Ιστορικό αρχείο Νάξου

2.  Η τουρκική κυριαρχία στις Κυκλάδες
φαίνεται από μια επιστολή του 1537, ένα
σύμφωνο ειρήνης του 1540, από μια
περιγραφή τουρκικών εκστρατειών στις
Κυκλάδες το 1537-1538 , από μια
εξιστόρηση τουρκικής κατάκτησης το
1605 και από άλλες του 1728 και τέλος
του 17ου αι. Από όλες τις αφηγήσεις
πιο λεπτομερής και ακριβέστερη είναι
του Κορνάρου.
.

3.  Το νησί της Νάξου κατακτήθηκε δύσκολα.
Ο Τούρκος ναύαρχος Βαρβαρόσσα
λεηλάτησε την πρωτεύουσα του νησιού
και ανάγκασε το δούκα να παραδοθεί, να
αναγνωρίζει το σουλτάνο αντί της
Βενετίας και να πληρώνει ετήσιο φόρο, ο
οποίος αργότερα με επέμβαση των
Ελλήνων υπηκόων του δούκα μειώθηκε.

5.  Στη Νάξο το 1595 είχε γίνει μια τολμηρή
συνωμοτική κίνηση 15 νησιών που απέβλεπε
στην κατάλυση της τουρκικής
αυτοκρατορίας. Κατά τον 17ο αι. είχαν
εγκατασταθεί στη Νάξο 70 Τούρκοι με
γυναίκες χριστιανές ενώ άλλοι είχαν
αποκτήσει τεράστιες περιουσίες. Στο νησί
συνέβησαν πολλές επιδρομές από
κουρσάρους αλλά σιγά-σιγά λιγόστεψαν οι
Τούρκοι και πριν από την επανάσταση του
1821 δεν είχε μείνει πια κανείς.

7.  Μετά την προτροπή του Υψηλάντη για
επανάσταση των Ελλήνων, κηρύχθηκε στη
Νάξο στις 6 Μαΐου 1821 ενώ αμέσως μετά
συνείχθηκε η πρώτη επαναστατική διακήρυξη
υπογεγραμμένη από το μητροπολίτη
Παροναξίας Ιερόθεο και άλλους. Αργότερα ο
μητροπολίτης εξορίστηκε αλλά μετά
ανακαλέστηκε η εξορία του ενώ τον Απρίλιο
1824 τελικά "καθερέθη" μετά από διχόνοια των
κατοίκων. Μετά από αυτή τη διετία η ναυτιλία
του νησιού ενισχύεται και αρχίζει μια οικονομική
ανάπτυξη της Απειράνθου και της Κορώνου
ενώ ενισχύεται ο κλήρος.

9. Οι Τούρκοι δεν εγκαταστάθηκαν στη Νάξο
σε μεγάλους αριθμούς. Τον έλεγχο είχαν
κυρίως οι Βενετοί. Στη Νάξο υπήρχαν
τρεις διαφορετικές συνοικίες. Μέσα στη
Χώρα υπήρχε έντονη δραστηριότητα και
περισσότερες ευκαιρίες για μόρφωση.

15. Οι Ιησουήτες μοναχοί ίδρυσαν στη Χώρα της Νάξου
σχολεία μεταξύ των ετών 1627-1630. Είναι η Γαλλική
εμπορική σχολή, η γαλλική σχολή Ουρσουλινών και τα
καθολικά σχολεία.
Μοναστήρι Αγίου Ελευθερίου :
Είναι ένα αξιόλογο μοναστήρι με αίθουσες που χρησίμευαν
για σχολείο. Βρέθηκαν πολύτιμα έγγραφα, κώδικες, βιβλία,
περγαμηνές.
Μονή Αγίου Γεωργίου στη Γρόττα :
Βρισκόταν σε γραφικό περιβάλλον κοντά στο δημοτικό
σχολείο και ήταν σχολή της Νάξου κατά τα έτη της
Τουρκοκρατίας.
Χρύσανθος ο Αιτωλός :
Διδάσκαλος της Νάξου στα χρόνια της τουρκοκρατίας με
αντιτουρκική δράση.

17. Σας ευχαριστούμε
για την προσοχή
σας!!! 