history

1. 2ο ΓΕ.Λ. Αργοστολίου “Π. Βεργωτής”
Διδάσκων: Θοδωρής Διαμάντης
Ιστορία του Αρχαίου Κόσμου
Α’ Λυκείου
Ὄλβιος ὅστις ἰστορίης ἔσχεν
μάθησιν
(=τυχερός αυτός που διδάχτηκε ιστορία)
Ευριπίδης, 480-406 π.Χ.
1

2. ΠΟΛΗ-ΚΡΑΤΟΣ
 Έννοια
 Δημιουργία
 Χαρακτηριστικά
 Διοίκηση
 Εξέλιξη
 Κρίση
 Παραδείγματα
2

3. Η πόλη-κράτος είναι μια ιδιαίτερη μορφή
πολιτικής οργάνωσης που τη συναντάμε
σε διάφορες περιοχές του αρχαίου κόσμου
ήδη από την 3η χιλιετία π.Χ.
(Μεσοποταμία, Συροπαλαιστίνη,
Ιταλική χερσόνησος)
Με τον όρο «πόλη- κράτος» εννοούμε ένα
μικρό σε έκταση κράτος. Το κράτος αυτό
αποτελείται από:
1. το άστυ και
2. τη χώρα,
δηλαδή την αγροτική περιοχή που
βρίσκεται γύρω από το άστυ.
Έννοια
3

4. Δημιουργία
 Μεταβολή βουλής σε νομοθετικό
σώμα
 Καθιέρωση του αιρετού
(=όποιου είχε το δικαίωμα
του «ἐκλέγεσθαι»)
 Σύγκληση τακτικών
συνελεύσεων δήμου
Χαρακτήρα πόλεως απέκτησαν τα φυλετικά κράτη , όταν πραγματοποιήθηκαν
οι ακόλουθες αλλαγές:
4

5. Χαρακτηριστικά
 Πλήρης αυτονομία
 Διοικητικό ή θρησκευτικό κέντρο
 Περιφέρεια καλλιεργούμενων εκτάσεων (εμπορικά &
οικονομικά συμφέροντα)
 Καλλιεργήσιμες εκτάσεις (επιβίωση)
5

6. Διοίκηση
 Βουλή με πολλά και
εκλεγμένα μέλη
 Δικονομία (σύνολο νόμων)
 Ακριβής καταμερισμός
αρμοδιοτήτων
 Συμμετοχή στη διατύπωση
νομοσχεδίων (=προβουλεύματα)
6

7. Πόλη-Κράτος τον 8ο αιώνα π.Χ.
•Σταθερή εγκατάσταση
•Έλλειψη καλλιεργήσιμης γης
•Δημογραφική αύξηση
•Ανεργία
Οικονομική κρίση
Δουλεία
Αγροτική κρίση
Ανάπτυξη
Εμπορίου Ναυτιλίας Βιοτεχνίας
7

8. Ευγενείς
Στρατιωτικός τομέας
Αριστοκρατική καταγωγή
Κάτοχοι εκτάσεων γης
Εκτροφή αλόγων
Σε πολεμική ετοιμότητα
Άμυνα της πόλης
Εξουσία
Πολιτικό προσκήνιο
Πτώση βασιλείας Αριστοκρατία
Άριστοι
(ευγενείς)
8

9. Πόλη-Κράτος τον 6ο-5ο αιώνα π.Χ.
Οικονομικός τομέας
• Απαγόρευση δουλείας
• Σεισάχθεια
• Ελεύθεροι
δούλοι
• ακτήμονες
• αφορολόγητοι
Νόμισμα
Ανάπτυξη εμπορίου και συναλλαγών
Πολιτική ανεξαρτησία
Πλούσιοι αστοί Πολιτικά δικαιώματα
Στρατιωτικός τομέας
Οπλιτική φάλαγγα Ισότητα Πολιτικά δικαιώματα
Ισχυρό ναυτικό
9

10. Πολιτικός τομέας
Βελτίωση φοινικικού
αλφαβήτου
• Εύκολη καταγραφή νόμων
• Ανάπτυξη παιδείας και
λογοτεχνίας
• Κριτική αμφισβήτηση
Πολίτευμα (εξέλιξη)
Αριστοκρατία Ολιγαρχία Τυραννία Δημοκρατία
Κάτοχοι δικαιωμάτων τον 8ο και 6ο - 5ο αιώνα π.Χ.
Ευγενείς Πλουσιότεροι Ελεύθεροι άνδρες
10
Βασιλεία

11. Κρίση τον 4ο αιώνα π.Χ.
Εσωτερικό
Οικονομική κρίση
Κοινωνική κρίση
Εξωτερικό
Ανταγωνισμός
Συγκρούσεις
Υποκίνηση
Περσών
Αντισπαρτιατικό
μέτωπο
Κορινθιακός
πόλεμος
Ανταλκείδιος
Ειρήνη
Μ.Ασία,Κύπρος
στου Πέρσες
Αυτονομία
ελληνικών πόλεων
Αθηναίοι
τοποτηρητές
ειρήνης
11

12. Παραδείγματα
Αρχαία Αθήνα • Αριστοκρατία (Επώνυμοι άρχοντες)
• Τυραννία (Πεισίστρατος)
• Δημοκρατία (Κλεισθένης)
Εκκλησία του
Δήμου
Όλοι οι Αθηναίοι
δικαίωμα
συμμετοχής στα
κοινά και στη
λήψη αποφάσεων
Οστρακισμός
12

13. Αρχαία Σπάρτη
• Λακωνία
• Στρατιωτική δύναμη, πειθαρχία, ηρωισμό
• Μεγάλος αριθμός δούλων
• Ακμή: Πελοποννησιακός πόλεμος (ισχυρή ναυτική δύναμη)
• Παρακμή: Μάχη στα Λεύκτρα
• Επαναστάσεις ειλώτων
13

14. «τῶν μελλόντων ποτέ αὖθις κατά τό ἀνθρώπινον τοιοῦτον
καί παραπλησίων ἔσεσθαι»
(=εκείνα που μέλλουν κάποτε να ξαναγίνουν, όπως είναι στη
φύση των ανθρώπων, ή τα ίδια ή παρόμοια)
[Θουκιδίδου, Ἱστορία, 1.22.4]
14

15. Βιβλιογραφία
 Η Αρχαία Ελλάδα
 Αρχαία ελληνική ιστορία
 Ιστορία του αρχαίου κόσμου (Σχολικό βιβλίο)
 https://sites.google.com/site/bishopphotios/home/dokimia/pole%E2%8
0%93kratospolitesstenarchaiaelladadiaphores%E2%80%93omoiotetesme
taxy8ou6ou-5ouaionamch
 http://el.wikipedia.org/wiki/%CE%A0%CF%8C%CE%BB%CE%B7-
%CE%BA%CF%81%CE%AC%CF%84%CE%BF%CF%82
 http://museduc.gr/docs/Istoria/A/04%20KEFALAIO%20A.pdf
15