O Río Umia, a inspiración desde a paisaxeiesasorey
Descrición da paisaxe do río Umia, que foi fonte de inspiración de poetas e do que xurdiron lendas que quedaron fixas na tradición oral galega. Elaborada por Aldara Rey Blanco, de 3º ESO B
Sobre as revoltas sociais que rematan coa morte dos señores na Baixa Idade Media. Tradución ó galego e actualización da anterior versión "Violencia y muerte del señor en Galicia a finales de la Edad Media", Studia Histórica. Historia Medieval, Salamanca, vol. IX, 1991, pp. 125-157.
2. Conceptos básicos sonido dixital
► Frecuencia
► Tasa de muestreo
► Resolución
► Velocidade de transmisión
► CBR/VBR
► Codec
► Decibelio
3. Frecuencia:
É o número de vibracións por segundo que da
orixe ó son analóxico (en forma de ondas
sonoras, transmítese polo espacio). Mídese
en Hz. Un hercio sería unha vibración no
tempo por segundo.
O oído humán é capz de captar sons
comprendidos entre 20 Hz e 20000 Hz.
4. Tasa de muestreo
► Un audio dixital é unha secuencia de ceros e uns
que se obteñen como muestreo da sinal analóxica
para xenerar o audio dixital. Mídese en Hz. Por
exemplo: 44100 Hz indicanos que en un segundo
se tomaran 44100 mostras da sinal analóxica do
audio para crear o audio dixital correspondente.
Un audio terá máis calidade canto maior sexa a
súa tasa de mostreo. Algunhas frecuencias
estándares son 44100 Hz, 22050 Hz e 11025 Hz.
5. Resolución
►É o número de bits utilizados para definir
cada mostra da sinal analóxica. Unha
resolución de 8 bits proporciona 256 (2^8)
niveles de amplitude, mentras que unha
resolución de 16 bits alcanza 65536 (2^16).
Un audio dixital terá máis calidade canto
maior sexa a resolución. Un audio de
calidade CD soe ter un son de 441000 Hz 16
bits estéreo.
6. Velocidade de transmisión
►O BITRATE define a cantidade de espacio
físico (en bits) que ocupa un segundo de
duración de ese audio. Por exemplo 3
minutos de MP3 a 128 kBit/sg, ocupa 2,8 Mb
espacio físico.
► O audio terá máis calidade canto maior sexa
seu bitrate e o arquivo que o contén terá
maior peso. Esta magnitude utilizase sobre
todo no formato MP3 de audio destinado a
descarga por internet.
7. CBR/VBR
► Constant/Variable Bitrate. CBR indica que o
audio foi codificado mantendo o bitrate
constante o longo do clip de audio mentras
que VBR varia entre un rango máximo e
mínimo en función da tasa de transferencia
8. Codecs
► Acrónimo de “ codificación/decodificación”.
Un códec é un algoritmo especial que
reduce o número de bytes que ocupa un
arquivo de audio. Os arquivos codificados
con un codec específico requiren o mismo
códec para ser decodificado e reproducido.
► O códec máis utilizado en audio é o MP3
9. Decibelio
► Unidade de medida do volume ou
intensidade do son. O silencio ou ausencia
de son cuantifícase con 0 dB e o umbral de
dor para o oído humán sitúase en torno aos
130 – 140 dB.
10. Formatos de arquivos de audio
► WAV
► MP3
► OGG
► MIDI*
Os audios dixitais podense gardar en distintos
formatos. Existen moitos tipos de formatos de audio
e non todos se poden escoitar utilizando o mesmo
reprodutor: Windows Media Player, QuickTime,
WinAmp, Real Player, VLC…
Trataremos os formatos máis empregados e
universais: WAV, MP3, e OGG.
11. Formato WAV
►O formato WAV (Waveform Audio File) é un
arquivo que desenvolveu orixinalmente Microsoft
para gardar audio. Os arquivos teñen extensión
WAV.
► Os arquivos WAV podense gardar con distintos
tipos de compresión. As máis empregadas son a
compresión PCM e a compresión ADPCM.
► É un formato de excelente calidade de audio.
► Sin embargo produce arquivos de un peso enorme.
Unha canción extraída dun CD (16 bits, 44100 Hz e
estéreo) pode ocupar entre 20 e 30 Mb.
► O formato WAV sóese empregar para fragmentos
moi cortos (non superiores a 3-4 segundos),
normalmente en calidade monoe cunha ADPCM 4.
12. Formato MP3
► O formato MP3 (MPEG 1 Layer 3) foi creado polo instituto
Fraunhofer e polo seu extraordinario grado de compresión
e alta calidade está practicamente monopolizando o mundo
do audio dixital.
► É ideal para publicar audios na web. Pódese escoitar dende
a maioría de reprodutores.
► A transformación de WAV a MP3 ou a publicación directa
dunha grabación en formato MP3 é un proceso fácil e o
alcance dos principais editores de audio.
► Ten un enorme nivel de compresión respecto ó WAV. En
igualdade do resto de condicións reduciría o tamaño do
arquivo dun fragmento musical con un factor ente 1/10 e
1/12.
► Presenta unha mínima perda de calidade.
13. Formato OGG
► Foi desenvolto pola Fundación Xiph.org
► É o formato máis recente e xurdiu como
alternativa libre e de código aberto (a diferencia
do formato MP3)
► Mostra un grado de compresión similar ó MP3 pero
segundo os expertos en música a calidade de
reproducción é lixeiramente superior.
► Non tódolos reprodutores multimedia son capaces
de ler por defecto este formato. Nalgúns casos é
necesario instalar os codecs ou filtros oportunos.
► O formato OGG pode conter audio e vídeo.
14. Formato MIDI
► Non é un formato de audio propiamente dito
► O formato MIDI (Interface Dixital para
Instrumentos Musicais) en realidade con resulta
dun proceso de dixitalización dun son analóxico.
Un arquivo con extensión .mid almacena
secuencias de dispositivos MIDI (sintetizadores)
donde se recolle que instrumentos interveñen, en
que forma o fan e cando.
► Este formato é interpretado polos principais
reprodutores do mercado: wmp, QT..
15. ► Os arquivos MIDI permiten audios de certa
duración con un reducido peso. Esto é
porque non gardan o son sinon que a
información ou partitura necesaria para que
o ordenador a compoña e reproduza pola
tarxeta de son.
► Soe empregarse en sons de fondos de
páxinas HTML ou para escoitar
composicións musicais de carácter
instrumental.
16. Optimización de arquivos de audio
Para optimizar o peso dun arquivo de audio será
necesario empregar un editor para reducir algún
ou algúns dos seguintes parámetros:
► Tasa de mostreo. Definir valores inferiores: 41100
Hz, 22050 Hz, 11025 Hz
► Resolución. Establecer resolucións máis pequenas
32 bits, 16 bits, 8 bits
► Duración. En ocasións podese utilizar fragmentos
máis pequenos reproducidos en bucle
17. Optimización de arquivos de audio
► Calidadeestereo/mono. Reducir a calidade a
mono reduce considerablemente o peso do
arquivo. Para a maioría de audios e de
público apenas é perceptible.