Political weight or PW index, is fundamental index that show us geopolitical & Eco-political situation of country. http://iilss.net/ http://maynter.com

1. ‫موسسه‬‫المل‬ ‫بین‬‫خزر‬ ‫دریای‬ ‫مطالعات‬ ‫لی‬ www.iikss.com ‫میثم‬‫درونکال‬ ‫آرائی‬
1
‫سیاسی‬ ‫وزن‬‫حاکمیتی‬ ‫وزن‬ ‫و‬‫دولت‬-‫کشورها‬
‫سیاسی‬ ‫های‬ ‫وضعیت‬ ‫(تحلیل‬,‫اقتصادی‬‫و‬‫جمعیتی‬‫دولت‬-)‫عددی‬ ‫های‬ ‫کمیت‬ ‫قالب‬ ‫در‬ ‫ها‬ ‫کشور‬
V.1.1
**‫توجه‬ **
‫د‬‫کترین‬"‫حاکمیتی‬ ‫وزن‬ ‫و‬ ‫سیاسی‬ ‫وزن‬ ‫شاخص‬"‫دولتت‬-‫کشتورها‬‫ت‬ ‫درو‬ ‫تی‬ ‫ارا‬ ‫آ‬ ‫ییت‬ ‫توست‬‫ا‬‫ته‬ ‫را‬‫و‬‫تحتت‬
‫استا‬.‫است‬ ‫گردیده‬ ‫ینتشر‬ ‫باز‬ ‫یتن‬ ‫دارد‬‫وحقوقی‬ ‫حقیقی‬ ‫شخص‬ ‫هیچ‬,‫بترداری‬ ‫ببتره‬ ‫حتر‬ ‫ی‬ ‫تا‬ ‫ی‬ ‫و‬ ‫زبتان‬ ‫هتر‬ ‫در‬
‫حاضر‬ ‫تحقیقات‬ ‫تایج‬ ‫و‬ ‫عمویی‬ ‫یفاهیآ‬ ‫از‬ ‫د‬ ‫توا‬ ‫یی‬ ‫ینبع‬ ‫ذکر‬ ‫با‬ ‫تنبا‬ ‫و‬ ‫داشته‬ ‫را‬ ‫فوق‬ ‫یطالب‬ ‫از‬ ‫تجاری‬ ‫و‬ ‫حصاری‬ ‫ا‬
.‫ماید‬ ‫استفاده‬
‫جزوه‬‫و‬ ‫سیاسی‬ ‫وزن‬ ‫یفبوم‬ ‫با‬ ‫اشنایی‬ ‫برای‬ ً‫ا‬‫صرف‬ ‫حاضر‬‫ورن‬‫حاکمیتی‬‫دولت‬-‫کشتورها‬‫استت‬ ‫گردیتده‬ ‫ینتشتر‬‫تتا‬
‫یوسسه‬ ‫سوی‬ ‫از‬ ‫شده‬ ‫ه‬ ‫ارا‬ ‫های‬ ‫تحلیل‬‫خزر‬ ‫دریای‬ ‫یطالعات‬ ‫المللی‬ ‫بین‬‫داشته‬ ‫بیشتری‬ ‫درک‬ ‫قابلیت‬.‫باشند‬
**‫توجه‬ **
‫فبرست‬
............................................................‫یقدیه‬...............................................................2
‫سیاسی‬ ‫وزن‬ ‫یحاسبه‬ ‫رگرسیون‬ ‫یا‬ ‫فریول‬.........................................................................4
‫سرزیین‬ ‫ه‬ ‫سرا‬(LPC).......................................................................................................5
‫ته‬ ‫س‬‫جمعیتی‬(HP).........................................................................................................6
‫شاخص‬‫ایی‬ ‫توا‬‫ویت‬ ‫ح‬‫یا‬‫وزن‬‫حاکمیتی‬(GW)..............................................................9
‫شاخص‬‫دازه‬ ‫ا‬‫بودجه‬(B)..............................................................................................12
‫دیان‬ ‫را‬‫یا‬‫بازدهی‬‫جمعیت‬(Ep).....................................................................................15
‫شاخص‬‫پایداری‬‫حاکمیت‬(∆𝒕)..........................................................................................16
‫قدرت‬ ‫تمرکز‬(CP).........................................................................................................19
‫سیاسی‬ ‫وزن‬(PW)..........................................................................................................21
‫قضایا‬...........................................................................................................................22
‫دازه‬ ‫ا‬‫ه‬ ‫ییا‬..................................................................................................................25

2. ‫موسسه‬‫المل‬ ‫بین‬‫خزر‬ ‫دریای‬ ‫مطالعات‬ ‫لی‬ www.iikss.com ‫میثم‬‫درونکال‬ ‫آرائی‬
2
:‫مقدمه‬
‫علوم‬ ‫های‬ ‫ضعف‬ ‫ترین‬ ‫اساسی‬ ‫و‬ ‫مهمترین‬ ‫از‬ ‫یکی‬‫ُعدی‬‫ب‬ ‫چند‬ ‫نگاه‬ ‫و‬ ‫بندی‬ ‫جمع‬ ‫در‬ ‫پایینی‬ ‫توانایی‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫آن‬ ‫سیاسی‬ ‫های‬ ‫تحلیل‬ ‫آن‬ ‫تبع‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫سیاسی‬
‫هستند‬ ‫واقعبینانه‬ ‫آنکه‬ ‫عین‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫کرد‬ ‫دقیق‬ ‫و‬ ‫منطقی‬ ‫ای‬ ‫گونه‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫تحلیل‬ ‫ساختار‬ ‫باید‬ ‫لذا‬ .‫دارند‬ ‫موضوع‬ ‫یک‬ ‫به‬,.‫باشند‬ ‫نیز‬ ‫ُعدی‬‫ب‬ ‫چند‬‫کار‬ ‫چاره‬‫نیز‬
‫های‬ ‫تحلیل‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫تواند‬ ‫می‬.‫باشد‬ ‫ریاضیات‬ ‫یا‬ ‫عددی‬ ‫های‬ ‫کمیت‬ ‫غالب‬ ‫در‬ ‫منطقی‬‫هایی‬ ‫شاخص‬ ‫از‬ ‫منظور‬ ‫بدین‬‫سیاسی‬ ‫وزن‬ ‫نام‬ ‫به‬‫وزن‬ ‫و‬
‫حاکمیتی‬‫وضعیت‬ ‫گویای‬ ‫که‬ ‫نماییم‬ ‫می‬ ‫استفاده‬‫جایگاه‬ ‫و‬‫سیاسی‬ ‫های‬ ‫زمینه‬ ‫در‬ ‫کشورها‬,‫اقتصادی‬,‫جمعیتی‬‫و‬.‫است‬ ‫جغرافیایی‬‫امکان‬ ‫سیاسی‬ ‫وزن‬
‫کشورها‬ ‫مقایسه‬,‫کشورها‬ ‫وقایع‬ ‫تحلیل‬,‫وزن‬ ‫بر‬ ‫واقعه‬ ‫یا‬ ‫وضعیت‬ ‫یک‬ ‫تحلیل‬‫آنها‬‫امکان‬ ‫نامتقارن‬ ‫های‬ ‫کمیت‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ‫را‬ ‫کشور‬ ‫سیاسی‬ ‫جایگاه‬ ‫و‬
‫نماید‬ ‫می‬ ‫پذیر‬‫مقایسه‬ ‫را‬ ‫ها‬ ‫کمیت‬ ‫آن‬ ‫راحتی‬ ‫به‬ ‫توان‬ ‫نمی‬ ‫عادی‬ ‫حالت‬ ‫در‬ ‫که‬‫داد‬ ‫قرار‬ ‫یکدیگر‬ ‫کنار‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫نموده‬.
‫اق‬ ‫های‬ ‫زمینه‬ ‫در‬ ‫متعددی‬ ‫های‬ ‫شاخص‬ ‫تاکنون‬ ‫که‬ ‫دانیم‬ ‫می‬ ‫نیز‬ ‫طرفی‬ ‫از‬‫تصادی‬,‫جغرافیایی‬,‫نظامی‬,‫اساس‬ ‫بر‬ ‫کشورها‬ ‫و‬ ‫گردیده‬ ‫ایجاد‬ ... ‫و‬ ‫صنعتی‬
‫این‬ ‫رشد‬ ‫و‬ ‫ایجاد‬ ‫در‬ ‫حکومت‬ ‫یا‬ ‫دولت‬ ‫جایگاه‬ ‫که‬ ‫دهند‬ ‫نمی‬ ‫نشان‬ ‫ها‬ ‫شاخص‬ ‫این‬ ‫از‬ ‫یک‬ ‫هیچ‬ ‫اما‬ .‫گردند‬ ‫می‬ ‫مقایسه‬ ‫یکدیگر‬ ‫با‬ ‫ها‬ ‫شاخص‬ ‫آن‬
‫تاثیر‬ ‫چه‬ ‫ها‬ ‫شاخص‬ ‫این‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫چیست‬ ‫ها‬ ‫شاخص‬‫مستقیمی‬‫کشور‬ ‫یک‬ ‫سیاسی‬ ‫حیات‬ ‫بر‬.‫دارند‬‫که‬ ‫گردد‬ ‫ایجاد‬ ‫جامع‬ ‫و‬ ‫اساسی‬ ‫شاخص‬ ‫یک‬ ‫باید‬ ‫لذا‬
‫دولت‬ ‫مختص‬-.‫خوانیم‬ ‫می‬ ‫سیاسی‬ ‫وزن‬ ‫را‬ ‫آن‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫کشور‬‫های‬ ‫شاخص‬ ‫نیز‬ ‫و‬ ‫آن‬ ‫کل‬ ‫شاخص‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ‫که‬ ‫دارد‬ ‫را‬ ‫توانایی‬ ‫این‬ ‫سیاسی‬ ‫وزن‬ ‫البته‬
‫آن‬ ‫جزئی‬ ‫متغییرهای‬ ‫در‬ ‫شده‬ ‫استخراج‬,‫س‬ ‫یک‬ ‫در‬ ‫ساکن‬ ‫جمعیت‬ ‫و‬ ‫حکومت‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ ‫را‬ ‫هایی‬ ‫قضاوت‬.‫باشیم‬ ‫داشته‬ ‫رزمین‬
‫که‬ ‫است‬ ‫توضیح‬ ‫به‬ ‫الزم‬‫از‬ ‫عبارتند‬ ‫طریق‬ ‫دو‬ ‫این‬ .‫شوند‬ ‫می‬ ‫استخراج‬ ‫طریق‬ ‫دو‬ ‫از‬ ‫سیاسی‬ ‫وزن‬ ‫در‬ ‫استفاده‬ ‫مورد‬ ‫های‬ ‫کمیت‬1‫وضعیت‬ ‫ترین‬ ‫مطلوب‬ :
‫ممکن‬‫قدرت‬ ‫تمرکز‬ ‫(مانند‬‫کشورها‬ ‫در‬‫مبنای‬ ‫بر‬ ‫که‬100)‫گیرد‬ ‫می‬ ‫قرار‬ ‫محاسبه‬ ‫مورد‬ ‫قدرت‬ ‫کامل‬ ‫تمرکز‬ ‫یا‬‫و‬2‫ترین‬ ‫مطلوب‬ :‫یافته‬ ‫دست‬ ‫وضعیت‬
‫کشورها‬ ‫برای‬ ‫شده‬)‫اتباع‬ ‫از‬ ‫نفر‬ ‫هر‬ ‫ازای‬ ‫به‬ ‫بودجه‬ ‫سرانه‬ ‫(نظیر‬‫این‬ ‫در‬ .‫بررسی‬‫فلسفی‬ ‫بنیان‬ ‫یک‬ ‫از‬ ‫شاخص‬ ‫هر‬‫خود‬ ‫به‬ ‫مخصوص‬‫و‬ ‫است‬ ‫برخوردار‬
.‫شود‬ ‫خودداری‬ ‫فرضی‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫آرمانی‬ ‫های‬ ‫شاخص‬ ‫به‬ ‫اتکاء‬ ‫از‬ ‫شده‬ ‫سعی‬‫برخی‬‫از‬‫ها‬ ‫متغییر‬‫سیاسی‬ ‫وزن‬ ‫ی‬‫باید‬ ‫و‬ ‫بوده‬ ‫ارزشمند‬ ‫توانند‬ ‫نمی‬ ‫نفسه‬ ‫فی‬ ‫نیز‬
‫نسبت‬ ‫در‬‫با‬‫قر‬ ‫ارزیابی‬ ‫مورد‬ ‫آن‬ ‫توانایی‬ ‫و‬ ‫حاکمیت‬ ‫نام‬ ‫به‬ ‫پدیداری‬‫به‬ ‫سرزمین‬ ‫سرانه‬ ‫نظیر‬ ‫نیز‬ ‫متغییرها‬ ‫از‬ ‫برخی‬ ‫و‬ )‫سرزمین‬ ‫و‬ ‫جمعیت‬ ‫بگیرند(مانند‬ ‫ار‬
( ‫نفر‬ ‫یک‬ ‫ازای‬LPC(‫حاکمیتی‬ ‫وزن‬ ‫را‬ ‫آن‬ ‫که‬ ‫حکومت‬ ‫توانایی‬ ‫شاخص‬ ‫یا‬ ‫و‬ )GW‫میخوانیم‬ ),‫کشورها‬ ‫مقایسه‬ ‫و‬ ‫تحلیل‬ ‫مبنای‬ ‫توانند‬ ‫می‬ ‫تنهایی‬ ‫به‬
.‫گیرند‬ ‫قرار‬

3. ‫موسسه‬‫المل‬ ‫بین‬‫خزر‬ ‫دریای‬ ‫مطالعات‬ ‫لی‬ www.iikss.com ‫میثم‬‫درونکال‬ ‫آرائی‬
3
1:‫آنجایی‬ ‫از‬‫حقوق‬ ‫علم‬ ‫و‬ ‫سیاست‬ ‫علم‬ ‫عالم‬ ‫در‬ ‫که‬,‫میان‬ ‫مشخص‬ ‫نسبت‬ ‫یک‬‫جمعیت‬,‫سرزیین‬‫و‬‫حاکمیت‬‫دولت‬ ‫مثلث‬ ‫ضلع‬ ‫سه‬ ‫عنوان‬ ‫به‬-
‫کشور‬‫کمی‬ ‫لحاظ‬ ‫از‬‫است‬ ‫برقرار‬‫عامل‬ ‫سه‬ ‫همین‬ ‫بر‬ ‫مبتنی‬ ‫را‬ ‫کشور‬ ‫هر‬ ‫سیاسی‬ ‫وزن‬ ‫لذا‬‫استخراج‬ ‫اساسی‬‫می‬‫رویکردی‬ ‫چنین‬ ‫حاصل‬ .‫نماییم‬‫هر‬ ‫در‬
‫کشوری‬,‫سیاسی‬ ‫های‬ ‫زمینه‬ ‫در‬ ‫حاکمیت‬ ‫توان‬ ‫و‬ ‫ژئوپولتیکی‬ ‫های‬ ‫واقعیت‬ ‫با‬ ‫متناسب‬,.‫است‬ ‫متفاوت‬ ‫فرهنگی‬ ‫و‬ ‫اقتصادی‬‫که‬ ‫صورت‬ ‫بدین‬‫ترکیب‬ ‫از‬
‫دهند‬ ‫تشکیل‬ ‫اساسی‬ ‫ضلع‬ ‫سه‬ ‫این‬ ‫به‬ ‫مربوط‬ ‫های‬ ‫شاخص‬‫ه‬‫دولت‬ ‫یک‬-‫کشور‬,‫کشور‬ ‫هر‬‫دارای‬‫مبنایی‬ ‫تواند‬ ‫می‬ ‫که‬ ‫گردد‬ ‫می‬ ‫یگانه‬ ‫شاخص‬ ‫یک‬
.‫دهد‬ ‫دست‬ ‫به‬ ‫آنها‬ ‫های‬ ‫سیاست‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫توانایی‬ ‫تحلیل‬ ‫و‬ ‫یکدیگر‬ ‫با‬ ‫کشورها‬ ‫مقایسه‬ ‫برای‬‫زمانی‬ ‫فرایند‬ ‫یک‬ ‫در‬ ‫تواند‬ ‫می‬ ‫شاخص‬ ‫این‬ ‫طرفی‬ ‫از‬5‫یا‬10‫یا‬
20‫ساله‬,‫دیروز‬ ‫با‬ ‫کشور‬ ‫دولت‬ ‫امروز‬ ‫وزن‬ ‫مقایسه‬ ‫برای‬ ‫مبنایی‬‫آن‬‫دولت‬-.‫باشد‬ ‫کشور‬
‫الز‬‫و‬ ‫نظامی‬ ‫قدرت‬ ‫نظیر‬ ‫مواردی‬ .‫باشد‬ ‫دولت‬ ‫دستان‬ ‫در‬ ‫قدرت‬ ‫حفظ‬ ‫و‬ ‫ایجاد‬ ‫های‬ ‫مولفه‬ ‫تمامی‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫آن‬ ‫سیاسی‬ ‫وزن‬ ‫استمرار‬ ‫و‬ ‫وجود‬ ‫مه‬
.‫است‬ ‫پایدار‬ ‫صورت‬ ‫به‬ ‫نظم‬ ‫برقراری‬ ‫برای‬ ‫دولت‬ ‫ابزار‬ ‫آن‬ ‫نظیر‬ ‫و‬ ‫مالیاتی‬ ‫درآمدهای‬‫لذا‬‫مدیریت‬ ‫برای‬ ‫و‬ ‫اعمال‬ ‫را‬ ‫الزم‬ ‫مدیریت‬ ‫دولت‬‫سیاسی‬ ‫جامعه‬
‫به‬ ‫اقدام‬.‫نماید‬ ‫می‬ ‫کردن‬ ‫هزینه‬

4. ‫موسسه‬‫المل‬ ‫بین‬‫خزر‬ ‫دریای‬ ‫مطالعات‬ ‫لی‬ www.iikss.com ‫میثم‬‫درونکال‬ ‫آرائی‬
4
2:‫فریول‬‫رگرسیون‬ ‫یا‬‫سیاسی‬ ‫وزن‬ ‫یحاسبه‬:‫شود‬ ‫می‬ ‫تعریف‬ ‫ذیل‬ ‫صورت‬ ‫به‬
𝑃𝑊 = 𝐺𝑊 × 𝐿𝑃𝐶
‫یا‬
PW = (√∆t × Cp × B3
) × (
𝐿
𝑃
)
: ‫آن‬ ‫در‬ ‫که‬
PW=political weight‫سیاسی‬ ‫وزن‬ =
LPC‫نفر‬ ‫هر‬ ‫ازای‬ ‫به‬ ‫سرزمین‬ ‫سرانه‬ =
GW‫حاکمیتی‬ ‫وزن‬ ‫یا‬ ‫حکومت‬ ‫توانایی‬ ‫شاخص‬ =
B=Budget per capita=‫شاخص‬‫میانگین‬ ‫طور‬ ‫به‬ ‫نفر‬ ‫یک‬ ‫برای‬ ‫دولت‬ ‫توسط‬ ‫شده‬ ‫هزینه‬ ‫بودجه‬ ‫سرانه‬
Cp=Concentration of power=‫شاخص‬‫قدرت‬ ‫تمرکز‬ ‫میزان‬
=∆𝒕‫حاکمیت‬ ‫پایداری‬ ‫شاخص‬
L=Land‫مساحت‬ =‫دولت‬-‫کشور‬‫و‬ ‫سرزمینی‬ ‫ها+آبهای‬ ‫خشکی‬ ‫(شامل‬‫شامل‬ ‫تواند‬ ‫می‬‫قاره‬ ‫فالت‬ ‫مساحت‬ ‫کل‬‫بشود‬ ‫نیز‬)
P=Population‫جمعیت‬ =

5. ‫موسسه‬‫المل‬ ‫بین‬‫خزر‬ ‫دریای‬ ‫مطالعات‬ ‫لی‬ www.iikss.com ‫میثم‬‫درونکال‬ ‫آرائی‬
5
3:‫اگر‬"‫سرزیین‬ ‫ه‬ ‫سرا‬"‫را‬"LPC"(Land per capita)‫بدانیم‬,‫را‬ ‫سرزمین‬ ‫آنگاه‬"L"(Land)‫و‬‫را‬ ‫جمعیت‬"P"
(population.‫دهیم‬ ‫می‬ ‫نسبت‬ )‫مساحت‬ ‫واحد‬ ‫در‬ ‫جمعیت‬ ‫سنجش‬"‫تراکآ‬"‫شود‬ ‫می‬ ‫خوانده‬‫و‬( ‫رابطه‬ ‫از‬
‫جمعیت‬
‫سرزمین‬
‫یا‬
P
L
)‫واحد‬ ‫سنجش‬ ‫و‬
‫مساحت‬‫که‬ ‫جمعیت‬ ‫تعداد‬ ‫در‬"‫سرزیین‬ ‫ه‬ ‫سرا‬"‫رابطه‬ ‫از‬ ‫شود‬ ‫می‬ ‫خوانده‬(
‫سرزمین‬
‫جمعیت‬
‫یا‬LPC =
L
P
)‫مفاهیم‬ ‫این‬ ‫دوی‬ ‫هر‬ .‫آید‬ ‫می‬ ‫دست‬ ‫به‬‫در‬‫وزن‬
‫اما‬ ‫بوده‬ ‫اعتبار‬ ‫و‬ ‫ارزش‬ ‫دارای‬ ‫سیاسی‬‫سرزیین‬ ‫ه‬ ‫سرا‬.‫است‬ ‫برخوردار‬ ‫سیاسی‬ ‫وزن‬ ‫اندازه‬ ‫تعیین‬ ‫در‬ ‫ای‬ ‫ویژه‬ ‫اهمیت‬ ‫از‬‫سرزمین‬ ‫سرانه‬‫را‬"LPC"
(Land per capita.‫نماییم‬ ‫می‬ ‫تعریف‬ ):‫لذا‬
LPC =
L
P
=
‫مساحت‬
‫جمعیت‬
3-1:LPC.‫است‬ ‫کشور‬ ‫آن‬ ‫جمعیت‬ ‫از‬ ‫نفر‬ ‫هر‬ ‫ازای‬ ‫به‬ ‫سرزمین‬ ‫از‬ ‫مشخص‬ ‫مقدار‬ ‫یک‬ ‫وجود‬ ‫معنی‬ ‫به‬‫سرزمین‬ ‫محاسبه‬ ‫واحد‬"‫یربع‬ ‫یتر‬"‫واحد‬ ‫و‬
‫جمعیت‬ ‫محاسبه‬"‫فر‬".‫باشد‬ ‫می‬
3-2‫میزان‬ ‫چه‬ ‫هر‬ :LPC‫باشد‬ ‫باالتر‬‫باشد‬ ‫شده‬ ‫گسترده‬ ‫جغرافیایی‬ ‫عرض‬ ‫چند‬ ‫و‬ ‫طول‬ ‫چند‬ ‫در‬ ‫سرزمین‬ ‫آنکه‬ ‫شرط‬ ‫به‬,‫مزایای‬ ‫از‬ ‫برخورداری‬ ‫شانس‬
.‫رود‬ ‫می‬ ‫باالتر‬ ‫جهان‬ ‫در‬ ‫سیاسی‬ ‫و‬ ‫جغرافیایی‬‫و‬ ‫رود‬ ‫می‬ ‫باالتر‬ ‫اشخاص‬ ‫توسط‬ ‫برداری‬ ‫بهره‬ ‫برای‬ ‫کافی‬ ‫منابع‬ ‫وجود‬ ‫شانس‬ ‫مثال‬ ‫عنوان‬ ‫به‬LPC‫باال‬
‫مواد‬ ‫در‬ ‫کشورها‬ ‫این‬ ‫عموم‬ ‫عبارتی‬ ‫به‬ .‫کند‬ ‫می‬ ‫تضمین‬ ‫را‬ ‫کشور‬ ‫آن‬ ‫توسعه‬ ‫و‬ ‫بقاء‬ ‫برای‬ ‫کافی‬ ‫منابع‬ ‫وجود‬ ‫میزان‬‫معدنی‬ ‫منابع‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫هستند‬ ‫خودکفا‬ ‫اولیه‬
‫مناسبی‬ ‫ذخایر‬ ‫حجم‬ ‫از‬ ‫گاز‬ ‫و‬ ‫نفت‬ ‫و‬‫خود‬ ‫داخلی‬ ‫جمعیت‬ ‫با‬ ‫نسبت‬ ‫در‬.‫برند‬ ‫می‬ ‫سود‬
3-3‫سرزمین‬ ‫مساحت‬ ‫که‬ ‫صورتی‬ ‫در‬ :‫و‬ ‫اندازه‬ ‫لحاظ‬ ‫از‬‫مساحت‬‫باشد‬ ‫گرفته‬ ‫قرار‬ ‫زمین‬ ‫عرض‬ ‫یا‬ ‫طول‬ ‫چند‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫ای‬ ‫گونه‬ ‫به‬ ‫باشد‬ ‫بزرگی‬ ‫عدد‬,‫مس‬
‫تواند‬‫برخوردار‬ ‫نیز‬ ‫خوبی‬ ً‫ا‬‫نسبت‬ ‫هوایی‬ ‫و‬ ‫آب‬ ‫تنوع‬ ‫از‬‫به‬ ‫بخشیدن‬ ‫غنی‬ ‫باعث‬ ‫که‬ ‫باشد‬LPC‫شود‬ ‫می‬‫ایران‬ ‫مانند‬ .,‫روسیه‬,‫چین‬,‫هند‬,‫متحده‬ ‫ایاالت‬,
‫برزیل‬,‫عربستان‬,‫کانادا‬,‫استرالیا‬‫ا‬ ‫این‬ ‫البته‬ .‫است‬ ‫شده‬ ‫گسترده‬ ‫زمین‬ ‫طول‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫میزانی‬ ‫به‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫آن‬ ‫به‬ ‫مشروط‬ ‫مر‬,‫شده‬ ‫گسترده‬ ‫نیز‬ ‫زمین‬ ‫عرض‬ ‫در‬
.‫باشد‬
3-4:‫گفت‬ ‫توان‬ ‫می‬‫که‬ ‫کشورهایی‬ ً‫ال‬‫معمو‬LPC‫از‬ ‫متعددتری‬ ‫جغرافیایی‬ ‫های‬ ‫طول‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫عرض‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫بوده‬ ‫برخوردار‬ ‫باالیی‬ ‫مساحت‬ ‫از‬ ‫دارند‬ ‫باالیی‬
.‫دارند‬ ‫حضور‬ ‫زمین‬‫روسیه‬ ‫مانند‬,‫کانادا‬,‫استرالیا‬,‫عربستان‬,‫مغولستان‬,‫قزاقستان‬,‫چین‬ ‫نظیر‬ ‫استثنائاتی‬ ‫البته‬ .. ‫و‬ ‫ایران‬,‫که‬ ‫دارند‬ ‫وجود‬ ‫نیز‬ ‫برزیل‬ ‫و‬ ‫هند‬
‫باال‬ ‫مساحت‬ ‫علیرغم‬,LPC.‫است‬ ‫داشته‬ ‫نگاه‬ ‫وابسته‬ ‫اولیه‬ ‫مواد‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫کشورها‬ ‫این‬ ‫موضوع‬ ‫همین‬ ‫و‬ ‫داشته‬ ‫پایینی‬
3-5‫که‬ ‫کشورهایی‬ ً‫ا‬‫عموم‬ :LPC‫ن‬ ‫تری‬ ‫پایین‬‫دارند‬ ‫خود‬ ‫حاکمیتی‬ ‫وزن‬ ‫شاخصه‬ ‫به‬ ‫سبت‬,.‫نیستند‬ ‫خودکفا‬ ‫اولیه‬ ‫مواد‬ ‫در‬‫تهیه‬ ‫به‬ ‫مجبور‬ ‫کشورها‬ ‫این‬
.‫آیند‬ ‫می‬ ‫حساب‬ ‫به‬ ‫دیگر‬ ‫کشورهای‬ ‫قلمرو‬ ‫که‬ ‫هستند‬ ‫دیگری‬ ‫های‬ ‫سرزمین‬ ‫از‬ ‫خود‬ ‫مایحتاج‬‫و‬ ‫استعمار‬ ‫سیاست‬ ‫یا‬ ‫کشورها‬ ‫این‬ ‫از‬ ‫بزرگی‬ ‫بخش‬
‫یا‬ ‫و‬ ‫گرفته‬ ‫پیش‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫استیالء‬‫این‬ ‫از‬ ‫دیگر‬ ‫برخی‬‫کشورها‬‫برتر‬ ‫های‬ ‫تکنولوژی‬ ‫خلق‬ ‫با‬,‫که‬ ‫کشورهایی‬ ‫برای‬ ‫را‬ ‫وابستگی‬ ‫از‬ ‫نوعی‬LPC‫دارند‬ ‫باال‬
.‫کنند‬ ‫می‬ ‫ایجاد‬‫انگلستان‬ ‫مانند‬,‫آلمان‬,‫چین‬,‫ژاپن‬,‫جنوبی‬ ‫کره‬,‫اندونزی‬,‫فرانسه‬,... ‫و‬ ‫ایتالیا‬

6. ‫موسسه‬‫المل‬ ‫بین‬‫خزر‬ ‫دریای‬ ‫مطالعات‬ ‫لی‬ www.iikss.com ‫میثم‬‫درونکال‬ ‫آرائی‬
6
3-6‫سرانه‬ ‫و‬ ‫زیاد‬ ‫کشور‬ ‫یک‬ ‫جمعیت‬ ‫اگر‬ .‫است‬ ‫مناسب‬ ‫انسانی‬ ‫سرمایه‬ ‫معنی‬ ‫به‬ ‫زیاد‬ ‫جمعیت‬ :‫یا‬ ‫سرزمین‬LPC‫که‬ ‫است‬ ‫معنی‬ ‫بدان‬ ‫باشد‬ ‫پایین‬ ‫آن‬
‫از‬ ‫که‬ ‫کشورهایی‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ ‫تری‬ ‫مطلوب‬ ‫نحو‬ ‫به‬ ‫امکانات‬ ‫اشتراک‬ ‫و‬ ‫سرمایه‬ ‫تمرکز‬ ‫و‬ ‫بوده‬ ‫باال‬ ‫سرزمین‬ ‫تراکم‬LPC.‫گردد‬ ‫می‬ ‫واقع‬ ‫برخوردارند‬ ‫باال‬
‫اکثریت‬‫بودن‬ ‫پایین‬ ‫علیرغم‬ ‫کشورهایی‬ ‫چنین‬LPC‫است‬ ‫کشور‬ ‫در‬ ‫حاضر‬ ‫جمعیت‬ ‫برای‬ ‫سرزمینی‬ ‫منابع‬ ‫نبودن‬ ‫کافی‬ ‫معنی‬ ‫به‬ ‫که‬,‫و‬ ‫سرمایه‬ ‫تمرکز‬ ‫با‬
‫امکانات‬,‫باالیی‬ ‫حاکمیتی‬ ‫وزن‬ ‫از‬‫مناسبی‬.‫هستند‬.‫اروپایی‬ ‫کشورهای‬ ‫عمده‬ ‫مانند‬
3-7‫در‬ :LPC‫موج‬ ‫اشخاص‬ ‫وضعیتی‬ ‫چنین‬ ‫در‬ .‫شود‬ ‫می‬ ‫فرض‬ ‫برابر‬ ‫دیگر‬ ‫نفرات‬ ‫با‬ ‫جامعه‬ ‫در‬ ‫نفر‬ ‫هر‬ ‫جایگاه‬ ‫و‬ ‫نقش‬‫همگون‬ ‫شبکه‬ ‫یک‬ ‫جامعه‬ ‫در‬ ‫ود‬
‫گفت‬ ‫توان‬ ‫می‬ ‫لذا‬ .‫دارند‬ ‫یکدیگر‬ ‫با‬ ‫برابری‬ ‫جایگاه‬ ‫و‬ ‫نقش‬ ‫که‬ ‫دهند‬ ‫می‬ ‫شکل‬ ‫را‬LPC‫می‬ ‫اما‬ .‫است‬ ‫جمعیت‬ ‫از‬ ‫نفر‬ ‫هر‬ ‫ازای‬ ‫به‬ ‫سرزمین‬ ‫سرانه‬ ‫میانگین‬
.‫است‬ ‫دیگری‬ ‫چیز‬ ‫واقعیت‬ ‫عمل‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫دانیم‬‫زیرا‬‫نیست‬ ‫برابر‬ ‫دیگران‬ ‫با‬ ‫جمعیت‬ ‫از‬ ‫نفر‬ ‫هر‬ ‫جایگاه‬ ‫و‬ ‫نقش‬ ً‫ال‬‫او‬‫هر‬ ‫برای‬ ‫بودجه‬ ‫و‬ ‫منابع‬ ‫توزیع‬ ً‫ا‬‫دوم‬ ‫و‬
‫منابع‬ ‫از‬ ‫اشخاص‬ ‫برداری‬ ‫بهره‬ ‫و‬ ‫مندی‬ ‫بهره‬ ‫میزان‬ ً‫ا‬‫سوم‬ ‫و‬ ‫نیست‬ ‫یکسان‬ ‫جمعیت‬ ‫اعضای‬ ‫از‬ ‫نفر‬,‫کشور‬ ‫یک‬ ‫معادن‬ ‫و‬ ‫محیطی‬ ‫غیر‬ ‫و‬ ‫محیطی‬ ‫امکانات‬
‫دولت‬ ‫در‬ ‫ها‬ ‫انسان‬ ‫شبکه‬ ‫باید‬ ‫سیاسی‬ ‫وزن‬ ‫فرمول‬ ‫شدن‬ ‫تر‬ ‫دقیق‬ ‫برای‬ ‫دلیل‬ ‫همین‬ ‫به‬ .‫نیست‬ ‫یکسان‬-‫رس‬ ‫کشور‬.‫شود‬ ‫م‬‫را‬ ‫پرتراکم‬ ‫نقاط‬ ‫باید‬ ‫شبکه‬ ‫این‬
.‫نماید‬ ‫روشن‬ ‫ما‬ ‫برای‬ ‫را‬ ‫بیشتری‬ ‫جزئیات‬ ‫و‬ ‫مشخص‬
3-8‫در‬ :LPC‫و‬b)‫بودجه‬ ‫(سرانه‬‫در‬ ‫اندازه‬ ‫یک‬ ‫به‬ ‫و‬ ‫بوده‬ ‫برخوردار‬ ‫امکانات‬ ‫و‬ ‫بودجه‬ ‫از‬ ‫اندازه‬ ‫یک‬ ‫به‬ ‫جمعیت‬ ‫اعضای‬ ‫همه‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫آن‬ ‫بر‬ ‫فرض‬
‫ش‬ ‫ثابت‬ ‫اگر‬ .‫هستند‬ ‫موثر‬ ‫امکانات‬ ‫بروز‬ ‫و‬ ‫بودجه‬ ‫خلق‬ً‫ا‬‫گاه‬ ‫و‬ ‫بوده‬ ‫نابرابر‬ ‫دولت‬ ‫برای‬ ‫سرمایه‬ ‫خلق‬ ‫در‬ ‫اما‬ ‫برابر‬ ‫مصرف‬ ‫در‬ ‫جمعیت‬ ‫از‬ ‫بخشی‬ ‫یک‬ ‫که‬ ‫ود‬
‫یابد‬ ‫ارتقاء‬ ‫بودجه‬ ‫سرانه‬ ‫شاخص‬ ‫طریق‬ ‫این‬ ‫از‬ ‫تا‬ ‫ندارند‬ ‫حاکمیت‬ ‫برای‬ ‫درآمدی‬ ‫خلق‬ ‫هیچ‬,‫که‬ ‫بگوییم‬ ‫توانیم‬ ‫می‬‫جمعیتی‬ ‫ته‬ ‫س‬.‫است‬ ‫افتاده‬ ‫اتفاق‬
‫که‬ ‫است‬ ‫مرده‬ ‫و‬ ‫غیرفعال‬ ‫جمعیت‬ ‫یک‬ ‫جمعیت‬ ‫این‬.‫کند‬ ‫نمی‬ ‫ایجاد‬ ‫زایی‬ ‫درآمد‬ ‫و‬ ‫بوده‬ ‫بردار‬ ‫هزینه‬ ‫فقط‬‫شغل‬ ‫بدون‬ ‫اشخاص‬ ‫مثل‬,... ‫و‬ ‫اپوزسیون‬
3-9:LPC‫و‬ ‫نکرده‬ ‫رشد‬ ‫خوبی‬ ‫به‬ ‫سرزمین‬ ‫پتانسیل‬ ‫به‬ ‫جمعیت‬ ‫نسبت‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫معنی‬ ‫بدین‬ ‫اما‬ ‫است‬ ‫آن‬ ‫وفور‬ ‫و‬ ‫جمعیت‬ ‫ازای‬ ‫به‬ ‫منابع‬ ‫وجود‬ ‫نشانه‬ ‫باال‬
‫دلیل‬ ‫همین‬ ‫به‬GW)‫حاکمیتی‬ ‫(وزن‬‫پای‬ ‫اندازه‬ ‫در‬‫که‬ ‫کشورهایی‬ ً‫ال‬‫معمو‬ .‫است‬ ‫مانده‬ ‫باقی‬ ‫ینی‬LPC‫باالی‬10‫دارند‬,GW( .‫دارند‬ ‫پایینی‬‫باید‬ ‫البته‬
)‫شود‬ ‫دقیق‬ ‫بررسی‬‫میان‬ ‫که‬ ‫کشوری‬ ‫تنها‬ ‫شاید‬LPC‫باالی‬10.‫است‬ ‫آمریکا‬ ‫است‬ ‫کرده‬ ‫برقرار‬ ‫منطقی‬ ‫نسبتی‬ ‫خود‬ ‫حاکمیتی‬ ‫وزن‬ ‫و‬
**‫جمعیتی‬ ‫ته‬ ‫س‬(Hp=halted population)‫به‬ ‫دولت‬ ‫واقع‬ ‫در‬ :‫یک‬ ‫در‬ ‫پذیر‬ ‫سیاست‬ ‫عنوان‬ ‫به‬ ‫جمعیت‬ ‫و‬ ‫سیاستگذار‬ ‫عنوان‬
‫دولت‬ ‫خواست‬ ‫با‬ ‫مطابق‬ ‫جمعیت‬ ‫سوی‬ ‫از‬ )‫تبعیت‬ ‫و‬ ‫(فرمانبرداری‬ ‫واکنش‬ ‫یک‬ ‫دولت‬ ‫کنش‬ ‫هر‬ ‫ازای‬ ‫به‬ ‫باید‬ ‫رابطه‬ ‫این‬ ‫در‬ .‫آیند‬ ‫می‬ ‫حساب‬ ‫به‬ ‫کشور‬
‫باشد‬ ‫داشته‬ ‫وجود‬‫نظم‬ ‫باشد(در‬ ‫او‬ ‫حامی‬ ‫دولت‬ ‫دارد‬ ‫انتظار‬ ‫نیز‬ ‫جمعیت‬ ‫مقابل‬ ‫در‬ ‫و‬,‫اقتصاد‬,).. ‫و‬ ‫رفاه‬‫یا‬ ‫و‬ ‫بوده‬ ‫توجه‬ ‫بی‬ ‫کنش‬ ‫این‬ ‫به‬ ‫جمعیت‬ ‫اگر‬ ‫اما‬ .
‫نماید‬ ‫اقدام‬ ‫آن‬ ‫مخالف‬,‫تمامی‬ ‫در‬ ‫حاکمیت‬ ‫تصمیمات‬ ‫و‬ ‫مالیات‬ ‫نظیر‬ ‫مواردی‬ ‫در‬ ‫تواند‬ ‫می‬ ‫موضوع‬ ‫این‬ .‫است‬ ‫افتاده‬ ‫اتفاق‬ ‫جمعیتی‬ ‫سکته‬ ‫گوییم‬ ‫می‬
‫اجتماعی‬ ‫شئون‬,.‫یابد‬ ‫نمود‬ .. ‫و‬ ‫سیاسی‬‫ه‬ ‫خواسته‬ ‫سبب‬ ‫به‬ ‫تواند‬ ‫می‬ ‫جمعیتی‬ ‫سکته‬‫سوی‬ ‫از‬ ‫معقول‬ ‫غیر‬ ‫و‬ ‫معقول‬ ‫ای‬‫جمعیت‬.‫بگیرد‬ ‫شکل‬‫سکته‬
.‫گردند‬ ‫ناهمگون‬ ‫حاکمیتی‬ ‫وزن‬ ‫و‬ ‫ژئوپولتیک‬ ‫واقعیت‬ ‫میشود‬ ‫باعث‬ ‫جمعیتی‬‫رسمی‬ ‫بودجه‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ‫مثال‬ ‫عنوان‬ ‫به‬,‫نزدیک‬ ‫نفر‬ ‫هر‬ ‫برای‬ ‫ایران‬ ‫دولت‬
‫به‬3300‫دارای‬ ‫نیز‬ ‫ایرانی‬ ‫هر‬ .‫کند‬ ‫می‬ ‫هزینه‬ ‫دالر‬GDP4400‫از‬ ‫کمتر‬ ‫متوسط‬ ‫طور‬ ‫به‬ ‫نفر‬ ‫هر‬ ‫راندمان‬ ‫یعنی‬ ‫این‬ .‫است‬ ‫دالر‬40‫بخش‬ ‫در‬ ‫درصد‬
‫به‬ ‫نزدیک‬ ‫چیزی‬ ‫رقم‬ ‫این‬ ‫بینیم‬ ‫می‬ ‫آمریکا‬ ‫در‬ ‫رقم‬ ‫همین‬ ‫مقایسه‬ ‫با‬ ‫اما‬ .‫است‬ ‫اقتصاد‬500‫چین‬ ‫در‬ .‫است‬ ‫درصد‬480‫روسیه‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫درصد‬614‫درصد‬‫و‬
‫آلمان‬ ‫در‬100‫درصد‬.‫است‬
‫کار‬ ‫عمل‬ ‫در‬ ‫جمعیتی‬ ‫سکته‬ ‫البته‬‫نفر‬ ‫به‬ ‫بودجه‬ ‫سرانه‬ ‫شود‬ ‫می‬ ‫باعث‬ ‫که‬ ‫بدینگونه‬ .‫دارد‬ ‫هم‬ ‫مناسب‬ ‫کرد‬,‫نظر‬ ‫مورد‬ ‫جمعیت‬ ‫میان‬ ‫تری‬ ‫مناسب‬ ‫نسبت‬ ‫به‬
‫نمی‬ ‫دولت‬ ‫درآمد‬ ‫افزایش‬ ‫به‬ ‫کمکی‬ ‫وضعیتی‬ ‫چنین‬ ‫چون‬ .‫کند‬ ‫نمی‬ ‫کشور‬ ‫واقعی‬ ‫سیاسی‬ ‫وزن‬ ‫افزایش‬ ‫به‬ ‫کمکی‬ ‫روند‬ ‫این‬ ‫اما‬ .‫شود‬ ‫توزیع‬ ‫حاکمیت‬

7. ‫موسسه‬‫المل‬ ‫بین‬‫خزر‬ ‫دریای‬ ‫مطالعات‬ ‫لی‬ www.iikss.com ‫میثم‬‫درونکال‬ ‫آرائی‬
7
‫و‬ ‫دولت‬ ‫درآمد‬ ‫منبع‬ ‫ترین‬ ‫اصلی‬ .‫کند‬‫توسعه‬ ‫تحقق‬ ‫برای‬ ‫دولت‬ ‫درآمد‬ ‫پایدار‬ ‫منبع‬,‫این‬ ‫و‬ ‫کند‬ ‫نمی‬ ‫پرداخت‬ ‫مالیاتی‬ ‫زده‬ ‫سکته‬ ‫جمعیت‬ .‫است‬ ‫مالیات‬
.‫است‬ ‫ممکن‬ ‫آسیب‬ ‫بزرگترین‬‫شامل‬ ‫تواند‬ ‫می‬ ‫زده‬ ‫سکته‬ ‫جمعیت‬‫به‬ ‫هم‬ ‫و‬ ‫شود‬ ‫ارزیابی‬ ‫کمی‬ ‫صورت‬ ‫به‬ ‫هم‬ ‫تواند‬ ‫می‬ ‫که‬ ‫شود‬ ‫مختلفی‬ ‫های‬ ‫انسان‬
‫جمعیت‬ ‫شامل‬ ‫کمی‬ ‫صورت‬ ‫به‬ .‫کیفی‬ ‫صورت‬‫غیرفع‬‫ال‬,‫کار‬ ‫بی‬,‫اپوزسیون‬,‫حمایت‬ ‫تحت‬ ‫و‬ ‫نیازمند‬ ‫افراد‬,‫نیز‬ ‫کیفی‬ ‫سکته‬ .‫شود‬ ‫می‬ ... ‫و‬ ‫معلولین‬
‫آ‬ ‫از‬ ‫میزان‬ ‫چه‬ ‫و‬ ‫کند‬ ‫ثروت‬ ‫خلق‬ ‫مقدار‬ ‫چه‬ ‫باید‬ ‫میانگین‬ ‫صورت‬ ‫به‬ ‫سالم‬ ‫انسان‬ ‫یک‬ ‫شود‬ ‫ارزیابی‬ ‫باید‬ ‫که‬ ‫ای‬ ‫گونه‬ ‫به‬ .‫شود‬ ‫می‬ ‫وری‬ ‫بهره‬ ‫شامل‬‫به‬ ‫ن‬
.‫شود‬ ‫می‬ ‫منتقل‬ ‫دولت‬ ‫بودجه‬‫بررسی‬ ‫با‬‫ت‬ ‫سرانه‬.‫یافت‬ ‫دست‬ ‫اعدادی‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫شاخص‬ ‫به‬ ‫توان‬ ‫می‬ ‫ملی‬ ‫ناخالص‬ ‫ولید‬
‫حاکمیتی‬ ‫وزن‬ ‫یا‬ ‫شاخص‬ ‫شود‬ ‫می‬ ‫باعث‬ ‫مقوله‬ ‫همین‬ ‫که‬ ‫حالیست‬ ‫در‬ ‫این‬ ‫و‬ ‫باشد‬ ‫ثابت‬ ‫یا‬ ‫برود‬ ‫باال‬ ‫سرزمین‬ ‫سرانه‬ ‫که‬ ‫شود‬ ‫می‬ ‫باعث‬ ‫جمعیتی‬ ‫سکنه‬
‫رفتن‬ ‫باال‬ ‫با‬ ‫که‬ ‫برسد‬ ‫نظر‬ ‫به‬ ‫اینگونه‬ ‫ظاهر‬ ‫در‬ ‫شاید‬ .‫نماید‬ ‫پیدا‬ ‫کاهش‬LPC‫صورت‬ ‫در‬‫جمعیتی‬ ‫سکته‬ ‫وقوع‬,‫باید‬ ‫اما‬ ‫یابد‬ ‫می‬ ‫افزایش‬ ‫سیاسی‬ ‫وزن‬
‫و‬ ‫اقتدار‬ ‫کاهش‬ ‫باعث‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫ناهمگون‬ ‫آثار‬ ‫با‬ ‫پدیدار‬ ‫یک‬ ‫جمعیتی‬ ‫سکته‬ ‫که‬ ‫بدانیم‬B)‫بودجه‬ ‫سرانه‬ ‫(شاخص‬‫خلق‬ ‫جمعیت‬ ‫این‬ ‫چون‬ .‫شود‬ ‫می‬
‫نمایند‬ ‫تولید‬ ‫آنکه‬ ‫از‬ ‫بیشتر‬ ‫و‬ ‫ندارند‬ ‫سرمایه‬,.‫نمایند‬ ‫می‬ ‫مصرف‬‫که‬ ‫داشت‬ ‫توجه‬ ‫باید‬ ‫همچنین‬LPC‫که‬ ‫اندازه‬ ‫همان‬ ‫به‬ ‫که‬ ‫دارد‬ ‫مفید‬ ‫کارکرد‬ ‫جایی‬ ‫تا‬
‫وج‬ ‫است‬ ‫موجود‬ ‫حاکمیتی‬ ‫وزن‬‫اگ‬ ‫اینکه‬ ‫یعنی‬ ‫این‬ .‫باشد‬ ‫داشته‬ ‫ود‬‫اثر‬ ‫ر‬LPC‫از‬ ‫بیش‬50‫وزن‬ ‫در‬ ‫درصد‬‫سیاسی‬‫باشد‬,‫عدد‬ ‫یک‬ ‫عدد‬ ‫این‬ ً‫ا‬‫قطع‬
.‫است‬ ‫غیرکاربردی‬‫سهم‬ ‫محاسبه‬ ‫(شیوه‬LPC‫ها‬ ‫قسمت‬ ‫در‬ ‫سیاسی‬ ‫وزن‬ ‫در‬)‫گردد‬ ‫می‬ ‫ذکر‬ ‫بعدی‬ ‫ی‬
‫منط‬ ‫هر‬ ‫سهم‬ ‫دید‬ ‫باید‬ ‫آن‬ ‫کنار‬ ‫در‬ .‫دارد‬ ‫کشور‬ ‫آن‬ ‫خارجی‬ ‫یا‬ ‫داخلی‬ ‫جمعیت‬ ‫در‬ ‫ریشه‬ ‫کشور‬ ‫یک‬ ‫بودجه‬ ‫اندازه‬ ‫از‬ ‫میزان‬ ‫چه‬ ‫که‬ ‫دید‬ ‫باید‬ ‫همچنین‬‫با‬ ‫قه‬
.‫است‬ ‫بودجه‬ ‫سرانه‬ ‫یا‬ ‫بودجه‬ ‫از‬ ‫میزان‬ ‫چه‬ ‫غالب‬ ‫قومیت‬ ‫یک‬‫المثل‬ ‫فی‬‫چه‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫روس‬ ‫برای‬ ‫بودجه‬ ‫از‬ ‫میزان‬ ‫چه‬ ‫روسیه‬ ‫در‬‫هزینه‬ ‫اقوام‬ ‫سایر‬ ‫برای‬ ‫میزان‬
.‫شود‬ ‫می‬
3-10:.‫شود‬ ‫رعایت‬ ‫ذیل‬ ‫موارد‬ ‫باید‬ ‫زده‬ ‫سکته‬ ‫جمعیت‬ ‫موضوع‬ ‫در‬
‫الف‬‫به‬ ‫باید‬ ‫پس‬ .‫کنند‬ ‫می‬ ‫مصرف‬ ‫را‬ ‫بودجه‬ ‫سرانه‬ ‫واقع‬ ‫در‬ ‫اما‬ ‫ندارند‬ ‫وجود‬ ‫ظاهر‬ ‫در‬ ‫آنها‬ ‫زیرا‬ ‫شود‬ ‫نمی‬ ‫کم‬ ‫جمعیت‬ ‫تعداد‬ ‫از‬ ‫زده‬ ‫سکته‬ ‫جمعیت‬ :
‫بشود‬ ‫کم‬ ‫بودجه‬ ‫میزان‬ ‫از‬ ‫خودشان‬ ‫تعداد‬.‫بشود‬ ‫کم‬ ‫بودجه‬ ‫کل‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫بیاید‬ ‫دست‬ ‫به‬ ‫زده‬ ‫سکته‬ ‫جمعیت‬ ‫تعداد‬ ‫در‬ ‫ضرب‬ ‫بودجه‬ ‫سرانه‬ ‫یعنی‬ .
‫ب‬:‫قد‬ ‫تمرکز‬‫می‬ ‫کم‬ ‫زده‬ ‫سکته‬ ‫جمعیت‬ ‫اندازه‬ ‫به‬ ‫رت‬‫جمعیت‬ ‫وگرنه‬ .‫است‬ ‫سیاسی‬ ‫سکته‬ ‫ماهیت‬ ‫اگر‬ ‫البته‬ .‫شود‬‫غیرفعال‬‫نمی‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫مناقشه‬ ‫محل‬
‫قدرت‬ ‫تمرکز‬ ‫یا‬ ‫اقتدار‬ ‫چارچوب‬ ‫از‬ ‫خارج‬ ‫را‬ ‫آنها‬ ‫توان‬.‫آورد‬ ‫حساب‬ ‫به‬:‫است‬ ‫سیاسی‬ ‫جمعیتی‬ ‫سکته‬ ‫اگر‬ ‫و‬
3-11‫از‬ ‫بزرگی‬ ‫های‬ ‫بخش‬ ‫و‬ ‫نبوده‬ ‫همگون‬ ‫و‬ ‫متوازن‬ ‫سرزمین‬ ‫سرانه‬ ‫با‬ ‫نسبت‬ ‫در‬ ‫جمعیت‬ ‫تراکم‬ ‫است‬ ‫ممکن‬ ‫ژئوپولتیکی‬ ‫های‬ ‫واقعیت‬ ‫دلیل‬ ‫به‬ :
.‫باشد‬ ‫پرتراکم‬ ‫سرزمین‬ ‫از‬ ‫بزرگی‬ ‫های‬ ‫بخش‬ ‫و‬ ‫جمعیت‬ ‫از‬ ‫خالی‬ ‫سرزمین‬‫سرانه‬ ‫بر‬ ‫مهمی‬ ‫تاثیر‬ ‫وضعیتی‬ ‫چنین‬‫بودجه‬ ‫سرانه‬ ‫تواند‬ ‫می‬ ‫اما‬ ‫ندارد‬ ‫سرزمین‬
‫شهر‬ ‫برای‬ ‫جاده‬ ‫یک‬ ‫احداث‬ ‫برای‬ ‫که‬ ‫ای‬ ‫هزینه‬ ‫مثال‬ ‫عنوان‬ ‫به‬ .‫کند‬ ‫ناهمگون‬ ‫و‬ ‫کانالیزه‬ ‫خاصی‬ ‫نحو‬ ‫به‬ ‫را‬10‫یک‬ ‫برای‬ ‫شود‬ ‫می‬ ‫انجام‬ ‫نفری‬ ‫میلیون‬
‫شهر‬1‫عا‬ ‫یک‬ ‫که‬ ‫بودجه‬ ‫سرانه‬ ‫توزیع‬ ‫شدن‬ ‫ناهمگون‬ ‫باعث‬ ‫وضعیت‬ ‫این‬ .‫میشود‬ ‫انجام‬ ‫نیز‬ ‫نفری‬ ‫میلیون‬‫سیاسی‬ ‫مل‬-.‫شود‬ ‫می‬ ‫است‬ ‫اقتصادی‬
3-13:LPC‫یا‬ ‫حاکمیتی‬ ‫وزن‬ ‫که‬ ‫آید‬ ‫حساب‬ ‫به‬ ‫کلیدی‬ ‫و‬ ‫مهم‬ ‫بسیار‬ ‫عنصر‬ ‫یک‬ ‫تواند‬ ‫می‬ ‫زمانی‬ ‫باال‬GW‫نیز‬.‫باشد‬ ‫باال‬LPC‫روسیه‬,‫کانادا‬,‫استرالیا‬
‫باالی‬ ‫و‬ ‫باال‬ ‫بسیار‬ ‫قزاقستان‬ ‫و‬100‫وضعیت‬ ‫این‬ ‫به‬ ‫توجه‬ ‫با‬ .‫است‬‫هستیم‬ ‫آن‬ ‫شاهد‬‫لم‬ ‫سنتی‬ ‫لحاظ‬ ‫از‬ ‫کشورها‬ ‫این‬ ‫از‬ ‫بزرگی‬ ‫های‬ ‫بخش‬ ‫که‬‫و‬ ‫بوده‬ ‫یزرع‬
‫ارزش‬ ‫فاقد‬ ‫سنتی‬ ‫اقتصاد‬ ‫اساس‬ ‫بر‬‫کاربردی‬‫با‬ ‫امروزه‬ ‫اما‬ .‫اند‬ ‫بوده‬‫م‬‫دنیا‬ ‫اقتصاد‬ ‫در‬ ‫انرژی‬ ‫گرفتن‬ ‫قرار‬ ‫حور‬,LPC‫به‬ ‫مزیت‬ ‫یک‬ ‫کشورها‬ ‫این‬ ‫برای‬ ‫باال‬
.‫آید‬ ‫می‬ ‫حساب‬‫عوام‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ‫توانند‬ ‫نمی‬ ‫مناطق‬ ‫این‬ ‫حال‬ ‫هر‬ ‫به‬ ‫اما‬‫معادن‬ ‫و‬ ‫منابع‬ ‫وجود‬ ‫صورت‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫گردیده‬ ‫کشور‬ ‫رشد‬ ‫باعث‬ ‫محور‬ ‫انسان‬ ‫ل‬

8. ‫موسسه‬‫المل‬ ‫بین‬‫خزر‬ ‫دریای‬ ‫مطالعات‬ ‫لی‬ www.iikss.com ‫میثم‬‫درونکال‬ ‫آرائی‬
8
‫مختلف‬,‫شاخص‬ ‫توانند‬ ‫می‬B.‫روسیه‬ ‫و‬ ‫عربستان‬ ‫همانند‬ .‫دهند‬ ‫ارتقاع‬ ‫را‬‫اگر‬ ‫مجموع‬ ‫در‬GW‫باشد‬ ‫ضعیف‬ ‫شاخص‬ ‫یک‬,‫کنترل‬ ‫از‬ ‫است‬ ‫ناچار‬
‫همان‬ ‫یا‬ ‫خود‬ ‫سرزمین‬ ‫از‬ ‫بزرگی‬ ‫بخش‬ ‫اقتصادی‬ ‫و‬ ‫سیاسی‬LPC‫چشم‬.‫نماید‬ ‫پوشی‬
3-14:LPC‫نه‬ ‫باال‬‫کشو‬ ‫یک‬ ‫واقعی‬ ‫پتانسیل‬ ‫گویای‬ ‫تنها‬‫تامین‬ ‫برای‬ ‫نیاز‬ ‫مورد‬ ‫منابع‬ ‫وجود‬ ‫احتمال‬ ‫و‬ ‫فراوانی‬ ‫درصد‬ ‫بلکه‬ ‫است‬ ‫برداری‬ ‫بهره‬ ‫برای‬ ‫ر‬
‫را‬ ‫سرزمین‬ ‫یک‬ ‫مردمان‬ ‫طبیعی‬ ‫نیازهای‬ ‫انواع‬‫نیز‬‫دهند‬ ‫نشان‬ ‫همچنین‬ .‫دهد‬ ‫می‬ ‫نشان‬‫ه‬‫اساس‬ ‫همین‬ ‫بر‬ .‫است‬ ‫سرزمین‬ ‫از‬ ‫برداری‬ ‫بهره‬ ‫برای‬ ‫فعال‬ ‫جمعیت‬
‫اگر‬LPC‫باشد‬ ‫پایین‬,.‫است‬ ‫پایین‬ ‫نیز‬ ‫منابع‬ ‫ماندن‬ ‫نخورده‬ ‫دست‬ ‫شانس‬‫و‬‫اگر‬LPC‫باشد‬ ‫باال‬,‫های‬ ‫پتانسیل‬ ‫به‬ ‫اتکاء‬ ‫با‬ ‫منابع‬ ‫از‬ ‫برداری‬ ‫بهره‬ ‫شانس‬
‫است‬ ‫کم‬ ‫کشور‬ ‫همان‬,.‫ندارد‬ ‫وجود‬ ‫کافی‬ ‫انسانی‬ ‫نیروی‬ ‫چون‬‫که‬ ‫کشورهایی‬LPC‫و‬ ‫هستند‬ ‫باالیی‬ ‫جمعیتی‬ ‫تراکآ‬ ‫دارای‬ ‫د‬ ‫دار‬ ‫پایینی‬
.‫باالست‬ ‫ی‬ ‫سا‬ ‫ا‬ ‫سریایه‬ ‫دهنده‬ ‫شان‬ ‫این‬‫عبارتی‬ ‫به‬LPC‫(چین‬ ‫باال‬ ‫جمعیت‬ ‫علت‬ ‫به‬ ‫یا‬ ‫پایین‬,‫هند‬,‫سرزیین‬ ‫یا‬ ‫و‬ )‫برزیل‬
‫(ژاپن‬ ‫کوچک‬,‫یوارد(المان‬ ‫این‬ ‫دوی‬ ‫هر‬ ‫یا‬ ‫و‬ )‫جنوبی‬ ‫کره‬,‫یا‬ ‫بریتا‬,‫سه‬ ‫فرا‬,‫که‬ ‫افتد‬ ‫یی‬ ‫اتفاق‬ ).. ‫و‬ ‫ایتالیا‬‫یی‬ ‫باعث‬ ‫ایر‬ ‫این‬
.‫باشیآ‬ ‫باال‬ ‫کارایی‬ ‫با‬ ‫یوثر‬ ‫جمعیت‬ ‫یک‬ ‫شاهد‬ ‫سطح‬ ‫واحد‬ ‫در‬ ‫حال‬ ‫هر‬ ‫به‬ ‫گردد‬
3-15‫جمعیت‬ ‫اندازه‬ ‫هم‬ ‫اوقات‬ ‫گاهی‬ .‫کند‬ ‫می‬ ‫تنظیم‬ ‫حاکمیتی‬ ‫وزن‬ ‫و‬ ‫محیطی‬ ‫امکانات‬ ‫عامل‬ ‫دو‬ ‫با‬ ‫را‬ ‫خود‬ ‫نسبت‬ ‫جمعیت‬ ‫که‬ ‫رود‬ ‫می‬ ‫احتمال‬ :
‫بی‬ ‫مقوالت‬ ‫این‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ ‫که‬ ‫شود‬ ‫بزرگ‬ ‫آنقدر‬ ‫است‬ ‫ممکن‬.‫بود‬ ‫نخواهد‬ ‫اینگونه‬ ‫درازمدت‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫است‬ ‫موقتی‬ ‫امر‬ ‫یک‬ ‫امر‬ ‫این‬ ‫اما‬ .‫باشد‬ ‫تفاوت‬‫پس‬
‫اگر‬LPC‫یا‬ ‫و‬ ‫بیاید‬ ‫پایین‬ ‫اندازه‬ ‫از‬ ‫بیش‬B)‫بودجه‬ ‫سرانه‬ ‫(شاخص‬‫کند‬ ‫پیدا‬ ‫کاهش‬,.‫شود‬ ‫می‬ ‫متوقف‬ ‫جمعیت‬ ‫افزایش‬ ‫روند‬ ‫باال‬ ‫بسیار‬ ‫احتمال‬ ‫به‬
3-16‫سرزمین‬ ‫سرانه‬ ‫و‬ ‫جمعیت‬ ‫تراکم‬ ‫توازن‬ ‫عدم‬ :,‫یا‬ ‫قومی‬ ‫های‬ ‫گروه‬ ‫بر‬ ‫مبتنی‬ ‫جمعیت‬ ‫تراکم‬ ‫که‬ ‫شرط‬ ‫آن‬ ‫به‬ ‫دهد‬ ‫می‬ ‫افزایش‬ ‫را‬ ‫طلبی‬ ‫تجزیه‬ ‫خطر‬
‫که‬ ‫شود‬ ‫می‬ ‫ای‬ ‫جزیره‬ ‫های‬ ‫قدرت‬ ‫گیری‬ ‫شکل‬ ‫باعث‬ ‫زیرا‬ .‫باشد‬ ).. ‫و‬ ‫تسنن‬ ‫یا‬ ‫ّع‬‫ی‬‫تش‬ ‫مذهب‬ ‫یا‬ ‫لیبرالیسم‬ ‫یا‬ ‫مارکسیسم‬ ‫شاخص(مثل‬ ‫های‬ ‫ایدئولوژی‬
‫حاکمیتی‬ ‫وزن‬ ‫تعریف‬ ‫یا‬ ‫ایجاد‬ ‫توانایی‬‫مستقل‬‫را‬‫بر‬‫ای‬.‫دارند‬‫داشته‬ ‫را‬ ‫حاکمیتی‬ ‫وزن‬ ‫تعریف‬ ‫ایی‬ ‫توا‬ ‫جمعیت‬ ‫یک‬ ‫که‬ ‫هرگاه‬ ‫عبارتی‬ ‫به‬
‫باشند‬,.‫است‬ ‫گرفته‬ ‫ل‬ ‫ش‬ ‫جدیدی‬ ‫کشور‬ ‫که‬ ‫کرد‬ ‫ادعا‬ ‫توان‬ ‫یی‬
3-19:LPC‫محیطی‬ ‫نامساعد‬ ‫شرایط‬ ‫دلیل‬ ‫به‬ ‫آن‬ ‫فراوانی‬ ‫و‬ ‫سکونت‬ ‫قابل‬ ‫غیر‬ ‫مناطق‬ ‫دهند‬ ‫نشان‬ ‫باال‬‫سرزمین‬ ‫مساحت‬ ‫از‬ ‫مهمی‬ ‫بخش‬ ‫در‬‫است‬‫نظر‬ ‫به‬ .
‫می‬‫سرزمینی‬ ‫سرانه‬ ‫رسد‬‫از‬5‫تا‬50.‫است‬ ‫مناسب‬‫طرفی‬ ‫از‬LPC‫وجود‬ ‫دهنده‬ ‫نشان‬ ‫پایین‬‫منابع‬‫مناسب‬ ‫شیرین‬ ‫آب‬‫متعدد‬ ‫تاریخی‬ ‫های‬ ‫پروسه‬ ‫در‬‫و‬
.‫است‬ ‫بشر‬ ‫زیست‬ ‫برای‬ ‫الزم‬ ‫محیطی‬ ‫امکانات‬ ‫سایر‬

9. ‫موسسه‬‫المل‬ ‫بین‬‫خزر‬ ‫دریای‬ ‫مطالعات‬ ‫لی‬ www.iikss.com ‫میثم‬‫درونکال‬ ‫آرائی‬
9
4:‫شاخص‬‫حاکمیتی‬ ‫وزن‬ ‫یا‬ ‫ویت‬ ‫ح‬ ‫ایی‬ ‫توا‬‫مضربی‬ ‫توان‬ ‫می‬ ‫را‬‫در‬‫یا‬ ‫سرزمین‬ ‫سرانه‬LPC‫را‬ ‫سیاسی‬ ‫وزن‬ ‫که‬ ‫داد‬ ‫قرار‬
.‫دهد‬ ‫می‬ ‫شکل‬‫شاخص‬ ‫عالمت‬ ‫اگر‬‫حکومت‬ ‫توانایی‬‫را‬"GW"(Governmental weight‫بدانیم‬ ),‫ارزیابی‬ ‫در‬ ‫موثر‬ ‫اساسی‬ ‫مولفه‬ ‫سه‬ ‫آنگاه‬
‫از‬ ‫متشکل‬ ‫را‬ ‫آن‬:
‫بودجه‬ ‫اندازه‬ ‫شاخص‬"B"(Budget index)
‫شاخص‬‫حاکمیت‬ ‫پایداری‬"∆t"
‫شاخص‬‫قدرت‬ ‫تمرکز‬"𝐂𝐩"(Concentration of power index.‫کنیم‬ ‫می‬ ‫تعریف‬ )
‫آید‬ ‫می‬ ‫بدست‬ ‫ذیل‬ ‫رابطه‬ ‫از‬ ‫که‬ ‫خواند‬ ‫نیز‬ ‫حاکمیتی‬ ‫وزن‬ ‫را‬ ‫شاخص‬ ‫این‬ ‫توان‬ ‫می‬‫اساسی‬ ‫متغییر‬ ‫سه‬ ‫هندسی‬ ‫میانگین‬ ‫حاصل‬ ‫حاکمیتی‬ ‫وزن‬ ‫آن‬ ‫در‬ ‫که‬
‫است‬ ‫الذکر‬ ‫فوق‬.
GW = ∛B × ∆T × Cp
4-1:‫حاکمیتی‬ ‫وزن‬ ‫یا‬ ‫حکومت‬ ‫توانایی‬ ‫شاخص‬‫اداری‬ ‫فساد‬ ‫نظیر‬ ‫متعددی‬ ‫دالیل‬ ‫به‬ ‫تواند‬ ‫می‬ ‫کشوری‬ ‫هر‬,‫اقتصادی‬ ‫فساد‬,‫دانش‬ ‫از‬ ‫گیری‬ ‫بهره‬ ‫عدم‬
‫و‬‫و‬ ‫جمعیت‬ ‫توانایی‬ ‫و‬ ‫وضعیت‬ ‫با‬ ‫آن‬ ‫متغییرهای‬ ‫میان‬ ‫منطقی‬ ‫نسبت‬ ‫عدم‬ ‫یا‬‫حال‬ ‫هر‬ ‫به‬ .‫باشد‬ ‫پایین‬ ‫دیگر‬ ‫سیاسی‬ ‫نظام‬ ‫یک‬ ‫با‬ ‫نسبت‬ ‫در‬ ...‫شا‬‫خص‬
‫حاکمیتی‬ ‫وزن‬ ‫یا‬ ‫حکومت‬ ‫توانایی‬‫نشان‬ ‫تواند‬ ‫می‬.‫باشد‬ ‫یکدیگر‬ ‫با‬ ‫نسبت‬ ‫در‬ ‫کشورها‬ ‫قدرت‬ ‫و‬ ‫توانایی‬ ‫اندازه‬ ‫دهنده‬‫طراحی‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫طبیعی‬
‫شاخص‬ ‫این‬,‫به‬ ‫کشور‬ ‫یک‬ ‫حاکمیتی‬ ‫وزن‬ ‫هرچه‬100‫باشد‬ ‫تر‬ ‫نزدیک‬,‫می‬ ‫دارا‬ ‫اقتصادی‬ ‫و‬ ‫سیاسی‬ ‫عرصه‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫بیشتری‬ ‫های‬ ‫توانایی‬ ‫دولت‬ ‫آن‬ ً‫ا‬‫قطع‬
.‫باشد‬
4-2‫ایجا‬ ‫شاکله‬ ‫در‬ ‫کشور‬ ‫هر‬ ‫حاکمیتی‬ ‫وزن‬ :.‫باشد‬ ‫کشور‬ ‫آن‬ ‫ژئوپولتیک‬ ‫های‬ ‫واقعیت‬ ‫اندازه‬ ‫به‬ ‫باید‬ ‫حداقل‬ ‫سیاسی‬ ‫وزن‬ ‫د‬‫المثل‬ ‫فی‬‫سرانه‬ ‫اگر‬
‫ایران‬ ‫سرزمین‬20‫است‬ ‫نفر‬ ‫هر‬ ‫ازای‬ ‫به‬ ‫متر‬,‫باید‬ ‫نیز‬ ‫آن‬ ‫حاکمیتی‬ ‫وزن‬‫حداقل‬‫از‬ ‫بیشتر‬ ‫سیاسی‬ ‫وزن‬ ‫معادله‬ ‫در‬ ‫آن‬ ‫تاثیر‬ ‫ضریب‬ ‫تا‬ ‫باشد‬ ‫اندازه‬ ‫همین‬ ‫به‬
50‫درصد‬‫باشد‬‫واقع‬ ‫تناظری‬ ‫واقع‬ ‫در‬ .‫میان‬ ‫ی‬20‫و‬ ‫درصد‬20‫عنوان‬ ‫به‬ ‫متر‬‫حاکمیتی‬ ‫وزن‬‫و‬LPC‫ندارد‬ ‫وجود‬.‫اما‬‫ضرب‬ ‫است‬ ‫قرار‬ ‫اگر‬ ‫میان‬ ‫این‬ ‫در‬
‫حاکمیتی‬ ‫وزن‬‫باشد‬ ‫کشور‬ ‫یک‬ ‫سیاسی‬ ‫وزن‬ ‫گویای‬ ‫سرزمین‬ ‫سرانه‬ ‫در‬,‫باشند‬ ‫هموزن‬ ‫و‬ ‫همسنگ‬ ‫یکدیگر‬ ‫با‬ ‫بلوک‬ ‫دو‬ ‫این‬ ‫باید‬.
‫چه‬ ‫به‬ ‫باید‬ ‫متغییرها‬ ‫از‬ ‫یکی‬ ‫بفهمیم‬ ‫اینکه‬ ‫برای‬ ‫البته‬‫ما‬ ‫حاکمیتی‬ ‫وزن‬ ‫بتوان‬ ‫تا‬ ‫باشد‬ ‫میزان‬,.‫نمود‬ ‫اقدام‬ ‫ذیل‬ ‫رابطه‬ ‫از‬ ‫باید‬ ‫باشد‬ ‫ما‬ ‫نظر‬ ‫مورد‬ ‫عدد‬‫عنوان‬ ‫به‬
‫ایران‬ ‫حاکمیتی‬ ‫وزن‬ ‫خواهیم‬ ‫می‬ ‫مثال‬‫که‬20‫به‬ ‫است‬40‫برسد‬‫سیاسی‬ ‫نظام‬ ‫تمرکز‬ ‫و‬ ‫قدمت‬ ‫نکردن‬ ‫تغییر‬ ‫فرض‬ ‫با‬ ‫بدانیم‬ ‫خواهیم‬ ‫می‬ ‫حال‬ .,‫شاخص‬B
‫باشد؟‬ ‫باید‬ ‫مقدار‬ ‫چه‬
40 = ∛𝐵 × ∆𝑇 × 𝐶𝑝
‫تمرکز‬ ‫گرفتن‬ ‫نظر‬ ‫در‬ ‫با‬ ‫و‬ ‫ایران‬ ‫مثال‬ ‫در‬ ‫که‬‫قدرت‬‫قدمت‬ ‫و‬ ‫صد‬37.‫شود‬ ‫می‬ ‫سیاسی‬ ‫نظام‬ ‫ساله‬

10. ‫موسسه‬‫المل‬ ‫بین‬‫خزر‬ ‫دریای‬ ‫مطالعات‬ ‫لی‬ www.iikss.com ‫میثم‬‫درونکال‬ ‫آرائی‬
10
𝐵 =
403
∆𝑇 × 𝐶𝑝
‫بدس‬ ‫نفر‬ ‫هر‬ ‫ازای‬ ‫به‬ ‫بودجه‬ ‫سرانه‬ ‫شاخص‬ ‫فرمول‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫گذاری‬ ‫عدد‬ ‫از‬ ‫بعد‬‫که‬ ‫آید‬ ‫می‬ ‫ت‬‫آن‬ ‫از‬ ‫بعد‬‫بودجه‬ ‫سرانه‬ ‫باید‬.‫کرد‬ ‫محاسبه‬ ‫را‬.‫مثال‬ ‫در‬ ‫که‬
‫عدد‬ ‫باال‬62‫آید‬ ‫می‬ ‫دست‬ ‫به‬‫بگیرد‬ ‫قرار‬ ‫لوکزامبورگ‬ ‫با‬ ‫معکوی‬ ‫نسبت‬ ‫در‬ ‫اگر‬ ‫و‬‫آنگاه‬‫استخراج‬ ‫نفر‬ ‫هر‬ ‫ازای‬ ‫به‬ ‫بودجه‬ ‫سرانه‬:‫شود‬ ‫می‬
43000
𝑥
=
100
62
=
43000 × 62
100
‫آمده‬ ‫دست‬ ‫به‬ ‫عدد‬ ‫باید‬ ‫سپس‬.‫بشود‬ ‫جمعیت‬ ‫ضربدر‬‫حاکمیتی‬ ‫وزن‬ ‫به‬ ‫یافتن‬ ‫دست‬ ‫برای‬ ‫فعلی‬ ‫محاسبه‬ ‫اساس‬ ‫بر‬40,‫باید‬‫سرانه‬‫بودجه‬ً‫ا‬‫تقریب‬26000
‫دالر‬‫به‬ ‫باید‬ ‫ایران‬ ‫بودجه‬ ‫مجموع‬ ‫در‬ ‫حساب‬ ‫این‬ ‫با‬ ‫که‬ ‫بوده‬‫تر‬ ‫دو‬‫ی‬‫دالر‬ ‫لیون‬‫برسد‬.‫به‬ ‫نزدیک‬ ‫چیزی‬9.‫فعلی‬ ‫بودجه‬ ‫برابر‬‫فهمید‬ ‫توان‬ ‫می‬ ‫اینگونه‬ ‫شاید‬
‫به‬ ‫نزدیک‬ ‫چیزی‬ ‫تزریق‬ ‫با‬ ‫چرا‬ ‫که‬800‫سال‬ ‫چند‬ ‫ظرف‬ ‫در‬ ‫ایران‬ ‫اقتصاد‬ ‫به‬ ‫دالر‬ ‫میلیارد‬,‫سیاسی‬ ‫وزن‬ ‫در‬ ‫تغییری‬ ً‫ال‬‫عم‬.‫نگردید‬ ‫مشاهده‬ ‫ایران‬
*‫یا‬ ‫حاکمیتی‬ ‫وزن‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫را‬ ‫دیگر‬ ‫موارد‬ ‫همه‬‫حکومت‬ ‫توانایی‬ ‫شاخص‬.‫کرد‬ ‫محاسبه‬ ‫اینگونه‬ ‫توان‬ ‫می‬ ‫دارند‬ ‫نقش‬‫میزان‬ ‫چه‬ ‫به‬ ‫قدرت‬ ‫تمرکز‬ ‫یعنی‬
.‫برسد‬ ‫میزان‬ ‫چه‬ ‫به‬ ‫حکومت‬ ‫سابقه‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫باشد‬
4-3:‫حاکمیتی‬ ‫وزن‬ ‫یا‬ ‫حکومت‬ ‫توانایی‬ ‫شاخص‬‫تو‬ ‫نمی‬ ‫باشد‬ ‫بزرگ‬ ‫که‬ ‫هم‬ ‫هرچقدر‬‫رفتار‬ ‫خود‬ ‫ژئوپلتیک‬ ‫های‬ ‫داشته‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫واقعیت‬ ‫از‬ ‫خارج‬ ‫اند‬
‫ژئوپلتیک‬ ‫های‬ ‫داشته‬ ‫اگر‬ ‫لذا‬ .‫نماید‬)‫جمعیت‬ ‫و‬ ‫سرزمین‬ ‫(شامل‬‫به‬ ‫ناچار‬ ً‫ا‬‫نتیجت‬ ‫و‬ ‫رفته‬ ‫آن‬ ‫تامین‬ ‫دنبال‬ ‫به‬ ‫باشد‬ ‫آن‬ ‫حاکمیتی‬ ‫وزن‬ ‫از‬ ‫کمتر‬ ‫کشور‬ ‫یک‬
‫استعمار‬,.‫شود‬ ‫می‬ ‫دیگر‬ ‫های‬ ‫سرزمین‬ ‫اشغال‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫استیال‬‫کشور‬ ‫یک‬ ‫یعنی‬ ‫این‬‫اشغال‬ ‫یا‬ ‫کردن‬ ‫استعمار‬ ‫به‬ ‫ناچار‬ ‫خود‬ ‫سیاسی‬ ‫وزن‬ ‫ارتقاع‬ ‫یا‬ ‫بقاء‬ ‫برای‬
.‫ندارد‬ ‫را‬ ‫خویش‬ ‫فعلی‬ ‫توان‬ ‫و‬ ‫قدرت‬ ‫با‬ ‫بقاء‬ ‫توانایی‬ ‫اینصورت‬ ‫غیر‬ ‫در‬ .‫است‬ ‫کردن‬ ‫سازی‬ ‫بحران‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫کردن‬‫تراکم‬ ‫دلیل‬ ‫به‬ ‫کشورهایی‬ ‫چنین‬ ‫واقع‬ ‫در‬
‫یا‬ ‫باال‬LPC‫سرزمی‬ ‫از‬ ‫خود‬ ‫نیاز‬ ‫مورد‬ ‫منابع‬ ‫تامین‬ ‫به‬ ‫ناچار‬ ‫پایین‬‫تحت‬ ‫که‬ ‫هستند‬ ‫دیگر‬ ‫های‬ ‫ن‬‫تسلط‬.‫است‬ ‫دیگر‬ ‫کشورهای‬ ‫حاکمیت‬‫اساس‬ ‫همین‬ ‫بر‬
.‫نمود‬ ‫تفسیر‬ ‫را‬ ‫استعماری‬ ‫های‬ ‫قدرت‬ ‫سایر‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫متحده‬ ‫ایاالت‬ ‫یا‬ ‫بریتانیا‬ ‫نظیر‬ ‫کشورهایی‬ ‫رفتار‬ ‫چرایی‬ ‫توان‬ ‫می‬
‫حاکمیتی‬ ‫وزن‬ ‫یا‬ ‫حکومت‬ ‫توانایی‬ ‫شاخص‬"GW"‫حاصلضرب‬ ‫ّم‬‫و‬‫س‬ ‫مجزور‬ ‫رابطه‬ ‫از‬"‫حاکمیت‬ ‫پایداری‬ ‫شاخص‬‫سیاسی‬ ‫نظام‬ ‫یا‬","
‫قدرت‬ ‫تمرکز‬"‫و‬"‫بودجه‬ ‫سرانه‬ ‫شاخص‬".‫آید‬ ‫می‬ ‫دست‬ ‫به‬
GW = √(∆t
3
× Cp × B)
4-4‫نظیر‬ ‫آن‬ ‫یک‬ ‫درجه‬ ‫عوامل‬ ‫از‬ ‫یکی‬ ‫اگر‬ ‫که‬ ‫ای‬ ‫گونه‬ ‫به‬ .‫اثرگذارند‬ ‫یکدیگر‬ ‫بر‬ ‫و‬ ‫بوده‬ ‫اعتباری‬ ‫حاکمیتی‬ ‫وزن‬ ‫دهنده‬ ‫تشکیل‬ ‫های‬ ‫مولفه‬ ‫تمامی‬ :
‫زیاد‬ ‫بسیار‬ ‫احتمال‬ ‫به‬ ‫باشد‬ ‫باال‬ ‫بودجه‬ ‫سرانه‬‫بودجه‬ ‫اندازه‬ ‫سرانه‬ ‫زیاد‬ ‫احتمال‬ ‫به‬ ‫باشد‬ ‫باال‬ ‫سیاسی‬ ‫نظام‬ ‫عمر‬ ‫اگر‬ ‫همچنین‬ .‫هستند‬ ‫باال‬ ‫نیز‬ ‫ها‬ ‫شاخصه‬ ‫سایر‬
.‫دارد‬ ‫مستقیمی‬ ‫رابطه‬ ‫توانایی‬ ‫با‬ ‫ثبات‬ ‫زیرا‬ .‫بود‬ ‫خواهد‬ ‫باال‬ ‫نیز‬ ‫آن‬
4-5‫هن‬ ‫میانگین‬ ‫به‬ ‫آنها‬ ‫های‬ ‫شاخص‬ ‫باید‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫آن‬ ‫مستقل‬ ‫متغییر‬ ‫سه‬ ‫این‬ ‫سوم‬ ‫مجزور‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫علت‬ :‫از‬ ‫آنها‬ ‫قبال‬ ‫در‬ ‫توان‬ ‫نمی‬ ‫و‬ ‫برسند‬ ‫دسی‬
.‫کرد‬ ‫استفاده‬ ‫حسابی‬ ‫میانگین‬‫محاسباتی‬ ‫نظر‬ ‫نقطه‬ ‫از‬,‫ُعدی‬‫ب‬ ‫چند‬ ‫بررسی‬ ‫یک‬ ‫که‬ ‫کند‬ ‫می‬ ‫تضمین‬ ‫متغییر‬ ‫سه‬ ‫این‬ ‫حاصلضرب‬ ‫مجذور‬ ‫آوردن‬ ‫دست‬ ‫به‬
.‫باشیم‬ ‫داشته‬ ‫کشور‬ ‫یک‬ ‫حاکمیت‬ ‫مقوله‬ ‫به‬
4-6‫شده‬ ‫تعریف‬ ‫فاکتورهای‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ‫سیاسی‬ ‫وزن‬ :,‫تنگاتن‬ ‫ارتباط‬‫دولت‬ ‫قدرت‬ ‫با‬ ‫گی‬,‫نظم‬,‫ثبات‬,.‫دارد‬ ‫جامعه‬ ‫در‬ ‫رفاه‬ ‫مقوله‬ ‫همچنین‬ ‫و‬ ‫امنیت‬

11. ‫موسسه‬‫المل‬ ‫بین‬‫خزر‬ ‫دریای‬ ‫مطالعات‬ ‫لی‬ www.iikss.com ‫میثم‬‫درونکال‬ ‫آرائی‬
11
4-7‫لزوم‬ ‫اما‬ .‫هستند‬ ‫پایینی‬ ‫حاکمیتی‬ ‫وزن‬ ‫دارای‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫کشورهایی‬ ‫از‬ ‫بیشتر‬ ‫بسیار‬ ‫دارند‬ ‫باالیی‬ ‫حاکمیتی‬ ‫وزن‬ ‫که‬ ‫کشورهایی‬ ‫در‬ ‫رفاه‬ ‫عموما‬ :‫وزن‬ ‫ا‬
‫صنعتی‬ ‫یا‬ ‫علمی‬ ‫های‬ ‫شاخص‬ ‫بودن‬ ‫باال‬ ‫معنی‬ ‫به‬ ‫باال‬ ‫حاکمیتی‬‫به‬ ‫باید‬ ‫که‬ ‫صورت‬ ‫بدین‬ ‫کرد‬ ‫گیری‬ ‫نتیجه‬ ‫یک‬ ‫توان‬ ‫می‬ ‫البته‬ .‫نیست‬ ... ‫یا‬ ‫کشور‬ ‫بودن‬
‫م‬ ‫از‬ ‫یکی‬ .‫برود‬ ‫پیش‬ ‫به‬ ‫نرمال‬ ‫و‬ ‫طبیعی‬ ‫صورت‬ ‫به‬ ‫اوضاع‬ ‫تا‬ ‫باشد‬ ‫داشته‬ ‫وجود‬ ‫حاکمیتی‬ ‫وزن‬ ‫شاخص‬ ‫از‬ ‫واحد‬ ‫یک‬ ‫باید‬ ‫سرانه‬ ‫مربع‬ ‫متر‬ ‫هر‬ ‫ازای‬‫هترین‬
‫کش‬ ‫در‬ ‫رفاه‬ ‫سطح‬ ‫دادن‬ ‫نمایش‬ ‫حاکمیتی‬ ‫وزن‬ ‫کارکردهای‬‫و‬ ‫دیگران‬ ‫با‬ ‫مقایسه‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫کشور‬ ‫بالقوه‬ ‫توانایی‬ ‫و‬ ‫سیاسی‬ ‫ثبات‬ ‫تواند‬ ‫می‬ ‫البته‬ .‫ورهاست‬
.‫دهد‬ ‫نشان‬ ‫خودش‬
4-8‫می‬ ‫فعالیت‬ ‫کوچک‬ ‫بدنه‬ ‫یک‬ ‫برای‬ ‫وقتی‬ ‫متفکر‬ ‫سیستم‬ ‫یک‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫این‬ ‫آن‬ ‫علت‬ ‫شاید‬ .‫دارند‬ ‫باالیی‬ ‫حاکمیتی‬ ‫وزن‬ ‫کوچک‬ ‫کشورهای‬ ً‫ا‬‫ظاهر‬ :
‫نماید‬,‫هرچه‬ ‫و‬ ‫دارد‬ ‫مناسبی‬ ‫بازدهی‬ ‫احتماال‬LPC‫یا‬L.‫آید‬ ‫می‬ ‫پایین‬ ‫تر‬ ‫مطلوب‬ ‫گیری‬ ‫تصمیم‬ ‫برای‬ ‫دولت‬ ‫توانایی‬ ‫رود‬ ‫می‬ ‫باال‬ )‫(سرزمین‬
4-9:‫گیرند‬ ‫می‬ ‫خو‬ ‫حاکمیتی‬ ‫وزن‬ ‫یک‬ ‫با‬ ‫که‬ ‫کشورهایی‬,‫باالی‬ ‫به‬ ‫رو‬ ‫نادری‬ ‫موارد‬ ‫در‬ ‫و‬ )... ‫و‬ ‫سوریه‬ ‫و‬ ‫عراق‬ ‫(مثل‬ ‫آن‬ ‫پایین‬ ‫به‬ ‫رو‬ ‫ناگهانی‬ ‫تغییر‬ ‫با‬
‫آن‬‫که‬ ‫جوامعی‬ ‫اما‬ .‫شوند‬ ‫می‬ ‫اجتماعی‬ ‫های‬ ‫تنش‬ ‫دچار‬ )‫حاضر‬ ‫حال‬ ‫در‬ ‫آمریکا‬ ‫خطرناک‬ ‫وضعیت‬ ‫و‬ ‫دوم‬ ‫جهانی‬ ‫جنگ‬ ‫زمان‬ ‫در‬ ‫ژاپن‬ ‫و‬ ‫آلمان‬ ‫(مثل‬
‫حاکمیتی‬ ‫وزن‬ ‫سقوط‬ ‫با‬ ‫است‬ ‫ممکن‬ ‫حتی‬ ‫اول‬ ‫مورد‬ ‫در‬ .‫شوند‬ ‫می‬ ‫مقاوم‬ ‫کمبودها‬ ‫مقابل‬ ‫در‬ ‫دارند‬ ‫عادت‬ ‫پایین‬ ‫حاکمیتی‬ ‫وزن‬ ‫به‬,‫یک‬ ‫شاهد‬ ‫همچنان‬
‫حاکمیتی‬ ‫وزن‬‫سرانه‬ ‫شدن‬ ‫دور‬ ‫و‬ ‫باال‬ ‫نظامی‬ ‫های‬ ‫هزینه‬ ‫علت‬ ‫به‬ ‫شوروی‬ ‫المثل‬ ‫فی‬ ‫آید‬ ‫می‬ ‫حساب‬ ‫به‬ ‫ُک‬‫ش‬ ‫یک‬ ‫آن‬ ‫ناگهانی‬ ‫سقوط‬ ‫اما‬ ‫باشیم‬ ‫باال‬B‫از‬
‫نفر‬ ‫هر‬ ‫ازای‬ ‫به‬ ‫بودجه‬ ‫سرانه‬ ‫واقعی‬ ‫کاهش‬ ‫اینکه‬ ‫بهتر‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫مردم‬,‫را‬ ‫آن‬ ‫فروپاشی‬ ‫موجبات‬ ‫امر‬ ‫همین‬ .‫بیاید‬ ‫پایین‬ ‫شدت‬ ‫به‬ ‫آن‬ ‫حاکمیتی‬ ‫وزن‬ ‫شد‬ ‫باعث‬
‫فراهم‬.‫بود‬ ‫نموده‬
4-10‫به‬ .‫دارد‬ ‫اتکاء‬ ‫مرز‬ ‫از‬ ‫بیرون‬ ‫عوامل‬ ‫به‬ ‫قدرت‬ ‫تمرکز‬ ‫و‬ ‫دولت‬ ‫درآمد‬ ‫نظیر‬ ‫خود‬ ‫متغیرهای‬ ‫در‬ ‫حکومت‬ ‫توانایی‬ ‫شاخص‬ ‫یا‬ ‫حاکمیتی‬ ‫وزن‬ ً‫ا‬‫گاه‬ :
‫متحده‬ ‫ایاالت‬ ‫نظیر‬ ‫هایی‬ ‫دولت‬ ‫درآمد‬ ‫از‬ ‫بزرگی‬ ‫بخش‬ ‫مثال‬ ‫عنوان‬,‫آلمان‬,.‫است‬ ‫وابسته‬ ‫مرز‬ ‫از‬ ‫بیرون‬ ‫بازارهای‬ ‫و‬ ‫عوامل‬ ‫به‬ ‫جنوبی‬ ‫کره‬ ‫و‬ ‫بریتانیا‬
.‫آورد‬ ‫خواهد‬ ‫پایین‬ ‫را‬ ‫آنها‬ ‫حاکمیتی‬ ‫و‬ ‫سیاسی‬ ‫وزن‬ ‫موثری‬ ‫صورت‬ ‫به‬ ‫کشورها‬ ‫سایر‬ ‫با‬ ‫روابط‬ ‫در‬ ‫اختالل‬

12. ‫موسسه‬‫المل‬ ‫بین‬‫خزر‬ ‫دریای‬ ‫مطالعات‬ ‫لی‬ www.iikss.com ‫میثم‬‫درونکال‬ ‫آرائی‬
12
5:"‫بودجه‬ ‫دازه‬ ‫ا‬ ‫شاخص‬"‫یا‬"B"‫رابطه‬ ‫خوبی‬ ‫به‬ ‫که‬ ‫باشد‬ ‫موجود‬ ‫انسانی‬ ‫های‬ ‫واقعیت‬ ‫بر‬ ‫مبتنی‬ ‫باید‬‫را‬ ‫جمعیت‬ ‫و‬ ‫حاکمیت‬
.‫نماید‬ ‫معرفی‬‫جای‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫چراکه‬ ‫آورد‬ ‫حساب‬ ‫به‬ ‫اقتصادی‬ ‫کمیت‬ ‫یک‬ ً‫ا‬‫صرف‬ ‫توان‬ ‫نمی‬ ‫را‬ ‫بودجه‬.‫است‬ ‫هویدا‬ ‫فرمانبردار‬ ‫و‬ ‫حاکم‬ ‫رابطه‬ ‫آن‬ ‫جای‬
‫بودجه‬,‫درآمد‬‫افراد‬ ‫از‬ ‫حاصله‬‫پرداختی‬ ‫و‬‫های‬.‫کند‬ ‫می‬ ‫بیان‬ ‫میانگین‬ ‫و‬ ‫متوسط‬ ‫صورت‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫نفر‬ ‫هر‬ ‫به‬ ‫دولت‬‫میزان‬ ‫یا‬ ‫بودجه‬ ‫سرانه‬ ‫باید‬ ‫نتیجه‬ ‫در‬
.‫شود‬ ‫مشخص‬ ‫کشور‬ ‫یک‬ ‫در‬ ‫نفر‬ ‫هر‬ ‫ازای‬ ‫به‬ ‫بودجه‬‫بقا‬ ‫برای‬ ‫سیاسی‬ ‫نظام‬ ‫یک‬ ‫اینکه‬ ‫یعنی‬ ‫این‬‫کشور‬ ‫توسعه‬ ‫و‬ ‫ء‬‫چه‬ ‫به‬ ‫جمعیت‬ ‫از‬ ‫نفر‬ ‫هر‬ ‫ازای‬ ‫به‬ ‫خود‬
.‫کند‬ ‫می‬ ‫هزینه‬ ‫میزان‬
‫فا‬ ‫مهمترین‬ ‫را‬ ‫اشخاص‬ ‫با‬ ‫حاکمیت‬ ‫رابطه‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫آن‬ ‫بودجه‬ ‫سرانه‬ ‫از‬ ‫استفاده‬ ‫علت‬‫به‬ ‫تواند‬ ‫می‬ ‫حاکمیت‬ ‫زمانی‬ ‫و‬ ‫دانیم‬ ‫می‬ ‫حاکمیت‬ ‫بقاء‬ ‫کتور‬
‫زندگی‬ ‫در‬ ‫مناسبی‬ ‫نقش‬ ‫که‬ ‫باشد‬ ‫داشته‬ ‫اتکاء‬ ‫جمعیت‬,‫خدمات‬‫سرانه‬ ‫بودجه‬ ‫در‬ ‫مناسبی‬ ‫مدیریت‬ ‫و‬ ‫داشته‬ ‫مردم‬ ‫معیشت‬ ‫و‬,‫داشته‬ ‫جمعیت‬ ‫به‬ ‫نسبت‬
‫فرهنگی‬ ‫عملکرد‬ ‫خالصه‬ ‫بودجه‬ .‫باشد‬,‫سیاسی‬,‫نظامی‬,‫امنیتی‬,‫قضایی‬,‫ر‬ ‫دولت‬ .. ‫و‬ ‫رفاه‬.‫کند‬ ‫می‬ ‫بازگو‬ ‫افراد‬ ‫با‬ ‫نسبت‬ ‫در‬ ‫ا‬
5-1‫اگر‬ :)‫بودجه‬ ‫کسری‬ ‫منهای‬ ‫بودجه‬ ‫کل‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫حاصل‬ ‫درآمد‬ ‫(فقط‬ ‫را‬ ‫کشور‬ ‫یک‬ ‫بودجه‬ ‫کل‬"b")‫کوچک‬ ‫(بی‬‫را‬ ‫جمعیت‬ ‫و‬ ‫بدانیم‬"P",
‫رابطه‬ ‫از‬ ‫بودجه‬ ‫سرانه‬ ‫آنگاه‬
‫بودجه‬
‫جمعیت‬
‫یا‬
𝐛
𝐏
.‫آید‬ ‫می‬ ‫دست‬ ‫به‬‫در‬ ‫مثال‬ ‫عنوان‬ ‫به‬‫بودجه‬2016‫به‬ ‫نزدیک‬ ‫نفر‬ ‫هر‬ ‫ازای‬ ‫به‬ ‫ایران‬3300‫تعریف‬ ‫بودجه‬ ‫دالر‬
.‫است‬ ‫شده‬‫را‬ ‫نسبت‬ ‫یا‬ ‫رابطه‬ ‫این‬ ‫توان‬ ‫می‬bpc( ‫یا‬budget per capita:‫پس‬ .‫خواند‬ )
𝑏𝑝𝑐 =
𝑏
𝑝
5-2:‫بهترین‬ ‫زیرا‬ .‫کنیم‬ ‫می‬ ‫خودداری‬ ‫آرمانی‬ ‫ارقام‬ ‫و‬ ‫اعداد‬ ‫دادن‬ ‫نسبت‬ ‫از‬ ‫و‬ ‫شود‬ ‫استخراج‬ ‫کشورها‬ ‫تمامی‬ ‫میان‬ ‫در‬ ‫بودجه‬ ‫سرانه‬ ‫بهترین‬ ‫باید‬ ‫سپس‬
‫کشورها‬ ‫میان‬ ‫در‬ ‫نفر‬ ‫هر‬ ‫ازای‬ ‫به‬ ‫بودجه‬ ‫سرانه‬‫موجود‬ ‫توانایی‬ ‫حداکثر‬ ‫دهنده‬ ‫نشان‬‫رئالیستی‬‫کشورها‬ ‫دیگر‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫درآمد‬ ‫کسب‬ ‫برای‬ ‫دولت‬ ‫یک‬
‫باید‬.‫شوند‬ ‫مقایسه‬ ‫شاخص‬ ‫این‬ ‫با‬‫خود‬ ‫جمعیت‬ ‫از‬ ‫نفر‬ ‫هر‬ ‫ازای‬ ‫به‬ ‫لوکزامبورگ‬ ‫مثال‬ ‫عنوان‬ ‫(به‬‫به‬ ‫نزدیک‬ ‫عددی‬51000‫دالر‬‫سال‬ ‫در‬2016‫بودجه‬
)‫است‬ ‫کرده‬ ‫تعریف‬.
5-3‫سرانه‬ ‫بودجه‬ ‫بهترین‬ ‫کشف‬ ‫و‬ ‫کشور‬ ‫یک‬ ‫بودجه‬ ‫سرانه‬ ‫استخراج‬ ‫از‬ ‫بعد‬ :,‫می‬ ‫نسبت‬ ‫آنها‬ ‫میان‬ ‫و‬ ‫مقایسه‬ ‫یکدیگر‬ ‫با‬ ‫را‬ ‫آندو‬ ‫سپس‬‫گیریم‬‫تا‬
‫آوریم‬ ‫بدست‬ ‫را‬ ‫بررسی‬ ‫مورد‬ ‫کشور‬ ‫بودجه‬ ‫شاخص‬.‫بهترین‬ ‫وضعیت‬ ‫این‬ ‫در‬‫سرانه‬‫بودجه‬‫با‬ ‫را‬"bb"(best budget‫و‬ ‫دهیم‬ ‫می‬ ‫نمایش‬ )‫سرانه‬
‫را‬ ‫بررسی‬ ‫مورد‬ ‫کشور‬ ‫بودجه‬"xb"(x budget.‫دهیم‬ ‫می‬ ‫نمایش‬ )
‫ب‬ ‫که‬ ‫لوکزامبورگ‬ ‫سرانه‬ ‫با‬ ‫نسبت‬ ‫در‬ ‫ایران‬ ‫بودجه‬ ‫سرانه‬ ‫شاخص‬ ‫مثال‬ ‫عنوان‬ ‫به‬‫است‬ ‫سرانه‬ ‫االترین‬,‫رابطه‬ ‫از‬:‫آید‬ ‫می‬ ‫بدست‬ ‫ذیل‬
bb
xb
=
100
x?
x =
xb × 100
bb
‫با‬ ‫برابر‬ ‫موجود‬ ‫سرانه‬ ‫بهترین‬ ‫با‬ ‫نسبت‬ ‫در‬ ‫ایران‬ ‫بودجه‬ ‫شاخص‬ ‫رابطه‬ ‫این‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ‫که‬6.22.‫است‬ ‫درصد‬

13. ‫موسسه‬‫المل‬ ‫بین‬‫خزر‬ ‫دریای‬ ‫مطالعات‬ ‫لی‬ www.iikss.com ‫میثم‬‫درونکال‬ ‫آرائی‬
13
100 × 3300
51000
=
330000
43000
= 6.22
5-4‫راب‬ ‫از‬ ‫توان‬ ‫می‬ ‫را‬ ‫سرانه‬ ‫این‬ .‫گیرند‬ ‫می‬ ‫قرار‬ ‫استفاده‬ ‫مورد‬ ‫آتی‬ ‫مباحث‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫تعریف‬ ‫قابل‬ ‫نیز‬ ‫سرزمین‬ ‫مساحت‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ‫بودجه‬ ‫سرانه‬ :‫طه‬
b
L
.‫آورد‬ ‫دست‬ ‫به‬‫را‬ ‫نسبت‬ ‫این‬ ‫توان‬ ‫می‬bpl(budget per land.‫خواند‬ ):‫پس‬
𝑏𝑝𝑙 =
𝑏
𝐿
‫سرزمین‬ ‫مساحت‬ ‫بر‬ ‫بودجه‬ ‫کل‬ ‫تقسیم‬ ‫از‬,‫تراکم‬ ‫افزایش‬ ‫با‬ ‫آنگاه‬ .‫کرد‬ ‫حساب‬ ‫را‬ ‫سرزمین‬ ‫از‬ ‫مربع‬ ‫متر‬ ‫هر‬ ‫برای‬ ‫درآمد‬ ‫کسب‬ ‫یا‬ ‫هزینه‬ ‫نسبت‬ ‫میتوان‬
‫جمعیت‬,.‫کرد‬ ‫مدیریت‬ ‫را‬ ‫موارد‬ ‫این‬
ً‫ا‬‫تقریب‬ ‫مربع‬ ‫متر‬ ‫هر‬ ‫برای‬ ‫ایران‬ ‫مثال‬ ‫عنوان‬ ‫به‬163‫دالر‬,‫آمریکا‬359‫دالر‬,‫چین‬238‫دالر‬,‫انگلیس‬4494‫دالر‬,‫آلمان‬4820‫دالر‬,‫کانادا‬67‫دالر‬,
‫روسیه‬12‫دالر‬,‫استرالیا‬63‫اسرائیل‬ ‫و‬ ‫دالر‬3211.‫کند‬ ‫می‬ ‫هزینه‬ ‫دالر‬
‫واقع‬ ‫در‬‫جمعیت‬ ‫تمرکز‬ ‫با‬ ‫میکنند‬ ‫تالش‬ ‫کشورها‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫دلیل‬ ‫همین‬ ‫به‬,‫نمایند‬ ‫معاف‬ ‫کردن‬ ‫هزینه‬ ‫از‬ ‫را‬ ‫سرزمین‬ ‫از‬ ‫هایی‬ ‫بخش‬‫فراموش‬ ‫نباید‬ ‫البته‬ .
‫که‬ ‫کرد‬‫باشد‬ ‫بیشتر‬ ‫مناطق‬ ‫این‬ ‫برای‬ ‫هزینه‬ ‫کردن‬ ‫کم‬ ‫هرچه‬,‫آینده‬ ‫در‬ ‫حتی‬ ‫و‬ ‫شود‬ ‫می‬ ‫دور‬ ‫مناطق‬ ‫آن‬ ‫از‬ ‫توسعه‬ ‫و‬ ‫انسانی‬ ‫های‬ ‫شاخص‬ ‫انداز‬ ‫همان‬ ‫به‬
‫استدالل‬ ‫همین‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ .‫است‬ ‫نشده‬ ‫ایجاد‬ ‫مناطق‬ ‫آن‬ ‫در‬ ‫زیرساختی‬ ‫چون‬ .‫است‬ ‫پایین‬ ‫بسیار‬ ‫نقاط‬ ‫آن‬ ‫در‬ ‫جمعیت‬ ‫و‬ ‫تمدن‬ ‫گیری‬ ‫شکل‬ ‫احتمال‬ ‫هم‬
‫که‬ ‫کشورهایی‬ ‫سیاسی‬ ‫وزن‬ ‫گردد‬ ‫می‬ ‫بیان‬ ‫که‬ ‫است‬LPC‫دارند‬ ‫باال‬‫توان‬ ‫اندازه‬ ‫به‬.‫یابد‬ ‫می‬ ‫کاهش‬ ‫آنها‬ ‫حاکمیت‬ ‫قدرت‬ ‫و‬
5-5‫نباید‬ ‫البته‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫یکدیگر‬ ‫با‬ ‫کشورها‬ ‫سیاسی‬ ‫اقتصاد‬ ‫مقایسه‬ ‫های‬ ‫راه‬ ‫دقیقترین‬ ‫از‬ ‫یکی‬ ‫بودجه‬ ‫اندازه‬ ‫شاخص‬ :‫همیشه‬‫ُعدی‬‫ب‬ ‫تک‬ ‫صورت‬ ‫به‬
.‫گیرد‬ ‫قرار‬ ‫ارزیابی‬ ‫و‬ ‫تحلیل‬ ‫مورد‬
5-6‫تواند‬ ‫می‬ ‫آن‬ ‫سرانه‬ ‫و‬ ‫آن‬ ‫اندازه‬ ‫و‬ ‫بودجه‬ ‫نوع‬ :‫دولت‬ ‫نگاه‬ ‫معرف‬‫به‬‫دارند‬ ‫پایینی‬ ‫بودجه‬ ‫سرانه‬ ‫که‬ ‫کشورهایی‬ ً‫ا‬‫عموم‬ .‫باشد‬ ‫کشور‬ ‫آن‬ ‫اقتصاد‬
.‫هستند‬ ‫گاز‬ ‫و‬ ‫نفت‬ ‫بر‬ ‫مبتنی‬ ‫هم‬ ً‫ا‬‫عموم‬ ‫و‬ ‫دولتی‬ ‫اقتصاد‬ ‫دارای‬‫های‬ ‫نوسان‬ ‫و‬ ‫دارد‬ ‫نفت‬ ‫قیمت‬ ‫به‬ ‫شدیدی‬ ‫وابستگی‬ ‫نفتی‬ ‫کشورهای‬ ‫سیاسی‬ ‫وزن‬
‫ی‬ ‫سیاسی‬ ‫نظام‬ ‫آن‬ ‫شود‬ ‫می‬ ‫باعث‬ ‫که‬ ‫داشت‬ ‫خواهد‬ ‫خطرناکی‬‫تا‬ ‫اساس‬ ‫همین‬ ‫بر‬ .‫نماید‬ ‫تجربه‬ ‫خود‬ ‫مختلف‬ ‫مسائل‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫ثابت‬ ‫رویه‬ ‫یک‬ ‫نتواند‬ ‫کشور‬ ‫ا‬
‫قیمت‬ ‫و‬ ‫نفت‬ ‫که‬ ‫جایی‬‫نفت‬‫ریزی‬ ‫برنامه‬ ‫تواند‬ ‫می‬ ‫دهد‬ ‫می‬ ‫اجازه‬ ‫او‬ ‫به‬‫سیاسی‬‫کشورهای‬ ‫در‬ ‫امروزه‬ .‫نیستند‬ ‫اینگونه‬ ‫صنعتی‬ ‫کشورهای‬ ‫اما‬ .‫نماید‬
‫ب‬ ‫نفتی‬ ‫غیر‬ ‫باید‬ ‫اقتصاد‬ ‫که‬ ‫دارد‬ ‫وجود‬ ‫درک‬ ‫این‬ ‫مختلفی‬‫متزلزل‬ ‫آنها‬ ‫سیاسی‬ ‫وزن‬ ‫چقدر‬ ‫که‬ ‫ندارد‬ ‫وجود‬ ‫درک‬ ‫این‬ ‫اما‬ ‫اشد‬‫نفت‬ ‫به‬ ‫وابسته‬ ‫و‬.‫است‬
5-7:‫اینکه‬ ‫بهتر‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫سرانه‬ ‫تعدیل‬ ‫و‬ ‫بودجه‬ ‫مدیریت‬ ‫برای‬ ‫جمعی‬ ‫عقل‬ ‫و‬ ‫حکومت‬,‫برای‬‫بودجه‬ ‫سرانه‬ ‫کمبود‬ ‫جبران‬,.‫رود‬ ‫می‬ ‫تراکم‬ ‫افزایش‬ ‫دنبال‬ ‫به‬
‫صحیح‬ ‫مدیریت‬ ‫و‬ ‫اقتدار‬ ‫افزایش‬ ‫باعث‬ ‫تراکم‬‫سران‬ ‫تر‬‫افزایش‬ ‫که‬ ‫صورت‬ ‫بدین‬ .‫شود‬ ‫می‬ ‫بودجه‬ ‫ه‬‫در‬ ‫سرمایه‬ ‫از‬ ‫حجم‬ ‫یک‬ ‫گردد‬ ‫می‬ ‫باعث‬ ‫تراکم‬
‫قبلی‬ ‫مثال‬ ‫از‬ ‫بیشتر‬ ‫مساحتی‬ ‫در‬ ‫سرمایه‬ ‫از‬ ‫اندازه‬ ‫همان‬ ‫برابر‬ ‫چند‬ ‫باال‬ ‫تراکم‬ ‫از‬ ‫اندازه‬ ‫یک‬ ‫با‬ ‫مشخص‬ ‫مساحت‬ ‫یک‬‫مثال‬ ‫عنوان‬ ‫به‬ .‫باشد‬ ‫داشته‬ ‫کارایی‬
‫می‬ ‫کشیده‬ ‫ای‬ ‫جاده‬ ‫همان‬ ‫نفری‬ ‫میلیون‬ ‫یک‬ ‫شهر‬ ‫برای‬‫جمعیت‬ ‫برای‬ ‫که‬ ‫شود‬10.‫شود‬ ‫می‬ ‫کشیده‬ ‫نفری‬ ‫میلیون‬‫شهر‬ ‫یک‬ ‫برای‬ ‫یا‬10‫نفری‬ ‫میلیون‬
‫هزینه‬ ‫مدیریت‬ ‫با‬ ‫و‬ ‫کرده‬ ‫دوبرابر‬ ‫را‬ ‫گاز‬ ‫لوله‬ ‫خط‬ ‫ظرفیت‬ ‫توانید‬ ‫می‬ ‫بلکه‬ ‫کنید‬ ‫هزینه‬ ‫برابر‬ ‫دو‬ ‫و‬ ‫بکشید‬ ‫گاز‬ ‫لوله‬ ‫خط‬ ‫دو‬ ‫که‬ ‫نیست‬ ‫الزم‬50‫درصد‬
‫شهرهای‬ ‫در‬ ‫اما‬ .‫کنید‬ ‫هزینه‬ ‫بیشتر‬1‫که‬ ‫نفری‬ ‫میلیون‬.‫باشید‬ ‫داشته‬ ‫رویکردی‬ ‫چنین‬ ‫توانید‬ ‫نمی‬ ‫هستند‬ ‫دور‬ ‫هم‬ ‫از‬‫لوله‬ ‫خط‬ ‫شهرها‬ ‫این‬ ‫از‬ ‫یک‬ ‫هر‬
.‫خواهد‬ ‫می‬ ‫را‬ ‫خود‬ ‫مجزای‬

14. ‫موسسه‬‫المل‬ ‫بین‬‫خزر‬ ‫دریای‬ ‫مطالعات‬ ‫لی‬ www.iikss.com ‫میثم‬‫درونکال‬ ‫آرائی‬
14
5-9‫سرانه‬ ‫اگر‬ :‫داخلی‬ ‫ناخالص‬ ‫تولید‬‫باشد‬ ‫کشور‬ ‫آن‬ ‫بودجه‬ ‫سرانه‬ ‫از‬ ‫تر‬ ‫پایین‬ ‫کشور‬ ‫یک‬,‫آن‬ ‫در‬ ‫اقتصادی‬ ‫عمیق‬ ‫های‬ ‫بحران‬ ‫دهنده‬ ‫نشان‬ ‫امر‬ ‫این‬
.‫است‬ ‫کشور‬‫وضعیتی‬ ‫چنین‬ ‫در‬‫کشور‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫عمومی‬ ‫های‬ ‫شورش‬ ‫یا‬ ‫ها‬ ‫انقالب‬ ‫وقوع‬‫ها‬‫ترکیبات‬ ‫از‬ ‫کشور‬ ‫آن‬ ‫اگر‬ ‫بخصوص‬ .‫نیست‬ ‫انتظار‬ ‫از‬ ‫دور‬
‫مدنی‬ ‫نافرمانی‬ ‫برای‬ ‫کافی‬ ‫انگیزه‬ ‫صورت‬ ‫این‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫باشد‬ ‫برخوردار‬ ‫توجهی‬ ‫قابل‬ ‫و‬ ‫متعدد‬ ‫قومی‬,.‫آمد‬ ‫خواهد‬ ‫وجود‬ ‫به‬ ‫نیز‬ ... ‫و‬ ‫طلبی‬ ‫تجزیه‬‫اگر‬ ‫حتی‬
ً‫ا‬‫گاه‬GDP‫با‬‫از‬ ‫التر‬B‫اقتصادی‬ ‫شوک‬ ‫یک‬ ‫که‬ ‫دارد‬ ‫وجود‬ ‫احتمال‬ ‫این‬ ‫نماید‬ ‫تجربه‬ ‫را‬ ‫شدیدی‬ ‫افت‬ ‫ناگهان‬ ‫اما‬ ‫باشد‬-‫وزن‬ ‫و‬ ‫وارد‬ ‫کشور‬ ‫به‬ ‫سیاسی‬
.‫شود‬ ‫می‬ ‫سیاسی‬ ‫نظام‬ ‫فروپاشی‬ ‫موجب‬ ‫نهایت‬ ‫در‬ ‫که‬ ‫کرده‬ ‫سقوط‬ ‫سیاسی‬
5-10:‫هزین‬ ‫دولت‬ ‫در‬ ‫دولت‬ ‫بودجه‬ ‫اندازه‬ ‫آیا‬ :ً‫ال‬‫او‬ ‫که‬ ‫بدانیم‬ ‫باید‬ ‫جزئی‬ ‫های‬ ‫تحلیل‬ ‫در‬‫چقدر‬ ‫یک‬ ‫هر‬ ‫میزان‬ ‫همچنین‬ ‫و‬ ‫جمعیت‬ ‫میان‬ ‫در‬ ‫یا‬ ‫شود‬ ‫می‬ ‫ه‬
‫که‬ ‫کرد‬ ‫ادعا‬ ‫توان‬ ‫می‬ ‫نشده‬ ‫اثبات‬ ‫فرض‬ ‫یک‬ ‫عنوان‬ ‫به‬ .‫آورد‬ ‫دست‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫سرزمین‬ ‫سرانه‬ ‫بهترین‬ ‫به‬ ‫بودجه‬ ‫سرانه‬ ‫بهترین‬ ‫باید‬ :ً‫ا‬‫ثانی‬ ‫و‬ .‫است‬‫کمترین‬
LPC‫بیشترین‬ ‫با‬B‫لوکزامبور‬ ‫مثل‬ .‫باشد‬ ‫بودجه‬ ‫برای‬ ‫آل‬ ‫ایده‬ ‫شاخص‬ ‫یک‬ ‫تواند‬ ‫می‬.‫سنگاپور‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫گ‬
5-11ً‫ا‬‫نهایت‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫توزیع‬ ‫زده‬ ‫سکته‬ ‫جمعیت‬ ‫میان‬ ‫است‬ ‫ممکن‬ ‫چون‬ .‫شود‬ ‫نمی‬ ‫سیاسی‬ ‫وزن‬ ‫افزایش‬ ‫به‬ ‫منجر‬ ‫نفر‬ ‫هر‬ ‫برای‬ ‫بودجه‬ ‫سرانه‬ ‫افزایش‬ ً‫ا‬‫لزوم‬ :
‫همچنین‬ .‫باشد‬ ‫نداشته‬ ‫وری‬ ‫بهره‬( ‫نیز‬ ‫سرزمین‬ ‫سرانه‬ ‫ازای‬ ‫به‬ ‫بودجه‬ ‫افزایش‬bpl.‫شود‬ ‫نمی‬ ‫سیاسی‬ ‫وزن‬ ‫افزایش‬ ‫به‬ ‫منجر‬ )‫جمعیت‬ ‫توزیع‬ ً‫ا‬‫قطع‬ ‫زیرا‬
.‫گردد‬ ‫توزیع‬ ‫جمعیت‬ ‫میان‬ ‫پول‬ ‫انداز‬ ‫یک‬ ‫به‬ ‫سرزمین‬ ‫در‬ ‫پول‬ ‫توزیع‬ ‫با‬ ‫داشت‬ ‫انتظار‬ ‫توان‬ ‫نمی‬ ‫و‬ ‫نیست‬ ‫یکسان‬
5-12‫تقارن‬ ‫عدم‬ .‫شود‬ ‫تقسیم‬ ‫متقارن‬ ‫باید‬ ‫سرزمین‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ‫بودجه‬ :‫تواند‬ ‫می‬‫دهنده‬ ‫نشان‬‫های‬ ‫چالش‬‫باشد‬ ‫متعددی‬:‫از‬ ‫عبارتند‬ ‫که‬1‫نقاط‬ ‫در‬ ‫تراکم‬ :
‫بودج‬‫بیشتر‬ ‫بر‬ ‫ه‬‫برخوردار‬ ‫کمتر‬ ‫مناطق‬ ‫از‬.‫است‬2‫قومیت‬ :‫غ‬‫الب‬‫که‬ ‫ی‬‫در‬‫کشور‬)‫ها‬ ‫روس‬ ‫مثال‬ ‫عنوان‬ ‫(به‬ ‫دارد‬ ‫حضور‬,‫برخوردار‬ ‫کمتر‬ ‫سرزمین‬ ‫در‬‫(مثل‬
)‫داغستان‬.‫دارد‬ ‫وجود‬ ‫آنجا‬ ‫در‬ ... ‫و‬ ‫طلبی‬ ‫تجزیه‬ ‫های‬ ‫سیاست‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫ندارد‬ ‫وجود‬3‫محو‬ ‫اگر‬ ‫آنکه‬ ‫بخصوص‬ .‫دارد‬ ‫وجود‬ ‫قومیتی‬ ‫تبعیض‬ :‫ر‬‫کشور‬ ‫ایجاد‬,
‫غالب‬ ‫قومیت‬ ‫یک‬‫من‬ ‫در‬ ‫کشورها‬ ‫چون‬ ... ‫یا‬ ‫روسیه‬ ‫یا‬ ‫آذربایجان‬ ‫مثل‬ .‫باشد‬‫ا‬.‫کنند‬ ‫می‬ ‫کمتری‬ ‫گذاری‬ ‫سرمایه‬ ‫دارند‬ ‫سیاسی‬ ‫باالی‬ ‫ریسک‬ ‫که‬ ‫طقی‬4:
.. ‫و‬ ‫اقتصادی‬ ‫های‬ ‫زمینه‬ ‫در‬ ‫مناطق‬ ‫آن‬ ‫مردم‬ ‫واقعی‬ ‫فعالیت‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫اقتصادی‬ ‫رقبت‬ ‫و‬ ‫میل‬ ‫دهنده‬ ‫نشان‬‫است‬.
‫تمرکز‬ ‫بر‬ ‫مبتنی‬ ‫کشورها‬ ‫تراکم‬ ‫اگر‬‫باشد‬ ‫مختلف‬ ‫های‬ ‫قومیت‬ ‫بر‬ ‫مبتنی‬,ً‫ا‬‫ناچار‬ ‫مرکزی‬ ‫حکومت‬B‫توزیع‬ ‫ها‬ ‫قومیت‬ ‫میان‬ ‫مشخص‬ ‫نسبتی‬ ‫با‬ ‫باید‬ ‫را‬
‫رعای‬ ‫بودجه‬ ‫تقسیم‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫قومیتی‬ ‫های‬ ‫رقابت‬ ‫باید‬ ‫یعنی‬ .‫ندهد‬ ‫ارتقاء‬ ‫منازعه‬ ‫یا‬ ‫چالش‬ ‫به‬ ‫رقابت‬ ‫سطح‬ ‫از‬ ‫را‬ ‫قومیتی‬ ‫رقابت‬ ‫بتواند‬ ‫تا‬ ‫نماید‬.‫نماید‬ ‫ت‬‫این‬
‫فراوان‬ ‫ارزش‬ ‫دارای‬ ‫موضوع‬.‫گیرد‬ ‫می‬ ‫صورت‬ ‫هزینه‬ ‫چقدر‬ ‫مشخص‬ ‫قومیت‬ ‫یک‬ ‫با‬ ‫منطقه‬ ‫هر‬ ‫در‬ ‫بدانیم‬ ‫که‬ ‫است‬ ‫ی‬
5-13:‫بودجه‬ ‫تراکم‬ ‫کم‬ ‫مناطق‬ ‫در‬ ‫ایده‬ ‫این‬ ‫با‬ ‫ها‬ ‫دولت‬‫ای‬.‫بزنند‬ ‫رقم‬ ‫سیاسی‬ ‫مشروعیت‬ ‫خود‬ ‫برای‬ ‫تا‬ ‫میدهند‬ ‫تخصیص‬ ‫را‬‫جمعیت‬ ‫برای‬ ‫آنها‬ ‫واقع‬ ‫در‬
‫کنند‬ ‫نمی‬ ‫هزینه‬ ‫سرزمین‬ ‫آن‬ ‫در‬ ‫حاضر‬,‫اتح‬ ‫حفظ‬ ‫برای‬ ‫آنها‬ ‫بلکه‬‫اقتدار‬ ‫و‬ ‫اد‬‫دولت‬-‫کشور‬.‫نمایند‬ ‫می‬ ‫هزینه‬‫افزایش‬ ‫به‬ ‫متمایل‬ ‫آنها‬ ‫کردن‬ ‫هزینه‬ ‫یعنی‬
‫حفظ‬ ‫یا‬Cp‫ارتقاء‬ ‫نه‬ ‫است‬GDP.‫جمعیت‬ ‫میان‬ ‫در‬
5-14‫سرزمینی‬ ‫پایین‬ ‫سرانه‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫باال‬ ‫جمعیت‬ ‫تراکم‬ :(LPC)‫پایین‬‫مردم‬ ‫و‬ ‫ها‬ ‫جامعه‬ ‫گردد‬ ‫می‬ ‫باعث‬,‫یا‬ ‫فکری‬ ‫اپیدمی‬ ‫یک‬ ‫در‬ ‫ناخواسته‬ ‫یا‬ ‫خواسته‬
‫اجتماعی‬ ‫یا‬ ‫اقتصادی‬,‫باال‬ ‫سرزمین‬ ‫سرانه‬ ‫با‬ ‫جوامعی‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ ‫بیشتری‬ ‫بسیار‬ ‫انطباق‬ ‫و‬ ‫شباهت‬ ‫ضریب‬‫یا‬LPC‫باال‬‫گردد‬ ‫می‬ ‫باعث‬ ‫امر‬ ‫این‬ .‫باشند‬ ‫داشته‬
‫ب‬ ‫مستقیم‬ ‫غیر‬ ‫صورت‬ ‫به‬ ‫را‬ ‫حاکمیتی‬ ‫وزن‬ ‫نتیجه‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫داشته‬ ‫بیشتری‬ ‫تمرکز‬ ‫ثروت‬ ‫و‬ ‫قدرت‬ ‫که‬‫بیشتری‬ ‫بازدهی‬ ‫آنها‬ ‫کار‬ ‫که‬ ‫صورت‬ ‫بدین‬ .‫برند‬ ‫می‬ ‫اال‬
‫داشته‬,.‫رود‬ ‫می‬ ‫باال‬ ‫دولت‬ ‫درآمد‬ ‫و‬ ‫دریافت‬ ‫بیشتری‬ ‫مالیات‬ ‫نهایت‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫گیرد‬ ‫می‬ ‫صورت‬ ‫بیشتر‬ ‫و‬ ‫تر‬ ‫راحت‬ ‫سرمایه‬ ‫خلق‬

15. ‫موسسه‬‫المل‬ ‫بین‬‫خزر‬ ‫دریای‬ ‫مطالعات‬ ‫لی‬ www.iikss.com ‫میثم‬‫درونکال‬ ‫آرائی‬
15
.‫قومیتی‬ ‫مسائل‬ ‫در‬ ‫است‬ ‫همچنین‬‫قو‬ ‫یک‬ ‫اصرار‬ ‫احتمال‬ ‫باال‬ ‫قومیتی‬ ‫اختالط‬ ‫با‬ ‫متراکم‬ ‫جامعه‬ ‫یک‬ ‫در‬ ‫مثال‬ ‫عنوان‬ ‫به‬‫بسیار‬ ‫خود‬ ‫اصالت‬ ‫حفظ‬ ‫بر‬ ‫میت‬
‫دنبال‬ ‫به‬ ‫ها‬ ‫قومیت‬ ‫این‬ ‫که‬ ‫گردد‬ ‫می‬ ‫باعث‬ ‫آمیز‬ ‫مسالمت‬ ‫همزیستی‬ ‫نیز‬ ‫و‬ ‫اقتصادی‬ ‫موضوعات‬ ‫زیرا‬ .‫است‬ ‫قومیتی‬ ‫یکدست‬ ‫جامعه‬ ‫یک‬ ‫از‬ ‫تر‬ ‫پایین‬
.‫یابند‬ ‫دست‬ ‫بیشتری‬ ‫منافع‬ ‫به‬ ‫تا‬ ‫باشند‬ ‫طرف‬ ‫بی‬ ‫و‬ ‫مرکب‬ ‫فرهنک‬ ‫یک‬ ‫ایجاد‬‫نشین‬ ‫شهر‬ ‫جمعیت‬ ‫خود‬ ‫های‬ ‫تحلیل‬ ‫در‬ ‫باید‬ ‫پس‬‫آن‬ ‫قومیتی‬ ‫ماهیت‬ ‫نیز‬ ‫و‬
.‫بگیریم‬ ‫نظر‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫کرده‬ ‫لحاظ‬ ‫را‬ ‫شهر‬
5-16:‫جمعیت‬ ‫بازدهی‬ ‫یا‬ ‫دیان‬ ‫را‬(Efficiency):‫کشورهای‬ ‫در‬ ‫بخصوص‬ .‫شود‬ ‫مقایسه‬ ‫باید‬ ‫ملی‬ ‫ناخالص‬ ‫تولید‬ ‫سرانه‬ ‫با‬ ‫بودجه‬ ‫سرانه‬
.‫نفتی‬ ‫غیر‬ ‫و‬ ‫نفتی‬‫نماید‬ ‫می‬ ‫جمعیت‬ ‫برای‬ ‫دولت‬ ‫که‬ ‫ای‬ ‫هزینه‬ ‫ازای‬ ‫به‬ ‫که‬ ‫نمود‬ ‫بررسی‬ ‫باید‬,‫این‬ ‫به‬ ‫دارد؟‬ ‫بازدهی‬ ‫میزان‬ ‫چه‬ ‫به‬ ‫جمعیت‬ ‫آن‬ ‫مقابل‬ ‫در‬
.‫نمود‬ ‫اطالق‬ ‫سرزمین‬ ‫واحد‬ ‫در‬ ‫جمعیت‬ ‫راندمان‬ ‫بررسی‬ ‫توان‬ ‫می‬ ‫سازوکار‬
‫یا‬ ‫جمعیت‬ ‫راندمان‬Ep‫رابطه‬ ‫از‬:‫میشود‬ ‫محاسبه‬ ‫ذیل‬
𝐸𝑝 =
𝐺𝐷𝑃(𝑝𝑝𝑝)
𝑏𝑝𝑐
‫بخش‬ ‫با‬ ‫توان‬ ‫ملی(می‬ ‫ناخالص‬ ‫تولید‬ ‫سرانه‬ ‫تقسیم‬ ‫از‬ ‫بازدهی‬ ‫یا‬ ‫راندمان‬ ‫یعنی‬‫به‬ ‫نفر‬ ‫هر‬ ‫ازای‬ ‫به‬ ‫بودجه‬ ‫سرانه‬ ‫بر‬ )‫کرد‬ ‫محاسبه‬ ‫غیرنفتی‬ ‫بخش‬ ‫و‬ ‫نفتی‬
.‫آید‬ ‫می‬ ‫دست‬‫جمعیت‬ ‫بازدهی‬ ‫یا‬ ‫راندمان‬ ‫مجموع‬ ‫در‬,‫این‬ ‫همچنین‬ .‫باشد‬ ‫می‬ ‫نیز‬ ‫ثروت‬ ‫خلق‬ ‫برای‬ ‫جمعیت‬ ‫مدیریت‬ ‫در‬ ‫دولت‬ ‫عملکرد‬ ‫معرف‬
.‫کاهشی‬ ‫یا‬ ‫است‬ ‫افزایشی‬ ‫سیاسی‬ ‫وزن‬ ‫روند‬ ‫که‬ ‫دهد‬ ‫می‬ ‫نشان‬ ‫شاخص‬
:‫مثال‬ ‫عنوان‬ ‫به‬
‫نا‬‫کشور‬ ‫م‬bpcGDPEp%
‫ایران‬337548771.44144
‫روسیه‬147390556.14614
‫آمریکا‬10899558055.12512
‫چین‬165379904.83483
5-16:‫حساب‬ ‫به‬ ‫سیاسی‬ ‫وزن‬ ‫کاهش‬ ‫برای‬ ‫بالفعل‬ ‫منفی‬ ‫عامل‬ ‫یک‬ ‫یا‬ ‫و‬ ‫سیاسی‬ ‫وزن‬ ‫کاهش‬ ‫برای‬ ‫موثر‬ ‫فاکتور‬ ‫یک‬ ‫توان‬ ‫نمی‬ ‫را‬ ‫دولت‬ ‫های‬ ‫بدهی‬
.‫آورد‬‫ممکن‬ ‫غیر‬ ً‫ال‬‫عم‬ ‫سیاسی‬ ‫وزن‬ ‫بر‬ ‫آن‬ ‫تاثیر‬ ‫میزان‬ ‫ارزیابی‬ ‫همچنین‬ ‫و‬ ‫بوده‬ ‫بدهی‬ ‫دارای‬ ‫خود‬ ‫های‬ ‫توانایی‬ ‫و‬ ‫سرمایه‬ ‫به‬ ‫نسبت‬ ‫کشورها‬ ‫همه‬ ‫زیرا‬
‫هستند‬ ‫باالیی‬ ‫بدهی‬ ‫دارای‬ ‫که‬ ‫کشورهایی‬ ً‫ا‬‫عموم‬ ‫طرفی‬ ‫از‬ .‫است‬,.‫دارند‬ ‫نیز‬ ‫باالیی‬ ‫سیاسی‬ ‫و‬ ‫اقتصادی‬ ‫توانایی‬

16. ‫موسسه‬‫المل‬ ‫بین‬‫خزر‬ ‫دریای‬ ‫مطالعات‬ ‫لی‬ www.iikss.com ‫میثم‬‫درونکال‬ ‫آرائی‬
16
6:"‫حاکمیت‬ ‫پایداری‬ ‫شاخص‬"‫یا‬"∆t"‫از‬ ‫است‬ ‫عبارت‬‫عمر‬ ‫میان‬ ‫نسبت‬ ‫با‬ ‫شاخص‬ ‫این‬ .‫سیاسی‬ ‫نظام‬ ‫یک‬ ‫ثبات‬ ‫و‬ ‫بقاء‬ ‫میزان‬
‫گیری‬ ‫شکل‬ ‫و‬ ‫ایجاد‬ ‫سرآغاز‬ ‫که‬ ‫وستفالی‬ ‫صلح‬ ‫میرسد‬ ‫نظر‬ ‫به‬ .‫گردد‬ ‫می‬ ‫استخراج‬ ‫کشورها‬ ‫همه‬ ‫برای‬ ‫اجماع‬ ‫مورد‬ ‫عدد‬ ‫یک‬ ‫با‬ ‫سیاسی‬ ‫نظام‬ ‫یک‬
‫زمان‬ ‫از‬ .‫باشد‬ ‫مناسبی‬ ‫مالک‬ ‫تواند‬ ‫می‬ ‫است‬ ‫بوده‬ ‫امروزی‬ ‫کشورهای‬‫وستفالی‬ ‫صلح‬ ‫انعقاد‬370‫و‬ ‫گذرد‬ ‫می‬ ‫سال‬‫میتوان‬‫سیاسی‬ ‫نظام‬ ‫هر‬ ‫عمر‬ ‫شاخص‬
.‫آورد‬ ‫دست‬ ‫به‬ ‫آن‬ ‫با‬ ‫گیری‬ ‫نسبت‬ ‫از‬ ‫را‬‫حاکمیت‬ ‫تساوی‬ ‫(نظیر‬ ‫الملل‬ ‫بین‬ ‫حقوق‬ ‫سنتی‬ ‫اصول‬ ‫و‬ ‫جهان‬ ‫کشورهای‬ ‫سیاسی‬ ‫نظام‬ ‫ساختار‬ ‫دیگر‬ ‫عبارتی‬ ‫به‬
‫کشورها‬,‫کشورها‬ ‫استقالل‬,‫بنیا‬ ‫اساس‬ ‫بر‬ ).. ‫و‬ ‫مرز‬ ‫نام‬ ‫به‬ ‫ای‬ ‫پدیده‬‫گردیده‬ ‫ایجاد‬ ‫وستفالی‬ ‫صلح‬ ‫در‬ ‫شده‬ ‫تعریف‬ ‫های‬ ‫ن‬,‫سیاسی‬ ‫حیات‬ ‫باید‬ ‫نتیجه‬ ‫در‬
‫مفه‬ ‫این‬ ‫حیات‬ ‫با‬ ‫را‬ ‫کشورها‬‫و‬‫دولت‬ ‫بنیان‬ ‫ایجاد‬ ‫و‬ ‫تکوین‬ ‫قدمت‬ ‫مقایسه‬ ‫این‬ .‫کرد‬ ‫مقایسه‬ ‫م‬-‫خواهیم‬ ‫لذا‬ .‫دهد‬ ‫می‬ ‫نشان‬ ‫سیاسی‬ ‫جامعه‬ ‫هر‬ ‫در‬ ‫را‬ ‫کشور‬
:‫داشت‬
T1)‫(سال‬ ‫سیاسی‬ ‫حکومت‬ ‫تشکیل‬ ‫تاریخ‬ =,‫برای‬‫کشو‬ ‫مثال‬‫ر‬‫سال‬ ‫روسیه‬1991
T2‫تاریخ‬ =)‫(سال‬ ‫بررسی‬ ‫زمان‬,‫سال‬2017
:‫پس‬
∆t = t2 − t1
‫و‬:‫روسیه‬ ‫مثال‬ ‫برای‬
∆t = 2017 − 1991 = 26
:‫با‬ ‫بود‬ ‫خواهد‬ ‫برابر‬ ‫وستفالی‬ ‫صلح‬ ‫با‬ ‫نسبت‬ ‫در‬ ‫آن‬ ‫قدمت‬ ‫یا‬ ‫حاکمیت‬ ‫پایداری‬ ‫شاخص‬ ‫حال‬
370(‫)وستفالی‬
∆t
=
100
?
=
100 × ∆t
370
:‫شود‬ ‫می‬ ‫روسیه‬ ‫مثال‬ ‫در‬ ‫که‬
100 × 26
370
=
2600
370
= 7.02
‫دولت‬ ‫وستفالیایی‬ ‫مفهوم‬ ‫برابر‬ ‫در‬ ‫روسیه‬ ‫دولت‬ ‫فعلی‬ ‫نظام‬ ‫حاکمیت‬ ‫پایداری‬ ‫شاخص‬ ‫گفت‬ ‫توان‬ ‫می‬ ‫لذا‬7.02.‫باشد‬ ‫می‬ ‫درصد‬
‫داشت‬ ‫توجه‬ ‫باید‬‫که‬ ‫بگیرد‬ ‫قرار‬ ‫بودجه‬ ‫اندازه‬ ‫شاخص‬ ‫و‬ ‫قدرت‬ ‫تمرکز‬ ‫شاخص‬ ‫کنار‬ ‫در‬ ‫باید‬ ‫تاریخی‬ ‫عامل‬ ‫یک‬ ‫عنوان‬ ‫به‬ ‫حاکمیت‬ ‫پایداری‬ ‫شاخص‬
‫مجموع‬ ‫در‬‫فعلی‬ ‫وضعیت‬‫آن‬ ‫ثبات‬ ‫عدم‬ ‫یا‬ ‫ثبات‬ ‫و‬ ‫سیاسی‬ ‫نظام‬ ‫یک‬ ‫سابقه‬ ‫بررسی‬ ‫با‬ ‫توان‬ ‫می‬ ‫اینکه‬ ‫یعنی‬ ‫این‬ .‫دهند‬ ‫می‬ ‫شرح‬ ‫را‬ ‫کشور‬ ‫یک‬,‫کنار‬ ‫در‬
‫کشور‬ ‫یک‬ ‫سیاسی‬ ‫و‬ ‫اقتصادی‬ ‫وضعیت‬,.‫نمود‬ ‫تعریف‬ ‫کشور‬ ‫سیاسی‬ ‫وضعیت‬ ‫برای‬ ‫اساسی‬ ‫شاخصی‬
6-1‫فکری‬ ‫سالیق‬ ‫معرف‬ ‫سیاسی‬ ‫نظام‬ ‫هر‬ :,‫عقیدتی‬,‫سیاسی‬,‫اقتصادی‬‫باشد‬ ‫تر‬ ‫طوالنی‬ ‫آن‬ ‫عمر‬ ‫چه‬ ‫هر‬ ‫و‬ ‫باشد‬ ‫می‬ ‫خود‬ ‫زمان‬ ‫فرهنگی‬ ‫و‬,‫احتمال‬
.‫شوند‬ ‫می‬ ‫فرض‬ ‫تر‬ ‫ثبات‬ ‫با‬ ‫سیاسی‬ ‫نظام‬ ‫و‬ ‫سیاسی‬ ‫جامعه‬ ‫آن‬ ‫نتیجه‬ ‫در‬ ‫و‬ ‫شده‬ ‫فرض‬ ‫کمتر‬ ‫نیز‬ ‫آن‬ ‫نخبگان‬ ‫جامعه‬ ‫و‬ ‫مردمان‬ ‫تفکرات‬ ‫تغییر‬‫پایداری‬ ‫میزان‬