The document summarizes research on the relationship between emotion, the body, and the brain. It discusses physiological measures of autonomic nervous system activity related to emotion. These include measures of sympathetic and parasympathetic activity. It also discusses the autonomic sensitivity hypothesis, which proposes distinct physiological patterns for different basic emotions. Additionally, it covers the concept of emotional response coherence - the idea that different components of the emotional response, such as facial expressions and physiology, change coherently over time. The document then discusses neuroimaging research on the roles of the amygdala, hippocampus, prefrontal cortex, and reward circuit in emotion. It provides details on amygdala-mediated fear conditioning and a case study of a patient with
Stress is the body's response to perceived threats or demands. It involves physiological reactions like increased heart rate and hormones like cortisol. Prolonged stress can negatively impact health. Early pioneers like Walter Cannon studied stress and identified the fight or flight response. Later, Hans Selye proposed the general adaptation syndrome model of stress involving alarm, resistance, and exhaustion stages. The transactional model views stress as resulting from an imbalance between demands and one's ability to cope, determined through cognitive appraisals. Acute and chronic stress can have positive or negative impacts depending on factors like duration and perception.
Educators can offer young learners multiple means of representation in three ways. First, they can provide different ways for learners to take in information, such as through read alouds, learning games, listening and reading, and using physical objects. Second, educators can offer different ways for learners to engage with language and symbols, like reading independently or with others and using materials in their home language. Third, educators can provide different ways for learners to achieve comprehension, such as using thinking routines and graphic organizers.
The document summarizes research on the relationship between emotion, the body, and the brain. It discusses physiological measures of autonomic nervous system activity related to emotion. These include measures of sympathetic and parasympathetic activity. It also discusses the autonomic sensitivity hypothesis, which proposes distinct physiological patterns for different basic emotions. Additionally, it covers the concept of emotional response coherence - the idea that different components of the emotional response, such as facial expressions and physiology, change coherently over time. The document then discusses neuroimaging research on the roles of the amygdala, hippocampus, prefrontal cortex, and reward circuit in emotion. It provides details on amygdala-mediated fear conditioning and a case study of a patient with
Stress is the body's response to perceived threats or demands. It involves physiological reactions like increased heart rate and hormones like cortisol. Prolonged stress can negatively impact health. Early pioneers like Walter Cannon studied stress and identified the fight or flight response. Later, Hans Selye proposed the general adaptation syndrome model of stress involving alarm, resistance, and exhaustion stages. The transactional model views stress as resulting from an imbalance between demands and one's ability to cope, determined through cognitive appraisals. Acute and chronic stress can have positive or negative impacts depending on factors like duration and perception.
Educators can offer young learners multiple means of representation in three ways. First, they can provide different ways for learners to take in information, such as through read alouds, learning games, listening and reading, and using physical objects. Second, educators can offer different ways for learners to engage with language and symbols, like reading independently or with others and using materials in their home language. Third, educators can provide different ways for learners to achieve comprehension, such as using thinking routines and graphic organizers.
Cole Sprouse and Lili Reinhart met on the set of the Netflix series Riverdale in 2016 and began a private relationship. While rumors of splits have occurred, they continue sharing sweet moments on social media, suggesting their off-screen romance remains strong. The author believes in love at first sight and finding a match made in heaven, hoping for the same when their time comes to find a partner.
2. ՆԵԼԼԻ ԽԱՉԱՏՐՅԱՆ
Մանկավարժ, հոգեբան
⮚ ԻՆԴԻԳԱՄԻ զարգացման կենտրոնի համահիմնադիր,
⮚ մեթոդիստ, ծրագրերի պատասխանատու
⮚ «Մասնավոր նախադպրոցական հաստատությունների ասոցիացիա»
⮚ ՀԿ համահիմնադիր, նախագահ
⮚ European University of Armenia, Chair of Psychology, Lecturer
CREDENTIALS
2023-2025 2020 2019-2021
2018
Early Education Leadership TESOL Certification Specialization in Psychology Playful learning
3. ԴԱՍԸՆԹԱՑԻ ՎԵՐՋՈՒՄ ԴՈՒՔ
ԿԻՄԱՆԱՔ
❏ ինչ է իմացական գործընթացը
❏ որոնք են բարձրագույն իմացական գործընթացերը
ԿՏԻՐԱՊԵՏԵՔ
❏ իմացաական գործընթացները խթանելու և զարգացնելու գործնական
գործիքներին
ԿԿԱՐՈՂԱՆԱՔ
❏ տարբերակել, թե որ խաղերը որ իմացական գործընթացներն են զարգացնում
❏ ստեղծագործել և նոր խաղեր հորինել
4. ՆԱԽՆԱԿԱՆ ԳԻՏԵԼԻՔԻ ՍՏՈՒԳՈՒՄ
★ ինչ է իմացական գործընթացը
★ ինչ հմտություններ են անհրաժեշտ մարդուն
կամ երեխային արդյունավետ
ուսումնառության համար
★ որոնք են մարդու հոգեկանգործընթացների
երեք խմբերը՝
ա․ հուզական ,
բ․ ․․․,
գ․ ․․․
★ ինչ է խաղային ուսուցումը
★ ինչ օգուտ կտա երեխային փազլ խաղալը
★ ինչ օգուտ կտա երեխային լեգո խաղալը
★ Թվարկեք երկու խաղ, որ կօգնի զարգացնել
երեխայի երևակայությունը
★ Թվարկեք մեկ խաղ որ կօգնի զարգացնել
սերիացայի կարողությունը
5. ԻՆՉ ՀՄՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ և
ԿԱՐՈՂՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԵՆՔ
ԶԱՐԳԱՑՆՈՒՄ
ՄԱՆԿԱՊԱՐՏԵԶՈՒՄ և ԻՆՉ
ՆՊԱՏԱԿՈՎ
● Գեղեցիկ և կապակցված խոսել
● Ճանաչել թվերը և հաշվել
● Տարբերակել երկրաչափական պատկերները և
գույերը
● Տեղեկատվություն և գիտելիք շրջակա միջավայրի
մասին
6. Ցավոք, մեր հասարակության
մեծամասնությունը դեռ ուղղորդվում է այս
տրամաբանությամբ և վաղաժամ շեշտը
դնում է ակադեմիական հմտությունների վրա՝
մեծ հաշվով ուշադրություն չդարձնելուվ
հոգեկան բոլոր գործընթացների
համակողմանի զարգացման վրա, ավելի
կհեշտացներ ապագայում
ուսումնառության գործընթացը և հասուն
կյանքում գործնական հաջողությունների
հիմքն կանդիսանան:
7. Ի՞ՆՉ ՀՄՏՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ ԵՆ
ԱՆՀՐԱԺԵՇՏ ԵՐԵԽԱՅԻՆ
ԱՊԱԳԱՅՈՒՄ ՀԱՋՈՂԱԿ
ԼԻՆԵԼՈՒ ՀԱՄԱՐ
● ՀԱՂՈՐԴԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆ
● ՍՏԵՂԾԱԳՈՐԾԱԿԱՆՈՒԹՅՈՒՆ
● ՀԱՄԱԳՈՐԾԱԿՑՈՒԹՅՈՒՆ
● ՎԵՐԼՈՒԾԱԿԱՆ ՄՏԱԾՈՂՈՒԹՅՈՒՆ
8. ● Պետական չափորոշիչը, որպես նախադպրոցական
կրթության հիմնական սկզբունք, դիտարկում է
երեխայի ճանաչողական հետաքրքրությունների
ձևավորումը տարբեր գործունեության մեջ:
● Բացի այդ, չափորոշիչն ուղղված է
նախադպրոցական տարիքի երեխաների
ինտելեկտուալ որակների զարգացմանը:
● Առանձնահատուկ ուշադրություն է դարձվում
նախադպրոցական տարիքում կրթության որակի
ապահովմանը, ինչն անհրաժեշտ է դարձնում
փնտրել և կիրառել երեխաների ճանաչողական
կարողությունների զարգացման տարաբնույթ
ուղիներ և միջոցներ՝ հաշվի առնելով նրանց
կարիքներն ու հետաքրքրությունները։
9. Ի՞ՆՉ Է ԱՆՀՐԱԺԵՇՏ ԵՐԵԽԱՅի
ՄՈՏ ԶԱՐԳԱՑՆԵԼ
ՄԱԿԱՊԱՐՏԵԶՈՒՄ ԱՊԱԳԱՅՈՒՄ
ԱՐԴՅՈՒՆԱՎԵՏ
ՈՒՍՈՒՄՆԱՌՈՒԹՅԱՆ ՀԱՄԱՐ
● Ընկալում և վերարտադրում
● հիշողություն
● ուշադրություն
● Երեւակայություն
● Ստեղծագործականություն
● Խոսք և Հաղորդակցություն
● Մտածողություն ՝ վերլուծություն, համադրություն,
ընդհանրացում, վերացարկում, համեմատություն,
դասակարգում
● Պլանավորում
● Փաստարկում
● Տրամաբանություն և պատճառահետևանքային
կապեր
● Խնդիրների լուծում
10. ԻՆՉՊԵՍ ՆԱև
ԿԱՐՈՂՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐԻ ՄԵԿ ԱՅԼ
ԽՈՒՄԲ
▪ինքնավստահություն
▪Համագործակցություն
▪Դժվարություններին դիմադրելու
կարողություն
▪Հնարամտություն
▪Վարքի և հույզերի Ինքնակարգավորում
12. Իմացական գործընթացները մարդու հոգեկանի այն բարձրագույն
գործընթացներն ու գործողություններ են, որոնք ուղեղը կատարում է
արտաքին աշխարհից ստացած տեղեկատվության մշակման համար:
Այս գործողությունների միջոցով ուղեղը փոխազդում է իրեն
շրջապատող տեղեկատվության հետ, պահպանում է այն և վերլուծում
համապատասխան որոշումներ կայացնելու համար:
Ինչ է՞ իմացական գործընթացը, ինչու շեշտադրել դրանց զարգացումը
13. Ժամանակակից հոգեբանության մեջ ընդհանուր առմամբ ընդունված է,
որ մտավոր գործընթացները սերտորեն փոխկապակցված են և,
միաձուլվում են մեկ ինտեգրված գործընթացի մեջ: Գիտակցության
բաժանումը մտավոր գործընթացների պայմանական է։
Հոգեկան գործընթացների փոխկապակցվածությունն արտահայտվում է,
օրինակ, նրանում, որ ընկալումն անհնար է առանց հիշողության,
հիշողությունն՝ առանց ընկալման, իսկ ուշադրությունը՝ առանց
մտածելու։
15. Իմացական գործընթացների զարգացումը երեխաներին հնարավորություն է տալիս
● ուշադրություն դարձնել շրջապատող աշխարհին,
● մտածել դրա մասին,
● եզրահանգումներ կատարել և հետագայում այդ տեղեկատվությունն օգտագործել:
Ամենօրյա փորձառությունները՝ խաղը, հետազոտությունը, շփումը և հուզական կապը
հասակակիցների և մեծահասակների հետ և դրականը և բացասականը ազդում են
երեխայի իմացական գործընթացների զարգացման վրա։
Ինչու է՞ անհրաժեշտ զարգացել երեխաների իմացական
գործընթացները
16. Երեխաների ուսուցման ամենաբնական և նախընտրելի ձևերից մեկը խաղային ուսուցումն է,
որն ապահովում է
● առողջ,
● անվտանգ,
● կայուն զարգացնող միջավայր,
որտեղ երեխան ինքնուրույն և մեծահասակի օգնությամբ տարիքն համապատասխան խաղային
գործունեության միջոցով ձեռք է բերում գիտելիք և փորձառություն։
Ինչպե՞ս զարգացել երեխաների իմացական գործընթացները
17. խաղային ուսուցումն
առանձնահատուկ է նրանով, որ
վերջինիս միջոցով հնարավոր է
զարգացնել բացառապես բոլոր
այն հմտությունները, որոնք
պատկանում են «իմացական
գործընթացներ» մեծ ընտանիքին
▪ Ընկալում
▪ Ուշադրություն
▪ Հիշողություն
▪ Երևակայություն
▪ Խոսք և հաղորդակցություն
▪ Մտածողությունն / քննադատական մտածողություն,
▪ Տրամաբանություն և պատճառահետևանքային կապեր
▪ Համեմատություններ անելու կարողությու
▪ Ընդհանրացումներ անելու կարողություն
▪ Խնդիրների լուծում
18. մատիկների մանր շարժողականությունը, տարածական և պատկերավոր մտածողությունը,
ստեղծագործական երևակայությունը, զգայական մաթեմատիկան՝ երեխայի պատկերացումները
ձևի, քանակի, գույնի մասին
ՀԱՇՎԵՁՈՂԻԿՆԵՐՈՎ ԶԱՐԳԱՑՈՂ ԽԱՂԵՐ և ԱՌԱՋԱԴՐԱՔՆԵՐ
19. ՈՒՇԱԴՐՈՒԹՅՈՒՆԸ, ՎԵՐԱՑԱԿԱՆ ՄՏԱԾՈՂՈՒԹՅՈՒՆԸ,
ԶՈՒԳՈՐԴՄԱՆ ԿԱՐՈՂՈՒԹՅՈՒՆԸ
ԶԱՐԳԱՑՈՂ ԽԱՂԵՐ
Այս խաղը թույլ է տալիս երեխային
հասկանալ
● նույն և տարբեր
հասկացությունները,
● զարգացնում է վերացական
մտածողությունը,
● ընկալումը,
● ուշադրությունը
20. ՈՒՇԱԴՐՈՒԹՅՈՒՆԸ, ՄՏԱԾՈՂՈՒԹՅՈՒՆԸ, ԵՐևԱԿԱՅՈՒԹՅՈՒՆԸ
ԶԱՐԳԱՑՈՂ ԽԱՂԵՐ և ԱՌԱՋԱԴՐԱՔՆԵՐ
Մտածողությունը իմացական գործընթաց է, որի ժամանակ սուբյեկտը կատարում է տարբեր տեսակի
ընդհանրացումներ` ներառելով պատկերներ, հասկացություններ:
Մտածողությունը
հնարավորություն է տալիս
ճանաչել օբյեկտիվ աշխարհի
խորքային էությունը, նրա
գոյության օրենքները, միայն
մտածողության միջոցով է
հնարավոր կայացող, փոփոխվող,
զարգացող աշխարհի ճանաչումը,
մտածողությունը թույլ է տալիս
կանխատեսել ապագան,
գործառել հնարավորի հետ,
նախագծել գործնական
գործունեություն
27. ԹԱՆԳՐԱՄ
ՏԱՐԱԾԱԿԱՆ և ՎԵՐԱՑԱԿԱՆ ՄՏԱԾՈՂՈՒԹՅՈՒՆ
ՀԱՏԿՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ և ՀԱՐԱԲԵՐՈՒԹՅՈՒՆՆԵՐ
Զարգացնում է տարածական և
վերացական մտածողությունը, երեխաները
սովորում են մաթեմատիկական
հասկացություններ:
զարգացնում է վերլուծական ւ
քննադատական մտածողությունը
Երեխաները սովորում են առարկաների,
թվերի, թվաբանական գործողությունների,
մի շարք երկրաչափական ձևերի
հատկություններն ու հարաբերությունները
28. Հաջորդականություն և գործողության հաջորդական
տրամաբանությունը
Սերիացիան առարկաների դասավորությունն է
ըստ չափի, տեղի կամ դիրքի:
հաջորդականությունը հասկանալը պահանջում է
տարբերություններ տեսնելու և բազմաթիվ
առարկաներ համեմատելու ունակություն:
գործողության հաջորդական տրամաբանությունը
հասկանալը երեխաներին սովորեցնում է
կանխատեսել, թե ինչ է լինելու հետո:
հաջորդականության կանխատեսումը հանդիպում
են մաթեմատիկայի, ՍԹԵՄ գիտությունների և
ուսումնառության այլ ոլորտներում
29. ՍԵՐԻԱՑԻԱ
Նյութերն ու նկարները ձախից աջ
դասավորել սովորելը օգնում է
երեխաներին սովորել կարդալ ձախից աջ:
միաժամանակ զարգացնելով տարածական
ընկալումը, ուշադրությունը, վերլուծելու
կարողությունը, համապատասխանելը,
օրինաչափությունը բացահայտելու
կարողությունը
35. ՀԻՇՈՂՈՒԹՅՈՒՆ
Հոգեկանի կարևորագույն
առանձնահատկություններից մեկն այն
է, որ արտաքին գրգռիչների
արտացոլումը մարդը կարողանում է
օգտագործել նաև ապագայում: Փորձի
կուտակումն անհնարին կլիներ, եթե
կուտակված անհատական փորձն
անհետ կորչեր:
Ինֆորմացիան, որն ստացվել է անցյալում,
պահպանվում է և վերարտադրվում
անհատի կողմից այն իրավիճակներում,
երբ դա նրան անհրաժեշտ է: Սա էլ հենց
մեր հիշողությունն է: Անհատի կողմից իր
փորձի մտապահումը, պահպանումը և
հետագա վերարտադրումը անվանում են
հիշողություն:
41. ԿԱՌՈՒՑՈՂԱԿԱՆ ԽԱՂԵՐ
Կառուցողական խաղն օգնում է
● խթանել ստեղծագործական
ունակությունները,
Սովորեցնում է
● համապատասխանեցնել, հաշվել և
տեսակավորել:
Զարգացում է
● Տարածական մտածողությունը ՝ թե
ինչպես են կտորները տեղավորվում
միմյանց հետ
42. Կառուցողական խաղն
օգնում է հասկանալ
գիտական
հասկացությունները.
երեխաները սովորում են
գրավիտացիայի, քաշի,
կայունության և
հավասարակշռության
մասին, երբ նրանք
կառուցում և
ուսումնասիրում են
Պատճառահետևանքային
կապերն ուսումնասիրելու
միջոցով՝ երեխաները
բացահայտում են
առարկաների
հատկությունները և ինչպես
են դրանք ազդում միմյանց
վրա:
45. Փազլները զարգացնում են
● հիշողությունը,
● պլանավորելու,
● գաղափարները
փորձարկելու
● խնդիրներ լուծելու
կարողությունը:
Փազլը հավաքելիս երեխաները
հիշում են
● ձևերը,
● գույները,
● դիրքերը
● դրանք հավաքելոււ
ռազմավարությունը:
46. Երեխայի հետ զարգացնող և խաղային
գործունեությունը անհրաժեշտ է կազմակերպել
երեխայակենտրոն միջավայրում՝ խաղային
անուղղակի ուսուցման միջոցով, որն անընդհատ
շեշտում է ճանաչողական կարողությունների
զարգացումը հեշտ և հաճելի կերպով:
Ներկայացված գործնական աշխատանքները և
գաղափարները կարող են հարստացնել
մեծահասակների փորձը և զարգացնել ուսուցման
ավելի արդյունավետ մեթոդներ:
Խաղի ինտեգրումը ուսուցման գործընթացում
դրականորեն նպաստում է հաջող ուսումնական
միջավայրին, այդպիսով նպաստելով ուսուցման
գործընթացին և, հետևաբար, ճանաչողական
հմտություններին:
47. Այսպիսով Կենտրոնանալով երեխաների
իմացական գործընթացների զարգացման վրա՝
մենք ավելի արդյունավետ կերպով կնպաստենք
ավելի հասուն տարիքում՝ դպրոցում և ողջ կյանքի
ընթացքում անհատի ապագա ակադեմիական
հմտությունների և ընդհանուր հաջողությունների
զարգացմանն ու խթանմանը:
48. This is the most
important takeaway
that everyone has to
remember.