Om een goede presentatie te houden moet je hetzelfde doen als wat nodig is om goed te leiden.

1. Presenteren is een oefening in leiderschap
Een van de grootste leiders die Groot Brittannië ooit gehad heeft, is ongetwijfeld Admiraal Lord
Horatio Nelson. Het zal je dan ook niet verbazen dat zijn leiderschap uitvoerig bestudeerd is geweest
en dat men uit zijn gedrag de nodige lessen heeft kunnen trekken.
Op de vraag wat van Nelson zo’n goede leider maakte, heeft men een zestal voorwaarden kunnen
onderscheiden die essentieel zijn voor goed leiderschap. Niet toevallig zijn dit ook voorwaarden
waaraan je zou kunnen voldoen om een inspirerende presentatie of speech te houden.
Het allerbelangrijkste is dat je een welbepaalde visie hebt over het onderwerp. Het moet voor jou
helder zijn wat je wil zeggen, wat je wil bereiken, welk doel je hebt. Een visie ontwikkelen, weten
waarover het gaat en dit aanschouwelijk maken, dat is de uitdaging waar elke leider en presentator
voor staat. Zonder visie over het onderwerp weet je niet welke kant je op moet en kun je dus ook
niet leiden en vooropgaan. Het zal dan niet lang duren of je bent eerder aan het lijden! Om het in
presentatietermen te vatten: je moet weten waarover je presentatie gaat en hoe je het gaat
aanpakken om deze kennis over te dragen.
Een echte leider, zoals Nelson er een was, moet zijn mensen kunnen inspireren en motiveren. Dit
is natuurlijk niet anders bij de presentator. Om een succesvolle presentatie te kunnen houden, zal je,
net zoals Lord Nelson, je toehoorders moeten kunnen overtuigen. Het is daarom nuttig om het
publiek op een of andere manier te betrekken bij je toespraak. Betrokkenheid is een eerste stap naar
inspiratie, waaruit op zijn beurt weer motivatie kan groeien. De toehoorder die betrokken geraakt bij
het onderwerp, nieuwe en duidelijke inzichten verwerft waar hij achter kan staan, zal haast
automatisch gemotiveerd geraken. Het is maar wanneer de luisteraars zich persoonlijk aangesproken
voelen, dat inspiratie en motivatie kunnen opbloeien.
Het spreekt vanzelf dat dit alleen maar mogelijk is als je op de juiste manier communiceert. Helder
verstaanbaar en goed articulerend spreken is een eerste zaak. Maar net zo belangrijk is de dynamiek
van je stemgeluid, de variatie in je timbre en de timing waarmee je de woorden uitspreekt. Om maar
niet te zwijgen over het non-verbale. Dat is minstens even belangrijk, misschien zelfs belangrijker dan
al de rest. Heel je houding moet een rustige zelfzekerheid uitstralen, waarmee je non-verbaal
aangeeft dat men je mag vertrouwen. Jij wordt immers verondersteld te weten waar het over gaat. Is
dit niet voor alle leiders zo? Het onderlijnen van bepaalde zinnen met duidelijke gebaren en de juiste
mimiek zullen eveneens bijdragen tot het gevoel van betrokkenheid, vermijd daarom je emoties niet.
Ze dragen bij aan de geloofwaardigheid van je communicatie. Monotoon, stokstijf en zonder een
spier in je gezicht te vertrekken presenteren, zal net iets minder snel inspireren en motiveren.
De betrokkenheid met het publiek moet ook aangevoeld worden. Een kenmerk van echte leiders is
hun engagement en compassie voor hun volgelingen, het meevoelen en meeleven met de mensen
die ze leiden. Voor de presentator uit deze aandacht voor elk individu zich in de mate waarmee hij
/zij zich in de plaats kan stellen van de toehoorder. Niet op een logische, maar op een psychologische
manier. Spreek daarom de taal van je toehoorders en gebruik voorbeelden en anekdotes die hen
kunnen aanspreken. Je vangt alleen maar de aandacht als je persoonlijk wordt. Het toont je
engagement en betrokkenheid. Beweeg tussen de mensen, visualiseer wat je hen wilt zeggen en
spreek toehoorders individueel aan.
BYAZ bvba – Nieuwsbrief 10/09 – Presenteren is een oefening in leiderschap www.byaz.be Pagina 1/2

2. Een goede leider heeft veel aandacht voor zijn mensen en is begripvol voor de inspanningen die hij /
zij vraagt. Op eenzelfde manier dient een spreker attent te zijn voor het publiek en er over te waken
dat de omstandigheden goed blijven, de zaal niet te warm is, de belichting correct is en dat iedereen
de toespraak goed kan verstaan. De goede spreker last een pauze in indien dit nodig is, niet alleen
wanneer dit gepland is. Als aan het bovenstaande voldaan is, is de kans groot dat je als leider of als
spreker geaccepteerd en geapprecieerd wordt.
Tot slot houdt de spreker zijn opzet in het vizier. Net zoals de leider is hij toegewijd aan zijn doel
(onderwerp) en zijn publiek en brengt deze twee zo harmonieus mogelijk samen.
Ter inspiratie voeg ik hierbij een vergelijking die ik gelezen heb in het boek:
“Overtuigen – Een kunst die je kunt leren!” van Hans Christian Altmann.
Het verschil tussen de enthousiaste, gemotiveerde spreker en de monotone, saaie redenaar.
(Tussen de regels door kun je de informatie ook vertalen naar leiderschap toe)
SAAIE REDENAAR ENTHOUSIASTE SPREKER
Spreekt over een thema Spreekt met de toehoorders
Blijft achter de lessenaar Beweegt, loopt naar het publiek
Staat doorgaans kaarsrecht Levendige lichaamstaal
Saaie opsommingen Doet dat interessant
Veel cijfers Overtuigt met behulp van verhalen
Gegevens, feiten, statistieken Anekdotes, voorbeelden
Ernstig Humoristisch, ontspannend
Indirecte rede Directe rede
Praat op serieuze toon Laat zien dat hij plezier heeft in de toespraak,
het thema en het contact met de toehoorders
Abstract en algemeen Uitspraken en voorbeelden zijn afgestemd op de
toehoorders
Beschrijft gedrag Doet het voor
Gesloten houding Open lichaamstaal
Nauwelijks gebaren Doelbewuste inzet van gebaren
Respecteert het publiek Houdt van het publiek
Geïnteresseerd (in het thema) Bezield (door het thema)
Leest vaak voor Zegt het in zijn eigen woorden
Geen oogcontact Kijkt bewust enkele toehoorders aan
Veel sheets (schema’s) Relatief weinig sheets (schema’s)
Praat afgemeten Spreekt spontaan
Peter Blokland
Zaakvoerder BYAZ bvba
BYAZ bvba – Nieuwsbrief 10/09 – Presenteren is een oefening in leiderschap www.byaz.be Pagina 2/2