การยกระดับขบวนการเยาวชนอาสาสมัคร ภายใต้ Theme: การสร้างสภาพแวดล้อมที่เอื้ออำนวยต่อการยกระดับงานอาสาสมัครเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน งานประชุมระดับชาติ ด้านการอาสาสมัคร ครั้งที่ 3 (3rd National Conference on Volunteerism) การออกแบบเพื่อยกระดับงานอาสาสมัคร เป็นกระบวนการยกระดับแนวทางการดำเนินงานขององค์กร โดยเริ่มจากทบทวนอดีต ดูปัจจุบัน ดูแนวโน้มในอนาคต และวางแผนก้าวต่อไปว่าองค์กรจะยกระดับสิ่งที่มีอยู่ไปเป็นแนวทางใด โดยมีทั้งหมด 4 ขั้นตอน 1. Goal + Experiences 2. ToC (Theory of Change) 3. Expertise / Assets + Trend 4. The Next Big Idea

1. ห้องประชุมที่ 6
“การยกระดับขบวนการเยาวชนอาสาสมัคร”
องค์กรรับผิดชอบ : มูลนิธิวายไอวาย
วิทยากร:
1. นางสาวดวงรักษ์ เลิศมั่งมี
ผู้จัดการมูลนิธิวายไอวาย
2. นายศุภวิชช์ สงวนคัมธรณ์
ผู้ก่อตั้งและวิทยากรกระบวนการจากสถาบันส่งเสริมและพัฒนากระบวนการเรียนรู้ (Black Box)
รูปแบบในการดาเนินการประชุม :
การนาเสนอกรณีศึกษาจากวิทยากรและจัดกระบวนการแลกเปลี่ยนเรียนรู้

2. สรุปสาระสาคัญของการประชุม :
วิธีการออกแบบเพื่อยกระดับงานอาสาสมัคร
1 2 3 4
ฝันที่หวัง
+ เส้นทางที่ตะลุยมา
ความเชื่อพื้นฐานของ
การขับเคลื่อนที่เราทา
เราวันนี้
และโลกในวันหน้า
ก้าวต่อไปของเรา
Goal
+ Experiences
ToC
(Theory of Change)
Expertise / Assets
+ Trend
The Next Big Idea
การออกแบบเพื่อยกระดับงานอาสาสมัคร เป็นกระบวนการยกระดับแนวทางการดาเนินงานของ
องค์กร โดยเริ่มจากทบทวนอดีต ดูปัจจุบัน ดูแนวโน้มในอนาคต และวางแผนก้าวต่อไปว่าองค์กรจะยกระดับสิ่ง
ที่มีอยู่ไปเป็นแนวทางใด โดยมีทั้งหมด 4 ขั้นตอน

3. ขั้นที่ 1
ฝันที่หวัง + เส้นทางที่ตะลุยมา
Goal + Experiences
วิธีการ
1. เขียนเป้าหมายขององค์กร (ฝันที่หวัง) : องค์กรของเราต้องการให้คนกลุ่มใด จานวนเท่าไร หรือสิ่งใด
เกิดความเปลี่ยนแปลงอย่างไร
2. เขียนกิจกรรมที่ผ่านมา (เส้นทางที่ตะลุยผ่านมา) : ในระยะเวลา 3 ปีที่ผ่านมา องค์กรของเราทา
กิจกรรมอะไรไปแล้วบ้างในแต่ละปี ให้ระบุอย่างน้อย 3 กิจกรรมต่อปี (อาจปรับช่วงเวลาเป็นเดือน
หรือไตรมาสตามความเหมาะสมได้)
3. เลือกกิจกรรมหลัก : จากกิจกรรมที่เขียนมาทั้งหมด กิจกรรมใดเป็นกิจกรรมหลัก กิจกรรมสาคัญที่
สามารถทาให้องค์กรบรรลุเป้าหมายได้ ให้เลือกมาเพียง 1 กิจกรรม
ขั้นที่ 1 นี้เป็นการทบทวนเป้าหมายขององค์กรและสิ่งที่ได้ทาในช่วงที่ผ่านมาว่าเข้าใกล้เป้าหมายของ
องค์กรหรือไม่ และกิจกรรมใดเป็นกิจกรรมหลักที่จะทาให้องค์กรบรรลุเป้าหมาย

4. ขั้นที่ 2
ความเชื่อพื้นฐานของการขับเคลื่อนที่เราทา
ToC (Theory of Change)
วิธีการ
ให้องค์กรสรุปความเชื่อออกมาเป็นประโยค ที่ประกอบด้วย 3 วรรค ดังนี้
เพราะ ... (สถานการณ์หรือปัญหาที่เกิดขึ้นที่องค์ของเราต้องการแก้ไข)
เราจึง ... (กิจกรรมหลักที่องค์กรทา โดยนามาจากกิจกรรมหลักที่เลือกไว้ในขั้นที่ 1)
เพื่อ ... (เป้าหมายขององค์กรที่ระบุไว้ในขั้นที่ 1)
ขั้นที่ 2 นี้เป็นการทาให้ข้อมูลขององค์กรชัดขึ้นว่าองค์กรกาลังทาสิ่งใดบนพื้นฐานความเชื่ออะไร

5. ขั้นที่ 3
เราวันนี้ และโลกในวันหน้า
Expertise / Assets + Trend
วิธีการ
1. ระบุเราในวันนี้
1.1. เขียนระบุทักษะ ความสามารถ ที่องค์กรของเราทาได้โดดเด่น (Expertise) อาจเป็นสิ่งที่ผู้คนชื่น
ชมในความสามารถนี้ขององค์กร เช่น สามารถลงพื้นที่เข้าถึงชาวบ้านได้โดยไม่ต้องขอความ
ช่วยเหลือจากหน่วยงานภาครัฐ
1.2. เขียนระบุสิ่งที่เราทาไว้แล้ว สร้างไว้สาเร็จแล้ว (Assets) เช่น แกนนาอาสาสมัครที่เราได้ฝึกฝนไว้
แล้ว เครื่องมือสาหรับอาสาสมัครที่ได้สร้างไว้ แฟนเพจขององค์กร เป็นต้น
2. คิดโลกในวันหน้า
ระดมความคิดว่าแนวโน้ม (Trend) ของสถานการณ์หรือปัญหาที่องค์กรสนใจจะเปลี่ยนไปในทิศทาง
ใด และองค์กรอื่น ๆ ที่ร่วมแก้ไขประเด็นเดียวกันจะมีทิศทางไปในทางใดในอีก 2-3 ปีข้างหน้า

6. ขั้นที่ 4
ก้าวต่อไปของเรา
The Next Big Idea
วิธีการ
ยกระดับแนวทางขององค์กรโดยเอาข้อมูลที่มีมาเชื่อกัน เริ่มจากดู 1) ความเชื่อขององค์กร และ 2) สิ่ง
ที่มีอยู่ในปัจจุบันและแนวโน้มในอนาคต และนามาต่อยอด สัก 2-3 แนวคิด เพื่อให้องค์กรก้าวเข้าใกล้
เป้าหมายมากขึ้น เช่น
• ความสามารถไหนที่มีอยู่ที่น่าขยายผลต่อ
• เครื่องมือหรือสิ่งที่ทาไว้แล้วอันไหนที่น่าพัฒนาต่อยอด
• กิจกรรมใดที่สามารถพัฒนาขึ้นไปได้อีกเพื่อให้เข้าใกล้เป้าหมายมากขึ้น

7. ข้อคิดเห็นเพิ่มเติมจากผู้เข้าร่วมประชุม :
จากการแลกเปลี่ยนในกลุ่ม พบว่าการดาเนินงานขององค์กรเยาวชนยังมีปัญหาที่เป็นอุปสรรคต่อการ
บรรลุเป้าหมาย จึงควรยกระดับแนวทางเพื่อให้ดาเนินงานได้สะดวกและบรรลุเป้าหมายได้อย่างมีประสิทธิภาพ
มากขึ้น ตัวอย่างปัญหาที่พบคือ
1. เด็กและเยาวชนในพื้นที่ที่มีอุปสรรคเรื่องผู้ปกครองไม่เห็นด้วยและไม่สนับสนุนให้เด็กเข้าร่วมกิจกรรม และ
มีการเสนอวิธีการแก้ไขปัญหาด้วยการทาให้ผู้ปกครองเห็นข้อดีในการสนับสนุนเด็กทากิจกรรม ต้องสร้าง
ความเชื่อมั่นให้ผู้ปกครองเห็นว่าการทากิจกรรม หรืองานอาสาสมัครทาให้เด็กสามารถพัฒนาศักยภาพของ
ตัวเองได้
2. เยาวชนในสถานศึกษาไม่ได้มาทาจิตอาสาด้วยความสมัครใจ แต่เป็นการทาจิตอาสาเพื่อแลกชั่วโมง
กิจกรรมหรือชั่วโมงทาความดีที่เอื้อประโยชน์ให้ตนต่อไป มีการเสนอให้แก้โดยจัดตั้งศูนย์อาสาสมัคร
ภายในมหาวิทยาลัยเพื่อรองรับผู้ที่มีจิตอาสาจริง ๆ
3. มีการลงไปช่วยเหลือสังคมในพื้นที่ซ้าเดิม ที่ได้รับการช่วยเหลือแล้ว มีการเสนอให้วางแผนให้อาสาสมัครลง
พื้นที่จริงในแต่ละพื้นที่เพื่อตรวจสอบความต้องการที่แท้จริงของแต่ละพื้นที่ก่อนจะเข้าไปช่วยเหลือ
ข้อเสนอแนะในการพัฒนาการทางาน :

8. หัวข้อ “การยกระดับขบวนการเยาวชนอาสาสมัคร”
ภายใต้ Theme: การสร้างสภาพแวดล้อมที่เอื้ออานวยต่อการยกระดับงานอาสาสมัครเพื่อการพัฒนาที่ยั่งยืน
งานประชุมระดับชาติ ด้านการอาสาสมัคร ครั้งที่ 3 (3rd National Conference on Volunteerism)
วันที่ 10 มกราคม 2561 เวลา 09.00 – 10.30 น.
ณ ห้องประชุม 101 คณะเศรษฐศาสตร์ มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ท่าพระจันทร์
ฝ่ายวิชาการ ผู้จดและสรุปประเด็น :
1. คุณธเนศ ศิรินุมาศ
2. คุณอามีนา กาเซะ