Phap luat kinh te bai giang

1. 1
LuËt kinh tÕ
(Theo quan niÖm cña ViÖt Nam)
Ng ­ê i so ¹ n th¶o : TS. Ng«Huy C­
¬ng
Kho a LuËt- §¹ i häc Què c g ia Hµ Né i

2. 2
PhÇn 1: Tæ chøc kinh doanh

3. 3
1. BiÕt b¶n chÊt ph¸p lý cña doanh nghiÖp
2. Thµnh th¹o c¸c lo¹i h×nh c«ng ty
3. N¾m v÷ng c¸c ®iÒu kho¶n chñ yÕu
cña hîp ®ång thµnh lËp c«ng ty
4. N¾m v÷ng c¸c ®iÒu cÊm cña ph¸p luËt
trong viÖc thµnh lËp c«ng ty
5. N¾m b¾t ®­îc ý muèn cña kh¸ch hµng
vµ hoµn c¶nh cña hä
6. Ph©n tÝch ®­îc sù viÖc
7. Cã kü n¨ng thiÕt lËp hå s¬
8. Cã kü n¨ng tiÕp xóc kh¸ch hµng
LuËt s­ cÇn
g×
trong t­ vÊn
doanh
nghiÖp?

4. 4
Nh÷ng vÊn ®Ò chung vÒ
c«ng ty

5. 5
Thùc thÓ kinh doanh
Th­¬ng nh©n
®¬n lÎ
C«ng ty
hîp danh
C«ng ty
hîp vèn
®¬n gi¶n
C«ng ty
cæ phÇn
Mét
thµnh
viªnC«ng ty
tr¸ch
nhiÖm
h÷u h¹n NhiÒu
thµnh
viªn
C«ng ty
hîp vèn
cæ phÇn
TËp
®oµn
C«ng ty
dù phÇn

6. 6
C¸c h×nh thøc c«ng ty cña Anh
Companies
Private Public
Limited Unlimited Limited Unlimited
By shares By guarantee
With
share
capital
Without
share
capital
With
share
capital
Without
share
capital
By share By guarantee
With
share
capital
Without
share
capital
With
share
capital
Without
share
capital

7. 7
C«ng ty
hîp danh
C«ng ty
hîp vèn
®¬n gi¶n
C«ng ty
cæ phÇn
C¸c lo¹i h×nh
c«ng ty kh¸c
Th­¬ng
nh©n
®¬n lÎ
C¸c h×nh thøc
c«ng ty ®­îc
h×nh thµnh nh­
thÕ nµo?
C«ng ty cæ phÇn niªm
yÕt
hiÖn nay ®­îc xem lµ
h×nh thøc c«ng ty hoµn
bÞ nhÊt, vµ cã nhiÒu lý
thuyÕt

8. 8
Th­¬ng nh©n ®¬n lÎ (sole trader
hay sole proprietorship)
 B¶n chÊt: C¸ nh©n
kinh doanh
 ChÞu tr¸ch nhiÖm v«
h¹n ®èi víi c¸c kho¶n
nî
 Cã nhiÒu ®iÓm lîi,
nh­ng cã nhiÒu bÊt lîi

9. 9
Nh÷ng ®iÓmlîi cña
th­¬ng nh©n ®¬n lÎ
 §­îc h­ëng toµn bé lîi nhuËn;
 Tù ®Þnh h­íng vµ môc tiªu;
 Kh«ng chËm trÔ trong viÖc ra quyÕt ®Þnh;
 §¸p øng kh¸ch hµng nhanh chãng;
 Quan hÖ gÇn gòi víi kh¸ch hµng;
 B¶o ®¶m bÝ mËt kinh doanh;
 Cã ®éng c¬ thóc ®Èy lµm viÖc ch¨m chØ;
 Gi¸m s¸t chÆt chÏ ho¹t ®éng.
(Abdul Kadar, Ken Hoyle, Geoffrey Whitehead,
Business Law, Heinemann, London, 1985, p. 43)

10. 10
Nh÷ng ®iÓm bÊt lîi cña
th­¬ng nh©n ®¬n lÎ
 Ph¶i lµm viÖc vÊt v¶;
 ChÞu tr¸ch nhiÖm c¸ nh©n vµ v« h¹n ®èi víi c¸c kho¶n
nî;
 BÞ h¹n chÕ vÒ vèn;
 Khã më réng ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh, vµ ®æi
míi c«ng nghÖ;
 Gi¸ thµnh s¶n phÈm cao, khã kh¨n trong viÖc c¹nh
tranh;
 Khi chÕt, kh«ng cã g× b¶o ®¶m ng­êi thõa kÕ thÝch
hoÆc cã kh¶ n¨ng duy tr× doanh nghiÖp.
(Abdul Kadar, Ken Hoyle, Geoffrey Whitehead, Business
Law, Heinemann, London, 1985,p.43)

11. 11
C«ng ty hîp danh (partnership)
 B¶n chÊt: C¸c th­¬ng gia liªn kÕt l¹i víi nhau
 C¸c thµnh viªn cã t­ c¸ch th­¬ng gia, chÞu
tr¸ch nhiÖm liªn ®íi vµ v« h¹n ®Þnh ®èi víi
kho¶n nî
 Ho¹t ®éng d­íi mét tªn h·ng chung

12. 12
C«ng ty hîp vèn ®¬n gi¶n
 B¶n chÊt: C¸c th­¬ng gia liªn kÕt víi nhau vµ
víi ng­êi th­êng
 Cã hai lo¹i thµnh viªn: NhËn vèn vµ gãp vèn
 Thµnh viªn nhËn vèn cã t­ c¸ch th­¬ng gia,
chÞu tr¸ch nhiÖm liªn ®íi vµ v« h¹n ®Þnh ®èi
víi kho¶n nî
 Thµnh viªn gãp vèn kh«ng cã t­ c¸ch th­¬ng
gia, chÞu tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n trong sè vèn
gãp

13. 1313
C«ng ty cæ phÇnC«ng ty cæ phÇn
 Cã nhiÒu häc thuyÕt vÒ b¶n chÊtCã nhiÒu häc thuyÕt vÒ b¶n chÊt
 Lu«n lu«n ®­îc xem lµ mét ph¸p nh©nLu«n lu«n ®­îc xem lµ mét ph¸p nh©n
 Vèn ®iÒu lÖ ®­îc chia thµnh nh÷ng phÇnVèn ®iÒu lÖ ®­îc chia thµnh nh÷ng phÇn
b»ng nhaub»ng nhau
 §­îc ph¸t hµnh chøng kho¸n§­îc ph¸t hµnh chøng kho¸n
 C¸c thµnh viªn kh«ng cã t­ c¸ch th­¬ng giaC¸c thµnh viªn kh«ng cã t­ c¸ch th­¬ng gia
 B¶n th©n c«ng ty míi ®­îc coi lµ th­¬ng giaB¶n th©n c«ng ty míi ®­îc coi lµ th­¬ng gia
 C¸c thµnh viªn chÞu tr¸nh nhiÖm h÷u h¹nC¸c thµnh viªn chÞu tr¸nh nhiÖm h÷u h¹n
trong sè vèn gãptrong sè vèn gãp

14. 14
C«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n
Cã hai lo¹i: NhiÒu thµnh viªn vµ mét thµnh
viªn
Lµ sù kÕt hîp gi÷a c¸c yÕu tè cña c«ng ty
cæ phÇn vµ c«ng ty hîp danh
C¸c thµnh viªn kh«ng cã t­ c¸ch th­¬ng gia,
chØ chÞu tr¸ch nhiÖm ®èi víi c¸c kho¶n nî
cña c«ng ty trong ph¹m vi sè vèn gãp
Kh«ng ®­îc ph¸t hµnh chøng kho¸n
Lu«n lu«n ®­îc xem lµ mét ph¸p nh©n

15. 15
C«ng ty hîp vèn cæ phÇn
 Lµ sù kÕt hîp gi÷a c¸c yÕu tè cña c«ng ty cæ
phÇn vµ c«ng ty hîp vèn ®¬n gi¶n
 Lu«n lu«n ®­îc xem lµ ph¸p nh©n
 Cã hai lo¹i thµnh viªn: NhËn vèn vµ gãp vèn
 Thµnh viªn nhËn vèn cã t­ c¸ch th­¬ng gia,
chÞu tr¸ch nhiÖm liªn ®íi vµ v« h¹n ®Þnh ®èi
víi c¸c kho¶n nî
 Thµnh viªn gãp vèn chÞu tr¸ch nhiÖm h÷u
h¹n, kh«ng cã t­ c¸ch th­¬ng gia

16. 1616
C«ng ty dù phÇnC«ng ty dù phÇn
Lµ sù liªn kÕt gi÷a c¸c th­¬ng nh©n kh«ngLµ sù liªn kÕt gi÷a c¸c th­¬ng nh©n kh«ng
ho¹t ®éng d­íi mét tªn h·ng chung, kh«ngho¹t ®éng d­íi mét tªn h·ng chung, kh«ng
cã trô sëcã trô së
Lu«n lu«n kh«ng ®­îc coi lµ ph¸p nh©nLu«n lu«n kh«ng ®­îc coi lµ ph¸p nh©n
C¸c thµnh viªn ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm liªnC¸c thµnh viªn ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm liªn
®íi vµ v« h¹n ®Þnh ®èi víi c¸c kho¶n nî®íi vµ v« h¹n ®Þnh ®èi víi c¸c kho¶n nî

17. 17
T¹i sao
lùa
chän
h×nh
thøc
c«ng
ty?
1. N©ng cao tr¸ch nhiÖm1. N©ng cao tr¸ch nhiÖm
2. Giíi h¹n tr¸ch nhiÖm vµ rñi ro2. Giíi h¹n tr¸ch nhiÖm vµ rñi ro
3. Tù m×nh quyÕt ®Þnh vµ h­ëng3. Tù m×nh quyÕt ®Þnh vµ h­ëng
toµn bé lîi nhuËntoµn bé lîi nhuËn
4. Huy ®éng vèn4. Huy ®éng vèn
5. Tr¸nh lµm viÖc vÊt v¶5. Tr¸nh lµm viÖc vÊt v¶
6. Tr¸nh thuÕ6. Tr¸nh thuÕ
7. ThuËn lîi cho viÖc qu¶n lý c«ng ty7. ThuËn lîi cho viÖc qu¶n lý c«ng ty
8. Tr¸nh thñ tôc phøc t¹p8. Tr¸nh thñ tôc phøc t¹p
9. Hîp t¸c chÆt chÏ9. Hîp t¸c chÆt chÏ
10. Do ph¸p luËt ®ßi hái10. Do ph¸p luËt ®ßi hái
11. Do lÜnh vùc kinh doanh11. Do lÜnh vùc kinh doanh
12. Do ý thÝch thuÇn tuý12. Do ý thÝch thuÇn tuý
13. Ch¹y theo mèt13. Ch¹y theo mèt
14. ChuyÓn nh­îng vèn14. ChuyÓn nh­îng vèn
15. §êi sèng cña c«ng ty...15. §êi sèng cña c«ng ty...

18. 1818
C«ng ty lµ g×?C«ng ty lµ g×?
C«ng ty lµ mét hîp ®ångC«ng ty lµ mét hîp ®ång
C«ng ty cã 4 ®Æc ®iÓm sau:C«ng ty cã 4 ®Æc ®iÓm sau:
- Cïng nhau gãp vènCïng nhau gãp vèn
- Cïng nhau ho¹t ®éng chungCïng nhau ho¹t ®éng chung
- Cïng kiÕm lêi ®Ó chia nhauCïng kiÕm lêi ®Ó chia nhau
- Cïng nhau chÞu lçCïng nhau chÞu lç

19. 19
B¶n chÊt ph¸p lý cña c«ng ty
Cã nhiÒu häc thuyÕt kh¸c nhau vÒ b¶n chÊt
ph¸p lý cña c«ng ty
ë ViÖt Nam, hÇu hÕt c¸c luËt gia coi c«ng ty lµ
mét chñ thÓ kinh doanh, cã nghÜa lµ mét ®Þnh
chÕ
Ph¸p quan niÖm c«ng ty lµ mét hîp ®ång, vµ
thÓ hiÖn cô thÓ trong Bé luËt D©n sù vµ Bé
luËt Th­¬ng m¹i
ë Hoa Kú, nhiÒu luËt gia coi Partnership (hîp
danh) lµ hîp ®ång, vµ cã nhiÒu häc thuyÕt kh¸c
nhau vÒ b¶n chÊt cña corporation (c«ng ty)

20. 20
C¸c häc thuyÕt kh¸c nhau vÒ b¶n
chÊt ph¸p lý cña c«ng ty ë Hoa
Kú
 Häc thuyÕt h­ cÊu hay thùc thÓ nh©n t¹o
 Häc thuyÕt thõa nhËn hay häc thuyÕt nh­îng
quyÒn
 Häc thuyÕt hiÖn thùc hay häc thuyÕt vÒ
tÝnh vèn cã
 Häc thuyÕt doanh nghiÖp
 Häc thuyÕt biÓu t­îng
 Häc thuyÕt mèi liªn hÖ hîp ®ång
 Häc thuyÕt hîp ®ång

21. 21
Häc thuyÕt h­ cÊu hay thùc thÓHäc thuyÕt h­ cÊu hay thùc thÓ
nh©n t¹o (fiction or artificial entitynh©n t¹o (fiction or artificial entity
theory)theory)
Xem c«ng ty lµ mét ph¸p nh©n hay métXem c«ng ty lµ mét ph¸p nh©n hay mét
thùc thÓ nh©n t¹o ®­îc thiÕt lËp bëi nhµthùc thÓ nh©n t¹o ®­îc thiÕt lËp bëi nhµ
chøc tr¸ch. Häc thuyÕt nµy b¾t nguån tõchøc tr¸ch. Häc thuyÕt nµy b¾t nguån tõ
LuËt La M· vµ luËt gi¸o héi víi quan niÖmLuËt La M· vµ luËt gi¸o héi víi quan niÖm
vÒvÒ Pe rso na fictaPe rso na ficta

22. 22
Häc thuyÕt thõa nhËn (fiat theory) hay
häc thuyÕt nh­îng quyÒn (concession
theory)
Xem sù tån t¹i cña c«ng ty bëi sù nh­îng bé cña nhµ n­
íc. C¸c ®Æc quyÒn tõ sù nh­îng bé nµy cho phÐp c¸c
chñ së h÷u vµ c¸c nhµ ®Çu t­ kinh doanh nh­ mét c«ng
ty. Quan niÖm nµy cã gi¸ trÞ rÊt lín ë nh÷ng thêi kú tr­íc
®©y khi ng­êi ta Ên ®Þnh c¸c ®iÒu kiÖn hoÆc c¸c giíi
h¹n quan träng ®èi víi viÖc thµnh lËp c«ng ty. Nh­ng
ngµy nay khi viÖc thµnh lËp c«ng ty trë thµnh nh÷ng
c«ng viÖc th«ng th­êng cña ®êi sèng x· héi, th× häc
thuyÕt nµy vÉn thØnh tho¶ng ®­îc ®Ò cËp ®Õn ®Ó x¸c
®Þnh vai trß thÝch hîp cña c«ng ty trong x· héi hiÖn ®¹i
mµ cã liªn quan tíi c¸c chÝnh s¸ch x· héi. Häc thuyÕt nµy
cßn cã c¸c tªn gäi kh¸c nh­ häc thuyÕt nguån gèc chÝnh
phñ (government paternity theory) hoÆc häc thuyÕt
quyÒn kinh doanh (franchise theory)

23. 2323
Häc thuyÕt hiÖn thùc (realistic theory)Häc thuyÕt hiÖn thùc (realistic theory)
hay häc thuyÕt vÒ tÝnh vèn cãhay häc thuyÕt vÒ tÝnh vèn cã
(inherence theory)(inherence theory)
Xem nh©n tÝnh cña c«ng ty lµ sù thõaXem nh©n tÝnh cña c«ng ty lµ sù thõa
nhËn c¸c lîi Ých nhãm nh­ mét hiÖn t­îngnhËn c¸c lîi Ých nhãm nh­ mét hiÖn t­îng
thùc tÕ ®· tån t¹i.thùc tÕ ®· tån t¹i.

24. 2424
Häc thuyÕt doanh nghiÖpHäc thuyÕt doanh nghiÖp
(enterprise theory)(enterprise theory)
NhÊn m¹nh tíi doanh nghiÖp th­¬ng m¹iNhÊn m¹nh tíi doanh nghiÖp th­¬ng m¹i
c¬ b¶n, kh«ng nhÊn m¹nh tíi thùc thÓ- sùc¬ b¶n, kh«ng nhÊn m¹nh tíi thùc thÓ- sù
liªn kÕt cña nh÷ng thùc thÓ cÊu thµnh.liªn kÕt cña nh÷ng thùc thÓ cÊu thµnh.

25. 25
Häc thuyÕt biÓu t­îng
(symbol theory)
Xem c«ng ty lµ mét biÓu t­îng cho sù
liªn kÕt cña nh÷ng c¸ nh©n t¹o thµnh
c«ng ty cã nh©n tÝnh nhãm

26. 26
Häc thuyÕt mèi liªn hÖ hîp ®ång
(nexus of contracts)
C¸c nhµ kinh tÕ häc ph¸t triÓn ®Ó t¹o dùng c¸c m« h×nh
kinh tÕ. Häc thuyÕt nµy xem c«ng ty lµ mét gi¶ t­ëng
ph¸p lý bao gåm mét m¹ng l­íi c¸c quan hÖ hîp ®ång gi÷a
nh÷ng c¸ nh©n nh­: chñ së h÷u cña lao ®éng, nguyªn
vËt liÖu vµ vèn (®Çu vµo), còng nh­ kh¸ch hµng cña
c«ng ty (®Çu ra) vµ nh÷ng mèi liªn hÖ kh¸c. Theo häc
thuyÕt nµy, nh÷ng gi¸m ®èc cña c«ng ty lµ nh÷ng nh©n
vËt chÝnh cã chøc n¨ng kÕt hîp c¸c nguån lùc hiÖn h÷u
®· ®­îc cung cÊp ®Ó tiÕn hµnh c¸c ho¹t ®éng nh»m
mang l¹i lîi nhuËn tèi ®a. Nh÷ng ng­êi n¾m gi÷ cæ phÇn
trong c«ng ty kh«ng ®­îc xem lµ nh÷ng chñ së h÷u cña
c«ng ty mµ chØ lµ nh÷ng ng­êi cung cÊp vèn, cïng víi
nh÷ng ng­êi n¾m gi÷ cæ phiÕu vµ nh÷ng chñ nî kh¸c
chê ®îi thu nhËp tõ ho¹t ®éng ®Çu t­. Tuy nhiªn trong
nhiÒu tr­êng hîp, ng­êi n¾m gi÷ cæ phÇn còng cã thÓ
tham gia qu¶n lý c«ng ty nh­ nh÷ng gi¸m ®èc

27. 27
Häc thuyÕt hîp ®ångHäc thuyÕt hîp ®ång
Th­êng ®­îc sö dông ®Ó gi¶i quyÕt mèiTh­êng ®­îc sö dông ®Ó gi¶i quyÕt mèi
quan hÖ gi÷a c¸c thµnh viªn cña c«ng tyquan hÖ gi÷a c¸c thµnh viªn cña c«ng ty
víi nhau; mèi quan hÖ gi÷a c¸c thµnh viªnvíi nhau; mèi quan hÖ gi÷a c¸c thµnh viªn
cña c«ng ty víi b¶n th©n c«ng ty; vµ mèicña c«ng ty víi b¶n th©n c«ng ty; vµ mèi
quan hÖ gi÷a c«ng ty vµ nhµ n­ícquan hÖ gi÷a c«ng ty vµ nhµ n­íc

28. 28
C¸c nguyªn t¾c cña luËt c«ng ty
 Tù do ý chÝ
 Tù do lËp héi
 Tù do kinh doanh

29. 29
Ph¸p nh©n
* Lµ mét chñ thÓ quan träng cña ph¸p luËt
* Quan niÖm vÒ ph¸p nh©n cã sù kh¸c nhau
* C¸c BLDS lín trªn thÕ giíi kh«ng cã ®Þnh nghÜa vÒ ph¸p
nh©n
* BLDSVN 1995 cã ®Þnh nghÜa vÒ ph¸p nh©n t¹i § 94:
Lµ mét tæ chøc:
- §­îc thµnh lËp, cho phÐp thµnh lËp, ®¨ng ký hoÆc c«ng
nhËn
- Cã c¬ cÊu tæ chøc chÆt chÏ
- Cã tµi s¶n ®éc lËp vµ chÞu tr¸ch nhiÖm b»ng tµi s¶n ®ã
- Nh©n danh m×nh tham gia QHPL mét c¸ch ®éc lËp

30. 30
§Þnh nghÜa kh¸c vÒ ph¸p nh©n cña§Þnh nghÜa kh¸c vÒ ph¸p nh©n cña
ViÖt NamViÖt Nam
NghÞ ®Þnh sè 17-H§BT ngµy 16/1/1990 cña HéiNghÞ ®Þnh sè 17-H§BT ngµy 16/1/1990 cña Héi
®ång Bé tr­ëng quy ®Þnh chi tiÕt Ph¸p lÖnh Hîp®ång Bé tr­ëng quy ®Þnh chi tiÕt Ph¸p lÖnh Hîp
®ång Kinh tÕ ®Þnh nghÜa:®ång Kinh tÕ ®Þnh nghÜa:
““ Ph¸ p nh© n lµ m «t tæ chø c cã ® ñ c¸ c ® iÒ u kiÖ nPh¸ p nh© n lµ m «t tæ chø c cã ® ñ c¸ c ® iÒ u kiÖ n
sau ® © y:sau ® © y:
a. §­îc thµ nh lËp m é t c¸ ch hîp ph¸ p;a. §­îc thµ nh lËp m é t c¸ ch hîp ph¸ p;
b. Cã tµ i s¶n riªng vµ tù chÞu tr¸ ch nhiÖ m m é t c¸ chb. Cã tµ i s¶n riªng vµ tù chÞu tr¸ ch nhiÖ m m é t c¸ ch
® é c lËp b»ng c¸ c tµ i s¶n ® ã;® é c lËp b»ng c¸ c tµ i s¶n ® ã;
c. Cã q uyÒ n q uyÕ t ® Þnh m é t c¸ ch ® é c lËp vÒ c¸ cc. Cã q uyÒ n q uyÕ t ® Þnh m é t c¸ ch ® é c lËp vÒ c¸ c
ho ¹ t ® é ng s¶n xuÊt kinh do anh cña m × nh;ho ¹ t ® é ng s¶n xuÊt kinh do anh cña m × nh;
d. Cã q uyÒ n tù m × nh tham g ia c¸ c q uan hÖ ph¸ pd. Cã q uyÒ n tù m × nh tham g ia c¸ c q uan hÖ ph¸ p
luËtluËt ” .” .

31. 31
Điều 84, BLDS 2005
Một tổ chức được công nhận là pháp
nhân khi có đủ các điều kiện sau đây:
1. Được thành lập hợp pháp;
2. Có cơ cấu tổ chức chặt chẽ;
3. Có tài sản độc lập với cá nhân, tổ chức
khác và tự chịu trách nhiệm bằng tài sản
đó;
4. Nhân danh mình tham gia các quan hệ
pháp luật một cách độc lập.

32. 32
Quan niÖm vÒ ph¸p nh©n d­íi thêi
quan liªu bao cÊp
* Kh¸i niÖm ph¸p nh©n Ýt ®­îc ®Ò cËp
* Bé luËt Hµng kh«ng D©n dông Liªn X« 1983 qui
®Þnh khi bay quèc tÕ AEROFLOT cã t­ c¸ch ph¸p
nh©n
* Lý do: Nhµ n­íc bao trïm lªn c¸c quan hÖ x· héi,
khuynh h­íng kiÒm chÕ c¸c tæ chøc cña t­ nh©n

33. 33
Quan niÖm vÒ ph¸p nh©n tõ x­a ë
ViÖt Nam
§iÒu thø 284, BLDS B¾c Kú 1931 qui ®Þnh:
Nh÷ng ®oµn thÓ sau nµy ®­îc h­ëng t­ c¸ch ph¸p nh©n:
1) Nhµ-n­íc;
2) Hµng-x·;
3) Hµng-th«n;
4) Hµng-gi¸p (tøc nhiÒu nhµ hîp l¹i cã quyÒn-lîi chung víi
nhau, nhÊt lµ vÒ tÕ-tù);
5) Hµng-xãm (tøc lµ nhiÒu nhµ hîp l¹i v× tÝnh l©n-cËn vµ sù
tÕ-tù);
6) Nh÷ng héi ®· ®­îc phÐp lËp;
7) Nh÷ng héi th­¬ng-m¹i ®· thµnh lËp hîp lÖ.
Cßn nh÷ng héi môc-®Ých phi-ph¸p hoÆc tr¸i phong-tôc th× kh«ng ®­îc
h­ëng t­-c¸ch ph¸p-nh©n.

34. 34
C¸c lo¹i ph¸p nh©n theo
BLDSVN 2005
§ 100 qui ®Þnh ph¸p nh©n bao gåm c¸c lo¹i
sau:
 C¬ quan nhµ n­íc, ®¬n vÞ vò trang
 Tæ chøc chÝnh trÞ, tæ chøc chÝnh trÞ- x·
héi
 Tæ chøc kinh tÕ
 Tæ chøc chính trị x· héi- nghề nghiệp, tæ
chøc x· héi- nghÒ nghiÖp
 Quü x· héi, quü tõ thiÖn
 C¸c tæ chøc kh¸c cã ®ñ ®iÒu kiÖn theo § 84

35. 35
Ph©n lo¹i ph¸p nh©n theo c¸ch
kh¸c
 Ph¸p nh©n c«ng
ph¸p
 Ph¸p nh©n t­ ph¸p:
- Ph¸p nh©n d©n sù;
vµ
- Ph¸p nh©n th­¬ng
m¹i

36. 36
Kh¸i niÖm vÒ ph¸p nh©n cña Hoa
Kú
Black’s Law Dictionary ®Þnh nghÜa:
Ph¸p nh©n (legal entity) lµ mét thùc thÓ, kh¸c
h¬n mét tù nhiªn nh©n, mµ cã ®êi sèng ®Çy ®ñ
trong sù dù liÖu ph¸p lý r»ng nã cã thÓ thùc
hiÖn chøc n¨ng mét c¸ch hîp ph¸p, cã thÓ bÞ
kiÖn hoÆc hoÆc th­a kiÖn vµ cã thÓ quyÕt
®Þnh th«ng qua c¸c ®¹i lý nh­ trong tr­êng hîp
cña c¸c c«ng ty (corporations)

37. 37
Toµ ¸n ®· gi¶i thÝch kh¸i niÖm ph¸p nh©n qua mét
b¶n ¸n cña Phßng d©n sù ngµy 8/1/1954 r»ng:
Nh©n tÝnh kh«ng ph¶i lµ mét sù s¸ng t¹o cña luËt lÖ.
Mçi mét ®oµn thÓ cã mét sù ph¸t biÓu tËp thÓ ®Ó b¶o
toµn nh÷ng lîi Ých hîp ph¸p, ®¸ng ®­îc ph¸p luËt c«ng
nhËn vµ b¶o vÖ, ®Òu cã t­ c¸ch ph¸p nh©n
Kh¸i niÖmph¸p nh©n cña Ph¸p

38. 38
* C¸i g× ®ang chi phèi c¸c quan niÖm vÒ
ph¸p nh©n? vµ
* Ph¸p nh©n sinh ra ®Ó lµm g× ?
VÊn ®Ò ®Æt ra

39. 39
C¸c häc thuyÕt
vÒ
ph¸p nh©n
Häc thuyÕt
gi¶ t­ëng
häc thuyÕt
thùc t¹i

40. 40
Häc thuyÕt gi¶ t­ëngHäc thuyÕt gi¶ t­ëng
►Ph¸p nh©n lµ chñ thÓ gi¶ t­ëngPh¸p nh©n lµ chñ thÓ gi¶ t­ëng
►Ph¸p nh©n kh«ng cã ý chÝ mµ chØ con ng­Ph¸p nh©n kh«ng cã ý chÝ mµ chØ con ng­
êi míi cã nh©n tÝnh vµ ý chÝêi míi cã nh©n tÝnh vµ ý chÝ
►XuÊt ph¸t tõ chñ nghÜa c¸ nh©n, coi trängXuÊt ph¸t tõ chñ nghÜa c¸ nh©n, coi träng
nh©n th©n, coi nhÑ tæ chøcnh©n th©n, coi nhÑ tæ chøc
►Ph¸p nh©n chØ ®­îc c«ng nhËn bëi ph¸pPh¸p nh©n chØ ®­îc c«ng nhËn bëi ph¸p
luËt vµ phô thuéc vµo nhµ lµm luËtluËt vµ phô thuéc vµo nhµ lµm luËt

41. 41
Häc thuyÕt thùc t¹i
Coi ph¸p nh©n lµ nh÷ng thùc t¹i kh«ng
kÐm g× thÓ nh©n
Ph¶i lµ chñ thÓ cña c¸c quyÒn
Cã mét ý chÝ tËp thÓ
Kh«ng ph¶i lµ sù s¸ng t¹o cña nhµ lµm
luËt mµ lµ thùc tÕ ph¶i ®­îc thõa nhËn
CÇn cã c¸c qui t¾c vÒ ®êi sèng ph¸p lý

42. 42
C¸c tr­êng ph¸i
cña
häc thuyÕt thùc t¹i
Tr­êng
ph¸i
t©m lý
x· héi
Tr­êng
ph¸i
thùc t¹i
kü
thuËt

43. 43
Tr­êng ph¸i t©m lý x· héi
 Ph¸p nh©n ®­îc coi lµ mét c¬ thÓ gåm c¸c tÕ
bµo lµ thµnh viªn cña nã mµ ®· mÊt c¸ nh©n
tÝnh
 B¶n thÓ cña con ng­êi kh«ng ph¶i ë phÇn thÓ
x¸c mµ ë phÇn ý chÝ
 Mét ®oµn thÓ cã ý chÝ tËp thÓ ph¶i ®­îc coi
lµ ph¸p nh©n

44. 44
Tr­êng ph¸i thùc t¹i kü thuËt
 Thùc t¹i ph¸p lý kh«ng chØ lµ ph¶n ¸nh th« thiÓn hiÖn thùc
kh¸ch quan
 N« lÖ ®· tõng kh«ng ph¶i lµ chñ thÓ cña c¸c quyÒn; ngµy nay
bµo thai ®· ®­îc h­ëng quyÒn thõa kÕ. VËy nh©n tÝnh cã thÓ
®­îc xem xÐt t¸ch biÖt víi c¬ thÓ sinh lý
 Nh©n tÝnh chØ lµ kh¶ n¨ng trë thµnh chñ thÓ cña c¸c quyÒn
v× ý chÝ kh«ng ph¶i lµ ®iÒu kiÖn cña nh©n tÝnh: ng­êi bÞ
t©m thÇn vµ vÞ thµnh niªn kh«ng cã ý chÝ mµ vÉn cã nh©n
tÝnh
 Trung t©m cña ph¸p luËt lµ quyÒn lîi chñ quan cña c¸ nh©n
vµ tËp thÓ, nªn cã ph¸p nh©n vµ thÓ nh©n
 Nhµ n­íc kh«ng thÓ t¹o ra ph¸p nh©n mµ chØ kiÓm so¸t
chóng

45. 45
Sù th¾ng thÕ cña häc thuyÕt thùc
t¹i
 HiÖp ®Þnh khung khu vùc ®Çu t­ ASEAN coi
c«ng ty hîp danh cã t­ c¸ch ph¸p nh©n
 NhËt B¶n coi c«ng ty hîp danh cã t­ c¸ch ph¸p
nh©n
 Hoa Kú cã khuynh h­íng nh­ vËy trong ¸n lÖ
 Häc thuyÕt thùc t¹i vÒ ph¸p nh©n ñng hé cho
quyÒn tù do lËp héi

46. 46
Một số qui định về pháp nhân cần thảo luận
* Điều 99, BLDS 2005 qui định pháp nhân bị chấm dứt trong các
trường hợp như: hợp nhất, sáp nhập, chia, giải thể pháp nhân
* Điều 99, BLDS 2005 qui định pháp nhân chấm dứt kể từ thời điểm
xoá tên trong sổ đăng ký pháp nhân
* Điều 98, BLDS 2005 qui định pháp nhân phải thực hiện đầy đủ
nghĩa vụ tài sản trước khi giải thể
* Điều 93, khoản 3, BLDS 2005: “Thành viên của pháp nhân không
chịu trách nhiệm dân sự thay cho pháp nhân đối với nghĩa vụ
dân sự do pháp nhân xác lập, thực hiện”
* Điều 86, BLDS 2005 qui định năng lực dân sự của pháp nhân
chấm dứt từ thời điểm chấm dứt pháp nhân
* Điều 92, BLDS 2005 qui định chi nhánh của pháp nhân không
phải là pháp nhân
* Điều 130, BLDS 2005 qui định các tổ chức kinh tế sau đây có tư
cách pháp nhân: doanh nghiệp nhà nước, hợp tác xã, công ty
TNHH, công ty cổ phần, doanh nghiệp coá vốn đầu tư nước
ngoài và các tổ chức khác đáp ứng yêu cầu của Điều 84, BLDS
2005

47. 47
QuyÒn d©n sù cña ph¸p nh©n
Cã tªn riªng
Cã quèc tÞch
Cã trô së hay chç ë
Cã s¶n nghiÖp
Cã n¨ng lùc ph¸p lý
Cã tr¸ch nhiÖm

48. 4848
Tªn riªngTªn riªng
 Dïng ®Ó ph©n biÖt vµ nhËn biÕtDïng ®Ó ph©n biÖt vµ nhËn biÕt
 Cã quyÒn tù do lùa chän tªnCã quyÒn tù do lùa chän tªn
 Cã qui ®Þnh chÆt chÏ vÒ tªn: C«ng ty ®èiCã qui ®Þnh chÆt chÏ vÒ tªn: C«ng ty ®èi
nh©n, theo qui t¾c ®Æt tªn; C«ng ty ®èi vènnh©n, theo qui t¾c ®Æt tªn; C«ng ty ®èi vèn
ph¶i ghi thªm h×nh thøc vµ sè vèn vµo d­íi tªnph¶i ghi thªm h×nh thøc vµ sè vèn vµo d­íi tªn
riªngriªng
 Tªn riªng ®· ®¨ng ký ®­îc b¶o vÖ vµ kh«ng ai ®­Tªn riªng ®· ®¨ng ký ®­îc b¶o vÖ vµ kh«ng ai ®­
îc chiÕm dông danh tÝnh ®ãîc chiÕm dông danh tÝnh ®ã

49. 4949
Trô sëTrô së
 §­îc xem lµ tró qu¸n cña ph¸p nh©n§­îc xem lµ tró qu¸n cña ph¸p nh©n
 N¬i ®ãng cña c¬ quan qu¶n trÞ vµ ®iÒu hµnhN¬i ®ãng cña c¬ quan qu¶n trÞ vµ ®iÒu hµnh
 §­îc chän khi thiÕt lËp ®iÒu lÖ§­îc chän khi thiÕt lËp ®iÒu lÖ
 Thay ®æi trong mét tØnh th× kh«ng ph¶i thayThay ®æi trong mét tØnh th× kh«ng ph¶i thay
®æi trô së®æi trô së
 Trô së ë mét n¬i, cã khi ho¹t ®éng ë mét n¬iTrô së ë mét n¬i, cã khi ho¹t ®éng ë mét n¬i
 Khëi kiÖn n¬i ph¸p nh©n cã trô së hoÆc n¬iKhëi kiÖn n¬i ph¸p nh©n cã trô së hoÆc n¬i
ph¸p nh©n cã chi nh¸nh (di chuyÓn thÈm quyÒnph¸p nh©n cã chi nh¸nh (di chuyÓn thÈm quyÒn
nh­ vËy ®Ó ®ì tèn kÐm vµ gi¶i quyÕt vô viÖc cãnh­ vËy ®Ó ®ì tèn kÐm vµ gi¶i quyÕt vô viÖc cã
hiÖu qu¶)hiÖu qu¶)

50. 50
Quèc tÞch
 Ph©n biÖt ph¸p nh©n néi ®Þa vµ ph¸p nh©n n­íc ngoµi:
cã thÓ cã qui chÕ riªng
 Nh÷ng thêi kú khñng ho¶ng, ph©n biÖt nh­ vËy lµ cÇn
thiÕt
 Nh÷ng dÊu hiÖu ®Ó ®¸nh gi¸ quèc tÞch cña ph¸p nh©n:
Thµnh lËp theo luËt ë ®©u; Trô së chÝnh ë ®©u; C¸c
c«ng d©n trong ban qu¶n trÞ ë ®©u; §a phÇn vèn thuéc
ai.
 Thay ®æi quèc tÞch bÞ rµng buéc bëi qui chÕ chÆt chÏ
bëi quèc tÞchlµ mãi quan hÖ ph¸p lý gi÷a t­ nh©n vµ
quèc gia

51. 5151
S¶n nghiÖpS¶n nghiÖp
 Ph¸p nh©n cã s¶n nghiÖp riªngPh¸p nh©n cã s¶n nghiÖp riªng
 Ph¸p nh©n m¾c nî th× chñ nî cña ph¸p nh©n ®­îc ­uPh¸p nh©n m¾c nî th× chñ nî cña ph¸p nh©n ®­îc ­u
tiªn lÊy nî trªn s¶n nghiÖp cña ph¸p nh©n tr­íc c¸ctiªn lÊy nî trªn s¶n nghiÖp cña ph¸p nh©n tr­íc c¸c
chñ nî cña c¸c thµnh viªnchñ nî cña c¸c thµnh viªn
 C¸c chñ nî cña thµnh viªn kh«ng ®­îc lÊy nî trªn s¶nC¸c chñ nî cña thµnh viªn kh«ng ®­îc lÊy nî trªn s¶n
nghiÖp cña ph¸p nh©n nh­ng cã thÓ sai ¸p phÇn lîinghiÖp cña ph¸p nh©n nh­ng cã thÓ sai ¸p phÇn lîi
cña c¸c thµnh viªn m¾c nîcña c¸c thµnh viªn m¾c nî
 Thõa kÕ chØ ®­îc h­ëng trªn phÇn lîi, nh­ng kh«ngThõa kÕ chØ ®­îc h­ëng trªn phÇn lîi, nh­ng kh«ng
®­îc can thiÖp vµo s¶n nghiÖp cña ph¸p nh©n®­îc can thiÖp vµo s¶n nghiÖp cña ph¸p nh©n

52. 52
N¨ng lùc ph¸p luËt d©n sù cña ph¸p nh©n
 Kh¶ n¨ng ph¸p nh©n cã quyÒn vµ nghÜa vô phï hîp víi môc
®Ých ho¹t ®éng ghi trong ®iÒu lÖ
 B¾t ®Çu tõ thêi ®iÓm thµnh lËp, cho phÐp thµnh lËp hoÆc
®¨ng ký cho tíi khi chÊm døt ph¸p nh©n
 Cho phÐp ph¸p nh©n së h÷u tµi s¶n; cã n¨ng lùc cam kÕt vµ
chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ c¸c cam kÕt ®ã; h­ëng thõa kÕ vµ tÆng
cho
 Ng­êi ®¹i diÖn theo ph¸p luËt hoÆc theo uû quyÒn cña ph¸p
nh©n nh©n danh ph¸p nh©n trong c¸c quan hÖ d©n sù. Sù
thay ®æi ng­êi nµy kh«ng ¶nh h­ëng ®Õn ph¸p nh©n vµ giao
dÞch cña ph¸p nh©n vÉn ph¶i thi hµnh
 ViÖc thiÕu n¨ng lùc hµnh vi kh«ng ®Æt ra víi ph¸p nh©n v×
kh¸i niÖm ®ã thuéc vÒ con ng­êi tù nhiªn

53. 53
Tr¸ch nhiÖm cña ph¸p nh©n
 Cã n¨ng lùc ph¸p lý tøc lµ cã tr¸ch nhiÖm
 Ho¹t ®éng ®­îc thùc hiÖn b»ng c¸c giao dÞch hay
c¸c hîp ®ång
 Ph¶i thùc hiÖn mäi nghÜa vô do luËt ®Þnh
 Ph¶i thi hµnh hîp ®ång vµ chÞu tr¸ch nhiÖm khi vi
ph¹m
 Båi th­êng thiÖt h¹i cho ng­êi thø ba, chÞu ph¹t,
chÞu tr¸ch nhiÖm h×nh sù

54. 54
§¹i diÖn cña
ph¸p nh©n
§¹i diÖn theo
ph¸p luËt
§¹i diÖn theo
Uû quyÒn

55. 55
C¬ quan ®iÒu hµnh
§iÒu lÖ
hay quyÕt ®Þnh

56. 56
S¬ ®å ph¸p luËt ®iÒu chØnh c«ng ty ë Hoa Kú
United States Constitution (and federal laws made in pursuance thereof
and treaties made under authority of United States)
State Constitutions
State Corporate and Other statutes
(of jurisdictions where incorporated and doing business)
Articles of Incorporation
Bylaws
Shareholder Resolutions Board of Directors
Resolutions

57. 57
Nguån cña luËt c«ng ty ViÖt Nam
 V¨n b¶n qui ph¹m
ph¸p luËt
 TiÒn lÖ ph¸p
 TËp qu¸n ph¸p
 Häc thuyÕt ph¸p
lý
 LÏ c«ng b»ng hay
lÏ ph¶i
 HiÕn ph¸p
 BLDS
 LuËt Doanh nghiÖp
 LuËt §Çu t­ n­íc ngoµi t¹i
ViÖt Nam
 LuËt KhuyÕn khÝch ®Çu t­
trong n­íc
 LuËt Doanh nghiÖp nhµ n­
íc
 LuËt Ph¸ s¶n
 LuËt Kinh doanh b¶o hiÓm
 LuËt Hµng kh«ng d©n dông
 Bé luËt Hµng h¶i...
 C¸c v¨n b¶n d­íi luËt

58. 58
Ph©n lo¹i c«ng ty
 C¨n cø vµo môc tiªu d©n sù hay th­¬ng m¹i:
C«ng ty d©n sù vµ c«ng ty th­¬ng m¹i
 C¨n cø vµo h×nh thøc: C«ng ty hîp danh, cæ
phÇn..
L­uý: Th«ng th­êng trong c«ng ty d©n sù, c¸c
thµnh viªn kh«ng cã t­ c¸ch th­¬ng gia vµ ®­îc h­
ëng chÕ ®é ®ång tr¸ch nhiÖm, tøc lµ mçi ng­êi
chØ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ phÇn m×nh mµ kh«ng
chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ phÇn c¸c thµnh viªn kh¸c,
do ®ã ai còng cã thÓ trë thµnh thµnh viªn cña
lo¹i c«ng ty nµy

59. 5959
Ph©n lo¹i c¸c c«ng ty th­¬ng m¹iPh©n lo¹i c¸c c«ng ty th­¬ng m¹i
 C«ng ty ®èi nh©n: C¬ së ®Ó lËp lo¹i c«ngC«ng ty ®èi nh©n: C¬ së ®Ó lËp lo¹i c«ng
ty nµy lµ t­ c¸ch c¸ nh©n vµ sù tin cËy lÉnty nµy lµ t­ c¸ch c¸ nh©n vµ sù tin cËy lÉn
nhaunhau
 C«ng ty ®èi vèn: cæ phÇn, tr¸ch nhiÖmC«ng ty ®èi vèn: cæ phÇn, tr¸ch nhiÖm
h÷u h¹nh÷u h¹n

60. 60
T×nh huèng 1
Tõ H¶i, Thuý KiÒu, Thuý V©n, Thóc Sinh vµ
c«ng ty NguyÔn Du tho¶ thuËn thµnh lËp
mét c«ng ty TNHH. Tõ H¶i gãp vèn b»ng mét
chiÕc « t«. Thuý KiÒu gãp vèn b»ng quyÒn
h­ëng dông mét ng«i nhµ mÆt phè. Thuý
V©n gãp vèn b»ng kh¶ n¨ng nghiªn cøu thÞ
tr­êng cña m×nh. Thóc Sinh gãp vèn b»ng
mét c«ng viÖc thÝch hîp. C«ng ty NguyÔn
Du gãp vèn b»ng s¶n nghiÖp th­¬ng m¹i cña
m×nh.
C©uhái: Anh, chÞ cã nhËn ®Þnh g× vÒ c¸c
c¸ch thøc gãp vèn nµy? Nh÷ng ®iÓm ph¸p lý
cÇn thiÕt cña viÖc gãp vèn nµy lµ g×?

61. 61
Nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra tõ c¸c quiNh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra tõ c¸c qui
®Þnh vÒ gãp vèn cña ph¸p luËt ViÖt®Þnh vÒ gãp vèn cña ph¸p luËt ViÖt
NamNam
►Ph©n tÝch §iÒu 3, kho¶n 4 cña LuËt DoanhPh©n tÝch §iÒu 3, kho¶n 4 cña LuËt Doanh
nghiÖp 1999, §iÒu 7 cña LuËt §Çu t­ n­ícnghiÖp 1999, §iÒu 7 cña LuËt §Çu t­ n­íc
ngoµi t¹i ViÖt Namngoµi t¹i ViÖt Nam
►Th«ng th­êng ng­êi ta qui ®Þnh gãp vènTh«ng th­êng ng­êi ta qui ®Þnh gãp vèn
b»ng tµi s¶n, tri thøc, c«ng søcb»ng tµi s¶n, tri thøc, c«ng søc
►C¸c qui ®Þnh cña ViÖt Nam ch­a thÊy hÕtC¸c qui ®Þnh cña ViÖt Nam ch­a thÊy hÕt
vai trß cña gãp vèn b»ng tri thøc vµ c«ngvai trß cña gãp vèn b»ng tri thøc vµ c«ng
søc, trõ qui ®Þnh gãp vèn b»ng dÞch vô küsøc, trõ qui ®Þnh gãp vèn b»ng dÞch vô kü
thuËt t¹i LuËt §Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt NamthuËt t¹i LuËt §Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam
(§ 7)(§ 7)

62. 62
Định nghĩa góp vốn của
Luật Doanh nghiệp 2005
Điều 4, khoản 4:
“Góp vốn là việc đưa tài sản vào công ty để trở
thành chủ sở hữu hoặc các chủ sở hữu chung
của công ty. Tài sản góp vốn có thể là tiền Việt
Nam, ngoại tệ tự do chuyển đổi, vàng, giá trị
quyền sử dụng đất, giá trị quyền sở hữu trí tuệ,
công nghệ, bí quyết kỹ thuật, các tài sản khác
ghi trong Điều lệ công ty do thành viên góp để
tạo thành vốn của công ty”

63. 63
Vèn ph¸p ®Þnh
1) §Æc ®iÓmcña vèn ph¸p ®Þnh:
* Sè vèn tèi thiÓu mµ c«ng ty ph¶i cã khi thµnh lËp
* Do ph¸p luËt qui ®Þnh
2) C¸ch thøc thiÕt lËp c¸c qui ®Þnh vÒvèn ph¸p
®Þnh:
* Qui ®Þnh chung cho tÊt c¶ c¸c c«ng ty
* ChØ qui ®Þnh cho tõng lo¹i c«ng ty
* ChØ qui ®Þnh cho tõng ngµnh nghÒ
* Kh«ng qui ®Þnh

64. 64
Vèn ®iÒu lÖ
* §Æc ®iÓm:
+ Thµnh viªn tù x¸c ®Þnh
+ Ghi vµo ®iÒu lÖ c«ng ty
+ Cã thÓ t¨ng hoÆc gi¶m trong qu¸ tr×nh ho¹t
®éng
* L­u ý:
+ C«ng ty cã vèn bÊt ®Þnh: Vèn ®iÒu lÖ kh«ng
Ên ®Þnh; thµnh viªn cã thÓ gãp vèn thªm hoÆc
cã thÓ rót vèn
+ Khi thua lç, tµi s¶n cßn d­íi møc vèn ®iÒu lÖ, th×
chuyÓn phÇn lç cho n¨m tµi chÝnh tiÕp theo
hoÆc gi¶m vèn ®iÒu lÖ hoÆc yªu cÇu tuyªn bè

65. 65
§¨ng ký kinh doanh
1)Nép ®ñ hå s¬ ®¨ng ký kinh doanh hîp lÖ
2) §iÒu kiÖn cÊp giÊy chøng nhËn ®¨ng ký
kinh doanh: (1) Ngµnh nghÒ kinh doanh
kh«ng thuéc diÖn cÊm kinh doanh; (2)
§Æt tªn doanh nghiÖp ®óng qui ®Þnh; (3)
Có trụ sở chính theo đúng qui định; (4) Cã
hå s¬ ®ăng ký kinh doanh hîp lÖ; (5) Nép
®ñ lÖ phÝ ®¨ng ký kinh doanh.

66. 6666
Thêi ®iÓm ®­îc phÐp kinhThêi ®iÓm ®­îc phÐp kinh
doanhdoanh
• Doanh nghiÖp ®­îc phÐp kinh doanh tõ
thêi ®iÓm cÊp giÊy chøng nhËn ®¨ng ký
kinh doanh
• Ngo¹i lÖ: nh÷ng ngµnh nghÒ kinh doanh
cã ®iÒu kiÖn, khi ®­îc c¬ quan cã thÈm
quyÒn cÊp giÊy phÐp kinh doanh hoÆc
cã ®ñ ®iÒu kiÖn kinh doanh theo qui
®Þnh

67. 67
§¨ng ký thay ®æi§¨ng ký thay ®æi
néi dung ®¨ng ký kinh doanhnéi dung ®¨ng ký kinh doanh
► Doanh nghiÖp ph¶i ®¨ng ký thay ®æi c¸c néi dungDoanh nghiÖp ph¶i ®¨ng ký thay ®æi c¸c néi dung
sau tr­íc 15 ngµy: Tªn; trô së chÝnh; chi nh¸nh; v¨nsau tr­íc 15 ngµy: Tªn; trô së chÝnh; chi nh¸nh; v¨n
phßng ®¹i diÖn; môc tiªu, ngµnh nghÒ kinh doanh;phßng ®¹i diÖn; môc tiªu, ngµnh nghÒ kinh doanh;
vèn ®iÒu lÖ; vèn ®Çu t­ cña chñ doanh nghiÖp;vèn ®iÒu lÖ; vèn ®Çu t­ cña chñ doanh nghiÖp;
ng­êi qu¶n lý, ng­êi ®¹i diÖn theo ph¸p luËt; vµ c¸cng­êi qu¶n lý, ng­êi ®¹i diÖn theo ph¸p luËt; vµ c¸c
vÊn dÒ kh¸c trong néi dung ®¨ng ký kinh doanhvÊn dÒ kh¸c trong néi dung ®¨ng ký kinh doanh
► NÕu thay ®æi néi dung giÊy chøng nhËn ®¨ng kýNÕu thay ®æi néi dung giÊy chøng nhËn ®¨ng ký
kinh doanh, ®­îc cÊp giÊy chøng nhËn ®¨ng kýkinh doanh, ®­îc cÊp giÊy chøng nhËn ®¨ng ký
kinh doanh kh¸c; nÕu thay ®æi kh¸c, th× ®­îc cÊpkinh doanh kh¸c; nÕu thay ®æi kh¸c, th× ®­îc cÊp
giÊy chøng nhaq¹n thay ®æi ®¨ng ký kinh doanhgiÊy chøng nhaq¹n thay ®æi ®¨ng ký kinh doanh

68. 68
C«ng khai
néi dung ®¨ng ký kinh doanh
§¨ng b¸o néi dung ®¨ng ký kinh doanh, vµ
néi dung thay doanh ®¨ng ký kinh doanh
Tæ chøc, c¸ nh©n ®­îc quyÒn yªu cÇu
cung cÊp th«ng tin vÒ ®¨ng ký kinh doanh
vµ ph¶i tr¶ lÖ phÝ
C¬ quan ®¨ng ký kinh doanh cã nghÜa vô
cung cÊp c¸c th«ng tin vÒ ®¨ng ký kinh
doanh

69. 69
V¨n phßng ®¹i diÖn vµ chi nh¸nh
 C«ng ty cã quyÒn lËp v¨n phßng ®¹i diÖn vµ
chi nh¸nh
 V¨n phßng ®¹i diÖn lµ ®¬n vÞ phô thuéc, ®¹i
diÖn theo uû quyÒn, néi dung ho¹t ®éng phï
hîp víi ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp
 Chi nh¸nh lµ ®¬n vÞ phô thuéc, thùc hiÖn
toµn bé hoÆc mét phÇn chøc n¨ng cña
doanh nghiÖp, néi dung ho¹t ®éng phï hîp víi
ngµnh nghÒ cña doanh nghiÖp

70. 70
T×nh huèng 2T×nh huèng 2
B×nh, C«ng vµ Chóc thµnh lËp métB×nh, C«ng vµ Chóc thµnh lËp mét
c«ng ty TNHH víi ®iÒu kiÖn Chóc kh«ngc«ng ty TNHH víi ®iÒu kiÖn Chóc kh«ng
ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ c¸c thua lç cñaph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ c¸c thua lç cña
c«ng ty. Sau mét thêi gian ho¹t ®éng,c«ng ty. Sau mét thêi gian ho¹t ®éng,
B×nh ®Õn hái luËt s­ t­ vÊn xem cã thÓB×nh ®Õn hái luËt s­ t­ vÊn xem cã thÓ
yªu cÇu toµ ¸n tuyªn bè c«ng ty v« hiÖu ®­yªu cÇu toµ ¸n tuyªn bè c«ng ty v« hiÖu ®­
îc kh«ng.îc kh«ng.
C©uháiC©uhái: Anh, chÞ cã suy nghÜ g× vÒ sù: Anh, chÞ cã suy nghÜ g× vÒ sù
viÖc nµy?viÖc nµy?

71. 71
T×nh huèng 3
Mét thêi gian sau, B×nh l¹i ph¸t hiÖn ra
Chóc thuéc diÖn kh«ng ®­îc thµnh lËp doanh
nghiÖp theo §iÒu 9 cña LuËt Doanh nghiÖp
1999 kÓ tõ khi tiÕn hµnh thµnh lËp doanh
nghiÖp ®Õn nay. B×nh muèn xin tuyªn bè
c«ng ty v« hiÖu.
C©uhái: Anh, chÞ suy nghÜ g× vÒ tr­êng hîp
nµy?

72. 7272
T×nh huèng 4T×nh huèng 4
C«ng ty hîp danh A&B ph¸t hiÖn ra métC«ng ty hîp danh A&B ph¸t hiÖn ra mét
thµnh viªn hîp danh cña hä ®ang lµ thµnhthµnh viªn hîp danh cña hä ®ang lµ thµnh
viªn cña mét c«ng ty hîp danh kh¸c.viªn cña mét c«ng ty hîp danh kh¸c.
C©uháiC©uhái: Anh, chÞ cho biÕt liÖu mét trong: Anh, chÞ cho biÕt liÖu mét trong
sè c¸c thµnh viªn cña c«ng ty cã thÓ yªusè c¸c thµnh viªn cña c«ng ty cã thÓ yªu
cÇu toµ ¸n tuyªn bè c«ng ty nµy v« hiÖucÇu toµ ¸n tuyªn bè c«ng ty nµy v« hiÖu
kh«ng?kh«ng?

73. 7373
Mét sè ®Æc ®iÓm vÒ sù v« hiÖuMét sè ®Æc ®iÓm vÒ sù v« hiÖu
cña c«ng tycña c«ng ty
 Ph¸p luËt ViÖt Nam kh«ng dù liÖu c¸c vÊnPh¸p luËt ViÖt Nam kh«ng dù liÖu c¸c vÊn
®Ò c«ng ty v« hiÖu®Ò c«ng ty v« hiÖu
 C¸c ®Æc ®iÓm cña c«ng ty v« hiÖu lµ hÖC¸c ®Æc ®iÓm cña c«ng ty v« hiÖu lµ hÖ
qu¶ cña c¸c ®Æc ®iÓm cña hîp ®ångqu¶ cña c¸c ®Æc ®iÓm cña hîp ®ång
thµnh lËp c«ng tythµnh lËp c«ng ty
 Sù v« hiÖu cßn phô thuéc c¸c h×nh thøcSù v« hiÖu cßn phô thuéc c¸c h×nh thøc
c«ng ty kh¸c nhauc«ng ty kh¸c nhau

74. 74
T×nh huèng 5
C«ng ty ThÞnh liÖt TNHH ®· hÕt thêi
h¹n ho¹t ®éng, nh­ng vÉn ho¹t ®éng mµ
kh«ng gia h¹n. Trong thêi gian nµy m¾c
mét kho¶n nî kh«ng tr¶ ®­îc. Mäi thµnh
viªn cña c«ng ty rÊt b¨n kho¨n tíi hái luËt
s­.
C©uhái: C¸c hËu qu¶ ph¸p lý cña sù viÖc
nµy lµ g×?

75. 75
C«ng ty thùc tÕ vµ c«ng ty ®­îc
thµnh lËp trªn thùc tÕ
HÕt thêi h¹n vÉn ho¹t ®éng
V« hiÖu nh­ng ch­a bÞ tuyªn bè lµ v«
hiÖu
Mang b¶n chÊt lµ mét c«ng ty nh­ng
kh«ng ®¨ng ký

76. 76
Gi¶i ph¸p cho c«ng ty thùc tÕGi¶i ph¸p cho c«ng ty thùc tÕ
vµ c«ng ty ®­îc thµnh lËp trªn thùc tÕvµ c«ng ty ®­îc thµnh lËp trªn thùc tÕ
 VÊn ®Ò ra khi c¸c c«ng ty nµy cã quan hÖVÊn ®Ò ra khi c¸c c«ng ty nµy cã quan hÖ
víi ng­êi thø ba, cã tranh chÊp néi bévíi ng­êi thø ba, cã tranh chÊp néi bé
hoÆc víi bªn ngoµi, vµ liªn hÖ víi thuÕhoÆc víi bªn ngoµi, vµ liªn hÖ víi thuÕ
 Gi¶i ph¸p th­êng ®­îc lùa chän lµ xem nãGi¶i ph¸p th­êng ®­îc lùa chän lµ xem nã
nh­ c«ng ty dù phÇnnh­ c«ng ty dù phÇn

77. 77
A joint venture (liªn doanh)
Lµ mét ®oµn thÓ ng­êi, thÓ nh©n hoÆc ph¸p nh©n, mµ
tho¶ thuËn bëi hîp ®ång tiÕn hµnh, th«ng th­êng lµ ad
ho c, mét vµi cam kÕt chung nh»m môc tiªu lîi nhuËn
b»ng c¸ch tËp hîp c¸c nguån lùc t­¬ng øng cña hä, tuy
nhiªn kh«ng t¹o thµnh mét hîp danh (partnership) theo
nghÜa ph¸p lý hoÆc c«ng ty (corporation); tho¶ thuËn
cña hä còng t¹o ra mét céng ®ång lîi Ých trong liªn
doanh mµ mçi ng­êi trong sè hä võa lµ chñ uû võa lµ ng­
êi thô uû ®èi víi nh÷ng ng­êi kh¸c trong ph¹m vi cña liªn
doanh mµ t¹i ®ã mçi thµnh viªn thùc hiÖn c¸c møc ®é
kh¸c nhau quyÒn kiÓm so¸t
(Paul Latimer, Australian busine ss law, CCH, Monash
University, 1987,p.551)

78. 78
Cam kÕt cña nhµ n­íc ®èi víi
doanh nghiÖp
 C«ng nhËn sù tån t¹i l©u dµi, ph¸t triÓn
vµ b¶o ®¶m quyÒn b×nh ®¼ng
 Thõa nhËn tÝnh sinh lîi hîp ph¸p
 C«ng nhËn vµ b¶o hé quyÒn së h÷u
 B¶o ®¶m kh«ng quèc h÷u ho¸, kh«ng
bÞ tÞch thu b»ng biÖn ph¸p hµnh
chÝnh
 B¶o ®¶m chi tr¶ vµ t¹o ®iÒu kiÖn kinh
doanh khi bÞ tr­ng mua, tr­ng thu

79. 79
C¸c h¹n chÕ ®èi víi viÖc
thµnh lËp doanh nghiÖp
 H¹n chÕ vÒ ngµnh nghÒ kinh doanh
(§6, LDN)
 H¹n chÕ vÒ ng­êi tham gia thµnh lËp
doanh nghiÖp (§9, LDN)
 H¹n chÕ vÒ h×nh thøc c«ng ty (§46,
§95, LDN; § 27, k1(e), NghÞ ®Þnh 03)

80. 80
C«ng ty hîp danh

81. 81
§Æc ®iÓm cña c«ng ty hîp danh
 Mçi thµnh viªn cã mét phÇn lîi kh«ng ®­îc tù
do chuyÓn nh­îng
 C©c thµnh viªn ho¹t ®éng d­íi mét tªn h·ng
chung
 C¸c thµnh viªn ®Òu cã t­ c¸ch th­¬ng gia
 C¸c thµnh viªn ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm b¶n
th©n, liªn ®íi, v« h¹n ®Þnh vÒ c¸c kho¶n nî
cña c«ng ty

82. 82
Thµnh lËp c«ng ty hîp danh
 VÒ nguyªn lý, c«ng ty hîp danh ®­îc thµnh lËp trªn
c¨n b¶n cña hîp ®ång thµnh lËp c«ng ty
 Tuy nhiªn ë ViÖt Nam hiªn nay, ng­êi ta kh«ng cã
quan niÖm vÒ hîp ®ång thµnh lËp c«ng ty, mÆc dï
vÉn coi ®iÒu lÖ lµ b¶n cam kÕt cña c¸c thµnh viªn
cña c«ng ty
 V× vËy, khi thiÕt lËp ®iÒu lÖ cña c«ng ty hîp danh,
cÇn ph¶i l­u ý tíi nhiÒu ®Æc ®iÓm ph¸p lý cña c«ng
ty hîp danh ®Ó cã thÓ xö lý nh÷ng tranh chÊp x¶y ra
sau nµy

83. 83
T×nh huèng 6
§µo TiÕn Th©n ®­îc c¸c thµnh viªn cña c«ng ty hîp danh
L©m Ly nhÊt trÝ cho nhËp héi ®Ó trë thµnh thµnh viªn
hîp danh cña c«ng ty. Sau mét thêi gian nhËp, §µo TiÕn
Th©n míi vì nhÏ ra r»ng, c«ng ty nµy ®ang v­íng ph¶i mét
kho¶n nî lín vµo thêi ®iÓm tr­íc khi anh gia nhËp vµ cho
®Õn nay khã cã kh¶ n¨ng tr¶ nî. §µo TiÕn th©n rÊt
hoang mang t×m ®Õn luËt s­ ®Ó hái
C©uhái:
1-Nh÷ng vÊn ®Ò ph¸p lý g× luËt s­ cÇn ph¶i hái râ tr­íc khi
t­ vÊn cho §µo TiÕn Th©n?
2-Víi c¸c tr­êng hîp ®­îc lµm râ ®ã, luËt s­ h·y cho §µo TiÕn
Th©n biÕt t×nh tr¹ng ph¸p lý mµ anh ta cã thÓ v­íng
ph¶i?
3-Gi¶i ph¸p cña luËt s­ lµ g×?

84. 84
Tr¸ch nhiÖm cña c¸c thµnh viªn hîp
danh
CÇn ph©n biÖt ba tr­êng hîp: Tr­íc khi gia nhËp
c«ng ty; Khi ®ang lµm thµnh viªn c«ng ty; Sau
khi ra khái c«ng ty
TÝnh chÊt tr¸ch nhiÖm cña c¸c thµnh viªn:
Gièng víi tr¸ch nhiÖm cña ng­êi b¶o l·nh liªn ®íi
Liªn ®íi: Mét thµnh viªn tr¶ nî lµ lµm cho c¸c
thµnh viªn kh¸c ®­îc gi¶i trõ nghÜa vô; Thµnh
viªn nµo ®· tr¶ nî sÏ ®­îc thÕ quyÒn chñ nî ®ßi
c¸c thµnh viªn kh¸c vµ ®­îc h­ëng mäi ®Æc lîi
hay ®iÒu kiÖn nh­ chñ nî ®· ®­îc tr¶ nî

85. 8585
T×nh huèng 7T×nh huèng 7
C«ng ty hîp danh A&B bao gåm 9 thµnhC«ng ty hîp danh A&B bao gåm 9 thµnh
viªn kh«ng tho¶ thuËn ®­îc ai lµ qu¶n lý.viªn kh«ng tho¶ thuËn ®­îc ai lµ qu¶n lý.
C©uháiC©uhái: Theo anh, chÞ, c«ng viÖc qu¶n lý: Theo anh, chÞ, c«ng viÖc qu¶n lý
trong tr­êng hîp nµy nªn ®­îc xö lý nh­ thÕtrong tr­êng hîp nµy nªn ®­îc xö lý nh­ thÕ
nµo?nµo?

86. 86
T×nh huèng 8
Mét thêi gian sau c«ng ty nµy tho¶ thuËn
02 thµnh viªn lµ ng­êi qu¶n lý. Trong qu¸
tr×nh ho¹t ®éng, mét thµnh viªn kh¸c yªu
cÇu tù m×nh thÈm tra c«ng viÖc cña 02
thµnh viªn qu¶n lý. Hai thµnh viªn nµy
kh«ng ®ång ý. C¸c bªn nhê luËt s­ cho ý
kiÕn ph¸p lý.
C©uhái: Anh, chÞ cho biÕt ý kiÕn cña m×nh
vÒ tr­êng hîp nµy?

87. 87
Tr¸ch nhiÖm cña ng­êi
qu¶n lý c«ng ty hîp danh
• Ng­êi qu¶n lý cã tr¸ch nhiÖm ®¹i diÖn
cho c«ng ty vµ tù m×nh thùc hiÖn tr¸ch
nhiÖm ®ã
• Qu¶n lý ph¶i mÉn c¸n, trung thùc

88. 88
C©u hái vÒ lËp ph¸pC©u hái vÒ lËp ph¸p
Anh, chÞ cã nhËn xÐt g× vÒ c¸c qui ®ÞnhAnh, chÞ cã nhËn xÐt g× vÒ c¸c qui ®Þnh
cña ph¸p luËt ViÖt Nam kh«ng cho phÐpcña ph¸p luËt ViÖt Nam kh«ng cho phÐp
thµnh viªn cña mét c«ng ty hîp danh nµythµnh viªn cña mét c«ng ty hîp danh nµy
®ång thêi lµm thµnh viªn cña mét c«ng ty®ång thêi lµm thµnh viªn cña mét c«ng ty
hîp danh kh¸c hoÆc ®ång thêi lµm chñhîp danh kh¸c hoÆc ®ång thêi lµm chñ
doanh nghiÖp t­ nh©n?doanh nghiÖp t­ nh©n?

89. 89
c«ng ty
hîp vèn ®¬n gi¶n

90. 90
§Æc ®iÓm cña
c«ng ty hîp vèn ®¬n gi¶n
 Cã hai lo¹i thµnh viªn
 Lµ mét c«ng ty ®èi nh©n
 Do ®ã bÞ chi phèi bëi qui chÕ cña c«ng ty
hîp danh
 NÕu cã mét thµnh viªn nhËn vèn th× ng­êi
nµy lµ ng­êi qu¶n lý c«ng ty. NÕu nguêi nµy
bÞ b·i chøc th× c«ng ty kh«ng thÓ tån t¹i
 Thµnh viªn nhËn vèn kh«ng ®­îc lµm thiÖt h¹i
v« cí tíi quyÒn lîi cña thµnh viªn gãp vèn

91. 9191
T×nh huèng 9T×nh huèng 9
C«ng ty §µo TÊn cã hai thµnh viªn hîp danh lµC«ng ty §µo TÊn cã hai thµnh viªn hîp danh lµ
Hïng vµ ChÝnh. Do thiÕu vèn kinh doanh, HïngHïng vµ ChÝnh. Do thiÕu vèn kinh doanh, Hïng
vµ ChÝnh bµn nhau mêi thªm B»ng gãp vèn vµovµ ChÝnh bµn nhau mêi thªm B»ng gãp vèn vµo
c«ng ty víi t­ c¸ch lµ ng­êi gãp vèn. B»ng ®ång ýc«ng ty víi t­ c¸ch lµ ng­êi gãp vèn. B»ng ®ång ý
víi t­ c¸ch ®ã, nh­ng víi mét ®iÒu kiÖn lµ ph¶ivíi t­ c¸ch ®ã, nh­ng víi mét ®iÒu kiÖn lµ ph¶i
®Ó B»ng tham dù vµo c¸c c«ng viÖc cña kinh®Ó B»ng tham dù vµo c¸c c«ng viÖc cña kinh
doanh cña c«ng ty, v× B»ng kh«ng tin tµi kinhdoanh cña c«ng ty, v× B»ng kh«ng tin tµi kinh
doanh cña Hïng vµ ChÝnh.doanh cña Hïng vµ ChÝnh.
C©uháiC©uhái: Anh, chÞ cã gi¶i ph¸p g× cho tr­êng hîp: Anh, chÞ cã gi¶i ph¸p g× cho tr­êng hîp
nµy?nµy?

92. 92
C«ng ty cæ phÇn

93. 93
Nh÷ng ®Æc ®iÓm cña c«ng ty cæ
phÇn
Vèn ®­îc chia thµnh c¸c cæ phÇn
Ng­êi n¾m gi÷ cæ phÇn ®­îc gäi lµ cæ ®«ng
Thµnh viªn cã bao nhiªu cæ phÇn th× cã bÊy
nhiªu phÇn trong c«ng ty
Thµnh viªn chØ chÞu tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n vµ
kh«ng cã t­ c¸ch th­¬ng gia
Cæ phÇn ®­îc chuyÓn nh­îng
C«ng ty nµy cßn ®­îc gäi lµ c«ng ty v« danh
ChØ cã c«ng ty lµ cã t­ c¸ch th­¬ng gia
Cæ ®«ng trong cïng mét c«ng ty kh«ng cã quan
hÖ víi nhau mµ chØ quan hÖ víi c«ng ty

94. 94
C¸c b­íc thµnh lËp c«ng ty cæ phÇn
 TËp hîp nh÷ng ng­êi nhËn mua cæ phÇn do
c«ng ty ph¸t hµnh
 Thu tiÒn cña nh÷ng ng­êi nhËn mua
 Häp cæ ®«ng ®Ó th«ng qua ®iÒu lÖ
 C«ng bè ®iÒu lÖ

95. 95
§Æc ®iÓmph¸p lý cña thñ tôc
thµnh lËp c«ng ty CP
 NhËn xÐt: Th«ng th­êng vÊn ®Ò tiÒn hîp
®ång lµ quan träng nh­ng kh«ng ¶nh h­ëng tíi
gi¸ trÞ cña hîp ®ång, tuy nhiªn viÖc thµnh lËp
c«ng ty CP cÇn cã qui chÕ riªng, chÆt chÏ.
NÕu vi ph¹m, c«ng ty cã thÓ bÞ coi lµ v«
hiÖu
 ViÖc thµnh lËp c«ng ty CP kh«ng ph¶i lµ
viÖc giao kÕt hîp ®ång ®¬n thuÇn mµ lµ qu¸
tr×nh t¹o ra mét ph¸p nh©n
 Cã sù ph©n biÖt gi÷a tiÒn c«ng ty vµ c«ng ty
b¾t ®Çu cã t­ c¸ch ph¸p nh©n mét c¸ch cô
thÓ

96. 96
Mét sè néi dung ph¸p lý c¬ b¶n cña thñ
tôc thµnh lËp c«ng ty CP
 So¹n th¶o, th«ng qua ®iÒu lÖ
 C«ng khai ho¸ c«ng ty
 ChuyÓn ®æi cæ phiÕu (ghidanh, kh«ng ghi danh)
 §Æc lîi, chi phÝ thµnh lËp
 Gãp vèn b»ng hiÖn vËt
 KiÓm tra, gi¸m s¸t
 B¸o c¸o thµnh lËp
 BÊt ®ång ý kiÕn
 Khai b¸o c«ng ty
 ThÈm tra cña nhµ chøc tr¸ch
 §¨ng ký c«ng ty vµ c«ng bè
 Tr¸ch nhiÖm ph¸p lý cña s¸ng lËp viªn, ng­êi ®iÒu hµnh, kiÓm tra,
gi¸m s¸t...
 C¸c vÊn ®Ò liªn quan tíi c¸c ho¹t ®éng trong thêi kú tiÒn c«ng ty

97. 97
Kh¸i niÖm cæ phÇn
 Cã hai nghÜa: tr×u t­îng vµ cô thÓ
 NghÜa tr×u t­îng: phÇn quyÒn lîi cña thµnh viªn
trong c«ng ty
 NghÜa cô thÓ: chøng tõ, giÊy tê x¸c minh vµ tuîng
tr­ng cho phÇn vèn vµ quyÒn lîi cña ng­êi n¾m gi÷
cæ phÇn trong c«ng ty
 Cæ phÇn mang b¶n chÊt lµ mét quyÒn tµi s¶n ®­îc
thÓ hiÖn b»ng cæ phiÕu
 Cæ phiÕu lµ chøng chØ hoÆc bót to¸n ghi sæ cã
ghi tªn hoÆc kh«ng ghi tªn

98. 98
§Æc ®iÓm cña cæ phÇn§Æc ®iÓm cña cæ phÇn
►Cã mét mÖnh gi¸Cã mét mÖnh gi¸
►Kh«ng thÓ ph©n chiaKh«ng thÓ ph©n chia
►Cã thÓ chuyÓn nh­îng (theo thÓ thøc th«ngCã thÓ chuyÓn nh­îng (theo thÓ thøc th«ng
th­êng cña luËt th­¬ng m¹i chø kh«ng theoth­êng cña luËt th­¬ng m¹i chø kh«ng theo
thÓ thøc chuyÓn nh­îng tr¸i quyÒn cña luËtthÓ thøc chuyÓn nh­îng tr¸i quyÒn cña luËt
d©n sù, trõ cæ phÇn ghi danh ph¶i theo thÓd©n sù, trõ cæ phÇn ghi danh ph¶i theo thÓ
thøc kh¸c)thøc kh¸c)

99. 99
Ph©n lo¹i cæ phÇn
 Cæ phÇn phæ th«ng
 Cæ phÇn ­u ®·i: ­u ®·i biÓu quyÕt; ­u ®·i cæ tøc; ­u ®·i hoµn
l¹i; ­u ®·i kh¸c do ®iÒu lÖ Ên ®Þnh
 Cæ phÇn ­u ®·i biÓu quyÕt chØ do tæ chøc ®uîc chÝnh phñ
uû quyÒn hoÆc cæ ®«ng s¸ng lËp (trong thêi h¹n 03 n¨m kÓ
tõ ngµy ®­îc cÊp giÊy chøng nhËn ®¨ng ký kinh doanh) n¾m
gi÷
 Mçi cæ phÇn cña cïng mét lo¹i ®Òu t¹o cho ng­êi së h÷u cã
c¸c quyÒn lîi vµ nghÜa vô ngang nhau
 Cæ phÇn ­u ®·i cã thÓ ®­îc chuyÓn ®æi thµnh cæ phÇn phæ
th«ng, nh­ng kh«ng thÓ ng­îc l¹i
 Cæ phÇn ­u ®·i phæ th«ng kh«ng ®­îc chuyÓn nh­îng
 Ng­êi së h÷u cæ phÇn ­u ®·i cæ tøc hoÆc cæ phÇn ­u ®·i
hoµn l¹i kh«ng cã quyÒn: biÓu quyÕt; dù häp ®¹i héi ®ång
cæ ®«ng; ®Ò cö nguêi vµo H§QT & Ban kiÓm so¸t

100. 100100
Cæ ®«ngCæ ®«ng
Lµ ng­êi mua cæ phÇn, tøc lµ ®· gãp vènLµ ng­êi mua cæ phÇn, tøc lµ ®· gãp vèn
vµo c«ng ty, kh«ng kÓ ng­êi mua theo lêivµo c«ng ty, kh«ng kÓ ng­êi mua theo lêi
mêi cña ng­êi s¸ng lËp hay mua l¹i cæmêi cña ng­êi s¸ng lËp hay mua l¹i cæ
phÇn tõ tay nh÷ng ng­êi kh¸c vÒ sau nµyphÇn tõ tay nh÷ng ng­êi kh¸c vÒ sau nµy

101. 101
Basic corporate management structure
Creditors of
Corporation
(liabilites)
Corporation
$$$$
Corporate assets
(Shares
of stock)
Shareholder (s) Creditors
of shareholders
(manage) Board of Directors
(elect)
(appoint)
Officers
(appoint)
Other Employees
(President.
Vice-president (s),
Treasurer,
Secretary, etc.)
“Manage-
ment
Techno-
structure”
(Agency
relationships)

102. 102
Cæ ®«ng
Ng­êi cung cÊp
nguyªn vËt liÖu
Kh¸ch hµng
Ng­êi n¾m gi÷
chøng kho¸n kh¸c
C«ng nh©n
viªn chøc
Ng­êi cung cÊp
tÝn dông
QuyÒn lùc
Sù chia xÎ miÕng b¸nh quyÒn lùc
trong c«ng ty cæ phÇn
S¬ ®å cña
Ng« ViÔn Phó

103. 103
Qu¶n lý
c«ng ty cæ phÇn cña §øc
Cæ ®«ng
§¹i héi ®ång
cæ ®«ng
Héi ®ång
gi¸m sù
Héi ®ång
®æng sù
C«ng nh©n
viªn chøc
KiÓm to¸n viªn
®éc lËp
S¬ ®å cña
Ng« ViÔn Phó

104. 104
Qu¶n lý c«ng ty cæ phÇn ë NhËt B¶n
Cæ ®«ng
§¹i héi ®ång
cæ ®«ng
Héi ®ång ®æng sù
C¸c ®æng sù ®¹i diÖn,
®æng sù ®iÒu hµnh, c¸c c¸n bé qu¶n lý
cao cÊp kh¸c
Héi
®ång
gi¸m
sù
Ng­êi
®iÒu
tra
Ng­êi
gi¸m
s¸t
kÕ
to¸n
S¬ ®å cña
Ng« ViÔn Phó

105. 105
T×nh huèng 10
Theo quyÕt ®Þnh cña Héi ®ång qu¶n trÞ
c«ng ty cæ phÇn Hy Väng, Tæng Gi¸m ®èc
An ký mét hîp ®ång víi kh¸ch hµng tr¸i víi qui
®Þnh cña §iÒu lÖ c«ng ty. §¹i héi ®ång cæ
®«ng ®ßi hái huû bá hîp ®ång nµy. ¤ng An tíi
hái luËt s­.
C©uhái: Anh, chÞ sÏ t­ vÊn vÒ tr­êng hîp nµy
nh­ thÕ nµo?

106. 106
T×nh huèng 11
Kh«ng l©u sau, Tæng Gi¸m ®èc An l¹i ký
mét hîp ®ång v­ît qu¸ ph¹m vi quyÒn h¹n
theo ®iÒu lÖ. An l¹i ®Õn hái t­ vÊn.
C©uhái: Anh, chÞ cã cho r»ng hîp ®ång nµy
cã thÓ bÞ huû bá kh«ng? VÊn ®Ò ph¸p lý
g× sÏ n¶y sinh?

107. 107107
T×nh huèng 12T×nh huèng 12
Trong khi so¹n th¶o ®iÒu lÖ cña c«ng tyTrong khi so¹n th¶o ®iÒu lÖ cña c«ng ty
cæ phÇn BiÕn §¶o, mét sè ng­êi chocæ phÇn BiÕn §¶o, mét sè ng­êi cho
r»ng: NÕu ®iÒu lÖ cña c«ng ty cã quir»ng: NÕu ®iÒu lÖ cña c«ng ty cã qui
®Þnh hoµn toµn gièng nh­ §iÒu 76 vµ®Þnh hoµn toµn gièng nh­ §iÒu 76 vµ
§iÒu 77, LuËt Doanh nghiÖp 1999, th× sϧiÒu 77, LuËt Doanh nghiÖp 1999, th× sÏ
g©y bÊt lîi cho nh÷ng cæ ®«ng yÕu thÕg©y bÊt lîi cho nh÷ng cæ ®«ng yÕu thÕ
trong c«ng ty.trong c«ng ty.
C©uháiC©uhái: Lµ luËt s­ cho nh÷ng ng­êi cã quan: Lµ luËt s­ cho nh÷ng ng­êi cã quan
®iÓm nµy, anh, chÞ t­ vÊn g× cho hä?®iÓm nµy, anh, chÞ t­ vÊn g× cho hä?

108. 108
Cæ
phÇnCæ phiÕu
Ghi
danh
Kh«ng
ghi
danh
Ph©n lo¹i
Phæ th«ng ­u ®·i
QuyÒn
lîi
- Chia
l·i
- BÇu
- Mua
cæ
phÇn
míi
Qu¶n trÞ
§¬n líp Song líp
C¸ch
bÇu
DånphiÕu
Kh«ngdån
phiÕu
Thµnh
lËpTiÒn
c«ng ty
§¨ng ký
§¹ihéi®ång
S¸ng
lËp
Th­êng
kú
BÊtth­êng
§iÒ
u
lÖ
So¹n
th¶o Söa
®æ
i

109. 109
C¸c vÊn ®Ò ph¸p lý cña tiÒn c«ng ty
Th«ng th­êng ng­êi ta nghiªn cøu 2 vÊn
®Ò chñ yÕu lµ:
- Ng­êi s¸ng lËp; vµ
- C¸c giao dÞch tiÒn c«ng ty

110. 110
Ng­êi s¸ng lËp- §Þnh nghÜa kh¸i
niÖm
S¸ng lËp viªn ®­îc xem lµ ng­êi cã s¸ng
kiÕn muèn lËp c«ng ty, ®øng ra kÕt hîp
héi viªn, kªu gäi gãp vèn, thu thËp tiÒn
vèn vµ lµm nh÷ng thÓ lÖ cÇn thiÕt cho
c«ng ty ®­îc thµnh lËp
(Lª Tµi TriÓn, NguyÔn V¹ng Thä, NguyÔn
T©n, LuËt th­¬ ng m ¹ i ViÖ t Nam dÉn g i¶i,
QuyÓn II, Nhãm nghiªn cøu vµ Dù hoÆch,
Sµi gßn, 1973, tr. 889)

111. 111
Gi¶i thÝch kh¸i niÖm ng­êi s¸ng lËp
S¸ng lËp viªn cã vµ b¾t ®Çu thùc hiÖn s¸ng kiÕn vÒ
c«ng ty, vµ th«ng th­êng tiÕp tôc kiÓm so¸t nã. Ho¹t
®éng s¸ng lËp bao gåm ph¸t hiÖn ra c¬ héi kinh doanh,
nghiªn cøu tiÒn kh¶ thi, vµ tËp hîp nh÷ng nguån lùc, tµi
s¶n vµ nh©n lùc cÇn thiÕt. C¸c s¸ng lËp viªn ®­îc ®èi xö
nh­ mét hîp doanh (a joint venture), vµ ë mét mèi quan
hÖ uû quyÒn gi÷a hä víi nhau. Sù r¾c rèi ®Æc biÖt lµ
nh÷ng vÊn ®Ò vÒ viÖc båi th­êng vµ tho¶ thuËn tiÒn
c«ng ty cña hä ®­îc lËp ra ®èi víi ng­êi thø ba nh©n
danh mét c«ng ty kh«ng tån t¹i vÒ sau, bao gåm c¶ viÖc
®ãng gãp cæ phÇn tiÒn c«ng ty
(Harry G. Henn, John R. Alexander, Laws o f Co rpo ratio ns ,
West Publishing Co., USA, p. 236)

112. 112
C¸c chøc n¨ng chñ yÕu cña s¸ng lËp
viªn
T×m kiÕm
§iÒu tra
TËp hîp

113. 113
§Þa vÞ ph¸p lý cña s¸ng lËp viªn trong
thêi kú tiÒn c«ng ty
Mèi quan hÖ uû quyÒn vµ ®­îc uû quyÒn
nh­ trong mét liªn doanh (theo quan ®iÓm
cña Hoa Kú)
Sau khi c«ng ty ®­îc thµnh lËp, mèi quan
hÖ nµy ®­îc thay thÕ b»ng mèi quan hÖ
c«ng ty

114. 114
NghÜa vô vµ tr¸ch nhiÖm cña s¸ng lËp
viªn ®èi víi c«ng ty
Trung thùc
C«ng b»ng
C«ng khai

115. 115
Nh÷ng c«ng viÖc ng­êi s¸ng lËp ph¶i
lµm
Cã thÓ chia c«ng viÖc cÇn lµm thµnh 03
nhãm chÝnh:
Yªu cÇu trî gióp: luËt s­, kÕ to¸n, kü s­,
nh©n viªn ng©n hµng...
ChuÈn bÞ c¬ së vËt chÊt- kü thuËt: kªu
gäi tµi trî, thuª, mua tµi s¶n, së h÷u c«ng
nghiÖp...
ChuÈn bÞ nh©n sù: chuyªn gia, ng­êi
qu¶n lý, ng­êi lµm c«ng

116. 116
Bï ®¾p chi phÝ cho s¸ng lËp viªn
Bï ®¾p cã thÓ b»ng: tiÒn, cæ phÇn hay
quyÒn mua cæ phÇn, hoÆc vÞ trÝ ®­îc
nhËn l­¬ng trong c«ng ty
§¸nh gi¸ c«ng søc hay chi phÝ cña s¸ng
lËp viªn lµ mét vÊn ®Ò quan träng cña
viÖc bï ®¾p chi phÝ

117. 117
Ý nghĩa của hoạt động tiền công ty
Hoạt động tiền công ty cần thiết cho việc thành lập công
ty cổ phần và phải tuân theo các qui định nghiêm ngặt
của pháp luật
Nếu xem công ty cổ phần là hợp đồng thì hoạt động tiền
công ty cổ phần khác với các hoạt động trước khi giao
kết các hợp đồng thông thường khác (như soạn thảo
hợp đồng, đàm phán, chuẩn bị ký kết; các bước này
khong có giá trị tách biệt với hợp đồng)
Các sáng lập viên hoạt động ngoài phạm vi của hợp
đồng công ty nhưng lại rất cần cho sự thành lập công ty
Vì vậy có quan điểm cho rằng hoạt động này là một định
chế pháp lý; ngược lại có quan điểm cho rằng, đó là giao
kết hợp đồng vì lợi ích của người thứ ba

118. 118
Các bước cơ bản thành lập công ty cổ
phần
Sau hoạt động tìm kiếm và điều tra, các sáng
lập viên tiến hành thành lập công ty, có nghĩa là
thực hiện chức năng tập hợp
Việc thành lập này được chia ra các bước căn
bản sau:
(1) Triệu tập một số người nhận mua cổ phần do
công ty phát hành
(2) Tiếp theo, thu tiền của những người cam kết
mua cổ phần (những người này trả tiền là trở
thành cổ đông của công ty)
(3) Tiếp đó, họp đại hội đồng để thông qua điều lệ
của công ty

119. 119
C¸c hîp ®ång tiÒn c«ng ty
Hîp ®ång gi÷a c¸c s¸ng lËp viªn vÒ viÖc
thµnh lËp c«ng ty
C¸c hîp ®ång cæ ®«ng
Hîp ®ång lËp héi
Hîp ®ång gi÷a c¸c s¸ng lËp viªn vµ ng­êi
thø ba

120. 120
Đại hội đồng sáng lập
Mục đích: xem xét thể thức thành lập
công ty do các sáng lập viên tiến hành
Nhiệm vụ: Chấp thuận việc thành lập, và
cử ra cơ quan điều hành công ty
Triệu tập: Sáng lập viên triệu tập
Điều kiện triệu tập:
+ Đã tiến hành đầy đủ thủ tục
+ Đã ứng nộp vốn

121. 121
Tình huống 12
Sau khi đại hội đồng sáng lập công ty cổ
phần An Triệu họp ra nghị quyết về việc trị
giá phần vốn góp bằng hiện vật của ông
Đào Thế Tẩu và ông Vương Thừa Hơi.
Nhiều ý kiến của cổ đông cho rằng nghị
quyết này không có giá trị bởi ông Tẩu và
ông Hơi cũng biểu quyết về việc đó.
Câu hỏi: Luật sư nhận định gì về sự việc
này?

122. 122
C«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u
h¹n

123. 123
Ph©n lo¹i
 NhiÒu thµnh viªn
 Mét thµnh viªn

124. 124
C¬ cÊu qu¶n lý CT TNHH NTV
 Héi ®ång thµnh viªn: Gåm tÊt c¶ c¸c thµnh viªn, c¬
quan quyÕt ®Þnh cao nhÊt, häp Ýt nhÊt mçi n¨m
mét lÇn)
 Chñ tÞch héi ®ång thµnh viªn: Do H§TV bÇu, cã
thÓ lµ ng­êi ®¹i diÖn tr­íc ph¸p luËt, cã thÓ kiªm
gi¸m ®èc hoÆc tæng gi¸m ®èc,)
 Gi¸m ®èc (Tæng gi¸m ®èc): §iÒu hµnh ho¹t ®éng
hµng ngµy, chÞu tr¸ch nhiÖm tr­íc H§TV, cã thÓ lµ
ng­êi ®¹i diÖn theo ph¸p luËt, nÕu ®iÒu lÖ kh«ng
qui ®Þnh chñ tÞch ®¹i diÖn)
 Ban kiÓm so¸t (®èi víi c«ng ty cã trªn 11 thµnh viªn):
Do ®iÒu lÖ qui ®Þnh

125. 125
§Æc ®iÓm cña c«ng ty tr¸ch nhiÖm§Æc ®iÓm cña c«ng ty tr¸ch nhiÖm
h÷u h¹n mét thµnh viªnh÷u h¹n mét thµnh viªn
►Chñ së h÷u c«ng ty chØ chÞu tr¸ch nhiÖmChñ së h÷u c«ng ty chØ chÞu tr¸ch nhiÖm
vÒ c¸c kho¶n nî cña c«ng ty trong ph¹m vivÒ c¸c kho¶n nî cña c«ng ty trong ph¹m vi
sè vèn ®iÒu lÖ cña c«ng tysè vèn ®iÒu lÖ cña c«ng ty
►C«ng ty kh«ng ®­îc quyÒn ph¸t hµnh cæC«ng ty kh«ng ®­îc quyÒn ph¸t hµnh cæ
phiÕuphiÕu
►C«ng ty cã t­ c¸ch ph¸p nh©nC«ng ty cã t­ c¸ch ph¸p nh©n

126. 126
T×nh huèng 13
TrÇn, Lª vµ NguyÔn tho¶ thuËn thµnh lËp mét
c«ng ty TNHH mang tªn Ngoµi TÇm ë mét tØnh
xa Hµ Néi. Do cßn bËn nhiÒu c«ng viÖc kinh
doanh kh¸c, nªn thuª gi¸m ®èc lµm ®¹i diÖn theo
ph¸p luËt cña c«ng ty. Thay ®æi gi¸m ®èc nhiÒu
lÇn, nh­ng c«ng ty vÉn bÞ mÊt tµi s¶n do sù
thiÕu trung thùc cña gi¸m ®èc. Mét c«ng ty luËt
®­a ra gi¶i ph¸p cho Ngoµi TÇm TNHH r»ng: nªn
thuª 03 gi¸m ®èc lµm qu¶n lý c«ng ty, vµ chØ 02
trong 03 gi¸m ®èc ký th× hîp ®ång míi cã gi¸ trÞ.
C©uhái: Anh, chÞ cã ®¸nh gi¸ g× vÒ ý kiÕn t­ vÊn
nµy?

127. 127
T×nh huèng 14
T×nh- Chñ tÞch kiªm Tæng gi¸m ®èc c«ng ty TNHH BÐ
HoÌ- dù ®Þnh ký kÕt mét hîp ®ång mua than cña c«ng
ty TNHH Ph¹m Lîi- cã em ruét cña An (thµnh viªn cña BÐ
HoÌ) lµ phã gi¸m ®èc lóc ®ã ®ang c«ng t¸c t¹i Mü. Tr­íc
ngµy dù ®Þnh ký hîp ®ång nµy 15 ngµy, T×nh ®· th«ng
b¸o cho tÊt c¶ c¸c thµnh viªn cña BÐ HoÌ biÕt. Mét thµnh
viªn ph¶n ®èi v× cho r»ng T×nh ®· lîi dông viÖc nµy ®Ó
mua chuéc An ñng hé cho T×nh, vµ yªu cÇu Héi ®ång
thµnh viªn xem xÐt vµ quyÕt ®Þnh viÖc ký kÕt hîp
®ång. Khi Héi ®ång thµnh viªn ch­a quyÕt ®Þnh, T×nh
®· ký hîp ®ång vµ cho thùc hiÖn ngay. Héi ®ång thµnh
viªn yªu cÇu toµ ¸n tuyªn bè hîp ®ång nµy v« hiÖu.
C©uhái: LiÖu hîp ®ång nµy cã v« hiÖu kh«ng?

128. 128
C¸ch thøc t¨ng vèn ®iÒu lÖ
 T¨ng vèn gãp cña thµnh viªn
 §iÒu chØnh t¨ng møc vèn ®iÒu lÖ t­
¬ng øng víi gi¸ trÞ tµi s¶n t¨ng lªn cña
c«ng ty
 TiÕp nhËn vèn gãp cña thµnh viªn míi

129. 129
C¸ch thøc gi¶m vèn ®iÒu
lÖ
• Hoµn tr¶ mét phÇn vèn gãp víi ®iÒu
kiÖn ngay sau khi hoµn tr¶, c«ng ty
vÉn b¶o ®¶m thanh to¸n ®ñ c¸c kho¶n
nî
• §iÒu chØnh gi¶m møc vèn ®iÒu lÖ t­
¬ng øng víi gi¸ trÞ tµi s¶n gi¶m xuèng
cña c«ng ty

130. 130
ChuyÓn ®æi
h×nh thøc c«ng ty

131. 131
T×nh huèng 15
Long, §«ng vµ Sinh thµnh lËp mét c«ng ty
hîp danh mang tªn Long §«ng Sinh. C¶ 03
®Òu lµ thµnh viªn hîp danh. Ho¹t ®éng ®­îc
03 n¨m, §«ng bÞ chÕt. Tµi s¶n ®Ó l¹i cho ng­
êi con trai duy nhÊt 10 tuæi. Long vµ Sinh rÊt
b¨n kho¨n vÒ sù kiÖn nµy, v× vËy ®Õn hái
luËt s­ xem ph¶i lµm g×.
C©uhái: LuËt s­ hiÓu sù kiÖn nµy nh­ thÕ nµo
vµ b¾t ®Çu sù viÖc nµy tõ ®©u?

132. 132
T×nh huèng 16
Long §«ng Sinh HD chuyÓn ®æi thµnh c«ng
ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n. Ho¹t ®éng ®­îc mét
n¨m, mét chñ nî cò ®ßi Long §«ng Sinh
TNHH tr¶ mét kho¶n nî lµ 03 tØ ®ång ph¸t
sinh tõ thêi c«ng ty nµy cßn lµ c«ng ty hîp
danh. BiÕt r»ng, tµi s¶n cña Long §«ng Sinh
TNHH chØ cã 1,5 tØ ®ång. Long §«ng Sinh
tíi hái luËt s­.
C©uhái: Anh, chÞ sÏ nãi g× vÒ tr¸ch nhiÖm
cña hä ®èi víi kho¶n nî nµy?

133. 133
C¸i g× ®ßi
hái
thay ®æi
h×nh thøc
c«ng ty?
Ph¸p luËt
hoÆc
ThÞ tr­êng

134. 134134
C¬ së cña viÖc chuyÓn ®æiC¬ së cña viÖc chuyÓn ®æi
h×nh thøc c«ng tyh×nh thøc c«ng ty
 Söa ®æi hîp ®ång thµnh lËp c«ng ty hay ®iÒuSöa ®æi hîp ®ång thµnh lËp c«ng ty hay ®iÒu
lÖlÖ
 C«ng ty lµ mét hîp ®ångC«ng ty lµ mét hîp ®ång
 Hîp ®ång nµy thÓ hiÖn tù do ý chÝ, tù do lËpHîp ®ång nµy thÓ hiÖn tù do ý chÝ, tù do lËp
héi, tù do kinh doanh – Nh÷ng tù do c¨n b¶n t¹ohéi, tù do kinh doanh – Nh÷ng tù do c¨n b¶n t¹o
ra tiÒn ®Ò sèng cho con ng­êira tiÒn ®Ò sèng cho con ng­êi
 Hîp ®ång nµy t¹o ra h×nh thøc c«ng ty cô thÓ;Hîp ®ång nµy t¹o ra h×nh thøc c«ng ty cô thÓ;
Lµ luËt cña nh÷ng nhµ ®Çu t­ trong mét c«ng tyLµ luËt cña nh÷ng nhµ ®Çu t­ trong mét c«ng ty
cô thÓcô thÓ
 Hîp ®ång nµy cïng víi ®iÒu lÖ c«ng ty ®­îc coiHîp ®ång nµy cïng víi ®iÒu lÖ c«ng ty ®­îc coi
lµ hiÕn ph¸p cña c«ng tylµ hiÕn ph¸p cña c«ng ty

135. 135
Nh÷ng h×nh thøc ®­îc chuyÓn ®æi
 C«ng ty ®èi nh©n thµnh c«ng ty ®èi vèn vµ ng­îc
l¹i
 VÝ dô:
- C«ng ty HD thµnh: CT TNHH, CT CP, CT HV§G,
CT HVCP
- C«ng ty TNHH thµnh: CT CP, CT HD, CT HV§G,
CT HVCP
- C«ng ty CP thµnh: CT TNHH, CT HD, CT HV§G,
CT HVCP
- Cø mçi h×nh thøc l¹i cã thÓ ®æi thµnh c¸c h×nh
thøc kh¸c

136. 136136
KhiÕm khuyÕt cña LuËt Doanh nghiÖpKhiÕm khuyÕt cña LuËt Doanh nghiÖp
1999 vÒ viÖc chuyÓn ®æi h×nh thøc1999 vÒ viÖc chuyÓn ®æi h×nh thøc
c«ng tyc«ng ty
 CT TNHH thµnh CT CP (§ 109)CT TNHH thµnh CT CP (§ 109)
 CT CP thµnh CT TNHH (§ 109)CT CP thµnh CT TNHH (§ 109)
 CT TNHH mét thµnh viªn thµnh CT TNHHCT TNHH mét thµnh viªn thµnh CT TNHH
nhiÒu thµnh viªn (§ 110)nhiÒu thµnh viªn (§ 110)
 CT TNHH mét thµnh viªn thµnh doanh nghiÖp t­CT TNHH mét thµnh viªn thµnh doanh nghiÖp t­
nh©n (§ 110)nh©n (§ 110)
 Tãml¹iTãml¹i: KhiÕm khuyÕt chñ yÕu lµ h¹n chÕ tù do: KhiÕm khuyÕt chñ yÕu lµ h¹n chÕ tù do
kinh doanh do thiÕu hiÓu biÕt vÒ b¶n chÊt thËtkinh doanh do thiÕu hiÓu biÕt vÒ b¶n chÊt thËt
cña c«ng tycña c«ng ty

137. 137
Qui ®Þnh cña LuËt Doanh nghiÖp
1999 ®èi víi CTTNHH
§èi víi c¸c quyÕt ®Þnh sau ®©y ph¶i ®­îc
Ýt nhÊt sè phiÕu ®¹i diÖn cho 75% sè vèn
cña c¸c thµnh viªn dù häp chÊp nhËn:
 B¸n 50% tæng gi¸ trÞ tµi s¶n
 Söa ®æi, bæ sung ®iÒu lÖ
 Tæ chøc l¹i
 Gi¶i thÓ c«ng ty

138. 138
Qui ®Þnh cña LuËt Doanh nghiÖp 1999
®èi víi CT CP
§èi víi c¸c quyÕt ®Þnh sau ®©y ph¶i ®­îc Ýt
nhÊt sè cæ ®«ng ®¹i diÖn Ýt nhÊt 65% tæng sè
phiÕu biÓu quyÕt cña tÊt c¶ c¸c cæ ®«ng dù
häp chÊp nhËn:
Lo¹i cæ phÇn vµ sè l­îng cæ phÇn ®­îc quyÒn
chµo b¸n cña tõng lo¹i
B¸n 50% tæng gi¸ trÞ tµi s¶n
Söa ®æi, bæ sung ®iÒu lÖ
Tæ chøc l¹i
Gi¶i thÓ c«ng ty

139. 139139
Nh÷ng thay ®æi ph¶i theoNh÷ng thay ®æi ph¶i theo
nguyªn t¾c nhÊt trÝ theo ph¸p luËtnguyªn t¾c nhÊt trÝ theo ph¸p luËt
cña mét sè n­íccña mét sè n­íc
 Quèc tÞchQuèc tÞch
 H×nh thøcH×nh thøc
 Môc tiªuMôc tiªu
 T¨ng phÇn gãp vènT¨ng phÇn gãp vèn
 Hîp nhÊt, s¸p nhËp, chia t¸chHîp nhÊt, s¸p nhËp, chia t¸ch

140. 140
Chia, t¸ch, hîp nhÊt, s¸p nhËp c«ng
ty
 §­îc xem nh­ c¶i tæ hoÆc s¾p xÕp l¹i c«ng ty
 T¸ch vµ s¸p nhËp lµ söa ®æi hîp ®ång thµnh lËp
c«ng ty nh×n tõ gi¸c ®é c«ng ty bÞ t¸ch vµ c«ng ty
nhËn s¸p nhËp
 Chia lµ chÊm døt t­ c¸ch ph¸p nh©n cña c«ng ty
bÞ chia ®Ó thµnh lËp c¸c c«ng ty míi trªn c¬ së
s¶n nghiÖp cña c«ng ty bÞ chia
 Hîp nhÊt lµ chÊm døt hîp ®ång thµnh lËp c«ng ty
cña c¸c c«ng ty hîp nhÊt ®Ó ký kÕt mét hîp ®ång
thµnh lËp c«ng ty míi

141. 141
Nh÷ng khiÕm khuyÕt chÝnh cña
LuËt Doanh nghiÖp 1999
 Ch­a coi c«ng ty lµ mét hîp ®ång mµ trong ®ã nh÷ng
thµnh viªn cã quyÒn tù do nhÊt ®Þnh
 Kh«ng dù liÖu ®Çy ®ñ c¸c h×nh thøc c«ng ty
 Kh«ng dù liÖu ®Çy ®ñ c¸c tr­êng hîp chuyÓn ®æi
h×nh thøc c«ng ty
 Kh«ng thÊy hÕt c¸c ®Æc ®iÓm riªng biÖt cña mçi
h×nh thøc c«ng ty
 Kh«ng b¶o vÖ ®­îc c¸c quyÒn lîi chÝnh ®¸ng cña c¸c
thµnh viªn
 ThiÕu nhiÒu qui ®Þnh liªn quan tíi vÊn ®Ò tiÒn c«ng
ty vµ tr¸ch nhiÖm ph¸p lý
 §­a ra nhiÒu h¹n chÕ thiÕu tÝnh khoa häc

142. 142
- §iÒu tiÕt c¸c quan hÖ gi÷a c¸c th­¬ng nh©n hay c¸c hµnh vi th­¬ng
m¹i
- B¶o ®¶m cho tÝnh tù tæ chøc, tù ®iÒu chØnh cña thÞ tr­êng
- B¶o ®¶m phæ biÕn th«ng tin nhanh chãng, b¶o vÖ ng­êi tiªu dïng,
b¶o vÖ qan hÖ b×nh ®¼ng trong th­¬ng m¹i
- T¹o ra lßng tin gi÷a c¸c thµnh viªn cña thÞ truêng, mèi quan hÖ
lµm ¨n l©u dµi vµ t«n träng hîp ®ång
- B¶o ®¶m cho ng­êi qu¶n lý cña c«ng ty theo ®uæi lîi Ých cña ng­
êi së h÷u
- H¹n chÕ xung ®ét vµ gi¶i quyÕt xung ®ét gi÷a c¸c thµnh viªn c«ng
ty
- B¶o ®¶m héi nhËp quèc tÕ
- T¹o ra c¸c h×nh thøc SX, kinh doanh ®a d¹ng
- Lµm gi¶m chi phÝ giao dÞch, ®¬n gi¶n ho¸ thñ tôc t¹o §K cho c¸c
giao dÞch ph¸t triÓn
C¸c chøc n¨ng riªng cña
luËt th­¬ng m¹i

143. 143
Doanh nghiÖp cã vèn
®Çu t­ n­íc ngoµi

144. 144
Giíi thiÖu ph¸p luËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i
ViÖt Nam
 ChÝnh s¸ch kinh tÕ míi ë Liªn X« cò (1921-1924) ®· mong
muèn thu hót ®Çu t­ n­íc ngoµi
 ThËp kû 60 cña thÕ kû 20, c¸c n­íc §«ng ¢u còng cho phÐp
®Çu t­ n­íc ngoµi. Tuy nhien khong thµnh c«ng bëi nÒn kinh
tÕ kÕ hoÆch ho¸ tËp trung
 18/4/1977, ViÖt Nam ban hµnh NghÞ ®Þnh 115/CP vÒ Qui
chÕ ®Çu t­ n­íc ngoµi, song kh«ng thµnh c«ng
 29/12/1987, ViÖt Nam ban hµnh LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi t¹i
ViÖt Nam, cho ®Õn nay d· ®­îc söa ®æi, bæ sung 04 lÇn
(1990, 1992, 1996 vµ 2000)
 ViÖt Nam ®· ban hµnh nhiÒu v¨n b¶n d­íi luËt liªn quan tíi
®Çu t­ trùc tiÕp nh­: h×nh thøc ®Çu t­, ngo¹i hèi, thuÕ, quyÒn
sö dông ®Êt, lao ®éng, h¶i quan, chuyeenr giao c«ng nghÖ...
 L­uý: NghÞ ®Þnh sè 24/2000/N§- CP ngµy 31/7/2000 cña
ChÝnh phñ vÒ viÖc qui ®Þnh chi tiÕt thi hµnh LuËt §Çu t­ n­
íc ngoµi t¹i ViÖt Nam; NghÞ ®Þnh 27/2003/N§- CP; NghÞ
®Þnh 38/2003/N§-CP

145. 145
Ph¹mvi ¸p dông cña LuËt ®Çu t­
n­íc ngoµi
 H×nh thøc ®Çu t­ trùc tiÕp
 Thñ tôc cÊp giÊy phÐp cho c¸c dù ¸n
 Qu¶n lý dù ¸n
 Gi¶i thÓ c¸c doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc
ngoµi
 C¸c vÊn ®Ò kh¸c cã liªn quan tíi ho¹t ®éng
®Çu t­ trùc tiÕp nh­ lao ®éng, thuÕ, chuyÓn
giao c«ng nghÖ...

146. 146
§Æc ®iÓm cña ph¸p luËt ®Çu t­ n­íc§Æc ®iÓm cña ph¸p luËt ®Çu t­ n­íc
ngoµi t¹i ViÖt Namngoµi t¹i ViÖt Nam
► H×nh thµnh khi ch­a xo¸ bá kinh tÕ kÕ hoÆch ho¸H×nh thµnh khi ch­a xo¸ bá kinh tÕ kÕ hoÆch ho¸
tËp trungtËp trung
► H×nh thµnh khi c¸c h×nh thøc c«ng ty t­ nh©nH×nh thµnh khi c¸c h×nh thøc c«ng ty t­ nh©n
trong n­íc ch­a h×nh thµnhtrong n­íc ch­a h×nh thµnh
► §­îc quan niÖm nh­ mét lÜnh vùc ph¸p luËt riªng§­îc quan niÖm nh­ mét lÜnh vùc ph¸p luËt riªng
biÖtbiÖt
► BÞ söa ®æi, bæ sung kh¸ nhiÒu lÇnBÞ söa ®æi, bæ sung kh¸ nhiÒu lÇn
► ChÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t­ kh¸ hÊp dÉn,ChÝnh s¸ch khuyÕn khÝch ®Çu t­ kh¸ hÊp dÉn,
nhiÒu tr­êng hîp ng­êi ®Çu t­ n­íc ngoµi ®­îc ­u ®·inhiÒu tr­êng hîp ng­êi ®Çu t­ n­íc ngoµi ®­îc ­u ®·i
h¬n ®èi víi ng­êi ®Çu t­ trong n­ích¬n ®èi víi ng­êi ®Çu t­ trong n­íc

147. 147147
Nh÷ng yÕu tè th­êng ®­îc ng­êiNh÷ng yÕu tè th­êng ®­îc ng­êi
®Çu t­ n­íc ngoµi quan t©m®Çu t­ n­íc ngoµi quan t©m
 ChÝnh s¸ch ®Çu t­ChÝnh s¸ch ®Çu t­
 B¶o ®¶m së h÷uB¶o ®¶m së h÷u
 Sù æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞSù æn ®Þnh vÒ chÝnh trÞ
 Sù t¨ng tr­ëng kinh tÕSù t¨ng tr­ëng kinh tÕ
 C¬ së h¹ tÇngC¬ së h¹ tÇng
 HÖ thèng ph¸p luËtHÖ thèng ph¸p luËt
 Thñ tôcThñ tôc
 Sù can thiÖp cña chÝnh quyÒn vµo c«ng viÖc cña t­Sù can thiÖp cña chÝnh quyÒn vµo c«ng viÖc cña t­
nh©nnh©n
 Lao ®éngLao ®éng
 V¨n ho¸, truyÒn thèngV¨n ho¸, truyÒn thèng
 §Þa lý...§Þa lý...

148. 148
LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi mÉu cña ViÖn luËt
quèc tÕ thuéc §¹i häc Georgetown (Hoa
Kú)
Model Foreign Investment Law bao gåm lêi nãi
®Çu, 06 ch­¬ng, 14 ®iÒu kho¶n
LuËt mÉu nµy ®­îc lËp ra ®Ó khuyÕn nghÞ mét
quèc gia cô thÓ cã thÓ sö dông trong ho¹t ®éng
lËp ph¸p h­íng tíi kinh tÕ thÞ tr­êng
LuËt mÉu nµy sö dông c¸ch thøc tiÕp cËn tíi mèi
quan hÖ cã tÝnh chÊt hîp ®ång gi÷a ng­êi ®Çu
t­ vµ n­íc chñ nhµ
LuËt mÉu nµy nh»m giíi h¹n c¸c thñ tôc hµnh
chÝnh cã thÓ g©y c¶n trë cho viÖc thu hót ®Çu
t­, ®ång thêi b¶o ®¶m quyÒn cña n­íc chñ nhµ
®iÒu tiÕt ®Çu t­ n­íc ngoµi trong l·nh thæ cña
m×nh

149. 149
Lêi nãi ®Çu cña LuËt mÉu
H­íng dÉn viÖc gi¶i thÝch vµ ¸p dông luËt
Tuyªn bè viÖc lùa chän chÝnh s¸ch

150. 150
Ch­¬ng 1- Ng­êi ®Çu t­ vµ ®Çu t­ ®­îc
phÐp
Nh÷ng ng­êi ®Çu t­ n­íc ngoµi ®­îc phÐp ®Çu t­
hay ph©n lo¹i ng­êi ®Çu t­: Tù nhiªn nh©n hoÆc
c¸c liªn kÕt (undertaking: company or juridical
person, or partnership, joint venture or other
undertaking created by a greement conferring
legal personality)
§Çu t­ n­íc ngoµi ®­îc phÐp: c¸c tµi s¶n v« h×nh
hoÆc h÷u h×nh, cã nghÜa lµ bÊt kÓ nh÷ng g×
cã gi¸ trÞ, trõ tµi s¶n v« h×nh lµ uy tÝn hay kh¸ch
hµng (goodwill), bëi sù khã kh¨n trong viÖc x¸c
®Þnh gi¸ trÞ

151. 151
Ch­¬ng 2- Nhµ chøc tr¸ch cña n­íc chñ
nhµ
C¬ quan qu¶n lý ®Çu t­: ChØ ®Þnh hay thiÕt
lËp c¬ quan hµnh chÝnh qu¶n lý ®Çu t­
ChÊp nhËn ®Çu t­: X¸c ®Þnh hËu qu¶ ph¸p lý
cña viÖc chÊp nhËn; Cã hai lo¹i chÊp nhËn
(quyÕt ®Þnh hµnh chÝnh hoÆc hîp ®ång)
Xin chÊp nhËn ®Çu t­: thiÕt lËp tiªu chuÈn xin
chÊp nhËn ®Çu t­
Ng¨n c¶n ®Çu t­; x¸c ®Þnh mét danh s¸ch c¸c
ng¨n c¶n hoÆc kh«ng khuyÕn khÝch ®Çu t­ n­
íc ngoµi t¹i mét sè c¸c khu vùc ®Þa lý hay lÜnh
vùc kinh doanh, ngµnh nghÒ

152. 152
Ch­¬ng 3- QuyÒn, nghÜa vô vµ lîi Ých
cña ng­êi ®Çu t­ ®­îc chÊp nhËn
QuyÒn: thõa nhËn quyÒn, sù b¶o hé vµ lîi Ých
®­îc ghi nhËn trong v¨n kiÖn chÊp nhËn ®Çu t­;
thõa nhËn chÕ ®é ®èi xö quèc gia; cho phÐp sù
chuyÓn nh­îng quyÒn vµ h×nh thøc chuyÓn nh­
îng; nghÜa vô ph¶i tu©n thñ trong tr­êng hîp
chuyÓn nh­îng
NghÜa vô: tu©n thñ ph¸p luËt cña n­íc chñ nhµ,
trõ khi v¨n kiÖn chÊp nhËn ®Çu t­ hoÆc ®iÒu ­
íc quèc tÕ mµ n­íc chñ nhµ lµm thµnh vien cã
qui ®Þnh kh¸c
Lîi Ých; ®Ò cËp tíi c¸c lîi Ých kh¸c ®­îc chÊp
thuËn trong v¨n kiÖn chÊp nhËn ®Çu t­ nh­
cchuyÓn tiÒn, xuÊt nhËp khÈu...

153. 153
Ch­¬ng 4- §æi tiÒn vµ b¶o hé ®Çu t­
§æi tiÒn: thiÕt lËp tµi kho¶n, tù do
chuyÓn ®æi tiÒn, chuyÓn tiÒn ra n­íc
ngoµi...
B¶o hé ®Çu t­: thiÕt lËp c¬ cÊu ph¸p lý
b¶o hé lîi Ých cña ng­êi ®Çu t­, nh­ng vÉn
t«n träng chñ quyÒn cña quèc gia chñ nhµ

154. 154
Ch­¬ng 5- Gi¶i quyÕt tranh chÊp
Gi¶i quyÕt tranh chÊp: thiÕt lËp c¸c nguyªn t¾c
gi¶i quyÕt tranh chÊp gi÷a ng­êi ®Çu t­ n­íc
ngoµi ®­îc chÊp thuËn víi c¬ quan qu¶n lý ®Çu
t­ hoÆc bÊt kú c¬ quan nhµ n­íc nµo cña n­íc
chñ nhµ; nÕu cã tranh chÊp nµo kh«ng gi¶i
quyÕt theo c¸c nguyªn t¾c nµy, th× ph¶i nªu râ
trong v¨n kiÖn chÊp nhËn ®Çu t­; hoÆc nÕu
kh«ng cã qui ®Þnh râ rµng th× gi¶i quyÕt tranh
chÊp phï hîp víi C«ng ­íc Quèc tÕ vÒ Gi¶i quyÕt
tranh chÊp ®Çu t­ gi÷a c¸c quèc gia víi c¸c c«ng
d©n cña c¸c quèc gia kh¸c ký t¹i Washington
18/3/1965 (ICSID Convention)

155. 155
Ch­¬ng 6- C¸c qui ®Þnh kh¸c
Lao ®éng: nguyªn t¾c ¸p dông luËt lao
®éng
ThuÕ: tu©n thñ c¸c qui ®Þnh vÒ thuÕ

156. 156
C¸c chÝnh s¸ch lín vÒthu hót ®Çu t­ n­íc
ngoµi t¹i ViÖt nam
 Môc tiªu cña LuËt §Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt
Nam: Phôc vô c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i
ho¸, ph¸t triÓn kinh tÕ, hîp t¸c kinh tÕ quèc
tÕ
 ChÝnh s¸ch lín ®­îc lùa chän: khuyÕn khÝch
®Çu t­, b×nh ®¼ng, cïng cã lîi; b¶o hé, t¹o
®iÌu kiÖn thuËn lîi trong lÜnh vùc ®Çu t­
 C¬ së ®Ó thùc hiÖn chÝnh s¸ch: t«n träng
®éc lËp, chñ quyÒn vµ ph¸p luËt cña ViÖt
Nam

157. 157
C¸c h×nh thøc ®Çu t­ theo LuËt
§Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam
 Hîp t¸c kinh doanh trªn c¬ së hîp ®ång hîp t¸c kinh
doanh: “Hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh lµ v¨n b¶n ký kÕt
gi÷a hai bªn hoÆc nhiÒu bªn ®Ó tiÕn hµnh ho¹t ®éng
®Çu t­ mµ kh«ng thµnh lËp ph¸p nh©n” (k 9, § 2)
 Doanh nghiÖp liªn doanh: (1) §­îc thµnh lËp trªn c¬ së
hîp ®ång liªn doanh hoÆc HiÖp ®Þnh chÝnh phñ; hoÆc
(2) ®­îc thµnh lËp gi÷a doanh nghiÖp cã vèn ®Çu t­ n­íc
ngoµi víi doanh nghiÖp ViÖt Nam hoÆc víi ng­êi ®Çu t­
n­íc ngoµi kh¸c
 Doanh nghiÖp 100% vèn ®Çu t­ n­íc ngoµi
 Hîp ®ång x©y dùng- kinh doanh- chuyÓn giao (BOT);
x©y dùng- chuyÓn giao- kinh doanh (BTO); x©y dùng-
chuyÓn giao (BT)

158. 158
C¸c h×nh thøc ®Çu t­ kh¸c
 Thµnh lËp v¨n phßng ®¹i diÖn
 Thµnh lËp chi nh¸nh
 Khu chÕ xuÊt
 Khu c«ng nghiÖp

159. 159
T×nh huèng 17
C«ng ty ZC cña Ph¸p vµ doanh nghiÖp nhµ n­íc
TiÕn Tïng cña ViÖt Nam ®· cïng nhau hîp t¸c kinh
doanh trªn c¬ së hîp ®ång hîp t¸c kinh doanh ®­îc 02
n¨m theo LuËt §Çu t­ n­íc ngoµi t¹i ViÖt Nam. Hai bªn
muèn ph¸t triÓn h¬n n÷a trªn tinh thÇn hîp t¸c lµm ¨n,
nªn bµn b¹c cïng nhau chuyÓn ®æi h×nh thøc ®Çu t­
thµnh doanh nghiÖp liªn doanh. Nh­ng c¶ hai bªn
®Òu lóng tóng v× ch­a n¾m râ ph¸p luËt.
C©uhái: Theo anh, chÞ, viÖc chuyÓn ®æi h×nh thøc
c«ng ty nh­ trªn cã ®­îc kh«ng? H·y t×m gi¶i ph¸p vµ
t­ vÊn cho hä c¸c vÊn ®Ò ph¸p lý cÇn thiÕt

160. 160
T×nh huèng 18T×nh huèng 18
C«ng ty Saco lµ mét doanh nghiÖp liªn doanhC«ng ty Saco lµ mét doanh nghiÖp liªn doanh
gi÷a c«ng ty Sa Sa cña Nga vµ mét c«ng ty cñagi÷a c«ng ty Sa Sa cña Nga vµ mét c«ng ty cña
ViÖt Nam. Sau mét thêi gian ho¹t ®éng bªn ViÖtViÖt Nam. Sau mét thêi gian ho¹t ®éng bªn ViÖt
Nam vµ bªn n­íc ngoµi cã bÊt ®ång s©u s¾c.Nam vµ bªn n­íc ngoµi cã bÊt ®ång s©u s¾c.
ThÊy khã cã thÓ hîp t¸c ®­îc, bªn ViÖt Nam xinThÊy khã cã thÓ hîp t¸c ®­îc, bªn ViÖt Nam xin
rót khái liªn doanh b»ng c¸ch b¸n l¹i phÇn vènrót khái liªn doanh b»ng c¸ch b¸n l¹i phÇn vèn
gãp cho Sa Sagãp cho Sa Sa
C©uhái:C©uhái: ViÖc nh­îng l¹i phÇn vèn gãp nh­ vËy cãViÖc nh­îng l¹i phÇn vèn gãp nh­ vËy cã
v­íng m¾c ph¸p lý g× kh«ng? Anh, chÞ h·y t×mv­íng m¾c ph¸p lý g× kh«ng? Anh, chÞ h·y t×m
gi¶i ph¸p vµ t­ vÊn cho Sa Sagi¶i ph¸p vµ t­ vÊn cho Sa Sa

161. 161
C©u hái th¶o luËn
 Doanh nghiÖp 100% vèn n­íc ngoµi cã ph¶i
lµ c«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n mét thµnh viªn
kh«ng? Cã ph¶i lµ ph¸p nh©n ViÖt Nam
kh«ng?
 C¸c tranh chÊp néi bé cña doanh nghiÖp lo¹i
nµy ®­îc gi¶i quyÕt nh­ thÕ nµo?
 ViÖc chuyÓn doanh nghiÖp liªn doanh thµnh
hîp t¸c kinh doanh trªn c¬ së hîp ®ång cã ®­
îc kh«ng?

162. 162
§Æc ®iÓm cña viÖc thiÕt lËp c¸c doanh§Æc ®iÓm cña viÖc thiÕt lËp c¸c doanh
nghiÖp theo LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµinghiÖp theo LuËt ®Çu t­ n­íc ngoµi
►H×nh thøc bÞ h¹n chÕH×nh thøc bÞ h¹n chÕ
►Ph¶i ®­îc sù chÊp thuËn cña c¬ quan qu¶nPh¶i ®­îc sù chÊp thuËn cña c¬ quan qu¶n
lý ®Çu t­lý ®Çu t­

163. 163163
Tæ chøc l¹i doanh nghiÖpTæ chøc l¹i doanh nghiÖp
 Chia doanh nghiÖpChia doanh nghiÖp
 T¸ch doanh nghiÖpT¸ch doanh nghiÖp
 S¸p nhËp doanh nghiÖpS¸p nhËp doanh nghiÖp
 Hîp nhÊt doanh nghiÖpHîp nhÊt doanh nghiÖp
 ChuyÓn ®æi h×nh thøc ®Çu t­ChuyÓn ®æi h×nh thøc ®Çu t­

164. 164
Hîp t¸c x·

165. 165
Kh¸i niÖm hîp t¸c x·
 Lµ h×nh thøc doanh nghiÖp tËp thÓ do c¸c x· viªn tù
nguyÖn lËp ra nh»m ph¸t huy søc m¹nh tËp thÓ cña
tõng x· viªn, cïng gióp nhau thùc hiÖn cã hiÖu qu¶
ho¹t ®éng s¶n xuÊt, kinh doanh vµ n©ng cao ®êi
sèng vËt chÊt, tinh thÇn
 HTX cã t­ c¸ch ph¸p nh©n, chÞu tr¸ch nhiÖm ®èi víi
c¸c kho¶n nî trong ph¹m vi tµi s¶n cña m×nh
 X· viªn cã thÓ bao gåm: C¸ nh©n; hé gia ®×nh; ph¸p
nh©n

166. 166
§Æc ®iÓm riªng cña HTX
Ngoµi c¸c ®Æc ®iÓm cña mét doanh
nghiÖp, HTX cßn mang c¸c dÆc ®iÓm riªng:
 Lµ mét tæ chøc kinh tÕ t­¬ng trî
 CÇn mét sè thµnh viªn tèi thiÓu ®Ó b¶o ®¶m
tÝnh tËp thÓ

167. 167
Chøc n¨ng cña HTX
 Chøc n¨ng kinh tÕ
 Chøc n¨ng x· héi

168. 168
Doanh nghiÖp t­ nh©n

169. 169
B¶n chÊt cña doanh nghiÖp t­ nh©n
C¸ nh©n kinh doanh hay th­¬ng nh©n ®¬n lÎ

170. 170
Doanh nghiÖp nhµ n­íc

171. 171
Lý do ra ®êi cña
doanh nghiÖp nhµ n­íc
 KhiÕm khuyÕt cña kinh tÕ thÞ tr­êng
 Sù yÕu thÕ cña nÒn kinh tÕ trong n­íc so víi
n­íc ngoµi
 Nh÷ng vÊn ®Ò cã tÝnh d©n téc
 Nh÷ng dÞch vô cã tÝnh chÊt céng ®ång...

172. 172172
ýý nghÜa cña doanh nghiÖp c«ngnghÜa cña doanh nghiÖp c«ng
Ph¸t triÓn nh÷ng lÜnh vùc chiÕn l­îcPh¸t triÓn nh÷ng lÜnh vùc chiÕn l­îc
TiÕp cËn nh÷ng nguån tÝn dông línTiÕp cËn nh÷ng nguån tÝn dông lín
Kho¶ lÊp nh÷ng kho¶ng trèng doanhKho¶ lÊp nh÷ng kho¶ng trèng doanh
nghiÖpnghiÖp
Hç trî cho ng­êi yÕu kÐm vÒ mÆt kinh tÕHç trî cho ng­êi yÕu kÐm vÒ mÆt kinh tÕ
T¨ng møc tiÕt kiÖm vµ ®Çu t­T¨ng møc tiÕt kiÖm vµ ®Çu t­

173. 173173
Nh­îc ®iÓm cña doanh nghiÖpNh­îc ®iÓm cña doanh nghiÖp
c«ngc«ng
 S¶n phÈm cña doanh nghiÖp c«ng c¶ vÒS¶n phÈm cña doanh nghiÖp c«ng c¶ vÒ
sè l­îng vµ chÊt l­îng th­êng thÊp d­íi møcsè l­îng vµ chÊt l­îng th­êng thÊp d­íi møc
kÕ hoÆch ®Ò rakÕ hoÆch ®Ò ra
 §Ì nÆng tr¸ch nhiÖm tµi chÝnh lªn chÝnh§Ì nÆng tr¸ch nhiÖm tµi chÝnh lªn chÝnh
phñphñ

174. 174
Nguyªn nh©n cña nh÷ng yÕu kÐm
 ThiÕu v¾ng kû luËt thÞ tr­êng
 ThiÕu n¨ng lùc ®¸p øng thÞ tr­êng
 Tham nhòng
 Chñ nghÜa th©n h÷u

175. 175
§Þnh h­íng c¶i c¸ch§Þnh h­íng c¶i c¸ch
 C¶i c¸ch c¬ chÕ qu¶n lý nhµ n­íc vµC¶i c¸ch c¬ chÕ qu¶n lý nhµ n­íc vµ
doanh nghiÖp theo h­íng t¨ng c­êng tÝnhdoanh nghiÖp theo h­íng t¨ng c­êng tÝnh
tù chñ vµ tÝnh kinh doanhtù chñ vµ tÝnh kinh doanh
 T¹o m«i tr­êng c¹nh tranh cho doanhT¹o m«i tr­êng c¹nh tranh cho doanh
nghiÖp c«ngnghiÖp c«ng

176. 176
Ph©n lo¹i doanh nghiÖp c«ng
 C¨n cø vµo ho¹t ®éng th­¬ng m¹i: Mô c tiªu lîi
nhuËn hay th­¬ ng m ¹ i; Ho ¹ t ® é ng c«ng Ých
hay m ô c tiªu phi th­¬ ng m ¹ i
 C¨n cø vµo môc tiªu ph¸t triÓn kinh tÕ x· héi:
ChiÕ n l­îc hay chñ yÕ u; Phi chiÕ n l­îc hay
kh«ng chñ yÕ u
 C¨n cø vµo n¨ng lùc thùc tÕ cña doanh
nghiÖp: Tån t¹ i ® é c lËp ® ­îc (viable ); Cã kh¶
n¨ng tån t¹ i ® é c lËp (po te ntially viable );
Kh«ng tån t¹ i ® é c lËp ® ­îc (no nviable )

177. 177
Kinh nghiÖp c¶i c¸ch
doanh nghiÖp c«ng
 Chñ yÕu/chiÕn l­îc/tån t¹i ®éc lËp ®­îc: Duy tr×
 Chñ yÕu/chiÕn l­îc/kh«ng tån t¹i ®éc lËp ®­îc:
Duy tr× vµ cã c¶i c¸ch cô thÓ
 Kh«ng chñ yÕu/kh«ng chiÕn l­îc/tån t¹i ®éc lËp
®­îc: T­ nh©n ho¸ mét phÇn hay toµn bé
 Kh«ng chñ yÕu/kh«ng chiÕn l­îc/kh«ng tån t¹i
®éc lËp ®­îc: Gi¶i thÓ

178. 178
Doanh nghiÖp ho¹t ®éng c«ng
Ých hay môc tiªu phi lîi nhuËn
 Lý do duy tr×: Thóc ®Èy sù ph¸t triÓn cña khu vùc
kinh tÕ; T¹o viÖc lµm; Ph©n phèi l¹i thu nhËp; Phôc
vô cho nh÷ng lÜnh vùc thiÕt yÕu
 DÊu hiÖu cña doanh nghiÖp ho¹t ®éng c«ng Ých:
- Møc gi¸ cña s¶n phÈm hay dÞch vô ®­îc Ên ®Þnh
thÊp
- Sö dông thªm lao ®éng nh»m t¨ng viÖc lµm, hiÖu
suÊt lao ®éng gi¶m...
- §­îc nhµ n­íc hç trî hay trî cÊp

179. 179179
Kh¸i niÖmvµ b¶n chÊt cñaKh¸i niÖmvµ b¶n chÊt cña
doanh nghiÖp c«ngdoanh nghiÖp c«ng
 Mçi quèc gia cã mét ®Þnh nghÜa kh¸c vÒMçi quèc gia cã mét ®Þnh nghÜa kh¸c vÒ
doanh nghiÖp c«ng nh­ng ®Òu dùa vµo métdoanh nghiÖp c«ng nh­ng ®Òu dùa vµo mét
b¶n chÊtb¶n chÊt
 B¶n chÊt lµ nhµ n­íc kinh doanh d­íi h×nh thøcB¶n chÊt lµ nhµ n­íc kinh doanh d­íi h×nh thøc
doanh nghiÖp nh»m:doanh nghiÖp nh»m:
- Thóc ®Èy c¸c khu vùc chiÕn l­îcThóc ®Èy c¸c khu vùc chiÕn l­îc
- T¨ng thu nhËp cho ng©n s¸chT¨ng thu nhËp cho ng©n s¸ch
- C¹nh tranh víi n­íc ngoµiC¹nh tranh víi n­íc ngoµi
- Thùc thi chÝnh s¸ch ®éc quyÒnThùc thi chÝnh s¸ch ®éc quyÒn
- Gi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héiGi¶i quyÕt c¸c vÊn ®Ò x· héi

180. 180
DÊu hiÖu cña doanh nghiÖp c«ng
 DÊu hiÖu vÒsë h÷u: Nhµ n­íc së h÷u toµn bé
hoÆc mét phÇn theo chÕ ®é ®Æc biÖt cã
thÓ chi phèi ho¹t ®éng chñ yÕu cña doanh
nghiÖp
 DÊu hiÖu vÒkiÓmso¸t: Nhµ n­íc kiÓm so¸t
®èi víi qu¸ tr×nh ra quyÕt ®Þnh theo chÕ ®é
®Æc biÖt hay theo cam kÕt khi thµnh lËp
doanh nghiÖp

181. 181
Kh¸i niÖm doanh nghiÖp
nhµ n­íc cña ViÖt Nam
Lµ tæ chøc kinh tÕ:
- Nhµ n­íc së h÷u toµn bé vèn ®iÒu lÖ
hoÆc cã cæ phÇn chi phèi, vèn gãp
chi phèi
- Tæ chøc d­íi h×nh thøc c«ng ty nhµ n­
íc, c«ng ty cæ phÇn, c«ng ty tr¸ch
nhiÖm h÷u h¹n

182. 182
C«ng ty nhµ n­ícC«ng ty nhµ n­íc
►Nhµ n­íc së h÷u toµn bé vèn ®iÒu lÖNhµ n­íc së h÷u toµn bé vèn ®iÒu lÖ
►Nhµ n­íc thµnh lËp, tæ chøc qu¶n lýNhµ n­íc thµnh lËp, tæ chøc qu¶n lý
►§¨ng ký ho¹t ®éng theo LuËt Doanh nghiÖp§¨ng ký ho¹t ®éng theo LuËt Doanh nghiÖp
Nhµ n­íc 2003Nhµ n­íc 2003

183. 183183
Ph©n lo¹i c«ng ty nhµ n­ícPh©n lo¹i c«ng ty nhµ n­íc
 C«ng ty nhµ n­íc ®éc lËp: Kh«ng thuéc c¬C«ng ty nhµ n­íc ®éc lËp: Kh«ng thuéc c¬
cÊu cña tæng c«ng ty nhµ n­íccÊu cña tæng c«ng ty nhµ n­íc
 Tæng c«ng ty nhµ n­íc:Tæng c«ng ty nhµ n­íc:
- H×nh thøc liªn kÕt kinh tÕ trªn c¬ së tùH×nh thøc liªn kÕt kinh tÕ trªn c¬ së tù
nguyÖn gi÷a c¸c doanh nghiÖp; hoÆcnguyÖn gi÷a c¸c doanh nghiÖp; hoÆc
- §­îc h×nh thµnh trªn c¬ së tæ chøc vµ liªn§­îc h×nh thµnh trªn c¬ së tæ chøc vµ liªn
kÕt c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn cã mèi quan hÖkÕt c¸c ®¬n vÞ thµnh viªn cã mèi quan hÖ
g¾n bã víi nhau vÒ mÆt lîi Ýchg¾n bã víi nhau vÒ mÆt lîi Ých

184. 184184
C«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n nhµ n­C«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n nhµ n­
íc mét thµnh viªníc mét thµnh viªn
• Nhµ n­íc së h÷u toµn bé vèn ®iÒu lÖ
• Tæ chøc qu¶n lý vµ ®¨ng ký theo LuËt
Doanh nghiÖp

185. 185185
C«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n nhµ n­C«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n nhµ n­
íc cã hai thµnh viªn trë lªníc cã hai thµnh viªn trë lªn
 TÊt c¶ c¸c thµnh viªn ®Òu lµ c«ng ty nhµTÊt c¶ c¸c thµnh viªn ®Òu lµ c«ng ty nhµ
n­íc hoÆc ngoµi thµnh viªn lµ c«ng ty nhµn­íc hoÆc ngoµi thµnh viªn lµ c«ng ty nhµ
n­íc, cã thµnh viªn lµ tæ chøc ®­îc nhµ n­n­íc, cã thµnh viªn lµ tæ chøc ®­îc nhµ n­
íc uû quyÒn gãp vèníc uû quyÒn gãp vèn
 Tæ chøc vµ ho¹t ®éng theo LuËt DoanhTæ chøc vµ ho¹t ®éng theo LuËt Doanh
nghiÖpnghiÖp

186. 186186
C«ng ty cæ phÇn nhµ n­ícC«ng ty cæ phÇn nhµ n­íc
 Toµn bé cæ ®«ng lµ c¸c c«ng ty nhµ n­ícToµn bé cæ ®«ng lµ c¸c c«ng ty nhµ n­íc
hoÆc c¸c tæ chøc ®­îc Nhµ n­íc uûhoÆc c¸c tæ chøc ®­îc Nhµ n­íc uû
quyÒn gãp vènquyÒn gãp vèn
 Tæ chøc vµ ho¹t ®éng theo LuËt DoanhTæ chøc vµ ho¹t ®éng theo LuËt Doanh
nghiÖpnghiÖp

187. 187187
Doanh nghiÖp cã cæ phÇn, vènDoanh nghiÖp cã cæ phÇn, vèn
gãp chi phèi cña nhµ n­ícgãp chi phèi cña nhµ n­íc
 Cæ phÇn hoÆc vèn gãp cña nhµ n­ícCæ phÇn hoÆc vèn gãp cña nhµ n­íc
chiÕm trªn 50% vèn ®iÒu lÖchiÕm trªn 50% vèn ®iÒu lÖ
 Nhµ n­íc gi÷ quyÒn chi phèi doanhNhµ n­íc gi÷ quyÒn chi phèi doanh
nghiÖpnghiÖp

188. 188
Doanh nghiÖp cã mét phÇn vèn
cña
nhµ nø¬c
PhÇn vèn gãp cña nhµ n­íc trong
vèn ®iÒu lÖ chiÕm tõ 50% trë xuèng

189. 189
Quan hÖ gi÷a nhµ n­íc vµ doanhQuan hÖ gi÷a nhµ n­íc vµ doanh
nghiÖp c«ng: Kinh nghiÖmthÕ giíinghiÖp c«ng: Kinh nghiÖmthÕ giíi
 KÕ hoÆch cña doanh nghiÖpKÕ hoÆch cña doanh nghiÖp
 Hîp ®ång gi÷a doanh nghiÖp vµ chÝnhHîp ®ång gi÷a doanh nghiÖp vµ chÝnh
phñphñ

190. 190190
Quan hÖ gi÷a Nhµ n­íc vµQuan hÖ gi÷a Nhµ n­íc vµ
doanh nghiÖp nhµ n­íc ë ViÖtdoanh nghiÖp nhµ n­íc ë ViÖt
NamNam
 Thùc hiÖn quyÒn cña chñ sëThùc hiÖn quyÒn cña chñ së
h÷uh÷u
 Thùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lýThùc hiÖn chøc n¨ng qu¶n lý
nhµ n­ícnhµ n­íc
 Ch­a thiÕt lËp c¬ chÕ quan hÖCh­a thiÕt lËp c¬ chÕ quan hÖ
vÒ mÆt kinh tÕ gi÷a nhµ n­ícvÒ mÆt kinh tÕ gi÷a nhµ n­íc
vµ doanh nghiÖp nhµ n­ícvµ doanh nghiÖp nhµ n­íc

191. 191
Cæ phÇn ho¸ doanh nghiÖp
nhµ n­íc
 Lµ mét qu¸ tr×nh mµ t¹i ®ã nhµ n­íc
chuyÓn DNNN thuéc së h÷u cña nhµ n­
íc thµnh doanh nghiÖp cña nhiÒu chñ
së h÷u thuéc nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ
kh¸c nhau
 Nhµ n­íc ®Þnh gi¸ DNNN, råi chia thµnh
nh÷ng phÇn b»ng nhau gäi lµ cæ phÇn,
sau ®ã, vÒ mÆt kü thuËt, b¸n cho
nhiÒu ®èi t­îng kh¸c nhau

192. 192
Ph©n biÖt cæ phÇn ho¸ víi t­ nh©n
ho¸
T­ nh©n ho¸ (privatization) lµ qu¸ tr×nh chuyÓn
së h÷u nhµ n­íc cho t­ nh©n nh»m lµm gi¶m tØ
träng së h÷u nhµ n­íc vµ gi¶m sù kiÓm so¸t cña
nhµ n­íc ®èi víi DN
Cæ phÇn ho¸ lµ mét biÖn ph¸p c¶i tæ DNNN
lµm cho nã ho¹t ®éng cã hiÖu qu¶ h¬n
T­ nh©n ho¸ theo nghÜa réng lµ lµm thay ®æi
hÖ thèng kinh tÕ- x· héi, lµ mét chÝnh s¸ch
®iÒu tiÕt nÒn kinh tÕ
NÕu hiÓu t­ nh©n ho¸ theo nghÜa hÑp lµ viÖc
thay ®æi h×nh thøc së h÷u, th× cæ phÇn ho¸ lµ
mét trong nhiÒu c¸ch ®Ó t­ nh©n ho¸

193. 193
PhÇn II
Hîp ®ång

194. 194
Lý Cò lµ mét c«ng ty TNHH chuyªn mua b¸n « t« cò. Mét h«m Lý Cò
mua ®­îc mét chiÕc xe ®êi cæ rÊt hiÕm vµ ®Ñp. Lý Cò ®­a xe ra tr­
ng bµy ®Ó b¸n t¹i mét cöa hµng cña Lý Cò t¹i phè Hai Bµ Tr­ng.
Trung Dung lµ Ch¸nh v¨n phßng cña Bé NN & PTNT ®ang ®i t×m
mua xe cho Bé. Trung Dung rÊt thÝch chiÕc xe nµy, nªn ®Ò nghÞ
cöa hµng kh«ng b¸n chiÕc xe nµy cho ai trong vßng ba ngµy ®Ó
Trung Dung tr×nh víi Bé tr­ëng vÒ viÖc quyÕt ®Þnh mua chiÕc xe
nµy. Phô tr¸ch cöa hµng cña Lý Cò ®ång ý. Ngay ngµy h«m sau
Trung Dung quay l¹i ®Ó mua xe. Nh­ng Lý Cò ®· b¸n chiÕc xe ®ã
cho Tri Thêi.
Trung Dung rÊt bùc, cho r»ng Lý Cò ®· vi ph¹m hîp ®ång. Lü Cò lËp
luËn: Cöa hµng tr­ëng cña Lý Cò kh«ng cã thÈm quyÒn ®Ó høa hÑn
nh­ vËy, vµ dï cã høa còng kh«ng thÓ bÞ rµng buéc bëi lêi høa ®ã,
h¬n n÷a Trung Dung kh«ng cã t­ c¸ch ®¹i diÖn cho Bé NN & PTNT,
v× vËy ch­a cã hîp ®ång nµo tån t¹i gi÷a hai bªn. Trung Dung nhÊn
m¹nh, nhiÒu ng­êi mua xe cña cöa hµng nµy tõ tr­íc tíi nay chØ cÇn
®µm ph¸n vµ ký kÕt hîp ®ång víi cöa hµng tr­ëng cña cöa hµng nµy
lµ ®ñ. Lý Cò ph¶n b¸c: Nh÷ng vô mua b¸n tr­íc ®Òu do ng­êi ®¹i diÖn
cña Lý Cò uû quyÒn cho cöa hµng tr­ëng, vµ kh¸ch mua hµng ®Òu lµ
quen biÕt, nh­ng riªng ®èi víi chiÕc xe nµy, Lý Cò ®· cã v¨n b¶n
th«ng b¸o cho c¸c cöa hµng cña Lý Cò lµ ph¶i do Tæng gi¸m ®èc cña
Lý Cò quyÕt ®Þnh.
Hỏi: Cã q uan hÖ hîp ® ång g i÷a Lý Cò vµ Bé NN& PTNT tro ng tr­ê ng
Tình huống 1

195. 195
T×nh huèng 2
C«ng ty Nô Hång kinh doanh trong lÜnh vùc cung øng thiÕt bÞ
n«ng nghiÖp. Nô Hång ph¸t hiÖn ra mét c¬ héi s¶n xuÊt vµ b¸n m¸y
c¾t xÐn cá cho mét sè ®Þa ph­¬ng ë vïng s©u, vïng xa, do ®ã ®·
®Õn ®Æt hµng s¶n xuÊt thiÕt bÞ nµy t¹i mét doanh nghiÖp t­ nh©n
Tù Bïng. Theo ®óng hîp ®ång ®· ký kÕt víi Tù Bïng, ®Þnh kú Nô
Hång tíi c¬ së s¶n xuÊt cña Tù Bïng ®Ó kiÓm tra tiÕn ®é s¶n xuÊt,
nh­ng th­êng kh«ng gÆp chñ doanh nghiÖp Tù Bïng (ng­êi ®· ký
kÕt hîp ®ång víi Nô Hång) mµ chØ gÆp vµ lµm viÖc víi ThÝch
TiÕn (chñ doanh nghiÖp t­ nh©n ThÝch TiÕn). Tù Bïng kh«ng thùc
hiÖn ®­îc nghÜa vô giao hµng theo hîp ®ång, tranh chÊp x¶y ra. Tù
Bïng bá trèn víi hÇu hÕt tµi s¶n cña m×nh. Sè tµi s¶n cßn l¹i kh«ng
®ñ ®Ó tr¶ nî cho Nô Hång.
C¸c chøng cø cho thÊy, ThÝch TiÕn ®· tho¶ thuËn víi Tù Bïng
bá tiÒn mua trang thiÕt bÞ cho Tù Bïng vµ ®­a cho Tù Bïng mét
kho¶n tiÒn lín ®Ó thùc hiÖn dù ¸n theo hîp ®ång ®· ®­îc ký kÕt
gi÷a Nô Hång vµ Tù Bïng mµ kh«ng lÊy l·i theo ®Þnh kú, chØ lÊy
mét tØ lÖ nhÊt ®Þnh trªn sè lîi nhuËn kiÕm ®­îc tõ viÖc thùc hiÖn
dù ¸n nãi trªn. Nô Hång ®ßi ThÝch TiÕn ph¶i tr¶ nî thay cho Tù
Bïng. LuËt s­ cña ThÝch TiÕn cho r»ng, quan hÖ gi÷a Tù Bïng vµ
ThÝch TiÕn chØ lµ quan hÖ vay nî th«ng th­êng, vµ ThÝch TiÕn
còng lµ mét chñ nî cña Tù Bïng, nªn ThÝch TiÕn vµ Nô Hång ®Òu
®­îc lÊy nî trªn sè tµi s¶n cßn l¹i cña Tù Bïng. V× vËy ®ßi hái cña
Nô Hång ®èi víi ThÝch TiÕn lµ v« lý.

196. 196
Thµnh Ph¸t (lµ mét c«ng ty kinh doanh trang thiÕt bÞ v¨n phßng ë
mét tØnh miÒn nói) yªu cÇu Lý Hoµng L©m (lµ mét c«ng ty kinh
doanh cïng mÆt hµng) giao cho Thµnh Ph¸t 100 bé bµn ghÕ v¨n
phßng (kiÓu d¸ng nh­ Thµnh Ph¸t ®· tõng mua cña Lý Hoµng L©m
theo Hîp ®ång sè 01/LHL&TP mµ hai bªn ®· ký kÕt víi nhau vµ ®·
thùc hiÖn xong) vµo mét ngµy x¸c ®Þnh qua mét bøc th­ mµ trong
®ã kh«ng nãi tíi gi¸ c¶, chÊt l­îng, ®Þa ®iÓm giao hµng, ph­¬ng thøc
thanh to¸n. Lý Hoµng L©m kh«ng tr¶ lêi vµ kh«ng giao hµng. Thµnh
Ph¸t ®ßi khëi kiÖn vµ dÉn chøng, trong Hîp ®ång mua b¸n thiÕt bÞ
v¨n phßng sè 01/LHL&TH ®· nãi cã ®iÒu kho¶n: “Lý Hoµng L©m
s½n sµng cung cÊp nh÷ng mÆt hµng ®­îc ghi trong hîp ®ång nµy
vµo bÊt kú thêi ®iÓm nµo khi nhËn ®­îc yªu cÇu cô thÓ cña Thµnh
Ph¸t, víi ®iÒu kiÖn Thµnh Ph¸t ph¶i tr¶ thªm cho mçi ®¬n vÞ hµng
ho¸ 0,1 phÇn tr¨m gi¸ c¶ cña ®¬n vÞ hµng ho¸ ®ã trong lÇn giao
hµng theo hîp ®ång nµy”. Lý Hoµng L©m lËp luËn: (1) Hîp ®ång nãi
trªn ®· chÊm døt vµo thêi ®iÓm giao hµng lÇn cuèi cïng theo hîp
®ång ®ã (mÆc dï kh«ng cã qui ®Þnh thêi ®iÓm chÊm døt cô thÓ),
v× Hîp ®ång nµy chØ lËp ra cho c¸c lÇn mua b¸n ®ã; (2) §iÒu kho¶n
mµ Thµnh Ph¸t dÉn chiÕu rÊt mËp mê, kh«ng thÓ hiÖn ý chÝ cô thÓ
vÒ c¸c ®iÓm chÝnh cña viÖc mua b¸n nh­: gi¸ c¶, ph­¬ng thøc giao
hµng, ph­¬ng thøc thµnh to¸n, chÊt l­îng, còng nh­ ®Þa ®iÓm giao
hµng...; (3) §iÒu kho¶n ®ã chØ ®­îc xem lµ sù tho¶ thuËn cho viÖc
®µm ph¸n mua b¸n cô thÓ. Thµnh Ph¸t cho r»ng m×nh ®· tr¶ 0,1%,
nªn cã quyÒn ®ßi hái nh­ vËy.
T×nh huèng 3

197. 197
C«ng ty tr¸ch nhiÖm h÷u h¹n ®¸nh b¾t vµ chÕ biÕn h¶i s¶n Xa Kh¬i vay
3,5 triÖu USD cña ng©n hµng Lòng L« mua 03 tÇu ®¸nh c¸ víi ®iÒu kiÖn
thÕ chÊp c¶ 03 chiÕc tÇu nµy cho ng©n hµng Lòng L«. 03 chiÕc tÇu ®¸nh
c¸ nµy ®­îc ®¨ng ký t¹i ViÖt Nam. TÇu Xa Kh¬i 01 cã trÞ gi¸ 02 triÖu USD.
TÇu Xa Kh¬i 02 cã trÞ gi¸ 01 triÖu USD. TÇu Xa Kh¬i 03 cã trÞ gi¸ 01 triÖu
USD. Trong thêi gian thÕ chÊp, Xa Kh¬i bÞ chia t¸ch thµnh hai c«ng ty lµ
Xa Xa vµ Kh¬i Kh¬i, trong ®ã Xa Xa ®­îc së h÷u tÇu Xa Kh¬i 01 vµ tÇu Xa
Kh¬i 02, cßn tÇu Xa Kh¬i 03 thuéc Kh¬i Kh¬i. Ng©n hµng Lòng L« còng bÞ
chia thµnh hai ng©n hµng mang tªn Lòng Lòng, vµ L« L«, trong ®ã Lòng
Lòng n¾m 3/7 kho¶n nî cña Xa Kh¬i, cßn L« L« n¾m 4/7 kho¶n nî nãi trªn.
Kh«ng may, Kh¬i Kh¬i kh«ng tr¶ ®­îc nî cho mét trong hai ng©n hµng nãi
trªn, buéc ph¶i xö lý tµi s¶n thÕ chÊp, nh­ng tÇu Xa Kh¬i 03 ®ang bÞ b¾t
gi÷ ë n­íc ngoµi v× ®· vi ph¹m nghiªm träng qui ®Þnh vÒ ®¸nh b¾t c¸ ë n­íc
®ã. Kh¬i Kh¬i cho r»ng: (1) m×nh nî ng©n hµng Lòng L« chø kh«ng nî
ng©n hµng Lòng Lòng hoÆc L« L«, nªn hai ng©n hµng nµy kh«ng cã
quyÒn ®ßi nî; vµ (2) tµi s¶n thÕ chÊp ®· ®­îc ph©n chia vµ kho¶n nî ®· ®­
îc ph©n chia, nªn kh«ng biÕt tµi s¶n thÕ chÊp nµo thuéc ng©n hµng nµo,
do ®ã mét trong hai hoÆc c¶ hai ng©n hµng nµy kh«ng thÓ b¾t gi÷ bÊt kú
chiÕc tÇu nµo ®Ó lÊy nî. Hai ng©n hµng nãi trªn tíi gÆp V¨n phßng luËt s­
Gîi Më ®Ó nhê t­ vÊn. BiÕt r»ng tÇu Xa Kh¬i 1 nî c«ng cøu hé cña chñ tÇuT×nh huèng
4

198. 198
Kh¸i qu¸t vÒ nghÜa vô
 NghÜa vô lµ mét chÕ ®Þnh trung t©m cña luËt
d©n sù
 VËt quyÒn ®­îc luËt d©n sù ®iÒu chØnh ë tr¹ng
th¸i tÜnh thuéc ph¹m vi cña luËt tµi s¶n
 Khi tµi s¶n ®­îc l­u th«ng, th× ®­îc x¸c ®Þnh ë
tr¹ng th¸i ®éng. §ã lµ néi dung cña tr¸i quyÒn hay
nghÜa vô thuéc ph¹m vi cña luËt nghÜa vô