Hoofdstuk 3 van IDBB

1. Hoofdstuk 3 : Vrije
trefwoorden
Tagging the world

2. A folksonomy is a system in which users apply public tags
to online items, typically to aid them in re-finding those items.
(Wikipedia)
Twee belangrijke aspecten :
 Folk
 Taxonomy
1. Folksonomy (1)

3. Andere benamingen =
 Social tagging
 Collaborative tagging
 Social indexing
 Social classification
1. Folksonomy (2)

4. Benadrukken verschillende facetten :
 “Vrij”
 Samenwerking
 Online omgeving
 Taxonomy
 Classificeren
1. Folksonomy (3)

5. Elementen van folksonomy :
 Vrijwillige activiteit
 Ongestructureerd label
 Eenvoudige vorm van metadata
 Bestaat uit drie delen :
 Tag = zuivere tekstlabel
 User = tag is gemaakt door een gebruiker
 Resource = tag verwijst naar een bepaalde inhoud
1. Folksonomy (4)

6. Elementen van folksonomy :
 Twee grote types :
 Broad : Bredere termen om een groep van resources aan te
duiden
 Narrow : Om individuele resources te identiferen :
 Komt dikwijls slechts één keer voor
 Omvat dikwijls user name
1. Folksonomy (5)

7. Hoezo taxonomy?  verwijst naar hierarchie
 Voorziet ook in categorieën  1 tag = 1 categorie
 Hierarchie gebaseerd op :
 Aantal items bij een tag
 Met bepaalde “hulpmiddelen”
 User name
 Verbanden leggen tussen tags en resources
1. Folksonomy (6)

8. Folksonomies = metadata
 Drie benadering van metadata :
 “Professionele metadata  catalografen
 Extracted metadata
 Impliciete vorm van MD  “catalograaf” beseft het niet
1. Folksonomy (6)

9. Enkele richtlijnen voor Vrije trefwoorden in de social
community :
1. Folksonomy (7)

10. Enkele richtlijnen voor Vrije trefwoorden in de social
community :
 Gebruik merkgerelateerde tags  gebruikersnaam
 Gebruik de autosuggest functies van de applicaties
 Zoek trefwoorden op van gelijkaardige (concurrerende)
inhouden
 Zorg voor een relatie tussen tag en inhoud
 Specifieer de relatie tussen beiden
1. Folksonomy (8)

11. Enkele richtlijnen voor Vrije trefwoorden in de social
community :
 Tag voor een minderheid van gebruikers : Enkel
voor diegenen die je inhoud expliciet zoeken
 Vermijd irrelevante tags
 Hulpmiddel :
http://www.keywordtooldominator.com/
1. Folksonomy (9)

12. = Context van wetenschappelijk publiseren :
 Dikwijls verplichting van tijdschriften redacties
 Heel strikte regels per tijdschrift
 Vb. : https://mitpress.mit.edu/content/guidelines-preparing-abstracts-and-keywords
 Hang nauw samen met abstract
 Worden ontsloten in specifieke indexen (databanken)
 Dikwijls gebruikt door vakspecialisten om gelijkaardige artikels te
vinden
2. Author keywords (1)

13. Drie doelstellingen van Author keywords
 Face Value :
 Gericht op gebruikers die teksten “scannen”
 Eye-catcher
 Moeten niet coherent en consequent gekozen zijn (zoals
titels)
2. Author Keywords (2)

14. Drie doelstellingen van Author keywords
 Internal retrieval value
 Gericht op inhoud van het artikel
 Eerder nauwe zoektermen
 Inhoud van het artikel omschrijven
2. Author Keywords (3)

15. Drie doelstellingen van Author keywords
 External retrieval value
 Gericht op inhoud van een set van artikels / tijdschriften
 Eerder bredere zoektermen
 Links leggen tussen inhouden
2. Author Keywords (4)

16. Drie doelstellingen van Author keywords
 Rekening houden met drie doelstellingen
 Middenweg proberen te vinden
 Er zijn ook beter omschrijven criteria / stappen voor toekenning van
author keywords
 Accurate keuzes voor :
 Correcte indexering verzekeren
 Onderzoek presenteren aan geïntereseerden
 Verhogen van het aantal citaties
2. Author Keywords (5)

17. Guidelines / werkwijze voor keuze van trefwoorden :
 Lijst termen / zinsdelen op die herhaaldelijk voorkomen
 Controleer of alle hoofdtrefwoorden (meestal eigen
terminologie van een vakgebied) in de lijst aanwezig zijn
 Voeg een aantal bijkomende trefwoorden toe  als aanvulling
op het vorige
 Voeg alle variante vormen toe
2. Author Keywords (6)

18. Guidelines / werkwijze voor keuze van trefwoorden :
 Voeg voorkomende of algemeen bekende afkortingen toe
 Refereer deze lijst aan een belangrijke index standard voor het
vakgebied (thesaurus / trefwoorden lijst)
 Vb. : ERIC / MESH / INSPEC
 Controleer hoe de trefwoorden worden teruggevonden in een
zoekmachine
2. Author Keywords (7)

19. 3. Waardebepaling van trefwoorden (1)

20. Problemen met vrije trefwoorden :
 Ambiguïteit :
 Verschillende interpretaties
 Gebruik van acroniemen
 Geen scope-notes
 Meerdere woorden :
 Termen bestaande uit meerdere woorden : interpretatie
door zoeksystemen
 Omzeilen door _ * etc. ….
3. Waardebepaling van trefwoorden (2)

21. Problemen met vrije trefwoorden :
 Moeilijk om hierarchie meer te geven
 Geen controle op synoniemen
 Enkelvoud vs. meervoud
 Afkortingen vs. voluit geschreven woorden
 Woorden in meerdere talen (Engels)
 Gebruikersgedrag verandert zeer snel
3. Waardebepaling van trefwoorden (3)

22. Sterktes van vrije trefwoorden :
 Zeer geschikt voor browsen
 Treedt buiten gecontroleerde termen
 Leidt tot onverwachte resultaten (informative)
 Maakt soms onverwachte verbanden
 Sluit aan bij het taalgebruik van de gebruiker
 Resultaat van procesvorming
 Weergeven wat men zoekt in eigen woorden
3. Waardebepaling van trefwoorden (4)

23. Sterktes van vrije trefwoorden :
 Eenvoudig te gebruiken
 Treedt buiten gecontroleerde termen
 Leidt tot onverwachte resultaten (informative)
 Maakt soms onverwachte verbanden
 Sluit aan bij het taalgebruik van de gebruiker
 Resultaat van procesvorming
 Weergeven wat men zoekt in eigen woorden
3. Waardebepaling van trefwoorden (4)

24. Werken vrije trefwoorden?  redelijk
 Veel gebruik omdat het eenvoudig is (lage barrier in
gebruik)
 Zeer snel feedback :
 Auto-complete
 Van andere gebruikers
 Gebruikscijfers (vb. Youtube)
3. Waardebepaling van trefwoorden (5)

25. Werken vrije trefwoorden?  redelijk
 Belangrijk individueel gebruik (folksonomy)
 “Me”-tag
 Terugvinden van eigen informatie
 Verbanden leggen tussen individuen
 Verbanden leggen tussen groepen (ASK)
 Algemeen : Community denken is belangrijk
3. Waardebepaling van trefwoorden (6)

26. Verdere toepassingen :
 Quantitative tag analysis
 Qualitative tag analysis
 Toepassingen op andere systemen :
 Bibliotheekcatalogi
 Archiefsystemen
3. Waardebepaling van trefwoorden (7)

27.  Author supplied keywords : zie opdracht
 Folsonomy : zie opdracht
 Worldcat
 Vrije trefwoorden in catalogus (staff)
 PMB
3. Enkele toepassingen