More Related Content
What's hot
What's hot (20)
Similar to Przyczyny upadku RP
Similar to Przyczyny upadku RP (20)
Przyczyny upadku RP
- 2. • Głównymi przyczynami upadku Rzeczypospolitej są: słaba sytuacja wewnętrzna w państwie i ingerencja państw ościennych w sprawy Polskie. Po III Rozbiorze Polski w 1795 roku Polska zniknęła z mapy Europy na 123 lata. • W XVIII wieku w Polsce były trzy stany: szlachta, mieszczaństwo i chłopi. Jak w każdym innym państwie europejskim szlachta dzieliła się na tą bogatszą – magnaterię i uboższą – gołotę zwaną żartobliwie hołotą szlachecką. Magnaci byli nie zadowoleni z wewnętrznej sytuacji państwa po uchwaleniu Konstytucji 3-go maja, gdyż nie mogli kupować głosów od zubożałej szlachty. W ten sposób skończyły się rządy najbogatszych.
- 3. • Nie patrząc na dobro państwa magnaci podpisali Konfederacje w Targowicy, której głównymi postanowieniami były: obalenie Konstytucji, przywrócenie PRAW KARDYNALNYCH i prośba o pomoc zbrojną Rosji. Katarzyna II zgodziła się i w 1792 roku wkroczyła z wojskiem do Polski. • Ważnym czynnikiem wewnętrznym jest także „LIBERUM VETO”, które zrywało wszelkie obrady. Sejmowi i sejmikom trudno było doprowadzić do zakończenia obrad bez zerwania ich. • Zasada WOLNEJ ELEKCJI też stała się przyczyną upadku Rzeczypospolitej, ponieważ tron nie był dziedziczny i to sprawiło, że za panowania nowego elekta rządy będą sprawowane w inny sposób od jego poprzednika.
- 4. LIBERUM VETO
- 5. • Polska armia w II połowie XVIII wieku liczyła zaledwie 20.000 żołnierzy, a po III rozbiorze ok. 14.000. Polacy byli wcielani do armii pruskiej lub rosyjskiej, która wywoziła ich na Syberię gdzie mieli pełnić służbę. • Sytuacja gospodarcza nie była tez dobra Polska oddała sąsiadom najurodzajniejsze ziemie na wschodzie i zachodzie oraz ośrodki rzemiosła i przemysłu. Traciła dostęp do rzek uniemożliwiając handel czarnomorski. • Wówczas nie byliśmy wstanie przystąpić do walki w obronie ojczyzny. Krótkie zrywy narodowe były skazane na niepowodzenie, gdyż były szybko tłumione przez zaborców. Polska zatwierdzając wszystkie TRZY ROZBIORY dało obraz słabego wewnętrznie rozbitego państwa. Król Stanisław August abdykował 25 listopada 1795 roku pogrążając szanse Polaków na odzyskanie niepodległości. • Zewnętrznymi czynnikami wpływającymi na upadek Rzeczypospolitej był wzrost potęgi państw ościennych. Kraje te dążyły do utrzymania wewnętrznej i międzynarodowej słabości Polski.
- 6. • Rosja wymusiła na polskiej szlachcie tolerancję religijną i dostęp do urzędów przez szlachtę innowierczą. • Polacy nie posiadali żadnych sojuszników, którzy by poparli sprawę Polską. Jedynym państwem, które poparło, lecz nie angażowało się ani zbrojnie ani finansowo, była Francja. W 1793 roku Kościuszko udał się do Paryża prosząc, aby Francja w rokowaniach pokojowych z państwami koalicji zażądała niepodległości Polski. Nasze kontakty z Rządem Republikańskim skończyły się ostatecznie III Rozbiorem pod zarzutem „zarazy francuskiej” postawionym przez Rosję, Prusy i Austrię. • Są to najważniejsze przyczyny upadku Rzeczypospolitej Polskiej. Do końca nie rozstrzygnięta jest kwestia czy wykorzystane zostały wszystkie możliwości, czy nie popełniono błędów, za które przyszło płacić nam najwyższą cenę (utratę niepodległości).
- 7. • Jedną z najważniejszych i najistotniejszych powodów upadku naszego państwa w XVIII wieku były rządy dynastii Sasów. Wszystko zaczęło się od Augusta II Mocnego (1670 – 1733), który dzięki poparciu Austrii i Rosji uzyskał tron Polski (Większość magnaterii i szlachty popierała księcia Conti, który ze względu na małą ilość głosów został odrzucony). Pamiętajmy także, że 3 lata wcześniej odziedziczył w spadku tron Saksonii. Zostając królem Rzeczypospolitej przyjął katolicyzm ,jednak był to tylko gest, by rządzić Polską. August II zwany Mocnym chciał jak najlepiej dla naszego kraju. Próbował wyciągnąć Polskę z kryzysu powstałego przez rządną pieniędzy szlachtę, która mając na myśli jedynie własne dobro zrywała sejmy (słynne Liberum Veto, które nie zostało zastosowane jedynie podczas SEJMU NIEMEGO, do którego nie dopuszczono posłów). Idąc za postanowioną reformą chciał umocnić władze królewską, co nie podobało się szlachcie, która bała się utraty przywilejów.
- 8. SEJM NIEMY
- 9. • Starał się być dobrym królem. Udało mu się w 1699r. przywrócić Polsce Podole i Ukrainę (pokój karłowicki z Turcją) Lecz popełnił wielki błąd rozpoczynając wojnę ze Szwecją w Inflantach. Pokonany przez króla szwedzkiego Karola XII opuścił Polskę i na mocy kapitulacji Altrandsztadt (1705r.) zrzekł się korony. Rozwój Rzeczypospolitej, będącej pośrednio w wojnie sasko-szwedzkiej w Inflantach doprowadził do wyboru (1704r.) Stanisława Leszczyńskiego na króla Polski, z rozkazu Karola XII, który wkroczył w tym czasie na ziemie polskie. • Po raz kolejny na tronie polskim zasiada kandydat zależny od sąsiednich mocarstw. Jest to kolejna ważna przyczyna dalszych niepowodzeń naszego kraju (ROZBIORY) – ingerencja zagranicznych państw w sprawy Polskie a szczególnie władze w naszym kraju. Już wtedy Polska zniszczona po wojnach w XVII wieku i WOJNIE PÓŁNOCNEJ nie miała siły do walki. Już następną z kolei przyczyną jest właśnie ta paraliżująca bezsilność, która trwała przecież cały okres zaborów (ponad 120 lat).
- 10. AUGUST II MOCNY
- 11. • Stanisław Leszczyński bardzo krótko sprawował władze w Polsce i już 5 lat później, czyli w 1709r. król Stanisław uciekł do Turcji oddając bez walki tron powracającemu Augustowi II. Jednak okres panowania S. Leszczyńskiego był dość pomyślny. Choć był przedstawicielem magnaterii polskiej dążył do przeprowadzenia w państwie reform (podpisał się pod traktatem politycznym „Głos wolny wolność ubezpieczający” – wybitnym dziełem polskiej myśli oświeceniowej). • Po zwycięstwie w 1709 roku Rosjan nad Szwedami ponownie królem Polski został August II. W 1717r. doszło do SEJMU NIEMEGO, na którym przy udziale popierających króla wojsk rosyjskich potwierdzono władze Augusta II, ograniczono wpływy hetmanów i przeprowadzono kilka naprawdę korzystnych reform skarbowych. Rosja chciała, aby Polska była zależna od niej. Sytuację taką próbował August później zmienić, lecz jego zamiary wzmocnienia władzy, odzyskania pełnej suwerenności i przeprowadzenia nowoczesnych reform, którymi inicjatorami byli współpracujący z królem Czartoryscy nie powiodły się. Jednak musząc liczyć się zarówno z Rosją i szlachtą król nie był w stanie tego dokonać.
- 13. • Kolejnym królem, za którego panowania nasz kraj powoli szedł ku upadkowi był syn Augusta II August III (1696 – 1763). Był tak samo jak jego ojciec wybrany (WOLNA ELEKCJA) na króla Polski przy udziale wojsk rosyjskich. Jednak w przeciwieństwie do swojego ojca nie zajmował się sprawami naszego kraju. Całość polskiej polityki zagranicznej uzależnił od poczynań carów, dzięki czemu nie musiał przejmować się kłopotami wewnętrznymi państwa. Zresztą na 30 lat sprawowania władzy August III spędził w Rzeczypospolitej zaledwie 2, faktyczne rządy oddając faworytom: magnatowi Augustowi Sułkowskiemu i ministrowi saskiemu Hainrichowi Bruhlowi – ludziom troszczącym się tylko o własne korzyści. W tym czasie w Polsce panował istny chaos: zrywano sejmy, a sądy nie wykonywały wyroków, co miało negatywny wpływ na rozwój państwa.
- 14. WOLNA ELEKCJA
- 15. • Ważnym dla dalszych losów Polski wydarzeniem było zawarcie w 1732r. przez Rosję, Austrię i Prusy tak zwanego TRAKTATU TRZECH CZARNYCH ORŁÓW (każde z tych państw miało w herbie czarnego orła). W porozumieniu tym te trzy kraje zobowiązały się utrzymać stan słabości politycznej i gospodarczej Rzeczypospolitej. Było to możliwe albowiem w państwach tych wcześniej przeprowadzono reformy. Wszelkie inicjatywy przemian, które mogłyby pomóc Polsce musiały upaść. Podpisanie tego traktatu pieczętowało już dalsze niepowodzenia Rzeczypospolitej, które doprowadziły do upadku naszego kraju.
- 17. • Wplątanie Rzeczpospolitej w WOJNĘ PÓŁNOCNĄ doprowadziło do ogromnego zniszczenia i zubożenia kraju. Na okres kilkunastu lat Polska stała się areną walk pomiędzy Rosją a Szwecją.
- 18. • Ostatnią próbą przebudowy Rzeczpospolitej była Konstytucja 3 maja. Dnia 3 maja 1791 roku sejm uchwalił konstytucję, w której zlikwidowano LIBERUM VETO i WOLNĄ ELEKCJĘ, wprowadzono tron dziedziczny, ograniczono PRZYWILEJE SZLACHTY, zwiększono część praw mieszczan oraz wzięto chłopów pod opiekę prawa. Dwa lata później, czyli w 1793r. Rosja i Prusy dokonały II ROZBIORU Polski gdzie Rosja zgarnęła ziemie białoruskie, ukraińskie oraz Wołyń i Podole zaś Prusy Wielkopolskę i ujście Wisły z Gdańskiem. Pomimo Insurekcji Kościuszkowskiej w 1794r. i bitwy pod Racławicami (4 kwietnia 1794r.) Polskę spotkało najgorsze – kompletny upadek państwa. Ostatniego rozbioru dokonały wszystkie trzy orły łącząc siły i rozbierając Polskę w 1795 roku. • Cały okres pod zaborami trwał 123 lata. Polska zniknęła z map Europy by pojawić się 11 Listopada 1918 i zacząć po tylu latach nieobecności rozwijać się „od nowa”.
- 20. • ARTYKUŁY HENRYKOWSKIE– polsko-litewskie akty prawne sformułowane w czasie bezkrólewia po śmierci Zygmunta II Augusta, spisane na sejmie elekcyjnym 1573 roku, którego głównym zadaniem było wybranie monarchy. Były prawami niezmiennymi, zawierającymi najważniejsze uregulowania dotyczące sprawowania władzy w państwie oraz określały stosunki między sejmem walnym a monarchą. Był to zbiór przepisów prawnych, których przestrzegać musiał każdy król Polski wybrany w drodze wolnej elekcji. Poprzez podpisanie tych artykułów król uzależniał się od szlachty. Wraz z pacta conventa stanowiły podstawę ustroju Rzeczypospolitej w dobie wolnych elekcji.
- 21. ARTYKUŁY HENRYKOWSKIE • gwarantowały szlachcie zachowanie przywilejów; • określały zasady ustroju i prawa Rzeczypospolitej; • nakazywały królowi zwoływanie sejmu walnego co dwa lata na okres 6 tygodni, a w razie nagłej potrzeby sejm nadzwyczajny; • zobowiązywały króla, aby na stałe miał przy swoim boku radę doradczą złożoną z szesnastu senatorów (tzw. senatorów rezydentów) składających sprawozdanie na sejmie; • nie pozwalały na używanie tytułu dziedzicznego; król miał być wybierany tylko poprzez wolną elekcję; • politykę wewnętrzną i zagraniczną oraz wypowiedzenie wojny poddawały kontroli sejmu; • zabraniały królowi podejmowania istotnych decyzji politycznych bez zgody senatorów przebywających na dworze królewskim; • narzucały zależność monarchy od praw Rzeczypospolitej, czyli od woli szlachty; • obywatele mieli prawo do wolności wyznania (przysięga na przestrzeganie postanowień konfederacji warszawskiej), zobowiązano króla do zachowania pokoju między różnowiercami; • w ostatnim artykule zezwalały na wypowiedzenie królowi posłuszeństwa (rokosz), w wypadku złamania przez niego przyjętych zobowiązań.
- 22. ARTYKUŁY HENRYKOWSKIE - SZLACHECKA PREKONSTYTUCJA
- 23. DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ