawiający
problematykę praw autorskich:
"Otwarty dostęp do publikacji
naukowych. Kwestie prawne„
● Raport „Otwarta nauka w Polsce
2014. Diagnoza”
1. U.S. Office of Management and Budget (1999)
2. Newcastle University, UK
3. Boston University, US
NIE zaliczamy: wstępne analizy, brudnopisy tekstów naukowych, plany przyszłych badań, recenzje w ramach peer review, dyskusje z innymi badaczami
ISTOTNE: przedmiotem otwartego dostępu są te dane, które posiadamy w postaci cyfrowej, więc np. znalezisko archeologiczne jest zaliczane do danych badawczych, ale przedmiotem otwartego dostępu może być co najwyżej zdjęcie tego obiektu lub jego skan 3D.
Dotyczy wszystkich danych – głównie z myślą o danych publicznych.
Tim Berners-Lee: przewodniczący Konsorcjum W3C.
Dane publiczne – ze źródeł rządowych i z administracji publicznej.
Cultural: Data about cultural works and artefacts — for example titles and authors — and generally collected and held by galleries, libraries, archives and museums.
Science: Data that is produced as part of scientific research from astronomy to zoology.
Finance: Data such as government accounts (expenditure and revenue) and information on financial markets (stocks, shares, bonds etc).
Statistics: Data produced by statistical offices such as the census and key socioeconomic indicators.
Weather: The many types of information used to understand and predict the weather and climate.
Environment: Information related to the natural environment such presence and level of pollutants, the quality and rivers and seas.
Transport: Data such as timetables, routes, on-time statistics.
Repozytoria rządowe w innych krajach:
data.gov
data.gov.uk
publicdata.eu
open-data.europa.eu
Liczne inicjatywy istniejące nawet od kilkudziesięciu lat – głównie repozytoria danych, np. GenBank (1982 w obecnej formie; NCBI – część biblioteki NIH), Protein Data Bank (od 1971; wtedy Brookhaven Nat. Lab i Cambridge Univ.).
Od 1989: virtually every journal requires deposition of coordinates and experimental data as a prerequisite to publication (PDB).
Od 198???: czasopisma wymagają, by sekwencje DNA były deponowane.
Inne: PaleoBioDB (1998), dla archeologii, dla nauk społecznych, dla modeli matematycznychw biologii, etc.
Repozytoria danych: bez formalnej recenzji, choć w specjalistycznych repozytoriach są zwykle kuratorzy
Czasopisma publikujące dane (data journals) to nie jest alternatywa, raczej osobne zjawisko: i tak dane w repozytorium – albo jako Supplementary Files. 1. formalne recenzowanie; 2. wiele osób uważa, że danych nie należy recenzować; 3. nowe – nie wiadomo, czy się rozpowszechni.
W projektach generujących Big Data problem jest często przemyślany i rozwiązany w jakiś sposób (bo dane od początku są postrzegane jako główny wytwór, celem całego projektu może być wygenerowanie pewnych danych i udostępnienie ich środowisku do analizy).
Udostępnianie danych:
repozytorium specjalistyczne (dla danego typu danych z danej dziedziny)
szerokie repozytorium tematyczne, dziedzinowe
repozytorium instytucjonalne
repozytorium ogólne: krajowe, europejskie, ogólnodostępne
Dane badawcze – repod jest moderowany, tzn. każdy zbiór danych jest po zdeponowaniu akceptowany przez kogoś z zespołu i dopiero wtedy jest widoczny dla pozostałych użytkowników.
Pojedynczy plik – max 10 GB.
Pliki: różne formaty w jednym zbiorze.
Liczba wejść / liczba pobrań dla każdego pliku (także wejścia dla zbioru danych).
OpenAIRE: zarejestrujemy się zapewne przed końcem roku.
DOI: cytowanie w publikacjach naukowych!
Pliki, a nie linki.
Każdy plik może być na innej licencji.
Zarządzanie danymi badawczymi ma miejsce w każdym projekcie naukowym, który generuje jakiekolwiek dane.
Natomiast możemy powiedzieć, że dane badawcze są dobrze zarządzane wtedy, gdy na początku projektu badacz postawi sobie kilka pytań dotyczących zarządzania danymi. Kluczowe jest to, aby było to na początku projektu!
Dane udostępnimy z łatwością tylko wtedy, gdy są właściwie zarządzane – w przeciwnym razie będzie nas to kosztować sporo pracy, a może też okazać się niemożliwe. ZDM jest punktem wyjścia dla udostępniania danych.
Tak prowadzone zarządzanie danymi badawczymi pozwoli nam bez dodatkowych wysiłków udostępnić dane, a także korzystać z nich w przyszłości.
Zwykłe wyszukiwarki internetowe: znajdą też repozytoria, których nie ma w re3data.org; znajdą bezpośrednio dane po słowach kluczowych (ze wszystkich repozytoriów).
Szukamy: w specjalistycznym; w dziedzinowym; w instytucjonalnym wtedy, gdy szukamy wyników konkretnego badacza lub zespołu – w pozostałych sytuacjach przez Google’a.